VALERII MARTIALIS - EPIGRAMMATON LIBER IV

2

I

Caēsărĭs ālmă dĭēs ēt lūcĕ săcrātĭŏr īllā

cōnscĭă Dīctaēūm ‖ quā tŭlĭt Īdă Iŏvēm,

lōngă, prĕcōr, Pўlĭōquĕ vĕnī nŭmĕrōsĭŏr aēvō

sēmpĕr ĕt hōc vōltū ‖ vēl mĕlĭōrĕ nĭtē.

Hīc cŏlăt Ālbānō Trītōnĭdă mūltŭs ĭn aūrō

pērquĕ mănūs tāntās ‖ plūrĭmă quērcŭs ĕāt;

hīc cŏlăt īngēntī rĕdĕūntĭă saēcŭlă lūstrō

ēt quaē Rōmŭlĕūs ‖ sācră Tărēntŏs hăbēt.

Māgnă quĭdēm, sŭpĕrī, pĕtĭmūs sēd dēbĭtă tērrīs:

prō tāntō quaē sūnt ‖ īnprŏbă vōtă dĕō?

II

Spēctābāt mŏdŏ sōlŭs īntĕr ōmnēs

nīgrīs mūnŭs Hŏrātĭūs lăcērnīs,

cūm plēbs ēt mĭnŏr ōrdŏ māxĭmūsquĕ

sānctō cūm dŭcĕ cāndĭdūs sĕdērēt.

Tōtō nīx cĕcĭdīt rĕpēntĕ caēlō:

ālbīs spēctăt Hŏrātĭūs lăcērnīs.

III

Āspĭcĕ quām dēnsūm tăcĭtārūm vēllŭs ăquārūm

dēflŭăt īn vōltūs ‖ Caēsărĭs īnquĕ sĭnūs.

Īndūlgēt tămĕn īllĕ Iŏvī, nēc vērtĭcĕ mōtō

cōncrētās pīgrō ‖ frīgŏrĕ rīdĕt ăquās,

sīdŭs Hўpērbŏrĕī sŏlĭtūs lāssārĕ Bŏōtaē

ēt mădĭdīs Hĕlĭcēn ‖ dīssĭmŭlārĕ cŏmīs.

Quīs sīccīs lāscīvĭt ăquīs ĕt ăb aēthĕrĕ lūdīt?

Sūspĭcŏr hās pŭĕrī ‖ Caēsărĭs ēssĕ nĭvēs.

IV

Quōd sīccaē rĕdŏlēt pălūs lăcūnaē,

crūdārūm nĕbŭlaē quŏd Ālbŭlārūm,

pīscīnaē vĕtŭs aūră quōd mărīnaē,

quōd prēssā pĭgĕr hīrcŭs īn căpēllā,

lāssī vārdăĭcūs quŏd ēvŏcātī,

quōd bīs mūrĭcĕ vēllŭs īnquĭnātūm,

quōd iēiūnĭă sābbătārĭārūm,

maēstōrūm quŏd ănhēlĭtūs rĕōrūm,

quōd spūrcaē mŏrĭēns lŭcērnă Lēdaē,

quōd cērōmătă faēcĕ dē Săbīnā,

quōd vōlpīs fŭgă, vīpĕraē cŭbīlē,

māllēm quām quŏd ŏlēs ŏlērĕ, Bāssă.

V

Vīr bŏnŭs ēt paūpēr līnguāque ēt pēctŏrĕ vērūs,

quīd tĭbĭ vīs ūrbēm ‖ quī, Făbĭānĕ, pĕtīs?

Quī nēc lēnŏ pŏtēs nēc cōmīssātŏr hăbērī

nēc păvĭdōs trīstī ‖ vōcĕ cĭtārĕ rĕōs

nēc pŏtĕs ūxōrēm cārī cōrrūmpĕre ămīcī

nēc pŏtĕs ālgēntēs ‖ ārrĭgĕre ād vĕtŭlās,

vēndĕrĕ nēc vānōs cīrcā Pālātĭă fūmōs

plaūdĕrĕ nēc Cānō ‖ plaūdĕrĕ nēc Glăphўrō:

ūndĕ mĭsēr vīvēs? "Hŏmŏ cērtūs, fīdŭs ămīcūs".

Hōc nĭhĭl ēst: nūmquām ‖ sīc Phĭlŏmēlŭs ĕrīs.

VI

Crēdī vīrgĭnĕ cāstĭōr pŭdīcā

ēt frōntīs tĕnĕraē cŭpīs vĭdērī,

cūm sīs īnprŏbĭōr, Mălīsĭānĕ,

quām quī cōmpŏsĭtōs mĕtrō Tĭbūllī

īn Stēllaē rĕcĭtāt dŏmō lĭbēllōs.

VII

Cūr, hĕrĕ quōd dĕdĕrās, hŏdĭē, pŭĕr Hŷllĕ, nĕgāstī,

dūrūs tām sŭbĭtō ‖ quī mŏdŏ mītĭs ĕrās?

Sēd iām caūsārīs bārbāmque ānnōsquĕ pĭlōsquĕ.

Ō nōx quām lōnga ēs ‖ quaē făcĭs ūnă sĕnēm!

Quīd nōs dērīdēs? Hĕrĕ quī pŭĕr, Hŷllĕ, fŭīstī,

dīc nōbīs, hŏdĭē ‖ quā rătĭōnĕ vĭr ēs?

VIII

Prīmă sălūtāntēs ātque āltĕră cōntĕrĭt hōră,

ēxērcēt raūcōs ‖ tērtĭă caūsĭdĭcōs,

īn quīntām vărĭōs ēxtēndīt Rōmă lăbōrēs,

sēxtă quĭēs lāssīs, ‖ sēptĭmă fīnĭs ĕrīt,

sūffĭcĭt īn nōnām nĭtĭdīs ōctāvă pălaēstrīs,

īmpĕrăt ēxstrūctōs ‖ frāngĕrĕ nōnă tŏrōs:

hōră lĭbēllōrūm dĕcŭma ēst, Eūphēmĕ, mĕōrūm,

tēmpĕrăt āmbrŏsĭās ‖ cūm tŭă cūră dăpēs

ēt bŏnŭs aēthĕrĭō lāxātūr nēctărĕ Caēsār

īngēntīquĕ tĕnēt ‖ pōcŭlă pārcă mănū.

Tūnc ādmīttĕ iŏcōs: grēssū tĭmĕt īrĕ lĭcēntī

ād mātūtīnūm, ‖ nōstră Thălīă, Iŏvēm?

IX

Sōtaē fīlĭă clīnĭcī, Lăbūllă,

dēsērtō sĕquĕrīs Clўtūm mărītō

ēt dōnās ĕt ămās: ĕcheīs ăsōtōs.

X

Dūm nŏvŭs ēst nĕc ădhūc rāsā mĭhĭ frōntĕ lĭbēllūs,

pāgĭnă dūm tāngī ‖ nōn bĕnĕ sīccă tĭmēt,

ī pŭĕr ēt cārō pērfēr lĕvĕ mūnŭs ămīcō

quī mĕrŭīt nūgās ‖ prīmŭs hăbērĕ mĕās.

Cūrrĕ, sĕd īnstrūctūs: cŏmĭtētūr Pūnĭcă lībrūm

spōngĕă: mūnĕrĭbūs ‖ cōnvĕnĭt īllă mĕīs.

Nōn pōssūnt nōstrōs mūltaē, Faūstīnĕ, lĭtūraē

ēmēndārĕ iŏcōs: ‖ ūnă lĭtūră pŏtēst.

XI

Dūm nĭmĭūm vānō tŭmĕfāctūs nōmĭnĕ gaūdēs

ēt Sātūrnīnūm ‖ tē, mĭsĕr, ēssĕ pŭdēt,

īmpĭă Pārrhăsĭā mōvīstī bēllă sŭb ūrsā,

quālĭă quī Phărĭaē ‖ cōniŭgĭs ārmă tŭlīt.

Ēxcĭdĕrātne ădĕō fātūm tĭbĭ nōmĭnĭs hūiūs,

ōbrŭĭt Āctĭăcī ‖ quōd grăvĭs īră frĕtī?

Ān tĭbĭ prōmīsīt Rhēnūs quōd nōn dĕdĭt īllī

Nīlŭs, ĕt Ārctōīs ‖ plūs lĭcŭīssĕt ăquīs?

Īlle ĕtĭām nōstrīs Āntōnĭŭs ōccĭdĭt ārmīs,

quī tĭbĭ cōnlātūs, ‖ pērfĭdĕ, Caēsăr ĕrāt.

XII

Nūllī, Thāĭ, nĕgās, sēd sī tē nōn pŭdĕt īstūd,

hōc sāltēm pŭdĕāt, ‖ Thāĭ, nĕgārĕ nĭhīl.

XIII

Claūdĭă, Rūfĕ, mĕō nūbīt Pĕrĕgrīnă Pŭdēntī:

mācte ēstō taēdīs, ‖ ō | Hўmĕnaēĕ, tŭīs.

Tām bĕnĕ rāră sŭō mīscēntūr cīnnămă nārdō,

Māssĭcă Thēsēīs ‖ tām bĕnĕ vīnă făvīs;

nēc mĕlĭūs tĕnĕrīs iūngūntūr vītĭbŭs ūlmī,

nēc plūs lōtŏs ăquās, ‖ lītŏră mŷrtŭs ămāt.

