0

Praēbŭĕrāt dīctīs Trītōnĭă tālĭbŭs aūrēs

cārmĭnăque Āŏnĭdūm iūstāmquĕ prŏbāvĕrăt īrām.

Tūm sēcūm: "Laūdārĕ părum ēst; laūdēmŭr ĕt īpsaē,

nūmĭnă nēc spērnī sĭnĕ poēnā nōstră sĭnāmūs."

Maēŏnĭaēque ănĭmūm fātīs īntēndĭt Ărāchnēs,

quām sĭbĭ lānĭfĭcaē nōn cēdĕrĕ laūdĭbŭs ārtīs

aūdĭĕrāt. Nōn īllă lŏcō nĕc ŏrīgĭnĕ gēntīs

clāră sĕd ārtĕ fŭīt; pătĕr huīc Cŏlŏphōnĭŭs Īdmōn

Phōcăĭcō bĭbŭlās tīngēbāt mūrĭcĕ lānās;

ōccĭdĕrāt mātēr, sĕd ĕt haēc dē plēbĕ sŭōquĕ

aēquă vĭrō fŭĕrāt. Lŷdās tămĕn īllă pĕr ūrbēs

quaēsĭĕrāt stŭdĭō nōmēn mĕmŏrābĭlĕ, quāmvīs

ōrtă dŏmō prāvā pārvīs hăbĭtābăt Hўpaēpīs.

Hūiŭs ŭt āspĭcĕrēnt ŏpŭs ādmīrābĭlĕ saēpĕ

dēsĕrŭērĕ sŭī nŷmphaē vīnētă Tĭmōlī,

dēsĕrŭērĕ sŭās nŷmphaē Pāctōlĭdĕs ūndās.

Nēc fāctās sōlūm vēstēs, spēctārĕ iŭvābāt

tūm quŏquĕ cūm fĭĕrēnt (tāntūs dĕcŏr āffŭĭt ārtī),

sīvĕ rŭdēm prīmōs lānām glŏmĕrābăt ĭn ōrbēs,

seū dĭgĭtīs sŭbĭgēbăt ŏpūs, rĕpĕtītăquĕ lōngō

vēllĕră mōllībāt nĕbŭlās aēquāntĭă trāctū,

sīvĕ lĕvī tĕrĕtēm vērsābāt pōllĭcĕ fūsūm,

seū pīngēbăt ăcū; scīrēs ā Pāllădĕ dōctām.

Quōd tămĕn īpsă nĕgāt tāntāque ōffēnsă măgīstrā:

"Cērtĕt" ăīt "mēcūm; nĭhĭl ēst quōd vīctă rĕcūsēm."

Pāllăs ănūm sĭmŭlāt fālsōsque īn tēmpŏră cānōs

āddĭt ĕt īnfīrmōs băcŭlō quŏquĕ sūstĭnĕt ārtūs.

Tūm sīc ōrsă lŏquī: "Nōn ōmnĭă grāndĭŏr aētās,

quaē fŭgĭāmŭs, hăbēt; sērīs vĕnĭt ūsŭs ăb ānnīs.

Cōnsĭlĭūm nē spērnĕ mĕūm; tĭbĭ fāmă pĕtātūr

īntēr mōrtālēs făcĭēndaē māxĭmă lānaē;

cēdĕ dĕaē vĕnĭāmquĕ tŭīs, tĕmĕrārĭă, dīctīs

sūpplĭcĭ vōcĕ rŏgā; vĕnĭām dăbĭt īllă rŏgāntī."

Āspĭcĭt hānc tōrvīs īncēptăquĕ fīlă rĕlīnquīt

vīxquĕ mănūm rĕtĭnēns cōnfēssăquĕ vūltĭbŭs īrām

tālĭbŭs ōbscūrām rĕsĕcūta ēst Pāllădă dīctīs:

"Mēntĭs ĭnōps lōngāquĕ vĕnīs cōnfēctă sĕnēctā

ēt nĭmĭūm vīxīssĕ dĭū nŏcĕt. Aūdĭăt īstās,

sīquă tĭbī nŭrŭs ēst, tĭbĭ sīqua ēst fīlĭă, vōcēs.

Cōnsĭlĭī sătĭs ēst īn mē mĭhĭ; nēvĕ mŏnēndō

prōfēcīssĕ pŭtēs: ĕădem ēst sēntēntĭă nōbīs.

Cūr nōn īpsă vĕnīt? Cūr haēc cērtāmĭnă vītāt?"

Tūm dĕă: "Vēnĭt" ăīt: fōrmāmquĕ rĕmōvĭt ănīlēm

Pāllădăque ēxhĭbŭīt. Vĕnĕrāntūr nūmĭnă nŷmphaē

Mŷgdŏnĭdēsquĕ nŭrūs; sōla ēst nōn tērrĭtă vīrgŏ;

sēd tămĕn ērŭbŭīt sŭbĭtūsque īnvītă nŏtāvīt

ōră rŭbōr rūrsūsque ēvānvīt, ūt sŏlĕt āēr

pūrpŭrĕūs fĭĕrī, cūm prīmum aūrōră mŏvētūr,

ēt brĕvĕ pōst tēmpūs cāndēscĕrĕ sōlĭs ăb ōrtū.

Pērstăt ĭn īncēptō stŏlĭdāquĕ cŭpīdĭnĕ pālmaē

īn sŭă fātă rŭīt; nĕque ĕnīm Iŏvĕ nātă rĕcūsāt

nēc mŏnĕt ūltĕrĭūs nēc iām cērtāmĭnă dīffērt.

Haūd mŏră, cōnstĭtŭūnt dīvērsīs pārtĭbŭs āmbaē

ēt grăcĭlī gĕmĭnās īntēndūnt stāmĭnĕ tēlās;

tēlă iŭgō vīncta ēst, stāmēn sēcērnĭt hărūndŏ,

īnsĕrĭtūr mĕdĭō rădĭīs sūbtēmĕn ăcūtīs,

quōd dĭgĭti ēxpĕdĭūnt ātque īntēr stāmĭnă dūctūm

pērcūssō păvĭūnt īnsēctī pēctĭnĕ dēntēs.

Ūltrăquĕ fēstīnānt cīnctaēque ād pēctŏră vēstēs

brācchĭă dōctă mŏvēnt, stŭdĭō fāllēntĕ lăbōrēm.

Īllīc ēt Tўrĭūm quaē pūrpŭră sēnsĭt ăēnūm

tēxĭtŭr ēt tĕnŭēs pārvī dīscrīmĭnĭs ūmbraē,

quālĭs ăb īmbrĕ sŏlēt pērcūssīs sōlĭbŭs ārcūs

īnfĭcĕre īngēntī lōngūm cūrvāmĭnĕ caēlūm;

īn quō dīvērsī nīteānt cūm mīllĕ cŏlōrēs,

trānsĭtŭs īpsĕ tămēn spēctāntĭă lūmĭnă fāllīt;

ūsque ădĕō quōd tāngĭt ĭdem ēst; tămĕn ūltĭmă dīstānt.

Īllīc ēt lēntūm fīlīs īnmīttĭtŭr aūrūm

ēt vĕtŭs īn tēlā dēdūcĭtŭr ārgūmēntūm.

Cēcrŏpĭā Pāllās scŏpŭlūm Māvōrtĭs ĭn ārcĕ

pīngĭt ĕt āntīquām dē tērraē nōmĭnĕ lītēm.

Bīs sēx caēlēstēs mĕdĭō Iŏvĕ sēdĭbŭs āltīs

aūgūstā grăvĭtātĕ sĕdēnt; sŭă quēmquĕ dĕōrūm

īnscrībīt făcĭēs; Iŏvĭs ēst rēgālĭs ĭmāgŏ.

Stārĕ dĕūm pĕlăgī lōngōquĕ fĕrīrĕ trĭdēntĕ

āspĕră sāxă făcīt mĕdĭōque ē vūlnĕrĕ sāxī

ēxsīlvīssĕ frĕtūm, quō pīgnŏrĕ vīndĭcĕt ūrbēm.

Āt sĭbĭ dāt clīpeūm, dăt ăcūtaē cūspĭdĭs hāstām,

dāt gălĕām căpĭtī, dēfēndĭtŭr aēgĭdĕ pēctūs

pērcūssāmquĕ sŭā sĭmŭlāt dē cūspĭdĕ tērrām

ēdĕrĕ cūm bācīs fētūm cānēntĭs ŏlīvaē

mīrārīquĕ dĕōs; ŏpĕrī Vīctōrĭă fīnīs.

Ūt tămĕn ēxēmplīs īntēllĕgăt aēmŭlă laūdīs,

quōd prĕtĭūm spērēt prō tām fŭrĭālĭbŭs aūsīs,

quāttŭŏr īn pārtēs cērtāmĭnă quāttŭŏr āddīt

clāră cŏlōrĕ sŭō, brĕvĭbūs dīstīnctă sĭgīllīs.

Thrēĭcĭām Rhŏdŏpēn hăbĕt āngŭlŭs ūnŭs ĕt Haēmūm,

nūnc gĕlĭdōs mōntēs, mōrtālĭă cōrpŏră quōndām,

nōmĭnă sūmmōrūm sĭbĭ quī trĭbŭērĕ dĕōrūm.

Āltĕră Pŷgmaēaē fātūm mĭsĕrābĭlĕ mātrīs

pārs hăbĕt; hānc Iūnō vīctām cērtāmĭnĕ iūssīt

ēssĕ grăvēm pŏpŭlīsquĕ sŭīs īndīcĕrĕ bēllūm.

Pīnxĭt ĕt Āntĭgŏnēn aūsām cōntēndĕrĕ quōndām

cūm māgnī cōnsōrtĕ Iŏvīs, quām rēgĭă Iūnō

īn vŏlŭcrēm vērtīt; nēc prōfŭĭt Īlĭŏn īllī

Lāŏmĕdōnvĕ pătēr sūmptīs quīn cāndĭdă pēnnīs

īpsă sĭbī plaūdāt crĕpĭtāntĕ cĭcōnĭă rōstrō.

Quī sŭpĕrēst sōlūs, Cĭnўrān hăbĕt āngŭlŭs ōrbūm;

īsquĕ grădūs tēmplī, nātārūm mēmbră sŭārūm,

āmplēctēns sāxōquĕ iăcēns lăcrĭmārĕ vĭdētūr.

Cīrcŭĭt ēxtrēmās ŏlĕīs pācālĭbŭs ōrās;

īs mŏdŭs ēst ŏpĕrīsquĕ sŭā făcĭt ārbŏrĕ fīnēm.

Maēŏnĭs ēlūsām dēsīgnăt ĭmāgĭnĕ taūrī

Eūrōpām; vērūm taūrūm, frĕtă vēră pŭtārēs.

Īpsă vĭdēbātūr tērrās spēctārĕ rĕlīctās

ēt cŏmĭtēs clāmārĕ sŭās tāctūmquĕ vĕrērī

āssĭlĭēntĭs ăquaē tĭmĭdāsquĕ rĕdūcĕrĕ plāntās.

Fēcĭt ĕt Āstēriēn ăquĭlā lūctāntĕ tĕnērī,

fēcĭt ŏlōrīnīs Lēdām rĕcŭbārĕ sŭb ālīs;

āddĭdĭt ūt Sătўrī cēlātŭs ĭmāgĭnĕ pūlchrām

Iūppĭtĕr īnplērīt gĕmĭnō Nŷctēĭdă fētū,

Āmphītryōn fŭĕrīt, cūm tē, Tīrŷnthĭă, cēpīt,

aūrĕŭs ūt Dănăēn, Āsōpĭdă lūsĕrĭt īgnīs,

Mnēmŏsўnēn pāstōr, vărĭūs Dēōĭdă sērpēns.

Tē quŏquĕ mūtātūm tōrvō, Nēptūnĕ, iŭvēncō

vīrgĭne ĭn Aēŏlĭā pŏsŭīt; tū vīsŭs Ĕnīpeūs

gīgnĭs Ălōīdās, ărĭēs Bīsāltĭdă fāllīs;

ēt tē flāvă cŏmās frūgūm mītīssĭmă mātēr

sēnsĭt ĕquūm, sēnsīt vŏlŭcrēm crīnītă cŏlūbrīs

mātĕr ĕquī vŏlŭcrīs, sēnsīt dēlphīnă Mĕlānthō.

Ōmnĭbŭs hīs făcĭēmquĕ sŭām făcĭēmquĕ lŏcōrūm

rēddĭdĭt; ēst īllīc āgrēstĭs ĭmāgĭnĕ Phoēbūs,

ūtquĕ mŏdo āccĭpĭtrīs pēnnās, mŏdŏ tērgă lĕōnīs

gēssĕrĭt, ūt pāstōr Măcărēĭdă lūsĕrĭt Īssēn,

Lībĕr ŭt Ērĭgŏnēn fālsā dēcēpĕrĭt ūvā,

ūt Sātūrnŭs ĕquō gĕmĭnūm Chīrōnă crĕārīt.

Ūltĭmă pārs tēlaē, tĕnŭī cīrcūmdătă līmbō,

nēxĭlĭbūs flōrēs hĕdĕrīs hăbĕt īntērtēxtōs.

Nōn īllūd Pāllās, nōn īllūd cārpĕrĕ Līvōr

pōssĭt ŏpūs; dŏlŭīt sūccēssū flāvă vĭrāgŏ

ēt rūpīt pīctās, caēlēstĭă crīmĭnă, vēstēs;

ūtquĕ Cўtōrĭăcō rădĭūm dē mōntĕ tĕnēbāt,

tēr quătĕr Īdmŏnĭaē frōntēm pērcūssĭt Ărāchnēs.

