DECIMI MAGNI AUSONII - EPITAPHIA

3

1

AUSONIUS LECTORI SUO SALUTEM

Ad rem pertinere existimavi, ut vel vanum opusculum materiae congruentis absolverem et libello, qui commemorationem habet eorum, qui vel peregrini ‹Burdigalae vel› Burdigalenses peregre docuerunt, Epitaphia subnecterem, scilicet titulos sepulcrales heroum, qui bello Troico interfuerunt. Quae antiqua cum aput philologum quendam repperissem, Latino sermone converti, non ut inservirent ordini persequendi, set ut cohaererent libere nec aberrarent.

2

AGAMEMNONI

Rex regum Atrides, fraternae coniugis ultor,

oppetii manibus coniugis ipse meae.

Quid prodest Helenes raptum punisse dolentem,

vindicem adulterii cum Clytemestra necet?

3

MENELAO

Felix o Menelaë, deum cui debita sedes

decretumque piis manibus Elysium,

Tyndareo dilecte gener, dilecte Tonanti,

coniugii vindex, ultor adulterii,

aeterno pollens aevo aeternaque iuventa

nec leti passus tempora nec senii.

4

AIACI

Aiacis tumulo pariter tegor obruta Virtus,

inlacrimans bustis funeris ipsa mei,

incomptas lacerata comas, quod pravus Atrides

cedere me instructis compulit insidiis.

Iam dabo purpureum claro de sanguine florem,

testantem gemitu crimina iudicii.

5

ACHILLI

Non una Aeaciden tellus habet: ossa teguntur

litore Sigeo, crinem Larisa cremavit.

Pars tumuli ...................

Orbe set in toto ....................

6

ULIXI

Conditur hoc tumulo Laërta natus Ulixes:

perlege Odyssean omnia nosse volens.

7

DIOMEDI

Conditur hic genitore bono melior Diomedes,

crimen ob uxoris pulsus dotalibus Argis,

Argyripam clarosque viris qui condidit Argos,

clarior urbe nova patriae quam sede vetusta.

8

ANTILOCHO

Consiliis belloque bonus, quae copula rara est,

carus et Atrideis, carus et Aeacideis,

praemia virtutis simul et pietatis adeptus,

servato Antilochus Nestore patre obii.

Non hic ordo fuit: set iustius ille superstes,

Troia capi sine quo perfida non poterat.

9

NESTORI

Hoc tegor in tumulo, quarti iam prodigus aevi,

Nestor, consilio clarus et eloquio.

Obiecit sese cuius pro morte peremptus

filius et nati vulnere vivo pater.

Eheu cur fatis disponere sic placet aevum,

tam longum ut nobis, tam breve ut Antilocho?

10.

PYRRHO

Orbe tegor medio, maior virtute paterna,

quod puer et regis Pyrrhus opima tuli.

Impius ante aras quem fraude peremit Orestes:

quid mirum, caesa iam genetrice furens.

11.

EURYALO

Nec me non dignum titulo Pleuronia credit,

cui communis erat cum Diomede domus

et Sthenelo, Euryalum. Nam tertius hoc ego regnum

possedi, de quo nunc satis est tumulus.

12.

GUNEO

Gunea pontus habet, tumulus sine corpore nomen.

Fama homines inter, caelum animus repetit.

Cuncta elementa duci tanto commune sepulcrum.

Quae? caelum et tellus et mare et ora virum.

13 .

PROTESILAO

Fatale adscriptum nomen mihi Protesilao.

Nam primus Danaum bello obii Phrygio,

audaci ingressus Sigeia litora saltu,

captus pellacis Lartiadae insidiis.

Qui, ne Troianae premeret pede litora terrae,

ipse super proprium desiluit clipeum.

Quid queror? Hoc letum iam tum mea fata canebant,

tale mihi nomen cum pater inposuit.

14.

DEIPHOBO

Proditus ad poenam sceleratae fraude Lacaenae

et deformato corpore Deiphobus

non habeo tumulum, nisi quem mihi voce vocantis

et pius Aeneas et Maro conposuit.