Cāndĭdă pērpĕtŭō rĕsĭdē, Cōncōrdĭă, lēctō,

tāmquĕ părī sēmpēr ‖ sīt Vĕnŭs aēquă iŭgō:

dīlĭgăt īllă sĕnēm quōndām, sĕd ĕt īpsă mărītō

tūm quŏquĕ, cūm fŭĕrīt, ‖ nōn vĭdĕātŭr ănūs.

XIV

Sīlī, Cāstălĭdūm dĕcūs sŏrōrūm,

quī pēriūrĭă bārbărī fŭrōrīs

īngēntī prĕmĭs ōrĕ pērfĭdōsquĕ

āstūs Hānnĭbălīs lĕvīsquĕ Poēnōs

māgnīs cēdĕrĕ cōgĭs Āfrĭcānīs:

paūlūm sēpŏsĭtā sĕvērĭtātĕ,

dūm blāndā văgŭs ālĕā Dĕcēmbēr

īncērtīs sŏnăt hīnc ĕt hīnc frĭtīllīs

ēt lūdīt trŏpă nēquĭōrĕ tālō,

nōstrīs ōtĭă cōmmŏdā Cămēnīs,

nēc tōrvā lĕgĕ frōntĕ, sēd rĕmīssā

lāscīvīs mădĭdōs iŏcīs lĭbēllōs.

Sīc fōrsān tĕnĕr aūsŭs ēst Cătūllūs

māgnō mīttĕrĕ Pāssĕrēm Mărōnī.

XV

Mīllĕ tĭbī nūmmōs hēstērnă lŭcē rōgāntī

īn sēx aūt sēptēm, ‖ Caēcĭlĭānĕ, dĭēs

"Nōn hăbĕō" dīxī: sēd tū caūsātŭs ămīcī

ādvēntūm lāncēm ‖ paūcăquĕ vāsă rŏgās.

Stūltŭs ĕs? Ān stūltūm mē crēdĭs, ămīcĕ? Nĕgāvī

mīllĕ tĭbī nūmmōs, ‖ mīlĭă quīnquĕ dăbō?

XVI

Prīvīgnūm nōn ēssĕ tŭaē tē, Gāllĕ, nŏvērcaē

rūmŏr ĕrāt, cōniūnx ‖ dūm fŭĭt īllă pătrīs.

Nōn tămĕn hōc pŏtĕrāt vīvō gĕnĭtōrĕ prŏbārī.

Iām nūsquām pătĕr ēst, ‖ Gāllĕ, nŏvērcă dŏmi ēst.

Māgnŭs ăb īnfērnīs rĕvŏcētūr Tūllĭŭs ūmbrīs

ēt tē dēfēndāt ‖ Rēgŭlŭs īpsĕ lĭcēt,

nōn pŏtĕs ābsōlvī: nām quaē nōn dēsĭnĭt ēssĕ

pōst pātrēm, nūmquām, ‖ Gāllĕ, nŏvērcă fŭīt.

XVII

Făcĕre īn Lўcīscām, Paūlĕ, mē iŭbēs vērsūs,

quĭbŭs īllă lēctīs rŭbĕăt ēt sĭt īrātă.

Ō Paūlĕ, mălŭs ĕs: īrrŭmārĕ vīs sōlūs.

XVIII

Quā vīcīnă plŭīt Vīpsānīs pōrtă cŏlūmnīs

ēt mădĕt ādsĭdŭō ‖ lūbrĭcŭs īmbrĕ lăpīs,

īn iŭgŭlūm pŭĕrī, quī rōscĭdă tēctă sŭbībāt,

dēcĭdĭt hībērnō ‖ praēgrăvĭs ūndă gĕlū:

cūmquĕ pĕrēgīssēt mĭsĕrī crūdēlĭă fātă,

tābŭĭt īn călĭdō ‖ vōlnĕrĕ mūcrŏ tĕnēr.

Quīd nōn saēvă sĭbī vŏlŭīt Fōrtūnă lĭcērĕ?

Aūt ŭbĭ nōn mōrs ēst, ‖ sī iŭgŭlātĭs ăquaē?

XIX

Hānc tĭbĭ Sēquănĭcaē pīnguēm tēxtrīcĭs ălūmnām,

quaē Lăcĕdaēmŏnĭūm ‖ bārbără nōmĕn hăbēt,

sōrdĭdă, sēd gĕlĭdō nōn āspērnāndă Dĕcēmbrī

dōnă, pĕrēgrīnām ‖ mīttĭmŭs ēndrŏmĭdā: -

seū lēntūm cērōmă tĕrīs tĕpĭdūmvĕ trĭgōnă

sīve hārpāstă mănū ‖ pūlvĕrŭlēntă răpīs,

plūmĕă seū lāxī pārtīrīs pōndĕră fōllīs

sīvĕ lĕvēm cūrsū ‖ vīncĕrĕ quaērĭs Ăthān -

nē mădĭdōs īntrēt pĕnĕtrābĭlĕ frīgŭs ĭn ārtūs

nēvĕ grăvīs sŭbĭtā ‖ tē prĕmăt Īrĭs ăquā.

Rīdēbīs vēntōs hōc mūnĕrĕ tēctŭs ĕt īmbrīs

nēc sīc īn Tўrĭā ‖ sīndŏnĕ tūtŭs ĕrīs.

XX

Dīcīt sē vĕtŭlām, cūm sīt Caērēllĭă pūpă:

pūpām sē dīcīt ‖ Gēllĭă, cūm sĭt ănūs.

Fērrĕ nĕc hānc pōssīs, pōssīs, Cōllīnĕ, nĕc īllām

āltĕră rīdĭcŭla ēst, ‖ āltĕră pūtĭdŭlă.

XXI

Nūllōs ēssĕ dĕōs, ĭnānĕ caēlūm

ādfīrmāt Sĕgĭūs: prŏbātquĕ, quōd sē

fāctūm, dūm nĕgăt haēc, vĭdēt bĕātūm.

XXII

Prīmōs pāssă tŏrōs ĕt ădhūc plācāndă mărītō

mērsĕrăt īn nĭtĭdōs ‖ sē Clĕŏpātră lăcūs,

dūm fŭgĭt āmplēxūs. Sēd prōdĭdĭt ūndă lătēntēm;

lūcēbāt, tōtīs ‖ cūm tĕgĕrētŭr ăquīs:

cōndĭtă sīc pūrō nŭmĕrāntūr līlĭă vītrō,

sīc prŏhĭbēt tĕnŭīs ‖ gēmmă lătērĕ rŏsās.

Īnsĭlŭī mērsūsquĕ vădīs lūctāntĭă cārpsī

bāsĭă: pērspĭcŭaē ‖ plūs vĕtŭīstĭs ăquaē.

XXIII

Dūm tū lēntă nĭmīs dĭūquĕ quaērīs

quīs prīmūs tĭbĭ quīsvĕ sīt sĕcūndūs,

Grāiūm quōs ĕpĭgrāmmă cōnpărāvīt,

pālmām Cāllĭmăchūs, Thălīă, dē sē

fācūndō dĕdĭt īpsĕ Brūtĭānō.

Quī sī Cēcrŏpĭō sătūr lĕpōrĕ

Rōmānaē sălĕ lūsĕrīt Mĭnērvaē,

īllī mē făcĭās, prĕcōr, sĕcūndūm.

XXIV

Ōmnēs quās hăbŭīt, Făbĭānĕ, Lўcōrĭs ămīcās

ēxtŭlĭt: ūxōrī ‖ fīăt ămīcă mĕaē.

XXV

Aēmŭlă Bāiānīs Āltīnī lītŏră vīllīs

ēt Phăĕthōntēī ‖ cōnscĭă sīlvă rŏgī,

quaēque Āntēnŏrĕō Drўădūm pūlchērrĭmă Faūnō

nūpsĭt ăd Eūgănĕōs ‖ Sōlă pŭēllă lăcūs,

ēt tū Lēdaēō fēlīx Ăquĭlēiă Tĭmāvō,

hīc ŭbĭ sēptēnās ‖ Cŷllărŭs haūsĭt ăquās

vōs ĕrĭtīs nōstraē rĕquĭēs pōrtūsquĕ sĕnēctaē,

sī iūrīs fŭĕrīnt ‖ ōtĭă nōstră sŭī.

XXVI

Quōd tē mānĕ dŏmī tōtō nōn vīdĭmŭs ānnō,

vīs dīcām quāntūm, ‖ Pōstŭmĕ, pērdĭdĕrīm?

Trīcēnōs, pŭtŏ, bīs, vīcēnōs tēr, pŭtŏ, nūmmōs.

Īgnōscēs: tŏgŭlām, ‖ Pōstŭmĕ, plūrĭs ĕmō.

XXVII

Saēpĕ mĕōs laūdārĕ sŏlēs, Aūgūstĕ, lĭbēllōs.

Īnvĭdŭs ēccĕ nĕgāt: ‖ nūm mĭnŭs ērgŏ sŏlēs?

Quīd quŏd hŏnōrātō nōn sōlā vōcĕ dĕdīstī

nōn ălĭūs pŏtĕrāt ‖ quaē dărĕ dōnă mĭhī?

Ēcce ĭtĕrūm nīgrōs cōnrōdīt līvĭdŭs ūnguēs.

Dā, Caēsār, tāntō ‖ tū măgĭs, ūt dŏlĕāt.