Nōn tŭlĭt īnfēlīx lăquĕōque ănĭmōsă lĭgāvīt

gūttŭră. Pēndēntēm Pāllās mĭsĕrātă lĕvāvīt

ātque ĭtă: "Vīvĕ quĭdēm, pēndē tămĕn, īmprŏbă," dīxīt

"lēxque ĕădēm poēnaē, nē sīs sēcūră fŭtūrī,

dīctă tŭō gĕnĕrī sērīsquĕ nĕpōtĭbŭs ēstō."

Pōstĕă dīscēdēns sūcīs Hĕcătēĭdŏs hērbaē

spārsĭt ĕt ēxtēmplō trīstī mĕdĭcāmĭnĕ tāctaē

dēflūxērĕ cŏmaē, cūm quīs ēt nārĭs ĕt aūrēs,

fītquĕ căpūt mĭnĭmūm, tōtō quŏquĕ cōrpŏrĕ pārva ēst;

īn lătĕre ēxīlēs dĭgĭtī prō crūrĭbŭs haērēnt,

cētĕră vēntĕr hăbēt; dē quō tămĕn īllă rĕmīttīt

stāmĕn ĕt āntīquās ēxērcĕt ărānĕă tēlās.

Lŷdĭă tōtă frĕmīt Phrўgĭaēquĕ pĕr ōppĭdă fāctī

rūmŏr ĭt ēt māgnūm sērmōnĭbŭs ōccŭpăt ōrbēm.

Āntĕ sŭōs Nĭŏbē thălămōs cōgnōvĕrăt īllām,

tūm cūm Maēŏnĭām vīrgō Sĭpўlūmquĕ cŏlēbāt;

nēc tămĕn ādmŏnĭta ēst poēnā pŏpŭlārĭs Ărāchnēs

cēdĕrĕ caēlĭtĭbūs vērbīsquĕ mĭnōrĭbŭs ūtī.

Mūltă dăbānt ănĭmōs; sĕd ĕnīm nēc cōniŭgĭs ārtēs

nēc gĕnŭs āmbōrūm māgnīquĕ pŏtēntĭă rēgnī

sīc plăcŭēre īllī, quāmvīs ĕă cūnctă plăcērēnt,

ūt sŭă prōgĕnĭēs; ēt fēlīcīssĭmă mātrūm

dīctă fŏrēt Nĭŏbē, sī nōn sĭbĭ vīsă fŭīssēt.

Nām sătă Tīrĕsĭā vēntūrī praēscĭă Māntō

pēr mĕdĭās fŭĕrāt, dīvīnō cōncĭtă mōtū,

vātĭcĭnātā vīās: "Īsmēnĭdĕs, ītĕ frĕquēntēs

ēt dătĕ Lātōnaē Lātōnĭgĕnīsquĕ dŭōbūs

cūm prĕcĕ tūră pĭā laūrōque īnnēctĭtĕ crīnēm;

ōrĕ mĕō Lātōnă iŭbēt." Pārētŭr ĕt ōmnēs

Thēbăĭdēs iūssīs sŭă tēmpŏră frōndĭbŭs ōrnānt

tūrăquĕ dānt sānctīs ēt vērbă prĕcāntĭă flāmmīs.

Ēccĕ vĕnīt cŏmĭtūm Nĭŏbē cĕlĕbērrĭmă tūrbā,

vēstĭbŭs īntēxtō Phrўgĭīs spēctābĭlĭs aūrō;

ēt, quāntum īră sĭnīt, fōrmōsă mŏvēnsquĕ dĕcōrō

cūm căpĭte īnmīssōs ŭmĕrūm pĕr ŭtrūmquĕ căpīllōs

cōnstĭtĭt; ūtque ŏcŭlōs cīrcūmtŭlĭt āltă sŭpērbōs:

"Quīs fŭrŏr aūdītōs" īnquīt "praēpōnĕrĕ vīsīs

caēlēstēs? Aūt cūr cŏlĭtūr Lātōnă pĕr ārās,

nūmĕn ădhūc sĭnĕ tūrĕ mĕum ēst? Mĭhĭ Tāntălŭs aūctōr,

cuī lĭcŭīt sōlī sŭpĕrōrūm tāngĕrĕ mēnsās;

Plēĭădūm sŏrŏr ēst gĕnĕtrīx mĕă; māxĭmŭs Ātlās

ēst ăvŭs, aēthĕrĭūm quī fērt cērvīcĭbŭs āxēm;

Iūppĭtĕr āltĕr ăvūs; sŏcĕrō quŏquĕ glōrĭŏr īllō.

Mē gēntēs mĕtŭūnt Phrўgĭaē, mē rēgĭă Cādmī

sūb dŏmĭna ēst fĭdĭbūsquĕ mĕī cōmmīssă mărītī

moēnĭă cūm pŏpŭlīs ā mēquĕ vĭrōquĕ rĕgūntūr.

Īn quāmcūmquĕ dŏmūs ādvērtī lūmĭnă pārtēm,

īnmēnsaē spēctāntŭr ŏpēs; āccēdĭt ĕōdēm

dīgnă dĕā făcĭēs; hūc nātās ādĭcĕ sēptēm

ēt tŏtĭdēm iŭvĕnēs ēt mōx gĕnĕrōsquĕ nŭrūsquĕ.

Quaērĭtĕ nūnc, hăbĕāt quām nōstră sŭpērbĭă caūsām;

nēscĭŏ quōque aūdētĕ sătām Tītānĭdă Coēō

Lātōnām praēfērrĕ mĭhī, cuī māxĭmă quōndām

ēxĭgŭām sēdēm părĭtūraē tērră nĕgāvīt.

Nēc caēlō nĕc hŭmō nĕc ăquīs dĕă vēstră rĕcēpta ēst;

ēxsŭl ĕrāt mūndī, dōnēc mĭsĕrātă văgāntēm:

"Hōspĭtă tū tērrīs ērrās, ĕgŏ" dīxĭt "ĭn ūndīs"

īnstăbĭlēmquĕ lŏcūm Dēlōs dĕdĭt. Īllă dŭōrūm

fāctă părēns; ŭtĕrī pārs haēc ēst sēptĭmă nōstrī.

Sūm fēlīx; quĭs ĕnīm nĕgĕt hōc? Fēlīxquĕ mănēbō;

hōc quŏquĕ quīs dŭbĭtēt? Tūtām mē cōpĭă fēcīt.

Māiōr sūm quām cuī pōssīt Fōrtūnă nŏcērĕ;

mūltăque ŭt ērĭpĭāt, mūltō mĭhĭ plūră rĕlīnquēt.

Ēxcēssērĕ mĕtūm mĕă iām bŏnă; fīngĭtĕ dēmī

huīc ălĭquīd pŏpŭlō nātōrūm pōssĕ mĕōrūm;

Nōn tămĕn ād nŭmĕrūm rĕdĭgār spŏlĭātă dŭōrūm,

Lātōnaē tūrbām; quaē quāntūm dīstăt ăb ōrbā?

Īnfēctīs prŏpĕrātĕ săcrīs laūrūmquĕ căpīllīs

pōnĭtĕ." Dēpōnūnt ēt sācra īnfēctă rĕlīnquūnt

quōdquĕ lĭcēt, tăcĭtō vĕnĕrāntūr mūrmŭrĕ nūmēn.

Īndīgnātă dĕa ēst; sūmmōque īn vērtĭcĕ Cŷnthī

tālĭbŭs ēst dīctīs gĕmĭnā cūm prōlĕ lŏcūtă:

"Ēn ĕgŏ vēstră părēns, vōbīs ănĭmōsă crĕātīs,

ēt nĭsĭ Iūnōnī nūllī cēssūră dĕārūm,

ān dĕă sīm, dŭbĭtōr; pērque ōmnĭă saēcŭlă cūltīs

ārcĕŏr, ō nātī, nĭsĭ vōs sūccūrrĭtĭs, ārīs.

Nēc dŏlŏr hīc sōlūs; dīrō cōnvīcĭă fāctō

Tāntălĭs ādiēcīt vōsque ēst pōstpōnĕrĕ nātīs

aūsă sŭīs ēt mē, quŏd ĭn īpsām dēcĭdăt, ōrbām

dīxĭt ĕt ēxhĭbŭīt līnguām scĕlĕrātă pătērnām."

Ādiēctūră prĕcēs ĕrăt hīs Lātōnă rĕlātīs:

"Dēsĭnĕ;" Phoēbŭs ăīt "poēnaē mŏră lōngă quĕrēlla ēst."

Dīxĭt ĭdēm Phoēbē cĕlĕrīquĕ pĕr āĕră lāpsū

cōntĭgĕrānt tēctī Cādmēĭdă nūbĭbŭs ārcēm.

Plānŭs ĕrāt lātēquĕ pătēns prŏpĕ moēnĭă cāmpūs,

āssĭdŭīs pūlsātŭs ĕquīs, ŭbĭ tūrbă rŏtārūm

dūrăquĕ mōllĭĕrāt sūbiēctās ūngŭlă glēbās.

Pārs ĭbĭ dē sēptēm gĕnĭtīs Āmphīŏnĕ fōrtēs

cōnscēndūnt ĭn ĕquōs Tўrĭōquĕ rŭbēntĭă sūcō

tērgă prĕmūnt, aūrō grăvĭdīs mŏdĕrāntŭr hăbēnīs.

Ē quĭbŭs Īsmēnūs, quī mātrī sārcĭnă quōndām

prīmă sŭaē fŭĕrāt, dūm cērtūm flēctĭt ĭn ōrbēm

quādrĭpĕdīs cūrsūs spūmāntĭăque ōră cŏērcēt,

"Eī mĭhĭ!" cōnclāmāt mĕdĭōque īn pēctŏrĕ fīxă

tēlă gĕrīt frēnīsquĕ mănū mŏrĭēntĕ rĕmīssīs

īn lătŭs ā dēxtrō paūlātīm dēflŭĭt ārmō.

Prōxĭmŭs, aūdītō sŏnĭtū pĕr ĭnānĕ phărētraē,

frēnă dăbāt Sĭpўlūs, vĕlŭtī cūm praēscĭŭs īmbrīs

nūbĕ fŭgīt vīsā pēndēntĭăque ūndĭquĕ rēctōr

cārbăsă dēdūcīt, nē quā lĕvĭs ēfflŭăt aūră.

Frēnă tămēn dāntēm nōn ēvītābĭlĕ tēlūm

cōnsĕquĭtūr sūmmāquĕ trĕmēns cērvīcĕ săgīttă

haēsĭt ĕt ēxstābāt nūdūm dē gūttŭrĕ fērrūm.

Īlle, ŭt ĕrāt prōnūs, pēr crūra ādmīssă iŭbāsquĕ

vōlvĭtŭr ēt călĭdō tēllūrēm sānguĭnĕ foēdāt.

Phaēdĭmŭs īnfēlīx ĕt ăvītī nōmĭnĭs hērēs

Tāntălŭs, ūt sŏlĭtō fīnem īmpŏsŭērĕ lăbōrī,

trānsĭĕrānt ăd ŏpūs nĭtĭdaē iŭvĕnālĕ pălaēstraē;

ēt iām cōntŭlĕrānt ārtō lūctāntĭă nēxū

pēctŏră pēctŏrĭbūs; cōntēntō cōncĭtă nērvō

sīcŭt ĕrānt iūnctī, trāiēcĭt ŭtrūmquĕ săgīttă.

Īngĕmŭērĕ sĭmūl, sĭmŭl īncūrvātă dŏlōrĕ

mēmbră sŏlō pŏsŭērĕ; sĭmūl sūprēmă iăcēntēs

lūmĭnă vērsārūnt, ănĭmām sĭmŭl ēxhālārūnt.

Āspĭcĭt Ālphēnōr lănĭātăquĕ pēctŏră plāngēns

ēvŏlăt, ūt gĕlĭdōs cōnplēxĭbŭs āllĕvĕt ārtūs,

īnquĕ pĭō cădĭt ōffĭcĭō; nām Dēlĭŭs īllī

īntĭmă fātĭfĕrō rūpīt praēcōrdĭă fērrō;

quōd sĭmŭl ēdūctum ēst, pārs ēt pūlmōnĭs ĭn hāmīs

ērŭtă cūmque ănĭmā crŭŏr ēst ēffūsŭs ĭn aūrās.

Āt nōn īntōnsūm sīmplēx Dămăsīchthŏnă vūlnūs

āffĭcĭt; īctŭs ĕrāt quā crūs ēsse īncĭpĭt ēt quā

mōllĭă nērvōsūs făcĭt īntērnōdĭă pōplēs.

Dūmquĕ mănū tēmptāt trăhĕre ēxĭtĭābĭlĕ tēlūm,

āltĕră pēr iŭgŭlūm pēnnīs tĕnŭs āctă săgītta ēst.

Ēxpŭlĭt hānc sānguīs sēque ēiăcŭlātŭs ĭn āltūm

ēmĭcăt ēt lōngē tĕrĕbrātā prōsĭlĭt aūrā.

Ūltĭmŭs Īlĭŏneūs nōn prōfēctūră prĕcāndō

brācchĭă sūstŭlĕrāt: "Dī"que "ō cōmmūnĭtĕr ōmnēs,"

dīxĕrăt īgnārūs nōn ōmnēs ēssĕ rŏgāndōs,

"pārcĭtĕ." Mōtŭs ĕrāt, cūm iām rĕvŏcābĭlĕ tēlūm

nōn fŭĭt, ārquĭtĕnēns; mĭnĭmō tămĕn ōccĭdĭt īllĕ

vūlnĕrĕ, nōn āltē pērcūssō cōrdĕ săgīttā.

Fāmă mălī pŏpŭlīquĕ dŏlōr lăcrĭmaēquĕ sŭōrūm

tām sŭbĭtaē mātrēm cērtām fēcērĕ rŭīnaē

mīrāntēm pŏtŭīsse īrāscēntēmquĕ quŏd aūsī

hōc ēssēnt sŭpĕrī, quōd tāntūm iūrĭs hăbērēnt.

