VALERII MARTIALIS - EPIGRAMMATON LIBER II

3

VAL. MARTIALIS DECIANO SVO SAL.

"Quid nobis" inquis "cum epistola? Parum enim tibi praestamus, si legimus epigrammata? Quid hic porro dicturus es quod non possis uersibus dicere? Video quare tragoedia atque comoedia epistolam accipiant, quibus pro se loqui non licet: epigrammata curione non egent et contenta sunt sua, id est mala, lingua: in quacumque pagina uisum est, epistolam faciunt. Noli ergo, si tibi uidetur, rem facere ridiculam et in toga saltantis inducere personam. Denique uideris an te delectet contra retiarium ferula. Ego inter illos sedeo qui protinus reclamant". Puto me hercules, Deciane, uerum dicis. Quid si scias cum qua et quam longa epistola negotium fueris habiturus? Itaque quod exigis fiat. Debebunt tibi si qui in hunc librum inciderint, quod ad primam paginam non lassi peruenient.

I

Ter centena quidem poteras epigrammata ferre,

sed quis te ferret perlegeretque, liber?

At nunc succincti quae sint bona disce libelli.

Hoc primum est, breuior quod mihi charta perit;

deinde, quod haec una peragit librarius hora,

nec tantum nugis seruiet ille meis;

tertia res haec est, quod si cui forte legeris,

sis licet usque malus, non odiosus eris.

Te conuiua leget mixto quincunce, sed ante

incipiat positus quam tepuisse calix.

Esse tibi tanta cautus breuitate uideris?

Ei mihi, quam multis sic quoque longus eris!

II

Creta dedit magnum, maius dedit Africa nomen,

Scipio quod uictor quodque Metellus habet;

nobilius domito tribuit Germania Rheno,

et puer hoc dignus nomine, Caesar, eras.

Frater Idumaeos meruit cum patre triumphos,

quae datur ex Chattis laurea, tota tua est.

III

Sexte, nihil debes, nil debes, Sexte, fatemur.

Debet enim, si quis soluere, Sexte, potest.

IV

O quam blandus es, Ammiane, matri!

Quam blanda est tibi mater, Ammiane!

Fratrem te uocat et soror uocatur.

Cur uos nomina nequiora tangunt?

Quare non iuuat hoc quod estis esse?

Lusum creditis hoc iocumque? Non est:

matrem, quae cupit esse se sororem,

nec matrem iuuat esse nec sororem.

V

Ne ualeam, si non totis, Deciane, diebus

et tecum totis noctibus esse uelim.

Sed duo sunt quae nos disiungunt milia passum:

quattuor haec fiunt, cum rediturus eam.

Saepe domi non es, cum sis quoque, saepe negaris:

uel tantum causis uel tibi saepe uacas.

Te tamen ut uideam, duo milia non piget ire;

ut te non uideam, quattuor ire piget.

VI

I nunc, edere me iube libellos.

Lectis uix tibi paginis duabus

spectas eschatocollion, Seuere,

et longas trahis oscitationes.

Haec sunt, quae relegente me solebas

rapta exscribere, sed Vitellianis,

haec sunt, singula quae sinu ferebas

per conuiuia cuncta, per theatra,

haec sunt aut meliora si qua nescis.

Quid prodest mihi tam macer libellus,

nullo crassior ut sit umbilico,

si totus tibi triduo legatur?

Numquam deliciae supiniores.

Lassus tam cito deficis uiator,

et cum currere debeas Bouillas,

interiungere quaeris ad Camenas?

I nunc, edere me iube libellos.

VII

Declamas belle, causas agis, Attice, belle,

historias bellas, carmina bella facis,

componis belle mimos, epigrammata belle,

bellus grammaticus, bellus es astrologus,

et belle cantas et saltas, Attice, belle,

bellus es arte lyrae, bellus es arte pilae.

Nil bene cum facias, facias tamen omnia belle,

uis dicam quid sis? Magnus es ardalio.

VIII

Si qua uidebuntur chartis tibi, lector, in istis

siue obscura nimis siue latina parum,

non meus est error: nocuit librarius illis

dum properat uersus adnumerare tibi.

Quod si non illum sed me peccasse putabis,

tunc ego te credam cordis habere nihil.

"Ista tamen mala sunt". Quasi nos manifesta negemus!

Haec mala sunt, sed tu non meliora facis.

IX

Scripsi, rescripsit nil Naeuia, non dabit ergo.

Sed puto quod scripsi legerat: ergo dabit.

X

Basia dimidio quod das mihi, Postume, labro,

laudo: licet demas hinc quoque dimidium.

Vis dare maius adhuc et inenarrabile munus?

Hoc tibi habe totum, Postume, dimidium.

XI

Quod fronte Selium nubila uides, Rufe,

quod ambulator porticum terit seram,

lugubre quiddam quod tacet piger uoltus,

quod paene terram nasus indecens tangit,

quod dextra pectus pulsat et comam uellit:

non ille amici fata luget aut fratris,

uterque natus uiuit et precor uiuat,

salua est et uxor sarcinaeque seruique,

nihil colonus uilicusque decoxit.

Maeroris igitur causa quae? Domi cenat.

XII

Esse quid hoc dicam quod olent tua basia murram

quodque tibi est numquam non alienus odor?

Hoc mihi suspectum est, quod oles bene, Postume, semper

Postume, non bene olet qui bene semper olet.

XIII

Et iudex petit et petit patronus.

Soluas censeo, Sexte, creditori.

XIV

Nil intemptatum Selius, nil linquit inausum,

cenandum quotiens iam uidet esse domi.

Currit ad Europen et te, Pauline, tuosque

laudat Achilleos, sed sine fine, pedes.

Si nihil Europe fecit, tunc Saepta petuntur,

si quid Phillyrides praestet et Aesonides.

Hinc quoque deceptus Memphitica templa frequentat,

adsidet et cathedris, maesta iuuenca, tuis.

Inde petit centum pendentia tecta columnis,

illinc Pompei dona nemusque duplex.

Nec Fortunati spernit nec balnea Fausti,

nec Grylli tenebras Aeoliamque Lupi:

nam thermis iterumque iterumque iterumque lauatur.

Omnia cum fecit, sed renuente deo,

lotus ad Europes tepidae buxeta recurrit,

si quis ibi serum carpat amicus iter.

Per te perque tuam, uector lasciue, puellam,

ad cenam Selium tu, rogo, taure, uoca.

XV

Quod nulli calicem tuum propinas

humane facis, Horme, non superbe.

XVI

Zoilus aegrotat: faciunt hanc stragula febrem.

Si fuerit sanus, coccina quid facient?

Quid torus a Nilo, quid Sidone tinctus olenti?

Ostendit stultas quid nisi morbus opes?

Quid tibi cum medicis? Dimitte Machaonas omnis.

Vis fieri sanus? Stragula sume mea.

XVII

Tonstrix Suburae faucibus sedet primis,

cruenta pendent qua flagella tortorum

Argique Letum multus obsidet sutor.

Sed ista tonstrix, Ammiane, non tondet,

non tondet, inquam. Quid igitur facit? Radit.

XVIII

Capto tuam, pudet heu, sed capto, Maxime, cenam,

tu captas aliam: iam sumus ergo pares.

Mane salutatum uenio, tu diceris isse

ante salutatum: iam sumus ergo pares.

Sum comes ipse tuus tumidique anteambulo regis,

tu comes alterius: iam sumus ergo pares.

Esse sat est seruum, iam nolo uicarius esse.

Qui rex est regem, Maxime, non habeat.

XIX

Felicem fieri credis me, Zoile, cena?

Felicem cena, Zoile, deinde tua?

Debet Aricino conuiua recumbere cliuo,

quem tua felicem, Zoile, cena facit.

XX

Carmina Paulus emit, recitat sua carmina Paulus.

Nam quod emas possis iure uocare tuum.

XXI

Basia das aliis, aliis das, Postume, dextram.

Dicis "Vtrum mauis? Elige". Malo manum.

XXII

Quid mihi uobiscum est, o Phoebe nouemque sorores?

Ecce nocet uati Musa iocosa suo.

Dimidio nobis dare Postumus ante solebat

basia, nunc labro coepit utroque dare.

XXIII

Non dicam, licet usque me rogetis,

qui sit Postumus in meo libello,

non dicam: quid enim mihi necesse est

has offendere basiationes

quae se tam bene uindicare possunt?

XXIV

Si det iniqua tibi tristem fortuna reatum,

squalidus haerebo pallidiorque reo:

si iubeat patria damnatum excedere terra,

per freta, per scopulos exulis ibo comes.

Dat tibi diuitias: ecquid sunt ista duorum?

Das partem? Multum est? Candide, das aliquid?

Mecum eris ergo miser: quod si deus ore sereno

adnuerit, felix, Candide, solus eris.

XXV

Das numquam, semper promittis, Galla, roganti.

Si semper fallis, iam rogo, Galla, nega.

XXVI

Quod querulum spirat, quod acerbum Naeuia tussit,

inque tuos mittit sputa subinde sinus,

iam te rem factam, Bithynice, credis habere?

Erras: blanditur Naeuia, non moritur.

XXVII

Laudantem Selium cenae cum retia tendit

accipe, siue legas siue patronus agas:

"Effecte! Grauiter! Cito! Nequiter! Euge! Beate!

Hoc uolui!" "Facta est iam tibi cena, tace".

XXXVIII

Rideto multum qui te, Sextille, cinaedum

dixerit et digitum porrigito medium.

Sed nec paedico es nec tu, Sextille, fututor,

calda Vetustinae nec tibi bucca placet.

Ex istis nihil es fateor, Sextille: quid ergo es?

Nescio, sed tu scis res superesse duas.

XXIX

Rufe, uides illum subsellia prima terentem,

cuius et hinc lucet sardonychata manus

quaeque Tyron totiens epotauere lacernae

et toga non tactas uincere iussa niues,

cuius olet toto pinguis coma Marcelliano

et splendent uolso bracchia trita pilo,

non hesterna sedet lunata lingula planta,

coccina non laesum pingit aluta pedem,

et numerosa linunt stellantem splenia frontem.

Ignoras quid sit? Splenia tolle, leges.

XXX

Mutua uiginti sestertia forte rogabam,

quae uel donanti non graue munus erat.

Quippe rogabatur felixque uetusque sodalis

et cuius laxas arca flagellat opes.

