Īn nŏvă sūrgēntēm māiōrăquĕ vīrĭbŭs aūsūm
nēc pĕr ĭnāccēssōs mĕtŭēntēm vādĕrĕ sāltūs
dūcĭtĕ, Pīĕrĭdēs. vēstrōs ēxtēndĕrĕ fīnēs
cōnŏr ĕt īgnōtōs īn cārmĭnă dūcĕrĕ cēnsūs.
nōn ĕgo ĭn ēxcĭdĭūm caēlī nāscēntĭă bēllă,5
fūlmĭnĭs ēt flāmmīs pārtūs īn mātrĕ sĕpūltōs,
nōn cōniūrātōs rēgēs Troīāquĕ cădēntĕ
Hēctŏră vēnālēm cĭnĕrī Prĭămūmquĕ fĕrēntēm,
Cōlchĭdă nēc rĕfĕrām vēndēntēm rēgnă părēntīs
ēt lăcĕrūm frātrēm stūprō, sĕgĕtēsquĕ vĭrōrūm10
taūrōrūmquĕ trŭcīs flāmmās vĭgĭlēmquĕ drăcōnēm
ēt rĕdŭcēs ānnōs aūrōque īncēndĭă fāctă
ēt mălĕ cōncēptōs pārtūs pēiūsquĕ nĕcātōs;
nōn ānnōsă cănām Mēssēnēs bēllă nŏcēntīs,
sēptēnōsvĕ dŭcēs ērēptăquĕ fūlmĭnĕ flāmmīs15
moēnĭă Thēbārum ēt vīctām quĭă vīcĕrăt ūrbēm,
gērmānōsvĕ pătrīs rĕfĕrām mātrīsquĕ nĕpōtēs,
nātōrūmve ĕpŭlās cōnvērsăquĕ sīdĕră rētrō
ērēptūmquĕ dĭēm, nēc Pērsĭcă bēllă prŏfūndō
īndīcta ēt māgnā pōntūm sūb clāssĕ lătēntēm20
īmmīssūmquĕ frĕtūm tērrīs, ĭtĕr aēquŏrĭs ūndīs;
nōn rēgīs māgnī spătĭō māiōrĕ cănēndă
quām sūnt āctă lŏquār. Rōmānaē gēntĭs ŏrīgŏ,
quōtquĕ dŭcēs ūrbīs tōt bēlla ātque ōtĭa, ĕt ōmnīs
īn pŏpŭli ūnīūs lēgēs ūt cēssĕrĭt ōrbīs,25
dīffērtūr. făcĭle ēst vēntīs dărĕ vēlă sĕcūndīs
fēcūndūmquĕ sŏlūm vărĭās ăgĭtārĕ pĕr ārtēs
aūrōque ātque ĕbŏrī dĕcŭs āddĕrĕ, cūm rŭdĭs īpsă
mātĕrĭēs nĭtĕāt. spĕcĭōsīs cōndĕrĕ rēbūs
cārmĭnă vūlgātum ēst, ŏpŭs ēt cōmpōnĕrĕ sīmplēx.30
āt mĭhĭ pēr nŭmĕrōs īgnōtăquĕ nōmĭnă rērūm
tēmpŏrăque ēt vărĭōs cāsūs mōmēntăquĕ mūndī
sīgnōrūmquĕ vĭcēs pārtēsque īn pārtĭbŭs īpsīs
lūctāndum ēst. quaē nōssĕ nĭmīs, quīd, dīcĕrĕ quāntūm
cārmĭnĕ quīd prŏprĭō? pĕdĭbūs quīd iūngĕrĕ cērtīs?35
hūc ădĕs, ō quīcūmquĕ mĕīs ādvērtĕrĕ coēptīs
aūrem ŏcŭlōsquĕ pŏtēs, vērās ēt pērcĭpĕ vōcēs.
īmpēndās ănĭmūm; nēc dūlcĭă cārmĭnă quaērās:
ōrnārī rēs īpsă nĕgāt cōntēntă dŏcērī.
ēt, sīqua ēxtērnā rĕfĕrēntūr nōmĭnă līnguā,40
hōc ŏpĕrīs, nōn vātĭs ĕrīt: nōn ōmnĭă flēctī
pōssūnt, ēt prŏprĭā mĕlĭūs sūb vōcĕ nŏtāntūr.
Nūnc ăgĕ sūbtīlī rēm sūmmām pērspĭcĕ cūrā,
quaē tĭbĭ praēcĭpŭōs ūsūs mōnstrātă mĭnīstrēt
ēt cērtās dĕt ĭn ārtĕ vĭās ād fātă vĭdēndă,45
sī bĕnĕ cōnstĭtĕrīt vĭgĭlāntī cōndĭtă sēnsū.
prīncĭpĭūm rērum ēt cūstōs nātūră lătēntūm
(cūm tāntās strŭĕrēt mōlēs pēr moēnĭă mūndī
ēt cīrcūm fūsīs ōrbēm cōnclūdĕrĕt āstrīs
ūndĭquĕ pēndēntem īn mĕdĭūm, dīvērsăquĕ mēmbră50
ōrdĭnĭbūs cērtīs sŏcĭārēt cōrpŭs ĭn ūnūm,
āĕrăque ēt tērrās flāmmāmque ūndāmquĕ nătāntēm
mūtŭa ĭn āltērnūm praēbēre ălĭmēntă iŭbērēt,
ūt tōt pūgnāntīs rĕgĕrēt cōncōrdĭă caūsās
stārētque āltērnō rĕlĭgātūs foēdĕrĕ mūndūs),55
ēxcēptum ā sūmmā nēquīd rătĭōnĕ mănērēt
ēt quŏd ĕrāt mūndī mūndō rĕgĕrētŭr ăb īpsō,
fātă quŏque ēt vītās hŏmĭnūm sūspēndĭt ăb āstrīs,
quaē sūmmās ŏpĕrūm pārtēs, quaē lūcĭs hŏnōrēm,
quaē fāmam āssĕrĕrēnt, quaē nūmquām fēssă vŏlārēnt.60
quaē, quăsĭ, pēr mĕdĭām, mūndī praēcōrdĭă, pārtēm
dīspŏsĭta, ōbtĭnĕānt, Phoēbūm lūnāmquĕ văgāsquĕ
ēvīncūnt stēllās nēc nōn vīncūntŭr ĕt īpsă,
hīs rĕgĭmēn nātūră dĕdīt, prŏprĭāsquĕ săcrāvīt
ūnĭcŭīquĕ vĭcēs sānxītquĕ pĕr ōmnĭă sūmmām,65
ūndĭque ŭtī fātī rătĭō trăhĕrētŭr ĭn ūnūm.
nām, quōdcūmquĕ gĕnūs rērūm, quōtcūmquĕ lăbōrēs
quaēque ŏpĕra ātque ārtēs, quīcūmquĕ pĕr ōmnĭă cāsūs
hūmāna īn vītā pŏtĕrānt cōntīngĕrĕ, sōrtĕ
cōmplēxa ēst, tŏt ĕt īn pārtēs, quŏt ĕt āstră lŏcārāt,70
dīspŏsŭīt, cērtāsquĕ vĭcēs, sŭă mūnĕră cuīquĕ
āttrĭbŭīt, tōtūmque hŏmĭnīs pēr sīdĕră cēnsūm
ōrdĭnĕ sūb cērtō dūxīt, pārs sēmpĕr ŭt eīdēm
cōnfīnīs pārtī vīcīnīs stārĕt ĭn āstrīs.
hōrum ŏpĕrūm sōrtēs ād sīngŭlă sīgnă lŏcāvīt,75
nōn ŭt ĭn aētērnā caēlī stătĭōnĕ mănērēnt
ēt cūnctōs hŏmĭnūm părĭtēr trăhĕrēntŭr ĭn ōrtūs
ēx īsdēm rĕpĕtītă lŏcīs, sēd tēmpŏrĕ sēdēs
nāscēntum āccĭpĕrēnt prŏprĭās sīgnīsquĕ mĭgrārēnt
ātque ălĭās ălĭī sōrs quaēque āccēdĕrĕt āstrō,80
ūt căpĕrēt gĕnĭtūră nŏvām pēr sīdĕră fōrmām
nēc tămĕn īncērtō cōnfūndĕrĕt ōmnĭă mōtū.
sēd, cūm pārs ŏpĕrūm quaē prīmā cōndĭtă sōrtēst
āccēpīt prŏprĭām nāscēntīs tēmpŏrĕ sēdēm,
cētĕră sūccēdūnt sīgnīsquĕ sĕquēntĭbŭs haērēnt.85
ōrdŏ dŭcēm sĕquĭtūr dōnēc vĕnĭt ōrbĭs ĭn ōrbēm.
hās aūtēm făcĭēs rērūm pēr sīgnă lŏcātās,
īn quĭbŭs ōmnĭs ĕrīt fōrtūnaē cōndĭtă sūmmă,
ūt cūrsū stēllaē sēptēm laēdūntvĕ iŭvāntvĕ
cārdĭnĭbūsvĕ mŏvēt dīvīnă pŏtēntĭă mūndūm,90
sīc fēlīx aūt trīstĕ vĕnīt pēr sīngŭlă fātūm
tālĭs ĕt īllīūs sōrs ēst spērāndă nĕgōtī.
haēc mĭhĭ sōllēmnī sūnt ōrdĭnĕ cūnctă cănēndă
ēt tĭtŭlīs sīgnāndă sŭīs rērūmquĕ fĭgūrīs,
ūt pătĕāt pŏsĭtūra ŏpĕrūm nōmēnquĕ gĕnūsquĕ.95
Fōrtūnaē sōrs prīmă dăta ēst. hōc īllă pĕr ārtēm
cēnsētūr tĭtŭlō, quĭă prōxĭmă cōntĭnĕt īn sē
fūndāmēntă dŏmūs dŏmŭīque haērēntĭă cūnctă:
quī mŏdŭs īn sērvīs, quī sīt cōncēssŭs ĭn ārvīs
quāmquĕ dătūm māgnās ŏpĕrūm cōmpōnĕrĕ mōlēs,100
ūt văgă fūlgēntīs cōncōrdānt sīdĕră caēlī.
pōst hīnc mīlĭtĭaē lŏcŭs ēst, quā quīdquĭd ĭn ārmīs
quōdquĕ pĕrēgrīnās īntēr vērsāntĭbŭs ūrbēs
āccĭdĕre āssuēvīt tĭtŭlō cōmprēndĭtŭr ūnō.
tērtĭa ăd ūrbānōs stătĭo ēst nŭmĕrāndă lăbōrēs105
(hōc quŏquĕ mīlĭtĭaē gĕnŭs ēst, cīvīlĭbŭs āctīs
cōmpŏsĭtūm) fĭdĕīquĕ tĕnēt pārēntĭă vīnclă;
fōrmăt ămīcĭtĭās ēt saēpĕ cădēntĭă frūstrā
ōffĭcĭa, ēt cūltūs cōntīngānt praēmĭă quāntă
ēdŏcĕt, āppŏsĭtīs cūm mūndūs cōnsŏnăt āstrīs.110
iūdĭcĭōrum ŏpŭs īn quārtō nātūră lŏcāvīt
fōrtūnāmquĕ fŏrī: fūndēntēm vērbă pătrōnūm
pēndēntēmquĕ rĕūm līnguā nērvīsquĕ lŏquēntīs
īmpŏsĭtum, ēt pŏpŭlō nūdāntēm cōndĭtă iūră
ātque ēxpēnsă sŭā sōlvēntēm iūrgĭă frōntĕ,115
cūm iūdēx vērī nĭhĭl āmplĭŭs ādvŏcăt īpsō.
quīdquīd prōpŏsĭtās īntēr fācūndĭă lēgēs
ēffĭcĭt, hōc tōtūm pārtēm cōncēssĭt ĭn ūnām
ātque, ūtcūmquĕ rĕgūnt dŏmĭnāntĭă sīdĕră, pārēt.
quīntūs cōniŭgĭō grădŭs ēst pēr sīgnă dĭcātūs120
ēt sŏcĭōs tĕnĕt, ēt cōmmīttēns hōspĭtă iūră
iūngĭtŭr ēt sĭmĭlīs cōniūngēns foēdŭs ămīcōs.
