P. OVIDII NASONIS - HEROIDES XXI - CYDIPPE ACONTIO

1

Līttĕră pērvēnīt tŭă quō cōnsuēvĭt, Ăcōntī

ēt paēne ēst ŏcŭlīs ‖ īnsĭdĭātă mĕīs.

Pērtĭmŭī scrīptūmquĕ tŭūm sĭnĕ mūrmŭrĕ lēgī,

iūrārēt nē quōs ‖ īnscĭă līnguă dĕōs;

ēt, pŭtŏ, cāptāssēs ĭtĕrūm, nĭsi, ŭt īpsĕ fătērīs,

prōmīssām scīrēs ‖ mē sătĭs ēssĕ sĕmēl.

Nēc lēctūră fŭī, sēd, sī tĭbĭ dūră fŭīssēm,

aūctă fŏrēt saēvaē ‖ fōrsĭtăn īră dĕaē;

ōmnĭă cūm făcĭām, cūm dēm pĭă tūră Dĭānaē,

īllă tămēn iūstā ‖ plūs tĭbĭ pārtĕ făvēt.

ūtquĕ cŭpīs crēdī, mĕmŏrī tē vīndĭcăt īrā:

tālĭs ĭn Hīppŏlўtō ‖ vīx fŭĭt īllă sŭō.

Āt mĕlĭūs vīrgō fāvīssēt vīrgĭnĭs ānnīs,

quōs vĕrĕōr paūcōs ‖ nē vĕlĭt ēssĕ mĭhī.

Lānguŏr ĕnīm caūsīs nōn āppārēntĭbŭs haērēt,

ādiŭvŏr ēt nūllā ‖ fēssă mĕdēntĭs ŏpē.

Quām tĭbĭ nūnc grăcĭlēm vīx haēc rēscrībĕrĕ quāmquĕ

pāllĭdă vīx cŭbĭtō ‖ mēmbră lĕvārĕ pŭtās?

Hūc tĭmŏr āccēdīt, nē quīs nĭsĭ cōnscĭă nūtrīx

cōllŏquĭī nōbīs ‖ sēntĭăt ēssĕ vĭcēs.

Āntĕ fŏrēs sĕdĕt haēc quĭd ăgāmquĕ rŏgāntĭbŭs īntūs,

ūt pōssīm tūtō ‖ scrībĕrĕ, "dōrmĭt" ăīt;

mōx, ŭbĭ, sēcrētī lōngī caūsa ōptĭmă, sōmnūs

crēdĭbĭlīs tārdā ‖ dēsĭnĭt ēssĕ mŏrā,

iāmquĕ vĕnīrĕ vĭdēt quōs nōn ādmīttĕrĕ dūrum ēst,

ēxscrĕăt ēt pāctā ‖ dāt mĭhĭ sīgnă nŏtā.

Sīcŭt ĕrām, prŏpĕrāns vērba īmpērfēctă rĕlīnquō,

ēt tĕgĭtūr trĕpĭdō ‖ līttĕră coēptă sĭnū.

Īndĕ mĕōs dĭgĭtōs ĭtĕrūm rĕpĕtītă fătīgāt.

Quāntūs sīt nōbīs ‖ āspĭcĭs īpsĕ lăbōr,

quō pĕrĕām, sī dīgnŭs ĕrās, ūt vēră lŏquāmūr;

sēd mĕlĭōr iūstō ‖ quāmquĕ mĕrērĭs ĕgŏ.

Ērgō tē prōptēr tŏtĭēns īncērtă sălūtīs

cōmmēntīs poēnās ‖ dōquĕ dĕdīquĕ tŭīs?

Haēc nōbīs fōrmaē tē laūdātōrĕ sŭpērbaē

cōntīngīt mērcēs ‖ ēt plăcŭīssĕ nŏcēt?

Sī, tĭbĭ dēfōrmīs, quōd māllēm, vīsă fŭīssēm,

cūlpātūm nūllā ‖ cōrpŭs ĕgērĕt ŏpĕ;

nūnc laūdātă gĕmō, nūnc mē cērtāmĭnĕ vēstrō

pērdĭtĭs ēt prŏprĭō ‖ vūlnĕrŏr īpsă bŏnō.

Dūm nĕquĕ tū cēdīs, nēc sē pŭtăt īllĕ sĕcūndūm,

tū vōtīs ōbstās ‖ īllĭŭs, īllĕ tŭīs,

īpsă vĕlūt nāvīs iāctōr; quām cērtŭs ĭn āltūm

prōpēllīt Bŏrĕās, ‖ aēstŭs ĕt ūndă rĕfērt,

cūmquĕ dĭēs cārīs ōptātă părēntĭbŭs īnstāt,

īmmŏdĭcūs părĭtēr ‖ cōrpŏrĭs ārdŏr ĭnēst.