Nām pătĕr Āmphīōn fērrō pēr pēctŭs ădāctō

fīnĭĕrāt mŏrĭēns părĭtēr cūm lūcĕ dŏlōrēm.

Heū! Quāntum haēc Nĭŏbē Nĭŏbē dīstābăt ăb īllā

quaē mŏdŏ Lātōīs pŏpŭlūm sūbmōvĕrăt ārīs

ēt mĕdĭām tŭlĕrāt grēssūs rĕsŭpīnă pĕr ūrbēm,

īnvĭdĭōsă sŭīs, āt nūnc mĭsĕrāndă vĕl hōstī!

Cōrpŏrĭbūs gĕlĭdīs īncūmbĭt ĕt ōrdĭnĕ nūllō

ōscŭlă dīspēnsāt nātōs sūprēmă pĕr ōmnēs.

Ā quĭbŭs ād caēlūm līvēntĭă brācchĭă tōllēns:

"Pāscĕrĕ, crūdēlīs, nōstrō, Lātōnă, dŏlōrĕ,

pāscĕre" ăīt "sătĭāquĕ mĕō tŭă pēctŏră lūctū;

cōrquĕ fĕrūm sătĭā;" dīxīt "pēr fūnĕră sēptēm

ēffĕrŏr; ēxsūltā vīctrīxque ĭnĭmīcă trĭūmphā.

Cūr aūtēm vīctrīx? Mĭsĕraē mĭhĭ plūră sŭpērsūnt

quām tĭbĭ fēlīcī; pōst tōt quŏquĕ fūnĕră vīncō."

Dīxĕrăt ēt sōnvīt cōntēntō nērvŭs ăb ārcū,

quī praētēr Nĭŏbēn ūnām cōntērrŭĭt ōmnēs;

īllă mălo ēst aūdāx. Stābānt cūm vēstĭbŭs ātrīs

āntĕ tŏrōs frātrūm dēmīssō crīnĕ sŏrōrēs.

Ē quĭbŭs ūnă trăhēns haērēntĭă vīscĕrĕ tēlă

īmpŏsĭtō frātrī mŏrĭbūndă rĕlāngŭĭt ōrĕ;

āltĕră, sōlārī mĭsĕrām cōnātă părēntēm,

cōntĭcŭīt sŭbĭtō dŭplĭcātăquĕ vūlnĕrĕ tōta ēst

[ōrăquĕ cōmprēssīt, nĭsĭ pōstquām spīrĭtŭs ībāt.]

Haēc frūstrā fŭgĭēns cōllābĭtŭr, īllă sŏrōrī

īmmŏrĭtūr; lătĕt haēc, īllām trĕpĭdārĕ vĭdērēs.

Sēxquĕ dătīs lētō dīvērsăquĕ vūlnĕră pāssīs,

ūltĭmă rēstābāt; quām tōtō cōrpŏrĕ mātēr

tōtā vēstĕ tĕgēns: "Ūnām mĭnĭmāmquĕ rĕlīnquĕ;

dē mūltīs mĭnĭmām pōscō" clāmāvĭt "ĕt ūnām."

Dūmquĕ rŏgāt, prō quā rŏgăt, ōccĭdĭt. Ōrbă rĕsēdīt

ēxănĭmēs īntēr nātōs nātāsquĕ vĭrūmquĕ

dērĭgŭītquĕ mălīs; nūllōs mŏvĕt aūră căpīllōs,

īn vūltū cŏlŏr ēst sĭnĕ sānguĭnĕ, lūmĭnă maēstīs

stānt īnmōtă gĕnīs, nĭhĭl ēst ĭn ĭmāgĭnĕ vīvūm.

Īpsă quŏque īntĕrĭūs cūm dūrō līnguă pălātō

cōngĕlăt ēt vēnaē dēsīstūnt pōssĕ mŏvērī;

nēc flēctī cērvīx nēc brācchĭă rēddĕrĕ mōtūs

nēc pēs īrĕ pŏtēst; īntrā quŏquĕ vīscĕră sāxum ēst.

Flēt tămĕn ēt vălĭdī cīrcūmdătă tūrbĭnĕ vēntī

īn pătrĭām rāpta ēst; ĭbĭ fīxă căcūmĭnĕ mōntīs

līquĭtŭr ēt lăcrĭmīs ĕtĭām nūnc mārmŏră mānānt.

Tūnc vērō cūnctī mănĭfēstām nūmĭnĭs īrām

fēmĭnă vīrquĕ tĭmēnt cūltūque īmpēnsĭŭs ōmnēs

māgnă gĕmēllĭpăraē vĕnĕrāntūr nūmĭnă dīvaē;

ūtquĕ fĭt, ā fāctō prŏpĭōrĕ prĭōră rĕnārrānt.

Ē quĭbŭs ūnŭs ăīt: "Lўcĭaē quŏquĕ fērtĭlĭs āgrīs

nōn īmpūnĕ dĕām vĕtĕrēs sprēvērĕ cŏlōnī.

Rēs ōbscūră quĭdem ēst īgnōbĭlĭtātĕ vĭrōrūm,

mīră tămēn; vīdī praēsēns stāgnūmquĕ lŏcūmquĕ

prōdĭgĭō nōtūm; nām mē iām grāndĭŏr aēvō

īnpătĭēnsquĕ vĭaē gĕnĭtōr dēdūcĕrĕ lēctōs

iūssĕrăt īndĕ bŏvēs gēntīsque īllīŭs ĕūntī

īpsĕ dŭcēm dĕdĕrāt; cūm quō dūm pāscŭă lūstrō,

ēccĕ lăcū mĕdĭō sācrōrūm nīgră făvīllā

āră vĕtūs stābāt, trĕmŭlīs cīrcūmdătă cānnīs.

Rēstĭtĭt ēt păvĭdō: "Făvĕās mĭhĭ" mūrmŭrĕ dīxīt

dūx mĕŭs; ēt sĭmĭlī: "Făvĕās" ĕgŏ mūrmŭrĕ dīxī.

Nāĭădūm Faūnīnĕ fŏrēt tămĕn āră rŏgābām

īndĭgĕnaēvĕ dĕī; cūm tālĭă rēttŭlĭt hōspēs:

"Nōn hāc, ō iŭvĕnīs, mōntānūm nūmĕn ĭn āra ēst;

īllă sŭām vŏcăt hānc, cuī quōndām rēgĭă cōniūnx

ōrbem īntērdīxīt; quām vīx ērrātĭcă Dēlōs

ōrāntem āccēpīt, tūm cūm lĕvĭs īnsŭlă nābāt.

Īllīc īncūmbēns cūm Pāllădĭs ārbŏrĕ pālmaē

ēdĭdĭt īnvītā gĕmĭnōs Lātōnă nŏvērcā.

Hīnc quŏquĕ Iūnōnēm fūgīssĕ pŭērpĕră fērtūr

īnquĕ sŭō pōrtāssĕ sĭnū, dŭŏ nūmĭnă, nātōs.

Iāmquĕ Chĭmaērĭfĕraē, cūm sōl grăvĭs ūrĕrĕt ārvă,

fīnĭbŭs īn Lўcĭaē lōngō dĕă fēssă lăbōrĕ

sīdĕrĕō sīccātă sĭtīm cōllēgĭt ăb aēstū

ūbĕrăque ēbĭbĕrānt ăvĭdī lāctāntĭă nātī.

Fōrtĕ lăcūm mĕdĭōcrĭs ăquaē prōspēxĭt ĭn īmīs

vāllĭbŭs; āgrēstēs īllīc frŭtĭcōsă lĕgēbānt

vīmĭnă cūm iūncīs grātāmquĕ pălūdĭbŭs ūlvām.

Āccēssīt pŏsĭtōquĕ gĕnū Tītānĭă tērrām

prēssĭt, ŭt haūrīrēt gĕlĭdōs pōtūră lĭquōrīs.

Rūstĭcă tūrbă vĕtāt; dĕă sīc āffātă vĕtāntīs:

"Quīd prŏhĭbētĭs ăquīs? Ūsūs cōmmūnĭs ăquārum ēst.

Nēc sōlēm prŏprĭūm nātūră, nĕc āĕră fēcīt,

nēc tĕnŭēs ūndās; ād pūblĭcă mūnĕră vēnī;

quaē tămĕn ūt dētīs, sūpplēx pĕtŏ. Nōn ĕgŏ nōstrōs

āblŭĕre hīc ārtūs lāssātăquĕ mēmbră părābām,

sēd rĕlĕvārĕ sĭtīm. Cărĕt ōs ūmōrĕ lŏquēntīs

ēt faūcēs ārēnt vīxque ēst vĭă vōcĭs ĭn īllīs.

Haūstŭs ăquaē mĭhĭ nēctăr ĕrīt vītāmquĕ fătēbōr

āccēpīssĕ sĭmūl; vītām dĕdĕrītĭs ĭn ūndā.

Hī quŏquĕ vōs mŏvĕānt, quī nōstrō brācchĭă tēndūnt

pārvă sĭnu." Ēt cāsū tēndēbānt brācchĭă nātī.

Quēm nōn blāndă dĕaē pŏtŭīssēnt vērbă mŏvērĕ?

Hī tămĕn ōrāntēm pērstānt prŏhĭbērĕ mĭnāsquĕ,

nī prŏcŭl ābscēdāt, cōnvīcĭăque īnsŭpĕr āddūnt.

Nēc sătĭs ēst, īnōpsque ĕtĭām pĕdĭbūsquĕ mănūquĕ

tūrbāvērĕ lăcūs īmōque ē gūrgĭtĕ mōllēm

hūc īllūc līmūm sāltū mōvērĕ mălīgnō.

Dīstŭlĭt īră sĭtīm; nĕque ĕnīm iām fīlĭă Coēī

sūpplĭcăt īndīgnīs; nēc dīcĕrĕ sūstĭnĕt ūltrā

vērbă mĭnōră dĕā; tōllēnsque ād sīdĕră pālmās:

"Aētērnūm stāgnō" dīxīt "vīvātĭs ĭn īstō."

Ēvĕnĭūnt ōptātă dĕaē; iŭvăt ēssĕ sŭb ūndīs

ēt mŏdŏ tōtă căvā sūbmērgĕrĕ mēmbră pălūdĕ,

nūnc prōfērrĕ căpūt, sūmmō mŏdŏ gūrgĭtĕ nārĕ,

saēpĕ sŭpēr rīpām stāgnī cōnsīstĕrĕ, saēpĕ

īn gĕlĭdōs rĕsĭlīrĕ lăcūs. Sēd nūnc quŏquĕ tūrpēs

lītĭbŭs ēxērcēnt līnguās pūlsōquĕ pŭdōrĕ,

quāmvīs sīnt sŭb ăquā, sŭb ăquā mălĕdīcĕrĕ tēmptānt.

Vōx quŏquĕ iām raūca ēst īnflātăquĕ cōllă tŭmēscūnt

īpsăquĕ dīlātānt pătŭlōs cōnvīcĭă rīctūs.

Tērgă căpūt tāngūnt, cōlla īntērcēptă vĭdēntūr;

spīnă vĭrēt, vēntēr, pārs māxĭmă cōrpŏrĭs, ālbēt

līmōsōquĕ nŏvaē sălĭūnt īn gūrgĭtĕ rānaē."

Sīc ŭbĭ nēscĭŏ quīs Lўcĭā dē gēntĕ vĭrōrūm

rēttŭlĭt ēxĭtĭūm, sătўrī rĕmĭnīscĭtŭr āltēr,

quēm Trītōnĭăcā Lātōŭs hărūndĭnĕ vīctūm

āffēcīt poēnā. "Quīd mē mĭhĭ dētrăhĭs?" īnquīt;

"Ā! Pĭgĕt, ā! Nōn ēst" clāmābāt "tībĭă tāntī."

Clāmāntī cŭtĭs ēst sūmmōs dīrēptă pĕr ārtūs

nēc quīcquām nĭsĭ vūlnŭs ĕrāt; crŭŏr ūndĭquĕ mānāt

dētēctīquĕ pătēnt nērvī trĕpĭdaēquĕ sĭne ūllā

pēllĕ mĭcānt vēnaē; sălĭēntĭă vīscĕră pōssīs

ēt pērlūcēntēs nŭmĕrāre īn pēctŏrĕ fībrās.

Īllūm rūrĭcŏlaē, sīlvārūm nūmĭnă, Faūnī

ēt Sătўrī frātrēs ēt tūnc quŏquĕ cārŭs Ŏlŷmpūs

ēt nŷmphaē flērūnt ēt quīsquīs mōntĭbŭs īllīs

lānĭgĕrōsquĕ grĕgēs ārmēntăquĕ būcĕră pāvīt.

Fērtĭlĭs īnmădŭīt mădĕfāctăquĕ tērră cădūcās

cōncēpīt lăcrĭmās āc vēnīs pērbĭbĭt īmīs;

quās ŭbĭ fēcĭt ăquām, văcŭās ēmīsĭt ĭn aūrās.

Īndĕ pĕtēns răpĭdūm rīpīs dēclīvĭbŭs aēquōr

Mārsўă nōmĕn hăbēt, Phrўgĭaē lĭquĭdīssĭmŭs āmnīs.

Tālĭbŭs ēxtēmplō rĕdĭt ād praēsēntĭă dīctīs

vūlgŭs ĕt ēxtīnctūm cūm stīrpe Āmphīŏnă lūgēt;

mātĕr ĭn īnvĭdĭa ēst; hānc tūnc quŏquĕ dīcĭtŭr ūnūs

flēssĕ Pĕlōps ŭmĕrōquĕ, sŭās ā pēctŏrĕ pōstquām

dēdūxīt vēstīs, ĕbŭr ōstēndīssĕ sĭnīstrō.