Is mihi "Diues eris, si causas egeris" inquit.

Quod peto da, Gai: non peto consilium.

XXXI

Saepe ego Chrestinam futui. Det quam bene quaeris?

Supra quod fieri nil, Mariane, potest.

XXXII

Lis mihi cum Balbo est, tu Balbum offendere non uis,

Pontice: cum Licino est, hic quoque magnus homo est.

Vexat saepe meum Patrobas confinis agellum,

contra libertum Caesaris ire times.

Abnegat et retinet nostrum Laronia seruum,

respondes "Orba est, diues, anus, uidua".

Non bene, crede mihi, seruo seruitur amico:

sit liber, dominus qui uolet esse meus.

XXXIII

Cur non basio te, Philaeni? Calua es.

Cur non basio te, Philaeni? Rufa es.

Cur non basio te, Philaeni? Lusca es.

Haec qui basiat, o Philaeni, fellat.

XXXIV

Cum placeat Phileros tota tibi dote redemptus,

tres pateris natos, Galla, perire fame.

Praestatur cano tanta indulgentia cunno

quem nec casta potest iam decuisse Venus.

Perpetuam di te faciant Philerotis amicam,

o mater, qua nec Pontia deterior.

XXXV

Cum sint crura tibi similent quae cornua lunae,

in rhytio poteras, Phoebe, lauare pedes.

XXXVI

Flectere te nolim, sed nec turbare capillos;

splendida sit nolo, sordida nolo cutis;

nec tibi mitrarum nec sit tibi barba reorum:

nolo uirum nimium, Pannyche, nolo parum.

Nunc sunt crura pilis et sunt tibi pectora saetis

horrida, sed mens est, Pannyche, uolsa tibi.

XXXVII

Quidquid ponitur hinc et inde uerris,

mammas suminis imbricemque porci

communemque duobus attagenam,

mullum dimidium lupumque totum

muraenaeque latus femurque pulli

stillantemque alica sua palumbum.

Haec cum condita sunt madente mappa,

traduntur puero domum ferenda:

nos accumbimus otiosa turba.

Vllus si pudor est, repone cenam:

cras te, Caeciliane, non uocaui.

XXXVIII

Quid mihi reddat ager quaeris, Line, Nomentanus?

Hoc mihi reddit ager: te, Line, non uideo.

XXXIX

Coccina famosae donas et ianthina moechae:

uis dare quae meruit munera? Mitte togam.

XL

Vri Tongilius male dicitur hemitritaeo.

Noui hominis fraudes: esurit atque sitit.

Subdola tenduntur crassis nunc retia turdis,

hamus et in mullum mittitur atque lupum.

Caecuba saccentur quaeque annus coxit Opimi,

condantur parco fusca Falerna uitro.

Omnes Tongilium medici iussere lauari:

o stulti, febrem creditis esse? Gula est.

XLI

"Ride si sapis, o puella, ride"

Paelignus, puto, dixerat poëta.

Sed non dixerat omnibus puellis.

Verum ut dixerit omnibus puellis,

non dixit tibi: tu puella non es,

et tres sunt tibi, Maximina, dentes,

sed plane piceique buxeique.

Quare si speculo mihique credis,

debes non aliter timere risum,

quam uentum Spanius manumque Priscus,

quam cretata timet Fabulla nimbum,

cerussata timet Sabella solem.

Voltus indue tu magis seueros,

quam coniunx Priami nurusque maior.

Mimos ridiculi Philistionis

et conuiuia nequiora uita

et quidquid lepida procacitate

laxat perspicuo labella risu.

Te maestae decet adsidere matri

lugentique uirum piumue fratrem,

et tantum tragicis uacare Musis.

At tu iudicium secuta nostrum

plora, si sapis, o puella, plora.

XLII

Zoile, quid solium subluto podice perdis?

Spurcius ut fiat, Zoile, merge caput.

XLIII

Κοινὰ φίλων haec sunt, haec sunt tua, Candide, κοινά,

quae tu magnilocus nocte dieque sonas:

te Lacedaemonio uelat toga lota Galaeso

uel quam seposito de grege Parma dedit:

at me, quae passa est furias et cornua tauri,

noluerit dici quam pila prima suam.

Misit Agenoreas Cadmi tibi terra lacernas:

non uendes nummis coccina nostra tribus.

Tu Libycos Indis suspendis dentibus orbis:

fulcitur testa fagina mensa mihi.

Inmodici tibi flaua tegunt chrysendeta mulli:

concolor in nostra, cammare, lance rubes.

Grex tuus Iliaco poterat certare cinaedo:

at mihi succurrit pro Ganymede manus.

Ex opibus tantis ueteri fidoque sodali

das nihil et dicis, Candide, κοινὰ φίλων?

XLIV

Emi seu puerum togamue pexam

seu tres, ut puta, quattuorue libras,

Sextus protinus ille fenerator,

quem nostis ueterem meum sodalem,

ne quid forte petam timet cauetque,

et secum, sed ut audiam, susurrat:

"Septem milia debeo Secundo,

Phoebo quattuor, undecim Phileto,

et quadrans mihi nullus est in arca".

O grande ingenium mei sodalis!

Durum est, Sexte, negare, cum rogaris,

quanto durius, antequam rogeris!

XLV

Quae tibi non stabat praecisa est mentula, Glypte.

Demens, cum ferro quid tibi? Gallus eras.

XLVI

Florida per uarios ut pingitur Hybla colores,

cum breue Sicaniae uer populantur apes,

sic tua subpositis conlucent prela lacernis,

sic micat innumeris arcula synthesibus,

atque unam uestire tribum tua candida possunt,

Apula non uno quae grege terra tulit.

Tu spectas hiemem succincti lentus amici

pro scelus! et lateris frigora trita times.

Quantum erat, infelix, pannis fraudare duobus -

quid renuis? - Non te, Naeuole, sed tineas?

XLVII

Subdola famosae moneo fuge retia moechae,

leuior o conchis, Galle, Cytheriacis.

Confidis natibus? Non est pedico maritus:

quae faciat duo sunt: irrumat aut futuit.

XLVIII

Coponem laniumque balneumque,

tonsorem tabulamque calculosque

et paucos, sed ut eligam, libellos:

unum non nimium rudem sodalem

et grandem puerum diuque leuem

et caram puero meo puellam:

haec praesta mihi, Rufe, uel Butuntis,

et thermas tibi habe Neronianas.

XLIX

Vxorem nolo Telesinam ducere: quare?

Moecha est. Sed pueris dat Telesina. Volo.

L

Quod fellas et aquam potas, nil, Lesbia, peccas.

Qua tibi parte opus est, Lesbia, sumis aquam.

LI

Vnus saepe tibi tota denarius arca

cum sit et hic culo tritior, Hylle, tuo,

non tamen hunc pistor, non auferet hunc tibi copo,

sed si quis nimio pene superbus erit.

Infelix uenter spectat conuiuia culi

et semper miser hic esurit, ille uorat.

LII

Nouit loturos Dasius numerare: poposcit

mammosam Spatalen pro tribus: illa dedit.

LIII

Vis fieri liber? Mentiris, Maxime, non uis:

sed fieri si uis, hac ratione potes.

Liber eris, cenare foris si, Maxime, nolis,

Veientana tuam si domat uua sitim,

si ridere potes miseri chrysendeta Cinnae,

contentus nostra si potes esse toga,

si plebeia Venus gemino tibi uincitur asse,

si tua non rectus tecta subire potes.

Haec tibi si uis est, si mentis tanta potestas,

liberior Partho uiuere rege potes.

LIV

Quid de te, Line, suspicetur uxor

et qua parte uelit pudiciorem,

certis indiciis satis probauit,

custodem tibi quae dedit spadonem.

Nil nasutius hac maligniusque.

LV

Vis te, Sexte, coli: uolebam amare.

Parendum est tibi: quod iubes, colere:

sed si te colo, Sexte, non amabo.

LVI

Gentibus in Libycis uxor tua, Galle, male audit

inmodicae foedo crimine auaritiae.

Sed mera narrantur mendacia: non solet illa

accipere omnino. Quid solet ergo? Dare.

LVII

Hic quem uidetis gressibus uagis lentum,

amethystinatus media qui secat Saepta,

quem non lacernis Publius meus uincit,

non ipse Cordus alpha paenulatorum,

quem grex togatus sequitur et capillatus

recensque sella linteisque lorisque,

oppignerauit modo modo ad Cladi mensam

uix octo nummis anulum, unde cenaret.

LVIII

Pexatus pulchre rides mea, Zoile, trita.

Sunt haec trita quidem, Zoile, sed mea sunt.

LIX

Mica uocor: quid sim cernis, cenatio parua:

ex me Caesareum prospicis ecce tholum.

Frange toros, pete uina, rosas cape, tinguere nardo:

ipse iubet mortis te meminisse deus.

LX

Vxorem armati futuis, puer Hylle, tribuni,

supplicium tantum dum puerile times.

Vae tibi, dum ludis, castrabere. Iam mihi dices

"Non licet hoc". Quid? tu quod facis, Hylle, licet?

LXI

Cum tibi uernarent dubia lanugine malae,

lambebat medios inproba lingua uiros.

Postquam triste caput fastidia uispillonum

et miseri meruit taedia carnificis,

uteris ore aliter nimiaque aerugine captus

adlatras nomen quod tibi cumque datur.

Haereat inguinibus potius tam noxia lingua:

nam cum fellaret, purior illa fuit.

LXII

Quod pectus, quod crura tibi, quod bracchia uellis,

quod cincta est breuibus mentula tonsa pilis:

hoc praestas, Labiene, tuae - quis nescit? - amicae.

Cui praestas, culum quod, Labiene, pilas?

LXIII

Sola tibi fuerant sestertia, Miliche, centum,

quae tulit e sacra Leda redempta uia.

Miliche, luxuria est si tanti diues amares.

"Non amo" iam dices: haec quoque luxuria est.

LXIV

Dum modo causidicum, dum te modo rhetora fingis

et non decernis, Laure, quid esse uelis,

Peleos et Priami transit et Nestoris aetas

et fuerat serum iam tibi desinere.

Incipe, tres uno perierunt rhetores anno,

si quid habes animi, si quid in arte uales.

Si schola damnatur, fora litibus omnia feruent,

ipse potest fieri Marsua causidicus.

Heia age, rumpe moras: quo te sperabimus usque?

Dum quid sis dubitas, iam potes esse nihil.

