Quīs nēscīt, Vŏlŭsī Bīthŷnĭcĕ, quālĭă dēmēns
Aēgŷptōs pōrtēntă cŏlāt? crŏcŏdīlŏn ădōrāt
pārs haēc, īllă păvēt sătŭrām sērpēntĭbŭs ībīn.
ēffĭgĭēs sācrī nĭtĕt aūrĕă cērcŏpĭthēcī,
dīmĭdĭō măgĭcaē rĕsŏnānt ŭbĭ Mēmnŏnĕ chōrdaē
ātquĕ vĕtūs Thēbē cēntūm iăcĕt ōbrŭtă pōrtīs.
īllīc aēlūrōs, hīc pīscēm flūmĭnĭs, īllīc
ōppĭdă tōtă cănēm vĕnĕrāntūr, nēmŏ Dĭānām.
pōrrum ēt caēpĕ nĕfās vĭŏlāre ēt frāngĕrĕ mōrsū
(ō sānctās gēntēs, quĭbŭs haēc nāscūntŭr ĭn hōrtīs
nūmĭnă!), lānātīs ănĭmālĭbŭs ābstĭnĕt ōmnīs
mēnsă, nĕfās īllīc fētūm iŭgŭlārĕ căpēllaē:
cārnĭbŭs hūmānīs vēscī lĭcĕt. āttŏnĭtō cūm
tālĕ sŭpēr cēnām făcĭnūs nārrārĕt Ŭlīxēs
Ālcĭnŏō, bīlem aūt rīsūm fōrtāssĕ quĭbūsdām
mōvĕrăt ūt mēndāx ărĕtālŏgŭs. "īn mărĕ nēmō
hūnc ăbĭcīt saēvā dīgnūm vērāquĕ Chărŷbdī,
fīngēntem īnmānīs Laēstrŷgŏnăs ēt Cŷclōpās?
nām cĭtĭūs Scŷllām vēl cōncūrrēntĭă sāxă
Cŷănĕīs plēnōs ēt tēmpēstātĭbŭs ūtrēs
crēdĭdĕrim aūt tĕnŭī pērcūssūm vērbĕrĕ Cīrcēs
ēt cūm rēmĭgĭbūs grūnnīsse Ēlpēnŏră pōrcīs.
tām văcŭī căpĭtīs pŏpŭlūm Phaēācă pŭtāvīt?"
sīc ălĭquīs mĕrĭtō nōndum ēbrĭŭs ēt mĭnĭmūm quī
dē Cōrcŷraēā tēmētūm dūxĕrăt ūrnā;
sōlŭs ĕnim haēc Ĭthăcūs nūllō sūb tēstĕ cănēbāt.
nōs mīrāndă quĭdēm sēd nūpēr cōnsŭlĕ Iūncō
gēstă sŭpēr călĭdaē rĕfĕrēmūs moēnĭă Cōptī,
nōs vūlgī scĕlŭs ēt cūnctīs grăvĭōră cŏtūrnīs;
nām scĕlŭs, ā Pŷrrhā quāmquam ōmnĭă sŷrmătă vōlvās,
nūllŭs ăpūd trăgĭcōs pŏpŭlūs făcĭt. āccĭpĕ nōstrō
dīră quŏd ēxēmplūm fĕrĭtās prōdūxĕrĭt aēvō.
īntēr fīnĭtĭmōs vĕtŭs ātque āntīquă sĭmūltās,
īmmōrtāle ŏdĭum ēt nūmquām sānābĭlĕ vūlnūs,
ārdĕt ădhūc Ōmbōs ēt Tēntўră. sūmmŭs ŭtrīmquĕ
īndĕ fŭrōr vūlgō, quōd nūmĭnă vīcīnōrūm
ōdĭt ŭtērquĕ lŏcūs, cūm sōlōs crēdăt hăbēndōs
ēssĕ dĕōs quōs īpsĕ cŏlīt. sēd tēmpŏrĕ fēstō
āltĕrĭūs pŏpŭlī răpĭēnda ōccāsĭŏ cūnctīs
vīsa ĭnĭmīcōrūm prīmōrĭbŭs āc dŭcĭbūs, nē
laētum hĭlărēmquĕ dĭēm, nē māgnaē gaūdĭă cēnaē
sēntīrēnt pŏsĭtīs ād tēmpla ēt cōmpĭtă mēnsīs
pērvĭgĭlīquĕ tŏrō, quēm nōcte āc lūcĕ iăcēntēm
sēptĭmŭs īntērdūm sōl īnvĕnĭt. hōrrĭdă sānē
Aēgŷptōs, sēd lūxŭrĭā, quāntum īpsĕ nŏtāvī,
bārbără fāmōsō nōn cēdīt tūrbă Cănōpō.