īn sēxtā dīvēs nŭmĕrātūr cōpĭă sēdĕ
ātque ādiūnctă sălūs rērūm, quārum āltĕră quāntī
cōntīngānt ūsūs mŏnĕt, āltĕră quām dĭŭtūrnī,125
sīdĕra ŭt īnclīnānt vīrēs ēt tēmplă gŭbērnānt.
sēptĭmă cēnsētūr saēvīs hōrrēndă pĕrīclīs,
sī mălĕ sūbscrībūnt stēllaē pēr sīgnă lŏcātaē.
nōbĭlĭtās tĕnĕt ōctāvām, quā cōnstăt hŏnōrīs
cōndĭcĭo ēt fāmaē mŏdŭs ēt gĕnŭs ēt spĕcĭōsō130
grātĭă praētēxtō. nōnūs lŏcŭs ōccŭpăt ōmnēm
nātōrūm sōrtēm dŭbĭām pătrĭōsquĕ tĭmōrēs
ōmnĭăque īnfāntūm mīxtā nūtrīcĭă tūrbā.
huīc vīcīnŭs ĕrīt, vītaē quī cōntĭnĕt āctūm,
īn quō sōrtīmūr mōrēs, ēt quālĭbŭs ōmnīs135
fōrmētūr dŏmŭs ēxēmplīs, quāmque ōrdĭnĕ cērtō
ād sŭă cōmpŏsĭtī dīscēdānt mūnĕră sērvī.
praēcĭpŭa ūndĕcĭmā pārs ēst īn sōrtĕ lŏcātă,
quaē sūmmām nōstrī sēmpēr vīrēsquĕ gŭbērnāt,
quāquĕ vălētūdō cōnstāt, nūnc lībĕră mōrbīs,140
nūnc ōpprēssă, mŏvēnt ūt mūndūm sīdĕră cūmquĕ.
nōn ălĭa ēst sēdēs, tēmpūsvĕ gĕnūsvĕ mĕdēndī
quaē sĭbĭ dēpōscāt vēl cūiūs tēmpŏrĕ praēstēt
aūxĭlĭum ēt vītaē sūcōs mīscērĕ sălūbrīs.
ūltĭmŭs ēt tōtām cōnclūdēns ōrdĭnĕ sūmmām145
rēbŭs ăpīscēndīs lăbŏr ēst, quī cōntĭnĕt ōmnīs
vōtōrum ēffēctūs, ēt, quaē sĭbĭ quīsquĕ sŭīsquĕ
prōpōnīt stŭdĭa ātque ārtēs, haēc īrrĭtă nē sīnt.
seū fĕrăt ōffĭcĭūm nūtūs blāndītŭs ĭn ōmnīs,
āspĕră sīvĕ fŏrō pēr lītēm iūrgĭă tēmptēt,150
fōrtūnāmvĕ pĕtāt pĕlăgō vēntīsquĕ sĕquātūr,
seū Cĕrĕrēm plēnā vīncēntēm crēdĭtă mēssĕ
aūt rĕpĕtāt Bācchūm pēr pīnguĭă mūstă flŭēntēm,
hāc īn pārtĕ dĭēs ātque hāc mōmēntă dăbūntūr,
sī bĕnĕ cōnvĕnĭēnt stēllaē pēr sīgnă sĕquēntēs;155
quārum ĕgŏ pōstĕrĭūs vīrēs ĭn ŭtrūmquĕ vălēntīs
ōrdĭnĕ sūb cērtō rēddām, cūm pāndĕre ĕārūm
īncĭpĭam ēffēctūs. nūnc, nē pērmīxtă lĕgēntēm
cōnfūndānt, nūdīs sătĭs ēst īnsīstĕrĕ mēmbrīs.
Ēt, quŏnĭām cērtō dīgēstōs ōrbĕ lăbōrēs160
nōmĭnăque īn nŭmĕrūm vīrēsque ēxēgĭmŭs ōmnīs
(āthlă vŏcānt Grāī, quaē cūnctă nĕgōtĭă rērūm
īn gĕnĕra ēt pārtēs bīs sēx dīvīsă cŏērcēnt),
nūnc, quĭbŭs āccēdānt sīgnīs quāndōquĕ, cănēndūmst.
pērpĕtŭās nĕque ĕnīm sēdēs ĕădēmvĕ pĕr ōmnīs165
sīdĕră nāscēntīs rĕtĭnēnt, sēd tēmpŏrĕ mūtānt,
nūnc hūc nūnc īllūc sīgnōrūm mōtă pĕr ōrbēm,
īncŏlŭmīs tămĕn ūt mănĕāt quī cōndĭtŭs ōrdōst.
ērgo ăgĕ, nē fālsā vărĭēt gĕnĭtūră fĭgūrā,
sī sŭă quēmquĕ vŏlēs rĕvŏcāre ād sīgnă lăbōrēm,170
Fōrtūnaē cōnquīrĕ lŏcūm pēr sīdĕră cūnctă,
quaē prīmum ēst aērūmnōsīs pārs dīctă sŭb āthlīs.
quī tĭbĭ cūm fŭĕrīt cērtā rătĭōnĕ rĕpērtūs,
cētĕră praēdīctō sŭbĕūntĭbŭs ōrdĭnĕ sīgnīs
cōniūngēs, tĕnĕānt prŏprĭās ūt sīngŭlă sēdēs.175
ēt, nē fōrtĕ văgūs Fōrtūnaē quaērĕrĕ sēdēm
īncĭpĭās, dŭplĭcī cērtām rătĭōnĕ căpēssĕ.
cūm tĭbĭ, nāscēntīs pērcēptō tēmpŏrĕ, fōrmă
cōnstĭtĕrīt caēlī, stēllīs ād sīgnă lŏcātīs
trānsvērsō Phoēbūs sī cārdĭnĕ cēlsĭŏr ībīt180
quī tĕnĕt ēxōrtūm vēl quī dēmērgĭt ĭn ūndās,
pēr tēmpūs lĭcĕt āffīrmēs nātum ēssĕ dĭēī.
āt, sī sūbiēctīs sēnīs fūlgēbĭt ĭn āstrīs
īnfĕrĭōr dēxtrā laēvāquĕ tĕnēntĭbŭs ōrbēm
cārdĭnĭbūs, nōctīs fŭĕrīt pēr tēmpŏră nātūs.185
haēc tĭbĭ cūm fŭĕrīnt cērtō dīscrīmĭnĕ nōtă,
tūnc, sī fōrtĕ dĭēs nāscēntem ēxcēpĕrĭt ālmă,
ā sōle ād lūnām nŭmĕrābĭs ĭn ōrdĭnĕ pārtēs
sīgnōrum, ōrtīvō tŏtĭdēm dē cārdĭnĕ dūcēs,
quēm bĕnĕ pārtītīs mĕmŏrānt hōrōscŏpŏn āstrīs.190
īn quōdcūmque ĭgĭtūr nŭmĕrūs pērvēnĕrĭt āstrūm
hōc dā Fōrtūnaē. iūngēs tūm cētĕră sīgnīs
āthlă sŭīs, cērtō sŭbĕūntĭbŭs ōrdĭnĕ cūnctīs.
āt, cum ōbdūctă nĭgrīs nōx ōrbēm tēxĕrĭt ālīs,
sīquĭs ĕrīt quī tūm mātērna ēxcēssĕrĭt ālvō,195
vērtĕ vĭās, sīcūt nātūraē vērtĭtŭr ōrdŏ.
cōnsŭlĕ tūm Phoēbēn ĭmĭtāntēm lūmĭnă frātrīs
sēmpĕr ĕt īn prŏprĭō rēgnāntēm tēmpŏrĕ nōctīs;
quōtque ăb ĕā Phoēbūs pārtēs ēt sīgnă rĕcēdīt
tōt nŭmĕrārĕ iŭbēt fūlgēns hōrōscŏpŏs ā sē.200
hūnc Fōrtūnă lŏcūm tĕnĕāt sŭbĕūntĭbŭs āthlīs,
ōrdĭnĕ nātūraē sīcūt sūnt cūnctă lŏcātă.
Fōrsĭtăn ēt quaērās, ăgĭlī rēm cōrdĕ nŏtāndām,
quā rătĭōnĕ quĕās, nātālīs tēmpŏrĕ, nātī
ēxprĭmĕre īmmērsō sūrgēntem hōrōscŏpŏn ōrbĕ.205
quōd nĭsĭ sūbtīlī vīsūm rătĭōnĕ tĕnētūr,
fūndāmēntă rŭūnt ārtīs nēc cōnsŏnăt ōrdŏ;
cārdĭnĭbūs quŏnĭām fālsīs, quī cūnctă gŭbērnānt,
mēntītūr făcĭēm mūndūs nēc cōnstăt ŏrīgŏ
flēxăquĕ mōmēntō vărĭāntūr sīdĕră tēmplī.210
sēd, quānta ēffēctū, rēs ēst tām plēnă lăbōrīs
cūrsĭbŭs aētērnīs mūndūm pēr sīgnă vŏlāntēm,
ūt tōtūm lūstrēt cūrvātīs ārcŭbŭs ōrbēm,
ēxprĭmĕre ēt vūltūs ēiūs cōmpōnĕrĕ cērtōs
āc tāntaē mōlīs mĭnĭmūm dēprēndĕrĕ pūnctūm:215
quaē pārs ēxōrtūm vēl quaē fāstīgĭă mūndī
aūfĕrăt ōccāsūs aūt īmō sēdĕrĭt ōrbĕ.
Nēc mē vūlgātaē rătĭōnīs praētĕrĭt ōrdŏ,
quaē bīnās trĭbŭīt sīgnīs sūrgēntĭbŭs hōrās
ēt părĭbūs spătĭīs aēquālĭă dīgĕrĭt āstră,220
ūt pārte ēx īllā, quā Phoēbī coēpĕrĭt ōrbīs,
dīscēdāt nŭmĕrūs sūmmāmque āccōmmŏdĕt āstrīs,
dōnēc pērvĕnĭāt nāscēntīs tēmpŭs ăd īpsūm,
ātque, ŭbĭ sūbstĭtĕrīt, sīgnūm dīcātŭr ŏrīrī.
sēd iăcĕt ōblīquō sīgnōrūm cīrcŭlŭs ōrbĕ,225
ātque ălĭa īnflēxīs ŏrĭūntūr sīdĕră mēmbrīs,
āst īllīs măgĭs ēst rēctūs sūrgēntĭbŭs ōrdŏ,
ūt prŏpĭūs nōdīs ălĭquōd vēl lōngĭŭs āstrūmst.
vīx fīnīt lūcēs Cāncēr, vīx brūmă rĕdūcīt,
quām brĕvĭs īllĕ iăcēt, tām lōngūs cīrcŭlŭs hīc ēst;230
Lībra Ărĭēsquĕ părēm rēddūnt nōctēmquĕ dĭēmquĕ.
sīc mĕdĭa ēxtrēmīs pūgnānt ēxtrēmăquĕ sūmmīs.
nēc nōctūrnă mĭnūs vărĭānt quām tēmpŏră lūcīs,
sēd tāntum ādvērsīs īdēm stāt mēnsĭbŭs ōrdŏ.
īn tām dīssĭmĭlī spătĭō vărĭīsquĕ dĭērūm235
ūmbrārūmquĕ mŏdīs quīs crēdĕrĕ pōssĭt ĭn aūrās
ōmnĭă sīgnă părī mūndī sūb lēgĕ mĕārĕ?
āddĕ quŏd īncērta ēst hōraē mēnsūră nĕque ūllām
āltĕră pār sĕquĭtūr, sēd, sīcūt sūmmă dĭērūm
vērtĭtŭr, ēt pārtēs sūrgūnt rūrsūsquĕ rĕcēdūnt;240
cūm tămĕn, īn quōcūmquĕ dĭēs dēdūcĭtŭr āstrō,
sēx hăbĕāt sūprā tērrās, sēx sīgnă sŭb īllīs.
quō fĭt ŭt īn bīnās nōn pōssīnt ōmnĭă nāscī,
cūm spătĭūm nōn sīt sĭbĭ pār pūgnāntĭbŭs hōrīs,
sī mŏdŏ bīs sēnaē sērvāntūr lūcĕ sŭb ōmnī,245
quēm nŭmĕrūm dēbēt rătĭō sēd nōn căpĭt ūsūs.
