I
Caēsărĭs ālmă dĭēs ēt lūcĕ săcrātĭŏr īllā
cōnscĭă Dīctaēūm ‖ quā tŭlĭt Īdă Iŏvēm,
lōngă, prĕcōr, Pўlĭōquĕ vĕnī nŭmĕrōsĭŏr aēvō
sēmpĕr ĕt hōc vōltū ‖ vēl mĕlĭōrĕ nĭtē.
Hīc cŏlăt Ālbānō Trītōnĭdă mūltŭs ĭn aūrō
pērquĕ mănūs tāntās ‖ plūrĭmă quērcŭs ĕāt;
hīc cŏlăt īngēntī rĕdĕūntĭă saēcŭlă lūstrō
ēt quaē Rōmŭlĕūs ‖ sācră Tărēntŏs hăbēt.
Māgnă quĭdēm, sŭpĕrī, pĕtĭmūs sēd dēbĭtă tērrīs:
prō tāntō quaē sūnt ‖ īnprŏbă vōtă dĕō?
II
Spēctābāt mŏdŏ sōlŭs īntĕr ōmnēs
nīgrīs mūnŭs Hŏrātĭūs lăcērnīs,
cūm plēbs ēt mĭnŏr ōrdŏ māxĭmūsquĕ
sānctō cūm dŭcĕ cāndĭdūs sĕdērēt.
Tōtō nīx cĕcĭdīt rĕpēntĕ caēlō:
ālbīs spēctăt Hŏrātĭūs lăcērnīs.
III
Āspĭcĕ quām dēnsūm tăcĭtārūm vēllŭs ăquārūm
dēflŭăt īn vōltūs ‖ Caēsărĭs īnquĕ sĭnūs.
Īndūlgēt tămĕn īllĕ Iŏvī, nēc vērtĭcĕ mōtō
cōncrētās pīgrō ‖ frīgŏrĕ rīdĕt ăquās,
sīdŭs Hўpērbŏrĕī sŏlĭtūs lāssārĕ Bŏōtaē
ēt mădĭdīs Hĕlĭcēn ‖ dīssĭmŭlārĕ cŏmīs.
Quīs sīccīs lāscīvĭt ăquīs ĕt ăb aēthĕrĕ lūdīt?
Sūspĭcŏr hās pŭĕrī ‖ Caēsărĭs ēssĕ nĭvēs.
IV
Quōd sīccaē rĕdŏlēt pălūs lăcūnaē,
crūdārūm nĕbŭlaē quŏd Ālbŭlārūm,
pīscīnaē vĕtŭs aūră quōd mărīnaē,
quōd prēssā pĭgĕr hīrcŭs īn căpēllā,
lāssī vārdăĭcūs quŏd ēvŏcātī,
quōd bīs mūrĭcĕ vēllŭs īnquĭnātūm,
quōd iēiūnĭă sābbătārĭārūm,
maēstōrūm quŏd ănhēlĭtūs rĕōrūm,
quōd spūrcaē mŏrĭēns lŭcērnă Lēdaē,
quōd cērōmătă faēcĕ dē Săbīnā,
quōd vōlpīs fŭgă, vīpĕraē cŭbīlē,
māllēm quām quŏd ŏlēs ŏlērĕ, Bāssă.
V
Vīr bŏnŭs ēt paūpēr līnguāque ēt pēctŏrĕ vērūs,
quīd tĭbĭ vīs ūrbēm ‖ quī, Făbĭānĕ, pĕtīs?
Quī nēc lēnŏ pŏtēs nēc cōmīssātŏr hăbērī
nēc păvĭdōs trīstī ‖ vōcĕ cĭtārĕ rĕōs
nēc pŏtĕs ūxōrēm cārī cōrrūmpĕre ămīcī
nēc pŏtĕs ālgēntēs ‖ ārrĭgĕre ād vĕtŭlās,
vēndĕrĕ nēc vānōs cīrcā Pālātĭă fūmōs
plaūdĕrĕ nēc Cānō ‖ plaūdĕrĕ nēc Glăphўrō:
ūndĕ mĭsēr vīvēs? "Hŏmŏ cērtūs, fīdŭs ămīcūs".
Hōc nĭhĭl ēst: nūmquām ‖ sīc Phĭlŏmēlŭs ĕrīs.
VI
Crēdī vīrgĭnĕ cāstĭōr pŭdīcā
ēt frōntīs tĕnĕraē cŭpīs vĭdērī,
cūm sīs īnprŏbĭōr, Mălīsĭānĕ,
quām quī cōmpŏsĭtōs mĕtrō Tĭbūllī
īn Stēllaē rĕcĭtāt dŏmō lĭbēllōs.
VII
Cūr, hĕrĕ quōd dĕdĕrās, hŏdĭē, pŭĕr Hŷllĕ, nĕgāstī,
dūrūs tām sŭbĭtō ‖ quī mŏdŏ mītĭs ĕrās?
Sēd iām caūsārīs bārbāmque ānnōsquĕ pĭlōsquĕ.
Ō nōx quām lōnga ēs ‖ quaē făcĭs ūnă sĕnēm!
Quīd nōs dērīdēs? Hĕrĕ quī pŭĕr, Hŷllĕ, fŭīstī,
dīc nōbīs, hŏdĭē ‖ quā rătĭōnĕ vĭr ēs?
VIII
Prīmă sălūtāntēs ātque āltĕră cōntĕrĭt hōră,
ēxērcēt raūcōs ‖ tērtĭă caūsĭdĭcōs,
īn quīntām vărĭōs ēxtēndīt Rōmă lăbōrēs,
sēxtă quĭēs lāssīs, ‖ sēptĭmă fīnĭs ĕrīt,
sūffĭcĭt īn nōnām nĭtĭdīs ōctāvă pălaēstrīs,
īmpĕrăt ēxstrūctōs ‖ frāngĕrĕ nōnă tŏrōs:
hōră lĭbēllōrūm dĕcŭma ēst, Eūphēmĕ, mĕōrūm,
tēmpĕrăt āmbrŏsĭās ‖ cūm tŭă cūră dăpēs
ēt bŏnŭs aēthĕrĭō lāxātūr nēctărĕ Caēsār
īngēntīquĕ tĕnēt ‖ pōcŭlă pārcă mănū.
Tūnc ādmīttĕ iŏcōs: grēssū tĭmĕt īrĕ lĭcēntī
ād mātūtīnūm, ‖ nōstră Thălīă, Iŏvēm?
IX
Sōtaē fīlĭă clīnĭcī, Lăbūllă,
dēsērtō sĕquĕrīs Clўtūm mărītō
ēt dōnās ĕt ămās: ĕcheīs ăsōtōs.
X
Dūm nŏvŭs ēst nĕc ădhūc rāsā mĭhĭ frōntĕ lĭbēllūs,
pāgĭnă dūm tāngī ‖ nōn bĕnĕ sīccă tĭmēt,
ī pŭĕr ēt cārō pērfēr lĕvĕ mūnŭs ămīcō
quī mĕrŭīt nūgās ‖ prīmŭs hăbērĕ mĕās.
Cūrrĕ, sĕd īnstrūctūs: cŏmĭtētūr Pūnĭcă lībrūm
spōngĕă: mūnĕrĭbūs ‖ cōnvĕnĭt īllă mĕīs.
Nōn pōssūnt nōstrōs mūltaē, Faūstīnĕ, lĭtūraē
ēmēndārĕ iŏcōs: ‖ ūnă lĭtūră pŏtēst.
XI
Dūm nĭmĭūm vānō tŭmĕfāctūs nōmĭnĕ gaūdēs
ēt Sātūrnīnūm ‖ tē, mĭsĕr, ēssĕ pŭdēt,
īmpĭă Pārrhăsĭā mōvīstī bēllă sŭb ūrsā,
quālĭă quī Phărĭaē ‖ cōniŭgĭs ārmă tŭlīt.
Ēxcĭdĕrātne ădĕō fātūm tĭbĭ nōmĭnĭs hūiūs,
ōbrŭĭt Āctĭăcī ‖ quōd grăvĭs īră frĕtī?
Ān tĭbĭ prōmīsīt Rhēnūs quōd nōn dĕdĭt īllī
Nīlŭs, ĕt Ārctōīs ‖ plūs lĭcŭīssĕt ăquīs?
Īlle ĕtĭām nōstrīs Āntōnĭŭs ōccĭdĭt ārmīs,
quī tĭbĭ cōnlātūs, ‖ pērfĭdĕ, Caēsăr ĕrāt.
XII
Nūllī, Thāĭ, nĕgās, sēd sī tē nōn pŭdĕt īstūd,
hōc sāltēm pŭdĕāt, ‖ Thāĭ, nĕgārĕ nĭhīl.
XIII
Claūdĭă, Rūfĕ, mĕō nūbīt Pĕrĕgrīnă Pŭdēntī:
mācte ēstō taēdīs, ‖ ō | Hўmĕnaēĕ, tŭīs.
Tām bĕnĕ rāră sŭō mīscēntūr cīnnămă nārdō,
Māssĭcă Thēsēīs ‖ tām bĕnĕ vīnă făvīs;
nēc mĕlĭūs tĕnĕrīs iūngūntūr vītĭbŭs ūlmī,
nēc plūs lōtŏs ăquās, ‖ lītŏră mŷrtŭs ămāt.
Cāndĭdă pērpĕtŭō rĕsĭdē, Cōncōrdĭă, lēctō,
tāmquĕ părī sēmpēr ‖ sīt Vĕnŭs aēquă iŭgō:
dīlĭgăt īllă sĕnēm quōndām, sĕd ĕt īpsă mărītō
tūm quŏquĕ, cūm fŭĕrīt, ‖ nōn vĭdĕātŭr ănūs.
XIV
Sīlī, Cāstălĭdūm dĕcūs sŏrōrūm,
quī pēriūrĭă bārbărī fŭrōrīs
īngēntī prĕmĭs ōrĕ pērfĭdōsquĕ
āstūs Hānnĭbălīs lĕvīsquĕ Poēnōs
māgnīs cēdĕrĕ cōgĭs Āfrĭcānīs:
paūlūm sēpŏsĭtā sĕvērĭtātĕ,
dūm blāndā văgŭs ālĕā Dĕcēmbēr
īncērtīs sŏnăt hīnc ĕt hīnc frĭtīllīs
ēt lūdīt trŏpă nēquĭōrĕ tālō,
nōstrīs ōtĭă cōmmŏdā Cămēnīs,
nēc tōrvā lĕgĕ frōntĕ, sēd rĕmīssā
lāscīvīs mădĭdōs iŏcīs lĭbēllōs.
Sīc fōrsān tĕnĕr aūsŭs ēst Cătūllūs
māgnō mīttĕrĕ Pāssĕrēm Mărōnī.
XV
Mīllĕ tĭbī nūmmōs hēstērnă lŭcē rōgāntī
īn sēx aūt sēptēm, ‖ Caēcĭlĭānĕ, dĭēs
"Nōn hăbĕō" dīxī: sēd tū caūsātŭs ămīcī
ādvēntūm lāncēm ‖ paūcăquĕ vāsă rŏgās.
Stūltŭs ĕs? Ān stūltūm mē crēdĭs, ămīcĕ? Nĕgāvī
mīllĕ tĭbī nūmmōs, ‖ mīlĭă quīnquĕ dăbō?
XVI
Prīvīgnūm nōn ēssĕ tŭaē tē, Gāllĕ, nŏvērcaē
rūmŏr ĕrāt, cōniūnx ‖ dūm fŭĭt īllă pătrīs.
Nōn tămĕn hōc pŏtĕrāt vīvō gĕnĭtōrĕ prŏbārī.
Iām nūsquām pătĕr ēst, ‖ Gāllĕ, nŏvērcă dŏmi ēst.