XXVIII

Dōnāstī tĕnĕrō, Chlŏē, Lŭpērcō

Hīspānās Tўrĭāsquĕ cōccĭnāsquĕ,

ēt lōtām tĕpĭdō tŏgām Gălaēsō,

Īndōs sārdŏnўchās, Scўthās zmărāgdōs,

ēt cēntūm dŏmĭnōs nŏvaē mŏnētaē:

ēt quīdquīd pĕtĭt ūsque ĕt ūsquĕ dōnās.

Vaē glābrārĭă, vaē tĭbī mĭsēllā:

nūdām tē stătŭēt tŭūs Lŭpērcūs.

XXIX

Ōpstāt, cārĕ Pŭdēns, nōstrīs sŭă tūrbă lĭbēllīs

lēctōrēmquĕ frĕquēns ‖ lāssăt ĕt īmplĕt ŏpūs.

Rāră iŭvānt: prīmīs sīc māiōr grātĭă pōmīs,

hībērnaē prĕtĭūm ‖ sīc mĕrŭērĕ rŏsaē;

sīc spŏlĭātrīcēm cōmmēndāt fāstŭs ămīcām

iānŭă nēc iŭvĕnēm ‖ sēmpĕr ăpērtă tĕnēt.

Saēpĭŭs īn lībrō nŭmĕrātūr Pērsĭŭs ūnō

quām lĕvĭs īn tōtā ‖ Mārsŭs Ămāzŏnĭdē.

Tū quŏquĕ dē nōstrīs rĕlĕgēs quēmcūmquĕ lĭbēllīs,

ēssĕ pŭtā sōlūm: ‖ sīc tĭbĭ plūrĭs ĕrīt.

XXX

Bāiānō prŏcŭl ā lăcū, mŏnēmūs,

pīscātōr, fŭgĕ, nē nŏcēns rĕcēdās.

Sācrīs pīscĭbŭs haē nătāntŭr ūndaē,

quī nōrūnt dŏmĭnūm mănūmquĕ lāmbūnt

īllām, quā nĭhĭl ēst ĭn ōrbĕ māiūs.

Quīd quōd nōmĕn hăbēnt ĕt ād măgīstrī

vōcēm quīsquĕ sŭī vĕnīt cĭtātūs?

Hōc quōndām Lĭbўs īmpĭūs prŏfūndō,

dūm praēdām călămō trĕmēntĕ dūcīt,

rāptīs lūmĭnĭbūs rĕpēntĕ caēcūs

cāptūm nōn pŏtŭīt vĭdērĕ pīscēm,

ēt nūnc sācrĭlĕgōs pĕrōsŭs hāmōs

Bāiānōs sĕdĕt ād lăcūs rŏgātōr.

Āt tū, dūm pŏtĕs, īnnŏcēns rĕcēdē

iāctīs sīmplĭcĭbūs cĭbīs ĭn ūndās,

ēt pīscēs vĕnĕrārĕ dēlĭcātōs.

XXXI

Quōd cŭpĭs īn nōstrīs dīcīquĕ lĕgīquĕ lĭbēllīs

ēt nōnnūllŭs hŏnōs ‖ crēdĭtŭr īstĕ tĭbī,

nē vălĕām sī nōn rēs ēst grātīssĭmă nōbīs

ēt vŏlŏ tē chārtīs ‖ īnsĕrŭīssĕ mĕīs.

Sēd tū nōmĕn hăbēs āvērsō fōntĕ sŏrōrūm

īnpŏsĭtūm, mātēr ‖ quōd tĭbĭ dūră dĕdīt;

quōd nēc Mēlpŏmĕnē, quōd nēc Pŏlўhŷmnĭă pōssīt

nēc pĭă cūm Phoēbō ‖ dīcĕrĕ Cāllĭŏpē.

Ērgo ălĭquōd grātūm Mūsīs tĭbĭ nōmĕn ădōptā:

nōn sēmpēr bēllē ‖ dīcĭtŭr "Hīppŏdămē".

XXXII

Ēt lătĕt ēt lūcēt Phăĕthōntĭdĕ cōndĭtă gūttā,

ūt vĭdĕātŭr ăpīs ‖ nēctărĕ clūsă sŭō.

Dīgnūm tāntōrūm prĕtĭūm tŭlĭt īllă lăbōrūm:

crēdĭbĭle ēst īpsām ‖ sīc vŏlŭīssĕ mŏrī.

XXXIII

Plēnă lăbōrātīs hăbĕās cūm scrīnĭă lībrīs,

ēmīttīs quārē, ‖ Sōsĭbĭānĕ, nĭhīl?

"Ēdēnt hērēdēs" īnquīs "mĕă cārmĭnă". Quāndō?

Tēmpūs ērāt iām ‖ tē, Sŏsĭbiānĕ, lĕgī.

XXXIV

Sōrdĭdă cūm tĭbĭ sīt, vērūm tămĕn, Āttălĕ, dīcīt,

quīsquīs tē nĭvĕām ‖ dīcĭt hăbērĕ tŏgām.

XXXV

Frōntĭbŭs ādvērsīs mōllēs cōncūrrĕrĕ dāmmās

vīdĭmŭs ēt fātī ‖ sōrtĕ iăcērĕ părī.

Spēctāvērĕ cănēs praēdām, stŭpŭītquĕ sŭpērbūs

vēnātōr cūltrō ‖ nīl sŭpĕrēssĕ sŭō.

Ūndĕ lĕvēs ănĭmī tāntō călŭērĕ fŭrōrĕ?

Sīc pūgnānt taūrī, ‖ sīc cĕcĭdērĕ vĭrī.

XXXVI

Cāna ēst bārbă tĭbī, nīgra ēst cŏmă: tīnguĕrĕ bārbām

nōn pŏtĕs - haēc caūsa ēst - ‖ ēt pŏtĕs, Ōlĕ, cŏmām.

XXXVII

"Cēntūm Cŏrānūs ēt dŭcēntă Māncīnūs,

trĕcēntă dēbēt Tītĭŭs, hōc bĭs Ālbīnūs,

dĕcĭēs Săbīnŭs āltĕrūmquĕ Sērrānūs;

ēx īnsŭlīs fūndīsquĕ trīcĭēs sōldūm,

ēx pĕcŏrĕ rĕdĕūnt tēr dŭcēnă Pārmēnsī":

tōtīs dĭēbūs, Āfĕr, hōc mĭhī nārrās

ēt tĕnĕō mĕlĭŭs īstă quām mĕūm nōmēn.

Nŭmĕrēs ŏpōrtĕt ălĭquĭd, ūt pătī pōssīm:

cŏtīdĭānām rĕfĭcĕ naūsĕām nūmmīs:

aūdīrĕ grātīs, Āfĕr, īstă nōn pōssūm.

XXXVIII

Gāllă, nĕgā: sătĭātŭr ămōr nĭsĭ gaūdĭă tōrquēnt:

sēd nōlī nĭmĭūm, ‖ Gāllă, nĕgārĕ dĭū.

XXXIX

Ārgēntī gĕnŭs ōmnĕ cōnpărāstī,

ēt sōlūs vĕtĕrēs Mўrōnŏs ārtēs,

sōlūs Prāxĭtĕlīs mănūm Scŏpaēquĕ,

sōlūs Phīdĭăcī tŏreūmă caēlī,

sōlūs Mēntŏrĕōs hăbēs lăbōrēs.

Nēc dēsūnt tĭbĭ vēră Grātĭānă

nēc quaē Cāllăĭcō lĭnūntŭr aūrō

nēc mēnsīs ănăglŷptă dē pătērnīs.

Ārgēntūm tămĕn īntĕr ōmnĕ mīrōr

quārē nōn hăbĕās, Chărīnĕ, pūrūm.

XL

Ātrĭă Pīsōnūm stābānt cūm stēmmătĕ tōtō

ēt dōctī Sĕnĕcaē ‖ tēr nŭmĕrāndă dŏmūs;

praētŭlĭmūs tāntīs sōlūm tē, Pōstŭmĕ, rēgnīs:

paūpĕr ĕrās ĕt ĕquēs ‖ sēd mĭhĭ cōnsŭl ĕrās.

Tēcūm tēr dēnās nŭmĕrāvī, Pōstŭmĕ, brūmās:

cōmmūnīs nōbīs ‖ lēctŭs ĕt ūnŭs ĕrāt.

Iām dōnārĕ pŏtēs, iām pērdĕrĕ, plēnŭs hŏnōrūm,

lārgŭs ŏpum: ēxspēctō, ‖ Pōstŭmĕ, quīd făcĭās.

Nīl făcĭs ēt sērum ēst ălĭūm mĭhĭ quaērĕrĕ rēgēm.

Hōc, Fōrtūnă, plăcēt? ‖ "Pōstŭmŭs īnpŏsŭīt".

XLI

Quīd rĕcĭtātūrūs cīrcūmdās vēllĕră cōllō?

Cōnvĕnĭūnt nōstrīs ‖ aūrĭbŭs īstă măgīs.

XLII

Sī quīs fōrtĕ mĭhī pōssīt praēstārĕ rŏgāntī,

aūdī, quēm pŭĕrūm, ‖ Flāccĕ, rŏgārĕ vĕlīm.

Nīlĭăcīs prīmūm pŭĕr hīc nāscātŭr ĭn ōrīs:

nēquĭtĭās tēllūs ‖ scīt dărĕ nūllă măgīs.

Sīt nĭvĕ cāndĭdĭōr: nāmque īn Mărĕōtĭdĕ fūscā

pūlchrĭŏr ēst quāntō ‖ rārĭŏr īstĕ cŏlōr.