Eī mĭhĭ! cōniŭgĭī tēmpūs crūdēlĭs ăd īpsūm

Pērsĕphŏnē nōstrās ‖ pūlsăt ăcērbă fŏrēs.

Iām pŭdĕt, ēt tĭmĕō, quāmvīs mĭhĭ cōnscĭă nōn sīm,

ōffēnsōs vĭdĕār ‖ nē mĕrŭīssĕ dĕōs.

Āccĭdĕre haēc ălĭquīs cāsū cōntēndĭt, ăt āltēr

āccēptūm Sŭpĕrīs ‖ hūnc nĕgăt ēssĕ vĭrūm,

nēvĕ nĭhīl crēdās īn tē quŏquĕ dīcĕrĕ fāmām,

fāctă vĕnēfĭcĭīs ‖ pārs pŭtăt īstă tŭīs.

Caūsă lătēt, mălă nōstră pătēnt; vōs pācĕ mŏvētīs

āspĕră sūbmōtā ‖ proēlĭă, plēctŏr ĕgŏ.

Dīc mĭhĭ nūnc, sŏlĭtōquĕ tĭbī nē dēcĭpĕ mōrĕ:

quīd făcĭēs ŏdĭō, ‖ sīc ŭbi ămōrĕ nŏcēs?

Sī laēdīs quŏd ămās, hōstēm săpĭēntĕr ămābīs;

mē, prĕcŏr, ūt sērvēs, ‖ pērdĕrĕ vēllĕ vĕlīs!

Aūt tĭbĭ iām nūlla ēst spērātaē cūră pŭēllaē,

quām fĕrŭs īndīgnā ‖ tābĕ pĕrīrĕ sĭnīs,

aūt, dĕă sī frūstrā prō mē tĭbĭ saēvă rŏgātūr,

quā mĭhĭ tē iāctēs, ‖ grātĭă nūllă tŭa ēst.

Ēlĭgĕ quīd fīngās. nōn vīs plācārĕ Dĭānām;

īmmĕmŏr ēs nōstrīs. ‖ nōn pŏtĕs; īllă tŭi ēst.

Vēl nūmquām māllēm vēl nōn mĭhĭ tēmpŏre ĭn īllō

ēssĕt ĭn Aēgaēīs ‖ cōgnĭtă Dēlŏs ăquīs.

Tūnc mĕă dīffĭcĭlī dēdūcta ēst aēquŏrĕ nāvīs

ēt fŭĭt ād coēptās ‖ hōră sĭnīstră vĭās.

Quō pĕdĕ prōcēssī? quō mē pĕdĕ līmĭnĕ mōvī?

Pīctă cĭtaē tĕtĭgī ‖ quō pĕdĕ tēxtă rătīs?

Bīs tămĕn ādvērsō rĕdĭērūnt cārbăsă vēntō.

Mēntĭŏr ā dēmēns! ‖ īllĕ sĕcūndŭs ĕrāt;

īllĕ sĕcūndŭs ĕrāt, quī mē rĕfĕrēbăt ĕūntēm

quīquĕ părūm fēlīx ‖ īmpĕdĭēbăt ĭtēr.

Ātque ŭtĭnām cōnstāns cōntrā mĕă vēlă fŭīssēt!

Sēd stūltum ēst vēntī ‖ dē lĕvĭtātĕ quĕrī.

Mōtă lŏcī fāmā prŏpĕrābām vīsĕrĕ Dēlōn

ēt făcĕre īgnāvā ‖ pūppĕ vĭdēbăr ĭtēr;

quām saēpe ūt tārdīs fēcī cōnvīcĭă rēmīs

quēstăquĕ sūm vēntō ‖ līntĕă pārcă dărī.

Ēt iām trānsĭĕrām Mўcŏnōn, iām Tēnŏn ĕt Āndrōn,

īnquĕ mĕīs ŏcŭlīs ‖ cāndĭdă Dēlŏs ĕrāt;

quām prŏcŭl ūt vīdī: "Quīd mē fŭgĭs, īnsŭlă", dīxī?

"Lābĕrĭs īn māgnō ‖ nūmquĭd, ŭt āntĕ, mărī?"

Īnstĭtĕrām tērraē, cūm iām prŏpĕ lūcĕ pĕrāctā

dēmĕrĕ pūrpŭrĕīs ‖ Sōl iŭgă vēllĕt ĕquīs;

quōs īdēm sŏlĭtōs pōstquām rĕvŏcāvĭt ăd ōrtūs,

cōmūntūr nōstraē ‖ mātrĕ iŭbēntĕ cŏmaē;

īpsă dĕdīt gēmmās dĭgĭtīs ēt crīnĭbŭs aūrūm

ēt vēstēs ŭmĕrīs ‖ īndŭĭt īpsă mĕīs.