Māgnŭs ăb īnfērnīs rĕvŏcētūr Tūllĭŭs ūmbrīs
ēt tē dēfēndāt ‖ Rēgŭlŭs īpsĕ lĭcēt,
nōn pŏtĕs ābsōlvī: nām quaē nōn dēsĭnĭt ēssĕ
pōst pātrēm, nūmquām, ‖ Gāllĕ, nŏvērcă fŭīt.
XVII
Făcĕre īn Lўcīscām, Paūlĕ, mē iŭbēs vērsūs,
quĭbŭs īllă lēctīs rŭbĕăt ēt sĭt īrātă.
Ō Paūlĕ, mălŭs ĕs: īrrŭmārĕ vīs sōlūs.
XVIII
Quā vīcīnă plŭīt Vīpsānīs pōrtă cŏlūmnīs
ēt mădĕt ādsĭdŭō ‖ lūbrĭcŭs īmbrĕ lăpīs,
īn iŭgŭlūm pŭĕrī, quī rōscĭdă tēctă sŭbībāt,
dēcĭdĭt hībērnō ‖ praēgrăvĭs ūndă gĕlū:
cūmquĕ pĕrēgīssēt mĭsĕrī crūdēlĭă fātă,
tābŭĭt īn călĭdō ‖ vōlnĕrĕ mūcrŏ tĕnēr.
Quīd nōn saēvă sĭbī vŏlŭīt Fōrtūnă lĭcērĕ?
Aūt ŭbĭ nōn mōrs ēst, ‖ sī iŭgŭlātĭs ăquaē?
XIX
Hānc tĭbĭ Sēquănĭcaē pīnguēm tēxtrīcĭs ălūmnām,
quaē Lăcĕdaēmŏnĭūm ‖ bārbără nōmĕn hăbēt,
sōrdĭdă, sēd gĕlĭdō nōn āspērnāndă Dĕcēmbrī
dōnă, pĕrēgrīnām ‖ mīttĭmŭs ēndrŏmĭdā: -
seū lēntūm cērōmă tĕrīs tĕpĭdūmvĕ trĭgōnă
sīve hārpāstă mănū ‖ pūlvĕrŭlēntă răpīs,
plūmĕă seū lāxī pārtīrīs pōndĕră fōllīs
sīvĕ lĕvēm cūrsū ‖ vīncĕrĕ quaērĭs Ăthān -
nē mădĭdōs īntrēt pĕnĕtrābĭlĕ frīgŭs ĭn ārtūs
nēvĕ grăvīs sŭbĭtā ‖ tē prĕmăt Īrĭs ăquā.
Rīdēbīs vēntōs hōc mūnĕrĕ tēctŭs ĕt īmbrīs
nēc sīc īn Tўrĭā ‖ sīndŏnĕ tūtŭs ĕrīs.
XX
Dīcīt sē vĕtŭlām, cūm sīt Caērēllĭă pūpă:
pūpām sē dīcīt ‖ Gēllĭă, cūm sĭt ănūs.
Fērrĕ nĕc hānc pōssīs, pōssīs, Cōllīnĕ, nĕc īllām
āltĕră rīdĭcŭla ēst, ‖ āltĕră pūtĭdŭlă.
XXI
Nūllōs ēssĕ dĕōs, ĭnānĕ caēlūm
ādfīrmāt Sĕgĭūs: prŏbātquĕ, quōd sē
fāctūm, dūm nĕgăt haēc, vĭdēt bĕātūm.
XXII
Prīmōs pāssă tŏrōs ĕt ădhūc plācāndă mărītō
mērsĕrăt īn nĭtĭdōs ‖ sē Clĕŏpātră lăcūs,
dūm fŭgĭt āmplēxūs. Sēd prōdĭdĭt ūndă lătēntēm;
lūcēbāt, tōtīs ‖ cūm tĕgĕrētŭr ăquīs:
cōndĭtă sīc pūrō nŭmĕrāntūr līlĭă vītrō,
sīc prŏhĭbēt tĕnŭīs ‖ gēmmă lătērĕ rŏsās.
Īnsĭlŭī mērsūsquĕ vădīs lūctāntĭă cārpsī
bāsĭă: pērspĭcŭaē ‖ plūs vĕtŭīstĭs ăquaē.
XXIII
Dūm tū lēntă nĭmīs dĭūquĕ quaērīs
quīs prīmūs tĭbĭ quīsvĕ sīt sĕcūndūs,
Grāiūm quōs ĕpĭgrāmmă cōnpărāvīt,
pālmām Cāllĭmăchūs, Thălīă, dē sē
fācūndō dĕdĭt īpsĕ Brūtĭānō.
Quī sī Cēcrŏpĭō sătūr lĕpōrĕ
Rōmānaē sălĕ lūsĕrīt Mĭnērvaē,
īllī mē făcĭās, prĕcōr, sĕcūndūm.
XXIV
Ōmnēs quās hăbŭīt, Făbĭānĕ, Lўcōrĭs ămīcās
ēxtŭlĭt: ūxōrī ‖ fīăt ămīcă mĕaē.
XXV
Aēmŭlă Bāiānīs Āltīnī lītŏră vīllīs
ēt Phăĕthōntēī ‖ cōnscĭă sīlvă rŏgī,
quaēque Āntēnŏrĕō Drўădūm pūlchērrĭmă Faūnō
nūpsĭt ăd Eūgănĕōs ‖ Sōlă pŭēllă lăcūs,
ēt tū Lēdaēō fēlīx Ăquĭlēiă Tĭmāvō,
hīc ŭbĭ sēptēnās ‖ Cŷllărŭs haūsĭt ăquās
vōs ĕrĭtīs nōstraē rĕquĭēs pōrtūsquĕ sĕnēctaē,
sī iūrīs fŭĕrīnt ‖ ōtĭă nōstră sŭī.
XXVI
Quōd tē mānĕ dŏmī tōtō nōn vīdĭmŭs ānnō,
vīs dīcām quāntūm, ‖ Pōstŭmĕ, pērdĭdĕrīm?
Trīcēnōs, pŭtŏ, bīs, vīcēnōs tēr, pŭtŏ, nūmmōs.
Īgnōscēs: tŏgŭlām, ‖ Pōstŭmĕ, plūrĭs ĕmō.
XXVII
Saēpĕ mĕōs laūdārĕ sŏlēs, Aūgūstĕ, lĭbēllōs.
Īnvĭdŭs ēccĕ nĕgāt: ‖ nūm mĭnŭs ērgŏ sŏlēs?
Quīd quŏd hŏnōrātō nōn sōlā vōcĕ dĕdīstī
nōn ălĭūs pŏtĕrāt ‖ quaē dărĕ dōnă mĭhī?
Ēcce ĭtĕrūm nīgrōs cōnrōdīt līvĭdŭs ūnguēs.
Dā, Caēsār, tāntō ‖ tū măgĭs, ūt dŏlĕāt.
XXVIII
Dōnāstī tĕnĕrō, Chlŏē, Lŭpērcō
Hīspānās Tўrĭāsquĕ cōccĭnāsquĕ,
ēt lōtām tĕpĭdō tŏgām Gălaēsō,
Īndōs sārdŏnўchās, Scўthās zmărāgdōs,
ēt cēntūm dŏmĭnōs nŏvaē mŏnētaē:
ēt quīdquīd pĕtĭt ūsque ĕt ūsquĕ dōnās.
Vaē glābrārĭă, vaē tĭbī mĭsēllā:
nūdām tē stătŭēt tŭūs Lŭpērcūs.
XXIX
Ōpstāt, cārĕ Pŭdēns, nōstrīs sŭă tūrbă lĭbēllīs
lēctōrēmquĕ frĕquēns ‖ lāssăt ĕt īmplĕt ŏpūs.
Rāră iŭvānt: prīmīs sīc māiōr grātĭă pōmīs,
hībērnaē prĕtĭūm ‖ sīc mĕrŭērĕ rŏsaē;
sīc spŏlĭātrīcēm cōmmēndāt fāstŭs ămīcām
iānŭă nēc iŭvĕnēm ‖ sēmpĕr ăpērtă tĕnēt.
Saēpĭŭs īn lībrō nŭmĕrātūr Pērsĭŭs ūnō
quām lĕvĭs īn tōtā ‖ Mārsŭs Ămāzŏnĭdē.
Tū quŏquĕ dē nōstrīs rĕlĕgēs quēmcūmquĕ lĭbēllīs,
ēssĕ pŭtā sōlūm: ‖ sīc tĭbĭ plūrĭs ĕrīt.
XXX
Bāiānō prŏcŭl ā lăcū, mŏnēmūs,
pīscātōr, fŭgĕ, nē nŏcēns rĕcēdās.
Sācrīs pīscĭbŭs haē nătāntŭr ūndaē,
quī nōrūnt dŏmĭnūm mănūmquĕ lāmbūnt
īllām, quā nĭhĭl ēst ĭn ōrbĕ māiūs.
Quīd quōd nōmĕn hăbēnt ĕt ād măgīstrī
vōcēm quīsquĕ sŭī vĕnīt cĭtātūs?
Hōc quōndām Lĭbўs īmpĭūs prŏfūndō,
dūm praēdām călămō trĕmēntĕ dūcīt,
rāptīs lūmĭnĭbūs rĕpēntĕ caēcūs
cāptūm nōn pŏtŭīt vĭdērĕ pīscēm,
ēt nūnc sācrĭlĕgōs pĕrōsŭs hāmōs
Bāiānōs sĕdĕt ād lăcūs rŏgātōr.
Āt tū, dūm pŏtĕs, īnnŏcēns rĕcēdē
iāctīs sīmplĭcĭbūs cĭbīs ĭn ūndās,
ēt pīscēs vĕnĕrārĕ dēlĭcātōs.
XXXI
Quōd cŭpĭs īn nōstrīs dīcīquĕ lĕgīquĕ lĭbēllīs
ēt nōnnūllŭs hŏnōs ‖ crēdĭtŭr īstĕ tĭbī,
nē vălĕām sī nōn rēs ēst grātīssĭmă nōbīs
ēt vŏlŏ tē chārtīs ‖ īnsĕrŭīssĕ mĕīs.
Sēd tū nōmĕn hăbēs āvērsō fōntĕ sŏrōrūm
īnpŏsĭtūm, mātēr ‖ quōd tĭbĭ dūră dĕdīt;
quōd nēc Mēlpŏmĕnē, quōd nēc Pŏlўhŷmnĭă pōssīt
nēc pĭă cūm Phoēbō ‖ dīcĕrĕ Cāllĭŏpē.
Ērgo ălĭquōd grātūm Mūsīs tĭbĭ nōmĕn ădōptā:
nōn sēmpēr bēllē ‖ dīcĭtŭr "Hīppŏdămē".
XXXII
Ēt lătĕt ēt lūcēt Phăĕthōntĭdĕ cōndĭtă gūttā,
ūt vĭdĕātŭr ăpīs ‖ nēctărĕ clūsă sŭō.
Dīgnūm tāntōrūm prĕtĭūm tŭlĭt īllă lăbōrūm:
crēdĭbĭle ēst īpsām ‖ sīc vŏlŭīssĕ mŏrī.
XXXIII
Plēnă lăbōrātīs hăbĕās cūm scrīnĭă lībrīs,
ēmīttīs quārē, ‖ Sōsĭbĭānĕ, nĭhīl?
"Ēdēnt hērēdēs" īnquīs "mĕă cārmĭnă". Quāndō?
Tēmpūs ērāt iām ‖ tē, Sŏsĭbiānĕ, lĕgī.
XXXIV
Sōrdĭdă cūm tĭbĭ sīt, vērūm tămĕn, Āttălĕ, dīcīt,
quīsquīs tē nĭvĕām ‖ dīcĭt hăbērĕ tŏgām.