Nēc tĭbĭ cōnstābūnt ălĭtēr vēstīgĭă vērī,
nī, lūcēm nōctēmquĕ părīs dīmēnsŭs ĭn hōrās,
īn quāntūm vărĭō pătĕānt sūb tēmpŏrĕ nōrīs,
rēgŭlăque ēxāctā prīmūm fōrmētŭr ĭn hōrā250
quaē sūrgēns sīdēnsquĕ dĭēm pērpēndăt ĕt ūmbrās.
haēc ĕrĭt, īn Lībrā cūm lūcēm vīncĕrĕ nōctēs
īncĭpĭūnt vēl cūm mĕdĭō cōncēdĕrĕ vērē.
tūnc ĕtĕnīm sōlūm bīs sēnās tēmpŏra ĭn hōrās
aēquă pătēnt, mĕdĭō quōd cūrrīt Phoēbŭs Ŏlŷmpō.255
īs cūm pēr gĕlĭdās hĭĕmēs sūmmōtŭs ĭn aūstrōs
fūlgĕt ĭn ōctāvā Căprĭcōrnī pārtĕ bĭfōrmīs,
tūnc āngūstă dĭēs vērnālīs fērtŭr ĭn hōrās
dīmĭdĭam ātquĕ nŏvēm, sēd nōx ōblītă dĭēī
bīs sēptem āppŏsĭtā, nŭmĕrūs nē claūdĭcĕt, hōrā260
dīmĭdĭā. sīc īn dŭŏdēnās ēxĭt ŭtrīmquĕ
ēt rĕdĭt īn sŏlĭdūm nātūrā cōndĭtă sūmmă.
īndĕ cădūnt nōctēs sūrgūntque īn tēmpŏră lūcēs,
dōnĕc ăd ārdēntīs pūgnārūnt sīdĕră Cāncrī;
ātque ĭbĭ cōnvērsīs vĭcĭbūs mūtāntŭr ĭn hōrās265
brūmālīs, nōctēmquĕ dĭēs lūcēmquĕ tĕnēbraē
hībērnām rĕfĕrūnt, āltērnăquĕ tēmpŏră vīncūnt.
nūnc hūc nūnc īllūc grădĭbūs pēr sīdĕră cērtīs
īmpūlsaē, quōrūm rătĭō mănĭfēstă pĕr ārtēm
cōllēcta ēst vĕnĭētquĕ sŭō pēr cārmĭnă tēxtū,270
ātque haēc ēst īllās dēmūm mēnsūră pĕr ōrās
quās rĭgăt aēstīvīs grăvĭdūs tōrrēntĭbŭs āmnīs
Nīlŭs ĕt ērūmpēns ĭmĭtātūr sīdĕră mūndī
pēr sēptēm faūcēs ātque ōră fŭgāntĭă pōntūm.
Nūnc ăgĕ, quōt stădĭīs ēt quāntō tēmpŏrĕ sūrgānt275
sīdĕră, quōtquĕ cădānt, ănĭmō cōgnōscĕ săgācī,
nē māgna īn brĕvĭbūs lătĕānt cōmpēndĭă dīctīs.
nōbĭlĕ Lānĭgĕrī sīdūs, quōd cūnctă sĕquūntūr,
dēnă quătēr stădĭa ēxŏrĭēns dŭplĭcātăquĕ dūcīt
cūm cădĭt, ātque hōrām sūrgēns ēiūsquĕ trĭēntēm280
ōccŭpăt, ōccĭdŭūs gĕmĭnāt. tūm cētĕră sīgnă
ōctōnīs crēscūnt stădĭīs ŏrĭēntĭa ĭn ōrbēm
ēt tŏtĭdem āmīttūnt gĕlĭdās vērgēntĭa ĭn ūmbrās.
hōră nŏvō crēscīt pēr sīngŭlă sīgnă quădrāntĕ
tērtĭăque ē quīntā pārs pārte īndūcĭtŭr ēiūs.285
haēc sūnt ād Lībraē sīdūs sūrgēntĭbŭs āstrīs
īncrēmēntă: părī mōmēntō dāmnă trăhūntūr
cūm sŭbĕūnt ōrbēm. rūrsūsque ā sīdĕrĕ Lībraē
ōrdĭnĕ mūtātō părĭbūs pēr tēmpŏră vērsă
mōmēntīs rĕdĕūnt. nām, pēr quōt crēvĕrăt āstrūm290
Lānĭgĕrī stădĭa aūt hōrās, tōt Lībră rĕcēdīt;
ōccĭdŭūsque Ărĭēs spătĭūm tēmpūsquĕ cădēndī
quōd tĕnĕt, īn tāntūm Chēlaē cōnsūrgĕrĕ pērstānt.
ēxcĭpĭūnt vĭcĭbūs sē sīgnă sĕquēntĭă vērsīs.
haēc ŭbĭ cōnstĭtĕrīnt vĭgĭlāntī cōndĭtă mēntĕ295
iām făcĭle ēst tībī, quōd quāndŏque hŏrōscŏpĕt āstrūm,
nōscĕrĕ, cūm lĭcĕāt cērtīs sūrgēntĭă sīgnă
dūcĕrĕ tēmpŏrĭbūs prŏprĭāsque āscrībĕre ĭn hōrās,
pārtĭbŭs ūt rătĭō sīgnō dūcātŭr ăb īllō,
īn quō Phoēbŭs ĕrīt, quārūm mĭhĭ rēddĭtă sūmmāst.300
Sēd nĕquĕ pēr tērrās ōmnīs mēnsūră dĭērūm
ūmbrārūmque ĕădem ēst, sĭmĭlī nēc tēmpŏră sūmmā
mūtāntūr: mŏdŭs ēst vărĭūs rătĭōnĕ sŭb ūnā.
nām, quā Phrīxēī dūcūntūr vēllĕră sīgnī
Chēlārūmquĕ fĭdēs iūstaēque ēxāmĭnă Lībraē,305
ōmnĭă cōnsūrgūnt bīnās ĭbĭ sīgnă pĕr hōrās,
quōd mĕdĭūs rēctō praēcīdĭtŭr ōrdĭnĕ mūndūs
aēquālīsquĕ sŭpēr trānsvērsūm vērtĭtŭr āxēm.
īllīc pērpĕtŭā iūngūntūr pācĕ dĭēbūs
ōbscūraē nōctēs; aēquō stāt foēdĕrĕ tēmpūs;310
nēc mănĭfēstă pătēt fālsī fāllācĭă mūndī,
sēd sĭmĭlīs sĭmĭlī tōtō nōx rēddĭtŭr aēvō;
ōmnĭbŭs aūtūmnūs sīgnīs, vēr ōmnĭbŭs ūnūm,
ūnă quŏd aēquālī lūstrātūr līnĕă Phoēbō.
nēc rēfērt īllīc quō sōl dēcūrrăt ĭn āstrō,315
lītŏrĕūmnĕ cŏquāt Cāncrūm cōntrānĕ fĕrātūr,
sīdĕrĭbūs mĕdĭīs ān quaē sīnt quāttŭŏr īntēr
quōd, quāmquām pēr trīs sīgnōrūm cīrcŭlŭs ārcūs
ōblīquūs iăcĕāt, rēctō tămĕn ōrdĭnĕ zōnaē
cōnsūrgūnt sūprā căpŭt īn tērrāsquĕ fĕrūntūr320
ēt părĭbūs spătĭīs pēr sīngŭlă lūstră rĕsūrgūnt,
āc bĕnĕ dīvīsō mūndūs lătĕt ōrbĕ pătētquĕ.
āt, sĭmŭl ēx īllā tērrārūm pārtĕ rĕcēdās,
quīdquĭd ăd ēxtrēmōs tēmēt prōvēxĕrĭt āxēs
pēr cōnvēxă grădūs grēssūm fāstīgĭă tērraē,325
quām tĕrĕtī nātūră sŏlō dēcīrcĭnăt ōrbēm
īn tŭmĭdum ēt mĕdĭām mūndō sūspēndĭt ăb ōmnī,
ērgo ŭbĭ cōnscēndēs ōrbēm scāndēnsquĕ rŏtūndūm
dēgrĕdĭērĕ sĭmūl, fŭgĭēt pārs āltĕră tērraē,
āltĕră rēddētūr. sēd, quāntum īnflēxĕrĭs ōrbēm,330
tāntum īnclīnābīt caēlī pŏsĭtūră vŏlāntīs,
ēt mŏdŏ quaē fŭĕrānt sūrgēntĭă līmĭtĕ rēctō
sīdĕră cūrvātō dūcēntŭr ĭn aēthĕră trāctū,
ātque ĕrĭt ōblīquō sīgnōrūm bāltĕŭs ōrbĕ
quī trānsvērsŭs ĕrāt, stătĭō quāndo īllĭŭs ūnāst,335
nōstraē mūtāntūr sēdēs. ērgo īpsă mŏvērī
tēmpŏră iām rătĭō cōgīt vărĭōsquĕ rĕfērrĕ
sūb tālī rĕgĭōnĕ dĭēs, cūm sīdĕră flēxō
ōrdĭnĕ cōnfĭcĭānt cūrsūs ōblīquă mălīgnōs,
lōngĭŭs ātque ălĭīs ălĭūd prŏpĭūsvĕ rĕcūmbāt.340
prō spătĭō mŏră māgnă dătūr: quaē prōxĭmă nōbīs
cōnsūrgūnt, lōngōs caēlī vīsūntŭr ĭn ōrbēs;
ūltĭmă quaē fūlgēnt, cĕlĕrīs mērgūntŭr ĭn ūmbrās.
ēt, quānto ād gĕlĭdās prŏpĭūs quīs vēnĕrĭt Ārctōs,
tām măgĭs ēffŭgĭūnt ŏcŭlōs brūmālĭă sīgnă,345
vīxque ōrtīs ōccāsŭs ĕrīt. sī lōngĭŭs īndĕ
prōcēdāt, tōtīs cōndēntūr sīngŭlă mēmbrīs
trīcēnāsquĕ trăhēnt cōnēxō tēmpŏrĕ nōctēs
ēt tŏtĭdēm lūcēs ădĭmēnt. sīc pārvă dĭērūm
ēffĭcĭtūr mŏra ĕt āttrītīs cōnsūmĭtŭr hōrīs350
paūlātīmquĕ pĕrīt, spătĭō fŭgĭēntĭbŭs āstrīs.
plūrăquĕ, pēr pārtēs sūrrēptō tēmpŏrĕ, sīgnă
quaērēntūr mĕdĭō tērraē cēlātă tŭmōrĕ
ābdūcēntquĕ sĭmūl Phoēbūm tēxēntquĕ tĕnēbrās,
mēnsĭbŭs ērēptīs dōnēc sīt dēbĭlĭs ānnūs.355
sī vērō nātūră sĭnāt sūb vērtĭcĕ caēlī,
quēm gĕlĭdūs rĭgĭdīs fūlcīt cōmpāgĭbŭs āxīs,
aētērnās sŭpĕr īrĕ nĭvēs ōrbēmquĕ rĭgēntēm
prōnă Lўcāŏnĭaē spēctāntēm mēmbră pŭēllaē,
stāntĭs ĕrīt caēlī spĕcĭēs, lătĕrūmquĕ mĕātū360
tūrbĭnĭs īn mōrēm rēctā vērtīgĭnĕ cūrrēt.
īndĕ tĭbi ōblīquō sēx tāntūm sīgnă pătēbūnt
cīrcŭĭtū, nūllōs ūmquām fŭgĭēntĭă vīsūs
sēd tĕrĕtem ācclīnī mūndūm cŏmĭtāntĭă spīrā.
hīc ĕrĭt ūnă dĭēs pēr sēnōs ūndĭquĕ mēnsēs365
dīmĭdĭūmquĕ trăhēns cōntēxtīs lūcĭbŭs ānnūm,
nūmquam ĕrĭt ōccĭdŭūs quōd tāntō tēmpŏrĕ Phoēbūs,
dūm bīs tērnă sŭīs pērlūstrāt cūrsĭbŭs āstră,
sēd cīrcūm vŏlĭtāns rēctō vērsābĭtŭr ōrbĕ.
āt, sĭmŭl ē mĕdĭō praēcēps dēscēndĕrĭt ōrbĕ370
īnfĕrĭōră pĕtēns dēiēctō sīdĕră cūrrū
ēt dăbĭt īn prōnūm lāxās ēffūsŭs hăbēnās,
pēr tŏtĭdēm mēnsēs iūngēt nōx ūnă tĕnēbrās
vērtĭcĕ sūb caēlī. nām quīsquīs spēctăt ăb āxĕ,
dīmĭdĭum ē tōtō mūndī vĭdĕt ōrbĕ rŏtūndī,375
pārs lătĕt īnfĕrĭōr; nĕque ĕnīm cīrcūmvĕnĭt īllūm
rēcta ăcĭēs, mĕdĭāquĕ tĕnūs dīstīnguĭtŭr ālvō.
ēffŭgĭt ērgo ŏcŭlōs sūmmō spēctāntĭs ăb ōrbĕ
dūm sēx sūmmērsīs vēctātūr Phoēbŭs ĭn āstrīs,
ābdūcītquĕ sĭmūl lūcēs tĕnĕbrāsquĕ rĕlīnquīt380
sīdĕrĭbūs, dōnēc tŏtĭdēm, quōt mēnsĭbŭs āctīs
cēssĕrăt, īndĕ rĕdīt gĕmĭnāsque āscēndĭt ăd Ārctōs.
hīc lŏcŭs īn bīnās ānnūm nōctēsquĕ dĭēsquĕ
pēr dŭŏ pārtītaē dĭrĭmīt dīvōrtĭă tērraē.