Prōtĭnŭs ēgrēssaē Sŭpĕrīs, quĭbŭs īnsŭlă sācra ēst,

flāvă sălūtātīs ‖ tūră mĕrūmquĕ dămūs,

dūmquĕ părēns ārās vōtīvō sānguĭnĕ tīngīt

sēctăquĕ fūmōsīs ‖ īngĕrĭt ēxtă fŏcīs,

sēdŭlă mē nūtrīx ălĭās quŏquĕ dūcĭt ĭn aēdēs,

ērrāmūsquĕ văgō ‖ pēr lŏcă sācră pĕdĕ,

ēt mŏdŏ pōrtĭcĭbūs spătĭōr, mŏdŏ mūnĕră rēgūm

mīrŏr ĕt īn cūnctīs ‖ stāntĭă sīgnă lŏcīs;

mīrŏr ĕt īnnŭmĕrīs strūctām dē cōrnĭbŭs ārām

ēt dē quā părĭēns ‖ ārbŏrĕ nīxă dĕa ēst,

ēt quaē praētĕrĕā (nĕque ĕnīm mĕmĭnīvĕ lĭbētvĕ

quīdquĭd ĭbī vīdī ‖ dīcĕrĕ) Dēlŏs hăbēt.

Fōrsĭtăn haēc spēctāns ā tē spēctābăr, Ăcōntī,

vīsăquĕ sīmplĭcĭtās ‖ ēst mĕă pōssĕ căpī.

Īn tēmplūm rĕdĕō grădĭbūs sūblīmĕ Dĭānaē;

tūtĭŏr hōc ēcquīs ‖ dēbŭĭt ēssĕ lŏcūs?

Mīttĭtŭr āntĕ pĕdēs mālūm cūm cārmĭnĕ tālī.

Eī mĭhĭ! iūrāvī ‖ nūnc quŏquĕ paēnĕ tĭbī.

Sūstŭlĭt hōc nūtrīx mīrātăquĕ, "pērlĕgĕ" dīxīt.

Īnsĭdĭās lēgī, ‖ māgnĕ pŏētă, tŭās.

Nōmĭnĕ cōniŭgĭī dīctō cōnfūsă pŭdōrĕ

sēnsī mē tōtīs ‖ ērŭbŭīssĕ gĕnīs

lūmĭnăque īn grĕmĭō vĕlŭtī dēfīxă tĕnēbām,

lūmĭnă prōpŏsĭtī ‖ fāctă mĭnīstră tŭī.

Īmprŏbĕ, quīd gaūdēs aūt quaē tĭbĭ glōrĭă pārta ēst,

quīdvĕ vĭr ēlūsā ‖ vīrgĭnĕ laūdĭs hăbēs?

Nōn ĕgŏ cōnstĭtĕrām sūmptā pēltātă sĕcūrī,

quālĭs ĭn Īlĭăcō ‖ Pēnthĕsĭlēă sŏlō;

nūllŭs Ămāzŏnĭō caēlātūs bāltĕŭs aūrō,

sīcŭt ăb Hīppŏlўtē, ‖ praēdă rĕlātă tĭbi ēst.

Vērbă quĭd ēxūltās tŭă sī mĭhĭ vērbă dĕdērūnt,

sūmquĕ părūm prūdēns ‖ āptă pŭēllă dŏlīs?

Cŷdīppēn pōmūm, pōmūm Schoēnēĭdă cēpīt;

tū nūnc Hīppŏmĕnēs ‖ scīlĭcĕt āltĕr ĕrīs?

Āt fŭĕrāt mĕlĭūs, sī tē pŭĕr īstĕ tĕnēbāt,

quēm tū nēscĭŏ quās ‖ dīcĭs hăbērĕ făcēs,

mōrĕ bŏnīs sŏlĭtō spēm nōn cōrrūmpĕrĕ fraūdĕ;

ēxōrāndă tĭbī, ‖ nōn căpĭēndă fŭī.

Cūr, mē cūm pĕtĕrēs, ĕă nōn prŏfĭtēndă pŭtābās,

prōptēr quaē nōbīs ‖ īpsĕ pĕtēndŭs ĕrās?

Cōgĕrĕ cūr pŏtĭūs quām pērsuādērĕ vŏlēbās,

sī pŏtĕram aūdītā ‖ cōndĭcĭōnĕ căpī?

Quīd tĭbĭ nūnc prōdēst iūrāndī fōrmŭlă iūrīs

līnguăquĕ praēsēntēm ‖ tēstĭfĭcātă dĕām?

Quaē iūrāt, mēns ēst; nīl cōniūrāvĭmŭs īllā;

īllă fĭdēm dīctīs ‖ āddĕrĕ sōlă pŏtēst.