LXV

Cur tristiorem cernimus Saleianum?

"An causa leuis est"? inquis, "extuli uxorem".

O grande fati crimen! O grauem casum!

Illa, illa diues mortua est Secundilla,

centena decies quae tibi dedit dotis?

Nollem accidisset hoc tibi, Saleiane.

LXVI

Vnus de toto peccauerat orbe comarum

anulus, incerta non bene fixus acu.

Hoc facinus Lalage speculo, quo uiderat, ulta est,

et cecidit saeuis icta Plecusa comis.

Desine iam, Lalage, tristes ornare capillos,

tangat et insanum nulla puella caput.

Hoc salamandra notet uel saeua nouacula nudet,

ut digna speculo fiat imago tua.

LXVII

Occurris quocumque loco mihi, Postume, clamas

protinus et prima est haec tua uox "Quid agis"?

Hoc, si me decies una conueneris hora,

dicis: habes puto tu, Postume, nil quod agas.

LXVIII

Quod te nomine iam tuo saluto,

quem regem et dominum prius uocabam,

ne me dixeris esse contumacem:

totis pillea sarcinis redemi.

Reges et dominos habere debet

qui se non habet atque concupiscit

quod reges dominique concupiscunt.

Seruom si potes, Ole, non habere,

et regem potes, Ole, non habere.

LXIX

Inuitum cenare foris te, Classice, dicis:

si non mentiris, Classice, dispeream.

Ipse quoque ad cenam gaudebat Apicius ire

cum cenaret, erat tristior ille, domi.

Si tamen inuitus uadis, cur, Classice, uadis?

"Cogor" ais: uerum est; cogitur et Selius.

En rogat ad cenam Melior te, Classice, rectam.

Grandia uerba ubi sunt? Si uir es, ecce, nega.

LXX

Non uis in solio prius lauari

quemquam, Cotile: causa quae, nisi haec est,

undis ne fouearis irrumatis?

Primus te licet abluas: necesse est

ante hic mentula quam caput lauetur.

LXXI

Candidius nihil est te, Caeciliane. Notaui,

si quando ex nostris disticha pauca lego,

protinus aut Marsi recitas aut scripta Catulli.

Hoc mihi das, tamquam deteriora legas,

ut conlata magis placeant mea? Credimus istud:

malo tamen recites, Caeciliane, tua.

LXXII

Hesterna factum narratur, Postume, cena

quod nollem - quis enim talia facta probet? -

os tibi percisum quanto non ipse Latinus

uilia Panniculi percutit ora sono:

quodque magis mirum est, auctorem criminis huius

Caecilium tota rumor in urbe sonat.

Esse negas factum: uis hoc me credere? Credo.

Quid quod habet testes, Postume, Caecilius?

LXXIII

Quid faciat uolt scire Lyris: quod sobria: fellat.

LXXIV

Cinctum togatis post et ante Saufeium,

quanta reduci Regulus solet turba,

ad alta tonsum templa cum reum misit,

Materne, cernis? Inuidere nolito.

Comitatus iste sit precor tuus numquam.

Hos illi amicos et greges togatorum

Fuficulenus praestat et Fauentinus.

LXXV

Verbera securi solitus leo ferre magistri

insertamque pati blandus in ora manum

dedidicit pacem subito feritate reuersa,

quanta nec in Libycis debuit esse iugis.

Nam duo de tenera puerilia corpora turba,

sanguineam rastris quae renouabat humum,

saeuos et infelix furiali dente peremit:

Martia non uidit maius harena nefas.

Exclamare libet: "Crudelis, perfide, praedo,

a nostra pueris parcere disce lupa"!

LXXVI

Argenti libras Marius tibi quinque reliquit,

cui nihil ipse dabas: hic tibi uerba dedit?

LXXVII

Cosconi, qui longa putas epigrammata nostra,

utilis unguendis axibus esse potes.

Hac tu credideris longum ratione colosson

et puerum Bruti dixeris esse breuem.

Disce quod ignoras: Marsi doctique Pedonis

saepe duplex unum pagina tractat opus.

Non sunt longa quibus nihil est quod demere possis,

sed tu, Cosconi, disticha longa facis.

LXXVIII

Aestiuo serues ubi piscem tempore, quaeris?

In thermis serua, Caeciliane, tuis.

LXXIX

Inuitas tunc me cum scis, Nasica, uocasse.

Excusatum habeas me rogo: ceno domi.

LXXX

Hostem cum fugeret, se Fannius ipse peremit.

Hic, rogo, non furor est, ne moriare, mori?

LXXXI

Laxior hexaphoris tua sit lectica licebit:

cum tamen haec tua sit, Zoile, sandapila est.

LXXXII

Abscisa seruom quid figis, Pontice, lingua?

Nescis tu populum, quod tacet ille, loqui?

LXXXIII

Foedasti miserum, marite, moechum,

et se, qui fuerant prius, requirunt

trunci naribus auribusque uoltus.

Credis te satis esse uindicatum?

Erras: iste potest et irrumare.

LXXXIV

Mollis erat facilisque uiris Poeantius heros:

uolnera sic Paridis dicitur ulta Venus.

Cur lingat cunnum Siculus Sertorius, hoc est:

abs hoc occisus, Rufe, uidetur Eryx.

LXXXV

Vimine clausa leui niueae custodia coctae,

hoc tibi Saturni tempore munus erit.

Dona quod aestatis misi tibi mense Decembri

si quereris, rasam tu mihi mitte togam.

LXXXVI

Quod nec carmine glorior supino

nec retro lego Sotaden cinaedum,

nusquam Graecula quod recantat echo

nec dictat mihi luculentus Attis

mollem debilitate galliambon:

non sum, Classice, tam malus poëta.

Quid si per gracilis uias petauri

inuitum iubeas subire Ladan?

Turpe est difficiles habere nugas

et stultus labor est ineptiarum.

Scribat carmina circulis Palaemon,

me raris iuuat auribus placere.

LXXXVII

Dicis amore tui bellas ardere puellas,

qui faciem sub aqua, Sexte, natantis habes.

LXXXVIII

Nil recitas et uis, Mamerce, poëta uideri.

Quidquid uis esto, dummodo nil recites.

LXXXIX

Quod nimio gaudes noctem producere uino

ignosco: uitium, Gaure, Catonis habes.

Carmina quod scribis Musis et Apolline nullo

laudari debes: hoc Ciceronis habes.

Quod uomis, Antoni: quod luxuriaris, Apici.

Quod fellas, uitium dic mihi cuius habes?

XC

Quintiliane, uagae moderator summe iuuentae,

gloria Romanae, Quintiliane, togae,

uiuere quod propero pauper nec inutilis annis,

da ueniam: properat uiuere nemo satis.

Differat hoc patrios optat qui uincere census

atriaque inmodicis artat imaginibus.

Me focus et nigros non indignantia fumos

tecta iuuant et fons uiuus et herba rudis.

Sit mihi uerna satur, sit non doctissima coniunx,

sit nox cum somno, sit sine lite dies.

XCI

Rerum certa salus, terrarum gloria, Caesar,

sospite quo magnos credimus esse deos,

si festinatis totiens tibi lecta libellis

detinuere oculos carmina nostra tuos,

quod fortuna uetat fieri permitte uideri,

natorum genitor credar ut esse trium.

Haec, si displicui, fuerint solacia nobis;

haec fuerint nobis praemia, si placui.

XCII

Natorum mihi ius trium roganti

Musarum pretium dedit mearum

solus qui poterat. Valebis, uxor.

Non debet domini perire munus.

XCIII

"Primus ubi est" inquis "cum sit liber iste secundus"?

Quid faciam si plus ille pudoris habet?

Tu tamen hunc fieri si mauis, Regule, primum,

unum de titulo tollere iota potes.

VAL. MARTIALIS DECIANO SVO SAL.

"Quid nobis" inquis "cum epistola? Parum enim tibi praestamus, si legimus epigrammata? Quid hic porro dicturus es quod non possis uersibus dicere? Video quare tragoedia atque comoedia epistolam accipiant, quibus pro se loqui non licet: epigrammata curione non egent et contenta sunt sua, id est mala, lingua: in quacumque pagina uisum est, epistolam faciunt. Noli ergo, si tibi uidetur, rem facere ridiculam et in toga saltantis inducere personam. Denique uideris an te delectet contra retiarium ferula. Ego inter illos sedeo qui protinus reclamant". Puto me hercules, Deciane, uerum dicis. Quid si scias cum qua et quam longa epistola negotium fueris habiturus? Itaque quod exigis fiat. Debebunt tibi si qui in hunc librum inciderint, quod ad primam paginam non lassi peruenient.

I

Tēr cēntēnă quĭdēm pŏtĕrās ĕpĭgrāmmătă fērrĕ,

sēd quīs tē fērrēt ‖ pērlĕgĕrētquĕ, lĭbēr?

Āt nūnc sūccīnctī quaē sīnt bŏnă dīscĕ lĭbēllī.

Hōc prīmum ēst, brĕvĭōr ‖ quōd mĭhĭ chārtă pĕrīt;

deīndĕ, quŏd haēc ūnā pĕrăgīt lībrārĭŭs hōrā,

nēc tāntūm nūgīs ‖ sērvĭĕt īllĕ mĕīs;

tērtĭă rēs haēc ēst, quōd sī cuī fōrtĕ lĕgērīs,

sīs lĭcĕt ūsquĕ mălūs, ‖ nōn ŏdĭōsŭs ĕrīs.

Tē cōnvīvă lĕgēt mīxtō quīncūncĕ, sĕd āntĕ

īncĭpĭāt pŏsĭtūs ‖ quām tĕpŭīssĕ călīx.

Ēssĕ tĭbī tāntā caūtūs brĕvĭtātĕ vĭdērīs?

Eī mĭhĭ, quām mūltīs ‖ sīc quŏquĕ lōngŭs ĕrīs!

II

Crētă dĕdīt māgnūm, māiūs dĕdĭt Āfrĭcă nōmēn,

Scīpĭŏ quōd vīctōr ‖ quōdquĕ Mĕtēllŭs hăbēt;

nōbĭlĭūs dŏmĭtō trĭbŭīt Gērmānĭă Rhēnō,

ēt pŭĕr hōc dīgnūs ‖ nōmĭnĕ, Caēsăr, ĕrās.