XXXV
Frōntĭbŭs ādvērsīs mōllēs cōncūrrĕrĕ dāmmās
vīdĭmŭs ēt fātī ‖ sōrtĕ iăcērĕ părī.
Spēctāvērĕ cănēs praēdām, stŭpŭītquĕ sŭpērbūs
vēnātōr cūltrō ‖ nīl sŭpĕrēssĕ sŭō.
Ūndĕ lĕvēs ănĭmī tāntō călŭērĕ fŭrōrĕ?
Sīc pūgnānt taūrī, ‖ sīc cĕcĭdērĕ vĭrī.
XXXVI
Cāna ēst bārbă tĭbī, nīgra ēst cŏmă: tīnguĕrĕ bārbām
nōn pŏtĕs - haēc caūsa ēst - ‖ ēt pŏtĕs, Ōlĕ, cŏmām.
XXXVII
"Cēntūm Cŏrānūs ēt dŭcēntă Māncīnūs,
trĕcēntă dēbēt Tītĭŭs, hōc bĭs Ālbīnūs,
dĕcĭēs Săbīnŭs āltĕrūmquĕ Sērrānūs;
ēx īnsŭlīs fūndīsquĕ trīcĭēs sōldūm,
ēx pĕcŏrĕ rĕdĕūnt tēr dŭcēnă Pārmēnsī":
tōtīs dĭēbūs, Āfĕr, hōc mĭhī nārrās
ēt tĕnĕō mĕlĭŭs īstă quām mĕūm nōmēn.
Nŭmĕrēs ŏpōrtĕt ălĭquĭd, ūt pătī pōssīm:
cŏtīdĭānām rĕfĭcĕ naūsĕām nūmmīs:
aūdīrĕ grātīs, Āfĕr, īstă nōn pōssūm.
XXXVIII
Gāllă, nĕgā: sătĭātŭr ămōr nĭsĭ gaūdĭă tōrquēnt:
sēd nōlī nĭmĭūm, ‖ Gāllă, nĕgārĕ dĭū.
XXXIX
Ārgēntī gĕnŭs ōmnĕ cōnpărāstī,
ēt sōlūs vĕtĕrēs Mўrōnŏs ārtēs,
sōlūs Prāxĭtĕlīs mănūm Scŏpaēquĕ,
sōlūs Phīdĭăcī tŏreūmă caēlī,
sōlūs Mēntŏrĕōs hăbēs lăbōrēs.
Nēc dēsūnt tĭbĭ vēră Grātĭānă
nēc quaē Cāllăĭcō lĭnūntŭr aūrō
nēc mēnsīs ănăglŷptă dē pătērnīs.
Ārgēntūm tămĕn īntĕr ōmnĕ mīrōr
quārē nōn hăbĕās, Chărīnĕ, pūrūm.
XL
Ātrĭă Pīsōnūm stābānt cūm stēmmătĕ tōtō
ēt dōctī Sĕnĕcaē ‖ tēr nŭmĕrāndă dŏmūs;
praētŭlĭmūs tāntīs sōlūm tē, Pōstŭmĕ, rēgnīs:
paūpĕr ĕrās ĕt ĕquēs ‖ sēd mĭhĭ cōnsŭl ĕrās.
Tēcūm tēr dēnās nŭmĕrāvī, Pōstŭmĕ, brūmās:
cōmmūnīs nōbīs ‖ lēctŭs ĕt ūnŭs ĕrāt.
Iām dōnārĕ pŏtēs, iām pērdĕrĕ, plēnŭs hŏnōrūm,
lārgŭs ŏpum: ēxspēctō, ‖ Pōstŭmĕ, quīd făcĭās.
Nīl făcĭs ēt sērum ēst ălĭūm mĭhĭ quaērĕrĕ rēgēm.
Hōc, Fōrtūnă, plăcēt? ‖ "Pōstŭmŭs īnpŏsŭīt".
XLI
Quīd rĕcĭtātūrūs cīrcūmdās vēllĕră cōllō?
Cōnvĕnĭūnt nōstrīs ‖ aūrĭbŭs īstă măgīs.
XLII
Sī quīs fōrtĕ mĭhī pōssīt praēstārĕ rŏgāntī,
aūdī, quēm pŭĕrūm, ‖ Flāccĕ, rŏgārĕ vĕlīm.
Nīlĭăcīs prīmūm pŭĕr hīc nāscātŭr ĭn ōrīs:
nēquĭtĭās tēllūs ‖ scīt dărĕ nūllă măgīs.
Sīt nĭvĕ cāndĭdĭōr: nāmque īn Mărĕōtĭdĕ fūscā
pūlchrĭŏr ēst quāntō ‖ rārĭŏr īstĕ cŏlōr.
Lūmĭnă sīdĕrĭbūs cērtēnt mōllēsquĕ flăgēllēnt
cōllă cŏmaē: tōrtās ‖ nōn ămŏ, Flāccĕ, cŏmās.
Frōns brĕvĭs ātquĕ mŏdūs lĕvĭtēr sīt nārĭbŭs ūncīs,
Paēstānīs rŭbĕānt ‖ aēmŭlă lābră rŏsīs.
Saēpe ēt nōlēntēm cōgāt nōlītquĕ vŏlēntēm,
lībĕrĭōr dŏmĭnō ‖ saēpĕ sĭt īllĕ sŭō;
ēt tĭmĕāt pŭĕrōs, ēxclūdāt saēpĕ pŭēllās:
vīr rĕlĭquīs, ūnī ‖ sīt pŭĕr īllĕ mĭhī.
"Iām scĭŏ, nēc fāllīs: nām mē quŏquĕ iūdĭcĕ vērum ēst.
Tālĭs ĕrāt" dīcēs ‖ "nōstĕr Ămāzŏnĭcūs".
XLIII
Nōn dīxī, Cŏrăcīnĕ, tē cĭnaēdūm:
nōn sūm tām tĕmĕrārĭūs nĕc aūdāx
nēc mēndācĭă quī lŏquār lĭbēntēr.
Sī dīxī, Cŏrăcīnĕ, tē cĭnaēdūm,
īrātām mĭhĭ Pōntĭaē lăgōnām,
īrātūm călĭcēm mĭhī Mĕtīlī:
iūrō pēr Sўrĭōs tĭbī tŭmōrēs,
iūrō pēr Bĕrĕcŷntĭōs fŭrōrēs.
Quīd dīxī tămĕn? Hōc lĕve ēt pŭsīllūm,
quōd nōtum ēst, quŏd ĕt īpsĕ nōn nĕgābīs:
dīxī tē, Cŏrăcīnĕ, cūnnĭlīngūm.
XLIV
Hīc ēst pāmpĭnĕīs vĭrĭdīs mŏdŏ Vēsbĭŭs ūmbrīs,
prēssĕrăt hīc mădĭdōs ‖ nōbĭlĭs ūvă lăcūs:
haēc iŭgă, quām Nŷsaē cōllēs plūs Bācchŭs ămāvīt,
hōc nūpēr Sătўrī ‖ mōntĕ dĕdērĕ chŏrōs.
Haēc Vĕnĕrīs sēdēs, Lăcĕdaēmŏnĕ grātĭŏr īllī,
hīc lŏcŭs Hērcŭlĕō ‖ nōmĭnĕ clārŭs ĕrāt.
Cūnctă iăcēnt flāmmīs ēt trīstī mērsă făvīllā:
nēc sŭpĕrī vēllēnt ‖ hōc lĭcŭīssĕ sĭbī.
XLV
Haēc tĭbĭ prō nātō plēnā dāt laētŭs ăcērrā,
Phoēbĕ, Pălātīnūs ‖ mūnĕră Pārthĕnĭūs,
ūt quī prīmă nŏvō sīgnāt quīnquēnnĭă lūstrō,
īmplĕăt īnnŭmĕrās ‖ Būrrŭs Ŏlŷmpĭădās.
Fāc rătă vōtă pătrīs: sīc tē tŭă dīlĭgăt ārbōr
gaūdĕăt ēt cērtā ‖ vīrgĭnĭtātĕ sŏrōr,
pērpĕtŭō sīc flōrĕ mĭcēs, sīc dēnĭquĕ nōn sīnt
tām lōngaē Brŏmĭō ‖ quām tĭbĭ, Phoēbĕ, cŏmaē.
XLVI
Sātūrnālĭă dīvĭtēm Săbēllūm
fēcērūnt: mĕrĭtō tŭmēt Săbēllūs,
nēc quēmquām pŭtăt ēssĕ praēdĭcātquĕ
īntēr caūsĭdĭcōs bĕātĭōrēm.
Hōs fāstūs ănĭmōsquĕ dāt Săbēllō
fārrīs sēmŏdĭūs făbaēquĕ frēsaē,
ēt tūrīs pĭpĕrīsquĕ trēs sĕlībraē,
ēt Lūcānĭcă vēntrĕ cūm Fălīscō,
ēt nīgrī Sўră dēfrŭtĭ lăgōnă,
ēt fīcūs Lĭbўcā gĕlātă tēstā
cūm būlbīs cŏclĕīsquĕ cāsĕōquĕ.
Pīcēnō quŏquĕ vēnĭt ā clĭēntĕ
pārcaē cīstŭlă nōn căpāx ŏlīvaē,
ēt crāssō fĭgŭlī pŏlītă caēlō
sēptēnārĭă sŷnthĕsīs Săgūntī,
Hīspānaē lŭteŭm rōtaĕ tōrĕūmă,
ēt lātō vărĭātă māppă clāvō.
Sātūrnālĭă frūctŭōsĭōră
ānnīs nōn hăbŭīt dĕcēm Săbēllūs.
XLVII
Ēncaūstūs Phăĕthōn tăbŭlā tĭbĭ pīctŭs ĭn hāc ēst.
Quīd tĭbĭ vīs, dĭpўrūm ‖ quī Phăĕthōntă făcīs?
XLVIII
Pērcīdī gaūdēs, pērcīsūs, Pāpўlĕ, plōrās.
Cūr, quaē vīs fĭĕrī, ‖ Pāpўlĕ, fāctă dŏlēs?
Paēnĭtĕt ōbscēnaē prūrīgĭnĭs? Ān măgĭs īllūd
flēs, quōd pērcīdī, ‖ Pāpўlĕ, dēsĭĕrīs?
XLIX
Nēscīt, crēdĕ mĭhī, quīd sīnt ĕpĭgrāmmătă, Flāccĕ,
quī tāntūm lūsūs ‖ īllă iŏcōsquĕ vŏcāt.
Īllĕ măgīs lūdīt quī scrībīt prāndĭă saēvī
Tērĕŏs aūt cēnām, ‖ crūdĕ Thўēstă, tŭām,
aūt pŭĕrō lĭquĭdās āptāntēm Daēdălŏn ālās
pāscēntēm Sĭcŭlās ‖ aūt Pŏlўphēmŏn ŏvīs.
Ā nōstrīs prŏcŭl ēst ōmnīs vēsīcă lĭbēllīs
Mūsă nĕc īnsānō ‖ sŷrmătĕ nōstră tŭmēt.
"Īllă tămēn laūdānt ōmnēs, mīrāntŭr, ădōrānt".
Cōnfĭtĕōr: laūdānt ‖ īllă sĕd īstă lĕgūnt.
L
Quīd mē, Thāĭ, sĕnēm sŭbīndĕ dīcīs?
Nēmo ēst, Thāĭ, sĕnēx ăd īrrŭmāndūm.
LI
Cūm tĭbĭ nōn ēssēnt sēx mīlĭă, Caēcĭlĭānĕ,
īngēntī lātē ‖ vēctŭs ĕs hēxăphŏrō:
pōstquām bīs dĕcĭēs trĭbŭīt dĕă caēcă sĭnūmquĕ
rūpērūnt nūmmī, ‖ fāctŭs ĕs, ēccĕ, pĕdēs.