Cōnsĭlĭūm prūdēnsque ănĭmī sēntēntĭă iūrāt,

ēt nĭsĭ iūdĭcĭī ‖ vīncŭlă nūllă vălēnt.

Sī tĭbĭ cōniŭgĭūm vŏlŭī prōmīttĕrĕ nōstrūm,

ēxĭgĕ pōllĭcĭtī ‖ dēbĭtă iūră tŏrī,

sēd sī nīl dĕdĭmūs praētēr sĭnĕ pēctŏrĕ vōcēm,

vērbă sŭīs frūstrā ‖ vīrĭbŭs ōrbă tĕnēs.

Nōn ĕgŏ iūrāvī; lēgī iūrāntĭă vērbă;

vīr mĭhĭ nōn īstō ‖ mōrĕ lĕgēndŭs ĕrās.

Dēcĭpĕ sīc ălĭās, sūccēdăt ĕpīstŭlă pōmō.

Sī vălĕt hōc, māgnās ‖ dītĭbŭs aūfĕr ŏpēs;

fāc iūrēnt rēgēs sŭă sē tĭbĭ rēgnă dătūrōs,

sītquĕ tŭūm, tōtō ‖ quīdquĭd ĭn ōrbĕ plăcēt.

Māiŏr ĕs hōc īpsā mūltō, mĭhĭ crēdĕ, Dĭānā,

sī tŭă tām praēsēns ‖ līttĕră nūmĕn hăbēt.

Cūm tămĕn haēc dīxī, cūm mē tĭbĭ fīrmă nĕgāvī,

cūm bĕnĕ prōmīssī ‖ caūsă pĕrāctă mĕi ēst,

cōnfĭtĕōr, tĭmĕō saēvaē Lātōĭdŏs īrām

ēt cōrpūs laēdī ‖ sūspĭcŏr īndĕ mĕūm.

Nām quārē, quŏtĭēns sŏcĭālĭă sācră părāntūr,

nūptūraē tŏtĭēns ‖ lānguĭdă mēmbră cădūnt?

Tēr mĭhĭ iām vĕnĭēns pŏsĭtās Hўmĕnaēŭs ăd ārās

fūgĭt ĕt ē thălămī ‖ līmĭnĕ tērgă dĕdīt,

vīxquĕ mănū pīgrā tŏtĭēns īnfūsă rĕsūrgūnt

lūmĭnă, vīx mōtō ‖ cōrrĭpĭt īgnĕ făcēs;

saēpĕ cŏrōnātīs stīllānt ūnguēntă căpīllīs

ēt trăhĭtūr mūltō ‖ splēndĭdă pāllă crŏcō.

Cūm tĕtĭgīt līmēn, lăcrĭmās mōrtīsquĕ tĭmōrēm

cērnĭt ĕt ā cūltū ‖ mūltă rĕmōtă sŭō,

ēt pŭdĕt īn trīstī laētūm cōnsūrgĕrĕ tūrbā

quīque ĕrăt īn pāllā, ‖ trānsĭt ĭn ōră rŭbōr;

prōĭcĭt īpsĕ sŭā dēdūctās frōntĕ cŏrōnās

spīssăquĕ dē nĭtĭdīs ‖ tērgĭt ămōmă cŏmīs.

Āt mĭhĭ vaē! mĭsĕraē tōrrēntūr fēbrĭbŭs ārtūs

ēt grăvĭūs iūstō ‖ pāllĭă pōndŭs hăbēnt,

nōstrăquĕ plōrāntēs vĭdĕō sŭpĕr ōră părēntēs

ēt făcĕ prō thălămī ‖ fāx mĭhĭ mōrtĭs ădēst.

Pārcĕ lăbōrāntī, pīctā dĕă laētă phărētrā,

dāquĕ sălūtĭfĕrām ‖ iām mĭhĭ frātrĭs ŏpēm.

Tūrpĕ tĭbi ēst, īllūm caūsās dēpēllĕrĕ lētī,

tē cōntrā tĭtŭlūm ‖ mōrtĭs hăbērĕ mĕaē.

Nūmquĭd, ĭn ūmbrōsō cūm vēllēs fōntĕ lăvārī

īmprūdēns vūltūs ‖ ād tŭă lābră tŭlī?

Praētĕrĭīnĕ tŭās dē tōt caēlēstĭbŭs ārās,

āquĕ tŭa ēst nōstrā ‖ sprētă părēntĕ părēns?

Nīl ĕgŏ pēccāvī, nĭsĭ quōd pēriūrĭă lēgī

īnquĕ părūm faūstō ‖ cārmĭnĕ dōctă fŭī.

Tū quŏquĕ prō nōbīs, sī nōn mēntīrĭs ămōrēm,

tūră fĕrās; prōsīnt, ‖ quaē nŏcŭērĕ, mănūs.