Frātĕr Ĭdūmaēōs mĕrŭīt cūm pātrĕ trĭūmphōs,

quaē dătŭr ēx Chāttīs ‖ laūrĕă, tōtă tŭa ēst.

III

Sēxtĕ, nĭhīl dēbēs, nīl dēbēs, Sēxtĕ, fătēmūr.

Dēbĕt ĕnīm, sī quīs ‖ sōlvĕrĕ, Sēxtĕ, pŏtēst.

IV

Ō quām blāndŭs ĕs, Ămmĭānĕ, mātrī!

Quām blānda ēst tĭbĭ mătĕr, Āmmĭānĕ!

Frātrēm tē vŏcăt ēt sŏrōr vŏcātūr.

Cūr vōs nōmĭnă nēquĭōră tāngūnt?

Quārē nōn iŭvăt hōc quŏd ēstĭs ēssĕ?

Lūsūm crēdĭtĭs hōc iŏcūmquĕ? Nōn ēst:

mātrēm, quaē cŭpĭt ēssĕ sē sŏrōrēm,

nēc mātrēm iŭvăt ēssĕ nēc sŏrōrēm.

V

Nē vălĕām, sī nōn tōtīs, Dēciānĕ, dĭēbūs

ēt tēcūm tōtīs ‖ nōctĭbŭs ēssĕ vĕlīm.

Sēd dŭŏ sūnt quaē nōs dīsiūngūnt mīlĭă pāssūm:

quāttŭŏr haēc fīūnt, ‖ cūm rĕdĭtūrŭs ĕām.

Saēpĕ dŏmī nōn ēs, cūm sīs quŏquĕ, saēpĕ nĕgārīs:

vēl tāntūm caūsīs ‖ vēl tĭbĭ saēpĕ văcās.

Tē tămĕn ūt vĭdĕām, dŭŏ mīlĭă nōn pĭgĕt īrĕ;

ūt tē nōn vĭdĕām, ‖ quāttŭŏr īrĕ pĭgēt.

VI

Ī nūnc, ēdĕrĕ mē iŭbē lĭbēllōs.

Lēctīs vīx tĭbĭ pāgĭnīs dŭābūs

spēctăs ēschătŏcŏllĭōn, Sĕvērĕ,

ēt lōngās trăhĭs ōscĭtātĭōnēs.

Haēc sūnt, quaē rĕlĕgēntĕ mē sŏlēbās

rāpta ēxscrībĕrĕ, sēd Vĭtēllĭānīs,

haēc sūnt, sīngŭlă quaē sĭnū fĕrēbās

pēr cōnvīvĭă cūnctă, pēr thĕātrā,

haēc sūnt aūt mĕlĭōră sī quă nēscīs.

Quīd prŏdēst mĭhĭ tām măcēr lĭbēllūs,

nūllō crāssĭŏr ūt sĭt ūmbĭlīcō,

sī tŏtūs tĭbĭ trīdŭō lĕgātūr?

Nūmquām dēlĭcĭaē sŭpīnĭōrēs.

Lāssūs tām cĭtŏ dēfĭcīs vĭātōr,

ēt cūm cūrrĕrĕ dēbĕās Bŏvīllās,

īntĕriūngĕrĕ quaērĭs ād Cămēnās?

Ī nūnc, ēdĕrĕ mē iŭbē lĭbēllōs.

VII

Dēclāmās bēllē, caūsās ăgĭs, Āttĭcĕ, bēllē,

hīstŏrĭās bēllās, ‖ cārmĭnă bēllă făcīs,

cōmpōnīs bēllē mīmōs, ĕpĭgrāmmătă bēllē,

bēllūs grāmmătĭcūs, ‖ bēllŭs ĕs āstrŏlŏgūs,

ēt bēllē cāntās ēt sāltās, Āttĭcĕ, bēllē,

bēllŭs ĕs ārtĕ lўraē, ‖ bēllŭs ĕs ārtĕ pĭlaē.

Nīl bĕnĕ cūm făcĭās, făcĭās tămĕn ōmnĭă bēllē,

vīs dīcām quīd sīs? ‖ Māgnŭs ĕs ārdălĭō.

VIII

Sī quă vĭdēbūntūr chārtīs tĭbĭ, lēctŏr, ĭn īstīs

sīve ōbscūră nĭmīs ‖ sīvĕ lătīnă părūm,

nōn mĕŭs ēst ērrōr: nŏcŭīt lībrārĭŭs īllīs

dūm prŏpĕrāt vērsūs ‖ ādnŭmĕrārĕ tĭbī.

Quōd sī nōn īllūm sēd mē pēccāssĕ pŭtābīs,

tūnc ĕgŏ tē crēdām ‖ cōrdĭs hăbērĕ nĭhīl.

"Īstă tămēn mălă sūnt". Quăsĭ nōs mănĭfēstă nĕgēmūs!

Haēc mălă sūnt, sēd tū ‖ nōn mĕlĭōră făcīs.

IX

Scrīpsī, rēscrīpsīt nīl Naēvĭă, nōn dăbĭt ērgŏ.

Sēd pŭtŏ quōd scrīpsī ‖ lēgĕrăt: ērgŏ dăbīt.

X

Bāsĭă dīmĭdĭō quōd dās mĭhĭ, Pōstŭmĕ, lābrō,

laūdŏ: lĭcēt dēmās ‖ hīnc quŏquĕ dīmĭdĭūm.

Vīs dărĕ māiŭs ădhūc ĕt ĭnēnārrābĭlĕ mūnūs?

Hōc tĭbi hăbē tōtūm, ‖ Pōstŭmĕ, dīmĭdĭūm.

XI

Quōd frōntĕ Sēliūm nūbĭlā vĭdēs, Rūfē,

quōd āmbŭlātōr pōrtĭcūm tĕrīt sērām,

lūgūbrĕ quīddām quōd tăcēt pĭgēr vōltūs,

quōd paēnĕ tērrām nāsŭs īndĕcēns tāngīt,

quōd dēxtră pēctūs pūlsăt ēt cŏmām vēllīt:

nōn īlle ămīcī fātă lūgĕt aūt frātrīs,

ŭtērquĕ nātūs vīvĭt ēt prĕcōr vīvāt,

sālva ēst ĕt ūxōr sārcĭnaēquĕ sērvīquĕ,

nĭhīl cŏlōnūs vīlĭcūsquĕ dēcōxīt.

Maērōrĭs ĭgĭtūr caūsă quaē? Dŏmī cēnāt.

XII

Ēssĕ quĭd hōc dīcām quŏd ŏlēnt tŭă bāsĭă mūrrām

quōdquĕ tĭbi ēst nūmquām ‖ nōn ălĭēnŭs ŏdōr?

Hōc mĭhĭ sūspēctum ēst, quŏd ŏlēs bĕnĕ, Pōstŭmĕ, sēmpēr

Pōstŭmĕ, nōn bĕne ŏlēt ‖ quī bĕnĕ sēmpĕr ŏlēt.

XIII

Ēt iūdēx pĕtĭt ēt pĕtīt pătrōnūs.

Sōlvās cēnsĕŏ, Sēxtĕ, crēdĭtōrī.

XIV

Nīl īntēmptātūm Sĕlĭūs, nīl līnquĭt ĭnaūsūm,

cēnāndūm quŏtĭēns ‖ iām vĭdĕt ēssĕ dŏmī.

Cūrrĭt ăd Eūrōpēn ēt tē, Paūlīnĕ, tŭōsquĕ

laūdăt Ăchīllēōs, ‖ sēd sĭnĕ fīnĕ, pĕdēs.

Sī nĭhĭl Eūrōpē fēcīt, tūnc Saēptă pĕtūntūr,

sī quīd Phīllўrĭdēs ‖ praēstĕt ĕt Aēsŏnĭdēs.

Hīnc quŏquĕ dēcēptūs Mēmphītĭcă tēmplă frĕquēntāt,

ādsĭdĕt ēt căthĕdrīs, ‖ maēstă iŭvēncă, tŭīs.

Īndĕ pĕtīt cēntūm pēndēntĭă tēctă cŏlūmnīs,

īllīnc Pōmpēī ‖ dōnă nĕmūsquĕ dŭplēx.

Nēc Fōrtūnātī spērnīt nēc bālnĕă Faūstī,

nēc Grŷllī tĕnĕbrās ‖ Aēŏlĭāmquĕ Lŭpī:

nām thērmīs ĭtĕrūmque ĭtĕrūmque ĭtĕrūmquĕ lăvātūr.

Ōmnĭă cūm fēcīt, ‖ sēd rĕnŭēntĕ dĕō,

lōtŭs ăd Eūrōpēs tĕpĭdaē būxētă rĕcūrrīt,

sī quĭs ĭbī sērūm ‖ cārpăt ămīcŭs ĭtēr.

Pēr tē pērquĕ tŭām, vēctōr lāscīvĕ, pŭēllām,

ād cēnām Sĕlĭūm ‖ tū, rŏgŏ, taūrĕ, vŏcā.

XV

Quōd nūllī călĭcēm tŭūm prŏpīnās

hūmānē făcĭs, Hōrmĕ, nōn sŭpērbĕ.

XVI

Zōĭlŭs aēgrōtāt: făcĭūnt hānc strāgŭlă fēbrēm.

Sī fŭĕrīt sānūs, ‖ cōccĭnă quīd făcĭēnt?

Quīd tŏrŭs ā Nīlō, quīd Sīdŏnĕ tīnctŭs ŏlēntī?

Ōstēndīt stūltās ‖ quīd nĭsĭ mōrbŭs ŏpēs?

Quīd tĭbĭ cūm mĕdĭcīs? Dīmīttĕ Măchāŏnăs ōmnīs.

Vīs fĭĕrī sānūs? ‖ Strāgŭlă sūmĕ mĕă.

XVII

Tōnstrīx Sŭbūraē faūcĭbūs sĕdēt prīmīs,

crŭēntă pēndēnt quā flăgēllă tōrtōrūm

Ārgīquĕ Lētūm mūltŭs ōbsĭdēt sūtōr.

Sĕd īstă tōnstrīx, Āmmĭānĕ, nōn tōndēt,

nōn tōndĕt, īnquām. Quĭd ĭgĭtūr făcīt? Rādīt.

XVIII

Cāptŏ tŭām, pŭdĕt heū, sēd cāptō, Māxĭmĕ, cēnām,

tū cāptās ălĭām: ‖ iām sŭmŭs ērgŏ părēs.

