Credideram nil posse meis affectibus addi,

quo, venerande pater, diligerere magis.

Accessit (grates superis medioque nepoti,

bina dedit nostris qui iuga nominibus.

Ipse nepos te fecit avum, mihi filius idem

et tibi ego: hoc nato nos sumus ambo patres.

Nec iam sola mihi pietas mea suadet amorem:

nomine te gemini iam genitoris amo),

accessit titulus, tua quo reverentia crescat,

quo doceam natum, quid sit amare patrem.

Quippe tibi aequatus videor, quia parvulus isto

nomine honoratum me quoque nobilitat,

paene aetas quia nostra eadem. Nam subparis aevi

sum tibi ego et possum fratris habere vicem.

Nec tantum nostris spatium interponitur annis,

quanta solent alios tempora dividere.

Vidi ego natales fratrum distare tot annis,

quot nostros: aevum nomina non onerant.

Pulchra iuventa tibi senium sic iungit, ut aevum

quod prius est maneat, quod modo ut incipiat.

Et placuisse reor geminis aetatibus, ut se

non festinato tempore utraque daret,

leniter haec flueret, haec non properata veniret,

maturam frugem flore manente ferens.

Annos me nescire tuos, pater optime, testor

totque putare tuos, quot reor esse meos.

Nesciat hos natus: numeret properantior heres,

testamenta magis quam pia vota fovens

exemploque docens pravo iuvenescere natos,

ut nolint patres se quoque habere senes.

Verum ego primaevo genitus genitore fatebor

subparis haec aevi tempora grata mihi.

Debeo quod natus, suadet pia cura nepotis

addendum patri, quo veneremur avum.

Tu quoque, mi genitor, geminata vocabula gaude,

nati primaevi nomine factus avus.

Exiguum quod avus: faveant pia numina divum

deque nepote suo fiat avus proavus.

Largius et poterunt producere fata senectam:

set rata vota reor, quae moderata, magis.

Debeo et hanc nostris, fili dulcissime, curis

historiam: quamquam titulo non digna sereno

anxia maestarum fuerit querimonia rerum.

Iam super egelidae stagnantia terga Mosellae

protulerat te, nate, ratis maestique parentis

oscula et amplexus discreverat invidus amnis.

Solus ego et quamvis coetu celebratus amico

solus eram, profugaeque dabam pia vota carinae,

solus, adhuc te, nate, videns, celerisque remulci

culpabam properos adverso flumine cursus.

Quis fuit ille dies? Non annus longior ille est,

Attica quem docti collegit cura Metonis.

Desertus vacuis solisque exerceor oris.

Nunc ego pubentes salicum deverbero frondes

gramineos nunc frango toros viridesque per ulvas

lubrica substratis vestigia libro lapillis.

Sic lux prima abiit, sic altera meta diei,

sic geminas alterna rotat vertigo tenebras,

sic alias, totusque mihi sic annus abibit,

restituant donec tua me tibi fata parentem.

Hac ego condicione licet vel morte paciscar,

dum decores suprema patris tu, nate, superstes.

Qualis Picenae populator turdus olivae

clunes opimat cereas

vel qui lucentes rapuit de vitibus uvas,

pendetque nexus retibus,

quae vespertinis fluitant nebulosa sub horis

vel mane tenta roscido:

tales hibernis ad te de saepibus, ipsos

capi volentes, misimus

bis denos. Tot enim crepero sub lucis eoae

praeceps volatus intulit.

Tum, quas vicinae suggessit praeda lacunae,

anates maritas iunximus,

remipedes, lato populantes caerula rostro

et crure rubras Punico,

iricolor vario pinxit quas pluma colore

collum columbis aemulas.

Defrudata meae non sunt haec fercula mensae:

vescente te fruimur magis.

Ausonius, cuius ferulam nunc sceptra verentur,

paganum Medulis iubeo salvere Theonem.

Quid geris, extremis positus telluris in oris,

cultor harenarum vates? Cui litus arandum

Oceani finem iuxta solemque cadentem,

vilis harundineis cohibet quem pergula tectis

et tingit piceo lacrimosa colonica fumo.

Quid rerum Musaeque gerunt et cantor Apollo?

Musae non Helicone satae nec fonte caballi,

set quae facundo de pectore Clementini

inspirant vacuos aliena mente poetas.

Iure quidem: nam quis malit sua carmina dici,

qui te securo possit proscindere risu?

Haec quoque ne nostrum possint urgere pudorem,

tu recita: et vere poterunt tua dicta videri.

Quam tamen exerces Medulorum in litore vitam?

Mercatusne agitas, leviore nomismate captans,

insanis quod mox pretiis gravis auctio vendat?

Albentis sevi globulos et pinguia cerae

pondera Naryciamque picem scissamque papyrum

fumantesque olidum, paganica lumina, taedas?

An maiora gerens tota regione vagantes

persequeris fures, qui te postrema timentes

in partem praedamque vocent? Tu mitis et osor

sanguinis humani condonas crimina nummis

erroremque vocas pretiumque imponis abactis

bubus et in partem scelerum de iudice transis?

An cum fratre vagos dumeta per avia cervos

circumdas maculis et multa indagine pinnae?

Aut spumantis apri cursum clamoribus urges

subsidisque fero? Moneo tamen, usque recuses

stringere fulmineo venabula comminus hosti.

Exemplum de fratre time, qui veste reducta

ostentat foedas prope turpia membra lacunas

perfossasque nates vicino podice nudat.

Inde ostentator volitat, mirentur ut ipsum

Gedippa Ursinusque suus prolesque Iovini

Taurinusque, ipsum priscis heroibus aequans,

qualis in Olenio victor Calydonius apro

aut Erymantheo pubes fuit Attica monstro.

Set tu parce feris venatibus et fuge nota

crimina silvarum, ne sis Cinyreia proles

accedasque iterum Veneri plorandus Adonis.

Sic certe crinem flavus niveusque lacertos

caesariem rutilam per candida colla refundis,

pectore sic tenero, plana sic iunceus alvo,

per teretes feminum gyros surasque nitentes

descendis, talos a vertice pulcher ad imos,

Qualis floricoma quondam populator in Aetna

virgineas inter choreas Deoida raptam

sustulit emersus Stygiis fornacibus Orcus.

An, quia venatus ob tanta pericula vitas,

piscandi traheris studio? Nam tota supellex

Dumnitoni tales solita est ostendere gazas,

nodosas vestes animantum Nerinorum

et iacula et fundas et nomina vilica lini

colaque et insutos terrenis vermibus hamos.

His opibus confise tumes? Domus omnis abundat

litoreis dives spoliis. Referuntur ab unda

corroco, letalis trygon mollesque platessae,

urentes thynni et male tecti spina ligati

nec duraturi post bina trihoria corvi.

An te carminibus iuvat incestare canoras

Mnemosynes natas, aut tris aut octo sorores?

Et quoniam huc ventum, si vis agnoscere, quid sit

inter doctrinam deridendasque camenas,

accipe congestas, mysteria frivola, nugas,

quas tamen explicitis nequeas deprendere chartis,

scillite decies si cor purgeris aceto

anticipesque vivum, Samii Lucumonis acumen.

Aut adsit interpres tuus,

aenigmatum qui cognitor

fuit meorum, cum tibi

Cadmi nigellas filias,

Melonis albam paginam

notasque furvae sepiae

Gnidiosque nodos prodidit.

Nunc adsit et certe, modo

praesul creatus litteris,

enucleabit protinus,

quod militantes scribimus.

Notos fingo tibi poeta versus,

quos scis hendecasyllabos vocari,

set nescis modulis tribus moveri.

Istos conposuit Phalaecus olim,

qui penthemimeren habent priorem

et post semipedem duos iambos.

Sunt quos hexametri creant revolsi,

ut penthemimeres prior locetur,

tum quod bucolice tome relinquit.

Sunt et quos generat puella Sappho,

quos primus regit hippius secundus,

ut cludat choriambon antibacchus.

Set iam non poteris, Theon, doceri,

nec fas est mihi, regio magistro,

plebeiam numeros docere pulpam.

Verum protinus ede, quod requiro.

Nil quaero, nisi quod libris tenetur

et quod non opicae tegunt papyri.

Quas si solveris, o poeta, nugas,

totam trado tibi simul Vacunam,

nec iam post metues ubique dictum:

«hic est ille Theon poeta falsus,

bonorum mala carminum Laverna».

Ausonius salve caro mihi dico Theoni,

versibus expediens quod volo quodve queror.

Tertia fissipedes renovavit Luna iuvencas,

ut fugitas nostram, dulcis amice, domum.

Nonaginta dies sine te, carissime, traxi.

Huc adde aestivos: hoc mihi paene duplum est.

Vis novies denos dicam deciesque novenos

isse dies? Anni portio quarta abiit.

Sexaginta horas super et duo milia centum

te sine consumpsi, quo sine et hora gravis.

Milia bis nongenta iubet dimensio legum

adnumerata reos per tot obire dies.

Iam potui Romam pedes ire pedesque reverti,

ex quo te dirimunt milia pauca mihi.

Scirpea Dumnitoni tanti est habitatio vati?

Pauliacos tanti non mihi villa foret.

An quia per tabulam ‹in› qua Medica pugna notata ‹est›

debita summa mihi est, ne repetamus, abes?

Bis septem rutilos, regale nomisma, Philippos,

ne tanti fuerint, perdere malo, Theon,

implicitum quam te nostris interne medullis

defore tam longi temporis in spatio.

Ergo aut praedictos iam nunc rescribe Darios

et redime, ut mora sit libera desidiae,

aut alios a me totidem dabo, dummodo cari

conspicer ora viri, pauperis usque licet.

Puppe citus propera sinuosaque lintea veli

pande. Medullini te feret aura noti

expositum subter paradas lectoque iacentem,

corporis ut tanti non moveatur onus.

Unus Dumnitoni te litore perferet aestus

Condatem ad portum, si modo deproperes.

Inque vicem venti, quotiens tua flamina cessant,

remipedem iubeas protinus ire ratem.

Invenies praesto subiuncta petorrita mulis:

villa Lucani mox potieris aco.

Rescisso disce ‹en› conponere nomine versum:

Lucili vatis sic imitator eris.

Aurea mala, Theon, set plumbea carmina mittis.

Unius massae quis putet has species?

Unum nomen utrisque, set est discrimen utrisque,

poma ut mala voces, carmina vero mala.

Vale beatus nomen a divis Theon:

metoche set ista saepe currentem indicat.

Ostrea Baianis certantia, quae Medulorum

dulcibus in stagnis reflui maris aestus opimat,

accepi, dilecte Theon, numerabile munus.

Verum quot fuerint, subiecta monosticha signant:

quot ter luctatus cum pollice conputat index;

Geryones quot erant, decies si multiplicentur;

ter quot erant Phrygii numerata decennia belli

aut ter ut Eolidi mensis tenet ignicomus Sol;

cornibus a primis quot habet vaga Cynthia noctes;

singula percurrit Titan quot signa diebus;

quotque annis sublimis agit sua saecula Phaenon;

quot numero annorum Vestalis virgo ministrat

Dardaniusque nepos regno quot protulit annos;

Priamidae quot erant, si bis deni retrahantur;

bisque viros numeres, qui fata Amphrysia servant;

quot genuit fetus Albana sub ilicibus sus

et quot sunt asses, ubi nonaginta trientes,

vel quot habet iunctos Vasatica raeda caballos.

Quod si figuras fabulis adumbratas

numerumque doctis involutum ambagibus

ignorat alto mens obesa viscere,

numerare saltim more vulgi ut noveris,

in se retortas explicabo summulas.

Ter denas puto quinquiesve senas

vel bis quinque, dehinc decem decemque

vel senas quater et bis adde ternas.

Septenis quater adde unum | et unum;

duc binas decies semelque denas,

aut ter quattuor adde bis novenis

octonas quater, hinc duae recedant;

binas ter decies, semel quaternas;

et sex adde novem vel octo septem,

aut septem geminis bis octo iunge,

aut, ne sim tibi pluribus molestus,

triginta numero fuere cunctae.

Iunctus limicolis musculus ostreis

primo composuit fercula prandio,

gratus deliciis nobilium cibus

et sumpti modicus pauperibus focis.

Non hic navifrago quaeritur aequore,

ut crescat pretium grande periculis,

set primore vado post refugum mare

algoso legitur litore concolor.

Nam testae duplicis conditur in specu,

quae ferventis aquae fota vaporibus

carnem lacteoli visceris indicat.

Set damnosa nimis panditur area.

Fac campum replices, Musa, papyrium.

Nec iam fissipedis per calami vias

grassetur Gnidiae sulcus harundinis,

pingens aridulae subdita paginae

Cadmi filiolis atricoloribus.

Aut cunctis pariter versibus oblinat

furvam lacticolor sphongia sepiam.

Parcamus vitio Dumnitonae domus,

ne sit charta mihi carior ostreis.

Tandem eluctati retinacula blanda morarum

Burdigalae molles liquimus inlecebras

Santonicamque urbem vicino accessimus agro.

Quod tibi si gratum est, optime Paule, proba.

Cornipedes rapiant inposta petorrita mulae,

vel cisio triiugi, si placet, insilias,

vel celerem mannum vel ruptum terga veraedum

conscendas, propere dummodo iam venias,

instantis revocant quia nos sollemnia Paschae

libera nec nobis est mora desidiae.

Perfer in excursu vel teriuga milia epodon

vel falsas lites, quas schola vestra serit,

Nobiscum invenies nullas, quia liquimus istic

nugarum veteres cum sale relliquias.

Ostrea nobilium cenis sumptuque nepotum

cognita diversoque maris defensa profundo,

aut refugis nudata vadis aut scrupea subter

antra et muriceis scopulorum mersa lacunis,

quae viridis muscus, quae dedecor alga recondit,

quae testis concreta suis ceu saxa cohaerent,

quae mutata loco, pingui mox consita limo

nutrit secretus conclusae uliginis umor,

enumerare iubes, vetus o mihi Paule sodalis,

adsuefacte meis ioculari carmine nugis.

Adgrediar, quamvis curam non ista senilem

sollicitent frugique viro dignanda putentur.

Nam mihi non Saliare epulum, non cena dapalis,

qualem Penelopae nebulonum mensa procorum

Alcinoique habuit nitidae cutis uncta iuventus.

Enumerabo tamen famam testesque secutus

pro studiis hominum semper diversa probantum.

Set mihi prae cunctis ditissima, quae Medulorum

educat oceanus, quae, Burdigalensia nomen,

usque ad Caesareas tulit admiratio mensas,

non laudata minus nostri quam gloria vini.

Haec inter cunctas palmam meruere priorem

omnibus ex longo cedentibus, ista et opimi

visceris et nivei dulcique tenerrima suco

miscent aequoreum tenui sale tincta saporem.

Proxima sint quamvis, set longe proxima multo

ex intervallo, quae Massiliensia, portum

quae Narbo ad Veneris nutrit, cultuque carentia

Hellespontiaci quae protegit aequor Abydi,

vel quae Baianis pendent fluitantia palis,

Santonico quae tecta salo, quae nota Gelanis,

aut Eborae mixtus pelago quae protegit amnis,

ut multo iaceant algarum obducta recessu,

aspera quae testis, sed dulcia, carnis opimae.

Sunt et Aremorici qui laudent ostrea ponti,

et quae Pictonici legit accola litoris, et quae,

mira, Caledoniis nonnumquam detegit aestus.

Accedunt quae fama recens Byzantia subter

litora et insana generata Propontidis acta

Promoti celebrata ducis de nomine laudat.

Haec tibi non vates, non historicus neque toto

orbe vagus conviva loquor, set tradita multis,

ut solitum, quotiens dextrae invitatio mensae

sollicitat lenem comi sermone Lyaeum.

Haec non per vulgum mihi cognita perque popinas,

aut parasitorum collegia Plautinorum,

set festos quia saepe dies partim ipse meorum

excolui inque vicem conviva vocatus adivi,

natalis si forte fuit sollemnis amico

coniugioque dapes aut sacra repotia patrum,

audivi meminique bonos laudare frequentes.

Si qua fides falsis umquam est adhibenda poëtis

nec plasma semper adlinunt,

Paule, Camenarum celeberrime Castaliarum

alumne quondam, nunc pater

aut avus aut proavis antiquior, ut fuit olim

Tartesiorum regulus,

intemerata tibi maneant promissa memento.

Phoebus iubet verum loqui.

Etsi Pierias patitur lirare sorores,

numquam ipse torquet aulaka.

Te quoque ne pigeat consponsi foederis: et iam

citus veni remo aut rota,

aequoris undosi qua multiplicata recursu

Garumna pontum provocat,

aut iteratarum qua glarea trita viarum

fert militarem ad Blaviam.

Nos etenim primis sanctum post Pascha diebus

avemus agrum visere.

Nam populi coetus et compita sordida rixis

fastidientes cernimus

angustas fervere vias et congrege volgo

nomen plateas perdere.

Turbida congestis referitur vocibus echo:

«tene, feri, duc, da, cave»,

sus lutulenta fugit, rabidus canis impete saevo

et impares plaustro boves.

Nec prodest penetrale domus et operta subire:

per tecta clamores meant.

Haec et quae possunt placidos offendere mores

cogunt relinqui moenia,

dulcia secreti repetantur ut otia ruris,

nugis amica ac seriis,

tempora disponas ubi tu tua iusque tuum sit,

ut nil agas vel quod voles.

Ad quae si properas, tota cum merce tuarum

veni Camenarum citus.

Dactylicos, elegos, choriambum carmen, epodos,

socci et cothurni musicam

carpentis impone tuis: nam tota supellex

vatum piorum chartea est.

Nobiscum invenies κατ' ἐναντία, si libet uti

non Poena, sed Graeca fide.

Vinum cum biiugo parabo plaustro

primo tempore Santonos vehendum,

ovum tu quoque passeris marini,

quod nunc promus ait procul relictum

in fundo patriae Bigerritanae.