15.

HECTORI

Hectoris hic tumulus, cum quo sua Troia sepulta est:

conduntur pariter, qui periere simul.

16.

ASTYANACTI

Flos Asiae tantaque unus de gente superstes,

parvulus, Argivis set iam de patre timendus,

hic iaceo Astyanax, Scaeis deiectus ab altis.

Pro dolor! Iliaci Neptunia moenia muri

viderunt aliquid crudelius Hectore tracto.

17.

SARPEDONI

Sarpedon Lycius, genitus Iove, numine patris

sperabam caelum, set tegor hoc tumulo,

sanguineis fletus lacrimis. Pro ferrea fata!

Et patitur luctum qui prohibere potest.

18.

NASTI ET AMPHIMACHO

Nastes Amphimachusque, Nomionis inclita proles,

ductores quondam, pulvis et umbra sumus.

19.

TROILO

Hectore prostrato nec dis nec viribus aequis

congressus saevo Troilus Aeacidae,

raptatus bigis fratris coniungor honori,

cuius ob exemplum nec mihi poena gravis.

20.

POLYDORO

Cede procul myrtumque istam fuge, nescius hospes:

telorum seges est sanguine adulta meo.

Confixus iaculis et ab ipsa caede sepultus,

condor in hoc tumulo bis Polydorus ego.

Scit pius Aeneas et tu, rex impie, quod me

Thracia poena premit, Troia cura tegit.

21.

EUPHEMO

Euphemum Ciconum ductorem Troia tellus

condidit hastati Martis ad effigiem.

Nec satis est titulum saxo incidisse sepulcri:

insuper et frontem mole onerant statuae.

Ocius ista ruunt, quae sic cumulata locantur:

maior ubi est cultus, magna ruina subest.

22.

HIPPOTHOO ET PYLEO IN HORTO SEPULTIS

Hippothoum Pyleumque tenet gremio infima tellus:

caulibus et malvis terga superna virent.

Nec vexat cineres horti cultura quietos,

dum parcente manu molle holus excolitur.

23.

ENNOMO ET CHROMIO

Ennomus hic Chromiusque iacent, quis Mysia regnum,

quis pater Alcinous Oceanusque atavus.

Nobilitas quid tanta iuvat? quo clarius istis

est genus, hoc mortis condicio gravior.

24.

PRIAMO

Hic Priami non est tumulus nec condor in ista

sede: caput Danai deripuere meum.

Ast ego cum lacerum sine nomine funus haberem,

confugi ad cineres Hectoreos genitor.

Illic et natos Troiamque Asiamque sepultam

inveni et nostrum quidquid ubique iacet.

25.

ITEM PRIAMO

Qui tumulum Priami quaerit, legat Hectoris ante.

Ille meus, nato quem prius ipse dedi.

Hectoris et patris simul est commune sepulcrum,

amborum quoniam iuncta ruina fuit.

26.

HECUBAE

Quae regina fui, quae claro nata Dymante,

quae Priami coniunx, Hectora quae genui,

hic Hecuba iniectis perii superobruta saxis,

set rabie linguae me tamen ulta prius.

Fidite ne regnis et prole et stirpe parentum,

quicumque hoc nostrum σῆμα κυνὸς legitis.

27.

POLYXENAE

Troas Achilleo coniuncta Polyxena busto

malueram nullo caespite functa tegi.

Non bene discordes tumulos miscetis, Achivi:

hoc violare magis quam sepelire fuit.

28.

DE NIOBE IN SIPYLO MONTE

IUXTA FONTEM SEPULTA

Thebarum regina fui, Sipyleia cautes

quae modo sum. Laesi numina Letoidum,

Bis septem natis genetrix laeta atque superba

tot duxi mater funera quot genui.

Nec satis hoc divis: duro circumdata saxo

amisi humani corporis effigiem.

Sed dolor obstructis quamquam vitalibus haeret

perpetuasque rigat fonte pio lacrimas.

Pro facinus! Tantaene animis caelestibus irae?