Mānĕ sălūtātūm vĕnĭō, tū dīcĕrĭs īssĕ

āntĕ sălūtātūm: ‖ iām sŭmŭs ērgŏ părēs.

Sūm cŏmĕs īpsĕ tŭūs tŭmĭdīque ānteāmbŭlŏ rēgīs,

tū cŏmĕs āltĕrĭūs: ‖ iām sŭmŭs ērgŏ părēs.

Ēssĕ săt ēst sērvūm, iām nōlŏ vĭcārĭŭs ēssĕ.

Quī rēx ēst rēgēm, ‖ Māxĭmĕ, nōn hăbĕāt.

XIX

Fēlīcēm fĭĕrī crēdīs mē, Zōĭlĕ, cēnā?

Fēlīcēm cēnā, ‖ Zōĭlĕ, deīndĕ tŭā?

Dēbĕt Ărīcīnō cōnvīvă rĕcūmbĕrĕ clīvō,

quēm tŭă fēlīcēm, ‖ Zōĭlĕ, cēnă făcīt.

XX

Cārmĭnă Paūlŭs ĕmīt, rĕcĭtāt sŭă cārmĭnă Paūlūs.

Nām quŏd ĕmās pōssīs ‖ iūrĕ vŏcārĕ tŭūm.

XXI

Bāsĭă dās ălĭīs, ălĭīs dās, Pōstŭmĕ, dēxtrām.

Dīcĭs "Ŭtrūm māvīs? ‖ Ēlĭgĕ". Mālŏ mănūm.

XXII

Quīd mĭhĭ vōbīscum ēst, ō Phoēbĕ nŏvēmquĕ sŏrōrēs?

Ēccĕ nŏcēt vātī ‖ Mūsă iŏcōsă sŭō.

Dīmĭdĭō nōbīs dărĕ Pōstŭmŭs āntĕ sŏlēbāt

bāsĭă, nūnc lābrō ‖ coēpĭt ŭtrōquĕ dărĕ.

XXIII

Nōn dīcām, lĭcĕt ūsquĕ mē rŏgētīs,

quī sīt Pōstŭmŭs īn mĕō lĭbēllō,

nōn dīcām: quĭd ĕnīm mĭhī nĕcēsse ēst

hās ōffēndĕrĕ bāsĭātĭōnēs

quaē sē tām bĕnĕ vīndĭcārĕ pōssūnt?

XXIV

Sī dĕt ĭnīquă tĭbī trīstēm fōrtūnă rĕātūm,

squālĭdŭs haērēbō ‖ pāllĭdĭōrquĕ rĕō:

sī iŭbĕāt pătrĭā dāmnātum ēxcēdĕrĕ tērrā,

pēr frĕtă, pēr scŏpŭlōs ‖ ēxŭlĭs ībŏ cŏmēs.

Dāt tĭbĭ dīvĭtĭās: ēcquīd sūnt īstă dŭōrūm?

Dās pārtēm? Mūltum ēst? ‖ Cāndĭdĕ, dās ălĭquīd?

Mēcum ĕrĭs ērgŏ mĭsēr: quōd sī dĕŭs ōrĕ sĕrēnō

ādnŭĕrīt, fēlīx, ‖ Cāndĭdĕ, sōlŭs ĕrīs.

XXV

Dās nūmquām, sēmpēr prōmīttīs, Gāllă, rŏgāntī.

Sī sēmpēr fāllīs, ‖ iām rŏgŏ, Gāllă, nĕgā.

XXVI

Quōd quĕrŭlūm spīrāt, quŏd ăcērbūm Naēvĭă tūssīt,

īnquĕ tŭōs mīttīt ‖ spūtă sŭbīndĕ sĭnūs,

iām tē rēm fāctām, Bīthŷnĭcĕ, crēdĭs hăbērĕ?

Ērrās: blāndītūr ‖ Naēvĭă, nōn mŏrĭtūr.

XXVII

Laūdāntēm Sĕlĭūm cēnaē cūm rētĭă tēndīt

āccĭpĕ, sīvĕ lĕgās ‖ sīvĕ pătrōnŭs ăgās:

"Ēffēctē! Grăvĭtēr! Cĭtŏ! Nēquĭtĕr! Eūgĕ! Bĕātē!

Hōc vŏlŭī!" "Fācta ēst ‖ iām tĭbĭ cēnă, tăcē".

XXXVIII

Rīdētō mūltūm quī tē, Sēxtīllĕ, cĭnaēdūm

dīxĕrĭt ēt dĭgĭtūm ‖ pōrrĭgĭtō mĕdĭūm.

Sēd nēc paēdīco ēs nēc tū, Sēxtīllĕ, fŭtūtōr,

cāldă Vĕtūstīnaē ‖ nēc tĭbĭ būccă plăcēt.

Ēx īstīs nĭhĭl ēs fătĕōr, Sēxtīllĕ: quĭd ērgo ēs?

Nēscĭŏ, sēd tū scīs ‖ rēs sŭpĕrēssĕ dŭās.

XXIX

Rūfĕ, vĭdēs īllūm sūbsēllĭă prīmă tĕrēntēm,

cūiŭs ĕt hīnc lūcēt ‖ sārdŏnўchātă mănūs

quaēquĕ Tўrōn tŏtĭēns ēpōtāvērĕ lăcērnaē

ēt tŏgă nōn tāctās ‖ vīncĕrĕ iūssă nĭvēs,

cūiŭs ŏlēt tōtō pīnguīs cŏmă Mārcēlliānō

ēt splēndēnt vōlsō ‖ brācchĭă trītă pĭlō,

nōn hēstērnă sĕdēt lūnātā līngŭlă plāntā,

cōccĭnă nōn laēsūm ‖ pīngĭt ălūtă pĕdēm,

ēt nŭmĕrōsă lĭnūnt stēllāntēm splēnĭă frōntēm.

Īgnōrās quīd sīt? ‖ Splēnĭă tōllĕ, lĕgēs.

XXX

Mūtŭă vīgīntī sēstērtĭă fōrtĕ rŏgābām,

quaē vēl dōnāntī ‖ nōn grăvĕ mūnŭs ĕrāt.

Quīppĕ rŏgābātūr fēlīxquĕ vĕtūsquĕ sŏdālīs

ēt cūiūs lāxās ‖ ārcă flăgēllăt ŏpēs.

Īs mĭhĭ "Dīvĕs ĕrīs, sī caūsās ēgĕrĭs" īnquīt.

Quōd pĕtŏ dā, Gāī: ‖ nōn pĕtŏ cōnsĭlĭūm.

XXXI

Saēpe ĕgŏ Chrēstīnām fŭtŭī. Dēt quām bĕnĕ quaērīs?

Sūprā quōd fĭĕrī ‖ nīl, Mărĭānĕ, pŏtēst.

XXXII

Līs mĭhĭ cūm Bālbo ēst, tū Bālbum ōffēndĕrĕ nōn vīs,

Pōntĭcĕ: cūm Lĭcĭno ēst, ‖ hīc quŏquĕ māgnŭs hŏmo ēst.

Vēxāt saēpĕ mĕūm Pătrŏbās cōnfīnĭs ăgēllūm,

cōntrā lībērtūm ‖ Caēsărĭs īrĕ tĭmēs.

Ābnĕgăt ēt rĕtĭnēt nōstrūm Lārōnĭă sērvūm,

rēspōndēs "Ōrba ēst, ‖ dīvĕs, ănūs, vĭdŭă".

Nōn bĕnĕ, crēdĕ mĭhī, sērvō sērvītŭr ămīcō:

sīt lībēr, dŏmĭnūs ‖ quī vŏlĕt ēssĕ mĕūs.

XXXIII

Cūr nōn bāsĭŏ tē, Phĭlaēnĭ? Cālva ēs.

Cūr nōn bāsĭŏ tē, Phĭlaēnĭ? Rūfa ēs.

Cūr nōn bāsĭŏ tē, Phĭlaēnĭ? Lūsca ēs.

Haēc quī bāsĭăt, ō Phĭlaēnĭ, fēllāt.

XXXIV

Cūm plăcĕāt Phĭlĕrōs tōtā tĭbĭ dōtĕ rĕdēmptūs,

trēs pătĕrīs nātōs, ‖ Gāllă, pĕrīrĕ fămĕ.

Praēstātūr cānō tānta īndūlgēntĭă cūnnō

quēm nēc cāstă pŏtēst ‖ iām dĕcŭīssĕ Vĕnūs.

Pērpĕtŭām dī tē făcĭānt Phĭlĕrōtĭs ămīcām,

ō mātēr, quā nēc ‖ Pōntĭă dētĕrĭōr.

XXXV

Cūm sīnt crūră tĭbī sĭmĭlēnt quaē cōrnŭă lūnaē,

īn rhўtĭō pŏtĕrās, ‖ Phoēbĕ, lăvārĕ pĕdēs.

XXXVI

Flēctĕrĕ tē nōlīm, sēd nēc tūrbārĕ căpīllōs;

splēndĭdă sīt nōlō, ‖ sōrdĭdă nōlŏ cŭtīs;

nēc tĭbĭ mītrārūm nēc sīt tĭbĭ bārbă rĕōrūm:

nōlŏ vĭrūm nĭmĭūm, ‖ Pānnўchĕ, nōlŏ părūm.

Nūnc sūnt crūră pĭlīs ēt sūnt tĭbĭ pēctŏră saētīs

hōrrĭdă, sēd mēns ēst, ‖ Pānnўchĕ, vōlsă tĭbī.

XXXVII

Quīdquīd pōnĭtŭr hīnc ĕt īndĕ vērrīs,

māmmās sūmĭnĭs īmbrĭcēmquĕ pōrcī

cōmmūnēmquĕ dŭōbŭs āttăgēnām,

mūllūm dīmĭdĭūm lŭpūmquĕ tōtūm

mūraēnaēquĕ lătūs fĕmūrquĕ pūllī

stīllāntēmque ălĭcā sŭā pălūmbūm.

Haēc cūm cōndĭtă sūnt mădēntĕ māppā,

trādūntūr pŭĕrō dŏmūm fĕrēndā:

nōs āccūmbĭmŭs ōtĭōsă tūrbă.

Ūllūs sī pŭdŏr ēst, rĕpōnĕ cēnām:

crās tē, Caēcĭlĭānĕ, nōn vŏcāvī.