Ἑλλαδικῆς μέτοχον Μούσης Latiaeque Camenae,

ἄξιον Αὐσόνιος sermone adludo bilingui,

Musae, quid facimus? Τὶ κεναῖσιν ἐφ' ἑλπίσιν αὔτως

ludimus ἀφραδίησιν ἐν ἡματι γηράσκοντες;

Santoniκοῖς campοῖσιν, ὅποι κρύος ἄξενος ἐστίν,

erramus gelidoτρομεροὶ καὶ frigdoποιηταί,

Πιερίδων teneroπλοκάμων θεράποντες inertes.

Πάντα δ'ἔχει παγετός τε pedum καὶ κρουσμός ὀδόντων,

θαλπωρῇ quia nulla focου χιονώδεϊ χωρεῖ,

et duplicant frigus ψυχρὰ carmina μητιόωντες.

Ἀρχόμενος δ'ἄρα μηνὶ νέῳ Ianου τε Calendαις

primitias Παύλῳ nostrae πέμψωμεν ἀοιδῆς.

Μνημοσύνης κρηδεμνοκόμου πολυcantica τέκνα,

ἐννέα verbosae κρινοστεφάνοι τε puellae,

Ἔνθ' ἄγε μοι τολυπεύετ' ἔπη, κουρώδεα μολπήν,

frontibus ὑμετέραις πτέρινον praeferte triumphum.

Ὑμᾶς γὰρ καλέω καινὸς Διονυσοποιητής:

Παύλῳ ἐφαρμόσαιτε μεμιγμενοβάρβαρον ᾠδήν.

Οὐ γὰρ μοι θέμις ἐστὶν in hac regione μένοντι

Ἄξιον ab nostris ἐπιδεύεα esse καμήναις.

Κεῖνος ἐμοὶ πάντων μέτοχος, qui seria nostra,

qui ioca παντοδαπῇ novit tractare παλαίστρῃ.

Καὶ νῦν sepositus μονάχῳ ἐνὶ rure Κρεβέννῳ,

ἀσταφύλῳ ἐνὶ χώρῳ, habet θυμάλγεα λέσχην,

οὔτε φίλοις ἑτάροις nec mensae accommodus ulli,

ὅττι ἀθελξινόοις aeger συμμέμφετο Μούσαις.

Iam satis, ὦ φίλε Παῦλε, πόνων ἀπεπειρήθημην

ἐν τε forῳ causαις τε καὶ ingratαισι καθέδραις

ῥητορικοῖς ludοισι, καὶ ἔπλετο οὐδὲν ὄνειαρ.

Ἄλλ' ἤδη κεῖνος μὲν ἅπας iuvenaliος ἱδρώς

ἐκκέχυται μελέων τρομερὴ δὲ πάρεστι senectus

καὶ minus in sumptum δαπάνας levis arca ministrat.

Οὺ γὰρ ἔχει ἀπάλαμνος ἀνὴρ †κουαιστόδεα lucrον

κλεινὸς οὔτε γέρων χρυσῆν ἐργάζετ' ἀμοιβήν.

Aequanimus quod si fueris et πάντα vel αἰνεῖν

malueris, λήθη πόνου ἔσσεται ἠδὲ πενείης.

Κεῖνο δὲ παγκάλλιστον, ut omnibus undique Musis

σὺν φιάλῃque οἴνῳque, ἐτεόν συνοπάονι Μουσῶν,

θυμοῦ ἀκηχεμένου solacia blanda requiras.

Hic erit et fructus Δήμητρος ἀγλαοκάρπου,

ἔνθα σοι εἶδαρ ἔοι πολυχανδέα pocula θέντι

κιρνᾶν, αἴκε θέλοις, νέκταρ vinοιο bonοιο.

Ambo igitur nostrae παραθέλξομεν otia vitae,

dum res et aetas et sororum

νήματα πορφύρεα πλέκεται.

Ῥωμαίων ὕπατος ἀρεταλόγῳ ἠδὲ ποιητῇ

Αὐσόνιος Παύλῳ· σπεῦδε φίλους ἰδέειν.

Aequoream liqui te propter, amice, Garumnam,

te propter campos incolo Santonicos.

Congressus igitur nostros pete; si tibi cura,

quae mihi, conspectu iam potiere meo.

Sed tantum adpropera, quantum pote corpore et aevo;

ut salvum videam, sat cito te video.

Si post infaustas vigor integratus habenas

et rediit membris iam sua mobilitas,

si riguam laetis recolis Pimpleida Musis,

iam vates et non flagrifer Automedon,

pelle soporiferi senium nubemque veterni

atque alacri mediam carpe vigore viam.

Sed cisium aut pigrum cautus conscende veraedum:

non tibi sit raedae, non amor acris equi.

Cantheris moneo male nota petorrita vites

nec celeres mulas ipse Metiscus agas.

Sic tibi sint Musae faciles, meditatio prompta

et memor, et liquidi mel fluat eloquii:

sic, qui venalis tam longa aetate Crebennus

non habet emptorem, sit tibi pro pretio.

Attamen ut citius venias leviusque vehare,

historiam, mimos, carmina linque domi.

Grande onus in musis: tot saecula condita chartis,

quae sua vix tolerant tempora, nostra gravant.

Nobiscum invenies ἑπέων πολυμορφέα πληθύν,

γραμματικῶν τε πλοκὰς καὶ λογοδαιδαλίην,

δάκτυλον ἡρῷον καὶ ἀοιδόπολον χορίαμβον,

συν Θαλίης κώμῳ σύρματα Τερψιχόρης,

Σωταδικόν τε κίναιδον, ἰωνικὸν ἀμφοτέρωθεν,

ῥυθμὸν Πινδαρικὸν ἔννομον εὐεπίην,

εἰλιπόδην σκάζοντα, καὶ οὐ σκάζοντα τρίμετρον,

ὀκτὼ Θουκυδίδου ἐννέα Ἡροδότου:

ῥητορικόν ‹τι› θεᾶμα, σοφῶν ἐρικύδεα φῦλα,

πάντα μάλ' ὅσσ' ἐθέλεις καὶ πλέον, εἴ κε θέλοις.

Hoc tibi de nostris ἀσπαστικὸν offero libris.

Vale. Valere si voles me, iam veni.

O qui venustos uberi facundia

sales opimas, Tetradi,

cavesque, ne sit tristis et dulci carens

amara concinnatio;

qui felle carmen atque melle temperans

torpere musas non sinis

pariterque fucas quaeque gustu ignava sunt

et quae sapore tristia;

rudes camenas qui Suessae praevenis

aevoque cedis, non stilo:

cur me propinquum Santonorum moenibus

declinas, ut Lucas boves

olim resumpto praeferoces proelio

fugit iuventus Romula?

Non tigris ‹ut› te, non leonis impetu,

amore sed caro expeto.

Videre alumni gestio voltus mei

et indole optata frui.

Invitus olim devoravi absentiae

necessitatem pristinae,

quondam docendi munere adstrictum gravi

Iculisma cum te absconderet,

et invidebam devio ac solo loco

opus Camenarum tegi.

At nunc frequentes atque claros nec procul

cum floreas inter viros

tibique nostras ventus auras deferat

auresque sermo verberet,

cur me supino pectoris fastu tumens

spernis poëtam consulem,

tuique amantem teque mirantem ac tua

desiderantem carmina

oblitus alto neglegis fastidio?

Plectendus exemplo tuo,

ni stabilis aevo pectoris nostri fides

quamquam recusantes amet.

Vale. Valere si voles me, pervola

cum scrinio et Musis tuis.

Perge, o libelle, Sirmium,

et dic ero meo ac tuo

have atque salve plurimum.

Quis iste sit nobis erus,

nescis, libelle? An, cum scias,

libenter audis quod iuvat?

Possem absolute dicere,

sed dulcius circumloquar

diuque fando perfruar.

Hunc dico, qui lingua potens

minorem Atridam praeterit

orando pauca at musica;

qui grandines Ulixei

et mel fluentem Nestora

concinnat ore Tullii;

qui solus exceptis tribus

eris erorum primus est

praetorioque maximus.

Dico hunc senati praesulem,

praefectum eundem et consulem:

nam consul aeternum cluet

collega Augusti consulis,

columen curulis Romulae

primum in secundis fascibus;.

nam primus e cunctis erit

consul, secundus principi.

Generi hic superstes aureo

satorque prolis aureae

convincit Ascraeum senem

non esse saeclum ferreum.

Qui vincit aevi iniuriam

stirpis novator Anniae

paribusque comit infulis

Aniciorum stemmata.

Probum loquor, scis optime,

quem nemo fando dixerit,

qui non prius laudaverit.

Perge, o libelle, et utere

felicitate intermina.

Quin et require, si sinet

tenore fari obnoxio:

«age, vera proles Romuli,

effare causam nominis.

Utrumne mores hoc tui

nomen dedere: an nomen hoc

secuta morum regula?

An ille venturi sciens

mundi supremus arbiter,

qualem creavit moribus,

iussit vocari nomine?»

Nomen datum praeconiis

vitaeque testimonio.

Libelle felix, quem sinu

vir tantus evolvet suo

nec occupari tempora

grato queretur otio,

quem melleae vocis modis

leni aut susurro impertiet

cuique vigiles luminum

vacare dignabunt corae,

quem mente et aure consciis

quibusdam omissis perleget.

Quaecumque fortuna est tibi,

perge, o libelle, et utere

felicitate intermina.

Dic me valere et vivere,

dic vivere ex voto pio,

sanctis precantem vocibus,

ut quem curulis proxima

collegio nati dedit,

hunc rursus Augustus prior

suis perennet fascibus,

Subnecte et illud leniter:

«apologos en misit tibi

ab usque Rheni limite

Ausonius, nomen Italum,

praeceptor Augusti tui,

Aesopiam trimetriam,

quam vertit exili stilo

pedestre concinnans opus

fandi Titianus artifex;

ut hinc avi ac patris decus,

mixto resurgens sanguine,

Probiano‹que› atque Anicio,

ut quondam in Albae moenibus

supremus Aenea satus

Silvios Iulis miscuit,

sic iste, qui natus tibi,

flos flosculorum Romuli,

nutricis inter lemmata

lallique somniferos modos

suescat peritus fabulis

simul iocari et discere».

‹Et› adde votum, quod pio

concepimus rei deo:

«ut genitor Augustus dedit

collegio nati Probum,

sic Gratianus hunc novum

stirpi futurae copulet».

Rata sunt futura, quae loquor.

Sic merita‹que› et fatum iubent.

Sed iam ut loquatur Iulius,

fandi modum invita accipe

volucripes dimetria

haveque dicto dic vale.

Primus iucundi foret hic tibi fructus honoris,

Augustae faustum munus habere manus.

Proximus ex longo gradus est, quaestoris amici

curam pro strenis excubuisse tuis.

Ergo interceptos, regale nomisma, Philippos

accipe tot numero, quot duo Geryones:

quot terni biiuges demptoque triente Camenae

quotque super terram sidera zodiaci;

quot commissa viris Romana Albanaque fata

quotque doces horis quotque domi resides;

ostia quot pro parte aperit stridentia circus

excepto, medium quod patet ad stadium;

quot pedibus gradiuntur apes et versus Homeri

quotque horis pelagus profluit aut refluit;

protulit in scaenam quot dramata fabellarum,

Arcadiae medio qui iacet in gremio;

vel quot iuncturas geometrica forma favorum

conserit extremis omnibus et mediis;

quot telios primus numerus solusque probatur,

quot par atque impar partibus aequiperat,

bis ternos et ter binos qui conserit unus,

qui solus totidem congeminatus habet;

quot faciunt iuncti subterque supraque locati;

qui numerant Hyadas Pleiadasque simul.

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Ursule collega nobilis Harmonio,

Harmonio, quem Claranus, quem Scaurus et Asper,

quem sibi conferret Varro priorque Crates,

quique sacri lacerum collegit corpus Homeri,

quique notas spuriis versibus apposuit:

Cecropiae commune decus Latiaeque Camenae,

solus qui Chium miscet et Amineum.

Condiderat iam Solis equos Tartesia Calpe

stridebatque freto Titanius ignis Hibero:

iam succedentes quatiebat Luna iuvencas,

vinceret ut tenebras radiis velut aemula fratris:

iam volucres hominumque genus superabile curis

mulcebant placidi tranquilla oblivia somni;

transierant Idus, medius suprema December

tempora venturo properabat iungere Iano;

et nonas decimas ab se nox longa Kalendas

iugiter acciri celebranda ad festa iubebat.

Europamque Asiamque, duo vel maxima terrae

membra, quibus Libyam dubie Sallustius addit

Europae adiunctam, possit cum tertia dici,

regnatas multis, quos fama oblitterat et quos

barbara Romanae non tradunt nomina linguae,

Illibanum Numidamque Avelim Parthumque Vononem

et Caranum, Pellaea dedit qui nomina regum,

quique magos docuit mysteria vana Nechepsos,

et qui regnavit sine nomine moxque Sesostris....

audax Icario qui fecit nomina ponto,

et qui Chalcidicas moderate enavit ad arces,

Paulino Ausonius: metrum sic suasit, ut esses

tu prior et nomen praegrederere meum;

quamquam et fastorum titulo prior et tua Romae

praecessit nostrum sella curulis ebur

et, quae iamdudum tibi palma poëtica pollet,

lemnisco ornata est, quo mea palma caret.

Longaevae tantum superamus honore senectae.

Quid refert? Cornix non ideo ante cycnum;

nec quia mille annos vivit Gangeticus ales,

vincit centum oculos, regie pave, tuos.

Cedimus ingenio, quantum praecedimus aevo:

adsurgit Musae nostra Camena tuae.

Vive vale et totidem venturos consere ianos,

quot tuus aut noster conseruere patres.

Iambe Parthis et Cydonum spiculis,

iambe pinnis alitum velocior,

Padi ruentis impetu torrentior,

magna sonorae grandinis vi densior,

flammis corusci fulguris vibratior,

iam nunc per auras Persei talaribus

petasoque ditis Arcados vectus vola.

Si vera fama est, Hippocrene, quam pedis

pulsu citatam cornipes fudit fremens,

tu fonte in ipso procreatus Pegasi,

primus novorum metra iunxisti pedum,

idemque, Musis concinentibus novem,

caedem in draconis concitasti Delium.

Fer hanc salutem praepes et volucripes

Paulini ad usque moenia, Ebromagum loquor,

et protinus, iam si resumptis viribus

alacri refecti corporis motu viget,

salvere iussum mox reposce mutuum.

Nihil moreris iamque, dum loquor, redi,

imitatus illum stirpis auctorem tuae,

triplici furentem qui Chimaeram incendio

supervolavit tutus igne proximo.

Dic: «‹te› valere», dic: «salvere te iubet

amicus et vicinus et fautor tuus,

honoris auctor, altor ingeni tui».

Dic et magister, dic parens, dic omnia

blanda atque sancta caritatis nomina

haveque dicto dic vale actutum et redi.

Quod si rogabit, quid super scriptis novis

maturus aevi nec rudis diiudicem,

nescire dices, sed paratum iam fore

heroicorum versuum plenum essedum.

Cui subiugabo de molarum ambagibus,

qui machinali saxa volvunt pondere,

tripedes caballos terga ruptos verbere,

his ut vehantur tres sodales nuntii.

Fors et rogabit, quos sodales dixeris

simul venire: dic: «trinodem dactylum

vidi paratum crucianti cantherio:

spondeus illi lentipes ibat comes,

paribus moratur qui locis cursum meum,

mihique similis, semper adversus tamen,

nec par nec impar, qui trochaeus dicitur».

Haec fare cursim nec moratus pervola,

aliquid reportans interim munusculi

de largitate musici promptarii.

Philon, meis qui vilicatus praediis,

ut ipse vult, epitropos,

(nam gloriosum Graeculus nomen putat,

quod sermo fucat Dorius)

suis querellis adserit nostras preces,

quas ipse lentus prosequor.

Videbis ipsum, qualis adstet comminus,

imago fortunae suae,

canus, comosus, hispidus, trux, acrivox

Terentianus Phormio,

horrens capillis ut marinus asperis

echinus aut versus mei,

Hic saepe falsus messibus vegrandibus

nomen perosus Villici

semente sera sive multum praecoqua,

et siderali inscitia

caelum lacessens seque culpae subtrahens

reos peregit caelites.

Non cultor instans, non arator gnaruris,

promusque quam condus magis,

terram infidelem nec feracem criminans

negotiari maluit.

Mercatur ‹in si› quo foro venalium

mutator ad Graecam fidem,

sapiensque supra Graeciae septem viros

octavus accessit sophos.

Et nunc paravit triticum casco sale

novusque pollet emporus.

Adit inquilinos, rura, vicos, oppida

soli et sali conmercio:

acatis, phaselis, lyntribus, stlattis, rate

Tarnim et Garumnam permeat

ac lucra damnis, damna mutans fraudibus

se ditat et me pauperat.

Is nunc ad usque vectus Ebromagum tuam

sedem locavit mercibus,

........................

.....................

ut inde nauso devehat‹ur triticum›

nostros in usus, ut refert.

Hunc ergo paucis ne graveris hospitem

.................

adlatus ut mox navis auxilio tuae

ad usque portus oppidi

iam iam Perusina, iam Saguntina fame

Lucaniacum liberet.

Hoc si impetratum munus abs te accepero,

prior colere quam Ceres.

Triptolemon olim, sive Epimeniden vocant,

aut viliconum Buzygem

tuo locabo postferendos numini:

nam munus hoc fiet tuum.

Proxima quae nostrae fuerat querimonia chartae

credideram, quod te, Pauline, inflectere posset

eliceretque tuam blanda obiurgatio vocem.

Set tu iuratis velut alta silentia sacris

devotus teneas, perstas in lege tacendi.

Non licet? Anne pudet, si quis tibi iure paterno

vivat amicus adhuc maneasque obnoxius heres?