Durat adhuc luctus matris, imago perit.

29.

IN DIOGENIS CYNICI SEPULCRO,

IN QUO PRO TITULO CANIS SIGNUM EST

«Dic, canis, hic cuius tumulus?» «Canis». «At canis hic quis?»

«Diogenes». «Obiit?» «Non obiit, set abit».

«Diogenes, cui pera penus, cui dolia sedes,

ad manes abiit?» «Cerberus inde vetat».

«At quonam?» «Clari flagrat qua stella Leonis

additus est iustae nunc canis Erigonae».

30.

IN TUMULO HOMINIS FELICIS

Sparge mero cineres bene olentis et unguine nardi,

hospes, et adde rosis balsama puniceis.

Perpetuum mihi ver agit inlacrimabilis urna

et commutavi saecula, non obii.

Nulla mihi veteris perierunt gaudia vitae,

seu meminisse putes omnia sive nihil.

31.

DE NOMINE CUIUSDAM LUCII SCULPTO IN MARMORE

Una quidem, geminis fulget set dissita punctis

littera: praenomen sic [.L.] nota sola facit.

Post .M. incisum est: puto sic: [A\] non tota videtur:

dissiluit saxi fragmine laesus apex.

Nec quisquam, Marius seu Marcius anne Metellus

hic iaceat, certis noverit indiciis.

Truncatis convulsa iacent elementa figuris,

omnia confusis interiere notis.

Miremur periisse homines? Monumenta fatiscunt:

mors etiam saxis nominibusque venit.

32.

IUSSU AUGUSTI EQUO ADMIRABILI

Phosphore, clamosi spatiosa per aequora circi

septenas solitus victor obire vias,

inproperanter agens primos a carcere cursus,

fortis praegressis ut potereris equis

(promptum et veloces erat anticipare quadrigas,

victores etiam vincere laus potior).

Hunc titulum vani solacia sume sepulcri

et gradere Elysios praepes ad alipedes.

Pegasus hinc dexter currat tibi, laevus Arion

funalis, quartum det tibi Castor equum.

33

DE SEPULCRO VACUO

Me sibi et uxori et natis commune sepulcrum

constituit seras Carus ad exequias.

Iamque diu monumenta vacant, sitque ista querella

longior et veniat ordine quisque suo,

nascendi qui lege datus, placidumque per aevum

condatur, natu qui prior, ille prior.

34

IN TUMULUM SEDECENNIS MATRONAE

Omnia quae longo vitae cupiuntur in aevo,

ante quater plenum consumpsit Anicia lustrum.

Infans lactavit, pubes et virgo adolevit,

nupsit, concepit, peperit, iam mater obivit.

Quis mortem accuset, quis non accuset in ista?

Aetatis meritis anus est, aetate puella.

35

DE GLAUCIA INMATURA MORTE PRAEVENTO

Laeta bis octono tibi iam sub consule pubes

cingebat teneras, Glaucia adulte, genas.

Et iam desieras puer anne puella videri,

cum properata dies abstulit omne decus.

Sed neque functorum socius miscebere volgo

nec metues Stygios flebilis umbra lacus,

verum aut Persephonae Cinyreius ibis Adonis

aut Iovis Elysii tu Catamitus eris.

1

AUSONIUS LECTORI SUO SALUTEM

Ad rem pertinere existimavi, ut vel vanum opusculum materiae congruentis absolverem et libello, qui commemorationem habet eorum, qui vel peregrini ‹Burdigalae vel› Burdigalenses peregre docuerunt, Epitaphia subnecterem, scilicet titulos sepulcrales heroum, qui bello Troico interfuerunt. Quae antiqua cum aput philologum quendam repperissem, Latino sermone converti, non ut inservirent ordini persequendi, set ut cohaererent libere nec aberrarent.

2

AGAMEMNONI

Rēx rēgum Ātrīdēs, frātērnaē cōniŭgĭs ūltōr,

ōppĕtĭī mănĭbūs ‖ cōniŭgĭs īpsĕ mĕaē.