Lūmĭnă sīdĕrĭbūs cērtēnt mōllēsquĕ flăgēllēnt

cōllă cŏmaē: tōrtās ‖ nōn ămŏ, Flāccĕ, cŏmās.

Frōns brĕvĭs ātquĕ mŏdūs lĕvĭtēr sīt nārĭbŭs ūncīs,

Paēstānīs rŭbĕānt ‖ aēmŭlă lābră rŏsīs.

Saēpe ēt nōlēntēm cōgāt nōlītquĕ vŏlēntēm,

lībĕrĭōr dŏmĭnō ‖ saēpĕ sĭt īllĕ sŭō;

ēt tĭmĕāt pŭĕrōs, ēxclūdāt saēpĕ pŭēllās:

vīr rĕlĭquīs, ūnī ‖ sīt pŭĕr īllĕ mĭhī.

"Iām scĭŏ, nēc fāllīs: nām mē quŏquĕ iūdĭcĕ vērum ēst.

Tālĭs ĕrāt" dīcēs ‖ "nōstĕr Ămāzŏnĭcūs".

XLIII

Nōn dīxī, Cŏrăcīnĕ, tē cĭnaēdūm:

nōn sūm tām tĕmĕrārĭūs nĕc aūdāx

nēc mēndācĭă quī lŏquār lĭbēntēr.

Sī dīxī, Cŏrăcīnĕ, tē cĭnaēdūm,

īrātām mĭhĭ Pōntĭaē lăgōnām,

īrātūm călĭcēm mĭhī Mĕtīlī:

iūrō pēr Sўrĭōs tĭbī tŭmōrēs,

iūrō pēr Bĕrĕcŷntĭōs fŭrōrēs.

Quīd dīxī tămĕn? Hōc lĕve ēt pŭsīllūm,

quōd nōtum ēst, quŏd ĕt īpsĕ nōn nĕgābīs:

dīxī tē, Cŏrăcīnĕ, cūnnĭlīngūm.

XLIV

Hīc ēst pāmpĭnĕīs vĭrĭdīs mŏdŏ Vēsbĭŭs ūmbrīs,

prēssĕrăt hīc mădĭdōs ‖ nōbĭlĭs ūvă lăcūs:

haēc iŭgă, quām Nŷsaē cōllēs plūs Bācchŭs ămāvīt,

hōc nūpēr Sătўrī ‖ mōntĕ dĕdērĕ chŏrōs.

Haēc Vĕnĕrīs sēdēs, Lăcĕdaēmŏnĕ grātĭŏr īllī,

hīc lŏcŭs Hērcŭlĕō ‖ nōmĭnĕ clārŭs ĕrāt.

Cūnctă iăcēnt flāmmīs ēt trīstī mērsă făvīllā:

nēc sŭpĕrī vēllēnt ‖ hōc lĭcŭīssĕ sĭbī.

XLV

Haēc tĭbĭ prō nātō plēnā dāt laētŭs ăcērrā,

Phoēbĕ, Pălātīnūs ‖ mūnĕră Pārthĕnĭūs,

ūt quī prīmă nŏvō sīgnāt quīnquēnnĭă lūstrō,

īmplĕăt īnnŭmĕrās ‖ Būrrŭs Ŏlŷmpĭădās.

Fāc rătă vōtă pătrīs: sīc tē tŭă dīlĭgăt ārbōr

gaūdĕăt ēt cērtā ‖ vīrgĭnĭtātĕ sŏrōr,

pērpĕtŭō sīc flōrĕ mĭcēs, sīc dēnĭquĕ nōn sīnt

tām lōngaē Brŏmĭō ‖ quām tĭbĭ, Phoēbĕ, cŏmaē.

XLVI

Sātūrnālĭă dīvĭtēm Săbēllūm

fēcērūnt: mĕrĭtō tŭmēt Săbēllūs,

nēc quēmquām pŭtăt ēssĕ praēdĭcātquĕ

īntēr caūsĭdĭcōs bĕātĭōrēm.

Hōs fāstūs ănĭmōsquĕ dāt Săbēllō

fārrīs sēmŏdĭūs făbaēquĕ frēsaē,

ēt tūrīs pĭpĕrīsquĕ trēs sĕlībraē,

ēt Lūcānĭcă vēntrĕ cūm Fălīscō,

ēt nīgrī Sўră dēfrŭtĭ lăgōnă,

ēt fīcūs Lĭbўcā gĕlātă tēstā

cūm būlbīs cŏclĕīsquĕ cāsĕōquĕ.

Pīcēnō quŏquĕ vēnĭt ā clĭēntĕ

pārcaē cīstŭlă nōn căpāx ŏlīvaē,

ēt crāssō fĭgŭlī pŏlītă caēlō

sēptēnārĭă sŷnthĕsīs Săgūntī,

Hīspānaē lŭteŭm rōtaĕ tōrĕūmă,

ēt lātō vărĭātă māppă clāvō.

Sātūrnālĭă frūctŭōsĭōră

ānnīs nōn hăbŭīt dĕcēm Săbēllūs.

XLVII

Ēncaūstūs Phăĕthōn tăbŭlā tĭbĭ pīctŭs ĭn hāc ēst.

Quīd tĭbĭ vīs, dĭpўrūm ‖ quī Phăĕthōntă făcīs?

XLVIII

Pērcīdī gaūdēs, pērcīsūs, Pāpўlĕ, plōrās.

Cūr, quaē vīs fĭĕrī, ‖ Pāpўlĕ, fāctă dŏlēs?

Paēnĭtĕt ōbscēnaē prūrīgĭnĭs? Ān măgĭs īllūd

flēs, quōd pērcīdī, ‖ Pāpўlĕ, dēsĭĕrīs?

XLIX

Nēscīt, crēdĕ mĭhī, quīd sīnt ĕpĭgrāmmătă, Flāccĕ,

quī tāntūm lūsūs ‖ īllă iŏcōsquĕ vŏcāt.

Īllĕ măgīs lūdīt quī scrībīt prāndĭă saēvī

Tērĕŏs aūt cēnām, ‖ crūdĕ Thўēstă, tŭām,

aūt pŭĕrō lĭquĭdās āptāntēm Daēdălŏn ālās

pāscēntēm Sĭcŭlās ‖ aūt Pŏlўphēmŏn ŏvīs.

Ā nōstrīs prŏcŭl ēst ōmnīs vēsīcă lĭbēllīs

Mūsă nĕc īnsānō ‖ sŷrmătĕ nōstră tŭmēt.

"Īllă tămēn laūdānt ōmnēs, mīrāntŭr, ădōrānt".

Cōnfĭtĕōr: laūdānt ‖ īllă sĕd īstă lĕgūnt.

L

Quīd mē, Thāĭ, sĕnēm sŭbīndĕ dīcīs?

Nēmo ēst, Thāĭ, sĕnēx ăd īrrŭmāndūm.

LI

Cūm tĭbĭ nōn ēssēnt sēx mīlĭă, Caēcĭlĭānĕ,

īngēntī lātē ‖ vēctŭs ĕs hēxăphŏrō:

pōstquām bīs dĕcĭēs trĭbŭīt dĕă caēcă sĭnūmquĕ

rūpērūnt nūmmī, ‖ fāctŭs ĕs, ēccĕ, pĕdēs.

Quīd tĭbĭ prō mĕrĭtīs ēt tāntīs laūdĭbŭs ōptēm?

Dī rēddānt sēllām, ‖ Caēcĭlĭānĕ, tĭbī.

LII

Gēstārī iūnctīs nĭsĭ dēsĭnĭs, Hēdўlĕ, cāprīs,

quī mŏdŏ fīcŭs ĕrās, ‖ iām căprĭfīcŭs ĕrīs.

LIII

Hūnc, quēm saēpĕ vĭdēs īntrā pĕnĕtrālĭă nōstraē

Pāllădŏs ēt tēmplī ‖ līmĭnă, Cōsmĕ, nŏvī

cūm băcŭlō pērāquĕ sĕnēm, cuī cānă pŭtrīsquĕ

stāt cŏma ĕt īn pēctūs ‖ sōrdĭdă bārbă cădīt,

cērĕă quēm nūdī tĕgĭt ūxŏr ăbōllă grăbātī,

cuī dāt lātrātōs ‖ ōbvĭă tūrbă cĭbōs,

ēssĕ pŭtās Cўnĭcūm dēcēptŭs ĭmāgĭnĕ fīctā:

nōn ēst hīc Cўnĭcūs, ‖ Cōsmĕ: quĭd ērgŏ? Cănīs.

LIV

Ō cuī Tārpēiās lĭcŭīt cōntīngĕrĕ quērcūs

ēt mĕrĭtās prīmā ‖ cīngĕrĕ frōndĕ cŏmās,

sī săpĭs, ūtārīs tōtīs, Cōllīnĕ, dĭēbūs

ēxtrēmūmquĕ tĭbī ‖ sēmpĕr ădēssĕ pŭtēs.

Lānĭfĭcās nūllī trēs ēxōrārĕ pŭēllās

cōntĭgĭt: ōbsērvānt ‖ quēm stătŭērĕ dĭēm.

Dīvĭtĭōr Crīspō, Thrăsĕā cōnstāntĭŏr īpsō

laūtĭŏr ēt nĭtĭdō ‖ sīs Mĕlĭōrĕ lĭcēt:

nīl ădĭcīt pēnsō Lăchĕsīs fūsōsquĕ sŏrōrūm

ēxplĭcăt ēt sēmpēr ‖ dē trĭbŭs ūnă nĕgāt.