Ignavos agitet talis timor. At tibi nullus

sit metus et morem missae acceptaeque salutis

audacter retine. Vel si tibi proditor instat,

aut quaesitoris gravior censura timetur,

occurre ingenio, quo saepe occulta teguntur.

Thraeicii quondam quam saeva licentia regis

fecerat elinguem, per licia texta querellas

edidit et tacitis mandavit crimina telis.

Et pudibunda suos malo commisit amores

virgo nec erubuit tacituro conscia pomo.

Depressis scrobibus vitium regale minister

credidit idque diu texit fidissima tellus:

inspirata dehinc vento cantavit harundo.

Lacte incide notas: arescens charta tenebit

semper inaspicuas, prodentur scripta favillis.

Vel Lacedaemoniam scytalen imitare, libelli

segmina Pergamei tereti circumdata ligno

perpetuo inscribens versu, qui deinde solutus

non respondentes sparso dabit ordine formas,

donec consimilis ligni replicetur in orbem.

Innumeras possum celandi ostendere formas

et clandestinas veterum reserare loquellas,

si prodi, Pauline, times nostraeque vereris

crimen amicitiae; Tanaquil tua nesciat istud.

Tu contemne alios nec dedignare parentem

adfari verbis. Ego sum tuus altor et ille

praeceptor primus, veterum largitor honorum,

primus in Aonidum qui te collegia duxi.

Quarta tibi haec notos detexit epistula questus,

Pauline, et blando residem sermone lacessit.

Officium set nulla pium mihi pagina reddit,

fausta salutigeris adscribens orsa libellis.

Unde istam meruit non felix charta repulsam,

spernit tam longo cessatio quam tua fastu?

Hostis ab hoste tamen per barbara verba salutem

accipit et Salve mediis intervenit armis.

Respondent et saxa homini et percussus ab antris

sermo redit, redit et nemorum vocalis imago.

Litorei clamant scopuli, dant murmura rivi,

Hyblaeis apibus saepes depasta susurrat.

Est et harundineis modulatio musica ripis

cumque suis loquitur tremulum coma pinea ventis.

Incubuit foliis quotiens levis eurus acutis,

Dindyma Gargarico respondent cantica luco.

Nil mutum natura dedit. Non aëris ales

quadrupedesve silent, habet et sua sibila serpens

et pecus aequoreum tenui vice vocis anhelat.

Cymbala dant flictu sonitum, dant pulpita saltu

icta pedum, tentis reboant cava tympana tergis;

Isiacos agitant Mareotica sistra tumultus,

nec Dodonaei cessat tinnitus aeni,

in numerum quotiens radiis ferientibus ictae

respondent dociles modulato verbere pelves.

Te velut Oebaliis habites taciturnus Amyclis

aut tua Sigalion Aegyptius oscula signet,

obnixum, Pauline, taces. Agnosco pudorem,

quod vitium fovet ipsa suum cessatio iugis.

Dumque pudet tacuisse diu, placet officiorum

non servare vices et amant longa otia culpam.

Quis prohibet Salve atque Vale brevitate parata

scribere felicesque notas mandare libellis?

Non ego longinquos ut texat pagina versus

postulo multiplicique oneret sermone tabellas.

Una fuit tantum, qua respondere Lacones

littera, et irato regi placuere negantes.

Est etenim comis brevitas. Sic fama renatum

Pythagoram docuisse refert. Cum multa loquaces

ambiguis sererent verbis, contra omnia solum

est respondebat vel non. O certa loquendi

regula! Nam brevius nihil est nec plenius istis,

quae firmata probant aut infirmata relidunt.

Nemo silens placuit, multi brevitate loquendi.

Verum ego quo stulte dudum spatiosa locutus

provehor? Ut diversa sibi vicinaque culpa est!

Multa loquens et cuncta silens non ambo placemus

nec possum reticere, iugum quod libera numquam

fert pietas nec amat blandis posponere verum.

Vertisti, Pauline, tuos dulcissime mores?

Vasconis hoc saltus et ninguida Pyrenaei

hospitia et nostri facit hoc oblivio caeli?

Inprecer ex merito quid non tibi, Hiberia tellus!

Te populent Poeni, te perfidus Hannibal urat,

te belli sedem repetat Sertorius exul.

Ergo meum patriaeque decus columenque senati

Bilbilis aut haerens scopulis Calagurris habebit

aut quae deiectis iuga per scruposa ruinis

arida torrentem Sicorim despectat Ilerda?

Hic trabeam, Pauline, tuam Latiamque curulem

constituis patriosque istic sepelibis honores?

Quis tamen ista tibi tam longa silentia suasit?

Impius ut nullos hic vocem vertat in usus,

gaudia non illum vegetent, non dulcia vatum

carmina, non blandae modulatio flexa querellae,

non fera, non illum pecudes, non mulceat ales,

non quae pastorum nemoralibus abdita lucis

solatur nostras echo resecuta loquellas.

Tristis, egens deserta colat tacitusque pererret

alpini convexa iugi, ceu dicitur olim

mentis inops coetus hominum et vestigia vitans

avia perlustrasse vagus loca Bellerophontes.

Haec precor, hanc vocem, Boeotia numina Musae,

accipite et Latiis vatem revocate Camenis.

Discutimus, Pauline, iugum, quod nota fovebat

temperies, leve quod positu et venerabile iunctis

tractabat paribus concordia mitis habenis;

quod per tam longam seriem volventibus annis

fabula non umquam, numquam querimonia movit,

[nulla querella loco pepulit, non ira nec error,

nec quae conpositis malesuada et credula causis

concinnat veri similes suspicio culpas;

tam placidum, tam mite iugum, quod utrique parentes

ad senium nostri traxere ab origine vitae

inpositumque piis heredibus usque manere

optarunt, dum longa dies dissolveret aevum.

Et mansit, dum laeta fides nec cura laborat

officii servare vices, set sponte feruntur

incustoditum sibi continuantia cursum.

Hoc tam mite iugum docili cervice subirent

Martis equi stabuloque feri Diomedis abacti

et qui mutatis ignoti Solis habenis

fulmineum Phaëthonta Pado mersere iugales.]

Discutitur, Pauline, tamen: nec culpa duorum

ista, set unius tantum tua. Namque ego semper

contenta cervice feram. Consorte laborum

destituor nec tam promptum gestata duobus

unum deficiente pari perferre sodalem.

Non animus viresque labant, sed iniqua ferendo

condicio est oneri, cum manus utrumque relicto

ingruit acceduntque alienae pondera librae.

Sic pars aegra hominis trahit ad contagia sanum

corpus et exigui quamvis discrimine membri

tota per innumeros artus conpago vacillat.

Obruar usque tamen, veteris ne desit amici

me durante fides memorique ut fixa sub aevo

restituant profugum - solacia cassa - sodalem.

Inpie, Pirithoo disiungere Thesea posses

Euryalumque suo socium secernere Niso;

te suadente fugam Pylades liquisset Oresten

nec custodisset Siculus vadimonia Damon.

[Quantum oblectamen populi, quae vota bonorum

sperato fraudata bono? Gratantia cuncti

verba loquebantur. Iam nomina nostra parabant

inserere antiquis aevi melioris amicis.

Cedebat Pylades, Phrygii quoque gloria Nisi

iam minor et promissa obiens vadimonia Damon.

Nos documenta magis felicia, qualia magnus

Scipio longaevique dedit sapientia Laeli;

nos studiis animisque isdem miracula cunctis,

hoc maiora, pares fuimus quod dispare in aevo.

Ocius illa iugi fatalis solvere lora

Pellaeum potuisse ducem reor, abdita opertis

principiis et utroque caput celantia nodo.

Grande aliquod verbum nimirum diximus, ut se

inferret nimiis vindex Rhamnusia votis;

Arsacidae ut quondam regis non laeta triumphis

grandia verba premens ultrix dea Medica belli

sistere Cecropidum in terris monumenta paranti

obstitit et Graio iam iam figenda tropaeo

ultro etiam victis Nemesis stetit Attica Persis.

Quae tibi Romulidas proceres vexare libido est?

In Medos Arabasque tuos per nubila et atrum

perge chaos. Romana procul tibi nomina sunto.

Illic quaere alios oppugnatura sodales,

livor ubi iste tuus ferrugineumque venenum

opportuna tuis inimicat pectora fucis.

Paulinum Ausoniumque, viros quos sacra Quirini

purpura et auratus trabeae velavit amictus,

non decet insidiis peregrinae cedere divae.

Quid queror eoique insector crimina monstri?

Occidui me ripa Tagi, me Punica laedit

Barcino, me bimaris iuga ninguida Pyrenaei:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

moenibus et patrio forsan quoque vestis et oris

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

quemque suo longe dirimat provincia tractu

trans montes solemque alium, trans flumina et urbes

et quod terrarum caelique extenditur inter

Emeritensis Anae lataeque fluenta Garumnae.

Quod si intervalli spatium tolerabile limes

poneret exiguus (quamvis longa omnia credant,

qui simul esse volunt), faceret tamen ipsa propinquos

cura locos, mediis iungens distantia verbis;

Santonus ut sibi Burdigalam, mox iungit Aginnum

illa sibi et populos Aquitanica rura colentes,

utque duplex Arelas Alpinae tecta Viennae

Narbonemque pari spatio sibi conserit et mox

quinquiplicem socias tibi, Martie Narbo, Tolosam.

Hoc mihi si spatium vicinis moenibus esset,

tunc ego te ut nostris aptum conplecterer ulnis

adflaretque tuas aures nostrae aura loquellae.

Nunc tibi trans Alpes et marmoream Pyrenen

Caesareae Augustae domus ‹est›, Tyrrhenica propter

Tarraco et ostrifero super addita Barcino ponto;

me iuga Burdigalae, trino me flumina coetu

secernunt turbis popularibus otiaque inter

vitiferi exercent colles laetumque colonis

uber agri, tum prata virentia, tum nemus umbris

mobilibus celebrique frequens ecclesia vico,

totque mea in Novaro sibi proxima praedia pago

dispositis totum vicibus variata per annum,

egelidae ut tepeant hiemes rabidosque per aestus

adspirent tenues frigus subtile Aquilones.

Te sine set nullus grata vice provenit annus.

Ver pluvium sine flore fugit, Canis aestifer ardet,

nulla autumnales variat Pomona sapores

effusaque hiemem contristat Aquarius unda.

Agnoscisne tuam, Ponti dulcissime, culpam?

Nam mihi certa fides nec conmutabilis umquam

Paulini illius veteris reverentia durat

quaeque meoque tuoque fuit concordia patri.

Si tendi facilis cuiquam fuit arcus Ulixei

aut praeter dominum vibrabilis ornus Achilli,

nos quoque tam longo Rhamnusia foedere solvet.

Set cur tam maesto sero tristia carmina versu

et non in meliora animus se vota propinquat?

Sit procul iste metus. Certa est fiducia nobis,

si genitor natusque dei pia verba volentum

accipiat, nostro reddi te posse precatu,

ne sparsam raptamque domum lacerataque centum

per dominos veteris Paulini regna fleamus

teque vagum toto quam longa Hispania tractu

inmemorem veterum peregrinis fidere amicis.

Accurre, o nostrum decus, o mea maxima cura,

votis ominibusque bonis precibusque vocatus,

adpropera, dum tu iuvenis, dum nostra senectus

servat inexhaustum tibi gratificata vigorem].

Ecquando iste meas inpellet nuntius aures?

Ecce tuus Paulinus adest. Iam ninguida linquit

oppida Hiberorum, Tarbellica iam tenet arva.

Ebromagi iam tecta subit, iam praedia fratris

vicina ingreditur, iam labitur amne secundo

iamque in conspectu est, iam prora obvertitur amni

ingressusque sui celebrata per ostia portus

totum occursantis populi praevertitur agmen:

et sua praeteriens iam iam tua limina pulsat.

Credimus? An qui amant ipsi sibi somnia fingunt?

Crēdĭdĕrām nīl pōssĕ mĕīs āffēctĭbŭs āddī,

quō, vĕnĕrāndĕ pătēr, ‖ dīlĭgĕrērĕ măgīs.

Āccēssīt (grātēs sŭpĕrīs mĕdĭōquĕ nĕpōtī,

bīnă dĕdīt nōstrīs ‖ quī iŭgă nōmĭnĭbūs.

Īpsĕ nĕpōs tē fēcĭt ăvūm, mĭhĭ fīlĭŭs īdēm

ēt tĭbi ĕgo: hōc nātō ‖ nōs sŭmŭs āmbŏ pătrēs.

Nēc iām sōlă mĭhī pĭĕtās mĕă suādĕt ămōrēm:

nōmĭnĕ tē gĕmĭnī ‖ iām gĕnĭtōrĭs ămō),

āccēssīt tĭtŭlūs, tŭă quō rĕvĕrēntĭă crēscāt,

quō dŏcĕām nātūm, ‖ quīd sĭt ămārĕ pătrēm.

Quīppĕ tĭbi aēquātūs vĭdĕōr, quĭă pārvŭlŭs īstō

nōmĭne hŏnōrātūm ‖ mē quŏquĕ nōbĭlĭtāt,

paēne aētās quĭă nōstra ĕădēm. Nām sūbpărĭs aēvī

sūm tĭbi ĕgo ēt pōssūm ‖ frātrĭs hăbērĕ vĭcēm.

Nēc tāntūm nōstrīs spătĭum īntērpōnĭtŭr ānnīs,

quāntă sŏlēnt ălĭōs ‖ tēmpŏră dīvĭdĕrĕ.

Vīdi ĕgŏ nātālēs frātrūm dīstārĕ tŏt ānnīs,

quōt nōstrōs: aēvūm ‖ nōmĭnă nōn ŏnĕrānt.

Pūlchră iŭvēntă tĭbī sĕnĭūm sīc iūngĭt, ŭt aēvūm

quōd prĭŭs ēst mănĕāt, ‖ quōd mŏdo ŭt īncĭpĭāt.

Ēt plăcŭīssĕ rĕōr gĕmĭnīs aētātĭbŭs, ūt sē

nōn fēstīnātō ‖ tēmpŏre ŭtrāquĕ dărēt,

lēnĭtĕr haēc flŭĕrēt, haēc nōn prŏpĕrātă vĕnīrēt,

mātūrām frūgēm ‖ flōrĕ mănēntĕ fĕrēns.

Ānnōs mē nēscīrĕ tŭōs, pătĕr ōptĭmĕ, tēstōr

tōtquĕ pŭtārĕ tŭōs, ‖ quōt rĕŏr ēssĕ mĕōs.

Nēscĭăt hōs nātūs: nŭmĕrēt prŏpĕrāntĭŏr hērēs,

tēstāmēntă măgīs ‖ quām pĭă vōtă fŏvēns

ēxēmplōquĕ dŏcēns prāvō iŭvĕnēscĕrĕ nātōs,

ūt nōlīnt pātrēs ‖ sē quŏque hăbērĕ sĕnēs.

Vērum ĕgŏ prīmaēvō gĕnĭtūs gĕnĭtōrĕ fătēbōr

sūbpărĭs haēc aēvī ‖ tēmpŏră grātă mĭhī.

Dēbĕŏ quōd nātūs, suādēt pĭă cūră nĕpōtīs

āddēndūm pātrī, ‖ quō vĕnĕrēmŭr ăvūm.

Tū quŏquĕ, mī gĕnĭtōr, gĕmĭnātă vŏcābŭlă gaūdē,

nātī prīmaēvī ‖ nōmĭnĕ fāctŭs ăvūs.

Ēxĭgŭūm quŏd ăvūs: făvĕānt pĭă nūmĭnă dīvūm

dēquĕ nĕpōtĕ sŭō ‖ fīăt ăvūs prŏăvūs.

Lārgĭŭs ēt pŏtĕrūnt prōdūcĕrĕ fātă sĕnēctām:

sēt rătă vōtă rĕōr, ‖ quaē mŏdĕrātă, măgīs.

Dēbĕo ĕt hānc nōstrīs, fīlī dūlcīssĭmĕ, cūrīs

hīstŏrĭām: quāmquām tĭtŭlō nōn dīgnă sĕrēnō

ānxĭă maēstārūm fŭĕrīt quĕrĭmōnĭă rērūm.

Iām sŭpĕr ēgĕlĭdaē stāgnāntĭă tērgă Mŏsēllaē

prōtŭlĕrāt tē, nātĕ, rătīs maēstīquĕ părēntīs

ōscŭla ĕt āmplēxūs dīscrēvĕrăt īnvĭdŭs āmnīs.

Sōlŭs ĕgo ēt quāmvīs coētū cĕlĕbrātŭs ămīcō

sōlŭs ĕrām, prŏfŭgaēquĕ dăbām pĭă vōtă cărīnaē,

sōlŭs, ădhūc tē, nātĕ, vĭdēns, cĕlĕrīsquĕ rĕmūlcī

cūlpābām prŏpĕrōs ādvērsō flūmĭnĕ cūrsūs.

Quīs fŭĭt īllĕ dĭēs? Nōn ānnūs lōngĭŏr īlle ēst,

Āttĭcă quēm dōctī cōllēgīt cūră Mĕtōnīs.

Dēsērtūs văcŭīs sōlīsque ēxērcĕŏr ōrīs.

Nūnc ĕgŏ pūbēntēs sălĭcūm dēvērbĕrŏ frōndēs

grāmĭnĕōs nūnc frāngŏ tŏrōs vĭrĭdēsquĕ pĕr ūlvās

lūbrĭcă sūbstrātīs vēstīgĭă lībrŏ lăpīllīs.

Sīc lūx prīma ăbĭīt, sīc āltĕră mētă dĭēī,

sīc gĕmĭnās āltērnă rŏtāt vērtīgŏ tĕnēbrās,

sīc ălĭās, tōtūsquĕ mĭhī sīc ānnŭs ăbībīt,

rēstītuānt dōnēc tŭă mē tĭbĭ fātă părēntēm.