āddĕ quŏd ēt făcĭlīs vīctōrĭă dē mădĭdīs ēt
blaēsīs ātquĕ mĕrō tĭtŭbāntĭbŭs. īndĕ vĭrōrūm
sāltātūs nīgrō tībīcĭnĕ, quālĭăcūmquĕ
ūnguēnta ēt flōrēs mūltaēque īn frōntĕ cŏrōnaē:
hīnc iēiūnum ŏdĭūm. sēd iūrgĭă prīmă sŏnārĕ
īncĭpĭūnt; ănĭmīs ārdēntĭbŭs haēc tŭbă rīxaē.
deīn clāmōrĕ părī cōncūrrĭtŭr, ēt vĭcĕ tēlī
saēvīt nūdă mănūs. paūcaē sĭnĕ vūlnĕrĕ mālaē,
vīx cuīquam aūt nūllī tōtō cērtāmĭnĕ nāsūs
īntĕgĕr. āspĭcĕrēs iām cūnctă pĕr āgmĭnă vūltūs
dīmĭdĭōs, ălĭās făcĭēs ĕt hĭāntĭă rūptīs
ōssă gĕnīs, plēnōs ŏcŭlōrūm sānguĭnĕ pūgnōs.
Lūdĕrĕ sē crēdūnt īpsī tămĕn ēt pŭĕrīlīs
ēxērcēre ăcĭēs quōd nūllă cădāvĕră cālcēnt.
ēt sānē quō tōt rīxāntīs mīlĭă tūrbaē,
sī vīvūnt ōmnēs? ērgo ācrĭŏr īmpĕtŭs ēt iām
sāxa īnclīnātīs pĕr hŭmūm quaēsītă lăcērtīs
īncĭpĭūnt tōrquērĕ, dŏmēstĭcă sēdĭtĭōnī
tēlă, nĕc hūnc lăpĭdēm, quălĭs ēt Tūrnūs ĕt Ăīāx,
vēl quō Tŷdīdēs pērcūssīt pōndĕrĕ cōxām
Aēnēaē, sēd quēm vălĕānt ēmīttĕrĕ dēxtraē
īllīs dīssĭmĭlēs ēt nōstrō tēmpŏrĕ nātaē.
nām gĕnŭs hōc vīvō iām dēcrēscēbăt Hŏmērō,
tērră mălōs hŏmĭnēs nūnc ēdŭcăt ātquĕ pŭsīllōs;
ērgŏ dĕūs, quīcūmque āspēxīt, rīdĕt ĕt ōdīt.
ā dēvērtĭcŭlō rĕpĕtātūr fābŭlă. pōstquām
sūbsĭdĭīs aūctī, pārs āltĕră prōmĕrĕ fērrūm
aūdĕt ĕt īnfēstīs pūgnam īnstaūrārĕ săgīttīs.
tērgă fŭgaē cĕlĕrī praēstānt īnstāntĭbŭs Ōmbīs
quī vīcīnă cŏlūnt ūmbrōsaē Tēntўră pālmaē.
lābĭtŭr hīc quīdām nĭmĭā fōrmīdĭnĕ cūrsūm
praēcĭpĭtāns căpĭtūrque. āst īllum īn plūrĭmă sēctūm
frūsta ēt pārtĭcŭlās, ūt mūltīs mōrtŭŭs ūnūs
sūffĭcĕrēt, tōtūm cōrrōsīs ōssĭbŭs ēdīt
vīctrīx tūrbă, nĕc ārdēntī dēcōxĭt ăēnō
aūt vĕrĭbūs, lōngum ūsque ădĕō tārdūmquĕ pŭtāvīt
ēxspēctārĕ fŏcōs, cōntēntă cădāvĕrĕ crūdō.
hīc gaūdērĕ lĭbēt quōd nōn vĭŏlāvĕrĭt īgnēm,
quēm sūmmā caēlī rāptūm dē pārtĕ Prŏmētheūs
dōnāvīt tērrīs; ĕlĕmēntō grātŭlŏr, ēt tē
ēxūltārĕ rĕōr. sēd quī mōrdērĕ cădāvēr
sūstĭnŭīt nīl ūmquam hāc cārnĕ lĭbēntĭŭs ēdīt;
nām scĕlĕre īn tāntō nē quaērās ēt dŭbĭtēs ān
prīmă vŏlūptātēm gŭlă sēnsĕrĭt, ūltĭmŭs āntĕ
quī stĕtĭt, ābsūmptō iām tōtō cōrpŏrĕ dūctīs
pēr tērrām dĭgĭtīs ălĭquīd dē sānguĭnĕ gūstāt.