Quīd prōdēst Hĕlĕnēs rāptūm pūnīssĕ dŏlēntēm,

vīndĭcem ădūltĕrĭī ‖ cūm Clўtĕmēstră nĕcēt?

3

MENELAO

Fēlīx ō Mĕnĕlāĕ, dĕūm cuī dēbĭtă sēdēs

dēcrētūmquĕ pĭīs ‖ mānĭbŭs Ēlўsĭūm,

Tŷndărĕō dīlēctĕ gĕnēr, dīlēctĕ Tŏnāntī,

cōniŭgĭī vīndēx, ‖ ūltŏr ădūltĕrĭī,

aētērnō pōllēns aēvo aētērnāquĕ iŭvēntā

nēc lētī pāssūs ‖ tēmpŏră nēc sĕnĭī.

4

AIACI

Āiācīs tŭmŭlō părĭtēr tĕgŏr ōbrŭtă Vīrtūs,

īnlăcrĭmāns būstīs ‖ fūnĕrĭs īpsă mĕī,

īncōmptās lăcĕrātă cŏmās, quōd prāvŭs Ătrīdēs

cēdĕrĕ me īnstrūctīs ‖ cōmpŭlĭt īnsĭdĭīs.

Iām dăbŏ pūrpŭrĕūm clārō dē sānguĭnĕ flōrēm,

tēstāntēm gĕmĭtū ‖ crīmĭnă iūdĭcĭī.

5

ACHILLI

Nōn ūna Aēăcĭdēn tēllūs hăbĕt: ōssă tĕgūntūr

lītŏrĕ Sīgēō, crīnēm Lārīsă crĕmāvīt.

Pārs tŭmŭlī ...................

Ōrbĕ sĕt īn tōtō ....................

6

ULIXI

Cōndĭtŭr hōc tŭmŭlō Lāērtā nātŭs Ŭlīxēs:

pērlĕge Ŏdŷssēān ‖ ōmnĭă nōssĕ vŏlēns.

7

DIOMEDI

Cōndĭtŭr hīc gĕnĭtōrĕ bŏnō mĕlĭōr Dĭŏmēdēs,

crīmĕn ŏb ūxōrīs pūlsūs dōtālĭbŭs Ārgīs,

Ārgўrĭpām clārōsquĕ vĭrīs quī cōndĭdĭt Ārgōs,

clārĭŏr ūrbĕ nŏvā pătrĭaē quām sēdĕ vĕtūstā.

8

ANTILOCHO

Cōnsĭlĭīs bēllōquĕ bŏnūs, quaē cōpŭlă rāra ēst,

cārŭs ĕt Ātrīdeīs, ‖ cārŭs ĕt Aēăcĭdeīs,

praēmĭă vīrtūtīs sĭmŭl ēt pĭĕtātĭs ădēptūs,

sērvāto Āntĭlŏchūs ‖ Nēstŏrĕ pātre ŏbĭī.

Nōn hīc ōrdŏ fŭīt: sēt iūstĭŭs īllĕ sŭpērstēs,

Trōiă căpī sĭnĕ quō ‖ pērfĭdă nōn pŏtĕrāt.

9

NESTORI

Hōc tĕgŏr īn tŭmŭlō, quārtī iām prōdĭgŭs aēvī,

Nēstōr, cōnsĭlĭō ‖ clārŭs ĕt ēlŏquĭō.

Ōbiēcīt sēsē cūiūs prō mōrtĕ pĕrēmptūs

fīlĭŭs ēt nātī ‖ vūlnĕrĕ vīvŏ pătēr.

Ēheū cūr fātīs dīspōnĕrĕ sīc plăcĕt aēvūm,

tām lōngum ūt nōbīs, ‖ tām brĕve ŭt Āntĭlŏchō?

10.

PYRRHO

Ōrbĕ tĕgōr mĕdĭō, māiōr vīrtūtĕ pătērnā,

quōd pŭĕr ēt rēgīs ‖ Pŷrrhŭs ŏpīmă tŭlī.