XXXVIII

Quīd mĭhĭ rēddăt ăgēr quaērīs, Lĭnĕ, Nōmēntānūs?

Hōc mĭhĭ rēddĭt ăgēr: ‖ tē, Lĭnĕ, nōn vĭdĕō.

XXXIX

Cōccĭnă fāmōsaē dōnās ĕt ĭānthĭnă moēchaē:

vīs dărĕ quaē mĕrŭīt ‖ mūnĕră? Mīttĕ tŏgām.

XL

Ūrī Tōngĭlĭūs mălĕ dīcĭtŭr hēmĭtrĭtaēō.

Nōvi hŏmĭnīs fraūdēs: ‖ ēsŭrĭt ātquĕ sĭtīt.

Sūbdŏlă tēndūntūr crāssīs nūnc rētĭă tūrdīs,

hāmŭs ĕt īn mūllūm ‖ mīttĭtŭr ātquĕ lŭpūm.

Caēcŭbă sāccēntūr quaēque ānnūs cōxĭt Ŏpīmī,

cōndāntūr pārcō ‖ fūscă Fălērnă vĭtrō.

Ōmnēs Tōngĭlĭūm mĕdĭcī iūssērĕ lăvārī:

ō stūltī, fēbrēm ‖ crēdĭtĭs ēssĕ? Gŭla ēst.

XLI

"Rīdē sī săpĭs, ō pŭēllă, rīdē"

Paēlĭgnūs, pŭtŏ, dīxĕrāt pŏētă.

Sēd nōn dīxĕrăt ōmnĭbūs pŭēllīs.

Vērum ūt dīxĕrĭt ōmnĭbūs pŭēllīs,

nōn dīxīt tĭbĭ: tū pŭēllă nōn ēs,

ēt trēs sūnt tĭbĭ, Māxĭmīnă, dēntēs,

sēd plānē pĭcĕīquĕ būxĕīquĕ.

Quārē sī spĕcŭlō mĭhīquĕ crēdīs,

dēbēs nōn ălĭtēr tĭmērĕ rīsūm,

quām vēntūm Spănĭūs mănūmquĕ Prīscūs,

quām crētātă tĭmēt Făbūllă nīmbūm,

cērūssātă tĭmēt Săbēllă sōlēm.

Vōltūs īndŭĕ tū măgīs sĕvērōs,

quām cōniūnx Prĭămī nŭrūsquĕ māiōr.

Mīmōs rīdĭcŭlī Phĭlīstĭōnīs

ēt cōnvīvĭă nēquĭōră vītā

ēt quīdquīd lĕpĭdā prŏcācĭtātē

lāxāt pērspĭcŭō lăbēllă rīsū.

Tē maēstaē dĕcĕt ādsĭdērĕ mātrī

lūgēntīquĕ vĭrūm pĭūmvĕ frātrēm,

ēt tāntūm trăgĭcīs văcārĕ Mūsīs.

Āt tū iūdĭcĭūm sĕcūtă nōstrūm

plōrā, sī săpĭs, ō pŭēllă, plōrā.

XLII

Zōĭlĕ, quīd sŏlĭūm sūblūtō pōdĭcĕ pērdīs?

Spūrcĭŭs ūt fīāt, ‖ Zōĭlĕ, mērgĕ căpūt.

XLIII

Κοιˉνὰ˘ φί˘λωˉν haēc sūnt, haēc sūnt tŭă, Cāndĭdĕ, κοιˉνά˘,

quaē tū māgnĭlŏcūs ‖ nōctĕ dĭēquĕ sŏnās:

tē Lăcĕdaēmŏnĭō vēlāt tŏgă lōtă Gălaēsō

vēl quām sēpŏsĭtō ‖ dē grĕgĕ Pārmă dĕdīt:

āt mē, quaē pāssa ēst fŭrĭās ēt cōrnŭă taūrī,

nōlŭĕrīt dīcī ‖ quām pĭlă prīmă sŭām.

Mīsĭt Ăgēnŏrĕās Cādmī tĭbĭ tērră lăcērnās:

nōn vēndēs nūmmīs ‖ cōccĭnă nōstră trĭbūs.

Tū Lĭbўcōs Īndīs sūspēndīs dēntĭbŭs ōrbīs:

fūlcītūr tēstā ‖ fāgĭnă mēnsă mĭhī.

Īnmŏdĭcī tĭbĭ flāvă tĕgūnt chrŷsēndĕtă mūllī:

cōncŏlŏr īn nōstrā, ‖ cāmmărĕ, lāncĕ rŭbēs.

Grēx tŭŭs Īlĭăcō pŏtĕrāt cērtārĕ cĭnaēdō:

āt mĭhĭ sūccūrrīt ‖ prō Gănўmēdĕ mănūs.

Ēx ŏpĭbūs tāntīs vĕtĕrī fīdōquĕ sŏdālī

dās nĭhĭl ēt dīcīs, ‖ Cāndĭdĕ, κοιˉνὰ˘ φί˘λωˉν?

XLIV

Ēmī seū pŭĕrūm tŏgāmvĕ pēxām

seū trēs, ūt pŭtă, quāttŭōrvĕ lībrās,

Sēxtūs prōtĭnŭs īllĕ fēnĕrātōr,

quēm nōstīs vĕtĕrēm mĕūm sŏdālēm,

nē quīd fōrtĕ pĕtām tĭmēt căvētquĕ,

ēt sēcūm, sĕd ŭt aūdĭām, sŭsūrrāt:

"Sēptēm mīlĭă dēbĕō Sĕcūndō,

Phoēbō quāttŭŏr, ūndĕcīm Phĭlētō,

ēt quādrāns mĭhĭ nūllŭs ēst ĭn ārcā".

Ō grānde īngĕnĭūm mĕī sŏdālīs!

Dūrum ēst, Sēxtĕ, nĕgārĕ, cūm rŏgārīs,

quāntō dūrĭŭs, āntĕquām rŏgērīs!

XLV

Quaē tĭbĭ nōn stābāt praēcīsa ēst mēntŭlă, Glŷptĕ.

Dēmēns, cūm fērrō ‖ quīd tĭbĭ? Gāllŭs ĕrās.

XLVI

Flōrĭdă pēr vărĭōs ūt pīngĭtŭr Hŷblă cŏlōrēs,

cūm brĕvĕ Sīcănĭaē ‖ vēr pŏpŭlāntŭr ăpēs,

sīc tŭă sūbpŏsĭtīs cōnlūcēnt prēlă lăcērnīs,

sīc mĭcăt īnnŭmĕrīs ‖ ārcŭlă sŷnthĕsĭbūs,

ātque ūnām vēstīrĕ trĭbūm tŭă cāndĭdă pōssūnt,

Āpŭlă nōn ūnō ‖ quaē grĕgĕ tērră tŭlīt.

Tū spēctās hĭĕmēm sūccīnctī lēntŭs ămīcī

prō scĕlŭs! ēt lătĕrīs ‖ frīgŏră trītă tĭmēs.

Quāntum ĕrăt, īnfēlīx, pānnīs fraūdārĕ dŭōbūs -

quīd rĕnŭīs? - Nōn tē, ‖ Naēvŏlĕ, sēd tĭnĕās?

XLVII

Sūbdŏlă fāmōsaē mŏnĕō fŭgĕ rētĭă moēchaē,

lēvĭŏr ō cōnchīs, ‖ Gāllĕ, Cўthērĭăcīs.

Cōnfīdīs nătĭbūs? Nōn ēst pēdīcŏ mărītūs:

quaē făcĭāt dŭŏ sūnt: ‖ īrrŭmăt aūt fŭtŭīt.

XLVIII

Cōpōnĕm lānĭūmquĕ bālnĕūmquĕ,

tōnsōrēm tăbŭlāmquĕ cālcŭlōsquĕ

ēt paūcōs, sĕd ŭt ēlĭgām, lĭbēllōs:

ūnūm nōn nĭmĭūm rŭdēm sŏdālēm

ēt grāndēm pŭĕrūm dĭūquĕ lēvēm

ēt cārām pŭĕrō mĕō pŭēllām:

haēc praēstā mĭhĭ, Rūfĕ, vēl Bŭtūntīs,

ēt thērmās tĭbi hăbē Nĕrōnĭānās.

XLIX

Ūxōrēm nōlō Tĕlĕsīnām dūcĕrĕ: quārē?

Moēcha ēst. Sēd pŭĕrīs ‖ dāt Tĕlĕsīnă. Vŏlō.

L

Quōd fēllās ĕt ăquām pōtās, nīl, Lēsbĭă, pēccās.

Quā tĭbĭ pārte ŏpŭs ēst, ‖ Lēsbĭă, sūmĭs ăquām.

LI

Ūnūs saēpĕ tĭbī tōtā dēnārĭŭs ārcā

cūm sĭt ĕt hīc cūlō ‖ trītĭŏr, Hŷllĕ, tŭō,

nōn tămĕn hūnc pīstōr, nōn aūfĕrĕt hūnc tĭbĭ cōpō,

sēd sī quīs nĭmĭō ‖ pēnĕ sŭpērbŭs ĕrīt.

Īnfēlīx vēntēr spēctāt cōnvīvĭă cūlī

ēt sēmpēr mĭsĕr hīc ‖ ēsŭrĭt, īllĕ vŏrāt.

LII

Nōvīt lōtūrōs Dăsĭūs nŭmĕrārĕ: pŏpōscīt

māmmōsām Spătălēn ‖ prō trĭbŭs: īllă dĕdīt.

LIII

Vīs fĭĕrī lībēr? Mēntīrīs, Māxĭmĕ, nōn vīs:

sēd fĭĕrī sī vīs, ‖ hāc rătĭōnĕ pŏtēs.

Lībĕr ĕrīs, cēnārĕ fŏrīs sī, Māxĭmĕ, nōlīs,

Vēiēntānă tŭām ‖ sī dŏmăt ūvă sĭtīm,

sī rīdērĕ pŏtēs mĭsĕrī chrŷsēndĕtă Cīnnaē,

cōntēntūs nōstrā ‖ sī pŏtĕs ēssĕ tŏgā,

sī plēbēiă Vĕnūs gĕmĭnō tĭbĭ vīncĭtŭr āssĕ,

sī tŭă nōn rēctūs ‖ tēctă sŭbīrĕ pŏtēs.

Haēc tĭbĭ sī vīs ēst, sī mēntīs tāntă pŏtēstās,

lībĕrĭōr Pārthō ‖ vīvĕrĕ rēgĕ pŏtēs.