Vāscŏnĕs, ūt fāma ēst, ălĭmēntīs tālĭbŭs ūsī
prōdūxēre ănĭmās, sēd rēs dīvērsă, sĕd īllīc
fōrtūnae īnvĭdĭa ēst bēllōrūmque ūltĭmă, cāsūs
ēxtrēmī, lōngaē dīra ōbsĭdĭōnĭs ĕgēstās.
[hūiŭs ĕnīm, quōd nūnc ăgĭtūr, mĭsĕrābĭlĕ dēbēt
ēxēmplum ēssĕ tĭbī, sīcūt mŏdŏ dīctă mĭhī gēns.]
pōst ōmnīs hērbās, pōst cūncta ănĭmālĭă, quīdquīd
cōgēbāt văcŭī vēntrīs fŭrŏr, hōstĭbŭs īpsīs
pāllōrem āc măcĭem ēt tĕnŭīs mĭsĕrāntĭbŭs ārtūs,
mēmbra ălĭēnă fămē lăcĕrābānt, ēssĕ părātī
ēt sŭă. quīsnam hŏmĭnūm vĕnĭām dărĕ quīsvĕ dĕōrūm
vēntrĭbŭs ābnŭĕrēt dīra ātque īmmānĭă pāssīs
ēt quĭbŭs īllōrūm pŏtĕrānt īgnōscĕrĕ mānēs
quōrūm cōrpŏrĭbūs vēscēbāntūr? mĕlĭūs nōs
Zēnōnīs praēcēptă mŏnēnt, [nĕc ĕnim ōmnĭă quīdām
prō vītā făcĭēndă pŭtānt] sēd Cāntăbĕr ūndĕ
Stōĭcŭs, āntīquī praēsērtim aētātĕ Mĕtēllī?
nūnc tōtūs Grăĭās nōstrāsque hăbĕt ōrbĭs Ăthēnās,
Gāllĭă caūsĭdĭcōs dŏcŭīt fācūndă Brĭtānnōs,
dē cōndūcēndō lŏquĭtūr iām rhētŏrĕ Thŷlē.
nōbĭlĭs īllĕ tămēn pŏpŭlūs, quēm dīxĭmŭs, ēt pār
vīrtūte ātquĕ fĭdē sēd māiōr clādĕ Zăcŷnthōs
tālĕ quĭd ēxcūsāt: Maēōtĭdĕ saēvĭŏr ārā
Aēgŷptōs. quīppe īllă nĕfāndī Taūrĭcă sācrī
īnvēntrīx hŏmĭnēs, ūt iām quaē cārmĭnă trādūnt
dīgnă fĭdē crēdās, tāntum īmmŏlăt; ūltĕrĭūs nīl
aūt grăvĭūs cūltrō tĭmĕt hōstĭă. quīs mŏdŏ cāsūs
īmpŭlĭt hōs? quaē tāntă fămēs īnfēstăquĕ vāllō
ārmā coēgērūnt tām dētēstābĭlĕ mōnstrūm
aūdēre? ānne ălĭām tērrā Mēmphītĭdĕ sīccā
īnvĭdĭām făcĕrēnt nōlēntī sūrgĕrĕ Nīlō?
quā nēc tērrĭbĭlēs Cīmbrī nēc Brīttŏnĕs ūmquām
Saūrŏmătaēquĕ trŭcēs aūt īmmānēs Ăgăthŷrsī,
hāc saēvīt răbĭe īmbēlle ēt īnūtĭlĕ vūlgūs
pārvŭlă fīctĭlĭbūs sŏlĭtūm dărĕ vēlă phăsēlīs
ēt brĕvĭbūs pīctaē rēmīs īncūmbĕrĕ tēstaē.