Ēt, quŏnĭām quāntō vărĭēntūr tēmpŏră mōtū385
ēt quĭbŭs ē caūsīs dīctum ēst, nūnc āccĭpĕ, sīgnă
quōt sūrgānt īn quōquĕ lŏcō cēdāntquĕ pĕr hōrās,
pārtĭbŭs ūt prēndī pōssīnt ŏrĭēntĭă cērtīs,
nē fālsūs dŭbĭā rătĭōne hōrōscŏpŏs ērrēt.
ātque hōc īn tōtūm cērtā sūb lēgĕ sĕquēndūmst,390
sīngŭlă quōd nĕquĕūnt, pēr tōt dīstāntĭă mōtūs,
tēmpŏrĭbūs nŭmĕrīsquĕ sŭīs ēxāctă rĕfērrī.
ā mē sūmăt ĭtēr pŏsĭtūm, sĭbĭ quīsquĕ sĕquātūr
pērquĕ sŭōs tēndāt grēssūs, mĭhĭ dēbĕăt ārtēm.
quācūmque hōc pārtī tērrārūm quīsquĕ rĕquīrēt,395
dēdūcāt prŏprĭās nōctēmquĕ dĭēmquĕ pĕr hōrās
māxĭmă sūb Cāncrō mĭnĭmīs quaē cīngĭtŭr ūmbrīs;
ēt sēxtām sūmmaē, fŭĕrīt quaē fōrtĕ, dĭūrnaē
vīcīnō trĭbŭāt pōst Cāncrī tēmplă Lĕōnī;
āt quaē nōctūrnīs fŭĕrīt mēnsūră tĕnēbrīs400
īn tŏtĭdēm pārtēs sĭmĭlī rătĭōnĕ sĕcāndāst,
ūt, quāntum ūnă fĕrāt, tāntūm trĭbŭātŭr ăd ōrtūs
tēmpŏrĭs āvērsō nāscēntī sīdĕrĕ Taūrō
hās īntēr quāsque āccĭpĭēt Nĕmĕēĭŭs hōrās
quōd dīscrīmĕn ĕrīt, pēr trīs īd dīvĭdĕ pārtēs,405
tērtĭa ŭt āccēdāt Gĕmĭnīs, quā tēmpŏră Taūrī
vīncānt, ātque ĕădēm Cāncrō sĭmĭlīsquĕ Lĕōnī,
sīc ĕrĭt ād sūmmām rătĭō pērdūctă prĭōrēm
quām mŏdŏ dīvīsīs Nĕmĕaēūs dūxĕrĭt hōrīs.
īndĕ părī Vīrgō prōcēdāt tēmpŏrĭs aūctū.410
sēd cērtā sūb lēgĕ, prĭōrīs sēmpĕr ŭt āstrī
īncŏlŭmēm sērvēnt sūmmām crēscāntquĕ nŏvāndō.
hīs ūsque ād Chēlās hōrārūm pārtĭbŭs aūctă
pēr tŏtĭdem ē Lībrā dēcrēscēnt sīdĕră pārtēs.
ēt, quāntīs ĭn ŭtrūmquĕ mŏrīs tōllēntŭr ăd ōrtūs,415
dīvērsam īn sōrtēm tāntīs mērgēntŭr ăd ūmbrās.
haēc ĕrĭt hōrārūm rătĭō dūcēndă pĕr ōrbēm
īllā, quōt stădĭīs ŏrĭāntūr quaēquĕ cădāntquĕ.
quaē quătĕr ēt cūm tēr cēntūm vīcēnăquĕ cōnstēnt,
dētrăhĭtūr sūmmaē tŏtă pārs, quŏtă dēmĭtŭr ūsquĕ420
ōmnĭbŭs ēx hōrīs aēstīvaē nōmĭnĕ nōctīs,
sōlstĭtĭūm sūmmō pĕrăgīt cūm Phoēbŭs Ŏlŷmpō.
quōdque hīs ēxsŭpĕrāt dēmptīs īd dūcĭto ĭn aēquās
sēx pārtēs, sēxtāmque ārdēntī trādĕ Lĕōnī.
rūrsūs quī stĕtĕrīt nŭmĕrūs sūb nōmĭnĕ nōctīs425
ēiŭs ĕrīt sīgnō Taūrī pārs īllă dĭcāndă.
quōdque hānc ēxsŭpĕrāt pārtēm, sŭpĕrātŭr ăb īllā,
dīstīnguītquĕ dŭās mĕdĭō dīscrīmĭnĕ sūmmās,
tērtĭă pārs ēiūs, nŭmĕrō sŭpĕr āddĭtă Taūrī,
trādētūr Gĕmĭnīs. sĭmĭlī tūm cētĕră lūcrō430
prōcēdēnt nŭmĕrōs sēmpēr tūtātă prĭōrēs
aūgēbūntquĕ nŏvō vīcīnās mūnĕrĕ sūmmās,
dōnēc pērvĕnĭānt ād iūstaē sīdĕră Lībraē:
ēx īllā tŏtĭdēm pēr pārtēs sīc brĕvĭāntūr
Lānĭgĕri ād fīnēs; cōnvērsāque ōmnĭă lēgĕ435
āccĭpĭūnt pērdūntquĕ părīs cēdēntĭă sōrtēs.
haēc vĭă mōnstrābīt stădĭōrūm pōnĕrĕ sūmmās
ēt nŭmĕrārĕ sŭōs ōrtūs pēr sīdĕră cūnctă.
quōd bĕnĕ cūm prŏprĭīs sĭmŭl āccēptāvĕrĭs hōrīs,
īn nūllā fāllēt rĕgĭōne hōrōscŏpŏs ūmquām,440
cūm pŏtĕrūnt cērtīs nŭmĕrārī sīngŭlă sīgnă
tēmpŏrĭbūs pārte ēx īllā quām Phoēbŭs hăbēbīt.
Nūnc, quĭbŭs hībērnī mōmēntīs sūrgĕrĕ mēnsēs
īncĭpĭānt (nĕque ĕnīm părĭbūs pēr sīdĕră cūnctă
prōcēdūnt grădĭbūs, nĭvĕī dūm vēllĕră sīgnī445
cōntīngānt aēquūm lūcēs cōgēntĭa ĕt ūmbrās
fērrĕ iŭgūm), māgna ēst rătĭō brĕvĭtērquĕ dŏcēndă.
prīncĭpĭō căpĭēndă tĭbi ēst mēnsūră dĭēī
quām mĭnĭmām Căprĭcōrnŭs ăgīt, nōctīsquĕ pĕr hōrās
quām sūmmām; quōdque ā iūstō sŭpĕrāvĕrĭt ūmbrīs,450
pērdĭdĕrīnt lūcēs, ēiūs pārs tērtĭă sīgnō
trādēnda ēst mĕdĭō sēmpēr, quā sōrtĕ rĕtēntă
dīmĭdĭō vīncāt prīmūm, vīncātŭr ĕt īpsūm
ēxtrēmō: tōtum īn pārtēs ĭtă dīgĕrĕ tēmpūs.
hīs ŏpĭbūs trĭă sīgnă vălēnt; sēd sūmmă prĭōrīs455
āc mĕdĭī nŭmĕrī cōniūnctă sĕquēntĭbŭs āstrīs
cēssĕrĭt, ūt, sēnīs fŭĕrīt sī lōngĭŏr hōrīs
brūmālī nōx fōrtĕ dĭē, Căprĭcōrnŭs ĭn hōrām
dīmĭdĭam āttōllāt lūcēs, ĕt Ăquārĭŭs hōrām
īpsĕ sŭām prŏprĭē dūcāt sūmmaēquĕ prĭōrī460
ādiūngāt, Pīscēs tāntūm sĭbĭ tēmpŏrĭs īpsī
cōnstĭtŭānt, quāntum āccĭpĭānt dē sōrtĕ prĭōrīs,
ēt trĭbŭs ēxplētīs hōrīs nōctēmquĕ dĭēmquĕ
Lānĭgĕrō trādānt aēquāndām tēmpŏrĕ vērīs.
īncĭpĭt ā sēxtā tēmpūs prōcēdĕrĕ pārtĕ465
dīvĭdŭūm; trĭplĭcānt vīrēs haērēntĭă sīgnă
ūltĭmăque āccēptās dŭplĭcānt. ĭtă sūmmă dĭēbūs
cēdĕrĕ dīvērsā lābēntĭă tēmpŏră lēgĕ.
nāmque Ărĭēs tŏtĭdēm dēdūcīt nōctĭbŭs hōrās
quōt prĭŭs ābstŭlĕrānt prŏprĭō sūb nōmĭnĕ Pīscēs,470
hōră dătūr Taūrō, cŭmŭlētque ūt dāmnă prĭōră
dīmĭdĭam ādiūngūnt Gĕmĭnī. sīc ūltĭmă prīmīs
rēddĭtŭr, aēquātaē sōlvūntūr faēnŏrĕ nōctēs
rūrsŭs ĕt īncĭpĭūnt prŏprĭā dē sōrtĕ dĭēbūs
rēspōndēnt, părĭtērque, īllīs quaē prōxĭmă fūlgēnt,475
ēt mĕdĭa aēquātīs cēnsēntūr vīrĭbŭs āstră.
praēcĭpŭōsquĕ gĕrūnt vărĭānda ād tēmpŏră mōtūs
hāc vĭcĕ dēscēndūnt nōctēs ā sīdĕrĕ brūmaē
tōllūntūrquĕ dĭēs, ānnīque īnvērtĭtŭr ōrbīs,
sōlstĭtĭūm tārdī dūm fīt sūb sīdĕrĕ Cāncrī;480
tūmquĕ dĭēm brūmaē nōx aēquāt, tēmpŏră nōctīs
lōngă dĭēs, sĭmĭlīquĕ rĕdīt, quām crēvĕrăt, āctū.
Īlla ĕtĭām pŏtĕrīt nāscēns vĭă dūcĕre ăd āstrūm
quōd quāndōquĕ vădīs ēmīssūm rēddĭtŭr ōrbī.
nām quŏtă sīt lūcīs, sī lūcĕ rĕquīrĭtŭr, hōră485
āspĭcĭēs, ātque hūnc nŭmĕrūm rĕvŏcābĭs ĭn īpsūm
mūltĭplĭcāns dĕcĭēs, ādiēctīs īnsŭpĕr eīdēm
quīnquĕ tămēn sūmmīs, quĭă quālīcūmquĕ sŭb hōrā
tēr quīnās mūndī sē tōllūnt sīdĕră pārtēs.
hīc ŭbĭ cōnstĭtĕrīt nŭmĕrūs, cōniūngĕre ĕt īllās,490
quaē sŭpĕrēnt Phoēbō pārtēs pēr sīgnă, mĕmēntŏ.
ēx hāc trīcēnās sūmmā pēr sīdĕră pārtēs
dīstrĭbŭēs, prīmāmquĕ vĭcēm, quō Phoēbŭs ĭn āstrō
fūlsĕrĭt, īnde ălĭīs, sōlēm quaēcūmquĕ sĕquēntūr.
tūm quō sūbsīstēt nŭmĕrūs cōnsūmptŭs ĭn āstrō495
quāve īn pārtĕ sŭām sūmmām nōmēnquĕ rĕlīnquēt
haēc ĕrĭt ēxŏrĭēns ēt pārs ēt fōrmă pĕr īgnēs.
cōntĭnĕāt pārtēs. ŭbĭ sūmmām fēcĕrĭs ūnām,
trīcēnās dăbĭs ēx īllā pēr sīngŭlă sīgnă,
dōnēc dēfĭcĭāt nŭmĕrūs; quāque īllĕ sŭb āstrī500
pārtĕ cădēt, crēdās īllām cūm cōrpŏrĕ nātām
ēsse hŏmĭnīs părĭtērque ōrbēm vīdīssĕ pĕr īgnēs.
sīc ĕrĭt īpsĕ tĭbī răpĭdīs quaērēndŭs ĭn āstrīs
nātālīs mūndī cērtōque hōrōscŏpŏs ōrtū,
ūt, cum ēxāctă fĭdēs stĕtĕrīt sūb cārdĭnĕ prīmō,505
fāllĕrĕ nōn pōssīnt sūmmī fāstīgĭă caēlī,
nōn cĕlĕrēs ŏbĭtūs, stēnt fūndāmēntă sŭb īmō,
stēnt vērī stēllārum ŏbĭtūs vērīquĕ sŭbōrtūs
sīdĕrăque īn prŏprĭās vīrēs sōrtēsquĕ rĕcēdānt.