Cōncŏlŏr hīc ŭmĕrūs nāscēndī tēmpŏrĕ dēxtrō

cōrpŏrĕūsquĕ fŭīt; mănĭbūs mōx caēsă pătērnīs

mēmbră fĕrūnt iūnxīssĕ dĕōs, ălĭīsquĕ rĕpērtīs,

quī lŏcŭs ēst iŭgŭlī mĕdĭūs sūmmīquĕ lăcērtī,

dēfŭĭt; īnpŏsĭtum ēst nōn cōmpārēntĭs ĭn ūsūm

pārtĭs ĕbūr fāctōquĕ Pĕlōps fŭĭt īntĕgĕr īllō.

Fīnĭtĭmī prŏcĕrēs coēūnt ūrbēsquĕ prŏpīnquaē

ōrāvērĕ sŭōs īre ād sōlācĭă rēgēs,

Ārgōsque ēt Spārtē Pĕlŏpēĭădēsquĕ Mўcēnaē

ēt nōndūm tōrvaē Călўdōn īnvīsă Dĭānaē

Ōrchŏmĕnōsquĕ fĕrāx ēt nōbĭlĭs aērĕ Cŏrīnthōs

Mēssēnēquĕ fĕrōx Pātraēque hŭmĭlēsquĕ Clĕōnaē

ēt Nēlēă Pўlōs nĕque ădhūc Pītthēĭă Troēzēn,

quaēque ūrbēs ălĭaē bĭmărī claūdūntŭr ăb Īsthmō

ēxtĕrĭūsquĕ sĭtaē bĭmărī spēctāntŭr ăb Īsthmō.

Crēdĕrĕ quīs pōssēt? Sōlaē cēssāstĭs Ăthēnaē.

Ōbstĭtĭt ōffĭcĭō bēllūm sūbvēctăquĕ pōntō

bārbără Mōpsŏpĭōs tērrēbānt āgmĭnă mūrōs.

Thrēĭcĭūs Tĕrĕūs haēc aūxĭlĭārĭbŭs ārmīs

fūdĕrăt ēt clārūm vīncēndō nōmĕn hăbēbāt;

quēm sĭbĭ Pāndīōn ŏpĭbūsquĕ vĭrīsquĕ pŏtēntēm

ēt gĕnŭs ā māgnō dūcēntēm fōrtĕ Grădīvō

cōnŭbĭō Prōgnēs iūnxīt. Nōn prōnŭbă Iūnō,

nōn Hўmĕnaēŭs ădēst, nōn īllī Grātĭă lēctō;

Eūmĕnĭdēs tĕnŭērĕ făcēs dē fūnĕrĕ rāptās,

Eūmĕnĭdēs strāvērĕ tŏrūm tēctōquĕ prŏfānūs

īncŭbŭīt būbō thălămīque īn cūlmĭnĕ sēdīt.

Hāc ăvĕ cōniūnctī Prōgnē Tēreūsquĕ, părēntēs

hāc ăvĕ sūnt fāctī. Grātāta ēst scīlĭcĕt īllīs

Thrācĭă dīsque īpsīs grātēs ēgērĕ; dĭēmquĕ,

quāquĕ dăta ēst clārō Pāndīŏnĕ nātă tўrānnō,

quāque ĕrăt ōrtŭs Ĭtŷs, fēstūm iūssērĕ vŏcārī;

ūsque ădĕō lătĕt ūtĭlĭtās! Iām tēmpŏră Tītān

quīnquĕ pĕr aūtūmnōs rĕpĕtītī dūxĕrăt ānnī,

cūm blāndītă vĭrō Prōgnē: "Sī grātĭă" dīxīt

"ūllă mĕa ēst, vēl mē vīsēndām mīttĕ sŏrōrī,

vēl sŏrŏr hūc vĕnĭāt, rĕdĭtūrām tēmpŏrĕ pārvō

prōmīttēs sŏcĕrō; māgnī mĭhĭ mūnĕrĭs īnstār

gērmānām vīdīssĕ dăbīs." Iŭbĕt īllĕ cărīnās

īn frĕtă dēdūcī vēlōque ēt rēmĭgĕ pōrtūs

Cēcrŏpĭōs īntrāt Pīraēăquĕ lītŏră tāngīt.

Ūt prīmūm sŏcĕrī dătă cōpĭă, dēxtĕră dēxtraē

iūngĭtŭr ēt faūstō cōmmīttĭtŭr ōmĭnĕ sērmŏ.

Coēpĕrăt ādvēntūs caūsām, māndātă rĕfērrĕ

cōniŭgĭs ēt cĕlĕrēs mīssaē spōndērĕ rĕcūrsūs;

ēccĕ vĕnīt māgnō dīvēs Phĭlŏmēlă părātū,

dīvĭtĭōr fōrmā, quālēs aūdīrĕ sŏlēmūs

Nāĭdăs ēt Drўădās mĕdĭīs īncēdĕrĕ sīlvīs,

sī mŏdŏ dēs īllīs cūltūs sĭmĭlīsquĕ părātūs.

Nōn sĕcŭs ēxārsīt cōnspēctā vīrgĭnĕ Tēreūs,

quām sīquīs cānīs īgnēm sūppōnăt ărīstīs,

aūt frōndēm pŏsĭtāsquĕ crĕmēt faēnīlĭbŭs hērbās.

Dīgnă quĭdēm făcĭēs; sĕd ĕt hūnc īnnātă lĭbīdŏ

ēxstĭmŭlāt prōnūmquĕ gĕnūs rĕgĭōnĭbŭs īllīs

īn Vĕnĕrem ēst; flāgrāt vĭtĭō gēntīsquĕ sŭōquĕ.

Īmpĕtŭs ēst īllī cŏmĭtūm cōrrūmpĕrĕ cūrām

nūtrīcīsquĕ fĭdēm, nēc nōn īngēntĭbŭs īpsām

sōllĭcĭtārĕ dătīs tōtūmque īmpēndĕrĕ rēgnūm,

aūt răpĕre ēt saēvō rāptām dēfēndĕrĕ bēllō;

ēt nĭhĭl ēst quōd nōn ēffrēnō cāptŭs ămōrĕ

aūsīt, nēc căpĭūnt īnclūsās pēctŏră flāmmās.

Iāmquĕ mŏrās mălĕ fērt cŭpĭdōquĕ rĕvērtĭtŭr ōrĕ

ād māndātă Prŏgnēs ĕt ăgīt sŭă vōtă sŭb īllā.

Fācūndūm făcĭēbăt ămōr quōtiēnsquĕ rŏgābāt

ūltĕrĭūs iūstō, Prōgnēn ĭtă vēllĕ fĕrēbāt;

āddĭdĭt ēt lăcrĭmās, tāmquām māndāssĕt ĕt īllās.

Prō sŭpĕrī, quāntūm mōrtālĭă pēctŏră caēcaē

nōctĭs hăbēnt! Īpsō scĕlĕrīs mŏlĭmīnĕ Tĕrēūs

crēdĭtŭr ēssĕ pĭūs laūdēmque ā crīmĭnĕ sūmīt.

Quīd quŏd ĭdēm Phĭlŏmēlă cŭpīt pătrĭōsquĕ lăcērtīs

blāndă tĕnēns ŭmĕrōs, ŭt ĕāt vīsūră sŏrōrēm,

pērquĕ sŭām cōntrāquĕ sŭām pĕtĭt īpsă sălūtēm?

Spēctăt ĕām Tĕrĕūs praēcōntrēctātquĕ vĭdēndō

ōscŭlăque ēt cōllō cīrcūmdătă brācchĭă cērnēns

ōmnĭă prō stĭmŭlīs făcĭbūsquĕ cĭbōquĕ fŭrōrīs

āccĭpĭt ēt, quŏtĭēns āmplēctĭtŭr īllă părēntēm,

ēssĕ părēns vēllēt; nĕque ĕnīm mĭnŭs īmpĭŭs ēssēt.

Vīncĭtŭr āmbārūm gĕnĭtōr prĕcĕ; gaūdĕt ăgītquĕ

īllă pătrī grātēs ēt sūccēssīssĕ dŭābūs

īd pŭtăt īnfēlīx quŏd ĕrāt lūgūbrĕ dŭābūs.

Iām lăbŏr ēxĭgŭūs Phoēbō rēstābăt ĕquīquĕ

pūlsābānt pĕdĭbūs spătĭūm dēclīvĭs Ŏlŷmpī;

rēgālēs ĕpŭlaē mēnsīs ēt Bācchŭs ĭn aūrō

pōnĭtŭr; hīnc plăcĭdō dāntūr sŭă cōrpŏră sōmnō.

Āt rēx Ōdrўsĭūs, quāmvīs sēcēssĭt, ĭn īllā

aēstŭăt ēt, rĕpĕtēns făcĭēm mōtūsquĕ mănūsquĕ,

quālĭă vūlt, fīngīt quaē nōndūm vīdĭt ĕt īgnēs

īpsĕ sŭōs nūtrīt cūrā rĕmŏvēntĕ sŏpōrēm.

Lūx ĕrăt ēt gĕnĕrī dēxtrām cōmplēxŭs ĕūntīs

Pāndiōn cōmītēm lăcrĭmīs cōmmēndăt ŏbōrtīs:

"Hānc ĕgŏ, cārĕ gĕnēr, quŏnĭām pĭă caūsă cŏēgīt,

ūt vŏlŭēre āmbaē, vŏlŭīstī tū quŏquĕ, Tēreū,

dō tĭbĭ; pērquĕ fĭdēm cōgnātăquĕ pēctŏră sūpplēx,

pēr sŭpĕrōs ōrō, pătrĭo ūt tŭĕārĭs ămōrĕ

ēt mĭhĭ sōllĭcĭtō lēnīmēn dūlcĕ sĕnēctaē

quām prīmum (ōmnĭs ĕrīt nōbīs mŏră lōngă) rĕmīttās.

Tū quŏquĕ quām prīmūm (sătĭs ēst prŏcŭl ēssĕ sŏrōrēm)

sī pĭĕtās ūlla ēst, ād mē, Phĭlŏmēlă, rĕdītō."

Māndābāt părĭtērquĕ sŭaē dăbăt ōscŭlă nātaē

ēt lăcrĭmaē mītēs īntēr māndātă cădēbānt.

Ūtquĕ fĭdē pīgnūs dēxtrās ŭtrĭūsquĕ pŏpōscīt

īntēr sēquĕ dătās iūnxīt, nātāmquĕ nĕpōtēmque

ābsēntēs prō sē mĕmŏrī rŏgăt ōrĕ sălūtēnt;

sūprēmūmquĕ vălē plēnō sīngūltĭbŭs ōrĕ

vīx dīxīt tĭmŭītquĕ sŭaē praēsāgĭă mēntīs.

Ūt sĕmĕl īmpŏsĭta ēst pīctaē Phĭlŏmēlă cărīnaē

ādmōtūmquĕ frĕtūm rēmīs tēllūsquĕ rĕpūlsa ēst:

"Vicimus;" exclamat "mecum mea vota feruntur."

Ēxsūltātque ēt vīx ănĭmō sŭă gaūdĭă dīffērt

bārbărŭs ēt nūsquām lūmēn dētōrquĕt ăb īllā;

nōn ălĭtēr quām cūm pĕdĭbūs praēdātŏr ŏbūncīs

dēpŏsŭīt nīdō lĕpŏrēm Iŏvĭs ālĕs ĭn āltō;

nūllă fŭga ēst cāptō, spēctāt sŭă praēmĭă rāptōr.

Iāmque ĭtĕr ēffēctūm, iāmque īn sŭă lītŏră fēssīs

pūppĭbŭs ēxĭĕrānt, cūm rēx Pāndīŏnĕ nātām

īn stăbŭla āltă trăhīt, sīlvīs ōbscūră vĕtūstīs,

ātque ĭbĭ pāllēntēm trĕpĭdāmque ēt cūnctă tĭmēntēm

ēt iām cūm lăcrĭmīs, ŭbĭ sīt gērmānă, rŏgāntēm

īnclūdīt; fāssūsquĕ nĕfās ēt vīrgĭnem ĕt ūnām

vī sŭpĕrāt, frūstrā clāmātō saēpĕ părēntĕ,

saēpĕ sŏrōrĕ sŭā, māgnīs sŭpĕr ōmnĭă dīvīs.

Īllă trĕmīt vĕlŭt āgnă păvēns, quaē saūcĭă cānī‹s›

ōre ēxcūssă lŭpī nōndūm sĭbĭ tūtă vĭdētūr,

ūtquĕ cŏlūmbă sŭō mădĕfāctīs sānguĭnĕ plūmīs

hōrrĕt ădhūc ăvĭdōsquĕ tĭmēt, quĭbŭs haēsĕrăt, ūnguēs.

Mōx ŭbĭ mēns rĕdĭīt, pāssōs lănĭātă căpīllōs,

lūgēntī sĭmĭlīs, caēsīs plāngōrĕ lăcērtīs,

īntēndēns pālmās: "Ō dīrīs bārbărĕ fāctīs!

Ō crūdēlĭs!" ăīt "nēc tē māndātă părēntīs

cūm lăcrĭmīs mōvērĕ pĭīs, nēc cūră sŏrōrīs,

nēc mĕă vīrgĭnĭtās nēc cōniūgālĭă iūră?

Ōmnĭă tūrbāstī; paēlēx ĕgŏ fāctă sŏrōrīs,

tū gĕmĭnūs cōniūnx, hōstīs mĭhĭ dēbĭtă poēnă.

Quīn ănĭmam hānc, nē quōd făcĭnūs tĭbĭ, pērfĭdĕ, rēstēt,

ērĭpĭs? Ātque ŭtĭnām fēcīssēs āntĕ nĕfāndōs

cōncŭbĭtūs! Văcŭās hăbŭīssēm crīmĭnĭs ūmbrās.