Quīd tĭbĭ prō mĕrĭtīs ēt tāntīs laūdĭbŭs ōptēm?
Dī rēddānt sēllām, ‖ Caēcĭlĭānĕ, tĭbī.
LII
Gēstārī iūnctīs nĭsĭ dēsĭnĭs, Hēdўlĕ, cāprīs,
quī mŏdŏ fīcŭs ĕrās, ‖ iām căprĭfīcŭs ĕrīs.
LIII
Hūnc, quēm saēpĕ vĭdēs īntrā pĕnĕtrālĭă nōstraē
Pāllădŏs ēt tēmplī ‖ līmĭnă, Cōsmĕ, nŏvī
cūm băcŭlō pērāquĕ sĕnēm, cuī cānă pŭtrīsquĕ
stāt cŏma ĕt īn pēctūs ‖ sōrdĭdă bārbă cădīt,
cērĕă quēm nūdī tĕgĭt ūxŏr ăbōllă grăbātī,
cuī dāt lātrātōs ‖ ōbvĭă tūrbă cĭbōs,
ēssĕ pŭtās Cўnĭcūm dēcēptŭs ĭmāgĭnĕ fīctā:
nōn ēst hīc Cўnĭcūs, ‖ Cōsmĕ: quĭd ērgŏ? Cănīs.
LIV
Ō cuī Tārpēiās lĭcŭīt cōntīngĕrĕ quērcūs
ēt mĕrĭtās prīmā ‖ cīngĕrĕ frōndĕ cŏmās,
sī săpĭs, ūtārīs tōtīs, Cōllīnĕ, dĭēbūs
ēxtrēmūmquĕ tĭbī ‖ sēmpĕr ădēssĕ pŭtēs.
Lānĭfĭcās nūllī trēs ēxōrārĕ pŭēllās
cōntĭgĭt: ōbsērvānt ‖ quēm stătŭērĕ dĭēm.
Dīvĭtĭōr Crīspō, Thrăsĕā cōnstāntĭŏr īpsō
laūtĭŏr ēt nĭtĭdō ‖ sīs Mĕlĭōrĕ lĭcēt:
nīl ădĭcīt pēnsō Lăchĕsīs fūsōsquĕ sŏrōrūm
ēxplĭcăt ēt sēmpēr ‖ dē trĭbŭs ūnă nĕgāt.
LV
Lūcī, glōrĭă tēmpŏrūm tŭōrūm,
quī Cāiūm vĕtĕrēm Tăgūmquĕ nōstrūm
Ārpīs cēdĕrĕ nōn sĭnīs dĭsērtīs:
Ārgīvās gĕnĕrātŭs īntĕr ūrbēs
Thēbās cārmĭnĕ cāntĕt aūt Mўcēnās,
aūt clārām Rhŏdŏn aūt lĭbīdĭnōsaē
Lēdaēās Lăcĕdaēmŏnōs pălaēstrās:
nōs Cēltīs gĕnĭtōs ĕt ēx Hĭbērīs
nōstraē nōmĭnă dūrĭōră tērraē
grātō nōn pŭdĕāt rĕfērrĕ vērsū
saēvō Bīlbĭlĭn ōptĭmām mĕtāllō,
quaē vīncīt Chălўbāsquĕ Nōrĭcōsquē,
ēt fērrō Plătĕām sŭō sŏnāntēm,
quām flūctū tĕnŭī sĕd īnquĭētō
ārmōrūm Sălŏ tēmpĕrātŏr āmbīt,
tūtēlāmquĕ chŏrōsquĕ Rīxămārūm,
ēt cōnvīvĭă fēstă Cārdŭārūm,
ēt tēxtīs Pĕtĕrīn rŏsīs rŭbēntēm,
ātque āntīquă pătrūm thĕātră Rīgās,
ēt cērtōs iăcŭlō lĕvī Sĭlāōs,
Tūrgōntīquĕ lăcūs Pĕrūsĭaēquē,
ēt pārvaē vădă pūră Tuētŏnĭssaē,
ēt sānctūm Bŭrădōnĭs īlĭcētūm,
pēr quōd vēl pĭgĕr āmbŭlāt vĭātōr,
ēt quaē fōrtĭbŭs ēxcŏlīt iŭvēncīs
cūrvaē Mānlĭŭs ārvă Vătĭvēscaē.
Haēc tām rūstĭcă, dēlĭcātĕ lēctōr,
rīdēs nōmĭnă? Rīdĕās lĭcēbīt,
haēc tām rūstĭcă mālŏ, quām Bŭtūntōs.
LVI
Mūnĕră quōd sĕnĭbūs vĭdŭīsque īngēntĭă mīttīs,
vīs tē mūnĭfĭcūm, ‖ Gārgĭlĭānĕ, vŏcēm?
Sōrdĭdĭūs nĭhĭl ēst, nĭhĭl ēst tē spūrcĭŭs ūnō,
quī pŏtĕs īnsĭdĭās ‖ dōnă vŏcārĕ tŭās:
sīc ăvĭdīs fāllāx īndūlgēt pīscĭbŭs hāmūs,
cāllĭdă sīc stūltās ‖ dēcĭpĭt ēscă fĕrās.
Quīd sīt lārgīrī, quīd sīt dōnārĕ dŏcēbō,
sī nēscīs: dōnā, ‖ Gārgĭlĭānĕ, mĭhī.
LVII
Dūm nōs blāndă tĕnēnt lāscīvī stāgnă Lŭcrīnī
ēt quaē pūmĭcĕīs ‖ fōntĭbŭs āntră călēnt,
tū cŏlĭs Ārgēī rēgnūm, Faūstīnĕ, cŏlōnī,
quō tē bīs dĕcĭmūs ‖ dūcĭt ăb ūrbĕ lăpīs.
Hōrrĭdă sēd fērvēnt Nĕmĕaēī pēctŏră mōnstrī,
nēc sătĭs ēst Bāiās ‖ īgnĕ călērĕ sŭō.
Ērgŏ săcrī fōntēs ēt lītŏră grātă vălētĕ,
Nŷmphārūm părĭtēr ‖ Nērĕĭdūmquĕ dŏmūs.
Hērcŭlĕōs cōllēs gĕlĭdā vōs vīncĭtĕ brūmā,
nūnc Tībūrtīnīs ‖ cēdĭtĕ frīgŏrĭbūs.
LVIII
Īn tĕnĕbrīs lūgēs āmīssūm, Gāllă, mărītūm.
Nām plōrārĕ pŭdēt ‖ tē, pŭtŏ, Gāllă vĭrūm.
LIX
Flēntĭbŭs Hēlĭădūm rāmīs dūm vīpĕră rēpīt,
flūxĭt ĭn ōpstāntēm ‖ sūcĭnă gēmmă fĕrām:
quaē dūm mīrātūr pīnguī sē rōrĕ tĕnērī,
cōncrētō rĭgŭīt ‖ vīnctă rĕpēntĕ gĕlū.
Nē tĭbĭ rēgālī plăcĕās, Clĕŏpātră, sĕpūlchrō,
vīpĕră sī tŭmŭlō ‖ nōbĭlĭōrĕ iăcēt.
LX
Ārdĕă sōlstĭtĭō Cāstrānăquĕ rūră pĕtāntūr
quīquĕ Clĕōnaēō ‖ sīdĕrĕ fērvĕt ăgēr,
cūm Tībūrtīnās dāmnēt Cŭrĭātĭŭs aūrās
īntēr laūdātās ‖ ād Stўgă mīssŭs ăquās.
Nūllō fātă lŏcō pōssīs ēxclūdĕrĕ: cūm mōrs
vēnĕrĭt, īn mĕdĭō ‖ Tībŭrĕ Sārdĭnĭa ēst.
LXI
Dōnāsse ămīcūm tĭbĭ dŭcēntă, Māncīnĕ,
nūpēr sŭpērbō laētŭs ōrĕ iāctāstī.
Quārtūs dĭēs ēst, īn schŏlā pŏētārūm
dūm fābŭlāmūr, mīlĭbūs dĕcēm dīxtī
ēmptās lăcērnās mūnŭs ēssĕ Pōmpūllaē,
sārdŏnўchă vērūm līnĕīsquĕ tēr cīnctūm
dŭāsquĕ sĭmĭlēs flūctĭbūs mărīs gēmmās
dĕdīssĕ Bāssām Caēlĭāmquĕ iūrāstī.
Hērē dĕ thĕātrō, Pōllĭōnĕ cāntāntĕ,
cūm sŭbĭto ăbīrēs, dūm fŭgīs, lŏquēbārīs,
hērēdĭtātīs tĭbĭ trĕcēntă vēnīssĕ,
ēt mānĕ cēntum, ēt pōst mĕrīdĭē cēntūm.
Quīd tĭbĭ sŏdālēs fēcĭmūs mălī tāntūm?
Mĭsĕrērĕ iām crŭdēlĭs ēt sĭlē tāndēm,
aūt, sī tăcērē līnguă nōn pŏtēst īstă,
ălĭquāndō nārră quōd vĕlīmŭs aūdīrĕ.
LXII
Tībŭr ĭn Hērcŭlĕūm mīgrāvīt nīgră Lўcōrīs,
ōmnĭă dūm fĭĕrī ‖ cāndĭdă crēdĭt ĭbī.
LXIII
Dūm pĕtĭt ā Baūlīs mātēr Caērēllĭă Bāiās,
ōccĭdĭt īnsānī ‖ crīmĭnĕ mērsă frĕtī.
Glōrĭă quāntă pĕrīt vōbīs! Haēc mōnstră Nĕrōnī
nēc iūssaē quōndām ‖ praēstĭtĕrātĭs, ăquaē.
LXIV
Iūlī iūgĕră paūcă Mārtĭālīs
hōrtīs Hēspĕrĭdūm bĕātĭōră
lōngō Iānĭcŭlī iŭgō rĕcūmbūnt:
lātī cōllĭbŭs ēmĭnēnt rĕcēssūs
ēt plānūs mŏdĭcō tŭmōrĕ vērtēx
caēlō pērfrŭĭtūr sĕrēnĭōrē
ēt cūrvās nĕbŭlā tĕgēntĕ vāllēs
sōlūs lūcĕ nĭtēt pĕcūlĭārī:
pūrīs lēnĭtĕr ādmŏvēntŭr āstrīs
cēlsaē cūlmĭnă dēlĭcātă vīllaē.
Hīnc sēptēm dŏmĭnōs vĭdērĕ mōntīs
ēt tōtām lĭcĕt aēstĭmārĕ Rōmām,
Ālbānōs quŏquĕ Tūscŭlōsquĕ cōllēs
ēt quōdcūmquĕ iăcēt sŭb ūrbĕ frīgūs,
Fīdēnās vĕtĕrēs brĕvēsquĕ Rūbrās,
ēt quōd vīrgĭnĕō crŭōrĕ gaūdēt
Ānnaē pōmĭfĕrūm nĕmūs Pĕrēnnaē.
Īllīnc Flāmĭnĭaē Sălārĭaēquē
gēstātōr pătĕt ēssĕdō tăcēntē,
nē blāndō rŏtă sīt mŏlēstă sōmnō,
quēm nēc rūmpĕrĕ naūtĭcūm cĕleūmā
nēc clāmōr vălĕt hēlcĭārĭōrūm,
cūm sīt tām prŏpĕ Mūlvĭūs săcrūmquē
lāpsaē pēr Tĭbĕrīm vŏlēnt cărīnaē.
Hōc rūs, seū pŏtĭūs dŏmūs vŏcānda ēst,
cōmmēndāt dŏmĭnūs: tŭām pŭtābīs,
tām nōn īnvĭdă tāmquĕ lībĕrālīs,
tām cōmī pătĕt hōspĭtālĭtātĕ:
crēdās Ālcĭnŏī pĭōs Pĕnātēs
aūt fāctī mŏdŏ dīvĭtīs Mŏlōrchī.