Nūnc sŭă rēddēntūr gĕnĕrātīm tēmpŏră sīgnīs,510
quaē dīvīsa ĕtĭām prŏprĭōs dūcūntŭr ĭn ānnōs
ēt mēnsēs lūcēsquĕ sŭās hōrāsquĕ dĭērūm,
pēr quaē praēcĭpŭās ōstēndūnt sīngŭlă vīrēs.
prīmŭs ĕrīt sīgnī, quō Sōl ēffūlsĕrĭt, ānnūs,
ānnŭă quōd lūstrāns cōnsūmīt tēmpŏră mūndūm;515
prōxĭmŭs ātque ălĭī sŭbĕūntĭă sīgnă sĕquūntūr.
Lūnă dăbīt mēnsēs, pĕrăgīt quōd mēnstrŭă cūrsūm.
tūtēlaēquĕ sŭaē prīmās hōrōscŏpŏs hōrās
āssĕrĭt ātquĕ dĭēs, trādītquĕ sĕquēntĭbŭs āstrīs.
sīc ānnūm mēnsēsquĕ sŭōs nātūră dĭēsquĕ520
ātque īpsās vŏlŭīt nŭmĕrārī sīgnă pĕr hōrās,
ōmnĭa ŭt ōmnĕ fŏrēt dīvīsūm tēmpŭs ĭn āstră
pērque āltērnă sŭōs vărĭārēt sīdĕră mōtūs,
ūt cūiūsquĕ vĭcēs ăgĕrēt rĕdĕūntĭs ĭn ōrbēm.
īdcīrcō tānta ēst rērūm dīscōrdĭa ĭn aēvō525
ēt sūbtēxtă mălīs bŏnă sūnt lăcrĭmaēquĕ sĕquūntūr
vōtă nĕc īncōnstāns sērvāt fōrtūnă tĕnōrēm;
ūsque ădĕō pērmīxtă flŭīt nēc pērmănĕt ūsquām,
āmīsītquĕ fĭdēm vāriāndō cūnctă pĕr ōmnīs
nōn ānnīs ānnī nēc mēnsēs mēnsĭbŭs ūsquām530
cōnvĕnĭūnt, sēque īpsă dĭēs ălĭa ūsquĕ rĕquīrīt
hōrăquĕ nōn ūllī sĭmĭlīs prōdūcĭtŭr hōraē,
tēmpŏră quōd dīstānt, prŏprĭīs pārēntĭă sīgnīs,
pēr nŭmĕrōs ōmnīs aēvī dīvīsă vŏlāntīs,
tālīsque ēffĭcĭūnt vītās cāsūsque ănĭmāntūm,535
quālĭă sūnt, quōrūm vĭcĭbūs tūm vērtĭmŭr, āstră.
Sūnt quĭbŭs ēt caēlī plăcĕāt nāscēntĭs ăb ōraē
sīdĕrĕ, quēm mĕmŏrānt hōrōscŏpŏn īnvēntōrēs,
pārtĕ quŏd ēx īllā dēscrībĭtŭr hōră dĭēbūs,
ōmnĕ gĕnūs rătĭōnĭs ăgī pēr tēmpŏra ĕt āstră540
ēt căpĭte ēx ūnō mēnsēs ānnōsquĕ dĭēsquĕ
īncĭpĕre ātque hōrās trādīquĕ sĕquēntĭbŭs āstrīs;
ēt, quāmquām sŏcĭā nāscāntŭr ŏrīgĭnĕ cūnctă,
dīvērsās tămĕn ēssĕ vĭcēs, quōd tārdĭŭs īllă,
haēc cĭtĭūs pĕrăgānt ōrbēm. sĕmĕl ōmnĭa ăd āstră545
hōră dĭē, bīs mēnsĕ dĭēs vĕnĭt, ūnŭs ĭn ānnō
mēnsĭs ĕt ēxāctīs bīs sēx iām sōlĭbŭs ānnūs.
dīffĭcĭle ēst ĭn ĭdēm tēmpūs cōncūrrĕrĕ cūnctă,
ūnĭŭs ūt sīgnī părĭtēr sīt mēnsĭs ĕt ānnūs
āspĕrĭōrĭs ăgānt mēnsēm; sī mēnsĭs ĭn āstrūm550
laētĭŭs īncĭdĕrīt, sīgnūm sīt trīstĕ dĭēī;
sī fōrtūnă dĭēm fŏvĕāt, sīt dūrĭŏr hōră.
īdcīrcō nĭhĭl īn tōtūm sĭbĭ crēdĕrĕ fās ēst,
nōn ānnōs sīgnīs, mēnsēs vērtēntĭbŭs ānnīs,
mēnsĭbŭs aūt lūcēs, aūt ōmnīs lūcĭbŭs hōrās,555
quōd nūnc īllă nĭmīs prŏpĕrānt, nūnc īllă mŏrāntūr,
ēt mŏdŏ dēst ălĭīs, mŏdo ădēst, vĭcĭbūsquĕ rĕcēdīt
aūt rĕdĭt ātque ălĭō mūtātūr tēmpŏrĕ tēmpūs
īntērpēllātūm vărĭātā sōrtĕ dĭērūm.
Ēt, quŏnĭām dŏcŭī, pēr sīngŭlă tēmpŏră, vītaē560
quōd quāndōquĕ gĕnūs vĕnĭāt, cūiūsquĕ sĭt āstrī
quīsque ānnūs, cūiūs mēnsīs, sĭmŭl hōră dĭēsquĕ,
āltĕră nūnc rătĭō, quaē sūmmām cōntĭnĕt aēvī,
rēddēnda ēst, quōt quaēque ānnōs dărĕ sīgnă fĕrāntūr.
quaē tĭbĭ, cūm fīnēm vītaē pēr sīdĕră quaērīs,565
rēspĭcĭēndă mănēt rătĭō nŭmĕrīsquĕ nŏtāndă.
bīs quīnōs ānnōs Ărĭēs ūnūmquĕ trĭēntĕ
fraūdātūm dăbĭt. āppŏsĭtīs tū, Taūrĕ, dŭōbūs
vīncīs, sēd tŏtĭdēm Gĕmĭnōrūm vīncĕrĭs āstrō
tūquĕ bĭs ōctōnōs, Cāncēr, bīnōsquĕ trĭēntēs,570
bīsquĕ nŏvēm, Nĕmĕaēĕ, dăbīs bēssēmquĕ sŭb īllīs.
Ērĭgŏnē gĕmĭnātquĕ dĕcēm gĕmĭnātquĕ trĭēntēm,
nēc plūrēs fŭĕrīnt Lībraē quām Vīrgĭnĭs ānnī.
Scōrpĭŏs aēquābīt trĭbŭēntēm dōnă Lĕōnēm.
Cēntaūrī fŭĕrīnt ĕădēm quaē mūnĕră Cāncrī.575
tēr quīnōs, Căprĭcōrnĕ, dărēs, sī quāttŭŏr ēssēnt
āppŏsĭtī mēnsēs. trĭplĭcābĭt Ăquārĭŭs ānnōs
quāttŭŏr ēt mēnsēs vītām prōdūcĕt ĭn ōctŏ.
Pīscĭbŭs ēst Ărĭēs ēt sōrte ēt fīnĭbŭs haērēns:
lūstră dĕcēm trībuēnt sōlīs cūm mēnsĭbŭs ōctŏ.580
Nēc sătĭs ēst ānnōs sīgnōrūm nōscĕrĕ cērtōs,
nē lătĕāt rătĭō fīnēm quaērēntĭbŭs aēvī:
tēmplă quŏque ēt pārtēs caēlī sŭă mūnĕră nōrūnt
ēt prŏprĭās trĭbŭūnt cērtō dīscrīmĭnĕ sūmmās,
cūm bĕnĕ cōnstĭtĕrīt stēllārūm cōndĭtŭs ōrdŏ.585
sēd mĭhĭ tēmplōrūm tāntūm nūnc iūră cănēntūr;
mōx vĕnĭēt mīxtūră sŭīs cūm vīrĭbŭs ōmnīs,
cūm bĕnĕ mātĕrĭēs stĕtĕrīt pērcōgnĭtă rērūm
nōn īntērpŏsĭtīs tūrbātārum ūndĭquĕ mēmbrīs.
sī bĕnĕ cōnstĭtĕrīt prīmō sūb cārdĭnĕ Lūnă,590
quā rĕdĭt īn tērrās mūndūs, nāscēnsquĕ tĕnēbīt
ēxōrtum, ōctŏ tĕnōr dĕcĭēs dūcētŭr ĭn ānnōs
sī dŭŏ dēcēdānt. āt, cūm sūb cūlmĭnĕ sūmmō
cōnsīstēt, trĭbŭs hīc nŭmĕrūs fraūdābĭtŭr ānnīs.
bīs quādrāgēnōs ōccāsūs dīvĕs ĭn āctūs595
sōlĭs ĕrāt, nŭmĕrō nĭsĭ dēssĕt ŏlŷmpĭăs ūnă.
īmăquĕ trīcēnōs bīs fūndāmēntă pĕr ānnōs
cēnsēntūr bīs sēx ādiēctīs mēssĭbŭs aēvō.
quōdquĕ prĭūs nātūm fŭĕrīt dēxtrūmquĕ trĭgōnūm
hōc sēxāgēnōs trĭbŭīt dŭplĭcātquĕ quătērnōs.600
quōd fŭĕrīt laēvūm praēlātăquĕ sīgnă sĕquētūr
trīcēnōs ānnōs dŭplĭcāt, trīs īnsŭpĕr āddīt.
quaēquĕ sŭpēr sīgnūm nāscēns ā cārdĭnĕ prīmūm
tērtĭă sōrs mănĕt ēt sūmmō iām prōxĭmă caēlō
haēc tēr vīcēnōs gĕmĭnāt, trīs ābstrăhĭt ānnōs.605
quaēque īnfrā vĕnĭēt spătĭō dīvīsă sŭb aēquō
pēr quīnquāgēnās cōmplēt sŭă mūnĕră brūmās.
quēmquĕ lŏcūm sŭpĕrāt nāscēns hōrōscŏpŏs, īllĕ
dēnă quătēr rĕvŏcāt vērtēntīs tēmpŏră sōlīs
āccŭmŭlātquĕ dŭōs cūrsūs iŭvĕnēmquĕ rĕlīnquīt.610
āt quī praēcēdīt sūrgēntīs cārdĭnĭs ōrām
vīcēnōs tērnōsquĕ dăbīt nāscēntĭbŭs ānnōs
vīx dēgūstātām răpĭēns sūb flōrĕ iŭvēntām.
quōd sŭpĕr ōccāsūs tēmplum ēst tēr dēnă rĕmīttīt
ānnōrūm spătĭa ēt dĕcĭmām trĭbŭs āpplĭcăt aūctīs.615
īnfĕrĭūs pŭĕrum īntĕrĭmēt, bīs sēxquĕ pĕrāctī
īmmātūră trăhēnt nātālēs cōrpŏră mōrtī.
Sēd tămĕn īn prīmīs mĕmŏrī sūnt mēntĕ nŏtāndă
pārtĭbŭs ādvērsīs quaē sūrgūnt cōndĭtă sīgnă
dīvīsūmquĕ tĕnēnt aēquō dīscrīmĭnĕ caēlūm;620
quaē trŏpĭca āppēllānt, quŏd ĭn īllīs quāttŭŏr ānnī
tēmpŏră vērtūntūr sīgnīs nōdōsquĕ rĕsōlvūnt
tōtūmque ēmūtānt cōnvērsō cārdĭnĕ mūndūm
īndūcūntquĕ nŏvās ŏpĕrūm rērūmquĕ fĭgūrās.
Cāncĕr ăd aēstīvaē fūlgēt fāstīgĭă zōnaē625
ēxtēndītquĕ dĭēm sūmmūm pārvōquĕ rĕcēssū
dēstrŭĭt ēt, quāntō fraūdāvīt tēmpŏrĕ lūcēs,
īn tāntūm nōctēs aūgēt: stāt sūmmă pĕr ōmnīs.
tūm Cĕrĕrēm frăgĭlī prŏpĕrānt dēstrīngĕrĕ cūlmō,
Cāmpŭs ĕt īn vărĭās dēstrīngīt mēmbră pălaēstrās,630
ēt tĕpĭdās pĕlăgūs iāctātūm lānguĕt ĭn ūndās.
tūnc ēt bēllă fĕrō trāctāntūr Mārtĕ crŭēntă
nēc Scўthĭām dēfēndĭt hĭēms; Gērmānĭă sīccā
iām tēllūrĕ fŭgīt Nīlūsquĕ tŭmēscĭt ĭn ārvă.
hīc rērūm stătŭs ēst, Cāncrī cūm sīdĕrĕ Phoēbūs635
sōlstĭtĭūm făcĭt ēt sūmmō vērsātŭr Ŏlŷmpō.