nēc poēnām scĕlĕri īnvĕnĭēs nēc dīgnă părābīs
sūpplĭcĭa hīs pŏpŭlīs, īn quōrūm mēntĕ părēs sūnt
ēt sĭmĭlēs īra ātquĕ fămēs. mōllīssĭmă cōrdă
hūmānō gĕnĕrī dărĕ sē nātūră fătētūr,
quaē lăcrĭmās dĕdĭt. haēc nōstrī pārs ōptĭmă sēnsūs.
plōrāre ērgŏ iŭbēt caūsām dīcēntĭs ămīcī
squālōrēmquĕ rĕī, pūpīllum ād iūră vŏcāntēm
cīrcūmscrīptōrēm, cūiūs mānāntĭă flētū
ōră pŭēllārēs făcĭūnt īncērtă căpīllī.
nātūrae īmpĕrĭō gĕmĭmūs, cūm fūnŭs ădūltaē
vīrgĭnĭs ōccūrrīt vēl tērrā claūdĭtŭr īnfāns
ēt mĭnŏr īgnĕ rŏgī. quĭs ĕnīm bŏnŭs ēt făcĕ dīgnūs
ārcānā, quālēm Cĕrĕrīs vūlt ēssĕ săcērdōs,
ūlla ălĭēnă sĭbī crēdīt mălă? sēpărăt hōc nōs
ā grĕgĕ mūtōrum, ātque ĭdĕō vĕnĕrābĭlĕ sōlī
sōrtīti īngĕnĭūm dīvīnōrūmquĕ căpācēs
ātque ēxērcēndīs părĭēndīsque ārtĭbŭs āptī
sēnsum ā caēlēstī dēmīssūm trāxĭmŭs ārcĕ,
cūiŭs ĕgēnt prōna ēt tērrām spēctāntĭă. mūndī
prīncĭpĭo īndūlsīt cōmmūnīs cōndĭtŏr īllīs
tāntum ănĭmās, nōbīs ănĭmūm quŏquĕ, mūtŭŭs ūt nōs
ādfēctūs pĕtĕre aūxĭlĭum ēt praēstārĕ iŭbērēt,
dīspērsōs trăhĕre īn pŏpŭlūm, mīgrārĕ vĕtūstō
dē nĕmŏre ēt prŏăvīs hăbĭtātās līnquĕrĕ sīlvās,
aēdĭfĭcārĕ dŏmōs, lărĭbūs cōniūngĕrĕ nōstrīs
tēctum ălĭūd, tūtōs vīcīnō līmĭnĕ sōmnōs
ūt cōllātă dărēt fīdūcĭă, prōtĕgĕre ārmīs
lāpsum aūt īngēntī nūtāntēm vūlnĕrĕ cīvēm,
cōmmūnī dărĕ sīgnă tŭbā, dēfēndĭĕr īsdēm
tūrrĭbŭs ātque ūnā pōrtārūm clāvĕ tĕnērī.
sēd iām sērpēntūm māiōr cōncōrdĭă. pārcīt
cōgnātīs măcŭlīs sĭmĭlīs fĕră. quāndŏ lĕōnī
fōrtĭŏr ērĭpŭīt vītām lĕŏ? quō nĕmŏre ūmquām
ēxspīrāvĭt ăpēr māiōrīs dēntĭbŭs āprī?
Īndĭcă tīgrĭs ăgīt răbĭdā cūm tīgrĭdĕ pācēm
pērpĕtŭām, saēvīs īntēr sē cōnvĕnĭt ūrsīs.
āst hŏmĭnī fērrūm lētāle īncūdĕ nĕfāndā
prōdūxīssĕ părum ēst, cūm rāstra ēt sārcŭlă tāntūm
ādsuētī cŏquĕre ēt mārrīs āc vōmĕrĕ lāssī
nēscĭĕrīnt prīmī glădĭōs ēxtēndĕrĕ fābrī.
āspĭcĭmūs pŏpŭlōs quōrūm nōn sūffĭcĭt īraē
ōccīdīsse ălĭquēm, sēd pēctŏră, brācchĭă, vūltūm
crēdĭdĕrīnt gĕnŭs ēssĕ cĭbī. quīd dīcĕrĕt ērgō
vēl quō nōn fŭgĕrēt, sī nūnc haēc mōnstră vĭdērēt
Pŷthăgŏrās, cūnctīs ănĭmālĭbŭs ābstĭnŭīt quī
tāmquam hŏmĭne ēt vēntri īndūlsīt nōn ōmnĕ lĕgūmēn?