Sī tămĕn haēc sŭpĕrī cērnūnt, sī nūmĭnă dīvūm

sūnt ălĭquīd, sī nōn pĕrĭērūnt ōmnĭă mēcūm,

quāndōcūmquĕ mĭhī poēnās dăbĭs. Īpsă pŭdōrĕ

prōiēctō tŭă fāctă lŏquār; sī cōpĭă dētūr,

īn pŏpŭlōs vĕnĭām; sī sīlvīs claūsă tĕnēbōr,

īmplēbō sīlvās ēt cōnscĭă sāxă mŏvēbō.

Aūdĭĕt haēc aēthēr ēt sī dĕŭs ūllŭs ĭn īllo ēst."

Tālĭbŭs īră fĕrī pōstquām cōmmōtă tўrānnī,

nēc mĭnŏr hāc mĕtŭs ēst, caūsā stĭmŭlātŭs ŭtrāquĕ,

quō fŭĭt āccīnctūs, vāgīnā lībĕrăt ēnsēm

ārrēptāmquĕ cŏmā, flēxīs pōst tērgă lăcērtīs,

vīnclă pătī cōgīt. Iŭgŭlūm Phĭlŏmēlă părābāt

spēmquĕ sŭaē mōrtīs vīsō cōncēpĕrăt ēnsĕ;

īlle īndīgnāntem ēt nōmēn pătrĭs ūsquĕ vŏcāntēm

lūctāntēmquĕ lŏquī cōmprēnsām fōrcĭpĕ līnguām

ābstŭlĭt ēnsĕ fĕrō; rādīx mĭcăt ūltĭmă līnguaē,

īpsă iăcēt tērraēquĕ trĕmēns īmmūrmŭrăt ātraē;

ūtquĕ sălīrĕ sŏlēt mŭtĭlātaē caūdă cŏlūbraē,

pālpĭtăt ēt mŏrĭēns dŏmĭnaē vēstīgĭă quaērīt.

Hōc quŏquĕ pōst făcĭnūs (vīx aūsīm crēdĕrĕ) fērtūr

saēpĕ sŭā lăcĕrūm rĕpĕtīssĕ lĭbīdĭnĕ cōrpūs.

Sūstĭnĕt ād Prōcnēn pōst tālĭă fāctă rĕvērtī,

cōniŭgĕ quaē vīsō gērmānām quaērĭt; ăt īllĕ

dāt gĕmĭtūs fīctōs cōmmēntăquĕ fūnĕră nārrāt

ēt lăcrĭmaē fēcērĕ fĭdēm. Vēlāmĭnă Prōcnē

dērĭpĭt ēx ŭmĕrīs aūrō fūlgēntĭă lātō

īndŭĭtūrque ātrās vēstēs ĕt ĭnānĕ sĕpūlcrūm

cōnstĭtŭīt fālsīsquĕ pĭācŭlă mānĭbŭs īnfērt

ēt lūgēt nōn sīc lūgēndaē fātă sŏrōrīs.

Sīgnă dĕūs bīs sēx āctō lūstrāvĕrăt ānnō;

quīd făcĭāt Phĭlŏmēlă? Fŭgām cūstōdĭă claūdīt,

strūctă rĭgēnt sŏlĭdō stăbŭlōrūm moēnĭă sāxō

ōs mūtūm fāctī cărĕt īndĭcĕ. Grāndĕ dŏlōrīs

īngĕnĭum ēst mĭsĕrīsquĕ vĕnīt sōllērtĭă rēbūs.

Stāmĭnă bārbărĭcā sūspēndīt cāllĭdă tēlă

pūrpŭrĕāsquĕ nŏtās fīlīs īntēxŭĭt ālbīs,

īndĭcĭūm scĕlĕrīs, pērfēctăquĕ trādĭdĭt ūnī,

ūtquĕ fĕrāt dŏmĭnaē gēstū rŏgăt; īllă rŏgātă

pērtŭlĭt ād Prōcnēn; nēscīt quīd trādăt ĭn īllīs.

Ēvōlvīt vēstēs saēvī mātrōnă tўrānnī;

fōrtūnaēquĕ sŭaē cārmēn mĭsĕrābĭlĕ lēgīt

ēt (mīrūm pŏtŭīssĕ) sĭlēt; dŏlŏr ōră rĕprēssīt

vērbăquĕ quaērēntī sătĭs īndīgnāntĭă līnguaē

dēfŭĕrūnt nēc flērĕ văcāt; sēd fāsquĕ nĕfāsquĕ

cōnfūsūră rŭīt poēnaēque ĭn ĭmāgĭnĕ tōta ēst.

Tēmpŭs ĕrāt quō sācră sŏlēnt trĭĕtērĭcă Bācchī

Sīthŏnĭaē cĕlĕbrārĕ nŭrūs; nōx cōnscĭă sācrīs.

Nōctĕ sŏnāt Rhŏdŏpē tīnnītĭbŭs aērĭs ăcūtī;

nōctĕ sŭa ēst ēgrēssă dŏmō rēgīnă dĕīquĕ

rītĭbŭs īnstrŭĭtūr fŭrĭālĭăque āccĭpĭt ārmă.

Vītĕ căpūt tĕgĭtūr, lătĕrī cērvīnă sĭnīstrō

vēllĕră dēpēndēnt, ŭmĕrō lĕvĭs īncŭbăt hāstă.

Cōncĭtă pēr sīlvās tūrbā cŏmĭtāntĕ sŭārūm

tērrĭbĭlīs Prōcnē fŭrĭīsque ăgĭtātă dŏlōrīs,

Bācchē, quās stĭmŭlāt. Vĕnĭt ād stăbŭla āvĭă tāndēm

ēxŭlŭlātque eūhoēquĕ sŏnāt pōrtāsquĕ rĕfrīngīt

gērmānāmquĕ răpīt rāptaēque īnsīgnĭă Bācchī

īndŭĭt ēt vūltūs hĕdĕrārūm frōndĭbŭs ābdīt

āttŏnĭtāmquĕ trăhēns īntrā sŭă moēnĭă dūcīt.

Ūt sēnsīt tĕtĭgīssĕ dŏmūm Phĭlŏmēlă nĕfāndām,

hōrrŭĭt īnfēlīx tōtōque ēxpāllŭĭt ōrĕ.

Nāctă lŏcūm Prōcnē sācrōrūm pīgnŏră dēmīt,

ōrăquĕ dēvēlāt mĭsĕraē pŭdĭbūndă sŏrōrīs

āmplēxūmquĕ pĕtīt; sēd nōn āttōllĕrĕ cōntrā

sūstĭnĕt haēc ŏcŭlōs, paēlēx sĭbĭ vīsă sŏrōrīs;

dēiēctōque ĭn hŭmūm vūltū iūrārĕ vŏlēntī

tēstārīquĕ dĕōs, pēr vīm sĭbĭ dēdĕcŭs īllūd

īllātūm, prō vōcĕ mănūs fŭĭt. Ārdĕt ĕt īrām

nōn căpĭt īpsă sŭām Prōcnē flētūmquĕ sŏrōrīs

cōrrĭpĭēns: "Nōn ēst lăcrĭmīs hōc" īnquĭt "ăgēndūm,

sēd fērrō, sēd sīquĭd hăbēs, quōd vīncĕrĕ fērrūm

pōssĭt. Ĭn ōmnĕ nĕfās ĕgŏ mē, gērmānă, părāvī;

aūt ĕgŏ, cūm făcĭbūs rēgālĭă tēctă crĕmābō,

ārtĭfĭcēm mĕdĭīs īnmīttām Tērĕă flāmmīs

aūt līnguam aūt ŏcŭlōs ēt quaē tĭbĭ mēmbră pŭdōrēm

ābstŭlĕrūnt, fērrō răpĭam, aūt pēr vūlnĕră mīllĕ

sōntem ănĭmam ēxpēllām. Māgnūm quōdcūmquĕ părāvī;

quīd sĭt, ădhūc dŭbĭtō." Pērgīt dūm tālĭă Prōcnē,

ād mātrēm vĕnĭēbăt Ĭtŷs; quīd pōssĭt ăb īllō

ādmŏnĭta ēst; ŏcŭlīsquĕ tŭēns īmmītĭbŭs: "Ā, quām

ēs sĭmĭlīs pātrī!" dīxīt. Nēc plūră lŏcūtă

trīstĕ părāt făcĭnūs tăcĭtāque ēxaēstŭăt īrā.

Ūt tămĕn āccēssīt nātūs mātrīquĕ sălūtēm

āttŭlĭt ēt pārvīs āddūxīt cōllă lăcērtīs

mīxtăquĕ blāndĭtĭīs pŭĕrīlĭbŭs ōscŭlă iūnxīt,

mōtă quĭdem ēst gĕnĕtrīx īnfrāctăquĕ cōnstĭtĭt īră

īnvītīque ŏcŭlī lăcrĭmīs mădŭērĕ cŏāctīs;

sēd sĭmŭl ēx nĭmĭā mātrēm pĭĕtātĕ lăbārĕ

sēnsĭt, ăb hōc ĭtĕrum ēst ād vūltūs vērsă sŏrōrīs;

īnquĕ vĭcēm spēctāns āmbōs: "Cūr ādmŏvĕt" īnquīt

"āltēr blāndĭtĭās, rāptā sĭlĕt āltĕră līnguā?

Quām vŏcăt hīc mātrēm, cūr nōn vŏcăt īllă sŏrōrēm?

Cuī sīs nūptă, vĭdē, Pāndīŏnĕ nātă, mărītō;

dēgĕnĕrās; scĕlŭs ēst pĭĕtās īn cōniŭgĕ Tēreō."

Nēc mŏră, trāxĭt Ĭtŷn, vĕlŭtī Gāngētĭcă cērvaē

lāctēntēm fētūm pēr sīlvās tīgrĭs ŏpācās;

ūtquĕ dŏmūs āltaē pārtēm tĕnŭērĕ rĕmōtām,

tēndēntēmquĕ mănūs ēt iām sŭă fātă vĭdēntēm

ēt "Mātēr! Mātēr!" clāmāntem ēt cōllă pĕtēntēm

ēnsĕ fĕrīt Prōcnē, lătĕrī quā pēctŭs ădhaērēt,

nēc vūltūm vērtīt sătĭs īlli ād fātă vĕl ūnūm

vūlnŭs ĕrāt; iŭgŭlūm fērrō Phĭlŏmēlă rĕsōlvīt;

vīvăque ădhūc ănĭmaēque ălĭquīd rĕtĭnēntĭă mēmbră

dīlănĭānt; pārs īndĕ căvīs ēxsūltăt ăēnīs,

pārs vĕrĭbūs strīdūnt; mānānt pĕnĕtrālĭă tābō.

Hīs ădhĭbēt cōniūnx īgnārūm Tērĕă mēnsīs

ēt, pătrĭī mōrīs sācrūm mēntītă, quŏd ūnī

fās sĭt ădīrĕ vĭrō, cŏmĭtēs fămŭlōsquĕ rĕmōvīt.

Īpsĕ sĕdēns sŏlĭō Tēreūs sūblīmĭs ăvītō

vēscĭtŭr īnquĕ sŭām sŭă vīscĕră cōngĕrĭt ālvūm.

Tāntăquĕ nōx ănĭmi ēst: "Ĭtўn hūc āccērsĭtĕ" dīxīt.

Dīssĭmŭlārĕ nĕquīt crūdēlĭă gaūdĭă Prōcnē;

iāmquĕ sŭaē cŭpĭēns ēxsīstĕrĕ nūntĭă clādīs:

"Īntŭs hăbēs quēm pōscĭs" ăīt. Cīrcūmspĭcĭt īllĕ

ātque, ŭbĭ sīt, quaērīt. Quaērēnti ĭtĕrūmquĕ vŏcāntī,

sīcŭt ĕrāt spārsīs fŭrĭālī caēdĕ căpīllīs,

prōsĭlŭīt Ĭtўōsquĕ căpūt Phĭlŏmēlă crŭēntūm

mīsĭt ĭn ōră pătrīs; nēc tēmpŏrĕ mālŭĭt ūllō

pōssĕ lŏqui ēt mĕrĭtīs tēstārī gaūdĭă dīctīs.

Thrācĭŭs īngēntī mēnsās clāmōrĕ rĕpēllīt,

vīpĕrĕāsquĕ cĭēt Stўgĭā dē vāllĕ sŏrōrēs;

ēt mŏdŏ, sī pōssēt, rĕsĕrātō pēctŏrĕ dīrās

ēgĕrĕre īndĕ dăpēs ēmērsăquĕ vīscĕră gēstīt.

Flēt mŏdŏ, sēquĕ vŏcāt būstūm mĭsĕrābĭlĕ nātī,

nūnc sĕquĭtūr nūdō gĕnĭtās Pāndīŏnĕ fērrō.

Cōrpŏră Cēcrŏpĭdūm pēnnīs pēndērĕ pŭtārēs;

pēndēbānt pēnnīs. Quārūm pĕtĭt āltĕră sīlvās,

āltĕră tēctă sŭbīt nĕque ădhūc dē pēctŏrĕ caēdīs

ēxcēssērĕ nŏtaē sīgnātăquĕ sānguĭnĕ plūma ēst.

Īllĕ dŏlōrĕ sŭō poēnaēquĕ cŭpīdĭnĕ vēlōx

vērtĭtŭr īn vŏlŭcrēm, cuī stānt īn vērtĭcĕ crīstaē,

prōmĭnĕt īnmŏdĭcūm prō lōngā cūspĭdĕ rōstrūm;

nōmĕn ĕpōps vŏlŭcrī, făcĭēs ārmātă vĭdētūr.