Cūr, quaē sūccēnsēt quŏd ădhūc tĭbĭ pāctă pŭēllă

nōn tŭă sīt, fĭĕrī ‖ nē tŭă pōssĭt ăgīt?

Ōmnĭă dē vīvā tĭbĭ sūnt spērāndă; quĭd aūfērt

saēvă mĭhī vītām, ‖ spēm tĭbĭ dīvă mĕī?

Nēc tū crēdĭdĕrīs īllūm, cuī dēstĭnŏr ūxōr,

aēgră sŭpērpŏsĭtā ‖ mēmbră fŏvērĕ mănū.

Ādsĭdĕt īllĕ quĭdēm, quāntūm pērmīttĭtŭr, īpsĕ,

sēd mĕmĭnīt nōstrūm ‖ vīrgĭnĭs ēssĕ tŏrūm.

Iām quŏquĕ nēscĭŏ quīd dē sē sēnsīssĕ vĭdētūr;

nām lăcrĭmaē caūsā ‖ saēpĕ lătēntĕ cădūnt,

ēt mĭnŭs aūdāctēr blāndītŭr ĕt ōscŭlă rāră

āppĕtĭt ēt tĭmĭdō ‖ mē vŏcăt ōrĕ sŭām.

Nēc mīrōr sēnsīssĕ, nŏtīs cūm prōdăr ăpērtīs;

īn dēxtrūm vērsōr, ‖ cūm vĕnĭt īllĕ, lătūs

nēc lŏquŏr ēt tēctō sĭmŭlātūr lūmĭnĕ sōmnūs,

cāptāntēm tāctūs ‖ rēĭcĭōquĕ mănūm.

Īngĕmĭt ēt tăcĭtō sūspīrāt pēctŏrĕ, mē quōd

īnfēnsām, quāmvīs ‖ nōn mĕrĕātŭr, hăbēt.

Eī mĭhĭ, quōd gaūdēs ēt tē iŭvăt īstă vŏlūptās!

Eī mĭhĭ, quōd sēnsūs ‖ sūm tĭbĭ fāssă mĕōs!

Sī mĭhĭ līnguă fŏrēt tū nōstrā iūstĭŭs īrā,

quī mĭhĭ tēndēbās ‖ rētĭă, dīgnŭs ĕrās.

Scrībĭs ŭt īnvălĭdūm lĭcĕāt tĭbĭ vīsĕrĕ cōrpūs.

Ēs prŏcŭl ā nōbīs, ‖ ēt tămĕn īndĕ nŏcēs.

Mīrābār quārē tĭbĭ nōmĕn Ăcōntĭŭs ēssēt;

quōd făcĭāt lōngē ‖ vūlnŭs, ăcūmĕn hăbēs;

cērte ĕgŏ cōnvălŭī nōndūm dē vūlnĕrĕ tālī,

ūt iăcŭlō scrīptīs ‖ ēmĭnŭs īctă tŭīs.

Quīd tămĕn hūc vĕnĭās? sānē mĭsĕrābĭlĕ cōrpūs

īngĕnĭī vĭdĕās ‖ māgnă trŏpaēă tŭī!

Cōncĭdĭmūs măcĭē; cŏlŏr ēst sĭnĕ sānguĭnĕ, quālēm

īn pōmō rĕfĕrō ‖ mēntĕ fŭīssĕ tŭō;

cāndĭdă nēc mīxtō sūblūcēnt ōră rŭbōrĕ;

fōrmă nŏvī tālīs ‖ mārmŏrĭs ēssĕ sŏlēt;

ārgēntī cŏlŏr ēst īntēr cōnvīvĭă tālīs,

quōd tāctūm gĕlĭdaē ‖ frīgŏrĕ pāllĕt ăquaē.

Sī mē nūnc vĭdĕās, vīsām prĭŭs ēssĕ nĕgābīs,

"Ārtĕ nĕc ēst, dīcēs, ‖ īstă pĕtēndă mĕā",

prōmīssīquĕ fĭdēm, nē sīm tĭbĭ iūnctă, rĕmīttēs

ēt cŭpĭēs īllūd ‖ nōn mĕmĭnīssĕ dĕām.

Fōrsĭtăn ēt făcĭēs iūrem ūt cōntrārĭă rūrsūs,

quaēquĕ lĕgām mīttēs ‖ āltĕră vērbă mĭhī.

Sēd tămĕn āspĭcĕrēs vēllēm, proūt īpsĕ rŏgābās,

ēt dīscās spōnsaē ‖ lānguĭdă mēmbră tŭaē.

Dūrĭŭs ēt fērrō cūm sīt tĭbĭ pēctŭs, Ăcōntī,

tū vĕnĭām nōstrīs ‖ vōcĭbŭs īpsĕ pĕtās.