Quis nescit, Volusi Bithynice, qualia demens
Aegyptos portenta colat? crocodilon adorat
pars haec, illa pauet saturam serpentibus ibin.
effigies sacri nitet aurea cercopitheci,
dimidio magicae resonant ubi Memnone chordae
atque uetus Thebe centum iacet obruta portis.
illic aeluros, hic piscem fluminis, illic
oppida tota canem uenerantur, nemo Dianam.
porrum et caepe nefas uiolare et frangere morsu
(o sanctas gentes, quibus haec nascuntur in hortis
numina!), lanatis animalibus abstinet omnis
mensa, nefas illic fetum iugulare capellae:
carnibus humanis uesci licet. attonito cum
tale super cenam facinus narraret Vlixes
Alcinoo, bilem aut risum fortasse quibusdam
mouerat ut mendax aretalogus. "in mare nemo
hunc abicit saeua dignum ueraque Charybdi,
fingentem inmanis Laestrygonas et Cyclopas?
nam citius Scyllam uel concurrentia saxa
Cyaneis plenos et tempestatibus utres
crediderim aut tenui percussum uerbere Circes
et cum remigibus grunnisse Elpenora porcis.
tam uacui capitis populum Phaeaca putauit?"
sic aliquis merito nondum ebrius et minimum qui
de Corcyraea temetum duxerat urna;
solus enim haec Ithacus nullo sub teste canebat.
nos miranda quidem sed nuper consule Iunco
gesta super calidae referemus moenia Copti,
nos uulgi scelus et cunctis grauiora coturnis;
nam scelus, a Pyrrha quamquam omnia syrmata uoluas,
nullus apud tragicos populus facit. accipe nostro
dira quod exemplum feritas produxerit aeuo.
inter finitimos uetus atque antiqua simultas,
immortale odium et numquam sanabile uulnus,
ardet adhuc Ombos et Tentyra. summus utrimque
inde furor uulgo, quod numina uicinorum
odit uterque locus, cum solos credat habendos
esse deos quos ipse colit. sed tempore festo
alterius populi rapienda occasio cunctis
uisa inimicorum primoribus ac ducibus, ne
laetum hilaremque diem, ne magnae gaudia cenae
sentirent positis ad templa et compita mensis
peruigilique toro, quem nocte ac luce iacentem
septimus interdum sol inuenit. horrida sane
Aegyptos, sed luxuria, quantum ipse notaui,
barbara famoso non cedit turba Canopo.
adde quod et facilis uictoria de madidis et
blaesis atque mero titubantibus. inde uirorum
saltatus nigro tibicine, qualiacumque
unguenta et flores multaeque in fronte coronae:
hinc ieiunum odium. sed iurgia prima sonare
incipiunt; animis ardentibus haec tuba rixae.
dein clamore pari concurritur, et uice teli
saeuit nuda manus. paucae sine uulnere malae,
uix cuiquam aut nulli toto certamine nasus
integer. aspiceres iam cuncta per agmina uultus
dimidios, alias facies et hiantia ruptis
ossa genis, plenos oculorum sanguine pugnos.
Ludere se credunt ipsi tamen et puerilis
exercere acies quod nulla cadauera calcent.
et sane quo tot rixantis milia turbae,
si uiuunt omnes? ergo acrior impetus et iam
saxa inclinatis per humum quaesita lacertis
incipiunt torquere, domestica seditioni
tela, nec hunc lapidem, qualis et Turnus et Aiax,
uel quo Tydides percussit pondere coxam
Aeneae, sed quem ualeant emittere dextrae
illis dissimiles et nostro tempore natae.
nam genus hoc uiuo iam decrescebat Homero,
terra malos homines nunc educat atque pusillos;
ergo deus, quicumque aspexit, ridet et odit.
a deuerticulo repetatur fabula. postquam
subsidiis aucti, pars altera promere ferrum
audet et infestis pugnam instaurare sagittis.
terga fugae celeri praestant instantibus Ombis
qui uicina colunt umbrosae Tentyra palmae.
labitur hic quidam nimia formidine cursum
praecipitans capiturque. ast illum in plurima sectum
frusta et particulas, ut multis mortuus unus
sufficeret, totum corrosis ossibus edit
uictrix turba, nec ardenti decoxit aëno
aut ueribus, longum usque adeo tardumque putauit
exspectare focos, contenta cadauere crudo.
hic gaudere libet quod non uiolauerit ignem,
quem summa caeli raptum de parte Prometheus
donauit terris; elemento gratulor, et te
exultare reor. sed qui mordere cadauer
sustinuit nil umquam hac carne libentius edit;
nam scelere in tanto ne quaeras et dubites an
prima uoluptatem gula senserit, ultimus ante
qui stetit, absumpto iam toto corpore ductis
per terram digitis aliquid de sanguine gustat.