Hāc ĕgŏ cōndīciōnĕ lĭcēt vēl mōrtĕ păcīscār,

dūm dĕcŏrēs sūprēmă pătrīs tū, nātĕ, sŭpērstēs.

Quālīs Pīcēnaē pŏpŭlātōr tūrdŭs ŏlīvaē

clūnēs ŏpīmāt cērĕās

vēl quī lūcēntēs răpŭīt dē vītĭbŭs ūvās,

pēndētquĕ nēxūs rētĭbūs,

quaē vēspērtīnīs flŭĭtānt nĕbŭlōsă sŭb hōrīs

vēl mānĕ tēntă rōscĭdō:

tālēs hībērnīs ād tē dē saēpĭbŭs, īpsōs

căpī vŏlēntēs, mīsĭmūs

bīs dēnōs. Tŏt ĕnīm crĕpĕrō sūb lūcĭs ĕōaē

praēcēps vŏlātūs īntŭlīt.

Tūm, quās vīcīnaē sūggēssīt praēdă lăcūnaē,

ănătēs mărītās iūnxĭmūs,

rēmĭpĕdēs, lātō pŏpŭlāntēs caērŭlă rōstrō

ēt crūrĕ rūbrās Pūnĭcō,

īrĭcŏlōr vărĭō pīnxīt quās plūmă cŏlōrĕ

cōllūm cŏlūmbīs aēmŭlās.

Dēfrūdātă mĕaē nōn sūnt haēc fērcŭlă mēnsaē:

vēscēntĕ tē frŭĭmūr măgīs.

Aūsŏnĭūs, cuīūs fĕrŭlām nūnc scēptră vĕrēntūr,

pāgānūm Mĕdŭlīs iŭbĕō sālvērĕ Thĕōnēm.

Quīd gĕrĭs, ēxtrēmīs pŏsĭtūs tēllūrĭs ĭn ōrīs,

cūltŏr hărēnārūm vātēs? Cuī lītŭs ărāndūm

Ōcĕănī fīnēm iūxtā sōlēmquĕ cădēntēm,

vīlĭs hărūndĭnĕīs cŏhĭbēt quēm pērgŭlă tēctīs

ēt tīngīt pĭcĕō lăcrĭmōsă cŏlōnĭcă fūmō.

Quīd rērūm Mūsaēquĕ gĕrūnt ēt cāntŏr Ăpōllŏ?

Mūsaē nōn Hĕlĭcōnĕ sătaē nēc fōntĕ căbāllī,

sēt quaē fācūndō dē pēctŏrĕ Clēmēntīnī

īnspīrānt văcŭōs ălĭēnā mēntĕ pŏētās.

Iūrĕ quĭdēm: nām quīs mālīt sŭă cārmĭnă dīcī,

quī tē sēcūrō pōssīt prōscīndĕrĕ rīsū?

Haēc quŏquĕ nē nōstrūm pōssīnt ūrgērĕ pŭdōrēm,

tū rĕcĭta: ēt vērē pŏtĕrūnt tŭă dīctă vĭdērī.

Quām tămĕn ēxērcēs Mĕdŭlōrum īn lītŏrĕ vītām?

Mērcātūsne ăgĭtās, lĕvĭōrĕ nŏmīsmătĕ cāptāns,

īnsānīs quōd mōx prĕtĭīs grăvĭs aūctĭŏ vēndāt?

Ālbēntīs sēvī glŏbŭlōs ēt pīnguĭă cēraē

pōndĕră Nārўcĭāmquĕ pĭcēm scīssāmquĕ păpŷrūm

fūmāntēsque ŏlĭdūm, pāgānĭcă lūmĭnă, taēdās?

Ān māiōră gĕrēns tōtā rĕgĭōnĕ văgāntēs

pērsĕquĕrīs fūrēs, quī tē pōstrēmă tĭmēntēs

īn pārtēm praēdāmquĕ vŏcēnt? Tū mītĭs ĕt ōsōr

sānguĭnĭs hūmānī cōndōnās crīmĭnă nūmmīs

ērrōrēmquĕ vŏcās prĕtĭūmque īmpōnĭs ăbāctīs

būbŭs ĕt īn pārtēm scĕlĕrūm dē iūdĭcĕ trānsīs?

Ān cūm frātrĕ văgōs dūmētă pĕr āvĭă cērvōs

cīrcūmdās măcŭlīs ēt mūlta īndāgĭnĕ pīnnaē?

Aūt spūmāntĭs ăprī cūrsūm clāmōrĭbŭs ūrgēs

sūbsīdīsquĕ fĕrō? Mŏnĕō tămĕn, ūsquĕ rĕcūsēs

strīngĕrĕ fūlmĭnĕō vēnābŭlă cōmmĭnŭs hōstī.

Ēxēmplūm dē frātrĕ tĭmē, quī vēstĕ rĕdūctā

ōstēntāt foēdās prŏpĕ tūrpĭă mēmbră lăcūnās

pērfōssāsquĕ nătēs vīcīnō pōdĭcĕ nūdāt.

Īnde ōstēntātōr vŏlĭtāt, mīrēntŭr ŭt īpsūm

Gēdīppa Ūrsīnūsquĕ sŭūs prōlēsquĕ Iŏvīnī

Taūrīnūsque, īpsūm prīscīs hērōĭbŭs aēquāns,

quālĭs ĭn Ōlĕnĭō vīctōr Călўdōnĭŭs āprō

aūt Ĕrўmānthēō pūbēs fŭĭt Āttĭcă mōnstrō.

Sēt tū pārcĕ fĕrīs vēnātĭbŭs ēt fŭgĕ nōtă

crīmĭnă sīlvārūm, nē sīs Cĭnўrēĭă prōlēs

āccēdāsque ĭtĕrūm Vĕnĕrī plōrāndŭs Ădōnīs.

Sīc cērtē crīnēm flāvūs nĭvĕūsquĕ lăcērtōs

caēsărĭēm rŭtĭlām pēr cāndĭdă cōllă rĕfūndīs,

pēctŏrĕ sīc tĕnĕrō, plānā sīc iūncĕŭs ālvō,

pēr tĕrĕtēs fĕmĭnūm gŷrōs sūrāsquĕ nĭtēntēs

dēscēndīs, tālōs ā vērtĭcĕ pūlchĕr ăd īmōs,

Quālīs flōrĭcŏmā quōndām pŏpŭlātŏr ĭn Aētnā

vīrgĭnĕās īntēr chŏrĕās Dēōĭdă rāptām

sūstŭlĭt ēmērsūs Stўgĭīs fōrnācĭbŭs Ōrcūs.

Ān, quĭă vēnātūs ōb tāntă pĕrīcŭlă vītās,

pīscāndī trăhĕrīs stŭdĭō? Nām tōtă sŭpēllēx

Dūmnĭtŏnī tālēs sŏlĭta ēst ōstēndĕrĕ gāzās,

nōdōsās vēstēs ănĭmāntūm Nērīnōrūm

ēt iăcŭla ēt fūndās ēt nōmĭnă vīlĭcă līnī

cōlăque ĕt īnsūtōs tērrēnīs vērmĭbŭs hāmōs.

Hīs ŏpĭbūs cōnfīsĕ tŭmēs? Dŏmŭs ōmnĭs ăbūndāt

lītŏrĕīs dīvēs spŏlĭīs. Rĕfĕrūntŭr ăb ūndā

cōrrŏcŏ, lētālīs trŷgōn mōllēsquĕ plătēssaē,

ūrēntēs thŷnni ēt mălĕ tēctī spīnă lĭgātī

nēc dūrātūrī pōst bīnă trĭhōrĭă cōrvī.

Ān tē cārmĭnĭbūs iŭvăt īncēstārĕ cănōrās

Mnēmŏsўnēs nātās, aūt trīs aūt ōctŏ sŏrōrēs?

Ēt quŏnĭam hūc vēntūm, sī vīs āgnōscĕrĕ, quīd sīt

īntēr dōctrīnām dērīdēndāsquĕ cămēnās,

āccĭpĕ cōngēstās, mŷstērĭă frīvŏlă, nūgās,

quās tămĕn ēxplĭcĭtīs nĕquĕās dēprēndĕrĕ chārtīs,

scīllītē dĕcĭēs sī cōr pūrgērĭs ăcētō

āntĭcĭpēsquĕ vĭvūm, Sămĭī Lŭcŭmōnĭs ăcūmēn.

Aūt ādsĭt īntērprēs tŭūs,

aēnīgmătūm quī cōgnĭtōr

fŭīt mĕōrūm, cūm tĭbī

Cādmī nĭgēllās fīlĭās,

Mĕlōnĭs ālbām pāgĭnām

nōtāsquĕ fūrvaē sēpĭaē

Gnĭdĭōsquĕ nōdōs prōdĭdīt.

Nūnc ādsĭt ēt cērtē, mŏdŏ

praēsūl crĕātūs līttĕrīs,

ēnūclĕābīt prōtĭnūs,

quōd mīlĭtāntēs scrībĭmūs.

Nōtōs fīngŏ tĭbī pŏētă vērsūs,

quōs scīs hēndĕcăsŷllăbōs vŏcārī,

sēt nēscīs mŏdŭlīs trĭbūs mŏvērī.

Īstōs cōnpŏsŭīt Phălaēcŭs ōlīm,

quī pēnthēmĭmĕrēn hăbēnt prĭōrēm

ēt pōst sēmĭpĕdēm dŭōs ĭāmbōs.

Sūnt quōs hēxămĕtrī crĕānt rĕvōlsī,

ūt pēnthēmĭmĕrēs prĭōr lŏcētūr,

tūm quōd būcŏlĭcē tŏmē rĕlīnquīt.

Sūnt ēt quōs gĕnĕrāt pŭēllă Sāpphō,

quōs prīmūs rĕgĭt hīppĭūs sĕcūndūs,

ūt clūdāt chŏrĭāmbŏn āntĭbācchūs.

Sēt iām nōn pŏtĕrīs, Thĕōn, dŏcērī,

nēc fās ēst mĭhĭ, rēgĭō măgīstrō,

plēbēirām nŭmĕrōs dŏcērĕ pūlpām.

Vērūm prōtĭnŭs ēdĕ, quōd rĕquīrō.

Nīl quaērō, nĭsĭ quōd lĭbrīs tĕnētūr

ēt quōd nōn ŏpĭcaē tĕgūnt păpŷrī.

Quās sī sōlvĕrĭs, ō pŏētă, nūgās,

tōtām trādŏ tĭbī sĭmūl Văcūnām,

nēc iām pōst mĕtŭēs ŭbīquĕ dīctūm:

«hīc ēst īllĕ Thĕōn pŏētă fālsūs,

bŏnōrūm mălă cārmĭnūm Lăvērnă».

Aūsŏnĭūs sālvē cārō mĭhĭ dīcŏ Thĕōnī,

vērsĭbŭs ēxpĕdĭēns ‖ quōd vŏlŏ quōdvĕ quĕrōr.

Tērtĭă fīssĭpĕdēs rĕnŏvāvīt Lūnă iŭvēncās,

ūt fŭgĭtās nōstrām, ‖ dūlcĭs ămīcĕ, dŏmūm.

Nōnāgīntă dĭēs sĭnĕ tē, cārīssĭmĕ, trāxī.

Hūc ādde aēstīvōs: ‖ hōc mĭhĭ paēnĕ dŭplum ēst.

Vīs nŏvĭēs dēnōs dīcām dĕcĭēsquĕ nŏvēnōs

īssĕ dĭēs? Ānnī ‖ pōrtĭŏ quārta ăbĭīt.

Sēxāgīnta hōrās sŭpĕr ēt dŭŏ mīlĭă cēntūm

tē sĭnĕ cōnsūmpsī, ‖ quō sĭne ĕt hōră grăvīs.

Mīlĭă bīs nōngēntă iŭbēt dīmēnsĭŏ lēgūm

ādnŭmĕrātă rĕōs ‖ pēr tŏt ŏbīrĕ dĭēs.

Iām pŏtŭī Rōmām pĕdĕs īrĕ pĕdēsquĕ rĕvērtī,

ēx quō tē dĭrĭmūnt ‖ mīlĭă paūcă mĭhī.

Scīrpĕă Dūmnĭtŏnī tānti ēst hăbĭtātĭŏ vātī?

Paūlĭăcōs tāntī ‖ nōn mĭhĭ vīllă fŏrēt.

Ān quĭă pēr tăbŭlam ‹īn› quā Mēdĭcă pūgnă nŏtāta ‹ēst›

dēbĭtă sūmmă mĭhi ēst, ‖ nē rĕpĕtāmŭs, ăbēs?

Bīs sēptēm rŭtĭlōs, rēgālĕ nŏmīsmă, Phĭlīppōs,

nē tāntī fŭĕrīnt, ‖ pērdĕrĕ mālŏ, Thĕōn,

īmplĭcĭtūm quām tē nōstrīs īntērnĕ mĕdūllīs

dēfŏrĕ tām lōngī ‖ tēmpŏrĭs īn spătĭō.

Ērgo aūt praēdīctōs iām nūnc rēscrībĕ Dărīōs

ēt rĕdĭme, ūt mŏră sīt ‖ lībĕră dēsĭdĭaē,

aūt ălĭōs ā mē tŏtĭdēm dăbŏ, dūmmŏdŏ cārī

cōnspĭcĕr ōră vĭrī, ‖ paūpĕrĭs ūsquĕ lĭcēt.

Pūppĕ cĭtūs prŏpĕrā sĭnŭōsăquĕ līntĕă vēlī

pāndĕ. Mĕdūllīnī ‖ tē fĕrĕt aūră nŏtī

ēxpŏsĭtūm sūbtēr părădās lēctōquĕ iăcēntēm,

cōrpŏrĭs ūt tāntī ‖ nōn mŏvĕātŭr ŏnūs.

Ūnūs Dūmnĭtŏnī tē lītŏrĕ pērfĕrĕt aēstūs

Cōndātem ād pōrtūm, ‖ sī mŏdŏ dēprŏpĕrēs.

Īnquĕ vĭcēm vēntī, quŏtĭēns tŭă flāmĭnă cēssānt,

rēmĭpĕdēm iŭbĕās ‖ prōtĭnŭs īrĕ rătēm.

Īnvĕnĭēs praēstō sūbiūnctă pĕtōrrĭtă mūlīs:

vīllā Lūcānī ‖ mōx pŏtĭērĭs ăcō.

Rēscīssō dīsce ‹ēn› cōnpōnĕrĕ nōmĭnĕ vērsūm:

Lūcīlī vātīs ‖ sīc ĭmĭtātŏr ĕrīs.

Aūrĕă mālă, Thĕōn, sēt plūmbĕă cārmĭnă mīttīs.

Ūnīūs māssaē ‖ quīs pŭtĕt hās spĕcĭēs?

Ūnūm nōmĕn ŭtrīsquĕ, sĕt ēst dīscrīmĕn ŭtrīsquĕ,

pōma ūt mālă vŏcēs, ‖ cārmĭnă vērŏ mălă.

Vălē bĕātūs nōmĕn ā dīvīs Thĕōn:

mĕtŏchē sĕt īstă saēpĕ cūrrēntem īndĭcāt.

Ōstrĕă Bāiānīs cērtāntĭă, quaē Mĕdŭlōrūm

dūlcĭbŭs īn stāgnīs rĕflŭī mărĭs aēstŭs ŏpīmāt,

āccēpī, dīlēctĕ Thĕōn, nŭmĕrābĭlĕ mūnūs.

Vērūm quōt fŭĕrīnt, sūbiēctă mŏnōstĭchă sīgnānt:

quōt tēr lūctātūs cūm pōllĭcĕ cōnpŭtăt īndēx;

Gērўŏnēs quŏt ĕrānt, dĕcĭēs sī mūltĭplĭcēntūr;

tēr quŏt ĕrānt Phrўgĭī nŭmĕrātă dĕcēnnĭă bēllī

aūt tĕr ŭt Ēŏlĭdī mēnsīs tĕnĕt īgnĭcŏmūs Sōl;

cōrnĭbŭs ā prīmīs quŏt hăbēt văgă Cŷnthĭă nōctēs;

sīngŭlă pērcūrrīt Tītān quōt sīgnă dĭēbūs;

quōtque ānnīs sūblīmĭs ăgīt sŭă saēcŭlă Phaēnōn;

quōt nŭmĕro ānnōrūm Vēstālīs vīrgŏ mĭnīstrāt

Dārdănĭūsquĕ nĕpōs rēgnō quōt prōtŭlĭt ānnōs;

Prīămĭdaē quŏt ĕrānt, sī bīs dēnī rĕtrăhāntūr;

bīsquĕ vĭrōs nŭmĕrēs, quī fāta Āmphrŷsĭă sērvānt;

quōt gĕnŭīt fētūs Ālbānă sŭb īlĭcĭbūs sūs

ēt quōt sūnt āssēs, ūbī nŏnăgīntă trĭēntēs,

vēl quŏt hăbēt iūnctōs Vāsātĭcă raēdă căbāllōs.

Quōd sī fĭgūrās fābŭlīs ădūmbrātās

nŭmĕrūmquĕ dōctīs īnvŏlūtum āmbāgĭbūs

īgnōrăt āltō mēns ŏbēsă vīscĕrĕ,

nŭmĕrārĕ sāltīm mōrĕ vūlgi ūt nōvĕrīs,

īn sē rĕtōrtās ēxplĭcābō sūmmŭlās.

Tēr dēnās pŭtŏ quīnquĭēsvĕ sēnās

vēl bīs quīnquĕ, dĕhīnc dĕcēm dĕcēmquĕ

vēl sēnās quătĕr ēt bĭs āddĕ tērnās.