Hīc dŏlŏr āntĕ dĭēm lōngaēque ēxtrēmă sĕnēctaē

tēmpŏră Tārtărĕās Pāndīŏnă mīsĭt ăd ūmbrās.

Scēptră lŏcī rērūmquĕ căpīt mŏdĕrāmĕn Ĕrēchtheūs,

iūstĭtĭā dŭbĭūm vălĭdīsnĕ pŏtēntĭŏr ārmīs.

Quāttŭŏr īllĕ quĭdēm iŭvĕnēs tŏtĭdēmquĕ crĕārāt

fēmĭnĕaē sōrtīs, sĕd ĕrāt pār fōrmă dŭārūm;

ē quĭbŭs Aēŏlĭdēs Cĕphălūs tē cōniŭgĕ fēlīx,

Prōcrĭ, fŭīt; Bŏrĕaē Tēreūs Thrācēsquĕ nŏcēbānt

dīlēctāquĕ dĭū cărŭīt dĕŭs Ōrīthyīā,

dūm rŏgăt ēt prĕcĭbūs māvūlt quām vīrĭbŭs ūtī.

Āst ŭbĭ blāndĭtĭīs ăgĭtūr nĭhĭl, hōrrĭdŭs īrā,

quaē sŏlĭta ēst īllī nĭmĭūmquĕ dŏmēstĭcă vēntō:

"Ēt mĕrĭtō;" dīxīt "quĭd ĕnīm mĕă tēlă rĕlīquī,

saēvĭtĭam ēt vīrēs īrāmque ănĭmōsquĕ mĭnācēs

ādmōvīquĕ prĕcēs, quārūm mē dēdĕcĕt ūsūs?

āptă mĭhī vīs ēst; vī trīstĭă nūbĭlă pēllō,

vī frĕtă cōncŭtĭō nōdōsăquĕ rōbŏră vērtō

īndūrōquĕ nĭvēs ēt tērrās grāndĭnĕ pūlsō.

Īdem ĕgŏ cūm frātrēs caēlō sūm nāctŭs ăpērtō

(nām mĭhĭ cāmpŭs ĭs ēst), tāntŏ mŏlīmĭnĕ lūctōr,

ūt mĕdĭūs nōstrīs cōncūrsĭbŭs īnsŏnĕt aēthēr

ēxsĭlĭāntquĕ căvīs ēlīsī nūbĭbŭs īgnēs;

īdem ĕgŏ, cūm sŭbĭī cōnvēxă fŏrāmĭnă tērraē

sūppŏsŭīquĕ fĕrōx īmīs mĕă tērgă căvērnīs,

sōllĭcĭtō mānēs tōtūmquĕ trĕmōrĭbŭs ōrbēm.

Hāc ŏpĕ dēbŭĕrām thălămōs pĕtĭīssĕ sŏcērquĕ

nōn ōrāndŭs ĕrāt sēd vī făcĭēndŭs Ĕrēchtheūs."

Haēc Bŏrĕās aūt hīs nōn īnfĕrĭōră lŏcūtūs

ēxcūssīt pēnnās, quārūm iāctāntĭbŭs ōmnīs

āfflāta ēst tēllūs lātūmquĕ pĕrhōrrŭĭt aēquōr;

pūlvĕrĕāmquĕ trăhēns pēr sūmmă căcūmĭnă pāllām

vērrĭt hŭmūm păvĭdāmquĕ mĕtū cālīgĭnĕ tēctūs

Ōrīthŷiăn ămāns fūlvīs āmplēctĭtŭr ālīs.

Dūm vŏlăt ārsērūnt ăgĭtātī fōrtĭŭs īgnēs;

nēc prĭŭs aērīī cūrsūs sūpprēssĭt hăbēnās

quām Cĭcŏnūm tĕnŭīt pŏpŭlōs ēt moēnĭă rāptōr.

Īllīc ēt gĕlĭdī cōniūnx Āctaēă tўrānnī

ēt gĕnĕtrīx fācta ēst, pārtūs ēnīxă gĕmēllōs,

cētĕră quī mātrīs, pēnnās gĕnĭtōrĭs hăbērēnt

nōn tămĕn hās ūnā mĕmŏrānt cūm cōrpŏrĕ nātās;

bārbăquĕ dūm rŭtĭlīs ăbĕrāt sūbnīxă căpīllīs,

īnplūmēs Călăīsquĕ pŭēr Zētēsquĕ fŭērūnt.

Mōx părĭtēr pēnnaē rītū coēpērĕ vŏlūcrūm

cīngĕre ŭtrūmquĕ lătūs, părĭtēr flāvēscĕrĕ mālaē.

Ērgo ŭbĭ cōncēssīt tēmpūs pŭĕrīlĕ iŭvēntaē,

vēllĕră cūm Mĭnўīs nĭtĭdō rădĭāntĭă vīllō

pēr mărĕ nōn nōtūm prīmā pĕtĭērĕ cărīnā.

Praebuerat dictis Tritonia talibus aures

carminaque Aonidum iustamque probaverat iram.

Tum secum: "Laudare parum est; laudemur et ipsae,

numina nec sperni sine poena nostra sinamus."

Maeoniaeque animum fatis intendit Arachnes,

quam sibi lanificae non cedere laudibus artis

audierat. Non illa loco nec origine gentis

clara sed arte fuit; pater huic Colophonius Idmon

Phocaico bibulas tingebat murice lanas;

occiderat mater, sed et haec de plebe suoque

aequa viro fuerat. Lydas tamen illa per urbes

quaesierat studio nomen memorabile, quamvis

orta domo prava parvis habitabat Hypaepis.

Huius ut aspicerent opus admirabile saepe

deseruere sui nymphae vineta Timoli,

deseruere suas nymphae Pactolides undas.

Nec factas solum vestes, spectare iuvabat

tum quoque cum fierent (tantus decor affuit arti),

sive rudem primos lanam glomerabat in orbes,

seu digitis subigebat opus, repetitaque longo

vellera mollibat nebulas aequantia tractu,

sive levi teretem versabat pollice fusum,

seu pingebat acu; scires a Pallade doctam.

Quod tamen ipsa negat tantaque offensa magistra:

"Certet" ait "mecum; nihil est quod victa recusem."

Pallas anum simulat falsosque in tempora canos

addit et infirmos baculo quoque sustinet artus.

Tum sic orsa loqui: "Non omnia grandior aetas,

quae fugiamus, habet; seris venit usus ab annis.

Consilium ne sperne meum; tibi fama petatur

inter mortales faciendae maxima lanae;

cede deae veniamque tuis, temeraria, dictis

supplici voce roga; veniam dabit illa roganti."

Aspicit hanc torvis inceptaque fila relinquit

vixque manum retinens confessaque vultibus iram

talibus obscuram resecuta est Pallada dictis:

"Mentis inops longaque venis confecta senecta

et nimium vixisse diu nocet. Audiat istas,

siqua tibi nurus est, tibi siqua est filia, voces.

Consilii satis est in me mihi; neve monendo

profecisse putes: eadem est sententia nobis.

Cur non ipsa venit? Cur haec certamina vitat?"

Tum dea: "Venit" ait: formamque removit anilem

Palladaque exhibuit. Venerantur numina nymphae

Mygdonidesque nurus; sola est non territa virgo;

sed tamen erubuit subitusque invita notavit

ora rubor rursusque evanuit, ut solet aër

purpureus fieri, cum primum aurora movetur,

et breve post tempus candescere solis ab ortu.

Perstat in incepto stolidaque cupidine palmae

in sua fata ruit; neque enim Iove nata recusat

nec monet ulterius nec iam certamina differt.

Haud mora, constituunt diversis partibus ambae

et gracili geminas intendunt stamine telas;

tela iugo vincta est, stamen secernit harundo,

inseritur medio radiis subtemen acutis,

quod digiti expediunt atque inter stamina ductum

percusso paviunt insecti pectine dentes.

Ultraque festinant cinctaeque ad pectora vestes

bracchia docta movent, studio fallente laborem.

Illic et Tyrium quae purpura sensit aënum

texitur et tenues parvi discriminis umbrae,

qualis ab imbre solet percussis solibus arcus

inficere ingenti longum curvamine caelum;

in quo diversi niteant cum mille colores,

transitus ipse tamen spectantia lumina fallit;

usque adeo quod tangit idem est; tamen ultima distant.

Illic et lentum filis inmittitur aurum

et vetus in tela deducitur argumentum.

Cecropia Pallas scopulum Mavortis in arce

pingit et antiquam de terrae nomine litem.

Bis sex caelestes medio Iove sedibus altis

augusta gravitate sedent; sua quemque deorum

inscribit facies; Iovis est regalis imago.

Stare deum pelagi longoque ferire tridente

aspera saxa facit medioque e vulnere saxi

exsiluisse fretum, quo pignore vindicet urbem.

At sibi dat clipeum, dat acutae cuspidis hastam,

dat galeam capiti, defenditur aegide pectus

percussamque sua simulat de cuspide terram

edere cum bacis fetum canentis olivae

mirarique deos; operi Victoria finis.

Ut tamen exemplis intellegat aemula laudis,

quod pretium speret pro tam furialibus ausis,

quattuor in partes certamina quattuor addit

clara colore suo, brevibus distincta sigillis.

Threiciam Rhodopen habet angulus unus et Haemum,

nunc gelidos montes, mortalia corpora quondam,

nomina summorum sibi qui tribuere deorum.

Altera Pygmaeae fatum miserabile matris

pars habet; hanc Iuno victam certamine iussit

esse gravem populisque suis indicere bellum.

Pinxit et Antigonen ausam contendere quondam

cum magni consorte Iovis, quam regia Iuno

in volucrem vertit; nec profuit Ilion illi

Laomedonve pater sumptis quin candida pennis

ipsa sibi plaudat crepitante ciconia rostro.

Qui superest solus, Cinyran habet angulus orbum;

isque gradus templi, natarum membra suarum,

amplectens saxoque iacens lacrimare videtur.

Circuit extremas oleis pacalibus oras;

is modus est operisque sua facit arbore finem.

Maeonis elusam designat imagine tauri

Europam; verum taurum, freta vera putares.

Ipsa videbatur terras spectare relictas

et comites clamare suas tactumque vereri

assilientis aquae timidasque reducere plantas.

Fecit et Asterien aquila luctante teneri,

fecit olorinis Ledam recubare sub alis;

addidit ut Satyri celatus imagine pulchram

Iuppiter inplerit gemino Nycteida fetu,

Amphitryon fuerit, cum te, Tirynthia, cepit,

aureus ut Danaën, Asopida luserit ignis,

Mnemosynen pastor, varius Deoida serpens.

Te quoque mutatum torvo, Neptune, iuvenco

virgine in Aeolia posuit; tu visus Enipeus

gignis Aloidas, aries Bisaltida fallis;

et te flava comas frugum mitissima mater

sensit equum, sensit volucrem crinita colubris

mater equi volucris, sensit delphina Melantho.

Omnibus his faciemque suam faciemque locorum

reddidit; est illic agrestis imagine Phoebus,

utque modo accipitris pennas, modo terga leonis

gesserit, ut pastor Macareida luserit Issen,

Liber ut Erigonen falsa deceperit uva,

ut Saturnus equo geminum Chirona crearit.

Ultima pars telae, tenui circumdata limbo,

nexilibus flores hederis habet intertextos.

Non illud Pallas, non illud carpere Livor

possit opus; doluit successu flava virago

et rupit pictas, caelestia crimina, vestes;

utque Cytoriaco radium de monte tenebat,

ter quater Idmoniae frontem percussit Arachnes.

Non tulit infelix laqueoque animosa ligavit

guttura. Pendentem Pallas miserata levavit

atque ita: "Vive quidem, pende tamen, improba," dixit

"lexque eadem poenae, ne sis secura futuri,

dicta tuo generi serisque nepotibus esto."

Postea discedens sucis Hecateidos herbae

sparsit et extemplo tristi medicamine tactae

defluxere comae, cum quis et naris et aures,

fitque caput minimum, toto quoque corpore parva est;

in latere exiles digiti pro cruribus haerent,

cetera venter habet; de quo tamen illa remittit

stamen et antiquas exercet aranea telas.

Lydia tota fremit Phrygiaeque per oppida facti

rumor it et magnum sermonibus occupat orbem.

Ante suos Niobe thalamos cognoverat illam,

tum cum Maeoniam virgo Sipylumque colebat;

nec tamen admonita est poena popularis Arachnes

cedere caelitibus verbisque minoribus uti.

Multa dabant animos; sed enim nec coniugis artes

nec genus amborum magnique potentia regni

sic placuere illi, quamvis ea cuncta placerent,

ut sua progenies; et felicissima matrum

dicta foret Niobe, si non sibi visa fuisset.

Nam sata Tiresia venturi praescia Manto

per medias fuerat, divino concita motu,

vaticinata vias: "Ismenides, ite frequentes

et date Latonae Latonigenisque duobus

cum prece tura pia lauroque innectite crinem;

ore meo Latona iubet." Paretur et omnes

Thebaides iussis sua tempora frondibus ornant

turaque dant sanctis et verba precantia flammis.

Ecce venit comitum Niobe celeberrima turba,

vestibus intexto Phrygiis spectabilis auro;

et, quantum ira sinit, formosa movensque decoro

cum capite inmissos umerum per utrumque capillos

constitit; utque oculos circumtulit alta superbos:

"Quis furor auditos" inquit "praeponere visis

caelestes? Aut cur colitur Latona per aras,

numen adhuc sine ture meum est? Mihi Tantalus auctor,

cui licuit soli superorum tangere mensas;

Pleiadum soror est genetrix mea; maximus Atlas

est avus, aetherium qui fert cervicibus axem;

Iuppiter alter avus; socero quoque glorior illo.

Me gentes metuunt Phrygiae, me regia Cadmi

sub domina est fidibusque mei commissa mariti

moenia cum populis a meque viroque reguntur.