Īmpĭŭs ānte ārās quēm fraūdĕ pĕrēmĭt Ŏrēstēs:

quīd mīrūm, caēsā ‖ iām gĕnĕtrīcĕ fŭrēns.

11.

EURYALO

Nēc mē nōn dīgnūm tĭtŭlō Pleūrōnĭă crēdīt,

cuī cōmmūnĭs ĕrāt ‖ cūm Dĭŏmēdĕ dŏmūs

ēt Sthĕnĕlo, Eūrўălūm. Nām tērtĭŭs hōc ĕgŏ rēgnūm

pōssēdī, dē quō ‖ nūnc sătĭs ēst tŭmŭlūs.

12.

GUNEO

Gūnĕă pōntŭs hăbēt, tŭmŭlūs sĭnĕ cōrpŏrĕ nōmēn.

Fāma hŏmĭnēs īntēr, ‖ caēlum ănĭmūs rĕpĕtīt.

Cūncta ĕlĕmēntă dŭcī tāntō cōmmūnĕ sĕpūlcrūm.

Quaē? caēlum ēt tēllūs ‖ ēt măre ĕt ōră vĭrūm.

13 .

PROTESILAO

Fātāle ādscrīptūm nōmēn mĭhĭ Prōtĕsĭlāō.

Nām prīmūs Dănăūm ‖ bēllo ŏbĭī Phrўgĭō,

aūdāci īngrēssūs Sīgēĭă lītŏră sāltū,

cāptūs pēllācīs ‖ Lārtĭădae īnsĭdĭīs.

Quī, nē Trōiānaē prĕmĕrēt pĕdĕ lītŏră tērraē,

īpsĕ sŭpēr prŏprĭūm ‖ dēsĭlŭīt clĭpĕūm.

Quīd quĕrŏr? Hōc lētūm iām tūm mĕă fātă cănēbānt,

tālĕ mĭhī nōmēn ‖ cūm pătĕr īnpŏsŭīt.

14.

DEIPHOBO

Prōdĭtŭs ād poēnām scĕlĕrātaē fraūdĕ Lăcaēnaē

ēt dēfōrmātō ‖ cōrpŏrĕ Dēĭphŏbūs

nōn hăbĕō tŭmŭlūm, nĭsĭ quēm mĭhĭ vōcĕ vŏcāntīs

ēt pĭŭs Aēnēās ‖ ēt Mărŏ cōnpŏsŭīt.

15.

HECTORI

Hēctŏrĭs hīc tŭmŭlūs, cūm quō sŭă Trōiă sĕpūlta ēst:

cōndūntūr părĭtēr, ‖ quī pĕrĭērĕ sĭmūl.

16.

ASTYANACTI

Flōs Ăsĭaē tāntāque ūnūs dē gēntĕ sŭpērstēs,

pārvŭlŭs, Ārgīvīs sēt iām dē pātrĕ tĭmēndūs,

hīc iăcĕo Āstўănāx, Scaēīs dēiēctŭs ăb āltīs.

Prō dŏlŏr! Īlĭăcī Nēptūnĭă moēnĭă mūrī

vīdērūnt ălĭquīd crūdēlĭŭs Hēctŏrĕ trāctō.

17.

SARPEDONI

Sārpēdōn Lўcĭūs, gĕnĭtūs Iŏvĕ, nūmĭnĕ pātrīs

spērābām caēlūm, ‖ sēt tĕgŏr hōc tŭmŭlō,

sānguĭnĕīs flētūs lăcrĭmīs. Prō fērrĕă fātă!

Ēt pătĭtūr lūctūm ‖ quī prŏhĭbērĕ pŏtēst.

18.

NASTI ET AMPHIMACHO

Nāstēs Āmphĭmăchūsquĕ, Nŏmīŏnĭs īnclĭtă prōlēs,

dūctōrēs quōndām, ‖ pūlvĭs ĕt ūmbră sŭmūs.

19.