LV

Lūcī, glōrĭă tēmpŏrūm tŭōrūm,

quī Cāiūm vĕtĕrēm Tăgūmquĕ nōstrūm

Ārpīs cēdĕrĕ nōn sĭnīs dĭsērtīs:

Ārgīvās gĕnĕrātŭs īntĕr ūrbēs

Thēbās cārmĭnĕ cāntĕt aūt Mўcēnās,

aūt clārām Rhŏdŏn aūt lĭbīdĭnōsaē

Lēdaēās Lăcĕdaēmŏnōs pălaēstrās:

nōs Cēltīs gĕnĭtōs ĕt ēx Hĭbērīs

nōstraē nōmĭnă dūrĭōră tērraē

grātō nōn pŭdĕāt rĕfērrĕ vērsū

saēvō Bīlbĭlĭn ōptĭmām mĕtāllō,

quaē vīncīt Chălўbāsquĕ Nōrĭcōsquē,

ēt fērrō Plătĕām sŭō sŏnāntēm,

quām flūctū tĕnŭī sĕd īnquĭētō

ārmōrūm Sălŏ tēmpĕrātŏr āmbīt,

tūtēlāmquĕ chŏrōsquĕ Rīxămārūm,

ēt cōnvīvĭă fēstă Cārdŭārūm,

ēt tēxtīs Pĕtĕrīn rŏsīs rŭbēntēm,

ātque āntīquă pătrūm thĕātră Rīgās,

ēt cērtōs iăcŭlō lĕvī Sĭlāōs,

Tūrgōntīquĕ lăcūs Pĕrūsĭaēquē,

ēt pārvaē vădă pūră Tuētŏnĭssaē,

ēt sānctūm Bŭrădōnĭs īlĭcētūm,

pēr quōd vēl pĭgĕr āmbŭlāt vĭātōr,

ēt quaē fōrtĭbŭs ēxcŏlīt iŭvēncīs

cūrvaē Mānlĭŭs ārvă Vătĭvēscaē.

Haēc tām rūstĭcă, dēlĭcātĕ lēctōr,

rīdēs nōmĭnă? Rīdĕās lĭcēbīt,

haēc tām rūstĭcă mālŏ, quām Bŭtūntōs.

LVI

Mūnĕră quōd sĕnĭbūs vĭdŭīsque īngēntĭă mīttīs,

vīs tē mūnĭfĭcūm, ‖ Gārgĭlĭānĕ, vŏcēm?

Sōrdĭdĭūs nĭhĭl ēst, nĭhĭl ēst tē spūrcĭŭs ūnō,

quī pŏtĕs īnsĭdĭās ‖ dōnă vŏcārĕ tŭās:

sīc ăvĭdīs fāllāx īndūlgēt pīscĭbŭs hāmūs,

cāllĭdă sīc stūltās ‖ dēcĭpĭt ēscă fĕrās.

Quīd sīt lārgīrī, quīd sīt dōnārĕ dŏcēbō,

sī nēscīs: dōnā, ‖ Gārgĭlĭānĕ, mĭhī.

LVII

Dūm nōs blāndă tĕnēnt lāscīvī stāgnă Lŭcrīnī

ēt quaē pūmĭcĕīs ‖ fōntĭbŭs āntră călēnt,

tū cŏlĭs Ārgēī rēgnūm, Faūstīnĕ, cŏlōnī,

quō tē bīs dĕcĭmūs ‖ dūcĭt ăb ūrbĕ lăpīs.

Hōrrĭdă sēd fērvēnt Nĕmĕaēī pēctŏră mōnstrī,

nēc sătĭs ēst Bāiās ‖ īgnĕ călērĕ sŭō.

Ērgŏ săcrī fōntēs ēt lītŏră grātă vălētĕ,

Nŷmphārūm părĭtēr ‖ Nērĕĭdūmquĕ dŏmūs.

Hērcŭlĕōs cōllēs gĕlĭdā vōs vīncĭtĕ brūmā,

nūnc Tībūrtīnīs ‖ cēdĭtĕ frīgŏrĭbūs.

LVIII

Īn tĕnĕbrīs lūgēs āmīssūm, Gāllă, mărītūm.

Nām plōrārĕ pŭdēt ‖ tē, pŭtŏ, Gāllă vĭrūm.

LIX

Flēntĭbŭs Hēlĭădūm rāmīs dūm vīpĕră rēpīt,

flūxĭt ĭn ōpstāntēm ‖ sūcĭnă gēmmă fĕrām:

quaē dūm mīrātūr pīnguī sē rōrĕ tĕnērī,

cōncrētō rĭgŭīt ‖ vīnctă rĕpēntĕ gĕlū.

Nē tĭbĭ rēgālī plăcĕās, Clĕŏpātră, sĕpūlchrō,

vīpĕră sī tŭmŭlō ‖ nōbĭlĭōrĕ iăcēt.

LX

Ārdĕă sōlstĭtĭō Cāstrānăquĕ rūră pĕtāntūr

quīquĕ Clĕōnaēō ‖ sīdĕrĕ fērvĕt ăgēr,

cūm Tībūrtīnās dāmnēt Cŭrĭātĭŭs aūrās

īntēr laūdātās ‖ ād Stўgă mīssŭs ăquās.

Nūllō fātă lŏcō pōssīs ēxclūdĕrĕ: cūm mōrs

vēnĕrĭt, īn mĕdĭō ‖ Tībŭrĕ Sārdĭnĭa ēst.

LXI

Dōnāsse ămīcūm tĭbĭ dŭcēntă, Māncīnĕ,

nūpēr sŭpērbō laētŭs ōrĕ iāctāstī.

Quārtūs dĭēs ēst, īn schŏlā pŏētārūm

dūm fābŭlāmūr, mīlĭbūs dĕcēm dīxtī

ēmptās lăcērnās mūnŭs ēssĕ Pōmpūllaē,

sārdŏnўchă vērūm līnĕīsquĕ tēr cīnctūm

dŭāsquĕ sĭmĭlēs flūctĭbūs mărīs gēmmās

dĕdīssĕ Bāssām Caēlĭāmquĕ iūrāstī.

Hērē dĕ thĕātrō, Pōllĭōnĕ cāntāntĕ,

cūm sŭbĭto ăbīrēs, dūm fŭgīs, lŏquēbārīs,

hērēdĭtātīs tĭbĭ trĕcēntă vēnīssĕ,

ēt mānĕ cēntum, ēt pōst mĕrīdĭē cēntūm.

Quīd tĭbĭ sŏdālēs fēcĭmūs mălī tāntūm?

Mĭsĕrērĕ iām crŭdēlĭs ēt sĭlē tāndēm,

aūt, sī tăcērē līnguă nōn pŏtēst īstă,

ălĭquāndō nārră quōd vĕlīmŭs aūdīrĕ.

LXII

Tībŭr ĭn Hērcŭlĕūm mīgrāvīt nīgră Lўcōrīs,

ōmnĭă dūm fĭĕrī ‖ cāndĭdă crēdĭt ĭbī.

LXIII

Dūm pĕtĭt ā Baūlīs mātēr Caērēllĭă Bāiās,

ōccĭdĭt īnsānī ‖ crīmĭnĕ mērsă frĕtī.

Glōrĭă quāntă pĕrīt vōbīs! Haēc mōnstră Nĕrōnī

nēc iūssaē quōndām ‖ praēstĭtĕrātĭs, ăquaē.

LXIV

Iūlī iūgĕră paūcă Mārtĭālīs

hōrtīs Hēspĕrĭdūm bĕātĭōră

lōngō Iānĭcŭlī iŭgō rĕcūmbūnt:

lātī cōllĭbŭs ēmĭnēnt rĕcēssūs

ēt plānūs mŏdĭcō tŭmōrĕ vērtēx

caēlō pērfrŭĭtūr sĕrēnĭōrē

ēt cūrvās nĕbŭlā tĕgēntĕ vāllēs

sōlūs lūcĕ nĭtēt pĕcūlĭārī:

pūrīs lēnĭtĕr ādmŏvēntŭr āstrīs

cēlsaē cūlmĭnă dēlĭcātă vīllaē.

Hīnc sēptēm dŏmĭnōs vĭdērĕ mōntīs

ēt tōtām lĭcĕt aēstĭmārĕ Rōmām,

Ālbānōs quŏquĕ Tūscŭlōsquĕ cōllēs

ēt quōdcūmquĕ iăcēt sŭb ūrbĕ frīgūs,

Fīdēnās vĕtĕrēs brĕvēsquĕ Rūbrās,

ēt quōd vīrgĭnĕō crŭōrĕ gaūdēt

Ānnaē pōmĭfĕrūm nĕmūs Pĕrēnnaē.

Īllīnc Flāmĭnĭaē Sălārĭaēquē

gēstātōr pătĕt ēssĕdō tăcēntē,

nē blāndō rŏtă sīt mŏlēstă sōmnō,

quēm nēc rūmpĕrĕ naūtĭcūm cĕleūmā

nēc clāmōr vălĕt hēlcĭārĭōrūm,

cūm sīt tām prŏpĕ Mūlvĭūs săcrūmquē

lāpsaē pēr Tĭbĕrīm vŏlēnt cărīnaē.

Hōc rūs, seū pŏtĭūs dŏmūs vŏcānda ēst,

cōmmēndāt dŏmĭnūs: tŭām pŭtābīs,

tām nōn īnvĭdă tāmquĕ lībĕrālīs,

tām cōmī pătĕt hōspĭtālĭtātĕ:

crēdās Ālcĭnŏī pĭōs Pĕnātēs

aūt fāctī mŏdŏ dīvĭtīs Mŏlōrchī.