Pārte ēx ādvērsā brūmām Căprĭcōrnŭs ĭnērtēm
pēr mĭnĭmās cōgīt lūcēs ēt māxĭmă nōctīs
tēmpŏră, prōdūcītquĕ dĭēm tĕnĕbrāsquĕ rĕsōlvīt,
īnquĕ vĭcēm nūnc dāmnă lĕgīt, nūnc tēmpŏră sūpplēt.640
tūnc rĭgĕt ōmnĭs ăgēr, claūsūm mărĕ, cōndĭtă cāstră,
nēc tŏlĕrānt mĕdĭās hĭĕmēs sūdāntĭă sāxă,
stātque ūnō nātūră lŏcō paūlūmquĕ quĭēscīt.
Prōxĭma ĭn ēffēctum ēt sĭmĭlīs rĕfĕrēntĭă mōtūs
ēssĕ fĕrūnt lūcēs aēquāntĭă sīgnă tĕnēbrīs.645
nāmque Ărĭēs Phoēbūm rĕpĕtēntēm sīdĕră Cāncrī
īntēr prīncĭpĭūm rĕdĭtūs fīnēmquĕ cŏērcēt
tēmpŏră dīvīsō iūngēns cōncōrdĭă mūndō,
cōnvērtītquĕ vĭcēs vīctūmque ā sīdĕrĕ Lībraē
ēxsŭpĕrārĕ dĭēm iŭbĕt ēt sūccūmbĕrĕ nōctēs,650
aēstīvī dōnēc vĕnĭānt ād sīdĕră Cāncrī.
tūm prīmūm mītī pĕlăgūs cōnstērnĭtŭr ūndā
ēt vărĭōs aūdēt flōrēs ēmīttĕrĕ tēllūs;
tūm pĕcŭdūm vŏlŭcrūmquĕ gĕnūs pēr pābŭlă laētă
īn Vĕnĕrēm pārtūmquĕ rŭīt, tōtūmquĕ cănōrā655
vōcĕ nĕmūs lŏquĭtūr frōndēmquĕ vĭrēscĭt ĭn ōmnēm.
vīrĭbŭs īn tāntūm sīgnī nātūră mŏvētūr.
Huīc ēx ādvērsō sĭmĭlī cūm sōrtĕ rĕfūlgēt
Lībră dĭēm nōctēmquĕ părī cūm foēdĕrĕ dūcēns,
tāntūm quōd vīctās ūsque ād sē vīncĕrĕ nōctēs660
ēx īpsā iŭbĕt, ād brūmaē dūm tēmpŏră sūrgānt.
tūm Lībēr grăvĭdā dēscēndīt plēnŭs ăb ūlmō
pīnguĭăque īmprēssīs dēspūmānt mūstă răcēmīs;
māndānt ēt sūlcīs Cĕrĕrēm, dūm tērră tĕpōrĕ
aūtūmnī rĕsŏlūtă pătēt, dūm sēmĭnă dūcīt.665
Quāttŭŏr haēc ĕt ĭn ārtĕ vălēnt, ūt tēmpŏră vērtūnt
sīc hōs aūt īllōs rērūm flēctēntĭă cāsūs
nēc quīcquam īn prīmā pătĭēntĭă sēdĕ mănērĕ.
sēd nōn pēr tōtās aēqua ēst vērsūră fĭgūrās,
ānnŭă nēc plēnīs flēctūntūr tēmpŏră sīgnīs.670
ūnă dĭēs sŭb ŭtrōque aēquāt sĭbĭ tēmpŏrĕ nōctēm,
dūm Lībra ātque Ărĭēs aūtūmnūm vērquĕ fĭgūrānt;
ūnă dĭēs tōtō Cāncrī lōngīssĭmă sīgnō,
cuī nōx aēquālīs Căprĭcōrnī sīdĕrĕ fērtūr:
cētĕră nūnc ūrgēnt vĭcĭbūs, nūnc tēmpŏră cēdūnt.675
ūna ērgo īn trŏpĭcīs pārs ēst cērnēndă fĭgūrīs,
quaē mŏvĕāt mūndūm, quaē rērūm tēmpŏră mūtēt,
fāctă nŏvēt, cōnsūlta ălĭōs dēclīnĕt ĭn ūsūs,
ōmnĭa ĭn āvērsūm flēctāt cōntrāquĕ rĕvōlvāt.
hās quīdām vīrēs ōctāva īn pārtĕ rĕpōnūnt;680
sūnt quĭbŭs ēssĕ plăcēt dĕcĭmaē; nēc dēfŭĭt aūctōr
quī prīmaē mōmēntă dărēt frēnōsquĕ dĭērūm.
In nova surgentem maioraque viribus ausum
nec per inaccessos metuentem vadere saltus
ducite, Pierides. vestros extendere fines
conor et ignotos in carmina ducere census.
5non ego in excidium caeli nascentia bella,
fulminis et flammis partus in matre sepultos,
non coniuratos reges Troiaque cadente
Hectora venalem cineri Priamumque ferentem,
Colchida nec referam vendentem regna parentis
10et lacerum fratrem stupro, segetesque virorum
taurorumque trucis flammas vigilemque draconem
et reduces annos auroque incendia facta
et male conceptos partus peiusque necatos;
non annosa canam Messenes bella nocentis,
15septenosve duces ereptaque fulmine flammis
moenia Thebarum et victam quia vicerat urbem,
germanosve patris referam matrisque nepotes,
natorumve epulas conversaque sidera retro
ereptumque diem, nec Persica bella profundo
20indicta et magna pontum sub classe latentem
immissumque fretum terris, iter aequoris undis;
non regis magni spatio maiore canenda
quam sunt acta loquar. Romanae gentis origo,
quotque duces urbis tot bella atque otia, et omnis
25in populi unius leges ut cesserit orbis,
differtur. facile est ventis dare vela secundis
fecundumque solum varias agitare per artes
auroque atque ebori decus addere, cum rudis ipsa
materies niteat. speciosis condere rebus
30carmina vulgatum est, opus et componere simplex.
at mihi per numeros ignotaque nomina rerum
temporaque et varios casus momentaque mundi
signorumque vices partesque in partibus ipsis
luctandum est. quae nosse nimis, quid, dicere quantum
35carmine quid proprio? pedibus quid iungere certis?
huc ades, o quicumque meis advertere coeptis
aurem oculosque potes, veras et percipe voces.
impendas animum; nec dulcia carmina quaeras:
ornari res ipsa negat contenta doceri.
40et, siqua externa referentur nomina lingua,
hoc operis, non vatis erit: non omnia flecti
possunt, et propria melius sub voce notantur.
Nunc age subtili rem summam perspice cura,
quae tibi praecipuos usus monstrata ministret
45et certas det in arte vias ad fata videnda,
si bene constiterit vigilanti condita sensu.
principium rerum et custos natura latentum
(cum tantas strueret moles per moenia mundi
et circum fusis orbem concluderet astris
50undique pendentem in medium, diversaque membra
ordinibus certis sociaret corpus in unum,
aëraque et terras flammamque undamque natantem
mutua in alternum praebere alimenta iuberet,
ut tot pugnantis regeret concordia causas
55staretque alterno religatus foedere mundus),
exceptum a summa nequid ratione maneret
et quod erat mundi mundo regeretur ab ipso,
fata quoque et vitas hominum suspendit ab astris,
quae summas operum partes, quae lucis honorem,
60quae famam assererent, quae numquam fessa volarent.
quae, quasi, per mediam, mundi praecordia, partem
disposita, obtineant, Phoebum lunamque vagasque
evincunt stellas nec non vincuntur et ipsa,
his regimen natura dedit, propriasque sacravit
65unicuique vices sanxitque per omnia summam,
undique uti fati ratio traheretur in unum.
nam, quodcumque genus rerum, quotcumque labores
quaeque opera atque artes, quicumque per omnia casus
humana in vita poterant contingere, sorte
70complexa est, tot et in partes, quot et astra locarat,
disposuit, certasque vices, sua munera cuique
attribuit, totumque hominis per sidera censum
ordine sub certo duxit, pars semper ut eidem
confinis parti vicinis staret in astris.
75horum operum sortes ad singula signa locavit,
non ut in aeterna caeli statione manerent
et cunctos hominum pariter traherentur in ortus
ex isdem repetita locis, sed tempore sedes
nascentum acciperent proprias signisque migrarent
80atque alias alii sors quaeque accederet astro,
ut caperet genitura novam per sidera formam
nec tamen incerto confunderet omnia motu.
sed, cum pars operum quae prima condita sortest
accepit propriam nascentis tempore sedem,
85cetera succedunt signisque sequentibus haerent.
ordo ducem sequitur donec venit orbis in orbem.
has autem facies rerum per signa locatas,
in quibus omnis erit fortunae condita summa,
ut cursu stellae septem laeduntve iuvantve
90cardinibusve movet divina potentia mundum,
sic felix aut triste venit per singula fatum
talis et illius sors est speranda negoti.
haec mihi sollemni sunt ordine cuncta canenda
et titulis signanda suis rerumque figuris,
95ut pateat positura operum nomenque genusque.
Fortunae sors prima data est. hoc illa per artem
censetur titulo, quia proxima continet in se
fundamenta domus domuique haerentia cuncta:
qui modus in servis, qui sit concessus in arvis
100quamque datum magnas operum componere moles,
ut vaga fulgentis concordant sidera caeli.
post hinc militiae locus est, qua quidquid in armis
quodque peregrinas inter versantibus urbes
accidere assuevit titulo comprenditur uno.
105tertia ad urbanos statio est numeranda labores
(hoc quoque militiae genus est, civilibus actis
compositum) fideique tenet parentia vincla;
format amicitias et saepe cadentia frustra
officia, et cultus contingant praemia quanta
110edocet, appositis cum mundus consonat astris.
iudiciorum opus in quarto natura locavit
fortunamque fori: fundentem verba patronum
pendentemque reum lingua nervisque loquentis
impositum, et populo nudantem condita iura
115atque expensa sua solventem iurgia fronte,
cum iudex veri nihil amplius advocat ipso.
quidquid propositas inter facundia leges
efficit, hoc totum partem concessit in unam
atque, utcumque regunt dominantia sidera, paret.
120quintus coniugio gradus est per signa dicatus
et socios tenet, et committens hospita iura
iungitur et similis coniungens foedus amicos.
in sexta dives numeratur copia sede
atque adiuncta salus rerum, quarum altera quanti
125contingant usus monet, altera quam diuturni,
sidera ut inclinant vires et templa gubernant.
septima censetur saevis horrenda periclis,
si male subscribunt stellae per signa locatae.
nobilitas tenet octavam, qua constat honoris
130condicio et famae modus et genus et specioso
gratia praetexto. nonus locus occupat omnem
natorum sortem dubiam patriosque timores
omniaque infantum mixta nutricia turba.
huic vicinus erit, vitae qui continet actum,
135in quo sortimur mores, et qualibus omnis
formetur domus exemplis, quamque ordine certo
ad sua compositi discedant munera servi.
praecipua undecima pars est in sorte locata,
quae summam nostri semper viresque gubernat,
140quaque valetudo constat, nunc libera morbis,
nunc oppressa, movent ut mundum sidera cumque.
non alia est sedes, tempusve genusve medendi
quae sibi deposcat vel cuius tempore praestet
auxilium et vitae sucos miscere salubris.
145ultimus et totam concludens ordine summam
rebus apiscendis labor est, qui continet omnis
votorum effectus, et, quae sibi quisque suisque
proponit studia atque artes, haec irrita ne sint.
seu ferat officium nutus blanditus in omnis,
150aspera sive foro per litem iurgia temptet,
fortunamve petat pelago ventisque sequatur,
seu Cererem plena vincentem credita messe
aut repetat Bacchum per pinguia musta fluentem,
hac in parte dies atque hac momenta dabuntur,
155si bene convenient stellae per signa sequentes;
quarum ego posterius vires in utrumque valentis
ordine sub certo reddam, cum pandere earum
incipiam effectus. nunc, ne permixta legentem
confundant, nudis satis est insistere membris.
160Et, quoniam certo digestos orbe labores
nominaque in numerum viresque exegimus omnis
(athla vocant Grai, quae cuncta negotia rerum
in genera et partes bis sex divisa coërcent),
nunc, quibus accedant signis quandoque, canendumst.