Vōs nūnc ōmnĭă pārvă quī pŭtātīs,
cēntēnō gĕlĭdūm lĭgōnĕ Tībūr
vēl Praēnēstĕ dŏmātĕ pēndŭlāmquē
ūnī dēdĭtĕ Sētĭām cŏlōnō,
dūm mē iūdĭcĕ praēfĕrāntŭr īstīs
Iūlī iūgĕră paūcă Mārtĭālīs.
LXV
Ŏcŭlō Phĭlaēnīs sēmpĕr āltĕrō plōrāt.
Quō fīăt īstūd quaērĭtīs mŏdō? Lūsca ēst.
LXVI
Ēgīstī vītām sēmpēr, Lĭnĕ, mūnĭcĭpālēm,
quā nĭhĭl ōmnīnō ‖ vīlĭŭs ēssĕ pŏtēst.
Īdĭbŭs ēt rārīs tŏgŭla ēst ēxcūssă Kălēndīs
dūxĭt ĕt aēstātēs ‖ sŷnthĕsĭs ūnă dĕcēm.
Sāltŭs ăprūm, cāmpūs lĕpŏrēm tĭbĭ mīsĭt, ĭnēmptūm,
sīlvă grăvīs tūrdōs ‖ ēxăgĭtātă dĕdīt.
Cāptūs flūmĭnĕō vēnīt dē gūrgĭtĕ pīscīs,
vīnă rŭbēr fūdīt ‖ nōn pĕrĕgrīnă cădūs.
Nēc tĕnĕr Ārgŏlĭcā mīssūs dē gēntĕ mĭnīstēr,
sēd stĕtĭt īncūltī ‖ rūstĭcă tūrbă fŏcī.
Vīlĭcă vēl dūrī cōnprēssa ēst nūptă cŏlōnī,
īncălŭīt quŏtĭēns ‖ saūcĭă vēnă mĕrō.
Nēc nŏcŭīt tēctīs īgnīs nēc Sīrĭŭs āgrīs,
nēc mērsa ēst pĕlăgō ‖ nēc fŭĭt ūllă rătīs.
Sūbpŏsĭta ēst blāndō nūmquām tĭbĭ tēssĕră tālō,
ālĕă sēd pārcaē ‖ sōlă fŭērĕ nŭcēs.
Dīc ŭbĭ sīt dĕcĭēs, mātēr quŏd ăvāră rĕlīquīt.
Nūsquam ēst: fēcīstī ‖ rēm, Lĭnĕ, dīffĭcĭlēm.
LXVII
Praētōrēm paūpēr cēntūm sēstērtĭă Gaūrūs
ōrābāt cānā ‖ nōtŭs ămīcĭtĭā,
dīcēbātquĕ sŭīs haēc tāntūm dēssĕ trĕcēntīs,
ūt pōssēt dŏmĭnō ‖ plaūdĕrĕ iūstŭs ĕquēs.
Praētŏr ăīt "Scīs mē Scōrpō Thāllōquĕ dătūrūm,
ātque ŭtĭnām cēntūm ‖ mīlĭă sōlă dărēm".
Āh pŭdĕt īngrātaē, pŭdĕt āh mălĕ dīvĭtĭs ārcaē.
Quōd nōn vīs ĕquĭtī, ‖ vīs dărĕ, praētŏr, ĕquō?
LXVIII
Īnvītās cēntūm quādrāntĭbŭs ēt bĕnĕ cēnās.
Ūt cēnem īnvītōr, Sēxte, ‖ ăn ŭt īnvĭdĕām?
LXIX
Tū Sētīnă quĭdēm sēmpēr vēl Māssĭcă pōnīs,
Pāpўlĕ, sēd rūmōr ‖ tām bŏnă vīnă nĕgāt:
dīcĕrĭs hāc fāctūs caēlēps quătĕr ēssĕ lăgōnā.
Nēc pŭtŏ nēc crēdō, ‖ Pāpўlĕ, nēc sĭtĭō.
LXX
Nĭhĭl Āmmĭrānō praētĕr ārĭdām rēstēm
mŏrĭēns rĕlīquĭt ūltĭmīs pătēr cērīs.
Fĭĕrī pŭtārēt pōssĕ quīs, Mărūllīnĕ,
ŭt Āmmĭānūs mōrtŭūm pătrēm nōllēt?
LXXI
Quaērŏ dĭū tōtām, Sāfrōnī Rūfĕ, pĕr ūrbēm,
sī quă pŭēllă nĕgēt: ‖ nūllă pŭēllă nĕgāt.
Tāmquām fās nōn sīt, tāmquām sīt tūrpĕ nĕgārĕ,
tāmquām nōn lĭcĕāt: ‖ nūllă pŭēllă nĕgāt.
Cāsta ĭgĭtūr nūlla ēst? Sūnt cāstaē mīllĕ. Quĭd ērgŏ
cāstă făcīt? Nōn dāt, ‖ nōn tămĕn īllă nĕgāt.
LXXII
Ēxĭgĭs ūt dōnēm nōstrōs tĭbĭ, Quīntĕ, lĭbēllōs.
Nōn hăbĕō sĕd hăbēt ‖ bŷblĭŏpōlă Trўphōn.
"Aēs dăbŏ prō nūgīs ĕt ĕmām tŭă cārmĭnă sānūs?
Nōn īnquīs făcĭām ‖ tām fătŭē. Nĕc ĕgŏ.
LXXIII
Cūm grăvĭs ēxtrēmās Vēstīnūs dūcĕrĕt hōrās
ēt iām pēr Stўgĭās ‖ ēssĕt ĭtūrŭs ăquās,
ūltĭmă vōlvēntīs ōrāvīt pēnsă sŏrōrēs,
ūt trăhĕrēnt pārvā ‖ stāmĭnă pūllă mŏrā,
iām sĭbĭ dēfūnctūs cārīs dūm vīvĭt ămīcīs.
Mōvērūnt tĕtrĭcās ‖ tām pĭă vōtă dĕās.
Tūnc lārgās pārtītŭs ŏpēs ā lūcĕ rĕcēssīt
sēquĕ mŏrī pōst hōc ‖ crēdĭdĭt īllĕ sĕnēm.
LXXIV
Āspĭcĭs īnbēllēs tēmptēnt quām fōrtĭă dāmmaē
proēlĭă? Tām tĭmĭdīs ‖ quāntă sĭt īră fĕrīs?
Īn mōrtēm pārvīs cōncūrrĕrĕ frōntĭbŭs ārdēnt.
Vīs, Caēsār, dāmmīs ‖ pārcĕrĕ? Mīttĕ cănēs.
LXXV
Ō fēlīx ănĭmō, fēlīx, Nīgrīnă, mărītō
ātque īntēr Lătĭās ‖ glōrĭă prīmă nŭrūs:
tē pătrĭōs mīscērĕ iŭvāt cūm cōniŭgĕ cēnsūs,
gaūdēntēm sŏcĭō ‖ pārtĭcĭpīquĕ vĭrō.
Ārsĕrĭt Eūhādnē flāmmīs īniēctă mărītī,
nēc mĭnŏr Ālcēstīn ‖ fāmă sŭb āstră fĕrāt:
tū mĕlĭūs: cērtō mĕrŭīstī pīgnŏrĕ vītaē
ūt tĭbĭ nōn ēssēt ‖ mōrtĕ prŏbāndŭs ămōr.
LXXVI
Mīlĭă mīsīstī mĭhĭ sēx bīs sēnă pĕtēntī:
ūt bīs sēnă fĕrām ‖ bīs dŭŏdēnă pĕtām.
LXXVII
Nūmquām dīvĭtĭās dĕōs rŏgāvī
cōntēntūs mŏdĭcīs mĕōquĕ laētūs:
paūpērtās, vĕnĭām dăbīs, rĕcēdē.
Caūsāst quaē sŭbĭtī nŏvīquĕ vōtī?
Pēndēntēm vŏlŏ Zōĭlūm vĭdērē.
LXXVIII
Cōndĭtă cūm tĭbĭ sīt iām sēxāgēnsĭmă mēssīs
ēt făcĭēs mūltō ‖ splēndĕăt ālbă pĭlō,
dīscūrrīs tōtā văgŭs ūrbĕ, nĕc ūllă căthēdra ēst
cuī nōn mānĕ fĕrās ‖ īnrĕquĭētŭs Hăvē;
ēt sĭnĕ tē nūllī fās ēst prōdīrĕ trĭbūnō,
nēc cărĕt ōffĭcĭō ‖ cōnsŭl ŭtērquĕ tŭō;
ēt sācrō dĕcĭēs rĕpĕtīs Pālātĭă clīvō
Sīgērōsquĕ mĕrōs ‖ Pārthĕnĭōsquĕ sŏnās.
Haēc făcĭānt sānē iŭvĕnēs: dēfōrmĭŭs, Āfēr,
ōmnīnō nĭhĭl ēst ‖ ārdălĭōnĕ sĕnĕ.
LXXIX
Hōspĕs ĕrās nōstrī sēmpēr, Măthŏ, Tībūrtīnī.
Hōc ĕmĭs. Īnpŏsŭī: ‖ rūs tĭbĭ vēndŏ tŭūm.
LXXX
Dēclāmās īn fēbrĕ, Mărōn: hānc ēssĕ phrĕnēsīn
sī nēscīs, nōn ēs ‖ sānŭs, ămīcĕ Mărōn.
Dēclāmās aēgēr, dēclāmās hēmĭtrĭtaēōs:
sī sūdāre ălĭtēr ‖ nōn pŏtĕs, ēst rătĭŏ.
"Māgnă tămēn rēs ēst". Ērrās; cūm vīscĕră fēbrīs
ēxūrīt, rēs ēst ‖ māgnă tăcērĕ, Mărōn.
LXXXI
Ĕpĭgrāmmă nōstrūm cūm Făbūllă lēgīssēt
nĕgārĕ nūllām quō quĕrōr pŭēllārūm,
sĕmēl rŏgātă bīsquĕ tērquĕ nēglēxīt
prĕcēs ămāntīs. Iām, Făbūllă, prōmīttĕ
nĕgārĕ iūssī, pērnĕgārĕ nōn iūssī.
LXXXII
Hōs quŏquĕ cōmmēndā Vĕnŭlēiō, Rūfĕ, lĭbēllōs
īnpŭtĕt ēt nōbīs ‖ ōtĭă pārvă rŏgā,
īmmĕmŏr ēt paūlūm cūrārum ŏpĕrūmquĕ sŭōrūm
nōn tĕtrĭcā nūgās ‖ ēxĭgăt aūrĕ mĕās.
Sēd nēc pōst prīmūm lĕgăt haēc sūmmūmvĕ trĭēntēm,
sēd sŭă cūm mĕdĭūs ‖ proēlĭă Bācchŭs ămāt.
Sī nĭmĭs ēst lēgīssĕ dŭōs, tĭbĭ chārtă plĭcētūr
āltĕră: dīvīsūm ‖ sīc brĕvĕ fīĕt ŏpūs.
LXXXIII
Sēcūrō nĭhĭl ēst tē, Naēvŏlĕ, pēiŭs; ĕōdēm
sōllĭcĭtō nĭhĭl ēst, ‖ Naēvŏlĕ, tē mĕlĭūs.
Sēcūrūs nūllūm rĕsălūtās, dēspĭcĭs ōmnēs,
nēc quīsquām lībēr ‖ nēc tĭbĭ nātŭs hŏmo ēst:
sōllĭcĭtūs dōnās, dŏmĭnūm rēgēmquĕ sălūtās,
īnvītās. Ēstō, ‖ Naēvŏlĕ, sōllĭcĭtūs.