Vōs nūnc ōmnĭă pārvă quī pŭtātīs,

cēntēnō gĕlĭdūm lĭgōnĕ Tībūr

vēl Praēnēstĕ dŏmātĕ pēndŭlāmquē

ūnī dēdĭtĕ Sētĭām cŏlōnō,

dūm mē iūdĭcĕ praēfĕrāntŭr īstīs

Iūlī iūgĕră paūcă Mārtĭālīs.

LXV

Ŏcŭlō Phĭlaēnīs sēmpĕr āltĕrō plōrāt.

Quō fīăt īstūd quaērĭtīs mŏdō? Lūsca ēst.

LXVI

Ēgīstī vītām sēmpēr, Lĭnĕ, mūnĭcĭpālēm,

quā nĭhĭl ōmnīnō ‖ vīlĭŭs ēssĕ pŏtēst.

Īdĭbŭs ēt rārīs tŏgŭla ēst ēxcūssă Kălēndīs

dūxĭt ĕt aēstātēs ‖ sŷnthĕsĭs ūnă dĕcēm.

Sāltŭs ăprūm, cāmpūs lĕpŏrēm tĭbĭ mīsĭt, ĭnēmptūm,

sīlvă grăvīs tūrdōs ‖ ēxăgĭtātă dĕdīt.

Cāptūs flūmĭnĕō vēnīt dē gūrgĭtĕ pīscīs,

vīnă rŭbēr fūdīt ‖ nōn pĕrĕgrīnă cădūs.

Nēc tĕnĕr Ārgŏlĭcā mīssūs dē gēntĕ mĭnīstēr,

sēd stĕtĭt īncūltī ‖ rūstĭcă tūrbă fŏcī.

Vīlĭcă vēl dūrī cōnprēssa ēst nūptă cŏlōnī,

īncălŭīt quŏtĭēns ‖ saūcĭă vēnă mĕrō.

Nēc nŏcŭīt tēctīs īgnīs nēc Sīrĭŭs āgrīs,

nēc mērsa ēst pĕlăgō ‖ nēc fŭĭt ūllă rătīs.

Sūbpŏsĭta ēst blāndō nūmquām tĭbĭ tēssĕră tālō,

ālĕă sēd pārcaē ‖ sōlă fŭērĕ nŭcēs.

Dīc ŭbĭ sīt dĕcĭēs, mātēr quŏd ăvāră rĕlīquīt.

Nūsquam ēst: fēcīstī ‖ rēm, Lĭnĕ, dīffĭcĭlēm.

LXVII

Praētōrēm paūpēr cēntūm sēstērtĭă Gaūrūs

ōrābāt cānā ‖ nōtŭs ămīcĭtĭā,

dīcēbātquĕ sŭīs haēc tāntūm dēssĕ trĕcēntīs,

ūt pōssēt dŏmĭnō ‖ plaūdĕrĕ iūstŭs ĕquēs.

Praētŏr ăīt "Scīs mē Scōrpō Thāllōquĕ dătūrūm,

ātque ŭtĭnām cēntūm ‖ mīlĭă sōlă dărēm".

Āh pŭdĕt īngrātaē, pŭdĕt āh mălĕ dīvĭtĭs ārcaē.

Quōd nōn vīs ĕquĭtī, ‖ vīs dărĕ, praētŏr, ĕquō?

LXVIII

Īnvītās cēntūm quādrāntĭbŭs ēt bĕnĕ cēnās.

Ūt cēnem īnvītōr, Sēxte, ‖ ăn ŭt īnvĭdĕām?

LXIX

Tū Sētīnă quĭdēm sēmpēr vēl Māssĭcă pōnīs,

Pāpўlĕ, sēd rūmōr ‖ tām bŏnă vīnă nĕgāt:

dīcĕrĭs hāc fāctūs caēlēps quătĕr ēssĕ lăgōnā.

Nēc pŭtŏ nēc crēdō, ‖ Pāpўlĕ, nēc sĭtĭō.

LXX

Nĭhĭl Āmmĭrānō praētĕr ārĭdām rēstēm

mŏrĭēns rĕlīquĭt ūltĭmīs pătēr cērīs.

Fĭĕrī pŭtārēt pōssĕ quīs, Mărūllīnĕ,

ŭt Āmmĭānūs mōrtŭūm pătrēm nōllēt?

LXXI

Quaērŏ dĭū tōtām, Sāfrōnī Rūfĕ, pĕr ūrbēm,

sī quă pŭēllă nĕgēt: ‖ nūllă pŭēllă nĕgāt.

Tāmquām fās nōn sīt, tāmquām sīt tūrpĕ nĕgārĕ,

tāmquām nōn lĭcĕāt: ‖ nūllă pŭēllă nĕgāt.

Cāsta ĭgĭtūr nūlla ēst? Sūnt cāstaē mīllĕ. Quĭd ērgŏ

cāstă făcīt? Nōn dāt, ‖ nōn tămĕn īllă nĕgāt.

LXXII

Ēxĭgĭs ūt dōnēm nōstrōs tĭbĭ, Quīntĕ, lĭbēllōs.

Nōn hăbĕō sĕd hăbēt ‖ bŷblĭŏpōlă Trўphōn.

"Aēs dăbŏ prō nūgīs ĕt ĕmām tŭă cārmĭnă sānūs?

Nōn īnquīs făcĭām ‖ tām fătŭē. Nĕc ĕgŏ.

LXXIII

Cūm grăvĭs ēxtrēmās Vēstīnūs dūcĕrĕt hōrās

ēt iām pēr Stўgĭās ‖ ēssĕt ĭtūrŭs ăquās,

ūltĭmă vōlvēntīs ōrāvīt pēnsă sŏrōrēs,

ūt trăhĕrēnt pārvā ‖ stāmĭnă pūllă mŏrā,

iām sĭbĭ dēfūnctūs cārīs dūm vīvĭt ămīcīs.

Mōvērūnt tĕtrĭcās ‖ tām pĭă vōtă dĕās.

Tūnc lārgās pārtītŭs ŏpēs ā lūcĕ rĕcēssīt

sēquĕ mŏrī pōst hōc ‖ crēdĭdĭt īllĕ sĕnēm.

LXXIV

Āspĭcĭs īnbēllēs tēmptēnt quām fōrtĭă dāmmaē

proēlĭă? Tām tĭmĭdīs ‖ quāntă sĭt īră fĕrīs?

Īn mōrtēm pārvīs cōncūrrĕrĕ frōntĭbŭs ārdēnt.

Vīs, Caēsār, dāmmīs ‖ pārcĕrĕ? Mīttĕ cănēs.

LXXV

Ō fēlīx ănĭmō, fēlīx, Nīgrīnă, mărītō

ātque īntēr Lătĭās ‖ glōrĭă prīmă nŭrūs:

tē pătrĭōs mīscērĕ iŭvāt cūm cōniŭgĕ cēnsūs,

gaūdēntēm sŏcĭō ‖ pārtĭcĭpīquĕ vĭrō.

Ārsĕrĭt Eūhādnē flāmmīs īniēctă mărītī,

nēc mĭnŏr Ālcēstīn ‖ fāmă sŭb āstră fĕrāt:

tū mĕlĭūs: cērtō mĕrŭīstī pīgnŏrĕ vītaē

ūt tĭbĭ nōn ēssēt ‖ mōrtĕ prŏbāndŭs ămōr.

LXXVI

Mīlĭă mīsīstī mĭhĭ sēx bīs sēnă pĕtēntī:

ūt bīs sēnă fĕrām ‖ bīs dŭŏdēnă pĕtām.

LXXVII

Nūmquām dīvĭtĭās dĕōs rŏgāvī

cōntēntūs mŏdĭcīs mĕōquĕ laētūs:

paūpērtās, vĕnĭām dăbīs, rĕcēdē.

Caūsāst quaē sŭbĭtī nŏvīquĕ vōtī?

Pēndēntēm vŏlŏ Zōĭlūm vĭdērē.

LXXVIII

Cōndĭtă cūm tĭbĭ sīt iām sēxāgēnsĭmă mēssīs

ēt făcĭēs mūltō ‖ splēndĕăt ālbă pĭlō,

dīscūrrīs tōtā văgŭs ūrbĕ, nĕc ūllă căthēdra ēst

cuī nōn mānĕ fĕrās ‖ īnrĕquĭētŭs Hăvē;

ēt sĭnĕ tē nūllī fās ēst prōdīrĕ trĭbūnō,

nēc cărĕt ōffĭcĭō ‖ cōnsŭl ŭtērquĕ tŭō;

ēt sācrō dĕcĭēs rĕpĕtīs Pālātĭă clīvō

Sīgērōsquĕ mĕrōs ‖ Pārthĕnĭōsquĕ sŏnās.

Haēc făcĭānt sānē iŭvĕnēs: dēfōrmĭŭs, Āfēr,

ōmnīnō nĭhĭl ēst ‖ ārdălĭōnĕ sĕnĕ.

LXXIX

Hōspĕs ĕrās nōstrī sēmpēr, Măthŏ, Tībūrtīnī.

Hōc ĕmĭs. Īnpŏsŭī: ‖ rūs tĭbĭ vēndŏ tŭūm.