Sēptēnīs quătĕr ādde ŭnūm | ĕt ūnūm;

dūc bīnās dĕcĭēs sĕmēlquĕ dēnās,

aūt tēr quāttŭŏr āddĕ bīs nŏvēnīs

ōctōnās quătĕr, hīnc dŭaē rĕcēdānt;

bīnās tēr dĕcĭēs, sĕmēl quătērnās;

ēt sēx āddĕ nŏvēm vĕl ōctŏ sēptēm,

aūt sēptēm gĕmĭnīs bĭs ōctŏ iūngĕ,

aūt, nē sīm tĭbĭ plūrĭbūs mŏlēstūs,

trīgīntā nŭmĕrō fŭērĕ cūnctaē.

Iūnctūs līmĭcŏlīs ‖ mūscŭlŭs ōstrĕīs

prīmō cōmpŏsŭīt ‖ fērcŭlă prāndĭō,

grātūs dēlĭcĭīs ‖ nōbĭlĭūm cĭbūs

ēt sūmptī mŏdĭcūs ‖ paūpĕrĭbūs fŏcīs.

Nōn hīc nāvĭfrăgō ‖ quaērĭtŭr aēquŏrĕ,

ūt crēscāt prĕtĭūm ‖ grāndĕ pĕrīcŭlīs,

sēt prīmōrĕ vădō ‖ pōst rĕfŭgūm mărĕ

ālgōsō lĕgĭtūr ‖ lītŏrĕ cōncŏlōr.

Nām tēstaē dŭplĭcīs ‖ cōndĭtŭr īn spĕcū,

quaē fērvēntĭs ăquaē ‖ fōtă văpōrĭbūs

cārnēm lāctĕŏlī ‖ vīscĕrĭs īndĭcāt.

Sēt dāmnōsă nĭmīs ‖ pāndĭtŭr ārĕă.

Fāc cāmpūm rĕplĭcēs, ‖ Mūsă, păpŷrĭūm.

Nēc iām fīssĭpĕdīs ‖ pēr călămī vĭās

grāssētūr Gnĭdĭaē ‖ sūlcŭs hărūndĭnīs,

pīngēns ārĭdŭlaē ‖ sūbdĭtă pāgĭnaē

Cādmī fīlĭŏlīs ‖ ātrĭcŏlōrĭbūs.

Aūt cūnctīs părĭtēr ‖ vērsĭbŭs ōblĭnāt

fūrvām lāctĭcŏlōr ‖ sphōngĭă sēpĭām.

Pārcāmūs vĭtĭō ‖ Dūmnĭtŏnaē dŏmūs,

nē sīt chārtă mĭhī ‖ cārĭŏr ōstrĕīs.

Tāndem ēlūctātī rĕtĭnācŭlă blāndă mŏrārūm

Būrdĭgălaē mōllēs ‖ līquĭmŭs īnlĕcĕbrās

Sāntŏnĭcāmque ūrbēm vīcīno āccēssĭmŭs āgrō.

Quōd tĭbĭ sī grātum ēst, ‖ ōptĭmĕ Paūlĕ, prŏbā.

Cōrnĭpĕdēs răpĭānt īnpōstă pĕtōrrĭtă mūlaē,

vēl cĭsĭō trĭiŭgī, ‖ sī plăcĕt, īnsĭlĭās,

vēl cĕlĕrēm mānnūm vēl rūptūm tērgă vĕraēdūm

cōnscēndās, prŏpĕrē ‖ dūmmŏdŏ iām vĕnĭās,

īnstāntīs rĕvŏcānt quĭă nōs sōllēmnĭă Pāschaē

lībĕră nēc nōbīs ‖ ēst mŏră dēsĭdĭaē.

Pērfĕr ĭn ēxcūrsū vēl tēriŭgă mīlĭa ĕpōdōn

vēl fālsās lītēs, ‖ quās schŏlă vēstră sĕrīt,

Nōbīscum īnvĕnĭēs nūllās, quĭă līquĭmŭs īstīc

nūgārūm vĕtĕrēs ‖ cūm sălĕ rēllĭquĭās.

Ōstrĕă nōbĭlĭūm cēnīs sūmptūquĕ nĕpōtūm

cōgnĭtă dīvērsōquĕ mărīs dēfēnsă prŏfūndō,

aūt rĕfŭgīs nūdātă vădīs aūt scrūpĕă sūbtēr

āntra ēt mūrĭcĕīs scŏpŭlōrūm mērsă lăcūnīs,

quaē vĭrĭdīs mūscūs, quaē dēdĕcŏr ālgă rĕcōndīt,

quaē tēstīs cōncrētă sŭīs ceū sāxă cŏhaērēnt,

quaē mūtātă lŏcō, pīnguī mōx cōnsĭtă līmō

nūtrīt sēcrētūs cōnclūsae ūlīgĭnĭs ūmōr,

ēnŭmĕrārĕ iŭbēs, vĕtŭs ō mĭhĭ Paūlĕ sŏdālīs,

ādsuēfāctĕ mĕīs iŏcŭlārī cārmĭnĕ nūgīs.

Ādgrĕdĭār, quāmvīs cūrām nōn īstă sĕnīlēm

sōllĭcĭtēnt frūgīquĕ vĭrō dīgnāndă pŭtēntūr.

Nām mĭhĭ nōn Sălĭāre ĕpŭlūm, nōn cēnă dăpālīs,

quālēm Pēnĕlŏpaē nĕbŭlōnūm mēnsă prŏcōrūm

Ālcĭnŏīque hăbŭīt nĭtĭdaē cŭtĭs ūnctă iŭvēntūs.

Ēnŭmĕrābŏ tămēn fāmām tēstēsquĕ sĕcūtūs

prō stŭdĭīs hŏmĭnūm sēmpēr dīvērsă prŏbāntūm.

Sēt mĭhĭ praē cūnctīs dītīssĭmă, quaē Mĕdŭlōrūm

ēdŭcăt ōcĕănūs, quaē, Būrdĭgălēnsĭă nōmēn,

ūsque ād Caēsărĕās tŭlĭt ādmīrātĭŏ mēnsās,

nōn laūdātă mĭnūs nōstrī quām glōrĭă vīnī.

Haēc īntēr cūnctās pālmām mĕrŭērĕ prĭōrēm

ōmnĭbŭs ēx lōngō cēdēntĭbŭs, īsta ĕt ŏpīmī

vīscĕrĭs ēt nĭvĕī dūlcīquĕ tĕnērrĭmă sūcō

mīscēnt aēquŏrĕūm tĕnŭī sălĕ tīnctă săpōrēm.

Prōxĭmă sīnt quāmvīs, sēt lōngē prōxĭmă mūltō

ēx īntērvāllō, quaē Māssĭlĭēnsĭă, pōrtūm

quaē Nārbo ād Vĕnĕrīs nūtrīt, cūltūquĕ cărēntiă

Hēllēspōntĭăcī quaē prōtĕgĭt aēquŏr Ăbŷdī,

vēl quaē Bāiānīs pēndēnt flŭĭtāntĭă pālīs,

Sāntŏnĭcō quaē tēctă sălō, quaē nōtă Gĕlānīs,

aūt Ĕbŏraē mīxtūs pĕlăgō quaē prōtĕgĭt āmnīs,

ūt mūltō iăcĕānt ālgārum ōbdūctă rĕcēssū,

āspĕră quaē tēstīs, sēd dūlcĭă, cārnĭs ŏpīmaē.

Sūnt ĕt Ărēmŏrĭcī quī laūdēnt ōstrĕă pōntī,

ēt quaē Pīctŏnĭcī lĕgĭt āccŏlă lītŏrĭs, ēt quaē,

mīră, Călēdŏnĭīs nōnnūmquām dētĕgĭt aēstūs.

Āccēdūnt quaē fāmă rĕcēns Bŷzāntĭă sūbtēr

lītŏra ĕt īnsānā gĕnĕrātă Prŏpōntĭdĭs āctā

Prōmōtī cĕlĕbrātă dŭcīs dē nōmĭnĕ laūdāt.

Haēc tĭbĭ nōn vātēs, nōn hīstŏrĭcūs nĕquĕ tōtō

ōrbĕ văgūs cōnvīvă lŏquōr, sēt trādĭtă mūltīs,

ūt sŏlĭtūm, quŏtĭēns dēxtrae īnvītātĭŏ mēnsaē

sōllĭcĭtāt lēnēm cōmī sērmōnĕ Lўaēūm.

Haēc nōn pēr vūlgūm mĭhĭ cōgnĭtă pērquĕ pŏpīnās,

aūt părăsītōrūm cōllēgĭă Plaūtīnōrūm,

sēt fēstōs quĭă saēpĕ dĭēs pārtim īpsĕ mĕōrūm

ēxcŏlŭi īnquĕ vĭcēm cōnvīvă vŏcātŭs ădīvī,

nātālīs sī fōrtĕ fŭīt sōllēmnĭs ămīcō

cōniŭgĭōquĕ dăpēs aūt sācră rĕpōtĭă pātrūm,

aūdīvī mĕmĭnīquĕ bŏnōs laūdārĕ frĕquēntēs.

Sī quă fĭdēs fālsīs ūmquam ēst ădhĭbēndă pŏētīs

nēc plāsmă sēmpĕr ādlĭnūnt,

Paūlĕ, Cămēnārūm cĕlĕbērrĭmĕ Cāstălĭārūm

ălūmnĕ quōndām, nūnc pătēr

aūt ăvŭs aūt prŏăvīs āntīquĭŏr, ūt fŭĭt ōlīm

Tārtēsĭōrūm rēgŭlūs,

īntĕmĕrātă tĭbī mănĕānt prōmīssă mĕmēntŏ.

Phoēbūs iŭbēt vērūm lŏquī.

Ētsī Pīĕrĭās pătĭtūr līrārĕ sŏrōrēs,

nūmquam īpsĕ tōrquĕt aūlăkă.

Tē quŏquĕ nē pĭgĕāt cōnspōnsī foēdĕrĭs: ēt iām

cĭtūs vĕnī rēmo aūt rŏtā,

aēquŏrĭs ūndōsī quā mūltĭplĭcātă rĕcūrsū

Gărūmnă pōntūm prōvŏcāt,

aūt ĭtĕrātārūm quā glārĕă trītă vĭārūm

fērt mīlĭtārem ād Blāvĭām.

Nōs ĕtĕnīm prīmīs sānctūm pōst Pāschă dĭēbūs

ăvēmŭs āgrūm vīsĕrĕ.

Nām pŏpŭlī coētūs ēt cōmpĭtă sōrdĭdă rīxīs

fāstīdĭēntēs cērnĭmūs

āngūstās fērvērĕ vĭās ēt cōngrĕgĕ vōlgō

nōmēn plătēās pērdĕrĕ.

Tūrbĭdă cōngēstīs rĕfĕrītūr vōcĭbŭs ēchō:

«tĕnē, fĕrī, dūc, dā, căvē»,

sūs lŭtŭlēntă fŭgīt, răbĭdūs cănĭs īmpĕtĕ saēvō

ĕt īmpărēs plaūstrō bŏvēs.

Nēc prōdēst pĕnĕtrālĕ dŏmūs ĕt ŏpērtă sŭbīrĕ:

pēr tēctă clāmōrēs mĕānt.

Haēc ēt quaē pōssūnt plăcĭdōs ōffēndĕrĕ mōrēs

cōgūnt rĕlīnquī moēnĭă,

dūlcĭă sēcrētī rĕpĕtāntŭr ŭt ōtĭă rūrīs,

nūgīs ămīca āc sērĭīs,

tēmpŏră dīspōnās ŭbĭ tū tŭă iūsquĕ tŭūm sīt,

ūt nīl ăgās vēl quōd vŏlēs.

Ād quaē sī prŏpĕrās, tōtā cūm mērcĕ tŭārūm

vĕnī Cămēnārūm cĭtūs.

Dāctўlĭcōs, ĕlĕgōs, chŏrĭāmbūm cārmĕn, ĕpōdōs,

sōcci ēt cŏthūrnī mūsĭcām

cārpēntīs īmpōnĕ tŭīs: nām tōtă sŭpēllēx

vātūm pĭōrūm chārtĕa ēst.

Nōbīscum īnvĕnĭēs κα˘τ' ἐ˘ναˉντί˘α˘, sī lĭbĕt ūtī

nōn Poēnă, sēd Graēcā fĭdē.

Vīnūm cūm bĭiŭgō părābŏ plaūstrō

prīmō tēmpŏrĕ Sāntŏnōs vĕhēndūm,

ōvūm tū quŏquĕ pāssĕrīs mărīnī,

quōd nūnc prōmŭs ăīt prŏcūl rĕlīctūm

īn fūndō pătrĭaē Bĭgērrĭtānaē.

Ἑˉλλα˘δι˘κῆˉς μέ˘το˘χοˉν Μούˉσηˉς Lătĭaēquĕ Cămēnaē,

ἄˉξι˘ο˘ν Αὐˉσό˘νι˘οˉς sērmōne ādlūdŏ bĭlīnguī,

Mūsaē, quīd făcĭmūs? Τὶ˘ κε˘ναῖˉσι˘ν ἐ˘φ' ἑˉλπί˘σι˘ν αὔˉτωˉς

lūdĭmŭs ἀˉφρα˘δί˘ηˉσι˘ν ἐ˘ν ἡˉμα˘τι˘ γηˉράˉσκοˉντεˉς;

Sāntŏnĭκοῖˉς cāmpοῖˉσι˘ν, ὅ˘ποιˉ κρύ˘ο˘ς ἄˉξε˘νο˘ς ἐˉστίˉν,

ērrāmūs gĕlĭdōτρο˘με˘ροὶˉ καὶˉ frīgdŏποι˘ηˉταίˉ,

Πιˉε˘ρί˘δωˉν te˘ne˘rōπλο˘κά˘μωˉν θε˘ρά˘ποˉντε˘ς ĭnērtēs.

Πάˉντα˘ δ'ἔ˘χειˉ πα˘γε˘τόˉς τε˘ pĕdūm καὶˉ κρουˉσμό˘ς ὀ˘δόˉντωˉν,

θαˉλπωˉρῇˉ quĭă nūllă fŏcουˉ χι˘ο˘νώˉδε˘ϊ˘ χωˉρεῖˉ,

ēt dŭplĭcānt frīgūs ψυ˘χρὰ˘ cārmĭnă μηˉτι˘ό˘ωˉντεˉς.

Ἀˉρχό˘με˘νοˉς δ'ἄ˘ρα˘ μηˉνὶ˘ νέ˘ῳˉ Iānουˉ τε˘ Călēndαιˉς

prīmĭtĭās Παύˉλῳˉ nōstraē πέˉμψωˉμε˘ν ἀ˘οιˉδῆˉς.

Μνηˉμο˘σύ˘νηˉς κρηˉδεˉμνο˘κό˘μουˉ πο˘λυ˘cāntĭcă τέˉκνα˘,

ἐˉννέ˘α˘ vērbōsaē κριˉνοˉστε˘φά˘νοιˉ τε˘ pŭēllaē,

Ἔˉνθ' ἄ˘γε˘ μοιˉ το˘λυ˘πεύˉε˘τ' ἔ˘πηˉ, κουˉρώˉδε˘α˘ μοˉλπήˉν,

frōntĭbŭs ὑˉμε˘τέ˘ραιˉς πτέ˘ρι˘νοˉν praēfērtĕ trĭūmphūm.

Ὑˉμᾶˉς γὰˉρ κα˘λέ˘ωˉ καιˉνὸˉς Δι˘ο˘νυˉσο˘ποι˘ηˉτήˉς:

Παύˉλῳ˘ ἐ˘φαˉρμόˉσαιˉτε˘ με˘μιˉγμε˘νο˘βάˉρβα˘ρο˘ν ᾠˉδήˉν.

Οὐˉ γὰˉρ μοιˉ θέ˘μι˘ς ἐˉστὶ˘ν ĭn hāc rĕgĭōnĕ μέ˘νοˉντιˉ

Ἄˉξι˘ο˘ν āb nōstrīs ἐ˘πι˘δεύˉε˘α˘ ēssĕ κα˘μήˉναιˉς.

Κεῖˉνο˘ς ἐ˘μοὶˉ πάˉντωˉν μέ˘το˘χοˉς, quī sērĭă nōstră,

quī iŏcă παˉντο˘δα˘πῇˉ nōvīt trāctārĕ πα˘λαίˉστρῃˉ.

Καὶˉ νῦˉν sēpŏsĭtūs μο˘νά˘χῳˉ ἐ˘νὶ˘ rūrĕ Κρε˘βέˉννῳˉ,

ἀˉστα˘φύ˘λῳˉ ἐ˘νὶ˘ χώˉρῳ˘, hăbēt θυˉμάˉλγε˘α˘ λέˉσχηˉν,

οὔˉτε˘ φί˘λοιˉς ἑ˘τά˘ροιˉς nēc mēnsae āccōmmŏdŭs ūllī,

ὅˉττι˘ ἀ˘θεˉλξι˘νό˘οιˉς aēgēr συˉμμέˉμφε˘το˘ Μούˉσαιˉς.

Iām sătĭs, ὦˉ φί˘λε˘ Παῦˉλε˘, πό˘νωˉν ἀ˘πε˘πειˉρήˉθηˉμηˉν

ἐˉν τε˘ fŏrῳˉ caūsαιˉς τε˘ καὶ˘ īngrātαιˉσι˘ κα˘θέˉδραιˉς

ῥηˉτο˘ρι˘κοῖˉς lūdοιˉσι˘, καὶ˘ ἔˉπλε˘το˘ οὐˉδὲ˘ν ὄ˘νειˉαˉρ.

Ἄˉλλ' ἤˉδηˉ κεῖˉνοˉς μὲ˘ν ἅ˘παˉς iŭvĕnālĭο˘ς ἱˉδρώˉς

ἐˉκκέ˘χυ˘ταιˉ με˘λέ˘ωˉν τρο˘με˘ρὴˉ δὲ˘ πά˘ρεˉστι˘ sĕnēctūs

καὶˉ mĭnŭs īn sūmptūm δα˘πά˘ναˉς lĕvĭs ārcă mĭnīstrāt.