LXXXIV
Nōn ēst īn pŏpŭlō nĕc ūrbĕ tōtā
ā sē Thāĭdă quī prŏbēt fŭtūtām,
cūm mūltī cŭpĭānt rŏgēntquĕ mūltī.
Tām cāsta ēst, rŏgŏ, Thāĭs? Īmmŏ fēllāt.
LXXXV
Nōs bĭbĭmūs vītrō, tū mūrrā, Pōntĭcĕ. Quārē?
Prōdāt pērspĭcŭūs ‖ nē dŭŏ vīnă călīx.
LXXXVI
Sī vīs aūrĭbŭs Āttĭcīs prŏbārī,
ēxhōrtōr mŏnĕōquĕ tē, lĭbēllĕ,
ūt dōctō plăcĕās Ăpōllĭnārī.
Nīl ēxāctĭŭs ērŭdītĭūsque ēst,
sēd nēc cāndĭdĭūs bĕnīgnĭūsquĕ:
sī tē pēctŏrĕ, sī tĕnēbĭt ōrĕ,
nēc rhōnchōs mĕtŭēs mălīgnĭōrūm,
nēc scōmbrīs tŭnĭcās dăbīs mŏlēstās.
Sī dāmnāvĕrĭt, ād sălārĭōrūm
cūrrās scrīnĭă prōtĭnūs lĭcēbīt,
īnvērsā pŭĕrīs ărāndĕ chārtā.
LXXXVII
Īnfāntēm sēcūm sēmpēr tŭă Bāssă, Făbūllĕ,
cōnlŏcăt ēt lūsūs ‖ dēlĭcĭāsquĕ vŏcāt,
ēt, quō mīrērīs măgĭs, īnfāntārĭă nōn ēst.
Ērgŏ quĭd īn caūsa ēst? ‖ Pēdĕrĕ Bāssă sŏlēt.
LXXXVIII
Nūllă rĕmīsīstī pārvō prō mūnĕrĕ dōnă,
ēt iām Sātūrnī ‖ quīnquĕ fŭērĕ dĭēs.
Ērgŏ nĕc ārgēntī sēx scrīpŭlă Sēptĭcĭānī
mīssă nĕc ā quĕrŭlō ‖ māppă clĭēntĕ fŭīt,
Āntĭpŏlītānī nēc quaē dē sānguĭnĕ thŷnnī
tēstă rŭbēt, nēc quaē ‖ cōttănă pārvă gĕrīt,
nēc rūgōsārūm vīmēn brĕvĕ Pīcēnārūm,
dīcĕrĕ tē pōssēs ‖ ūt mĕmĭnīssĕ mĕī?
Dēcĭpĭēs ălĭōs vērbīs vōltūquĕ bĕnīgnō,
nām mĭhĭ iām nōtūs ‖ dīssĭmŭlātŏr ĕrīs.
LXXXIX
Ŏhē, iām sătĭs ēst, ŏhē, lĭbēllē,
iām pērvēnĭmŭs ūsque ăd ūmbĭlīcōs.
Tū prōcēdĕre ădhūc ĕt īrĕ quaērīs,
nēc sūmmā pŏtĕs īn schĭdā tĕnērī,
sīc tāmquām tĭbĭ rēs pĕrāctă nōn sīt,
quaē prīmā quŏquĕ pāgĭnā pĕrācta ēst.
Iām lēctōr quĕrĭtūrquĕ dēfĭcītquĕ,
iām lībrārĭŭs hōc ĕt īpsĕ dīcīt
"Ŏhē, iām sătĭs ēst, ŏhē, lĭbēllē".
I
Caesaris alma dies et luce sacratior illa
conscia Dictaeum qua tulit Ida Iouem,
longa, precor, Pylioque ueni numerosior aeuo
semper et hoc uoltu uel meliore nite.
Hic colat Albano Tritonida multus in auro
perque manus tantas plurima quercus eat;
hic colat ingenti redeuntia saecula lustro
et quae Romuleus sacra Tarentos habet.
Magna quidem, superi, petimus sed debita terris:
pro tanto quae sunt inproba uota deo?
II
Spectabat modo solus inter omnes
nigris munus Horatius lacernis,
cum plebs et minor ordo maximusque
sancto cum duce candidus sederet.
Toto nix cecidit repente caelo:
albis spectat Horatius lacernis.
III
Aspice quam densum tacitarum uellus aquarum
defluat in uoltus Caesaris inque sinus.
Indulget tamen ille Ioui, nec uertice moto
concretas pigro frigore ridet aquas,
sidus Hyperborei solitus lassare Bootae
et madidis Helicen dissimulare comis.
Quis siccis lasciuit aquis et ab aethere ludit?
Suspicor has pueri Caesaris esse niues.
IV
Quod siccae redolet palus lacunae,
crudarum nebulae quod Albularum,
piscinae uetus aura quod marinae,
quod pressa piger hircus in capella,
lassi uardaicus quod euocati,
quod bis murice uellus inquinatum,
quod ieiunia sabbatariarum,
maestorum quod anhelitus reorum,
quod spurcae moriens lucerna Ledae,
quod ceromata faece de Sabina,
quod uolpis fuga, uiperae cubile,
mallem quam quod oles olere, Bassa.
V
Vir bonus et pauper linguaque et pectore uerus,
quid tibi uis urbem qui, Fabiane, petis?
Qui nec leno potes nec comissator haberi
nec pauidos tristi uoce citare reos
nec potes uxorem cari corrumpere amici
nec potes algentes arrigere ad uetulas,
uendere nec uanos circa Palatia fumos
plaudere nec Cano plaudere nec Glaphyro:
unde miser uiues? "Homo certus, fidus amicus".
Hoc nihil est: numquam sic Philomelus eris.
VI
Credi uirgine castior pudica
et frontis tenerae cupis uideri,
cum sis inprobior, Malisiane,
quam qui compositos metro Tibulli
in Stellae recitat domo libellos.
VII
Cur, here quod dederas, hodie, puer Hylle, negasti,
durus tam subito qui modo mitis eras?
Sed iam causaris barbamque annosque pilosque.
O nox quam longa es quae facis una senem!
Quid nos derides? Here qui puer, Hylle, fuisti,
dic nobis, hodie qua ratione uir es?
VIII
Prima salutantes atque altera conterit hora,
exercet raucos tertia causidicos,
in quintam uarios extendit Roma labores,
sexta quies lassis, septima finis erit,
sufficit in nonam nitidis octaua palaestris,
imperat exstructos frangere nona toros:
hora libellorum decuma est, Eupheme, meorum,
temperat ambrosias cum tua cura dapes
et bonus aetherio laxatur nectare Caesar
ingentique tenet pocula parca manu.
Tunc admitte iocos: gressu timet ire licenti
ad matutinum, nostra Thalia, Iouem?
IX
Sotae filia clinici, Labulla,
deserto sequeris Clytum marito
et donas et amas: echeis asotos.
X
Dum nouus est nec adhuc rasa mihi fronte libellus,
pagina dum tangi non bene sicca timet,
i puer et caro perfer leue munus amico
qui meruit nugas primus habere meas.
Curre, sed instructus: comitetur Punica librum
spongea: muneribus conuenit illa meis.
Non possunt nostros multae, Faustine, liturae
emendare iocos: una litura potest.
XI
Dum nimium uano tumefactus nomine gaudes
et Saturninum te, miser, esse pudet,
impia Parrhasia mouisti bella sub ursa,
qualia qui Phariae coniugis arma tulit.
Excideratne adeo fatum tibi nominis huius,
obruit Actiaci quod grauis ira freti?
An tibi promisit Rhenus quod non dedit illi
Nilus, et Arctois plus licuisset aquis?
Ille etiam nostris Antonius occidit armis,
qui tibi conlatus, perfide, Caesar erat.
XII
Nulli, Thai, negas, sed si te non pudet istud,
hoc saltem pudeat, Thai, negare nihil.
XIII
Claudia, Rufe, meo nubit Peregrina Pudenti:
macte esto taedis, o | Hymenaee, tuis.
Tam bene rara suo miscentur cinnama nardo,
Massica Theseis tam bene uina fauis;
nec melius teneris iunguntur uitibus ulmi,
nec plus lotos aquas, litora myrtus amat.
Candida perpetuo reside, Concordia, lecto,
tamque pari semper sit Venus aequa iugo:
diligat illa senem quondam, sed et ipsa marito
tum quoque, cum fuerit, non uideatur anus.
XIV
Sili, Castalidum decus sororum,
qui periuria barbari furoris
ingenti premis ore perfidosque
astus Hannibalis leuisque Poenos
magnis cedere cogis Africanis:
paulum seposita seueritate,
dum blanda uagus alea December
incertis sonat hinc et hinc fritillis
et ludit tropa nequiore talo,
nostris otia commoda Camenis,
nec torua lege fronte, sed remissa
lasciuis madidos iocis libellos.
Sic forsan tener ausus est Catullus
magno mittere Passerem Maroni.
XV
Mille tibi nummos hesterna luce roganti
in sex aut septem, Caeciliane, dies
"Non habeo" dixi: sed tu causatus amici
aduentum lancem paucaque uasa rogas.
Stultus es? An stultum me credis, amice? Negaui
mille tibi nummos, milia quinque dabo?
XVI
Priuignum non esse tuae te, Galle, nouercae
rumor erat, coniunx dum fuit illa patris.
Non tamen hoc poterat uiuo genitore probari.
Iam nusquam pater est, Galle, nouerca domi est.
Magnus ab infernis reuocetur Tullius umbris
et te defendat Regulus ipse licet,
non potes absolui: nam quae non desinit esse
post patrem, numquam, Galle, nouerca fuit.
XVII
Facere in Lyciscam, Paule, me iubes uersus,
quibus illa lectis rubeat et sit irata.
O Paule, malus es: irrumare uis solus.
XVIII
Qua uicina pluit Vipsanis porta columnis
et madet adsiduo lubricus imbre lapis,
in iugulum pueri, qui roscida tecta subibat,
decidit hiberno praegrauis unda gelu:
cumque peregisset miseri crudelia fata,
tabuit in calido uolnere mucro tener.
Quid non saeua sibi uoluit Fortuna licere?
Aut ubi non mors est, si iugulatis aquae?
XIX
Hanc tibi Sequanicae pinguem textricis alumnam,
quae Lacedaemonium barbara nomen habet,
sordida, sed gelido non aspernanda Decembri
dona, peregrinam mittimus endromida: -
seu lentum ceroma teris tepidumue trigona
siue harpasta manu puluerulenta rapis,
plumea seu laxi partiris pondera follis
siue leuem cursu uincere quaeris Athan -
ne madidos intret penetrabile frigus in artus
neue grauis subita te premat Iris aqua.
Ridebis uentos hoc munere tectus et imbris
nec sic in Tyria sindone tutus eris.
XX
Dicit se uetulam, cum sit Caerellia pupa:
pupam se dicit Gellia, cum sit anus.
Ferre nec hanc possis, possis, Colline, nec illam
altera ridicula est, altera putidula.
XXI
Nullos esse deos, inane caelum
adfirmat Segius: probatque, quod se
factum, dum negat haec, uidet beatum.
XXII
Primos passa toros et adhuc placanda marito
merserat in nitidos se Cleopatra lacus,
dum fugit amplexus. Sed prodidit unda latentem;
lucebat, totis cum tegeretur aquis:
condita sic puro numerantur lilia uitro,
sic prohibet tenuis gemma latere rosas.
Insilui mersusque uadis luctantia carpsi
basia: perspicuae plus uetuistis aquae.
XXIII
Dum tu lenta nimis diuque quaeris
quis primus tibi quisue sit secundus,
Graium quos epigramma conparauit,
palmam Callimachus, Thalia, de se
facundo dedit ipse Brutiano.