TROILO

Hēctŏrĕ prōstrātō nēc dīs nēc vīrĭbŭs aēquīs

cōngrēssūs saēvō ‖ Trōĭlŭs Aēăcĭdaē,

rāptātūs bīgīs frātrīs cōniūngŏr hŏnōrī,

cūiŭs ŏb ēxēmplūm ‖ nēc mĭhĭ poēnă grăvīs.

20.

POLYDORO

Cēdĕ prŏcūl mŷrtūmque īstām fŭgĕ, nēscĭŭs hōspēs:

tēlōrūm sĕgĕs ēst ‖ sānguĭne ădūltă mĕō.

Cōnfīxūs iăcŭlīs ĕt ăb īpsā caēdĕ sĕpūltūs,

cōndŏr ĭn hōc tŭmŭlō ‖ bīs Pŏlўdōrŭs ĕgō.

Scīt pĭŭs Aēnēās ēt tū, rēx īmpĭĕ, quōd mē

Thrācĭă poēnă prĕmīt, ‖ Trōĭă cūră tĕgīt.

21.

EUPHEMO

Eūphēmūm Cĭcŏnūm dūctōrēm Trōĭă tēllūs

cōndĭdĭt hāstātī ‖ Mārtĭs ăd ēffĭgĭēm.

Nēc sătĭs ēst tĭtŭlūm sāxo īncīdīssĕ sĕpūlcrī:

īnsŭpĕr ēt frōntēm ‖ mōle ŏnĕrānt stătŭaē.

Ōcĭŭs īstă rŭūnt, quaē sīc cŭmŭlātă lŏcāntūr:

māiŏr ŭbi ēst cūltūs, ‖ māgnă rŭīnă sŭbēst.

22.

HIPPOTHOO ET PYLEO IN HORTO SEPULTIS

Hīppŏthŏūm Pўlĕūmquĕ tĕnēt grĕmĭo īnfĭmă tēllūs:

caūlĭbŭs ēt mālvīs ‖ tērgă sŭpērnă vĭrēnt.

Nēc vēxāt cĭnĕrēs hōrtī cūltūră quĭētōs,

dūm pārcēntĕ mănū ‖ mōlle hŏlŭs ēxcŏlĭtūr.

23.

ENNOMO ET CHROMIO

Ēnnŏmŭs hīc Chrŏmĭūsquĕ iăcēnt, quīs Mŷsĭă rēgnūm,

quīs pătĕr Ālcĭnŏūs ‖ Ōcĕănūsque ătăvūs.

Nōbĭlĭtās quīd tāntă iŭvāt? quō clārĭŭs īstīs

ēst gĕnŭs, hōc mōrtīs ‖ cōndĭcĭō grăvĭōr.

24.

PRIAMO

Hīc Prĭămī nōn ēst tŭmŭlūs nēc cōndŏr ĭn īstā

sēdĕ: căpūt Dănăī ‖ dērĭpŭērĕ mĕūm.

Āst ĕgŏ cūm lăcĕrūm sĭnĕ nōmĭnĕ fūnŭs hăbērēm,

cōnfūgi ād cĭnĕrēs ‖ Hēctŏrĕōs gĕnĭtōr.

Īllīc ēt nātōs Trōiāmque Ăsĭāmquĕ sĕpūltām

īnvēni ēt nōstrūm ‖ quīdquĭd ŭbīquĕ iăcēt.

25.

ITEM PRIAMO

Quī tŭmŭlūm Prĭămī quaērīt, lĕgăt Hēctŏrĭs āntĕ.

Īllĕ mĕūs, nātō ‖ quēm prĭŭs īpsĕ dĕdī.

Hēctŏrĭs ēt pātrīs sĭmŭl ēst cōmmūnĕ sĕpūlcrūm,

āmbōrūm quŏnĭām ‖ iūnctă rŭīnă fŭīt.

26.

HECUBAE

Quaē rēgīnă fŭī, quaē clārō nātă Dўmāntĕ,

quaē Prĭămī cōniūnx, ‖ Hēctŏră quaē gĕnŭī,

hīc Hĕcŭba īniēctīs pĕrĭī sŭpĕrōbrŭtă sāxīs,

sēt răbĭē līnguaē ‖ mē tămĕn ūltă prĭūs.