Οὺˉ γὰ˘ρ ἔ˘χειˉ ἀ˘πά˘λαˉμνο˘ς ἀ˘νὴˉρ †κουαιστόδε˘α˘ lūcrοˉν

κλειˉνὸˉς οὔˉτε˘ γέ˘ρωˉν χρυˉσῆˉν ἐˉργάˉζε˘τ' ἀ˘μοιˉβήˉν.

Aēquănĭmūs quōd sī fŭĕrīs ēt πάˉντα˘ vĕl αἰˉνεῖˉν

mālŭĕrīs, λήˉθηˉ πό˘νου˘ ἔˉσσε˘ται˘ ἠˉδὲ˘ πε˘νείˉηˉς.

Κεῖˉνο˘ δὲ˘ παˉγκάˉλλιˉστο˘ν, ŭt ōmnĭbŭs ūndĭquĕ Mūsīs

σὺˉν φι˘ά˘λῃˉque οἴˉνῳˉque, ἐ˘τε˘όˉν συ˘νο˘πάˉο˘νι˘ Μουˉσῶˉν,

θυˉμοῦ˘ ἀ˘κηˉχε˘μέ˘νουˉ sōlācĭă blāndă rĕquīrās.

Hīc ĕrĭt ēt frūctūs Δήˉμηˉτροˉς ἀˉγλα˘ο˘κάˉρπουˉ,

ἔˉνθα˘ σοι˘ εἶˉδα˘ρ ἔ˘οιˉ πο˘λυ˘χαˉνδέ˘α˘ pōcŭlă θέˉντιˉ

κιˉρνᾶˉν, αἴˉκε˘ θέ˘λοιˉς, νέˉκταˉρ vīnοιˉο˘ bŏnοιˉο˘.

Āmbo ĭgĭtūr nōstraē πα˘ρα˘θέˉλξο˘με˘ν ōtĭă vītaē,

dūm rĕs ĕt aētās ēt sŏrŏrūm

νήˉμα˘τα˘ ποˉρφύ˘ρε˘αˉ πλέ˘κε˘ταιˉ.

Ῥωˉμαίˉωˉν ὕ˘πα˘τοˉς ἀ˘ρε˘ταˉλό˘γῳ˘ ἠˉδὲ˘ ποι˘ηˉτῇˉ

Αὐˉσό˘νι˘οˉς Παύˉλῳˉ· ‖ σπεῦˉδε˘ φί˘λουˉς ἰ˘δέ˘ειˉν.

Aēquŏrĕām līquī tē prōptĕr, ămīcĕ, Gărūmnām,

tē prōptēr cāmpōs ‖ īncŏlŏ Sāntŏnĭcōs.

Cōngrēssūs ĭgĭtūr nōstrōs pĕtĕ; sī tĭbĭ cūră,

quaē mĭhĭ, cōnspēctū ‖ iām pŏtĭērĕ mĕō.

Sēd tāntum ādprŏpĕrā, quāntūm pŏtĕ cōrpŏre ĕt aēvō;

ūt sālvūm vĭdĕām, ‖ sāt cĭtŏ tē vĭdĕō.

Sī pōst īnfaūstās vĭgŏr īntēgrātŭs hăbēnās

ēt rĕdĭīt mēmbrīs ‖ iām sŭă mōbĭlĭtās,

sī rĭgŭām laētīs rĕcŏlīs Pīmplēĭdă Mūsīs,

iām vātēs ēt nōn ‖ flāgrĭfĕr Aūtŏmĕdōn,

pēllĕ sŏpōrĭfĕrī sĕnĭūm nūbēmquĕ vĕtērnī

ātque ălăcrī mĕdĭām ‖ cārpĕ vĭgōrĕ vĭām.

Sēd cĭsĭum aūt pīgrūm caūtūs cōnscēndĕ vĕraēdūm:

nōn tĭbĭ sīt raēdaē, ‖ nōn ămŏr ācrĭs ĕquī.

Cānthērīs mŏnĕō mălĕ nōtă pĕtōrrĭtă vītēs

nēc cĕlĕrēs mūlās ‖ īpsĕ Mĕtīscŭs ăgās.

Sīc tĭbĭ sīnt Mūsaē făcĭlēs, mĕdĭtātĭŏ prōmptă

ēt mĕmŏr, ēt lĭquĭdī ‖ mēl flŭăt ēlŏquĭī:

sīc, quī vēnālīs tām lōnga aētātĕ Crĕbēnnūs

nōn hăbĕt ēmptōrēm, ‖ sīt tĭbĭ prō prĕtĭō.

Āttămĕn ūt cĭtĭūs vĕnĭās lĕvĭūsquĕ vĕhārĕ,

hīstŏrĭām, mīmōs, ‖ cārmĭnă līnquĕ dŏmī.

Grānde ŏnŭs īn mūsīs: tōt saēcŭlă cōndĭtă chārtīs,

quaē sŭă vīx tŏlĕrānt ‖ tēmpŏră, nōstră grăvānt.

Nōbīscum īnvĕnĭēs ἑ˘πέ˘ωˉν πο˘λυ˘μοˉρφέ˘α˘ πληˉθύˉν,

γραˉμμα˘τι˘κῶˉν τε˘ πλο˘κὰˉς ‖ καὶˉ λο˘γο˘δαιˉδα˘λί˘ηˉν,

δάˉκτυ˘λο˘ν ἡˉρῷˉοˉν καὶ˘ ἀ˘οιˉδό˘πο˘λοˉν χο˘ρί˘αˉμβοˉν,

συˉν Θα˘λί˘ηˉς κώˉμῳˉ ‖ σύˉρμα˘τα˘ Τεˉρψι˘χό˘ρηˉς,

Σωˉτα˘δι˘κόˉν τε˘ κί˘ναιˉδο˘ν, ἰ˘ωˉνι˘κὸ˘ν ἀˉμφο˘τέ˘ρωˉθεˉν,

ῥυˉθμὸˉν Πιˉνδα˘ρι˘κὸˉν ‖ ἔˉννο˘μο˘ν εὐˉε˘πί˘ηˉν,

εἰˉλι˘πό˘δηˉν σκάˉζοˉντα˘, καὶ˘ οὐˉ σκάˉζοˉντα˘ τρί˘μεˉτροˉν,

ὀˉκτὼˉ Θουˉκυ˘δί˘δουˉ ‖ ἐˉννέ˘α˘ Ἡˉρο˘δό˘τουˉ:

ῥηˉτο˘ρι˘κόˉν ‹τι˘› θε˘ᾶˉμα˘, σο˘φῶˉν ἐ˘ρι˘κύˉδε˘α˘ φῦˉλα˘,

πάˉντα˘ μά˘λ' ὅˉσσ' ἐ˘θέ˘λειˉς ‖ καὶˉ πλέ˘ο˘ν, εἴˉ κε˘ θέ˘λοιˉς.

Hōc tĭbĭ dē nōstrīs ἀˉσπαˉστι˘κὸ˘ν ōffĕrŏ lībrīs.

Vălē. Vălērĕ sī vŏlēs mĕ, iām vĕnī.

Ō quī vĕnūstōs ūbĕrī făcūndĭā

sălēs ŏpīmās, Tētrădī,

căvēsquĕ, nē sīt trīstĭs ēt dūlcī cărēns

ămāră cōncīnnātĭŏ;

quī fēllĕ cārmĕn ātquĕ mēllĕ tēmpĕrāns

tōrpērĕ mūsās nōn sĭnīs

părĭtērquĕ fūcās quaēquĕ gūstu īgnāvă sūnt

ēt quaē săpōrĕ trīstĭă;

rŭdēs cămēnās quī Sŭēssaē praēvĕnīs

aēvōquĕ cēdīs, nōn stĭlō:

cūr mē prŏpīnquūm Sāntŏnōrūm moēnĭbūs

dēclīnăs, ūt Lūcās bŏvēs

ōlīm rĕsūmptō praēfĕrōcēs proēlĭō

fūgīt iŭvēntūs Rōmŭlă?

Nōn tīgrĭs ‹ūt› tē, nōn lĕōnĭs īmpĕtū,

ămōrĕ sēd căro ēxpĕtō.

Vĭdēre ălūmnī gēstĭō vōltūs mĕī

ĕt īndŏle ōptātā frŭī.

Īnvītŭs ōlīm dēvŏrāvi ābsēntĭaē

nĕcēssĭtātēm prīstĭnaē,

quōndām dŏcēndī mūnĕre ādstrīctūm grăvī

Ĭcŭlīsmă cūm te ābscōndĕrēt,

ĕt īnvĭdēbām dēvĭo āc sōlō lŏcō

ŏpūs Cămēnārūm tĕgī.

Āt nūnc frĕquēntēs ātquĕ clārōs nēc prŏcūl

cūm flōrĕās īntēr vĭrōs

tĭbīquĕ nōstrās vēntŭs aūrās dēfĕrāt

aūrēsquĕ sērmŏ vērbĕrēt,

cūr mē sŭpīnō pēctŏrīs fāstū tŭmēns

spērnīs pŏētām cōnsŭlēm,

tŭīque ămāntēm tēquĕ mīrāntem āc tŭă

dĕsīdĕrāntēm cārmĭnă

ōblītŭs āltō nēglĕgīs fāstīdĭō?

Plēctēndŭs ēxēmplō tŭō,

ni stabilis aevo pectoris nostri fides

quāmquām rĕcūsāntēs ămēt.

Vălē. Vălērĕ sī vŏlēs mē, pērvŏlā

cūm scrīnĭo ēt Mūsīs tŭīs.

Pērge, ō lĭbēllĕ, Sīrmĭūm,

ēt dīc ĕrō mĕo āc tŭō

hăve ātquĕ sālvē plūrĭmūm.

Quĭs īstĕ sīt nōbīs ĕrūs,

nēscīs, lĭbēlle? Ān, cūm scĭās,

lĭbēntĕr aūdīs quōd iŭvāt?

Pōssem ābsŏlūtē dīcĕrĕ,

sēd dūlcĭūs cīrcūmlŏquār

dĭūquĕ fāndō pērfrŭār.

Hūnc dīcŏ, quī līnguā pŏtēns

mĭnōrem Ătrīdām praētĕrīt

ōrāndŏ paūca āt mūsĭcă;

quī grāndĭnēs Ŭlīxĕī

ēt mēl flŭēntēm Nēstŏră

cōncīnnăt ōrĕ Tūllĭī;

quī sōlŭs ēxcēptīs trĭbūs

ĕrīs ĕrōrūm prīmŭs ēst

praētōrĭōquĕ māxĭmūs.

Dīco hūnc sĕnātī praēsŭlēm,

praēfēctum ĕūndem ēt cōnsŭlēm:

nām cōnsŭl aētērnūm clŭēt

cōllēga Aŭgūstī cōnsŭlīs,

cŏlŭmēn cŭrūlīs Rōmŭlaē

prīmum īn sĕcūndīs fāscĭbūs;.

nām prīmŭs ē cūnctīs ĕrīt

cōnsūl, sĕcūndūs prīncĭpī.

Gĕnĕri hīc sŭpērstĕs aūrĕō

sătōrquĕ prōlĭs aūrĕaē

cōnvīncĭt Āscraēūm sĕnēm

nōn ēssĕ saēclūm fērrĕūm.

Quī vīncĭt aēvi ĭniūrĭām

stīrpīs nŏvātŏr Ānnĭaē

părĭbūsquĕ cōmĭt īnfŭlīs

Ănīcĭōrūm stēmmătă.

Prŏbūm lŏquōr, scĭs ōptĭmĕ,

quēm nēmŏ fāndō dīxĕrīt,

quī nōn prĭūs laūdāvĕrīt.

Pērge, ō lĭbēlle, ĕt ūtĕrĕ

fēlīcĭtāte īntērmĭnā.

Quĭn ēt rĕquīrĕ, sī sĭnēt

tĕnōrĕ fāri ōbnōxĭō:

«ăgĕ, vēră prōlĕs Rōmŭlī,

ēffārĕ caūsām nōmĭnīs.

Ūtrūmnĕ mōrĕs hōc tŭī

nōmēn dĕdēre: ān nōmĕn hōc

sĕcūtă mōrūm rēgŭlă?

Ăn īllĕ vēntūrī scĭēns

mūndī sŭprēmŭs ārbĭtēr,

quālēm crĕāvīt mōrĭbūs,

iūssīt vŏcārī nōmĭnĕ?»

Nōmēn dătūm praēcōnĭīs

vītaēquĕ tēstĭmōnĭō.

Lĭbēllĕ fēlīx, quēm sĭnū

vīr tāntŭs ēvōlvēt sŭō

nĕc ōccŭpārī tēmpŏră

grātō quĕrētŭr ōtĭō,

quēm mēllĕaē vōcīs mŏdīs

lēni aūt sŭsūrro īmpērtĭēt

cuīquĕ vĭgĭlĕs lūmĭnūm

văcārĕ dīgnābūnt cŏraē,

quēm mēnte ĕt aūrĕ cōnscĭīs

quĭbūsdam ŏmīssīs pērlĕgēt.

Quaēcūmquĕ fōrtūna ēst tĭbī,

pērge, ō lĭbēlle, ĕt ūtĕrĕ

fēlīcĭtāte īntērmĭnā.

Dīc mē vălēre ēt vīvĕrĕ,

dīc vīvĕre ēx vōtō pĭō,

sānctīs prĕcāntēm vōcĭbūs,

ūt quēm cŭrūlīs prōxĭmă

cōllēgĭō nātī dĕdīt,

hūnc rūrsŭs Aūgūstūs prĭōr

sŭīs pĕrēnnēt fāscĭbūs,

Sūbnēcte ĕt īllūd lēnĭtēr:

«ăpŏlŏgōs ēn mīsīt tĭbī

ăb ūsquĕ Rhēnī līmĭtĕ

Aūsōnĭŭs, nōmĕn Ītălūm,

praēcēptŏr Aūgūstī tŭī,

Aēsōpĭām trĭmētrĭām,

quām vērtĭt ēxĭlī stĭlō

pĕdēstrĕ cōncīnnāns ŏpūs

fāndī Tĭtiānūs ārtĭfēx;

ŭt hīnc ăvi āc pātrīs dĕcūs,

mīxtō rĕsūrgēns sānguĭnĕ,

Prŏbiānō‹que› ātque Ănīcĭō,

ūt quōndam ĭn Ālbaē moēnĭbūs

sūprēmŭs Aēnēā sătūs

Sīlviōs Ĭūlīs mīscŭīt,

sĭc īstĕ, quī nātūs tĭbī,

flōs flōscŭlōrūm Rōmŭlī,

nūtrīcĭs īntēr lēmmătă

lāllīquĕ sōmnĭfĕrōs mŏdōs

suēscāt pĕrītūs fābŭlīs

sĭmūl iŏcāri ēt dīscĕrĕ».

‹Ĕt› āddĕ vōtūm, quōd pĭō

cōncēpĭmūs rĕī dĕō:

«ūt gĕnĭtŏr Aūgūstūs dĕdīt

cōllēgĭō nātī Prŏbūm,

sīc Grātĭānŭs hūnc nōvūm

stīrpī fŭtūraē cōpŭlēt».

Rătă sūnt fŭtūră, quaē lŏquōr.

Sīc mĕrĭtă‹que› ēt fātūm iŭbēnt.

Sĕd iam ūt lŏquātūr Iūlĭūs,

fāndī mŏdum īnvīta āccĭpĕ

vŏlūcrĭpēs dĭmētrĭă

hăvēquĕ dīctō dīc vălē.

Prīmūs iūcūndī fŏrĕt hīc tĭbĭ frūctŭs hŏnōrīs,

Aūgūstaē faūstūm ‖ mūnŭs hăbērĕ mănūs.

Prōxĭmŭs ēx lōngō grădŭs ēst, quaēstōrĭs ămīcī

cūrām prō strēnīs ‖ ēxcŭbŭīssĕ tŭīs.

Ērgo īntērcēptōs, rēgālĕ nŏmīsmă, Phĭlīppōs

āccĭpĕ tōt nŭmĕrō, ‖ quōt dŭŏ Gērўŏnēs:

quōt tērnī bĭiŭgēs dēmptōquĕ trĭēntĕ Cămēnaē

quōtquĕ sŭpēr tērrām ‖ sīdĕră zōdĭăcī;

quōt cōmmīssă vĭrīs Rōmāna Ālbānăquĕ fātă

quōtquĕ dŏcēs hōrīs ‖ quōtquĕ dŏmī rĕsĭdēs;

ōstĭă quōt prō pārte ăpĕrīt strīdēntĭă cīrcūs

ēxcēptō, mĕdĭūm ‖ quōd pătĕt ād stădĭūm;

quōt pĕdĭbūs grādiūntŭr ăpēs ēt vērsŭs Hŏmērī

quōtque hōrīs pĕlăgūs ‖ prōflŭĭt aūt rĕflŭīt;

prōtŭlĭt īn scaēnām quōt drāmătă fābēllārūm,

Ārcădĭaē mĕdĭō ‖ quī iăcĕt īn grĕmĭō;

vēl quōt iūnctūrās gĕŏmētrĭcă fōrmă făvōrūm

cōnsĕrĭt ēxtrēmīs ‖ ōmnĭbŭs ēt mĕdĭīs;

quōt tĕlĭōs prīmūs nŭmĕrūs sōlūsquĕ prŏbātūr,

quōt pār ātque īmpār ‖ pārtĭbŭs aēquĭpĕrāt,

bīs tērnōs ēt tēr bīnōs quī cōnsĕrĭt ūnūs,

quī sōlūs tŏtĭdēm ‖ cōngĕmĭnātŭs hăbēt;

quōt făcĭūnt iūnctī sūbtērquĕ sŭprāquĕ lŏcātī;

quī nŭmĕrānt Hўădās ‖ Plēĭădāsquĕ sĭmūl.