Qui si Cecropio satur lepore
Romanae sale luserit Mineruae,
illi me facias, precor, secundum.
XXIV
Omnes quas habuit, Fabiane, Lycoris amicas
extulit: uxori fiat amica meae.
XXV
Aemula Baianis Altini litora uillis
et Phaëthontei conscia silua rogi,
quaeque Antenoreo Dryadum pulcherrima Fauno
nupsit ad Euganeos Sola puella lacus,
et tu Ledaeo felix Aquileia Timauo,
hic ubi septenas Cyllarus hausit aquas
uos eritis nostrae requies portusque senectae,
si iuris fuerint otia nostra sui.
XXVI
Quod te mane domi toto non uidimus anno,
uis dicam quantum, Postume, perdiderim?
Tricenos, puto, bis, uicenos ter, puto, nummos.
Ignosces: togulam, Postume, pluris emo.
XXVII
Saepe meos laudare soles, Auguste, libellos.
Inuidus ecce negat: num minus ergo soles?
Quid quod honorato non sola uoce dedisti
non alius poterat quae dare dona mihi?
Ecce iterum nigros conrodit liuidus ungues.
Da, Caesar, tanto tu magis, ut doleat.
XXVIII
Donasti tenero, Chloe, Luperco
Hispanas Tyriasque coccinasque,
et lotam tepido togam Galaeso,
Indos sardonychas, Scythas zmaragdos,
et centum dominos nouae monetae:
et quidquid petit usque et usque donas.
Vae glabraria, uae tibi misella:
nudam te statuet tuus Lupercus.
XXIX
Opstat, care Pudens, nostris sua turba libellis
lectoremque frequens lassat et implet opus.
Rara iuuant: primis sic maior gratia pomis,
hibernae pretium sic meruere rosae;
sic spoliatricem commendat fastus amicam
ianua nec iuuenem semper aperta tenet.
Saepius in libro numeratur Persius uno
quam leuis in tota Marsus Amazonide.
Tu quoque de nostris releges quemcumque libellis,
esse puta solum: sic tibi pluris erit.
XXX
Baiano procul a lacu, monemus,
piscator, fuge, ne nocens recedas.
Sacris piscibus hae natantur undae,
qui norunt dominum manumque lambunt
illam, qua nihil est in orbe maius.
Quid quod nomen habent et ad magistri
uocem quisque sui uenit citatus?
Hoc quondam Libys impius profundo,
dum praedam calamo tremente ducit,
raptis luminibus repente caecus
captum non potuit uidere piscem,
et nunc sacrilegos perosus hamos
Baianos sedet ad lacus rogator.
At tu, dum potes, innocens recede
iactis simplicibus cibis in undas,
et pisces uenerare delicatos.
XXXI
Quod cupis in nostris dicique legique libellis
et nonnullus honos creditur iste tibi,
ne ualeam si non res est gratissima nobis
et uolo te chartis inseruisse meis.
Sed tu nomen habes auerso fonte sororum
inpositum, mater quod tibi dura dedit;
quod nec Melpomene, quod nec Polyhymnia possit
nec pia cum Phoebo dicere Calliope.
Ergo aliquod gratum Musis tibi nomen adopta:
non semper belle dicitur "Hippodame".
XXXII
Et latet et lucet Phaëthontide condita gutta,
ut uideatur apis nectare clusa suo.
Dignum tantorum pretium tulit illa laborum:
credibile est ipsam sic uoluisse mori.
XXXIII
Plena laboratis habeas cum scrinia libris,
emittis quare, Sosibiane, nihil?
"Edent heredes" inquis "mea carmina". Quando?
Tempus erat iam te, Sosibiane, legi.
XXXIV
Sordida cum tibi sit, uerum tamen, Attale, dicit,
quisquis te niueam dicit habere togam.
XXXV
Frontibus aduersis molles concurrere dammas
uidimus et fati sorte iacere pari.
Spectauere canes praedam, stupuitque superbus
uenator cultro nil superesse suo.
Vnde leues animi tanto caluere furore?
Sic pugnant tauri, sic cecidere uiri.
XXXVI
Cana est barba tibi, nigra est coma: tinguere barbam
non potes - haec causa est - et potes, Ole, comam.
XXXVII
"Centum Coranus et ducenta Mancinus,
trecenta debet Titius, hoc bis Albinus,
decies Sabinus alterumque Serranus;
ex insulis fundisque tricies soldum,
ex pecore redeunt ter ducena Parmensi":
totis diebus, Afer, hoc mihi narras
et teneo melius ista quam meum nomen.
Numeres oportet aliquid, ut pati possim:
cotidianam refice nauseam nummis:
audire gratis, Afer, ista non possum.
XXXVIII
Galla, nega: satiatur amor nisi gaudia torquent:
sed noli nimium, Galla, negare diu.
XXXIX
Argenti genus omne conparasti,
et solus ueteres Myronos artes,
solus Praxitelis manum Scopaeque,
solus Phidiaci toreuma caeli,
solus Mentoreos habes labores.
Nec desunt tibi uera Gratiana
nec quae Callaico linuntur auro
nec mensis anaglypta de paternis.
Argentum tamen inter omne miror
quare non habeas, Charine, purum.
XL
Atria Pisonum stabant cum stemmate toto
et docti Senecae ter numeranda domus;
praetulimus tantis solum te, Postume, regnis:
pauper eras et eques sed mihi consul eras.
Tecum ter denas numeraui, Postume, brumas:
communis nobis lectus et unus erat.
Iam donare potes, iam perdere, plenus honorum,
largus opum: exspecto, Postume, quid facias.
Nil facis et serum est alium mihi quaerere regem.
Hoc, Fortuna, placet? "Postumus inposuit".
XLI
Quid recitaturus circumdas uellera collo?
Conueniunt nostris auribus ista magis.
XLII
Si quis forte mihi possit praestare roganti,
audi, quem puerum, Flacce, rogare uelim.
Niliacis primum puer hic nascatur in oris:
nequitias tellus scit dare nulla magis.
Sit niue candidior: namque in Mareotide fusca
pulchrior est quanto rarior iste color.
Lumina sideribus certent mollesque flagellent
colla comae: tortas non amo, Flacce, comas.
Frons breuis atque modus leuiter sit naribus uncis,
Paestanis rubeant aemula labra rosis.
Saepe et nolentem cogat nolitque uolentem,
liberior domino saepe sit ille suo;
et timeat pueros, excludat saepe puellas:
uir reliquis, uni sit puer ille mihi.
"Iam scio, nec fallis: nam me quoque iudice uerum est.
Talis erat" dices "noster Amazonicus".
XLIII
Non dixi, Coracine, te cinaedum:
non sum tam temerarius nec audax
nec mendacia qui loquar libenter.
Si dixi, Coracine, te cinaedum,
iratam mihi Pontiae lagonam,
iratum calicem mihi Metili:
iuro per Syrios tibi tumores,
iuro per Berecyntios furores.
Quid dixi tamen? Hoc leue et pusillum,
quod notum est, quod et ipse non negabis:
dixi te, Coracine, cunnilingum.
XLIV
Hic est pampineis uiridis modo Vesbius umbris,
presserat hic madidos nobilis uua lacus:
haec iuga, quam Nysae colles plus Bacchus amauit,
hoc nuper Satyri monte dedere choros.
Haec Veneris sedes, Lacedaemone gratior illi,
hic locus Herculeo nomine clarus erat.
Cuncta iacent flammis et tristi mersa fauilla:
nec superi uellent hoc licuisse sibi.
XLV
Haec tibi pro nato plena dat laetus acerra,
Phoebe, Palatinus munera Parthenius,
ut qui prima nouo signat quinquennia lustro,
impleat innumeras Burrus Olympiadas.
Fac rata uota patris: sic te tua diligat arbor
gaudeat et certa uirginitate soror,
perpetuo sic flore mices, sic denique non sint
tam longae Bromio quam tibi, Phoebe, comae.
XLVI
Saturnalia diuitem Sabellum
fecerunt: merito tumet Sabellus,
nec quemquam putat esse praedicatque
inter causidicos beatiorem.
Hos fastus animosque dat Sabello
farris semodius fabaeque fresae,
et turis piperisque tres selibrae,
et Lucanica uentre cum Falisco,
et nigri Syra defruti lagona,
et ficus Libyca gelata testa
cum bulbis cocleisque caseoque.
Piceno quoque uenit a cliente
parcae cistula non capax oliuae,
et crasso figuli polita caelo
septenaria synthesis Sagunti,
Hispanae luteum rotae toreuma,
et lato uariata mappa clauo.
Saturnalia fructuosiora
annis non habuit decem Sabellus.
XLVII
Encaustus Phaëthon tabula tibi pictus in hac est.
Quid tibi uis, dipyrum qui Phaëthonta facis?
XLVIII
Percidi gaudes, percisus, Papyle, ploras.
Cur, quae uis fieri, Papyle, facta doles?
Paenitet obscenae pruriginis? An magis illud
fles, quod percidi, Papyle, desieris?
XLIX
Nescit, crede mihi, quid sint epigrammata, Flacce,
qui tantum lusus illa iocosque uocat.
Ille magis ludit qui scribit prandia saeui
Tereos aut cenam, crude Thyesta, tuam,
aut puero liquidas aptantem Daedalon alas
pascentem Siculas aut Polyphemon ouis.
A nostris procul est omnis uesica libellis
Musa nec insano syrmate nostra tumet.
"Illa tamen laudant omnes, mirantur, adorant".
Confiteor: laudant illa sed ista legunt.
L
Quid me, Thai, senem subinde dicis?
Nemo est, Thai, senex ad irrumandum.
LI
Cum tibi non essent sex milia, Caeciliane,
ingenti late uectus es hexaphoro:
postquam bis decies tribuit dea caeca sinumque
ruperunt nummi, factus es, ecce, pedes.
Quid tibi pro meritis et tantis laudibus optem?
Di reddant sellam, Caeciliane, tibi.
LII
Gestari iunctis nisi desinis, Hedyle, capris,
qui modo ficus eras, iam caprificus eris.
LIII
Hunc, quem saepe uides intra penetralia nostrae
Pallados et templi limina, Cosme, noui
cum baculo peraque senem, cui cana putrisque
stat coma et in pectus sordida barba cadit,
cerea quem nudi tegit uxor abolla grabati,
cui dat latratos obuia turba cibos,
esse putas Cynicum deceptus imagine ficta:
non est hic Cynicus, Cosme: quid ergo? Canis.
LIV
O cui Tarpeias licuit contingere quercus
et meritas prima cingere fronde comas,
si sapis, utaris totis, Colline, diebus
extremumque tibi semper adesse putes.
Lanificas nulli tres exorare puellas
contigit: obseruant quem statuere diem.
Diuitior Crispo, Thrasea constantior ipso
lautior et nitido sis Meliore licet:
nil adicit penso Lachesis fusosque sororum
explicat et semper de tribus una negat.
LV
Luci, gloria temporum tuorum,
qui Caium ueterem Tagumque nostrum
Arpis cedere non sinis disertis:
Argiuas generatus inter urbes
Thebas carmine cantet aut Mycenas,
aut claram Rhodon aut libidinosae
Ledaeas Lacedaemonos palaestras:
nos Celtis genitos et ex Hiberis
nostrae nomina duriora terrae
grato non pudeat referre uersu
saeuo Bilbilin optimam metallo,
quae uincit Chalybasque Noricosque,
et ferro Plateam suo sonantem,
quam fluctu tenui sed inquieto
armorum Salo temperator ambit,
tutelamque chorosque Rixamarum,
et conuiuia festa Carduarum,
et textis Peterin rosis rubentem,
atque antiqua patrum theatra Rigas,
et certos iaculo leui Silaos,
Turgontique lacus Perusiaeque,
et paruae uada pura Tuetonissae,
et sanctum Buradonis ilicetum,
per quod uel piger ambulat uiator,
et quae fortibus excolit iuuencis
curuae Manlius arua Vatiuescae.