Nē tămĕn īgnōrēs, ŏpĕ quā rĕvălēscĕrĕ pōssīm,

quaērĭtŭr ā Dēlphīs ‖ fātă cănēntĕ dĕō;

īs quŏquĕ nēscĭŏ quām, nūnc ūt văgă fāmă sŭsūrrāt,

nēclēctām quĕrĭtūr ‖ tēstĭs hăbērĕ fĭdēm.

Hōc dĕŭs ēt vātēs, hōc ēt mĕă cārmĭnă dīcūnt.

Ā! dēsūnt vōtō ‖ cārmĭnă nūllă tŭō.

Ūndĕ tĭbī făvŏr hīc? nĭsĭ sī nŏvă fōrtĕ rĕpērta ēst.

Quaē căpĭāt māgnōs ‖ līttĕră lēctă dĕōs;

tēquĕ tĕnēntĕ dĕōs nūmēn sĕquŏr īpsă dĕōrūm

dōquĕ lĭbēns vīctās ‖ īn tŭă vōtă mănūs

fāssăquĕ sūm mātrī dēcēptaē foēdĕră līnguaē

lūmĭnă fīxă tĕnēns ‖ plēnă pŭdōrĭs hŭmō.

Cētĕră cūră tŭa ēst; plūs hōc quŏquĕ vīrgĭnĕ fāctūm,

nōn tĭmŭīt tēcūm ‖ quōd mĕă chārtă lŏquī.

Iām sătĭs īnvălĭdōs călămō lāssāvĭmŭs ārtūs,

ēt mănŭs ōffĭcĭūm ‖ lōngĭŭs aēgră nĕgāt.

Quīd, nĭsĭ sī cŭpĭō mē iām cōniūngĕrĕ tēcūm,

rēstăt? ŭt ādscrībāt ‖ līttĕră nōstră "vălē".

Littera peruenit tua quo consueuit, Aconti

et paene est oculis insidiata meis.

Pertimui scriptumque tuum sine murmure legi,

iuraret ne quos inscia lingua deos;

et, puto, captasses iterum, nisi, ut ipse fateris,

promissam scires me satis esse semel.

Nec lectura fui, sed, si tibi dura fuissem,

aucta foret saeuae forsitan ira deae;

omnia cum faciam, cum dem pia tura Dianae,

illa tamen iusta plus tibi parte fauet.

utque cupis credi, memori te vindicat ira:

talis in Hippolyto vix fuit illa suo.

At melius uirgo fauisset uirginis annis,

quos uereor paucos ne uelit esse mihi.

Languor enim causis non apparentibus haeret,

adiuuor et nulla fessa medentis ope.

Quam tibi nunc gracilem uix haec rescribere quamque

pallida uix cubito membra leuare putas?

Huc timor accedit, ne quis nisi conscia nutrix

colloquii nobis sentiat esse uices.

Ante fores sedet haec quid agamque rogantibus intus,

ut possim tuto scribere, "dormit" ait;

mox, ubi, secreti longi causa optima, somnus

credibilis tarda desinit esse mora,

iamque uenire uidet quos non admittere durum est,

exscreat et pacta dat mihi signa nota.

Sicut eram, properans uerba imperfecta relinquo,

et tegitur trepido littera coepta sinu.

Inde meos digitos iterum repetita fatigat.

Quantus sit nobis aspicis ipse labor,

quo peream, si dignus eras, ut uera loquamur;

sed melior iusto quamque mereris ego.

Ergo te propter totiens incerta salutis

commentis poenas doque dedique tuis?

Haec nobis formae te laudatore superbae

contingit merces et placuisse nocet?

Si, tibi deformis, quod mallem, uisa fuissem,

culpatum nulla corpus egeret ope;

nunc laudata gemo, nunc me certamine uestro

perditis et proprio uulneror ipsa bono.

Dum neque tu cedis, nec se putat ille secundum,

tu uotis obstas illius, ille tuis,

ipsa uelut nauis iactor; quam certus in altum

propellit Boreas, aestus et unda refert,

cumque dies caris optata parentibus instat,

immodicus pariter corporis ardor inest.

Ei mihi! coniugii tempus crudelis ad ipsum

Persephone nostras pulsat acerba fores.

Iam pudet, et timeo, quamuis mihi conscia non sim,

offensos uidear ne meruisse deos.

Accidere haec aliquis casu contendit, at alter

acceptum Superis hunc negat esse uirum,

neue nihil credas in te quoque dicere famam,

facta ueneficiis pars putat ista tuis.

Causa latet, mala nostra patent; uos pace mouetis

aspera submota proelia, plector ego.

Dic mihi nunc, solitoque tibi ne decipe more;

quid facies odio, sic ubi amore noces?