. . . . . . . . . . . . . . . . .

Ūrsŭlĕ cōllēgā ‖ nōbĭlĭs Hārmŏnĭō,

Hārmŏnĭō, quēm Clārānūs, quēm Scaūrŭs ĕt Āspēr,

quēm sĭbĭ cōnfērrēt ‖ Vārrŏ prĭōrquĕ Crătēs,

quīquĕ săcrī lăcĕrūm cōllēgīt cōrpŭs Hŏmērī,

quīquĕ nŏtās spŭrĭīs ‖ vērsĭbŭs āppŏsŭīt:

Cēcrŏpĭaē cōmmūnĕ dĕcūs Lătĭaēquĕ Cămēnaē,

sōlūs quī Chīūm ‖ mīscĕt ĕt Āmĭnĕūm.

Cōndĭdĕrāt iām Sōlĭs ĕquōs Tārtēsĭă Cālpē

strīdēbātquĕ frĕtō Tītānĭŭs īgnĭs Hĭbērō:

iām sūccēdēntēs quătĭēbāt Lūnă iŭvēncās,

vīncĕrĕt ūt tĕnĕbrās rădĭīs vĕlŭt aēmŭlă frātrīs:

iām vŏlŭcrēs hŏmĭnūmquĕ gĕnūs sŭpĕrābĭlĕ cūrīs

mūlcēbānt plăcĭdī trānquīlla ōblīvĭă sōmnī;

trānsĭĕrānt Īdūs, mĕdĭūs sūprēmă Dĕcēmbēr

tēmpŏră vēntūrō prŏpĕrābāt iūngĕrĕ Iānō;

ēt nōnās dĕcĭmās āb sē nōx lōngă Kălēndās

iūgĭtĕr āccīrī cĕlĕbrānda ād fēstă iŭbēbāt.

Eūrōpāmque Ăsĭāmquĕ, dŭō vēl māxĭmă tērraē

mēmbră, quĭbūs Lĭbўām dŭbĭē Sāllūstĭŭs āddīt

Eūrōpae ādiūnctām, pōssīt cūm tērtĭă dīcī,

rēgnātās mūltīs, quōs fāma ōblīttĕrăt ēt quōs

bārbără Rōmānaē nōn trādūnt nōmĭnă līnguaē,

Īllĭbănūm Nŭmĭdāmque Ăvĕlīm Pārthūmquĕ Vŏnōnēm

ēt Cărănūm, Pēllaēă dĕdīt quī nōmĭnă rēgūm,

quīquĕ măgōs dŏcŭīt mŷstērĭă vānă Nĕchēpsōs,

ēt quī rēgnāvīt sĭnĕ nōmĭnĕ mōxquĕ Sĕsōstrīs....

aūdāx Īcărĭō quī fēcīt nōmĭnă pōntō,

ēt quī Chālcĭdĭcās mŏdĕrāte ēnāvĭt ăd ārcēs,

Paūlīno Aūsŏnĭūs: mētrūm sīc suāsĭt, ŭt ēssēs

tū prĭŏr ēt nōmēn ‖ praēgrĕdĕrērĕ mĕūm;

quāmquam ēt fāstōrūm tĭtŭlō prĭŏr ēt tŭă Rōmaē

praēcēssīt nōstrūm ‖ sēllă cŭrūlĭs ĕbūr

ēt, quaē iāmdūdūm tĭbĭ pālmă pŏētĭcă pōllēt,

lēmnīsco ōrnāta ēst, ‖ quō mĕă pālmă cărēt.

Lōngaēvaē tāntūm sŭpĕrāmŭs hŏnōrĕ sĕnēctaē.

Quīd rēfērt? Cōrnīx ‖ nōn ĭdĕo āntĕ cўcnūm;

nēc quĭă mīlle ānnōs vīvīt Gāngētĭcŭs ālēs,

vīncīt cēntum ŏcŭlōs, ‖ rēgĭĕ pāvĕ, tŭōs.

Cēdĭmŭs īngĕnĭō, quāntūm praēcēdĭmŭs aēvō:

ādsūrgīt Mūsaē ‖ nōstră Cămēnă tŭaē.

Vīvĕ văle ēt tŏtĭdēm vēntūrōs cōnsĕrĕ iānōs,

quōt tŭŭs aūt nōstēr ‖ cōnsĕrŭērĕ pătrēs.

Ĭāmbĕ Pārthīs ēt Cўdōnūm spīcŭlīs,

ĭāmbĕ pīnnīs ālĭtūm vēlōcĭōr,

Pădī rŭēntĭs īmpĕtū tōrrēntĭōr,

māgnā sŏnōraē grāndĭnīs vī dēnsĭōr,

flāmmīs cŏrūscī fūlgŭrīs vībrātĭōr,

iām nūnc pĕr aūrās Pērsĕī tālārĭbūs

pĕtăsōquĕ dītĭs Ārcădōs vēctūs vŏlā.

Sī vēră fāma ēst, Hīppŏcrēnē, quām pĕdīs

pūlsū cĭtātām cōrnĭpēs fūdīt frĕmēns,

tū fōnte ĭn īpsō prōcrĕātūs Pēgăsī,

prīmūs nŏvōrūm mētră iūnxīstī pĕdūm,

ĭdēmquĕ, Mūsīs cōncĭnēntĭbūs nŏvēm,

caēdem īn drăcōnīs cōncĭtāstī Dēlĭūm.

Fĕr hānc sălūtēm praēpĕs ēt vŏlūcrĭpēs

Paūlīni ăd ūsquĕ moēnĭa, Ĕbrŏmăgūm lŏquōr,

ēt prōtĭnūs, iām sī rĕsūmptīs vīrĭbūs

ălăcrī rĕfēctī cōrpŏrīs mōtū vĭgēt,

sālvērĕ iūssūm mōx rĕpōscĕ mūtŭūm.

Nĭhīl mŏrērĭs iāmquĕ, dūm lŏquōr, rĕdī,

ĭmĭtātŭs īllūm stīrpĭs aūctōrēm tŭaē,

trĭplĭcī fŭrēntēm quī Chĭmaēram īncēndĭō

sŭpērvŏlāvīt tūtŭs īgnĕ prōxĭmō.

Dīc: «‹tē› vălērĕ», dīc: «sălvērĕ tē iŭbēt

ămīcŭs ēt vīcīnŭs ēt faūtōr tŭūs,

hŏnōrĭs aūctŏr, āltŏr īngēnī tŭī».

Dĭc ēt măgīstēr, dīc părēns, dĭc ōmnĭă

blānda ātquĕ sānctă cārĭtātīs nōmĭnă

hăvēquĕ dīctō dīc văle āctūtum ēt rĕdī.

Quōd sī rŏgābīt, quīd sŭpēr scrīptīs nŏvīs

mātūrŭs aēvī nēc rŭdīs dĭiūdĭcēm,

nēscīrĕ dīcēs, sēd părātŭm iām fŏrĕ

hērōĭcōrūm vērsŭūm plĕnum ēssĕdūm.

Cuī sūbŭgiābō dē mŏlārum āmbāgĭbūs,

quī māchĭnālī sāxă vōlvūnt pōndĕrĕ,

trĭpĕdēs căbāllōs tērgă rūptōs vērbĕrĕ,

hīs ūt vĕhāntūr trēs sŏdālēs nūntĭī.

Fōrs ēt rŏgābīt, quōs sŏdālēs dīxĕrīs

sĭmūl vĕnīrĕ: dīc: «trĭnōdēm dāctўlūm

vīdī părātūm crūciăntī cānthērĭō:

spōndēŭs īllī lēntĭpēs ībāt cŏmēs,

părĭbūs mŏrātūr quī lŏcīs cūrsūm mĕūm,

mĭhīquĕ sĭmĭlīs, sēmpĕr ādvērsūs tămēn,

nēc pār nĕc īmpār, quī trŏchaēūs dīcĭtūr».

Haēc fārĕ cūrsīm nēc mŏrātūs pērvŏlā,

ălĭquīd rĕpōrtāns īntĕrīm mŭnūscŭlī

dē lārgĭtātĕ mūsĭcī prōmptārĭī.

Phĭlōn, mĕīs quī vīlĭcātūs praēdĭīs,

ŭt īpsĕ vūlt, ĕpītrŏpōs,

(nām glōrĭōsūm Graēcŭlūs nōmēn pŭtāt,

quōd sērmŏ fūcāt Dōrĭūs)

sŭīs quĕrēllīs ādsĕrīt nōstrās prĕcēs,

quās īpsĕ lēntūs prōsĕquōr.

Vĭdēbĭs īpsūm, quālĭs ādstēt cōmmĭnūs,

ĭmāgŏ fōrtūnaē sŭaē,

cānūs, cŏmōsūs, hīspĭdūs, trūx, ācrĭvōx

Tĕrēntĭānūs Phōrmĭŏ,

hōrrēns căpīllīs ūt mărīnŭs āspĕrīs

ĕchīnŭs aūt vērsūs mĕī,

Hīc saēpĕ fālsūs mēssĭbūs vĕgrāndĭbūs

nŏmēn pĕrōsūs Vīllĭcī

sĕmēntĕ sērā sīvĕ mūltūm praēcŏquā,

ēt sīdĕrāli īnscītĭā

caēlūm lăcēssēns sēquĕ cūlpaē sūbtrăhēns

rĕōs pĕrēgīt caēlĭtēs.

Nōn cūltŏr īnstāns, nōn ărātōr gnārŭrīs,

prōmūsquĕ quām cōndūs măgīs,

tērram īnfĭdēlēm nēc fĕrācēm crīmĭnāns

nĕgōtĭārī mālŭīt.

Mērcātŭr ‹īn sī› quō fŏrō vēnālĭūm

mūtātŏr ād Graēcām fĭdēm,

săpĭēnsquĕ sūprā Graēcĭaē sēptēm vĭrōs

ōctāvŭs āccēssīt sŏphōs.

Ēt nūnc părāvīt trītĭcūm cāscō sălĕ

nŏvūsquĕ pōllĕt ēmpŏrūs.

Ădĭt īnquĭlīnōs, rūră, vīcōs, ōppĭdă

sōli ēt sălī cōnmērcĭō:

ăcătīs, phăsēlīs, lŷntrĭbūs, stlāttīs, rătĕ

Tārnim ēt Gărūmnām pērmĕāt

āc lūcră dāmnīs, dāmnă mūtāns fraūdĭbūs

sē dītăt ēt mē paūpĕrāt.

Īs nūnc ăd ūsquĕ vēctŭs Ĕbrŏmăgūm tŭām

sēdēm lŏcāvīt mērcĭbūs,

........................

.....................

ŭt īndĕ naūsō dēvĕhāt‹ūr trītĭcūm›

nōstrōs ĭn ūsūs, ūt rĕfērt.

Hūnc ērgŏ paūcīs nē grăvērĭs hōspĭtēm

.................

ādlātŭs ūt mōx nāvĭs aūxĭlĭō tŭaē

ăd ūsquĕ pōrtŭs ŏppĭdī

iăm iām Pĕrŭsīnā, iām Săgūntīnā fămē

Lŭcānĭācūm lībĕrēt.

Hōc si īmpĕtrātūm mūnŭs ābs te āccēpĕrō,

prīōr cŏlērĕ quām Cĕrēs.

Trīptŏlĕmŏn ōlīm, sīve Ĕpĭmēnĭdēn vŏcănt,

aūt vīlĭcōnūm Būzўgēm

tŭō lŏcābō pōstfĕrēndōs nūmĭnī:

nām mūnŭs hōc fīēt tŭūm.

Prōxĭmă quaē nōstraē fŭĕrāt quĕrĭmōnĭă chārtaē

crēdĭdĕrām, quōd tē, Paūlīne, īnflēctĕrĕ pōssēt

ēlĭcĕrētquĕ tŭām blānda ōbiūrgātĭŏ vōcēm.

Sēt tū iūrātīs vĕlŭt āltă sĭlēntĭă sācrīs

dēvōtūs tĕnĕās, pērstās īn lēgĕ tăcēndī.

Nōn lĭcĕt? Ānnĕ pŭdēt, sī quīs tĭbĭ iūrĕ pătērnō

vīvăt ămīcŭs ădhūc mănĕāsque ōbnōxĭŭs hērēs?

Īgnāvōs ăgĭtēt tālīs tĭmŏr. Āt tĭbĭ nūllūs

sīt mĕtŭs ēt mōrēm mīssae āccēptaēquĕ sălūtīs

aūdāctēr rĕtĭnē. Vēl sī tĭbĭ prōdĭtŏr īnstāt,

aūt quaēsītōrīs grăvĭōr cēnsūră tĭmētūr,

ōccūrre īngĕnĭō, quō saēpe ōccūltă tĕgūntūr.

Thraēĭcĭī quōndām quām saēvă lĭcēntĭă rēgīs

fēcĕrăt ēlīnguēm, pēr līcĭă tēxtă quĕrēllās

ēdĭdĭt ēt tăcĭtīs māndāvīt crīmĭnă tēlīs.

Ēt pŭdĭbūndă sŭōs mālō cōmmīsĭt ămōrēs

vīrgŏ nĕc ērŭbŭīt tăcĭtūrō cōnscĭă pōmō.

Dēprēssīs scrŏbĭbūs vĭtĭūm rēgālĕ mĭnīstēr

crēdĭdĭt īdquĕ dĭū tēxīt fīdīssĭmă tēllūs:

īnspīrātă dĕhīnc vēntō cāntāvĭt hărūndŏ.

Lācte īncīdĕ nŏtās: ārēscēns chārtă tĕnēbīt

sēmpĕr ĭnāspĭcŭās, prōdēntūr scrīptă făvīllīs.

Vēl Lăcĕdaēmŏnĭām scўtălēn ĭmĭtārĕ, lĭbēllī

sēgmĭnă Pērgămĕī tĕrĕtī cīrcūmdătă līgnō

pērpĕtŭo īnscrībēns vērsū, quī deīndĕ sŏlūtūs

nōn rēspōndēntēs spārsō dăbĭt ōrdĭnĕ fōrmās,

dōnēc cōnsĭmĭlīs līgnī rĕplĭcētŭr ĭn ōrbēm.

Īnnŭmĕrās pōssūm cēlāndi ōstēndĕrĕ fōrmās

ēt clāndēstīnās vĕtĕrūm rĕsĕrārĕ lŏquēllās,

sī prōdī, Paūlīnĕ, tĭmēs nōstraēquĕ vĕrērīs

crīmĕn ămīcĭtĭaē; Tănăquīl tŭă nēscĭăt īstūd.

Tū cōntēmne ălĭōs nēc dēdīgnārĕ părēntēm

ādfārī vērbīs. Ĕgŏ sūm tŭŭs āltŏr ĕt īllĕ

praēcēptōr prīmūs, vĕtĕrūm lārgītŏr hŏnōrūm,

prīmŭs ĭn Āŏnĭdūm quī tē cōllēgĭă dūxī.

Quārtă tĭbi haēc nōtōs dētēxĭt ĕpīstŭlă quēstūs,

Paūlīne, ēt blāndō rĕsĭdēm sērmōnĕ lăcēssīt.

Ōffĭcĭūm sēt nūllă pĭūm mĭhĭ pāgĭnă rēddīt,

faūstă sălūtĭgĕrīs ādscrībēns ōrsă lĭbēllīs.

Ūnde īstām mĕrŭīt nōn fēlīx chārtă rĕpūlsām,

spērnīt tām lōngō cēssātĭŏ quām tŭă fāstū?

Hōstĭs ăb hōstĕ tămēn pēr bārbără vērbă sălūtēm

āccĭpĭt ēt Sālvē mĕdĭīs īntērvĕnĭt ārmīs.

Rēspōndēnt ēt sāxa hŏmĭni ēt pērcūssŭs ăb āntrīs

sērmŏ rĕdīt, rĕdĭt ēt nĕmŏrūm vōcālĭs ĭmāgŏ.

Lītŏrĕī clāmānt scŏpŭlī, dānt mūrmŭră rīvī,

Hŷblaēīs ăpĭbūs saēpēs dēpāstă sŭsūrrāt.

Ēst ĕt hărūndĭnĕīs mŏdŭlātĭŏ mūsĭcă rīpīs

cūmquĕ sŭīs lŏquĭtūr trĕmŭlūm cŏmă pīnĕă vēntīs.

Īncŭbŭīt fŏlĭīs quŏtĭēns lĕvĭs eūrŭs ăcūtīs,

Dīndўmă Gārgărĭcō rēspōndēnt cāntĭcă lūcō.

Nīl mūtūm nātūră dĕdīt. Nōn āĕrĭs ālēs

quādrŭpĕdēsvĕ sĭlēnt, hăbĕt ēt sŭă sībĭlă sērpēns

ēt pĕcŭs aēquŏrĕūm tĕnŭī vĭcĕ vōcĭs ănhēlāt.

Cŷmbălă dānt flīctū sŏnĭtūm, dānt pūlpĭtă sāltū

īctă pĕdūm, tēntīs rĕbŏānt căvă tŷmpănă tērgīs;

Īsĭăcōs ăgĭtānt Mărĕōtĭcă sīstră tŭmūltūs,

nēc Dōdōnaēī cēssāt tīnnītŭs ăēnī,

īn nŭmĕrūm quŏtĭēns rădĭīs fĕrĭēntĭbŭs īctaē

rēspōndēnt dŏcĭlēs mŏdŭlātō vērbĕrĕ pēlvēs.

Tē vĕlŭt Oēbălĭīs hăbĭtēs tăcĭtūrnŭs Ămŷclīs

aūt tŭă Sīgălĭōn Aēgŷptĭŭs ōscŭlă sīgnēt,

ōbnīxūm, Paūlīnĕ, tăcēs. Āgnōscŏ pŭdōrēm,

quōd vĭtĭūm fŏvĕt īpsă sŭūm cēssātĭŏ iūgīs.