In quamcumque domus adverti lumina partem,

inmensae spectantur opes; accedit eodem

digna dea facies; huc natas adice septem

et totidem iuvenes et mox generosque nurusque.

Quaerite nunc, habeat quam nostra superbia causam;

nescio quoque audete satam Titanida Coeo

Latonam praeferre mihi, cui maxima quondam

exiguam sedem pariturae terra negavit.

Nec caelo nec humo nec aquis dea vestra recepta est;

exsul erat mundi, donec miserata vagantem:

"Hospita tu terris erras, ego" dixit "in undis"

instabilemque locum Delos dedit. Illa duorum

facta parens; uteri pars haec est septima nostri.

Sum felix; quis enim neget hoc? Felixque manebo;

hoc quoque quis dubitet? Tutam me copia fecit.

Maior sum quam cui possit Fortuna nocere;

multaque ut eripiat, multo mihi plura relinquet.

Excessere metum mea iam bona; fingite demi

huic aliquid populo natorum posse meorum;

Non tamen ad numerum redigar spoliata duorum,

Latonae turbam; quae quantum distat ab orba?

Infectis properate sacris laurumque capillis

ponite." Deponunt et sacra infecta relinquunt

quodque licet, tacito venerantur murmure numen.

Indignata dea est; summoque in vertice Cynthi

talibus est dictis gemina cum prole locuta:

"En ego vestra parens, vobis animosa creatis,

et nisi Iunoni nulli cessura dearum,

an dea sim, dubitor; perque omnia saecula cultis

arceor, o nati, nisi vos succurritis, aris.

Nec dolor hic solus; diro convicia facto

Tantalis adiecit vosque est postponere natis

ausa suis et me, quod in ipsam decidat, orbam

dixit et exhibuit linguam scelerata paternam."

Adiectura preces erat his Latona relatis:

"Desine;" Phoebus ait "poenae mora longa querella est."

Dixit idem Phoebe celerique per aëra lapsu

contigerant tecti Cadmeida nubibus arcem.

Planus erat lateque patens prope moenia campus,

assiduis pulsatus equis, ubi turba rotarum

duraque mollierat subiectas ungula glebas.

Pars ibi de septem genitis Amphione fortes

conscendunt in equos Tyrioque rubentia suco

terga premunt, auro gravidis moderantur habenis.

E quibus Ismenus, qui matri sarcina quondam

prima suae fuerat, dum certum flectit in orbem

quadripedis cursus spumantiaque ora coërcet,

"Ei mihi!" conclamat medioque in pectore fixa

tela gerit frenisque manu moriente remissis

in latus a dextro paulatim defluit armo.

Proximus, audito sonitu per inane pharetrae,

frena dabat Sipylus, veluti cum praescius imbris

nube fugit visa pendentiaque undique rector

carbasa deducit, ne qua levis effluat aura.

Frena tamen dantem non evitabile telum

consequitur summaque tremens cervice sagitta

haesit et exstabat nudum de gutture ferrum.

Ille, ut erat pronus, per crura admissa iubasque

volvitur et calido tellurem sanguine foedat.

Phaedimus infelix et aviti nominis heres

Tantalus, ut solito finem imposuere labori,

transierant ad opus nitidae iuvenale palaestrae;

et iam contulerant arto luctantia nexu

pectora pectoribus; contento concita nervo

sicut erant iuncti, traiecit utrumque sagitta.

Ingemuere simul, simul incurvata dolore

membra solo posuere; simul suprema iacentes

lumina versarunt, animam simul exhalarunt.

Aspicit Alphenor laniataque pectora plangens

evolat, ut gelidos conplexibus allevet artus,

inque pio cadit officio; nam Delius illi

intima fatifero rupit praecordia ferro;

quod simul eductum est, pars et pulmonis in hamis

eruta cumque anima cruor est effusus in auras.

At non intonsum simplex Damasichthona vulnus

afficit; ictus erat qua crus esse incipit et qua

mollia nervosus facit internodia poples.

Dumque manu temptat trahere exitiabile telum,

altera per iugulum pennis tenus acta sagitta est.

Expulit hanc sanguis seque eiaculatus in altum

emicat et longe terebrata prosilit aura.

Ultimus Ilioneus non profectura precando

bracchia sustulerat: "Di"que "o communiter omnes,"

dixerat ignarus non omnes esse rogandos,

"parcite." Motus erat, cum iam revocabile telum

non fuit, arquitenens; minimo tamen occidit ille

vulnere, non alte percusso corde sagitta.

Fama mali populique dolor lacrimaeque suorum

tam subitae matrem certam fecere ruinae

mirantem potuisse irascentemque quod ausi

hoc essent superi, quod tantum iuris haberent.

Nam pater Amphion ferro per pectus adacto

finierat moriens pariter cum luce dolorem.

Heu! Quantum haec Niobe Niobe distabat ab illa

quae modo Latois populum submoverat aris

et mediam tulerat gressus resupina per urbem,

invidiosa suis, at nunc miseranda vel hosti!

Corporibus gelidis incumbit et ordine nullo

oscula dispensat natos suprema per omnes.

A quibus ad caelum liventia bracchia tollens:

"Pascere, crudelis, nostro, Latona, dolore,

pascere" ait "satiaque meo tua pectora luctu;

corque ferum satia;" dixit "per funera septem

efferor; exsulta victrixque inimica triumpha.

Cur autem victrix? Miserae mihi plura supersunt

quam tibi felici; post tot quoque funera vinco."

Dixerat et sonuit contento nervus ab arcu,

qui praeter Nioben unam conterruit omnes;

illa malo est audax. Stabant cum vestibus atris

ante toros fratrum demisso crine sorores.

E quibus una trahens haerentia viscere tela

imposito fratri moribunda relanguit ore;

altera, solari miseram conata parentem,

conticuit subito duplicataque vulnere tota est

[oraque compressit, nisi postquam spiritus ibat.]

Haec frustra fugiens collabitur, illa sorori

immoritur; latet haec, illam trepidare videres.

Sexque datis leto diversaque vulnera passis,

ultima restabat; quam toto corpore mater

tota veste tegens: "Unam minimamque relinque;

de multis minimam posco" clamavit "et unam."

Dumque rogat, pro qua rogat, occidit. Orba resedit

exanimes inter natos natasque virumque

deriguitque malis; nullos movet aura capillos,

in vultu color est sine sanguine, lumina maestis

stant inmota genis, nihil est in imagine vivum.

Ipsa quoque interius cum duro lingua palato

congelat et venae desistunt posse moveri;

nec flecti cervix nec bracchia reddere motus

nec pes ire potest; intra quoque viscera saxum est.

Flet tamen et validi circumdata turbine venti

in patriam rapta est; ibi fixa cacumine montis

liquitur et lacrimis etiam nunc marmora manant.

Tunc vero cuncti manifestam numinis iram

femina virque timent cultuque impensius omnes

magna gemelliparae venerantur numina divae;

utque fit, a facto propiore priora renarrant.

E quibus unus ait: "Lyciae quoque fertilis agris

non impune deam veteres sprevere coloni.

Res obscura quidem est ignobilitate virorum,

mira tamen; vidi praesens stagnumque locumque

prodigio notum; nam me iam grandior aevo

inpatiensque viae genitor deducere lectos

iusserat inde boves gentisque illius eunti

ipse ducem dederat; cum quo dum pascua lustro,

ecce lacu medio sacrorum nigra favilla

ara vetus stabat, tremulis circumdata cannis.

Restitit et pavido: "Faveas mihi" murmure dixit

dux meus; et simili: "Faveas" ego murmure dixi.

Naiadum Faunine foret tamen ara rogabam

indigenaeve dei; cum talia rettulit hospes:

"Non hac, o iuvenis, montanum numen in ara est;

illa suam vocat hanc, cui quondam regia coniunx

orbem interdixit; quam vix erratica Delos

orantem accepit, tum cum levis insula nabat.

Illic incumbens cum Palladis arbore palmae

edidit invita geminos Latona noverca.

Hinc quoque Iunonem fugisse puerpera fertur

inque suo portasse sinu, duo numina, natos.

Iamque Chimaeriferae, cum sol gravis ureret arva,

finibus in Lyciae longo dea fessa labore

sidereo siccata sitim collegit ab aestu

uberaque ebiberant avidi lactantia nati.

Forte lacum mediocris aquae prospexit in imis

vallibus; agrestes illic fruticosa legebant

vimina cum iuncis gratamque paludibus ulvam.

Accessit positoque genu Titania terram

pressit, ut hauriret gelidos potura liquoris.

Rustica turba vetat; dea sic affata vetantis:

"Quid prohibetis aquis? Usus communis aquarum est.

Nec solem proprium natura, nec aëra fecit,

nec tenues undas; ad publica munera veni;

quae tamen ut detis, supplex peto. Non ego nostros

abluere hic artus lassataque membra parabam,

sed relevare sitim. Caret os umore loquentis

et fauces arent vixque est via vocis in illis.

Haustus aquae mihi nectar erit vitamque fatebor

accepisse simul; vitam dederitis in unda.

Hi quoque vos moveant, qui nostro bracchia tendunt

parva sinu." Et casu tendebant bracchia nati.

Quem non blanda deae potuissent verba movere?

Hi tamen orantem perstant prohibere minasque,

ni procul abscedat, conviciaque insuper addunt.

Nec satis est, inopsque etiam pedibusque manuque

turbavere lacus imoque e gurgite mollem

huc illuc limum saltu movere maligno.

Distulit ira sitim; neque enim iam filia Coei

supplicat indignis; nec dicere sustinet ultra

verba minora dea; tollensque ad sidera palmas:

"Aeternum stagno" dixit "vivatis in isto."

Eveniunt optata deae; iuvat esse sub undis

et modo tota cava submergere membra palude,

nunc proferre caput, summo modo gurgite nare,

saepe super ripam stagni consistere, saepe

in gelidos resilire lacus. Sed nunc quoque turpes

litibus exercent linguas pulsoque pudore,

quamvis sint sub aqua, sub aqua maledicere temptant.

Vox quoque iam rauca est inflataque colla tumescunt

ipsaque dilatant patulos convicia rictus.

Terga caput tangunt, colla intercepta videntur;

spina viret, venter, pars maxima corporis, albet

limosoque novae saliunt in gurgite ranae."

Sic ubi nescio quis Lycia de gente virorum

rettulit exitium, satyri reminiscitur alter,

quem Tritoniaca Latous harundine victum

affecit poena. "Quid me mihi detrahis?" inquit;

"A! Piget, a! Non est" clamabat "tibia tanti."

Clamanti cutis est summos direpta per artus

nec quicquam nisi vulnus erat; cruor undique manat

detectique patent nervi trepidaeque sine ulla

pelle micant venae; salientia viscera possis

et perlucentes numerare in pectore fibras.

Illum ruricolae, silvarum numina, Fauni

et Satyri fratres et tunc quoque carus Olympus

et nymphae flerunt et quisquis montibus illis

lanigerosque greges armentaque bucera pavit.

Fertilis inmaduit madefactaque terra caducas

concepit lacrimas ac venis perbibit imis;

quas ubi fecit aquam, vacuas emisit in auras.

Inde petens rapidum ripis declivibus aequor

Marsya nomen habet, Phrygiae liquidissimus amnis.

Talibus extemplo redit ad praesentia dictis

vulgus et extinctum cum stirpe Amphiona luget;

mater in invidia est; hanc tunc quoque dicitur unus

flesse Pelops umeroque, suas a pectore postquam

deduxit vestis, ebur ostendisse sinistro.

Concolor hic umerus nascendi tempore dextro

corporeusque fuit; manibus mox caesa paternis

membra ferunt iunxisse deos, aliisque repertis,

qui locus est iuguli medius summique lacerti,

defuit; inpositum est non comparentis in usum

partis ebur factoque Pelops fuit integer illo.

Finitimi proceres coeunt urbesque propinquae

oravere suos ire ad solacia reges,

Argosque et Sparte Pelopeiadesque Mycenae

et nondum torvae Calydon invisa Dianae

Orchomenosque ferax et nobilis aere Corinthos

Messeneque ferox Patraeque humilesque Cleonae

et Nelea Pylos neque adhuc Pittheia Troezen,

quaeque urbes aliae bimari clauduntur ab Isthmo

exteriusque sitae bimari spectantur ab Isthmo.

Credere quis posset? Solae cessastis Athenae.

Obstitit officio bellum subvectaque ponto

barbara Mopsopios terrebant agmina muros.

Threicius Tereus haec auxiliaribus armis

fuderat et clarum vincendo nomen habebat;

quem sibi Pandion opibusque virisque potentem

et genus a magno ducentem forte Gradivo

conubio Procnes iunxit. Non pronuba Iuno,

non Hymenaeus adest, non illi Gratia lecto;

Eumenides tenuere faces de funere raptas,

Eumenides stravere torum tectoque profanus

incubuit bubo thalamique in culmine sedit.

Hac ave coniuncti Procne Tereusque, parentes

hac ave sunt facti. Gratata est scilicet illis

Thracia disque ipsis grates egere; diemque,

quaque data est claro Pandione nata tyranno,

quaque erat ortus Itys, festum iussere vocari;

usque adeo latet utilitas! Iam tempora Titan

quinque per autumnos repetiti duxerat anni,

cum blandita viro Procne: "Si gratia" dixit

"ulla mea est, vel me visendam mitte sorori,

vel soror huc veniat, redituram tempore parvo

promittes socero; magni mihi muneris instar

germanam vidisse dabis." Iubet ille carinas

in freta deduci veloque et remige portus

Cecropios intrat Piraeaque litora tangit.

Ut primum soceri data copia, dextera dextrae

iungitur et fausto committitur omine sermo.