LXXX

Dēclāmās īn fēbrĕ, Mărōn: hānc ēssĕ phrĕnēsīn

sī nēscīs, nōn ēs ‖ sānŭs, ămīcĕ Mărōn.

Dēclāmās aēgēr, dēclāmās hēmĭtrĭtaēōs:

sī sūdāre ălĭtēr ‖ nōn pŏtĕs, ēst rătĭŏ.

"Māgnă tămēn rēs ēst". Ērrās; cūm vīscĕră fēbrīs

ēxūrīt, rēs ēst ‖ māgnă tăcērĕ, Mărōn.

LXXXI

Ĕpĭgrāmmă nōstrūm cūm Făbūllă lēgīssēt

nĕgārĕ nūllām quō quĕrōr pŭēllārūm,

sĕmēl rŏgātă bīsquĕ tērquĕ nēglēxīt

prĕcēs ămāntīs. Iām, Făbūllă, prōmīttĕ

nĕgārĕ iūssī, pērnĕgārĕ nōn iūssī.

LXXXII

Hōs quŏquĕ cōmmēndā Vĕnŭlēiō, Rūfĕ, lĭbēllōs

īnpŭtĕt ēt nōbīs ‖ ōtĭă pārvă rŏgā,

īmmĕmŏr ēt paūlūm cūrārum ŏpĕrūmquĕ sŭōrūm

nōn tĕtrĭcā nūgās ‖ ēxĭgăt aūrĕ mĕās.

Sēd nēc pōst prīmūm lĕgăt haēc sūmmūmvĕ trĭēntēm,

sēd sŭă cūm mĕdĭūs ‖ proēlĭă Bācchŭs ămāt.

Sī nĭmĭs ēst lēgīssĕ dŭōs, tĭbĭ chārtă plĭcētūr

āltĕră: dīvīsūm ‖ sīc brĕvĕ fīĕt ŏpūs.

LXXXIII

Sēcūrō nĭhĭl ēst tē, Naēvŏlĕ, pēiŭs; ĕōdēm

sōllĭcĭtō nĭhĭl ēst, ‖ Naēvŏlĕ, tē mĕlĭūs.

Sēcūrūs nūllūm rĕsălūtās, dēspĭcĭs ōmnēs,

nēc quīsquām lībēr ‖ nēc tĭbĭ nātŭs hŏmo ēst:

sōllĭcĭtūs dōnās, dŏmĭnūm rēgēmquĕ sălūtās,

īnvītās. Ēstō, ‖ Naēvŏlĕ, sōllĭcĭtūs.

LXXXIV

Nōn ēst īn pŏpŭlō nĕc ūrbĕ tōtā

ā sē Thāĭdă quī prŏbēt fŭtūtām,

cūm mūltī cŭpĭānt rŏgēntquĕ mūltī.

Tām cāsta ēst, rŏgŏ, Thāĭs? Īmmŏ fēllāt.

LXXXV

Nōs bĭbĭmūs vītrō, tū mūrrā, Pōntĭcĕ. Quārē?

Prōdāt pērspĭcŭūs ‖ nē dŭŏ vīnă călīx.

LXXXVI

Sī vīs aūrĭbŭs Āttĭcīs prŏbārī,

ēxhōrtōr mŏnĕōquĕ tē, lĭbēllĕ,

ūt dōctō plăcĕās Ăpōllĭnārī.

Nīl ēxāctĭŭs ērŭdītĭūsque ēst,

sēd nēc cāndĭdĭūs bĕnīgnĭūsquĕ:

sī tē pēctŏrĕ, sī tĕnēbĭt ōrĕ,

nēc rhōnchōs mĕtŭēs mălīgnĭōrūm,

nēc scōmbrīs tŭnĭcās dăbīs mŏlēstās.

Sī dāmnāvĕrĭt, ād sălārĭōrūm

cūrrās scrīnĭă prōtĭnūs lĭcēbīt,

īnvērsā pŭĕrīs ărāndĕ chārtā.

LXXXVII

Īnfāntēm sēcūm sēmpēr tŭă Bāssă, Făbūllĕ,

cōnlŏcăt ēt lūsūs ‖ dēlĭcĭāsquĕ vŏcāt,

ēt, quō mīrērīs măgĭs, īnfāntārĭă nōn ēst.

Ērgŏ quĭd īn caūsa ēst? ‖ Pēdĕrĕ Bāssă sŏlēt.

LXXXVIII

Nūllă rĕmīsīstī pārvō prō mūnĕrĕ dōnă,

ēt iām Sātūrnī ‖ quīnquĕ fŭērĕ dĭēs.

Ērgŏ nĕc ārgēntī sēx scrīpŭlă Sēptĭcĭānī

mīssă nĕc ā quĕrŭlō ‖ māppă clĭēntĕ fŭīt,

Āntĭpŏlītānī nēc quaē dē sānguĭnĕ thŷnnī

tēstă rŭbēt, nēc quaē ‖ cōttănă pārvă gĕrīt,

nēc rūgōsārūm vīmēn brĕvĕ Pīcēnārūm,

dīcĕrĕ tē pōssēs ‖ ūt mĕmĭnīssĕ mĕī?

Dēcĭpĭēs ălĭōs vērbīs vōltūquĕ bĕnīgnō,

nām mĭhĭ iām nōtūs ‖ dīssĭmŭlātŏr ĕrīs.

LXXXIX

Ŏhē, iām sătĭs ēst, ŏhē, lĭbēllē,

iām pērvēnĭmŭs ūsque ăd ūmbĭlīcōs.

Tū prōcēdĕre ădhūc ĕt īrĕ quaērīs,

nēc sūmmā pŏtĕs īn schĭdā tĕnērī,

sīc tāmquām tĭbĭ rēs pĕrāctă nōn sīt,

quaē prīmā quŏquĕ pāgĭnā pĕrācta ēst.

Iām lēctōr quĕrĭtūrquĕ dēfĭcītquĕ,

iām lībrārĭŭs hōc ĕt īpsĕ dīcīt

"Ŏhē, iām sătĭs ēst, ŏhē, lĭbēllē".

I

Caesaris alma dies et luce sacratior illa

conscia Dictaeum qua tulit Ida Iouem,

longa, precor, Pylioque ueni numerosior aeuo

semper et hoc uoltu uel meliore nite.

Hic colat Albano Tritonida multus in auro

perque manus tantas plurima quercus eat;

hic colat ingenti redeuntia saecula lustro

et quae Romuleus sacra Tarentos habet.

Magna quidem, superi, petimus sed debita terris:

pro tanto quae sunt inproba uota deo?

II

Spectabat modo solus inter omnes

nigris munus Horatius lacernis,

cum plebs et minor ordo maximusque

sancto cum duce candidus sederet.

Toto nix cecidit repente caelo:

albis spectat Horatius lacernis.

III

Aspice quam densum tacitarum uellus aquarum

defluat in uoltus Caesaris inque sinus.

Indulget tamen ille Ioui, nec uertice moto

concretas pigro frigore ridet aquas,

sidus Hyperborei solitus lassare Bootae

et madidis Helicen dissimulare comis.

Quis siccis lasciuit aquis et ab aethere ludit?

Suspicor has pueri Caesaris esse niues.

IV

Quod siccae redolet palus lacunae,

crudarum nebulae quod Albularum,

piscinae uetus aura quod marinae,

quod pressa piger hircus in capella,

lassi uardaicus quod euocati,

quod bis murice uellus inquinatum,

quod ieiunia sabbatariarum,

maestorum quod anhelitus reorum,

quod spurcae moriens lucerna Ledae,

quod ceromata faece de Sabina,

quod uolpis fuga, uiperae cubile,

mallem quam quod oles olere, Bassa.

V

Vir bonus et pauper linguaque et pectore uerus,

quid tibi uis urbem qui, Fabiane, petis?

Qui nec leno potes nec comissator haberi

nec pauidos tristi uoce citare reos

nec potes uxorem cari corrumpere amici

nec potes algentes arrigere ad uetulas,

uendere nec uanos circa Palatia fumos

plaudere nec Cano plaudere nec Glaphyro:

unde miser uiues? "Homo certus, fidus amicus".

Hoc nihil est: numquam sic Philomelus eris.

VI

Credi uirgine castior pudica

et frontis tenerae cupis uideri,

cum sis inprobior, Malisiane,

quam qui compositos metro Tibulli

in Stellae recitat domo libellos.

VII

Cur, here quod dederas, hodie, puer Hylle, negasti,

durus tam subito qui modo mitis eras?

Sed iam causaris barbamque annosque pilosque.

O nox quam longa es quae facis una senem!

Quid nos derides? Here qui puer, Hylle, fuisti,

dic nobis, hodie qua ratione uir es?

VIII

Prima salutantes atque altera conterit hora,

exercet raucos tertia causidicos,

in quintam uarios extendit Roma labores,

sexta quies lassis, septima finis erit,

sufficit in nonam nitidis octaua palaestris,

imperat exstructos frangere nona toros:

hora libellorum decuma est, Eupheme, meorum,

temperat ambrosias cum tua cura dapes

et bonus aetherio laxatur nectare Caesar

ingentique tenet pocula parca manu.

Tunc admitte iocos: gressu timet ire licenti

ad matutinum, nostra Thalia, Iouem?

IX

Sotae filia clinici, Labulla,

deserto sequeris Clytum marito

et donas et amas: echeis asotos.

X

Dum nouus est nec adhuc rasa mihi fronte libellus,

pagina dum tangi non bene sicca timet,

i puer et caro perfer leue munus amico

qui meruit nugas primus habere meas.