Dūmquĕ pŭdēt tăcŭīssĕ dĭū, plăcĕt ōffĭcĭōrūm

nōn sērvārĕ vĭcēs ĕt ămānt lōnga ōtĭă cūlpām.

Quīs prŏhĭbēt Sālve ātquĕ Vălē brĕvĭtātĕ părātā

scrībĕrĕ fēlīcēsquĕ nŏtās māndārĕ lĭbēllīs?

Nōn ĕgŏ lōngīnquōs ūt tēxāt pāgĭnă vērsūs

pōstŭlŏ mūltĭplĭcīque ŏnĕrēt sērmōnĕ tăbēllās.

Ūnă fŭīt tāntūm, quā rēspōndērĕ Lăcōnēs

līttĕra, ĕt īrātō rēgī plăcŭērĕ nĕgāntēs.

Ēst ĕtĕnīm cōmīs brĕvĭtās. Sīc fāmă rĕnātūm

Pŷthăgŏrām dŏcŭīssĕ rĕfērt. Cūm mūltă lŏquācēs

āmbĭgŭīs sĕrĕrēnt vērbīs, cōntra ōmnĭă sōlūm

ēst rēspōndēbāt vēl nōn. Ō cērtă lŏquēndī

rēgŭlă! Nām brĕvĭūs nĭhĭl ēst nēc plēnĭŭs īstīs,

quaē fīrmātă prŏbānt aūt īnfīrmātă rĕlīdūnt.

Nēmŏ sĭlēns plăcŭīt, mūltī brĕvĭtātĕ lŏquēndī.

Vērum ĕgŏ quō stūltē dūdūm spătĭōsă lŏcūtūs

prōvĕhŏr? Ūt dīvērsă sĭbī vīcīnăquĕ cūlpa ēst!

Mūltă lŏquēns ēt cūnctă sĭlēns nōn āmbŏ plăcēmūs

nēc pōssūm rĕtĭcērĕ, iŭgūm quōd lībĕră nūmquām

fērt pĭĕtās nĕc ămāt blāndīs pōspōnĕrĕ vērūm.

Vērtīstī, Paūlīnĕ, tŭōs dūlcīssĭmĕ mōrēs?

Vāscŏnĭs hōc sāltūs ēt nīnguĭdă Pŷrēnaēī

hōspĭtĭa ēt nōstrī făcĭt hōc ōblīvĭŏ caēlī?

Īnprĕcĕr ēx mĕrĭtō quīd nōn tĭbi, Hĭbērĭă tēllūs!

Tē pŏpŭlēnt Poēnī, tē pērfĭdŭs Hānnĭbăl ūrāt,

tē bēllī sēdēm rĕpĕtāt Sērtōrĭŭs ēxūl.

Ērgŏ mĕūm pătrĭaēquĕ dĕcūs cŏlŭmēnquĕ sĕnātī

Bīlbĭlĭs aūt haērēns scŏpŭlīs Călăgūrrĭs hăbēbīt

aūt quaē dēiēctīs iŭgă pēr scrūpōsă rŭīnīs

ārĭdă tōrrēntēm Sĭcŏrīm dēspēctăt Ĭlērdă?

Hīc trăbĕām, Paūlīnĕ, tŭām Lătĭāmquĕ cŭrūlēm

cōnstĭtŭīs pătrĭōsque īstīc sĕpĕlībĭs hŏnōrēs?

Quīs tămĕn īstă tĭbī tām lōngă sĭlēntĭă suāsīt?

Īmpĭŭs ūt nūllōs hīc vōcēm vērtăt ĭn ūsūs,

gaūdĭă nōn īllūm vĕgĕtēnt, nōn dūlcĭă vātūm

cārmĭnă, nōn blāndaē mŏdŭlātĭŏ flēxă quĕrēllaē,

nōn fĕră, nōn īllūm pĕcŭdēs, nōn mūlcĕăt ālēs,

nōn quaē pāstōrūm nĕmŏrālĭbŭs ābdĭtă lūcīs

sōlātūr nōstrās ēchō rĕsĕcūtă lŏquēllās.

Trīstĭs, ĕgēns dēsērtă cŏlāt tăcĭtūsquĕ pĕrērrēt

ālpīnī cōnvēxă iŭgī, ceū dīcĭtŭr ōlīm

mēntĭs ĭnōps coētūs hŏmĭnum ēt vēstīgĭă vītāns

āvĭă pērlūstrāssĕ văgūs lŏcă Bēllĕrŏphōntēs.

Haēc prĕcŏr, hānc vōcēm, Boēōtĭă nūmĭnă Mūsaē,

āccĭpĭte ēt Lătĭīs vātēm rĕvŏcātĕ Cămēnīs.

Dīscŭtĭmūs, Paūlīnĕ, iŭgūm, quōd nōtă fŏvēbāt

tēmpĕrĭēs, lĕvĕ quōd pŏsĭtu ēt vĕnĕrābĭlĕ iūnctīs

trāctābāt părĭbūs cōncōrdĭă mītĭs hăbēnīs;

quōd pēr tām lōngām sĕrĭēm vōlvēntĭbŭs ānnīs

fābŭlă nōn ūmquām, nūmquām quĕrĭmōnĭă mōvīt,

[nūllă quĕrēllă lŏcō pĕpŭlīt, nōn īră nĕc ērrōr,

nēc quaē cōnpŏsĭtīs mălĕsuāda ēt crēdŭlă caūsīs

cōncīnnāt vērī sĭmĭlēs sūspīcĭŏ cūlpās;

tām plăcĭdūm, tām mītĕ iŭgūm, quŏd ŭtrīquĕ părēntēs

ād sĕnĭūm nōstrī trāxēre ăb ŏrīgĭnĕ vītaē

īnpŏsĭtūmquĕ pĭīs hērēdĭbŭs ūsquĕ mănērĕ

ōptārūnt, dūm lōngă dĭēs dīssōlvĕrĕt aēvūm.

Ēt mānsīt, dūm laētă fĭdēs nēc cūră lăbōrāt

ōffĭcĭī sērvārĕ vĭcēs, sēt spōntĕ fĕrūntūr

īncūstōdītūm sĭbĭ cōntīnuāntĭă cūrsūm.

Hōc tām mītĕ iŭgūm dŏcĭlī cērvīcĕ sŭbīrēnt

Mārtĭs ĕquī stăbŭlōquĕ fĕrī Dĭŏmēdĭs ăbāctī

ēt quī mūtātīs īgnōtī Sōlĭs hăbēnīs

fūlmĭnĕūm Phăĕthōntă Pădō mērsērĕ iŭgālēs.]

Dīscŭtĭtūr, Paūlīnĕ, tămēn: nēc cūlpă dŭōrūm

īstă, sĕt ūnīūs tāntūm tŭă. Nāmque ĕgŏ sēmpēr

cōntēntā cērvīcĕ fĕrām. Cōnsōrtĕ lăbōrūm

dēstĭtŭōr nēc tām prōmptūm gēstātă dŭōbūs

ūnūm dēfĭcĭēntĕ părī pērfērrĕ sŏdālēm.

Nōn ănĭmūs vīrēsquĕ lăbānt, sĕd ĭnīquă fĕrēndō

cōndĭcĭo ēst ŏnĕrī, cūm mānŭs ŭtrūmquĕ rĕlīctō

īngrŭĭt āccēdūntque ălĭēnaē pōndĕră lībraē.

Sīc pārs aēgra hŏmĭnīs trăhĭt ād cōntāgĭă sānūm

cōrpŭs ĕt ēxĭgŭī quāmvīs dīscrīmĭnĕ mēmbrī

tōtă pĕr īnnŭmĕrōs ārtūs cōnpāgŏ văcīllāt.

Ōbrŭăr ūsquĕ tămēn, vĕtĕrīs nē dēsĭt ămīcī

mē dūrāntĕ fĭdēs mĕmŏrīque ūt fīxă sŭb aēvō

rēstĭtŭānt prŏfŭgūm - sōlācĭă cāssă - sŏdālēm.

Īnpĭĕ, Pīrĭthŏō dīsiūngĕrĕ Thēsĕă pōssēs

Eūrўălūmquĕ sŭō sŏcĭūm sēcērnĕrĕ Nīsō;

tē suādēntĕ fŭgām Pўlădēs līquīssĕt Ŏrēstēn

nēc cūstōdīssēt Sĭcŭlūs vădĭmōnĭă Dāmōn.

[Quāntum ōblēctāmēn pŏpŭlī, quaē vōtă bŏnōrūm

spērātō fraūdātă bŏnō? Grātāntĭă cūnctī

vērbă lŏquēbāntūr. Iām nōmĭnă nōstră părābānt

īnsĕrĕre āntīquīs aēvī mĕlĭōrĭs ămīcīs.

Cēdēbāt Pўlădēs, Phrўgĭī quŏquĕ glōrĭă Nīsī

iām mĭnŏr ēt prōmīssa ŏbĭēns vădĭmōnĭă Dāmōn.

Nōs dŏcŭmēntă măgīs fēlīcĭă, quālĭă māgnūs

Scīpĭŏ lōngaēvīquĕ dĕdīt săpĭēntĭă Laēlī;

nōs stŭdĭīs ănĭmīsque īsdēm mīrācŭlă cūnctīs,

hōc māiōră, părēs fŭĭmūs quōd dīspăre ĭn aēvō.

Ōcĭŭs īllă iŭgī fātālīs sōlvĕrĕ lōră

Pēllaēūm pŏtŭīssĕ dŭcēm rĕŏr, ābdĭta ŏpērtīs

prīncĭpĭīs ĕt ŭtrōquĕ căpūt cēlāntĭă nōdō.

Grānde ălĭquōd vērbūm nīmīrūm dīxĭmŭs, ūt sē

īnfērrēt nĭmĭīs vīndēx Rhāmnūsĭă vōtīs;

Ārsăcĭdae ūt quōndām rēgīs nōn laētă trĭūmphīs

grāndĭă vērbă prĕmēns ūltrīx dĕă Mēdĭcă bēllī

sīstĕrĕ Cēcrŏpĭdum īn tērrīs mŏnŭmēntă părāntī

ōbstĭtĭt ēt Grāiō iām iām fīgēndă trŏpaēō

ūltro ĕtĭām vīctīs Nĕmĕsīs stĕtĭt Āttĭcă Pērsīs.

Quaē tĭbĭ Rōmŭlĭdās prŏcĕrēs vēxārĕ lĭbīdo ēst?

Īn Mēdōs Ărăbāsquĕ tŭōs pēr nūbĭla ĕt ātrūm

pērgĕ chăōs. Rōmānă prŏcūl tĭbĭ nōmĭnă sūntō.

Īllīc quaēre ălĭōs ōppūgnātūră sŏdālēs,

līvŏr ŭbi īstĕ tŭūs fērrūgĭnĕūmquĕ vĕnēnūm

ōppōrtūnă tŭīs ĭnĭmīcāt pēctŏră fūcīs.

Paūlīnum Aūsŏnĭūmquĕ, vĭrōs quōs sācră Quĭrīnī

pūrpŭra ĕt aūrātūs trăbĕaē vēlāvĭt ămīctūs,

nōn dĕcĕt īnsĭdĭīs pĕrĕgrīnaē cēdĕrĕ dīvaē.

Quīd quĕrŏr ēōīque īnsēctōr crīmĭnă mōnstrī?

Ōccĭdŭī mē rīpă Tăgī, mē Pūnĭcă laēdīt

Bārcĭnŏ, mē bĭmărīs iŭgă nīnguĭdă Pŷrēnaēī:

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

moēnĭbŭs ēt pătrĭō fōrsān quŏquĕ vēstĭs ĕt ōrīs

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

quēmquĕ sŭō lōngē dĭrĭmāt prōvīncĭă trāctū

trāns mōntēs sōlēmque ălĭūm, trāns flūmĭna ĕt ūrbēs

ēt quōd tērrārūm caēlīque ēxtēndĭtŭr īntēr

Ēmĕrĭtēnsĭs Ănaē lātaēquĕ flŭēntă Gărūmnaē.

Quōd si īntērvāllī spătĭūm tŏlĕrābĭlĕ līmēs

pōnĕrĕt ēxĭgŭūs (quāmvīs lōnga ōmnĭă crēdānt,

quī sĭmŭl ēssĕ vŏlūnt), făcĕrēt tămĕn īpsă prŏpīnquōs

cūră lŏcōs, mĕdĭīs iūngēns dīstāntĭă vērbīs;

Sāntŏnŭs ūt sĭbĭ Būrdĭgălām, mōx iūngĭt Ăgīnnūm

īllă sĭbi ēt pŏpŭlōs Ăquĭtānĭcă rūră cŏlēntēs,

ūtquĕ dŭplēx Ărĕlās Ālpīnaē tēctă Vĭēnnaē

Nārbōnēmquĕ părī spătĭō sĭbĭ cōnsĕrĭt ēt mōx

quīnquĭplĭcēm sŏcĭās tĭbĭ, Mārtĭĕ Nārbŏ, Tŏlōsām.

Hōc mĭhĭ sī spătĭūm vīcīnīs moēnĭbŭs ēssēt,

tūnc ĕgŏ te ūt nōstrīs āptūm cōnplēctĕrĕr ūlnīs

ādflārētquĕ tŭās aūrēs nōstrae aūră lŏquēllaē.

Nūnc tĭbĭ trāns Ālpēs ēt mārmŏrĕām Pŷrēnēn

Caēsărĕae Aūgūstaē dŏmŭs ‹ēst›, Tŷrrhēnĭcă prōptēr

Tārrăco ĕt ōstrĭfĕrō sŭpĕr āddĭtă Bārcĭnŏ pōntō;

mē iŭgă Būrdĭgălaē, trīnō mē flūmĭnă coētū

sēcērnūnt tūrbīs pŏpŭlārĭbŭs ōtĭăque īntēr

vītĭfĕri ēxērcēnt cōllēs laētūmquĕ cŏlōnīs

ūbĕr ăgrī, tūm prātă vĭrēntĭă, tūm nĕmŭs ūmbrīs

mōbĭlĭbūs cĕlĕbrīquĕ frĕquēns ēcclēsĭă vīcō,

tōtquĕ mĕa īn Nŏvărō sĭbĭ prōxĭmă praēdĭă pāgō

dīspŏsĭtīs tōtūm vĭcĭbūs vărĭātă pĕr ānnūm,

ēgĕlĭdae ūt tĕpĕānt hĭĕmēs răbĭdōsquĕ pĕr aēstūs

ādspīrēnt tĕnŭēs frīgūs sūbtīle Ăquĭlōnēs.

Tē sĭnĕ sēt nūllūs grātā vĭcĕ prōvĕnĭt ānnūs.

Vēr plŭvĭūm sĭnĕ flōrĕ fŭgīt, Cănĭs aēstĭfĕr ārdēt,

nūlla aūtūmnālēs vărĭāt Pōmōnă săpōrēs

ēffūsāque hĭĕmēm cōntrīstăt Ăquārĭŭs ūndā.

Āgnōscīsnĕ tŭām, Pōntī dūlcīssĭmĕ, cūlpām?

Nām mĭhĭ cērtă fĭdēs nēc cōnmūtābĭlĭs ūmquām

Paūlīni īllīūs vĕtĕrīs rĕvĕrēntĭă dūrāt

quaēquĕ mĕōquĕ tŭōquĕ fŭīt cōncōrdĭă pātrī.

Sī tēndī făcĭlīs cuīquām fŭĭt ārcŭs Ŭlīxeī

aūt praētēr dŏmĭnūm vībrābĭlĭs ōrnŭs Ăchīllī,

nōs quŏquĕ tām lōngō Rhāmnūsĭă foēdĕrĕ sōlvēt.

Sēt cūr tām maēstō sĕrŏ trīstĭă cārmĭnă vērsū

ēt nōn īn mĕlĭōra ănĭmūs sē vōtă prŏpīnquāt?

Sīt prŏcŭl īstĕ mĕtūs. Cērta ēst fīdūcĭă nōbīs,

sī gĕnĭtōr nātūsquĕ dĕī pĭă vērbă vŏlēntūm

āccĭpĭāt, nōstrō rēddī tē pōssĕ prĕcātū,

nē spārsām rāptāmquĕ dŏmūm lăcĕrātăquĕ cēntūm

pēr dŏmĭnōs vĕtĕrīs Paūlīnī rēgnă flĕāmūs

tēquĕ văgūm tōtō quām lōnga Hīspānĭă trāctū

īnmĕmŏrēm vĕtĕrūm pĕrĕgrīnīs fīdĕre ămīcīs.

Āccūrre, ō nōstrūm dĕcŭs, ō mĕă māxĭmă cūră,

vōtīs ōmĭnĭbūsquĕ bŏnīs prĕcĭbūsquĕ vŏcātūs,

ādprŏpĕrā, dūm tū iŭvĕnīs, dūm nōstră sĕnēctūs

sērvăt ĭnēxhaūstūm tĭbĭ grātĭfĭcātă vĭgōrēm].

Ēcquāndo īstĕ mĕās īnpēllēt nūntĭŭs aūrēs?

Ēccĕ tŭūs Paūlīnŭs ădēst. Iām nīnguĭdă līnquīt

ōppĭda Hĭbērōrūm, Tārbēllĭcă iām tĕnĕt ārvă.

Ēbrŏmăgī iām tēctă sŭbīt, iām praēdĭă frātrīs

vīcīna īngrĕdĭtūr, iām lābĭtŭr āmnĕ sĕcūndō

iāmque īn cōnspēctu ēst, iām prōra ōbvērtĭtŭr āmnī

īngrēssūsquĕ sŭī cĕlĕbrātă pĕr ōstĭă pōrtūs

tōtum ōccūrsāntīs pŏpŭlī praēvērtĭtŭr āgmēn:

ēt sŭă praētĕrĭēns iām iām tŭă līmĭnă pūlsāt.

Crēdĭmŭs? Ān qui āmānt īpsī sĭbĭ sōmnĭă fīngūnt?