Coeperat adventus causam, mandata referre

coniugis et celeres missae spondere recursus;

ecce venit magno dives Philomela paratu,

divitior forma, quales audire solemus

Naidas et Dryadas mediis incedere silvis,

si modo des illis cultus similisque paratus.

Non secus exarsit conspecta virgine Tereus,

quam siquis canis ignem supponat aristis,

aut frondem positasque cremet faenilibus herbas.

Digna quidem facies; sed et hunc innata libido

exstimulat pronumque genus regionibus illis

in Venerem est; flagrat vitio gentisque suoque.

Impetus est illi comitum corrumpere curam

nutricisque fidem, nec non ingentibus ipsam

sollicitare datis totumque impendere regnum,

aut rapere et saevo raptam defendere bello;

et nihil est quod non effreno captus amore

ausit, nec capiunt inclusas pectora flammas.

Iamque moras male fert cupidoque revertitur ore

ad mandata Procnes et agit sua vota sub illa.

Facundum faciebat amor quotiensque rogabat

ulterius iusto, Procnen ita velle ferebat;

addidit et lacrimas, tamquam mandasset et illas.

Pro superi, quantum mortalia pectora caecae

noctis habent! Ipso sceleris molimine Tereus

creditur esse pius laudemque a crimine sumit.

Quid quod idem Philomela cupit patriosque lacertis

blanda tenens umeros, ut eat visura sororem,

perque suam contraque suam petit ipsa salutem?

Spectat eam Tereus praecontrectatque videndo

osculaque et collo circumdata bracchia cernens

omnia pro stimulis facibusque ciboque furoris

accipit et, quotiens amplectitur illa parentem,

esse parens vellet; neque enim minus impius esset.

Vincitur ambarum genitor prece; gaudet agitque

illa patri grates et successisse duabus

id putat infelix quod erat lugubre duabus.

Iam labor exiguus Phoebo restabat equique

pulsabant pedibus spatium declivis Olympi;

regales epulae mensis et Bacchus in auro

ponitur; hinc placido dantur sua corpora somno.

At rex Odrysius, quamvis secessit, in illa

aestuat et, repetens faciem motusque manusque,

qualia vult, fingit quae nondum vidit et ignes

ipse suos nutrit cura removente soporem.

Lux erat et generi dextram complexus euntis

Pandion comitem lacrimis commendat obortis:

"Hanc ego, care gener, quoniam pia causa coëgit,

ut voluere ambae, voluisti tu quoque, Tereu,

do tibi; perque fidem cognataque pectora supplex,

per superos oro, patrio ut tuearis amore

et mihi sollicito lenimen dulce senectae

quam primum (omnis erit nobis mora longa) remittas.

Tu quoque quam primum (satis est procul esse sororem)

si pietas ulla est, ad me, Philomela, redito."

Mandabat pariterque suae dabat oscula natae

et lacrimae mites inter mandata cadebant.

Utque fide pignus dextras utriusque poposcit

inter seque datas iunxit, natamque nepotemque

absentes pro se memori rogat ore salutent;

supremumque vale pleno singultibus ore

vix dixit timuitque suae praesagia mentis.

Ut semel imposita est pictae Philomela carinae

admotumque fretum remis tellusque repulsa est:

"Vicimus;" exclamat "mecum mea vota feruntur."

Exsultatque et vix animo sua gaudia differt

barbarus et nusquam lumen detorquet ab illa;

non aliter quam cum pedibus praedator obuncis

deposuit nido leporem Iovis ales in alto;

nulla fuga est capto, spectat sua praemia raptor.

Iamque iter effectum, iamque in sua litora fessis

puppibus exierant, cum rex Pandione natam

in stabula alta trahit, silvis obscura vetustis,

atque ibi pallentem trepidamque et cuncta timentem

et iam cum lacrimis, ubi sit germana, rogantem

includit; fassusque nefas et virginem et unam

vi superat, frustra clamato saepe parente,

saepe sorore sua, magnis super omnia divis.

Illa tremit velut agna pavens, quae saucia cani‹s›

ore excussa lupi nondum sibi tuta videtur,

utque columba suo madefactis sanguine plumis

horret adhuc avidosque timet, quibus haeserat, ungues.

Mox ubi mens rediit, passos laniata capillos,

lugenti similis, caesis plangore lacertis,

intendens palmas: "O diris barbare factis!

O crudelis!" ait "nec te mandata parentis

cum lacrimis movere piis, nec cura sororis,

nec mea virginitas nec coniugalia iura?

Omnia turbasti; paelex ego facta sororis,

tu geminus coniunx, hostis mihi debita poena.

Quin animam hanc, ne quod facinus tibi, perfide, restet,

eripis? Atque utinam fecisses ante nefandos

concubitus! Vacuas habuissem criminis umbras.

Si tamen haec superi cernunt, si numina divum

sunt aliquid, si non perierunt omnia mecum,

quandocumque mihi poenas dabis. Ipsa pudore

proiecto tua facta loquar; si copia detur,

in populos veniam; si silvis clausa tenebor,

implebo silvas et conscia saxa movebo.

Audiet haec aether et si deus ullus in illo est."

Talibus ira feri postquam commota tyranni,

nec minor hac metus est, causa stimulatus utraque,

quo fuit accinctus, vagina liberat ensem

arreptamque coma, flexis post terga lacertis,

vincla pati cogit. Iugulum Philomela parabat

spemque suae mortis viso conceperat ense;

ille indignantem et nomen patris usque vocantem

luctantemque loqui comprensam forcipe linguam

abstulit ense fero; radix micat ultima linguae,

ipsa iacet terraeque tremens immurmurat atrae;

utque salire solet mutilatae cauda colubrae,

palpitat et moriens dominae vestigia quaerit.

Hoc quoque post facinus (vix ausim credere) fertur

saepe sua lacerum repetisse libidine corpus.

Sustinet ad Procnen post talia facta reverti,

coniuge quae viso germanam quaerit; at ille

dat gemitus fictos commentaque funera narrat

et lacrimae fecere fidem. Velamina Procne

deripit ex umeris auro fulgentia lato

induiturque atras vestes et inane sepulcrum

constituit falsisque piacula manibus infert

et luget non sic lugendae fata sororis.

Signa deus bis sex acto lustraverat anno;

quid faciat Philomela? Fugam custodia claudit,

structa rigent solido stabulorum moenia saxo

os mutum facti caret indice. Grande doloris

ingenium est miserisque venit sollertia rebus.

Stamina barbarica suspendit callida tela

purpureasque notas filis intexuit albis,

indicium sceleris, perfectaque tradidit uni,

utque ferat dominae gestu rogat; illa rogata

pertulit ad Procnen; nescit quid tradat in illis.

Evolvit vestes saevi matrona tyranni;

fortunaeque suae carmen miserabile legit

et (mirum potuisse) silet; dolor ora repressit

verbaque quaerenti satis indignantia linguae

defuerunt nec flere vacat; sed fasque nefasque

confusura ruit poenaeque in imagine tota est.

Tempus erat quo sacra solent trieterica Bacchi

Sithoniae celebrare nurus; nox conscia sacris.

Nocte sonat Rhodope tinnitibus aeris acuti;

nocte sua est egressa domo regina deique

ritibus instruitur furialiaque accipit arma.

Vite caput tegitur, lateri cervina sinistro

vellera dependent, umero levis incubat hasta.

Concita per silvas turba comitante suarum

terribilis Procne furiisque agitata doloris,

Bacche, quas stimulat. Venit ad stabula avia tandem

exululatque euhoeque sonat portasque refringit

germanamque rapit raptaeque insignia Bacchi

induit et vultus hederarum frondibus abdit

attonitamque trahens intra sua moenia ducit.

Ut sensit tetigisse domum Philomela nefandam,

horruit infelix totoque expalluit ore.

Nacta locum Procne sacrorum pignora demit,

oraque develat miserae pudibunda sororis

amplexumque petit; sed non attollere contra

sustinet haec oculos, paelex sibi visa sororis;

deiectoque in humum vultu iurare volenti

testarique deos, per vim sibi dedecus illud

illatum, pro voce manus fuit. Ardet et iram

non capit ipsa suam Procne fletumque sororis

corripiens: "Non est lacrimis hoc" inquit "agendum,

sed ferro, sed siquid habes, quod vincere ferrum

possit. In omne nefas ego me, germana, paravi;

aut ego, cum facibus regalia tecta cremabo,

artificem mediis inmittam Terea flammis

aut linguam aut oculos et quae tibi membra pudorem

abstulerunt, ferro rapiam, aut per vulnera mille

sontem animam expellam. Magnum quodcumque paravi;

quid sit, adhuc dubito." Pergit dum talia Procne,

ad matrem veniebat Itys; quid possit ab illo

admonita est; oculisque tuens immitibus: "A, quam

es similis patri!" dixit. Nec plura locuta

triste parat facinus tacitaque exaestuat ira.

Ut tamen accessit natus matrique salutem

attulit et parvis adduxit colla lacertis

mixtaque blanditiis puerilibus oscula iunxit,

mota quidem est genetrix infractaque constitit ira

invitique oculi lacrimis maduere coactis;

sed simul ex nimia matrem pietate labare

sensit, ab hoc iterum est ad vultus versa sororis;

inque vicem spectans ambos: "Cur admovet" inquit

"alter blanditias, rapta silet altera lingua?

Quam vocat hic matrem, cur non vocat illa sororem?

Cui sis nupta, vide, Pandione nata, marito;

degeneras; scelus est pietas in coniuge Tereo."

Nec mora, traxit Ityn, veluti Gangetica cervae

lactentem fetum per silvas tigris opacas;

utque domus altae partem tenuere remotam,

tendentemque manus et iam sua fata videntem

et "Mater! Mater!" clamantem et colla petentem

ense ferit Procne, lateri qua pectus adhaeret,

nec vultum vertit satis illi ad fata vel unum

vulnus erat; iugulum ferro Philomela resolvit;

vivaque adhuc animaeque aliquid retinentia membra

dilaniant; pars inde cavis exsultat aenis,

pars veribus stridunt; manant penetralia tabo.

His adhibet coniunx ignarum Terea mensis

et, patrii moris sacrum mentita, quod uni

fas sit adire viro, comites famulosque removit.

Ipse sedens solio Tereus sublimis avito

vescitur inque suam sua viscera congerit alvum.

Tantaque nox animi est: "Ityn huc accersite" dixit.

Dissimulare nequit crudelia gaudia Procne;

iamque suae cupiens exsistere nuntia cladis:

"Intus habes quem poscis" ait. Circumspicit ille

atque, ubi sit, quaerit. Quaerenti iterumque vocanti,

sicut erat sparsis furiali caede capillis,

prosiluit Ityosque caput Philomela cruentum

misit in ora patris; nec tempore maluit ullo

posse loqui et meritis testari gaudia dictis.

Thracius ingenti mensas clamore repellit,

vipereasque ciet Stygia de valle sorores;

et modo, si posset, reserato pectore diras

egerere inde dapes emersaque viscera gestit.

Flet modo, seque vocat bustum miserabile nati,

nunc sequitur nudo genitas Pandione ferro.

Corpora Cecropidum pennis pendere putares;

pendebant pennis. Quarum petit altera silvas,

altera tecta subit neque adhuc de pectore caedis

excessere notae signataque sanguine pluma est.

Ille dolore suo poenaeque cupidine velox

vertitur in volucrem, cui stant in vertice cristae,

prominet inmodicum pro longa cuspide rostrum;

nomen epops volucri, facies armata videtur.

Hic dolor ante diem longaeque extrema senectae

tempora Tartareas Pandiona misit ad umbras.

Sceptra loci rerumque capit moderamen Erechtheus,

iustitia dubium validisne potentior armis.

Quattuor ille quidem iuvenes totidemque crearat

femineae sortis, sed erat par forma duarum;

e quibus Aeolides Cephalus te coniuge felix,

Procri, fuit; Boreae Tereus Thracesque nocebant

dilectaque diu caruit deus Orithyia,

dum rogat et precibus mavult quam viribus uti.

Ast ubi blanditiis agitur nihil, horridus ira,

quae solita est illi nimiumque domestica vento:

"Et merito;" dixit "quid enim mea tela reliqui,

saevitiam et vires iramque animosque minaces

admovique preces, quarum me dedecet usus?

apta mihi vis est; vi tristia nubila pello,

vi freta concutio nodosaque robora verto

induroque nives et terras grandine pulso.

Idem ego cum fratres caelo sum nactus aperto

(nam mihi campus is est), tanto molimine luctor,

ut medius nostris concursibus insonet aether

exsiliantque cavis elisi nubibus ignes;

idem ego, cum subii convexa foramina terrae

supposuique ferox imis mea terga cavernis,

sollicito manes totumque tremoribus orbem.

Hac ope debueram thalamos petiisse socerque

non orandus erat sed vi faciendus Erechtheus."

Haec Boreas aut his non inferiora locutus

excussit pennas, quarum iactantibus omnis

afflata est tellus latumque perhorruit aequor;

pulvereamque trahens per summa cacumina pallam

verrit humum pavidamque metu caligine tectus

Orithyian amans fulvis amplectitur alis.

Dum volat arserunt agitati fortius ignes;

nec prius aerii cursus suppressit habenas

quam Ciconum tenuit populos et moenia raptor.

Illic et gelidi coniunx Actaea tyranni

et genetrix facta est, partus enixa gemellos,

cetera qui matris, pennas genitoris haberent

non tamen has una memorant cum corpore natas;

barbaque dum rutilis aberat subnixa capillis,

inplumes Calaisque puer Zetesque fuerunt.

Mox pariter pennae ritu coepere volucrum

cingere utrumque latus, pariter flavescere malae.

Ergo ubi concessit tempus puerile iuventae,

vellera cum Minyis nitido radiantia villo

per mare non notum prima petiere carina.