LIV

Quīd dē tē, Lĭnĕ, sūspĭcētŭr ūxōr

ēt quā pārtĕ vĕlīt pŭdīcĭōrēm,

cērtīs īndĭcĭīs sătīs prŏbāvīt,

cūstōdēm tĭbĭ quaē dĕdīt spădōnēm.

Nīl nāsūtĭŭs hāc mălīgnĭūsquē.

LV

Vīs tē, Sēxtĕ, cŏlī: vŏlēbam ămārĕ.

Pārēndum ēst tĭbĭ: quōd iŭbēs, cŏlērĕ:

sēd sī tē cŏlŏ, Sēxtĕ, nōn ămābō.

LVI

Gēntĭbŭs īn Lĭbўcīs ūxōr tŭă, Gāllĕ, măle aūdīt

īnmŏdĭcaē foēdō ‖ crīmĭne ăvārĭtĭaē.

Sēd mĕră nārrāntūr mēndācĭă: nōn sŏlĕt īllă

āccĭpĕre ōmnīnō. ‖ Quīd sŏlĕt ērgŏ? Dărē.

LVII

Hīc quēm vĭdētīs grēssĭbūs văgīs lēntūm,

ămĕthŷstĭnātūs mĕdĭă quī sĕcāt Saēptă,

quēm nōn lăcērnīs Pūblĭūs mĕūs vīncīt,

nōn īpsĕ Cōrdūs ālphă paēnŭlātōrūm,

quēm grēx tŏgātūs sĕquĭtŭr ēt căpīllātŭs

rĕcēnsquĕ sēllā līntĕīsquĕ lōrīsquĕ,

ōppīgnĕrāvīt mŏdŏ mŏdo ād Clădī mēnsām

vīx ōctŏ nūmmīs ānŭlum, ūndĕ cēnārēt.

LVIII

Pēxātūs pūlchrē rīdēs mĕă, Zōĭlĕ, trītă.

Sūnt haēc trītă quĭdēm, ‖ Zōĭlĕ, sēd mĕă sūnt.

LIX

Mīcă vŏcōr: quīd sīm cērnīs, cēnātĭŏ pārvă:

ēx mē Caēsărĕūm ‖ prōspĭcĭs ēccĕ thŏlūm.

Frāngĕ tŏrōs, pĕtĕ vīnă, rŏsās căpĕ, tīnguĕrĕ nārdō:

īpsĕ iŭbēt mōrtīs ‖ tē mĕmĭnīssĕ dĕūs.

LX

Ūxōrem ārmātī fŭtŭīs, pŭĕr Hŷllĕ, trĭbūnī,

sūpplĭcĭūm tāntūm ‖ dūm pŭĕrīlĕ tĭmēs.

Vaē tĭbĭ, dūm lūdīs, cāstrābĕrĕ. Iām mĭhĭ dīcēs

"Nōn lĭcĕt hōc". Quīd? tū ‖ quōd făcĭs, Hŷllĕ, lĭcēt?

LXI

Cūm tĭbĭ vērnārēnt dŭbĭā lānūgĭnĕ mālaē,

lāmbēbāt mĕdĭōs ‖ īnprŏbă līnguă vĭrōs.

Pōstquām trīstĕ căpūt fāstīdĭă vīspīllōnūm

ēt mĭsĕrī mĕrŭīt ‖ taēdĭă cārnĭfĭcīs,

ūtĕrĭs ōre ălĭtēr nĭmĭāque aērūgĭnĕ cāptūs

ādlātrās nōmēn ‖ quōd tĭbĭ cūmquĕ dătūr.

Haērĕăt īnguĭnĭbūs pŏtĭūs tām nōxĭă līnguă:

nām cūm fēllārēt, ‖ pūrĭŏr īllă fŭīt.

LXII

Quōd pēctūs, quōd crūră tĭbī, quōd brācchĭă vēllīs,

quōd cīncta ēst brĕvĭbūs ‖ mēntŭlă tōnsă pĭlīs:

hōc praēstās, Lābiēnĕ, tŭaē - quīs nēscĭt? - ămīcaē.

Cuī praēstās, cūlūm ‖ quōd, Lăbĭēnĕ, pĭlās?

LXIII

Sōlă tĭbī fŭĕrānt sēstērtĭă, Mīlĭchĕ, cēntūm,

quaē tŭlĭt ē sācrā ‖ Lēdă rĕdēmptă vĭā.

Mīlĭchĕ, lūxŭrĭa ēst sī tāntī dīvĕs ămārēs.

"Nōn ămŏ" iām dīcēs: ‖ haēc quŏquĕ lūxŭrĭa ēst.

LXIV

Dūm mŏdŏ caūsĭdĭcūm, dūm tē mŏdŏ rhētŏră fīngīs

ēt nōn dēcērnīs, ‖ Laūrĕ, quĭd ēssĕ vĕlīs,

Pēlĕŏs ēt Prĭămī trānsīt ēt Nēstŏrĭs aētās

ēt fŭĕrāt sērūm ‖ iām tĭbĭ dēsĭnĕrĕ.

Īncĭpĕ, trēs ūnō pĕrĭērūnt rhētŏrĕs ānnō,

sī quĭd hăbēs ănĭmī, ‖ sī quĭd ĭn ārtĕ vălēs.

Sī schŏlă dāmnātūr, fŏră lītĭbŭs ōmnĭă fērvēnt,

īpsĕ pŏtēst fĭĕrī ‖ Mārsŭă caūsĭdĭcūs.

Hēia ăgĕ, rūmpĕ mŏrās: quō tē spērābĭmŭs ūsquĕ?

Dūm quīd sīs dŭbĭtās, ‖ iām pŏtĕs ēssĕ nĭhīl.

LXV

Cūr trīstĭōrēm cērnĭmūs Sălēiānūm?

"Ăn caūsă lĕvĭs ēst"? īnquĭs, "ēxtŭli ūxōrēm".

Ō grāndĕ fātī crīmĕn! Ō grăvēm cāsūm!

Īlla, īllă dīvēs mōrtŭa ēst Sĕcūndīllā,

cēntēnă dĕcĭĕs quaē tĭbī dĕdīt dōtīs?

Nōllem āccĭdīssēt hōc tĭbī, Sălēiānē.

LXVI

Ūnūs dē tōtō pēccāvĕrăt ōrbĕ cŏmārūm

ānŭlŭs, īncērtā ‖ nōn bĕnĕ fīxŭs ăcū.

Hōc făcĭnūs Lălăgē spĕcŭlō, quō vīdĕrăt, ūlta ēst,

ēt cĕcĭdīt saēvīs ‖ īctă Plĕcūsă cŏmīs.

Dēsĭnĕ iām, Lălăgē, trīstēs ōrnārĕ căpīllōs,

tāngăt ĕt īnsānūm ‖ nūllă pŭēllă căpūt.

Hōc sălămāndră nŏtēt vēl saēvă nŏvācŭlă nūdēt,

ūt dīgnā spĕcŭlō ‖ fīăt ĭmāgŏ tŭă.

LXVII

Ōccūrrīs quōcūmquĕ lŏcō mĭhĭ, Pōstŭmĕ, clāmās

prōtĭnŭs ēt prīma ēst ‖ haēc tŭă vōx "Quĭd ăgīs"?

Hōc, sī mē dĕcĭēs ūnā cōnvēnĕrĭs hōrā,

dīcĭs: hăbēs pŭtŏ tū, ‖ Pōstŭmĕ, nīl quŏd ăgās.

LXVIII

Quōd tē nōmĭnĕ iām tŭō sălūtō,

quēm rēgem ēt dŏmĭnūm prĭūs vŏcābām,

nē mē dīxĕrĭs ēssĕ cōntŭmācēm:

tōtīs pīllĕă sārcĭnīs rĕdēmī.

Rēgēs ēt dŏmĭnōs hăbērĕ dēbēt

quī sē nōn hăbĕt ātquĕ cōncŭpīscīt

quōd rēgēs dŏmĭnīquĕ cōncŭpīscūnt.

Sērvōm sī pŏtĕs, Ōlĕ, nōn hăbērē,

ēt rēgēm pŏtĕs, Ōlĕ, nōn hăbērē.

LXIX

Īnvītūm cēnārĕ fŏrīs tē, Clāssĭcĕ, dīcīs:

sī nōn mēntīrīs, ‖ Clāssĭcĕ, dīspĕrĕām.

Īpsĕ quŏque ād cēnām gaūdēbăt Ăpīcĭŭs īrĕ

cūm cēnārĕt, ĕrāt ‖ trīstĭŏr īllĕ, dŏmī.

Sī tămĕn īnvītūs vādīs, cūr, Clāssĭcĕ, vādīs?

"Cōgŏr" ăīs: vērum ēst; ‖ cōgĭtŭr ēt Sĕlĭūs.

Ēn rŏgăt ād cēnām Mĕlĭōr tē, Clāssĭcĕ, rēctām.

Grāndĭă vērba ŭbĭ sūnt? ‖ Sī vĭr ĕs, ēccĕ, nĕgā.

LXX

Nōn vĭs īn sŏlĭō prĭūs lăvārī

quēmquām, Cōtĭlĕ: caūsă quaē, nĭsi haēc ēst,

ūndīs nē fŏvĕārĭs īrrŭmātīs?

Prīmūs tē lĭcĕt āblŭās: nĕcēsse ēst

ānte hīc mēntŭlă quām căpūt lăvētūr.

LXXI

Cāndĭdĭūs nĭhĭl ēst tē, Caēcĭlĭānĕ. Nŏtāvī,

sī quāndo ēx nōstrīs ‖ dīstĭchă paūcă lĕgō,

prōtĭnŭs aūt Mārsī rĕcĭtās aūt scrīptă Cătūllī.

Hōc mĭhĭ dās, tāmquām ‖ dētĕrĭōră lĕgās,

ūt cōnlātă măgīs plăcĕānt mĕă? Crēdĭmŭs īstūd:

mālŏ tămēn rĕcĭtēs, ‖ Caēcĭlĭānĕ, tŭā.