Fīdĭtĕ nē rēgnīs ēt prōle ēt stīrpĕ părēntūm,

quīcūmque hōc nōstrūm ‖ σῆˉμα˘ κυ˘νὸˉς lĕgĭtīs.

27.

POLYXENAE

Trōăs Ăchīllēō cōniūnctă Pŏlŷxĕnă būstō

mālŭĕrām nūllō ‖ caēspĭtĕ fūnctă tĕgī.

Nōn bĕnĕ dīscōrdēs tŭmŭlōs mīscētĭs, Ăchīvī:

hōc vĭŏlārĕ măgīs ‖ quām sĕpĕlīrĕ fŭīt.

28.

DE NIOBE IN SIPYLO MONTE

IUXTA FONTEM SEPULTA

Thēbārūm rēgīnă fŭī, Sĭpўlēĭă caūtēs

quaē mŏdŏ sūm. Laēsī ‖ nūmĭnă Lētŏĭdūm,

Bīs sēptēm nātīs gĕnĕtrīx laēta ātquĕ sŭpērbă

tōt dūxī mātēr ‖ fūnĕră quōt gĕnŭī.

Nēc sătĭs hōc dīvīs: dūrō cīrcūmdătă sāxō

āmīsi hūmānī ‖ cōrpŏrĭs ēffĭgĭēm.

Sēd dŏlŏr ōbstrūctīs quāmquām vītālĭbŭs haērēt

pērpĕtŭāsquĕ rĭgāt ‖ fōntĕ pĭō lăcrĭmās.

Prō făcĭnūs! Tāntaēne ănĭmīs caēlēstĭbŭs īraē?

Dūrăt ădhūc lūctūs ‖ mātrĭs, ĭmāgŏ pĕrīt.

29.

IN DIOGENIS CYNICI SEPULCRO,

IN QUO PRO TITULO CANIS SIGNUM EST

«Dīc, cănĭs, hīc cūiūs tŭmŭlūs?» «Cănĭs». «Āt cănĭs hīc quīs?»

«Dīŏgĕnēs». «Ŏbĭīt?» ‖ «Nōn ŏbĭīt, sĕt ăbīt».

«Dīŏgĕnēs, cuī pēră pĕnūs, cuī dōlĭă sēdēs,

ād mānēs ăbĭīt?» ‖ «Cērbĕrŭs īndĕ vĕtāt».

«Āt quōnām?» «Clārī flāgrāt quā stēllă Lĕōnīs

āddĭtŭs ēst iūstaē ‖ nūnc cănĭs Ērĭgŏnaē».

30.

IN TUMULO HOMINIS FELICIS

Spārgĕ mĕrō cĭnĕrēs bĕne ŏlēntĭs ĕt ūnguĭnĕ nārdī,

hōspĕs, ĕt āddĕ rŏsīs ‖ bālsămă pūnĭcĕīs.

Pērpĕtŭūm mĭhĭ vēr ăgĭt īnlăcrĭmābĭlĭs ūrnă

ēt cōmmūtāvī ‖ saēcŭlă, nōn ŏbĭī.

Nūllă mĭhī vĕtĕrīs pĕrĭērūnt gaūdĭă vītaē,

seū mĕmĭnīssĕ pŭtēs ‖ ōmnĭă sīvĕ nĭhīl.

31.

DE NOMINE CUIUSDAM LUCII SCULPTO IN MARMORE

Ūnă quĭdēm, gĕmĭnīs fūlgēt sēt dīssĭtă pūnctīs

līttĕră: praēnōmēn [.L.] ‖ sīc nŏtă sōlă făcīt.

Pōst ĒM īncīsum ēst: pŭtŏ sīc: [A\] nōn tōtă vĭdētūr:

dīssĭlŭīt sāxī ‖ frāgmĭnĕ laēsŭs ăpēx.