Vascones, ut fama est, alimentis talibus usi
produxere animas, sed res diuersa, sed illic
fortunae inuidia est bellorumque ultima, casus
extremi, longae dira obsidionis egestas.
[huius enim, quod nunc agitur, miserabile debet
exemplum esse tibi, sicut modo dicta mihi gens.]
post omnis herbas, post cuncta animalia, quidquid
cogebat uacui uentris furor, hostibus ipsis
pallorem ac maciem et tenuis miserantibus artus,
membra aliena fame lacerabant, esse parati
et sua. quisnam hominum ueniam dare quisue deorum
uentribus abnueret dira atque immania passis
et quibus illorum poterant ignoscere manes
quorum corporibus uescebantur? melius nos
Zenonis praecepta monent, [nec enim omnia quidam
pro uita facienda putant] sed Cantaber unde
Stoicus, antiqui praesertim aetate Metelli?
nunc totus Graias nostrasque habet orbis Athenas,
Gallia causidicos docuit facunda Britannos,
de conducendo loquitur iam rhetore Thyle.
nobilis ille tamen populus, quem diximus, et par
uirtute atque fide sed maior clade Zacynthos
tale quid excusat: Maeotide saeuior ara
Aegyptos. quippe illa nefandi Taurica sacri
inuentrix homines, ut iam quae carmina tradunt
digna fide credas, tantum immolat; ulterius nil
aut grauius cultro timet hostia. quis modo casus
impulit hos? quae tanta fames infestaque uallo
arma coegerunt tam detestabile monstrum
audere? anne aliam terra Memphitide sicca
inuidiam facerent nolenti surgere Nilo?
qua nec terribiles Cimbri nec Brittones umquam
Sauromataeque truces aut immanes Agathyrsi,
hac saeuit rabie imbelle et inutile uulgus
paruula fictilibus solitum dare uela phaselis
et breuibus pictae remis incumbere testae.
nec poenam sceleri inuenies nec digna parabis
supplicia his populis, in quorum mente pares sunt
et similes ira atque fames. mollissima corda
humano generi dare se natura fatetur,
quae lacrimas dedit. haec nostri pars optima sensus.
plorare ergo iubet causam dicentis amici
squaloremque rei, pupillum ad iura uocantem
circumscriptorem, cuius manantia fletu
ora puellares faciunt incerta capilli.
naturae imperio gemimus, cum funus adultae
uirginis occurrit uel terra clauditur infans
et minor igne rogi. quis enim bonus et face dignus
arcana, qualem Cereris uult esse sacerdos,
ulla aliena sibi credit mala? separat hoc nos
a grege mutorum, atque ideo uenerabile soli
sortiti ingenium diuinorumque capaces
atque exercendis pariendisque artibus apti
sensum a caelesti demissum traximus arce,
cuius egent prona et terram spectantia. mundi
principio indulsit communis conditor illis
tantum animas, nobis animum quoque, mutuus ut nos
adfectus petere auxilium et praestare iuberet,
dispersos trahere in populum, migrare uetusto
de nemore et proauis habitatas linquere siluas,
aedificare domos, laribus coniungere nostris
tectum aliud, tutos uicino limine somnos
ut collata daret fiducia, protegere armis
lapsum aut ingenti nutantem uulnere ciuem,
communi dare signa tuba, defendier isdem
turribus atque una portarum claue teneri.
sed iam serpentum maior concordia. parcit
cognatis maculis similis fera. quando leoni
fortior eripuit uitam leo? quo nemore umquam
exspirauit aper maioris dentibus apri?
Indica tigris agit rabida cum tigride pacem
perpetuam, saeuis inter se conuenit ursis.
ast homini ferrum letale incude nefanda
produxisse parum est, cum rastra et sarcula tantum
adsueti coquere et marris ac uomere lassi
nescierint primi gladios extendere fabri.
aspicimus populos quorum non sufficit irae
occidisse aliquem, sed pectora, bracchia, uultum
crediderint genus esse cibi. quid diceret ergo
uel quo non fugeret, si nunc haec monstra uideret
Pythagoras, cunctis animalibus abstinuit qui
tamquam homine et uentri indulsit non omne legumen?