LXXII

Hēstērnā fāctūm nārrātūr, Pōstŭmĕ, cēnā

quōd nōllēm - quĭs ĕnīm ‖ tālĭă fāctă prŏbēt? -

ōs tĭbĭ pērcīsūm quāntō nōn īpsĕ Lătīnūs

vīlĭă Pānnĭcŭlī ‖ pērcŭtĭt ōră sŏnō:

quōdquĕ măgīs mīrum ēst, aūctōrēm crīmĭnĭs hūiūs

Caēcĭlĭūm tōtā ‖ rūmŏr ĭn ūrbĕ sŏnāt.

Ēssĕ nĕgās fāctūm: vīs hōc mē crēdĕrĕ? Crēdō.

Quīd quŏd hăbēt tēstēs, ‖ Pōstŭmĕ, Caēcĭlĭūs?

LXXIII

Quīd făcĭāt vōlt scīrĕ Lўrīs: quōd sōbrĭă: fēllāt.

LXXIV

Cīnctūm tŏgātīs pōst ĕt āntĕ Saŭfeīūm,

quāntā rĕdūcī Rēgŭlūs sŏlēt tūrbā,

ăd āltă tōnsūm tēmplă cūm rĕūm mīsīt,

Mātērnĕ, cērnīs? Īnvĭdērĕ nōlītō.

Cŏmĭtātŭs īstĕ sīt prĕcōr tŭūs nūmquām.

Hōs īlli ămīcōs ēt grĕgēs tŏgātōrūm

Fūfīcŭlēnūs praēstăt ēt Făvēntīnūs.

LXXV

Vērbĕră sēcūrī sŏlĭtūs lĕŏ fērrĕ măgīstrī

īnsērtāmquĕ pătī ‖ blāndŭs ĭn ōră mănūm

dēdĭdĭcīt pācēm sŭbĭtō fĕrĭtātĕ rĕvērsā,

quāntă nĕc īn Lĭbўcīs ‖ dēbŭĭt ēssĕ iŭgīs.

Nām dŭŏ dē tĕnĕrā pŭĕrīlĭă cōrpŏră tūrbā,

sānguĭnĕām rāstrīs ‖ quaē rĕnŏvābăt hŭmūm,

saēvŏs ĕt īnfēlīx fŭrĭālī dēntĕ pĕrēmīt:

Mārtĭă nōn vīdīt ‖ māiŭs hărēnă nĕfās.

Ēxclāmārĕ lĭbēt: "Crūdēlīs, pērfĭdĕ, praēdŏ,

ā nōstrā pŭĕrīs ‖ pārcĕrĕ dīscĕ lŭpā"!

LXXVI

Ārgēntī lībrās Mărĭūs tĭbĭ quīnquĕ rĕlīquīt,

cuī nĭhĭl īpsĕ dăbās: ‖ hīc tĭbĭ vērbă dĕdīt?

LXXVII

Cōscōnī, quī lōngă pŭtās ĕpĭgrāmmătă nōstră,

ūtĭlĭs ūnguēndīs ‖ āxĭbŭs ēssĕ pŏtēs.

Hāc tū crēdĭdĕrīs lōngūm rătĭōnĕ cŏlōssōn

ēt pŭĕrūm Brūtī ‖ dīxĕrĭs ēssĕ brĕvēm.

Dīscĕ quŏd īgnōrās: Mārsī dōctīquĕ Pĕdōnīs

saēpĕ dŭplēx ūnūm ‖ pāgĭnă trāctăt ŏpūs.

Nōn sūnt lōngă quĭbūs nĭhĭl ēst quōd dēmĕrĕ pōssīs,

sēd tū, Cōscōnī, ‖ dīstĭchă lōngă făcīs.

LXXVIII

Aēstīvō sērvēs ŭbĭ pīscēm tēmpŏrĕ, quaērīs?

Īn thērmīs sērvā, ‖ Caēcĭlĭānĕ, tŭīs.

LXXIX

Īnvītās tūnc mē cūm scīs, Nāsīcă, vŏcāssĕ.

Ēxcūsātum hăbĕās ‖ mē rŏgŏ: cēnŏ dŏmī.

LXXX

Hōstēm cūm fŭgĕrēt, sē Fānnĭŭs īpsĕ pĕrēmīt.

Hīc, rŏgŏ, nōn fŭrŏr ēst, ‖ nē mŏrĭārĕ, mŏrī?

LXXXI

Lāxĭŏr hēxăphŏrīs tŭă sīt lēctīcă lĭcēbīt:

cūm tămĕn haēc tŭă sīt, ‖ Zōĭlĕ, sāndăpĭla ēst.

LXXXII

Ābscīsā sērvōm quīd fīgīs, Pōntĭcĕ, līnguā?

Nēscīs tū pŏpŭlūm, ‖ quōd tăcĕt īllĕ, lŏquī?

LXXXIII

Foēdāstī mĭsĕrūm, mărītĕ, moēchūm,

ēt sē, quī fŭĕrānt prĭūs, rĕquīrūnt

trūncī nārĭbŭs aūrĭbūsquĕ vōltūs.

Crēdīs tē sătĭs ēssĕ vīndĭcātūm?

Ērrās: īstĕ pŏtēst ĕt īrrŭmārē.

LXXXIV

Mōllĭs ĕrāt făcĭlīsquĕ vĭrīs Poēāntĭŭs hērōs:

vōlnĕră sīc Părĭdīs ‖ dīcĭtŭr ūltă Vĕnūs.

Cūr līngāt cūnnūm Sĭcŭlūs Sērtōrĭŭs, hōc ēst:

ābs hōc ōccīsūs, ‖ Rūfĕ, vĭdētŭr Ĕrŷx.

LXXXV

Vīmĭnĕ claūsă lĕvī nĭvĕaē cūstōdĭă cōctaē,

hōc tĭbĭ Sātūrnī ‖ tēmpŏrĕ mūnŭs ĕrīt.

Dōnă quŏd aēstātīs mīsī tĭbĭ mēnsĕ Dĕcēmbrī

sī quĕrĕrīs, rāsām ‖ tū mĭhĭ mīttĕ tŏgām.

LXXXVI

Quōd nēc cārmĭnĕ glōrĭōr sŭpīnō

nēc rētrō lĕgŏ Sōtădēn cĭnaēdūm,

nūsquām Graēcŭlă quōd rĕcāntăt ēchō

nēc dīctāt mĭhĭ lūcŭlēntŭs Āttīs

mōllēm dēbĭlĭtātĕ gāllĭāmbōn:

nōn sūm, Clāssĭcĕ, tām mălūs pŏētă.

Quīd sī pēr grăcĭlīs vĭās pĕtaūrī

īnvītūm iŭbĕās sŭbīrĕ Lādān?

Tūrpe ēst dīffĭcĭlēs hăbērĕ nūgās

ēt stūltūs lăbŏr ēst ĭnēptĭārūm.

Scrībāt cārmĭnă cīrcŭlīs Pălaēmōn,

mē rārīs iŭvăt aūrĭbūs plăcērĕ.

LXXXVII

Dīcĭs ămōrĕ tŭī bēllās ārdērĕ pŭēllās,

quī făcĭēm sŭb ăquā, ‖ Sēxtĕ, nătāntĭs hăbēs.

LXXXVIII

Nīl rĕcĭtās ēt vīs, Māmērcĕ, pŏētă vĭdērī.

Quīdquīd vīs ēstō, ‖ dūmmŏdŏ nīl rĕcĭtēs.

LXXXIX

Quōd nĭmĭō gaūdēs nōctēm prōdūcĕrĕ vīnō

īgnōscō: vĭtĭūm, ‖ Gaūrĕ, Cătōnĭs hăbēs.

Cārmĭnă quōd scrībīs Mūsīs ĕt Ăpōllĭnĕ nūllō

laūdārī dēbēs: ‖ hōc Cĭcĕrōnĭs hăbēs.

Quōd vŏmĭs, Āntōnī: quōd lūxŭrĭārĭs, Ăpīcī.

Quōd fēllās, vĭtĭūm ‖ dīc mĭhĭ cūiŭs hăbēs?

XC

Quīntĭlĭānĕ, văgaē mŏdĕrātōr sūmmĕ iŭvēntaē,

glōrĭă Rōmānaē, ‖ Quīntĭlĭānĕ, tŏgaē,

vīvĕrĕ quōd prŏpĕrō paūpēr nĕc ĭnūtĭlĭs ānnīs,

dā vĕnĭām: prŏpĕrāt ‖ vīvĕrĕ nēmŏ sătīs.

Dīffĕrăt hōc pătrĭōs ōptāt quī vīncĕrĕ cēnsūs

ātrĭăque īnmŏdĭcīs ‖ ārtăt ĭmāgĭnĭbūs.

Mē fŏcŭs ēt nīgrōs nōn īndīgnāntĭă fūmōs

tēctă iŭvānt ēt fōns ‖ vīvŭs ĕt hērbă rŭdīs.

Sīt mĭhĭ vērnă sătūr, sīt nōn dōctīssĭmă cōniūnx,

sīt nōx cūm sōmnō, ‖ sīt sĭnĕ lītĕ dĭēs.

XCI

Rērūm cērtă sălūs, tērrārūm glōrĭă, Caēsār,

sōspĭtĕ quō māgnōs ‖ crēdĭmŭs ēssĕ dĕōs,

sī fēstīnātīs tŏtĭēns tĭbĭ lēctă lĭbēllīs

dētĭnŭēre ŏcŭlōs ‖ cārmĭnă nōstră tŭōs,

quōd fōrtūnă vĕtāt fĭĕrī pērmīttĕ vĭdērī,

nātōrūm gĕnĭtōr ‖ crēdăr ŭt ēssĕ trĭūm.

Haēc, sī dīsplĭcŭī, fŭĕrīnt sōlācĭă nōbīs;

haēc fŭĕrīnt nōbīs ‖ praēmĭă, sī plăcŭī.

XCII

Nātōrūm mĭhĭ iūs trĭūm rŏgāntī

Mūsārūm prĕtĭūm dĕdīt mĕārūm

sōlūs quī pŏtĕrāt. Vălēbĭs, ūxōr.

Nōn dēbēt dŏmĭnī pĕrīrĕ mūnūs.

XCIII

"Prīmŭs ŭbi ēst" īnquīs "cūm sīt lĭbĕr īstĕ sĕcūndūs"?

Quīd făcĭām sī plūs ‖ īllĕ pŭdōrĭs hăbēt?

Tū tămĕn hūnc fĭĕrī sī māvīs, Rēgŭlĕ, prīmūm,

ūnūm dē tĭtŭlō ‖ tōllĕrĕ iōtă pŏtēs.