Nēc quīsquām, Mărĭūs seū Mārcĭŭs ānnĕ Mĕtēllūs

hīc iăcĕāt, cērtīs ‖ nōvĕrĭt īndĭcĭīs.

Trūncātīs cōnvūlsă iăcēnt ĕlĕmēntă fĭgūrīs,

ōmnĭă cōnfūsīs ‖ īntĕrĭērĕ nŏtīs.

Mīrēmūr pĕrĭīsse hŏmĭnēs? Mŏnŭmēntă fătīscūnt:

mōrs ĕtĭām sāxīs ‖ nōmĭnĭbūsquĕ vĕnīt.

32.

IUSSU AUGUSTI EQUO ADMIRABILI

Phōsphŏrĕ, clāmōsī spătĭōsă pĕr aēquŏră cīrcī

sēptēnās sŏlĭtūs ‖ vīctŏr ŏbīrĕ vĭās,

īnprŏpĕrāntĕr ăgēns prīmōs ā cārcĕrĕ cūrsūs,

fōrtīs praēgrēssīs ‖ ūt pŏtĕrērĭs ĕquīs

(prōmptum ēt vēlōcēs ĕrăt āntĭcĭpārĕ quădrīgās,

vīctōrēs ĕtĭām ‖ vīncĕrĕ laūs pŏtĭōr).

Hūnc tĭtŭlūm vānī sōlācĭă sūmĕ sĕpūlcrī

ēt grădĕre Ēlўsĭōs ‖ praēpĕs ăd ālĭpĕdēs.

Pēgăsŭs hīnc dēxtēr cūrrāt tĭbĭ, laēvŭs Ărīōn

fūnālīs, quārtūm ‖ dēt tĭbĭ Cāstŏr ĕquūm.

33

DE SEPULCRO VACUO

Mē sĭbi ĕt ūxōri ēt nātīs cōmmūnĕ sĕpūlcrūm

cōnstĭtŭīt sērās ‖ Cārŭs ăd ēxĕquĭās.

Iāmquĕ dĭū mŏnŭmēntă văcānt, sītque īstă quĕrēllă

lōngĭŏr ēt vĕnĭāt ‖ ōrdĭnĕ quīsquĕ sŭō,

nāscēndī quī lēgĕ dătūs, plăcĭdūmquĕ pĕr aēvūm

cōndātūr, nātū ‖ quī prĭŏr, īllĕ prĭōr.

34

IN TUMULUM SEDECENNIS MATRONAE

Ōmnĭă quaē lōngō vītaē cŭpĭūntŭr ĭn aēvō,

āntĕ quătēr plēnūm cōnsūmpsĭt Ănīcĭă lūstrūm.

Īnfāns lāctāvīt, pūbēs ēt vīrgo ădŏlēvīt,

nūpsīt, cōncēpīt, pĕpĕrīt, iām mātĕr ŏbīvīt.

Quīs mōrtem āccūsēt, quīs nōn āccūsĕt ĭn īstā?

Aētātīs mĕrĭtīs ănŭs ēst, aētātĕ pŭēllă.

35

DE GLAUCIA INMATURA MORTE PRAEVENTO

Laētă bĭs ōctōnō tĭbĭ iām sūb cōnsŭlĕ pūbēs

cīngēbāt tĕnĕrās, ‖ Glaūcĭa ădūltĕ, gĕnās.

Ēt iām dēsĭĕrās pŭĕr ānnĕ pŭēllă vĭdērī,

cūm prŏpĕrātă dĭēs ‖ ābstŭlĭt ōmnĕ dĕcūs.

Sēd nĕquĕ fūnctōrūm sŏcĭūs mīscēbĕrĕ vōlgō

nēc mĕtŭēs Stўgĭōs ‖ flēbĭlĭs ūmbră lăcūs,

vērum aūt Pērsĕphŏnaē Cĭnўrēĭŭs ībĭs Ădōnīs

aūt Iŏvĭs Ēlўsĭī ‖ tū Cătămītŭs ĕrīs.