Si laedis quod amas, hostem sapienter amabis;

me, precor, ut serues, perdere uelle uelis!

Aut tibi iam nulla est speratae cura puellae,

quam ferus indigna tabe perire sinis,

aut, dea si frustra pro me tibi saeua rogatur,

qua mihi te iactes, gratia nulla tua est.

Elige quid fingas. non uis placare Dianam;

immemor es nostris. non potes; illa tui est.

Vel numquam mallem uel non mihi tempore in illo

esset in Aegaeis cognita Delos aquis.

Tunc mea difficili deducta est aequore nauis

et fuit ad coeptas hora sinistra uias.

Quo pede processi? quo me pede limine moui?

Picta citae tetigi quo pede texta ratis?

Bis tamen aduerso redierunt carbasa uento.

Mentior a demens! ille secundus erat;

ille secundus erat, qui me referebat euntem

quique parum felix impediebat iter.

Atque utinam constans contra mea uela fuisset!

Sed stultum est uenti de leuitate queri.

Mota loci fama properabam uisere Delon

et facere ignaua puppe uidebar iter;

quam saepe ut tardis feci conuicia remis

questaque sum uento lintea parca dari.

Et iam transieram Myconon, iam Tenon et Andron,

inque meis oculis candida Delos erat;

quam procul ut uidi: "Quid me fugis, insula", dixi?

"Laberis in magno numquid, ut ante, mari?"

Institeram terrae, cum iam prope luce peracta

demere purpureis Sol iuga uellet equis;

quos idem solitos postquam reuocauit ad ortus,

comuntur nostrae matre iubente comae;

ipsa dedit gemmas digitis et crinibus aurum

et uestes umeris induit ipsa meis.

Protinus egressae Superis, quibus insula sacra est,

flaua salutatis tura merumque damus,

dumque parens aras uotiuo sanguine tingit

sectaque fumosis ingerit exta focis,

sedula me nutrix alias quoque ducit in aedes,

erramusque uago per loca sacra pede,

et modo porticibus spatior, modo munera regum

miror et in cunctis stantia signa locis;

miror et innumeris structam de cornibus aram

et de qua pariens arbore nixa dea est,

et quae praeterea (neque enim meminiue libetue

quidquid ibi uidi dicere) Delos habet.

Forsitan haec spectans a te spectabar, Aconti,

uisaque simplicitas est mea posse capi.

In templum redeo gradibus sublime Dianae;

tutior hoc ecquis debuit esse locus?

Mittitur ante pedes malum cum carmine tali.

Ei mihi! iuraui nunc quoque paene tibi.

Sustulit hoc nutrix mirataque, "perlege" dixit.

Insidias legi, magne poëta, tuas.

Nomine coniugii dicto confusa pudore

sensi me totis erubuisse genis

luminaque in gremio ueluti defixa tenebam,

lumina propositi facta ministra tui.

Improbe, quid gaudes aut quae tibi gloria parta est,

quidue uir elusa uirgine laudis habes?

Non ego constiteram sumpta peltata securi,

qualis in Iliaco Penthesilea solo;

nullus Amazonio caelatus balteus auro,

sicut ab Hippolyte, praeda relata tibi est.

Verba quid exultas tua si mihi uerba dederunt,

sumque parum prudens apta puella dolis?

Cydippen pomum, pomum Schoeneida cepit;

tu nunc Hippomenes scilicet alter eris?

At fuerat melius, si te puer iste tenebat,

quem tu nescio quas dicis habere faces,

more bonis solito spem non corrumpere fraude;

exoranda tibi, non capienda fui.

Cur, me cum peteres, ea non profitenda putabas,

propter quae nobis ipse petendus eras?

Cogere cur potius quam persuadere uolebas,

si poteram audita condicione capi?

Quid tibi nunc prodest iurandi formula iuris

linguaque praesentem testificata deam?

Quae iurat, mens est; nil coniurauimus illa;

illa fidem dictis addere sola potest.

Consilium prudensque animi sententia iurat,

et nisi iudicii uincula nulla ualent.

Si tibi coniugium uolui promittere nostrum,

exige polliciti debita iura tori,

sed si nil dedimus praeter sine pectore uocem,

uerba suis frustra uiribus orba tenes.

Non ego iuraui; legi iurantia uerba;

uir mihi non isto more legendus eras.

Decipe sic alias, succedat epistula pomo.

Si ualet hoc, magnas ditibus aufer opes;

fac iurent reges sua se tibi regna daturos,

sitque tuum, toto quidquid in orbe placet.

Maior es hoc ipsa multo, mihi crede, Diana,

si tua tam praesens littera numen habet.

Cum tamen haec dixi, cum me tibi firma negaui,

cum bene promissi causa peracta mei est,

confiteor, timeo saeuae Latoidos iram

et corpus laedi suspicor inde meum.