Haec tam rustica, delicate lector,
rides nomina? Rideas licebit,
haec tam rustica malo, quam Butuntos.
LVI
Munera quod senibus uiduisque ingentia mittis,
uis te munificum, Gargiliane, uocem?
Sordidius nihil est, nihil est te spurcius uno,
qui potes insidias dona uocare tuas:
sic auidis fallax indulget piscibus hamus,
callida sic stultas decipit esca feras.
Quid sit largiri, quid sit donare docebo,
si nescis: dona, Gargiliane, mihi.
LVII
Dum nos blanda tenent lasciui stagna Lucrini
et quae pumiceis fontibus antra calent,
tu colis Argei regnum, Faustine, coloni,
quo te bis decimus ducit ab urbe lapis.
Horrida sed feruent Nemeaei pectora monstri,
nec satis est Baias igne calere suo.
Ergo sacri fontes et litora grata ualete,
Nympharum pariter Nereidumque domus.
Herculeos colles gelida uos uincite bruma,
nunc Tiburtinis cedite frigoribus.
LVIII
In tenebris luges amissum, Galla, maritum.
Nam plorare pudet te, puto, Galla uirum.
LIX
Flentibus Heliadum ramis dum uipera repit,
fluxit in opstantem sucina gemma feram:
quae dum miratur pingui se rore teneri,
concreto riguit uincta repente gelu.
Ne tibi regali placeas, Cleopatra, sepulchro,
uipera si tumulo nobiliore iacet.
LX
Ardea solstitio Castranaque rura petantur
quique Cleonaeo sidere feruet ager,
cum Tiburtinas damnet Curiatius auras
inter laudatas ad Styga missus aquas.
Nullo fata loco possis excludere: cum mors
uenerit, in medio Tibure Sardinia est.
LXI
Donasse amicum tibi ducenta, Mancine,
nuper superbo laetus ore iactasti.
Quartus dies est, in schola poetarum
dum fabulamur, milibus decem dixti
emptas lacernas munus esse Pompullae,
sardonycha uerum lineisque ter cinctum
duasque similes fluctibus maris gemmas
dedisse Bassam Caeliamque iurasti.
Here de theatro, Pollione cantante,
cum subito abires, dum fugis, loquebaris,
hereditatis tibi trecenta uenisse,
et mane centum, et post meridie centum.
Quid tibi sodales fecimus mali tantum?
Miserere iam crudelis et sile tandem,
aut, si tacere lingua non potest ista,
aliquando narra quod uelimus audire.
LXII
Tibur in Herculeum migrauit nigra Lycoris,
omnia dum fieri candida credit ibi.
LXIII
Dum petit a Baulis mater Caerellia Baias,
occidit insani crimine mersa freti.
Gloria quanta perit uobis! Haec monstra Neroni
nec iussae quondam praestiteratis, aquae.
LXIV
Iuli iugera pauca Martialis
hortis Hesperidum beatiora
longo Ianiculi iugo recumbunt:
lati collibus eminent recessus
et planus modico tumore uertex
caelo perfruitur sereniore
et curuas nebula tegente ualles
solus luce nitet peculiari:
puris leniter admouentur astris
celsae culmina delicata uillae.
Hinc septem dominos uidere montis
et totam licet aestimare Romam,
Albanos quoque Tusculosque colles
et quodcumque iacet sub urbe frigus,
Fidenas ueteres breuesque Rubras,
et quod uirgineo cruore gaudet
Annae pomiferum nemus Perennae.
Illinc Flaminiae Salariaeque
gestator patet essedo tacente,
ne blando rota sit molesta somno,
quem nec rumpere nauticum celeuma
nec clamor ualet helciariorum,
cum sit tam prope Muluius sacrumque
lapsae per Tiberim uolent carinae.
Hoc rus, seu potius domus uocanda est,
commendat dominus: tuam putabis,
tam non inuida tamque liberalis,
tam comi patet hospitalitate:
credas Alcinoi pios Penates
aut facti modo diuitis Molorchi.
Vos nunc omnia parua qui putatis,
centeno gelidum ligone Tibur
uel Praeneste domate pendulamque
uni dedite Setiam colono,
dum me iudice praeferantur istis
Iuli iugera pauca Martialis.
LXV
Oculo Philaenis semper altero plorat.
Quo fiat istud quaeritis modo? Lusca est.
LXVI
Egisti uitam semper, Line, municipalem,
qua nihil omnino uilius esse potest.
Idibus et raris togula est excussa Kalendis
duxit et aestates synthesis una decem.
Saltus aprum, campus leporem tibi misit, inemptum,
silua grauis turdos exagitata dedit.
Captus flumineo uenit de gurgite piscis,
uina ruber fudit non peregrina cadus.
Nec tener Argolica missus de gente minister,
sed stetit inculti rustica turba foci.
Vilica uel duri conpressa est nupta coloni,
incaluit quotiens saucia uena mero.
Nec nocuit tectis ignis nec Sirius agris,
nec mersa est pelago nec fuit ulla ratis.
Subposita est blando numquam tibi tessera talo,
alea sed parcae sola fuere nuces.
Dic ubi sit decies, mater quod auara reliquit.
Nusquam est: fecisti rem, Line, difficilem.
LXVII
Praetorem pauper centum sestertia Gaurus
orabat cana notus amicitia,
dicebatque suis haec tantum desse trecentis,
ut posset domino plaudere iustus eques.
Praetor ait "Scis me Scorpo Thalloque daturum,
atque utinam centum milia sola darem".
Ah pudet ingratae, pudet ah male diuitis arcae.
Quod non uis equiti, uis dare, praetor, equo?
LXVIII
Inuitas centum quadrantibus et bene cenas.
Vt cenem inuitor, Sexte, an ut inuideam?
LXIX
Tu Setina quidem semper uel Massica ponis,
Papyle, sed rumor tam bona uina negat:
diceris hac factus caeleps quater esse lagona.
Nec puto nec credo, Papyle, nec sitio.
LXX
Nihil Ammiano praeter aridam restem
moriens reliquit ultimis pater ceris.
Fieri putaret posse quis, Marulline,
ut Ammianus mortuum patrem nollet?
LXXI
Quaero diu totam, Safroni Rufe, per urbem,
si qua puella neget: nulla puella negat.
Tamquam fas non sit, tamquam sit turpe negare,
tamquam non liceat: nulla puella negat.
Casta igitur nulla est? Sunt castae mille. Quid ergo
casta facit? Non dat, non tamen illa negat.
LXXII
Exigis ut donem nostros tibi, Quinte, libellos.
Non habeo sed habet bybliopola Tryphon.
"Aes dabo pro nugis et emam tua carmina sanus?
Non" inquis "faciam tam fatue". Nec ego.
LXXIII
Cum grauis extremas Vestinus duceret horas
et iam per Stygias esset iturus aquas,
ultima uoluentis orauit pensa sorores,
ut traherent parua stamina pulla mora,
iam sibi defunctus caris dum uiuit amicis.
Mouerunt tetricas tam pia uota deas.
Tunc largas partitus opes a luce recessit
seque mori post hoc credidit ille senem.
LXXIV
Aspicis inbelles temptent quam fortia dammae
proelia? Tam timidis quanta sit ira feris?
In mortem paruis concurrere frontibus ardent.
Vis, Caesar, dammis parcere? Mitte canes.
LXXV
O felix animo, felix, Nigrina, marito
atque inter Latias gloria prima nurus:
te patrios miscere iuuat cum coniuge census,
gaudentem socio participique uiro.
Arserit Euhadne flammis iniecta mariti,
nec minor Alcestin fama sub astra ferat:
tu melius: certo meruisti pignore uitae
ut tibi non esset morte probandus amor.
LXXVI
Milia misisti mihi sex bis sena petenti:
ut bis sena feram bis duodena petam.
LXXVII
Numquam diuitias deos rogaui
contentus modicis meoque laetus:
paupertas, ueniam dabis, recede.
Causast quae subiti nouique uoti?
Pendentem uolo Zoilum uidere.
LXXVIII
Condita cum tibi sit iam sexagensima messis
et facies multo splendeat alba pilo,
discurris tota uagus urbe, nec ulla cathedra est
cui non mane feras inrequietus Haue;
et sine te nulli fas est prodire tribuno,
nec caret officio consul uterque tuo;
et sacro decies repetis Palatia cliuo
Sigerosque meros Partheniosque sonas.
Haec faciant sane iuuenes: deformius, Afer,
omnino nihil est ardalione sene.
LXXIX
Hospes eras nostri semper, Matho, Tiburtini.
Hoc emis. Inposui: rus tibi uendo tuum.
LXXX
Declamas in febre, Maron: hanc esse phrenesin
si nescis, non es sanus, amice Maron.
Declamas aeger, declamas hemitritaeos:
si sudare aliter non potes, est ratio.
"Magna tamen res est". Erras; cum uiscera febris
exurit, res est magna tacere, Maron.
LXXXI
Epigramma nostrum cum Fabulla legisset
negare nullam quo queror puellarum,
semel rogata bisque terque neglexit
preces amantis. Iam, Fabulla, promitte
negare iussi, pernegare non iussi.
LXXXII
Hos quoque commenda Venuleio, Rufe, libellos
inputet et nobis otia parua roga,
immemor et paulum curarum operumque suorum
non tetrica nugas exigat aure meas.
Sed nec post primum legat haec summumue trientem,
sed sua cum medius proelia Bacchus amat.
Si nimis est legisse duos, tibi charta plicetur
altera: diuisum sic breue fiet opus.
LXXXIII
Securo nihil est te, Naeuole, peius; eodem
sollicito nihil est, Naeuole, te melius.
Securus nullum resalutas, despicis omnes,
nec quisquam liber nec tibi natus homo est:
sollicitus donas, dominum regemque salutas,
inuitas. Esto, Naeuole, sollicitus.
LXXXIV
Non est in populo nec urbe tota
a se Thaida qui probet fututam,
cum multi cupiant rogentque multi.
Tam casta est, rogo, Thais? Immo fellat.
LXXXV
Nos bibimus uitro, tu murra, Pontice. Quare?
Prodat perspicuus ne duo uina calix.
LXXXVI
Si uis auribus Atticis probari,
exhortor moneoque te, libelle,
ut docto placeas Apollinari.
Nil exactius eruditiusque est,
sed nec candidius benigniusque:
si te pectore, si tenebit ore,
nec rhonchos metues maligniorum,
nec scombris tunicas dabis molestas.
Si damnauerit, ad salariorum
curras scrinia protinus licebit,
inuersa pueris arande charta.
LXXXVII
Infantem secum semper tua Bassa, Fabulle,
conlocat et lusus deliciasque uocat,
et, quo mireris magis, infantaria non est.
Ergo quid in causa est? Pedere Bassa solet.
LXXXVIII
Nulla remisisti paruo pro munere dona,
et iam Saturni quinque fuere dies.
Ergo nec argenti sex scripula Septiciani
missa nec a querulo mappa cliente fuit,
Antipolitani nec quae de sanguine thynni
testa rubet, nec quae cottana parua gerit,
nec rugosarum uimen breue Picenarum,
dicere te posses ut meminisse mei?
Decipies alios uerbis uoltuque benigno,
nam mihi iam notus dissimulator eris.
LXXXIX
Ohe, iam satis est, ohe, libelle,
iam peruenimus usque ad umbilicos.
Tu procedere adhuc et ire quaeris,
nec summa potes in schida teneri,
sic tamquam tibi res peracta non sit,
quae prima quoque pagina peracta est.
Iam lector queriturque deficitque,
iam librarius hoc et ipse dicit
"Ohe, iam satis est, ohe, libelle".