165perpetuas neque enim sedes eademve per omnis
sidera nascentis retinent, sed tempore mutant,
nunc huc nunc illuc signorum mota per orbem,
incolumis tamen ut maneat qui conditus ordost.
ergo age, ne falsa variet genitura figura,
170si sua quemque voles revocare ad signa laborem,
Fortunae conquire locum per sidera cuncta,
quae primum est aerumnosis pars dicta sub athlis.
qui tibi cum fuerit certa ratione repertus,
cetera praedicto subeuntibus ordine signis
175coniunges, teneant proprias ut singula sedes.
et, ne forte vagus Fortunae quaerere sedem
incipias, duplici certam ratione capesse.
cum tibi, nascentis percepto tempore, forma
constiterit caeli, stellis ad signa locatis
180transuerso Phoebus si cardine celsior ibit
qui tenet exortum vel qui demergit in undas,
per tempus licet affirmes natum esse diei.
at, si subiectis senis fulgebit in astris
inferior dextra laevaque tenentibus orbem
185cardinibus, noctis fuerit per tempora natus.
haec tibi cum fuerint certo discrimine nota,
tunc, si forte dies nascentem exceperit alma,
a sole ad lunam numerabis in ordine partes
signorum, ortivo totidem de cardine duces,
190quem bene partitis memorant horoscopon astris.
in quodcumque igitur numerus pervenerit astrum
hoc da Fortunae. iunges tum cetera signis
athla suis, certo subeuntibus ordine cunctis.
at, cum obducta nigris nox orbem texerit alis,
195siquis erit qui tum materna excesserit alvo,
verte vias, sicut naturae vertitur ordo.
consule tum Phoeben imitantem lumina fratris
semper et in proprio regnantem tempore noctis;
quotque ab ea Phoebus partes et signa recedit
200tot numerare iubet fulgens horoscopos a se.
hunc Fortuna locum teneat subeuntibus athlis,
ordine naturae sicut sunt cuncta locata.
Forsitan et quaeras, agili rem corde notandam,
qua ratione queas, natalis tempore, nati
205exprimere immerso surgentem horoscopon orbe.
quod nisi subtili visum ratione tenetur,
fundamenta ruunt artis nec consonat ordo;
cardinibus quoniam falsis, qui cuncta gubernant,
mentitur faciem mundus nec constat origo
210flexaque momento variantur sidera templi.
sed, quanta effectu, res est tam plena laboris
cursibus aeternis mundum per signa volantem,
ut totum lustret curvatis arcubus orbem,
exprimere et vultus eius componere certos
215ac tantae molis minimum deprendere punctum:
quae pars exortum vel quae fastigia mundi
auferat occasus aut imo sederit orbe.
Nec me vulgatae rationis praeterit ordo,
quae binas tribuit signis surgentibus horas
220et paribus spatiis aequalia digerit astra,
ut parte ex illa, qua Phoebi coeperit orbis,
discedat numerus summamque accommodet astris,
donec perveniat nascentis tempus ad ipsum,
atque, ubi substiterit, signum dicatur oriri.
225sed iacet obliquo signorum circulus orbe,
atque alia inflexis oriuntur sidera membris,
ast illis magis est rectus surgentibus ordo,
ut propius nodis aliquod vel longius astrumst.
vix finit luces Cancer, vix bruma reducit,
230quam brevis ille iacet, tam longus circulus hic est;
Libra Ariesque parem reddunt noctemque diemque.
sic media extremis pugnant extremaque summis.
nec nocturna minus variant quam tempora lucis,
sed tantum adversis idem stat mensibus ordo.
235in tam dissimili spatio variisque dierum
umbrarumque modis quis credere possit in auras
omnia signa pari mundi sub lege meare?
adde quod incerta est horae mensura neque ullam
altera par sequitur, sed, sicut summa dierum
240vertitur, et partes surgunt rursusque recedunt;
cum tamen, in quocumque dies deducitur astro,
sex habeat supra terras, sex signa sub illis.
quo fit ut in binas non possint omnia nasci,
cum spatium non sit sibi par pugnantibus horis,
245si modo bis senae servantur luce sub omni,
quem numerum debet ratio sed non capit usus.
Nec tibi constabunt aliter vestigia veri,
ni, lucem noctemque paris dimensus in horas,
in quantum vario pateant sub tempore noris,
250regulaque exacta primum formetur in hora
quae surgens sidensque diem perpendat et umbras.
haec erit, in Libra cum lucem vincere noctes
incipiunt vel cum medio concedere vere.
tunc etenim solum bis senas tempora in horas
255aequa patent, medio quod currit Phoebus Olympo.
is cum per gelidas hiemes summotus in austros
fulget in octava Capricorni parte biformis,
tunc angusta dies vernalis fertur in horas
dimidiam atque novem, sed nox oblita diei
260bis septem apposita, numerus ne claudicet, hora
dimidia. sic in duodenas exit utrimque
et redit in solidum natura condita summa.
inde cadunt noctes surguntque in tempora luces,
donec ad ardentis pugnarunt sidera Cancri;
265atque ibi conversis vicibus mutantur in horas
brumalis, noctemque dies lucemque tenebrae
hibernam referunt, alternaque tempora vincunt.
nunc huc nunc illuc gradibus per sidera certis
impulsae, quorum ratio manifesta per artem
270collecta est venietque suo per carmina textu,
atque haec est illas demum mensura per oras
quas rigat aestivis gravidus torrentibus amnis
Nilus et erumpens imitatur sidera mundi
per septem fauces atque ora fugantia pontum.
275Nunc age, quot stadiis et quanto tempore surgant
sidera, quotque cadant, animo cognosce sagaci,
ne magna in brevibus lateant compendia dictis.
nobile Lanigeri sidus, quod cuncta sequuntur,
dena quater stadia exoriens duplicataque ducit
280cum cadit, atque horam surgens eiusque trientem
occupat, occiduus geminat. tum cetera signa
octonis crescunt stadiis orientia in orbem
et totidem amittunt gelidas vergentia in umbras.
hora novo crescit per singula signa quadrante
285tertiaque e quinta pars parte inducitur eius.
haec sunt ad Librae sidus surgentibus astris
incrementa: pari momento damna trahuntur
cum subeunt orbem. rursusque a sidere Librae
ordine mutato paribus per tempora versa
290momentis redeunt. nam, per quot creverat astrum
Lanigeri stadia aut horas, tot Libra recedit;
occiduusque Aries spatium tempusque cadendi
quod tenet, in tantum Chelae consurgere perstant.
excipiunt vicibus se signa sequentia versis.
295haec ubi constiterint vigilanti condita mente
iam facile est tibi, quod quandoque horoscopet astrum,
noscere, cum liceat certis surgentia signa
ducere temporibus propriasque ascribere in horas,
partibus ut ratio signo ducatur ab illo,
300in quo Phoebus erit, quarum mihi reddita summast.
Sed neque per terras omnis mensura dierum
umbrarumque eadem est, simili nec tempora summa
mutantur: modus est varius ratione sub una.
nam, qua Phrixei ducuntur vellera signi
305Chelarumque fides iustaeque examina Librae,
omnia consurgunt binas ibi signa per horas,
quod medius recto praeciditur ordine mundus
aequalisque super transuersum vertitur axem.
illic perpetua iunguntur pace diebus
310obscurae noctes; aequo stat foedere tempus;
nec manifesta patet falsi fallacia mundi,
sed similis simili toto nox redditur aevo;
omnibus autumnus signis, ver omnibus unum,
una quod aequali lustratur linea Phoebo.
315nec refert illic quo sol decurrat in astro,
litoreumne coquat Cancrum contrane feratur,
sideribus mediis an quae sint quattuor inter
quod, quamquam per tris signorum circulus arcus
obliquus iaceat, recto tamen ordine zonae
320consurgunt supra caput in terrasque feruntur
et paribus spatiis per singula lustra resurgunt,
ac bene diviso mundus latet orbe patetque.
at, simul ex illa terrarum parte recedas,
quidquid ad extremos temet provexerit axes
325per convexa gradus gressum fastigia terrae,
quam tereti natura solo decircinat orbem
in tumidum et mediam mundo suspendit ab omni,
ergo ubi conscendes orbem scandensque rotundum
degrediere simul, fugiet pars altera terrae,
330altera reddetur. sed, quantum inflexeris orbem,
tantum inclinabit caeli positura volantis,
et modo quae fuerant surgentia limite recto
sidera curvato ducentur in aethera tractu,
atque erit obliquo signorum balteus orbe
335qui transuersus erat, statio quando illius unast,
nostrae mutantur sedes. ergo ipsa moveri
tempora iam ratio cogit variosque referre
sub tali regione dies, cum sidera flexo
ordine conficiant cursus obliqua malignos,
340longius atque aliis aliud propiusve recumbat.
pro spatio mora magna datur: quae proxima nobis
consurgunt, longos caeli visuntur in orbes;
ultima quae fulgent, celeris merguntur in umbras.
et, quanto ad gelidas propius quis venerit Arctos,
345tam magis effugiunt oculos brumalia signa,
vixque ortis occasus erit. si longius inde
procedat, totis condentur singula membris
tricenasque trahent conexo tempore noctes
et totidem luces adiment. sic parva dierum
350efficitur mora et attritis consumitur horis
paulatimque perit, spatio fugientibus astris.
pluraque, per partes surrepto tempore, signa
quaerentur medio terrae celata tumore
abducentque simul Phoebum texentque tenebras,
355mensibus ereptis donec sit debilis annus.
si vero natura sinat sub vertice caeli,
quem gelidus rigidis fulcit compagibus axis,
aeternas super ire nives orbemque rigentem
prona Lycaoniae spectantem membra puellae,
360stantis erit caeli species, laterumque meatu
turbinis in morem recta vertigine curret.
inde tibi obliquo sex tantum signa patebunt
circuitu, nullos umquam fugientia visus
sed teretem acclini mundum comitantia spira.
365hic erit una dies per senos undique menses
dimidiumque trahens contextis lucibus annum,
numquam erit occiduus quod tanto tempore Phoebus,
dum bis terna suis perlustrat cursibus astra,
sed circum volitans recto versabitur orbe.
370at, simul e medio praeceps descenderit orbe
inferiora petens deiecto sidera curru
et dabit in pronum laxas effusus habenas,
per totidem menses iunget nox una tenebras
vertice sub caeli. nam quisquis spectat ab axe,
375dimidium e toto mundi videt orbe rotundi,
pars latet inferior; neque enim circumuenit illum
recta acies, mediaque tenus distinguitur alvo.
effugit ergo oculos summo spectantis ab orbe
dum sex summersis vectatur Phoebus in astris,
380abducitque simul luces tenebrasque relinquit
sideribus, donec totidem, quot mensibus actis
cesserat, inde redit geminasque ascendit ad Arctos.
hic locus in binas annum noctesque diesque
per duo partitae dirimit divortia terrae.
385Et, quoniam quanto varientur tempora motu
et quibus e causis dictum est, nunc accipe, signa
quot surgant in quoque loco cedantque per horas,
partibus ut prendi possint orientia certis,
ne falsus dubia ratione horoscopos erret.
390atque hoc in totum certa sub lege sequendumst,
singula quod nequeunt, per tot distantia motus,
temporibus numerisque suis exacta referri.
a me sumat iter positum, sibi quisque sequatur
perque suos tendat gressus, mihi debeat artem.
395quacumque hoc parti terrarum quisque requiret,
deducat proprias noctemque diemque per horas
maxima sub Cancro minimis quae cingitur umbris;
et sextam summae, fuerit quae forte, diurnae
vicino tribuat post Cancri templa Leoni;
400at quae nocturnis fuerit mensura tenebris
in totidem partes simili ratione secandast,
ut, quantum una ferat, tantum tribuatur ad ortus
temporis averso nascenti sidere Tauro
has inter quasque accipiet Nemeeius horas
405quod discrimen erit, per tris id divide partes,
tertia ut accedat Geminis, qua tempora Tauri
vincant, atque eadem Cancro similisque Leoni,
sic erit ad summam ratio perducta priorem
quam modo divisis Nemeaeus duxerit horis.
410inde pari Virgo procedat temporis auctu.
sed certa sub lege, prioris semper ut astri
incolumem servent summam crescantque novando.
his usque ad Chelas horarum partibus aucta
per totidem e Libra decrescent sidera partes.
415et, quantis in utrumque moris tollentur ad ortus,
diversam in sortem tantis mergentur ad umbras.
haec erit horarum ratio ducenda per orbem
illa, quot stadiis oriantur quaeque cadantque.
quae quater et cum ter centum vicenaque constent,
420detrahitur summae tota pars, quota demitur usque
omnibus ex horis aestivae nomine noctis,
solstitium summo peragit cum Phoebus Olympo.
quodque his exsuperat demptis id ducito in aequas
sex partes, sextamque ardenti trade Leoni.