Nam quare, quotiens socialia sacra parantur,

nupturae totiens languida membra cadunt?

Ter mihi iam ueniens positas Hymenaeus ad aras

fugit et e thalami limine terga dedit,

uixque manu pigra totiens infusa resurgunt

lumina, uix moto corripit igne faces;

saepe coronatis stillant unguenta capillis

et trahitur multo splendida palla croco.

Cum tetigit limen, lacrimas mortisque timorem

cernit et a cultu multa remota suo,

et pudet in tristi laetum consurgere turba

quique erat in palla, transit in ora rubor;

proicit ipse sua deductas fronte coronas

spissaque de nitidis tergit amoma comis.

At mihi uae! miserae torrentur febribus artus

et grauius iusto pallia pondus habent,

nostraque plorantes uideo super ora parentes

et face pro thalami fax mihi mortis adest.

Parce laboranti, picta dea laeta pharetra,

daque salutiferam iam mihi fratris opem.

Turpe tibi est, illum causas depellere leti,

te contra titulum mortis habere meae.

Numquid, in umbroso cum uelles fonte lauari

imprudens uultus ad tua labra tuli?

Praeteriine tuas de tot caelestibus aras,

aque tua est nostra spreta parente parens?

Nil ego peccaui, nisi quod periuria legi

inque parum fausto carmine docta fui.

Tu quoque pro nobis, si non mentiris amorem,

tura feras; prosint, quae nocuere, manus.

Cur, quae succenset quod adhuc tibi pacta puella

non tua sit, fieri ne tua possit agit?

Omnia de uiua tibi sunt speranda; quid aufert

saeua mihi uitam, spem tibi diua mei?

Nec tu credideris illum, cui destinor uxor,

aegra superposita membra fouere manu.

Adsidet ille quidem, quantum permittitur, ipse,

sed meminit nostrum uirginis esse torum.

Iam quoque nescio quid de se sensisse uidetur;

nam lacrimae causa saepe latente cadunt,

et minus audacter blanditur et oscula rara

appetit et timido me uocat ore suam.

Nec miror sensisse, notis cum prodar apertis;

in dextrum uersor, cum uenit ille, latus

nec loquor et tecto simulatur lumine somnus,

captantem tactus reicioque manum.

Ingemit et tacito suspirat pectore, me quod

infensam, quamuis non mereatur, habet.

Ei mihi, quod gaudes et te iuuat ista uoluptas!

Ei mihi, quod sensus sum tibi fassa meos!

Si mihi lingua foret tu nostra iustius ira,

qui mihi tendebas retia, dignus eras.

Scribis ut inualidum liceat tibi uisere corpus.

Es procul a nobis, et tamen inde noces.

Mirabar quare tibi nomen Acontius esset;

quod faciat longe uulnus, acumen habes;

certe ego conualui nondum de uulnere tali,

ut iaculo scriptis eminus icta tuis.

Quid tamen huc uenias? sane miserabile corpus

ingenii uideas magna tropaea tui!

Concidimus macie; color est sine sanguine, qualem

in pomo refero mente fuisse tuo;

candida nec mixto sublucent ora rubore;

forma noui talis marmoris esse solet;

argenti color est inter conuiuia talis,

quod tactum gelidae frigore pallet aquae.

Si me nunc uideas, uisam prius esse negabis,

"Arte nec est, dices, ista petenda mea",

promissique fidem, ne sim tibi iuncta, remittes

et cupies illud non meminisse deam.

Forsitan et facies iurem ut contraria rursus,

quaeque legam mittes altera uerba mihi.

Sed tamen aspiceres uellem, prout ipse rogabas,

et discas sponsae languida membra tuae.

Durius et ferro cum sit tibi pectus, Aconti,

tu ueniam nostris uocibus ipse petas.

Ne tamen ignores, ope qua reualescere possim,

quaeritur a Delphis fata canente deo;

is quoque nescio quam, nunc ut uaga fama susurrat,

neclectam queritur testis habere fidem.

Hoc deus et uates, hoc et mea carmina dicunt.

A! desunt uoto carmina nulla tuo.

Vnde tibi fauor hic? nisi si noua forte reperta est.

Quae capiat magnos littera lecta deos;

teque tenente deos numen sequor ipsa deorum

doque libens uictas in tua uota manus

fassaque sum matri deceptae foedera linguae

lumina fixa tenens plena pudoris humo.

Cetera cura tua est; plus hoc quoque uirgine factum,

non timuit tecum quod mea charta loqui.

Iam satis inualidos calamo lassauimus artus,

et manus officium longius aegra negat.

Quid, nisi si cupio me iam coniungere tecum,

restat? ut adscribat littera nostra "uale".