425rursus qui steterit numerus sub nomine noctis
eius erit signo Tauri pars illa dicanda.
quodque hanc exsuperat partem, superatur ab illa,
distinguitque duas medio discrimine summas,
tertia pars eius, numero super addita Tauri,
430tradetur Geminis. simili tum cetera lucro
procedent numeros semper tutata priores
augebuntque novo vicinas munere summas,
donec perveniant ad iustae sidera Librae:
ex illa totidem per partes sic breviantur
435Lanigeri ad fines; conversaque omnia lege
accipiunt perduntque paris cedentia sortes.
haec via monstrabit stadiorum ponere summas
et numerare suos ortus per sidera cuncta.
quod bene cum propriis simul acceptaveris horis,
440in nulla fallet regione horoscopos umquam,
cum poterunt certis numerari singula signa
temporibus parte ex illa quam Phoebus habebit.
Nunc, quibus hiberni momentis surgere menses
incipiant (neque enim paribus per sidera cuncta
445procedunt gradibus, nivei dum vellera signi
contingant aequum luces cogentia et umbras
ferre iugum), magna est ratio breviterque docenda.
principio capienda tibi est mensura diei
quam minimam Capricornus agit, noctisque per horas
450quam summam; quodque a iusto superaverit umbris,
perdiderint luces, eius pars tertia signo
tradenda est medio semper, qua sorte retenta
dimidio vincat primum, vincatur et ipsum
extremo: totum in partes ita digere tempus.
455his opibus tria signa valent; sed summa prioris
ac medii numeri coniuncta sequentibus astris
cesserit, ut, senis fuerit si longior horis
brumali nox forte die, Capricornus in horam
dimidiam attollat luces, et Aquarius horam
460ipse suam proprie ducat summaeque priori
adiungat, Pisces tantum sibi temporis ipsi
constituant, quantum accipiant de sorte prioris,
et tribus expletis horis noctemque diemque
Lanigero tradant aequandam tempore veris.
465incipit a sexta tempus procedere parte
dividuum; triplicant vires haerentia signa
ultimaque acceptas duplicant. ita summa diebus
cedere diversa labentia tempora lege.
namque Aries totidem deducit noctibus horas
470quot prius abstulerant proprio sub nomine Pisces,
hora datur Tauro, cumuletque ut damna priora
dimidiam adiungunt Gemini. sic ultima primis
redditur, aequatae solvuntur faenore noctes
rursus et incipiunt propria de sorte diebus
475respondent, pariterque, illis quae proxima fulgent,
et media aequatis censentur viribus astra.
praecipuosque gerunt varianda ad tempora motus
hac vice descendunt noctes a sidere brumae
tollunturque dies, annique invertitur orbis,
480solstitium tardi dum fit sub sidere Cancri;
tumque diem brumae nox aequat, tempora noctis
longa dies, similique redit, quam creverat, actu.
Illa etiam poterit nascens via ducere ad astrum
quod quandoque vadis emissum redditur orbi.
485nam quota sit lucis, si luce requiritur, hora
aspicies, atque hunc numerum revocabis in ipsum
multiplicans decies, adiectis insuper eidem
quinque tamen summis, quia qualicumque sub hora
ter quinas mundi se tollunt sidera partes.
490hic ubi constiterit numerus, coniungere et illas,
quae superent Phoebo partes per signa, memento.
ex hac tricenas summa per sidera partes
distribues, primamque vicem, quo Phoebus in astro
fulserit, inde aliis, solem quaecumque sequentur.
495tum quo subsistet numerus consumptus in astro
quave in parte suam summam nomenque relinquet
haec erit exoriens et pars et forma per ignes.
contineat partes. ubi summam feceris unam,
tricenas dabis ex illa per singula signa,
500donec deficiat numerus; quaque ille sub astri
parte cadet, credas illam cum corpore natam
esse hominis pariterque orbem vidisse per ignes.
sic erit ipse tibi rapidis quaerendus in astris
natalis mundi certoque horoscopos ortu,
505ut, cum exacta fides steterit sub cardine primo,
fallere non possint summi fastigia caeli,
non celeres obitus, stent fundamenta sub imo,
stent veri stellarum obitus verique subortus
sideraque in proprias vires sortesque recedant.
510Nunc sua reddentur generatim tempora signis,
quae divisa etiam proprios ducuntur in annos
et menses lucesque suas horasque dierum,
per quae praecipuas ostendunt singula vires.
primus erit signi, quo Sol effulserit, annus,
515annua quod lustrans consumit tempora mundum;
proximus atque alii subeuntia signa sequuntur.
Luna dabit menses, peragit quod menstrua cursum.
tutelaeque suae primas horoscopos horas
asserit atque dies, traditque sequentibus astris.
520sic annum mensesque suos natura diesque
atque ipsas volvit numerari signa per horas,
omnia ut omne foret divisum tempus in astra
perque alterna suos variaret sidera motus,
ut cuiusque vices ageret redeuntis in orbem.
525idcirco tanta est rerum discordia in aevo
et subtexta malis bona sunt lacrimaeque sequuntur
vota nec inconstans servat fortuna tenorem;
usque adeo permixta fluit nec permanet usquam,
amisitque fidem variando cuncta per omnis
530non annis anni nec menses mensibus usquam
conveniunt, seque ipsa dies alia usque requirit
horaque non ulli similis producitur horae,
tempora quod distant, propriis parentia signis,
per numeros omnis aevi divisa volantis,
535talisque efficiunt vitas casusque animantum,
qualia sunt, quorum vicibus tum vertimur, astra.
Sunt quibus et caeli placeat nascentis ab orae
sidere, quem memorant horoscopon inventores,
parte quod ex illa describitur hora diebus,
540omne genus rationis agi per tempora et astra
et capite ex uno menses annosque diesque
incipere atque horas tradique sequentibus astris;
et, quamquam socia nascantur origine cuncta,
diversas tamen esse vices, quod tardius illa,
545haec citius peragant orbem. semel omnia ad astra
hora die, bis mense dies venit, unus in anno
mensis et exactis bis sex iam solibus annus.
difficile est in idem tempus concurrere cuncta,
unius ut signi pariter sit mensis et annus
550asperioris agant mensem; si mensis in astrum
laetius inciderit, signum sit triste diei;
si fortuna diem foveat, sit durior hora.
idcirco nihil in totum sibi credere fas est,
non annos signis, menses vertentibus annis,
555mensibus aut luces, aut omnis lucibus horas,
quod nunc illa nimis properant, nunc illa morantur,
et modo dest aliis, modo adest, vicibusque recedit
aut redit atque alio mutatur tempore tempus
interpellatum variata sorte dierum.
560Et, quoniam docui, per singula tempora, vitae
quod quandoque genus veniat, cuiusque sit astri
quisque annus, cuius mensis, simul hora diesque,
altera nunc ratio, quae summam continet aevi,
reddenda est, quot quaeque annos dare signa ferantur.
565quae tibi, cum finem vitae per sidera quaeris,
respicienda manet ratio numerisque notanda.
bis quinos annos Aries unumque triente
fraudatum dabit. appositis tu, Taure, duobus
vincis, sed totidem Geminorum vinceris astro
570tuque bis octonos, Cancer, binosque trientes,
bisque novem, Nemeaee, dabis bessemque sub illis.
Erigone geminatque decem geminatque trientem,
nec plures fuerint Librae quam Virginis anni.
Scorpios aequabit tribuentem dona Leonem.
575Centauri fuerint eadem quae munera Cancri.
ter quinos, Capricorne, dares, si quattuor essent
appositi menses. triplicabit Aquarius annos
quattuor et menses vitam producet in octo.
Piscibus est Aries et sorte et finibus haerens:
580lustra decem tribuent solis cum mensibus octo.
Nec satis est annos signorum noscere certos,
ne lateat ratio finem quaerentibus aevi:
templa quoque et partes caeli sua munera norunt
et proprias tribuunt certo discrimine summas,
585cum bene constiterit stellarum conditus ordo.
sed mihi templorum tantum nunc iura canentur;
mox veniet mixtura suis cum viribus omnis,
cum bene materies steterit percognita rerum
non interpositis turbatarum undique membris.
590si bene constiterit primo sub cardine Luna,
qua redit in terras mundus, nascensque tenebit
exortum, octo tenor decies ducetur in annos
si duo decedant. at, cum sub culmine summo
consistet, tribus hic numerus fraudabitur annis.
595bis quadragenos occasus dives in actus
solis erat, numero nisi desset olympias una.
imaque tricenos bis fundamenta per annos
censentur bis sex adiectis messibus aevo.
quodque prius natum fuerit dextrumque trigonum
600hoc sexagenos tribuit duplicatque quaternos.
quod fuerit laevum praelataque signa sequetur
tricenos annos duplicat, tris insuper addit.
quaeque super signum nascens a cardine primum
tertia sors manet et summo iam proxima caelo
605haec ter vicenos geminat, tris abstrahit annos.
quaeque infra veniet spatio divisa sub aequo
per quinquagenas complet sua munera brumas.
quemque locum superat nascens horoscopos, ille
dena quater revocat vertentis tempora solis
610accumulatque duos cursus iuvenemque relinquit.
at qui praecedit surgentis cardinis oram
vicenos ternosque dabit nascentibus annos
vix degustatam rapiens sub flore iuventam.
quod super occasus templum est ter dena remittit
615annorum spatia et decimam tribus applicat auctis.
inferius puerum interimet, bis sexque peracti
immatura trahent natales corpora morti.
Sed tamen in primis memori sunt mente notanda
partibus adversis quae surgunt condita signa
620divisumque tenent aequo discrimine caelum;
quae tropica appellant, quod in illis quattuor anni
tempora vertuntur signis nodosque resolvunt
totumque emutant converso cardine mundum
inducuntque novas operum rerumque figuras.
625Cancer ad aestivae fulget fastigia zonae
extenditque diem summum parvoque recessu
destruit et, quanto fraudavit tempore luces,
in tantum noctes auget: stat summa per omnis.
tum Cererem fragili properant destringere culmo,
630Campus et in varias destringit membra palaestras,
et tepidas pelagus iactatum languet in undas.
tunc et bella fero tractantur Marte cruenta
nec Scythiam defendit hiems; Germania sicca
iam tellure fugit Nilusque tumescit in arva.
635hic rerum status est, Cancri cum sidere Phoebus
solstitium facit et summo versatur Olympo.
Parte ex adversa brumam Capricornus inertem
per minimas cogit luces et maxima noctis
tempora, producitque diem tenebrasque resolvit,
640inque vicem nunc damna legit, nunc tempora supplet.
tunc riget omnis ager, clausum mare, condita castra,
nec tolerant medias hiemes sudantia saxa,
statque uno natura loco paulumque quiescit.
Proxima in effectum et similis referentia motus
645esse ferunt luces aequantia signa tenebris.
namque Aries Phoebum repetentem sidera Cancri
inter principium reditus finemque coërcet
tempora diviso iungens concordia mundo,
convertitque vices victumque a sidere Librae
650exsuperare diem iubet et succumbere noctes,
aestivi donec veniant ad sidera Cancri.
tum primum miti pelagus consternitur unda
et varios audet flores emittere tellus;
tum pecudum volucrumque genus per pabula laeta
655in Venerem partumque ruit, totumque canora
voce nemus loquitur frondemque virescit in omnem.
viribus in tantum signi natura movetur.
Huic ex adverso simili cum sorte refulget
Libra diem noctemque pari cum foedere ducens,
660tantum quod victas usque ad se vincere noctes
ex ipsa iubet, ad brumae dum tempora surgant.
tum Liber gravida descendit plenus ab ulmo
pinguiaque impressis despumant musta racemis;
mandant et sulcis Cererem, dum terra tepore
665autumni resoluta patet, dum semina ducit.
Quattuor haec et in arte valent, ut tempora vertunt
sic hos aut illos rerum flectentia casus
nec quicquam in prima patientia sede manere.
sed non per totas aequa est versura figuras,
670annua nec plenis flectuntur tempora signis.
una dies sub utroque aequat sibi tempore noctem,
dum Libra atque Aries autumnum verque figurant;
una dies toto Cancri longissima signo,
cui nox aequalis Capricorni sidere fertur:
675cetera nunc urgent vicibus, nunc tempora cedunt.
una ergo in tropicis pars est cernenda figuris,
quae moveat mundum, quae rerum tempora mutet,
facta novet, consulta alios declinet in usus,
omnia in aversum flectat contraque revolvat.
680has quidam vires octava in parte reponunt;
sunt quibus esse placet decimae; nec defuit auctor
qui primae momenta daret frenosque dierum.