Curre, sed instructus: comitetur Punica librum

spongea: muneribus conuenit illa meis.

Non possunt nostros multae, Faustine, liturae

emendare iocos: una litura potest.

XI

Dum nimium uano tumefactus nomine gaudes

et Saturninum te, miser, esse pudet,

impia Parrhasia mouisti bella sub ursa,

qualia qui Phariae coniugis arma tulit.

Excideratne adeo fatum tibi nominis huius,

obruit Actiaci quod grauis ira freti?

An tibi promisit Rhenus quod non dedit illi

Nilus, et Arctois plus licuisset aquis?

Ille etiam nostris Antonius occidit armis,

qui tibi conlatus, perfide, Caesar erat.

XII

Nulli, Thai, negas, sed si te non pudet istud,

hoc saltem pudeat, Thai, negare nihil.

XIII

Claudia, Rufe, meo nubit Peregrina Pudenti:

macte esto taedis, o | Hymenaee, tuis.

Tam bene rara suo miscentur cinnama nardo,

Massica Theseis tam bene uina fauis;

nec melius teneris iunguntur uitibus ulmi,

nec plus lotos aquas, litora myrtus amat.

Candida perpetuo reside, Concordia, lecto,

tamque pari semper sit Venus aequa iugo:

diligat illa senem quondam, sed et ipsa marito

tum quoque, cum fuerit, non uideatur anus.

XIV

Sili, Castalidum decus sororum,

qui periuria barbari furoris

ingenti premis ore perfidosque

astus Hannibalis leuisque Poenos

magnis cedere cogis Africanis:

paulum seposita seueritate,

dum blanda uagus alea December

incertis sonat hinc et hinc fritillis

et ludit tropa nequiore talo,

nostris otia commoda Camenis,

nec torua lege fronte, sed remissa

lasciuis madidos iocis libellos.

Sic forsan tener ausus est Catullus

magno mittere Passerem Maroni.

XV

Mille tibi nummos hesterna luce roganti

in sex aut septem, Caeciliane, dies

"Non habeo" dixi: sed tu causatus amici

aduentum lancem paucaque uasa rogas.

Stultus es? An stultum me credis, amice? Negaui

mille tibi nummos, milia quinque dabo?

XVI

Priuignum non esse tuae te, Galle, nouercae

rumor erat, coniunx dum fuit illa patris.

Non tamen hoc poterat uiuo genitore probari.

Iam nusquam pater est, Galle, nouerca domi est.

Magnus ab infernis reuocetur Tullius umbris

et te defendat Regulus ipse licet,

non potes absolui: nam quae non desinit esse

post patrem, numquam, Galle, nouerca fuit.

XVII

Facere in Lyciscam, Paule, me iubes uersus,

quibus illa lectis rubeat et sit irata.

O Paule, malus es: irrumare uis solus.

XVIII

Qua uicina pluit Vipsanis porta columnis

et madet adsiduo lubricus imbre lapis,

in iugulum pueri, qui roscida tecta subibat,

decidit hiberno praegrauis unda gelu:

cumque peregisset miseri crudelia fata,

tabuit in calido uolnere mucro tener.

Quid non saeua sibi uoluit Fortuna licere?

Aut ubi non mors est, si iugulatis aquae?

XIX

Hanc tibi Sequanicae pinguem textricis alumnam,

quae Lacedaemonium barbara nomen habet,

sordida, sed gelido non aspernanda Decembri

dona, peregrinam mittimus endromida: -

seu lentum ceroma teris tepidumue trigona

siue harpasta manu puluerulenta rapis,

plumea seu laxi partiris pondera follis

siue leuem cursu uincere quaeris Athan -

ne madidos intret penetrabile frigus in artus

neue grauis subita te premat Iris aqua.

Ridebis uentos hoc munere tectus et imbris

nec sic in Tyria sindone tutus eris.

XX

Dicit se uetulam, cum sit Caerellia pupa:

pupam se dicit Gellia, cum sit anus.

Ferre nec hanc possis, possis, Colline, nec illam

altera ridicula est, altera putidula.

XXI

Nullos esse deos, inane caelum

adfirmat Segius: probatque, quod se

factum, dum negat haec, uidet beatum.

XXII

Primos passa toros et adhuc placanda marito

merserat in nitidos se Cleopatra lacus,

dum fugit amplexus. Sed prodidit unda latentem;

lucebat, totis cum tegeretur aquis:

condita sic puro numerantur lilia uitro,

sic prohibet tenuis gemma latere rosas.

Insilui mersusque uadis luctantia carpsi

basia: perspicuae plus uetuistis aquae.

XXIII

Dum tu lenta nimis diuque quaeris

quis primus tibi quisue sit secundus,

Graium quos epigramma conparauit,

palmam Callimachus, Thalia, de se

facundo dedit ipse Brutiano.

Qui si Cecropio satur lepore

Romanae sale luserit Mineruae,

illi me facias, precor, secundum.

XXIV

Omnes quas habuit, Fabiane, Lycoris amicas

extulit: uxori fiat amica meae.

XXV

Aemula Baianis Altini litora uillis

et Phaëthontei conscia silua rogi,

quaeque Antenoreo Dryadum pulcherrima Fauno

nupsit ad Euganeos Sola puella lacus,

et tu Ledaeo felix Aquileia Timauo,

hic ubi septenas Cyllarus hausit aquas

uos eritis nostrae requies portusque senectae,

si iuris fuerint otia nostra sui.

XXVI

Quod te mane domi toto non uidimus anno,

uis dicam quantum, Postume, perdiderim?

Tricenos, puto, bis, uicenos ter, puto, nummos.

Ignosces: togulam, Postume, pluris emo.

XXVII

Saepe meos laudare soles, Auguste, libellos.

Inuidus ecce negat: num minus ergo soles?

Quid quod honorato non sola uoce dedisti

non alius poterat quae dare dona mihi?

Ecce iterum nigros conrodit liuidus ungues.

Da, Caesar, tanto tu magis, ut doleat.

XXVIII

Donasti tenero, Chloe, Luperco

Hispanas Tyriasque coccinasque,

et lotam tepido togam Galaeso,

Indos sardonychas, Scythas zmaragdos,

et centum dominos nouae monetae:

et quidquid petit usque et usque donas.

Vae glabraria, uae tibi misella:

nudam te statuet tuus Lupercus.

XXIX

Opstat, care Pudens, nostris sua turba libellis

lectoremque frequens lassat et implet opus.

Rara iuuant: primis sic maior gratia pomis,

hibernae pretium sic meruere rosae;

sic spoliatricem commendat fastus amicam

ianua nec iuuenem semper aperta tenet.

Saepius in libro numeratur Persius uno

quam leuis in tota Marsus Amazonide.

Tu quoque de nostris releges quemcumque libellis,

esse puta solum: sic tibi pluris erit.

XXX

Baiano procul a lacu, monemus,

piscator, fuge, ne nocens recedas.

Sacris piscibus hae natantur undae,

qui norunt dominum manumque lambunt

illam, qua nihil est in orbe maius.

Quid quod nomen habent et ad magistri

uocem quisque sui uenit citatus?

Hoc quondam Libys impius profundo,

dum praedam calamo tremente ducit,

raptis luminibus repente caecus

captum non potuit uidere piscem,

et nunc sacrilegos perosus hamos

Baianos sedet ad lacus rogator.

At tu, dum potes, innocens recede

iactis simplicibus cibis in undas,

et pisces uenerare delicatos.

XXXI

Quod cupis in nostris dicique legique libellis

et nonnullus honos creditur iste tibi,

ne ualeam si non res est gratissima nobis

et uolo te chartis inseruisse meis.

Sed tu nomen habes auerso fonte sororum

inpositum, mater quod tibi dura dedit;

quod nec Melpomene, quod nec Polyhymnia possit

nec pia cum Phoebo dicere Calliope.

Ergo aliquod gratum Musis tibi nomen adopta:

non semper belle dicitur "Hippodame".

XXXII

Et latet et lucet Phaëthontide condita gutta,

ut uideatur apis nectare clusa suo.

Dignum tantorum pretium tulit illa laborum:

credibile est ipsam sic uoluisse mori.

XXXIII

Plena laboratis habeas cum scrinia libris,

emittis quare, Sosibiane, nihil?

"Edent heredes" inquis "mea carmina". Quando?

Tempus erat iam te, Sosibiane, legi.

XXXIV

Sordida cum tibi sit, uerum tamen, Attale, dicit,

quisquis te niueam dicit habere togam.

XXXV

Frontibus aduersis molles concurrere dammas

uidimus et fati sorte iacere pari.

Spectauere canes praedam, stupuitque superbus

uenator cultro nil superesse suo.

Vnde leues animi tanto caluere furore?

Sic pugnant tauri, sic cecidere uiri.

XXXVI

Cana est barba tibi, nigra est coma: tinguere barbam

non potes - haec causa est - et potes, Ole, comam.

XXXVII

"Centum Coranus et ducenta Mancinus,

trecenta debet Titius, hoc bis Albinus,

decies Sabinus alterumque Serranus;

ex insulis fundisque tricies soldum,

ex pecore redeunt ter ducena Parmensi":

totis diebus, Afer, hoc mihi narras

et teneo melius ista quam meum nomen.

Numeres oportet aliquid, ut pati possim:

cotidianam refice nauseam nummis:

audire gratis, Afer, ista non possum.

XXXVIII

Galla, nega: satiatur amor nisi gaudia torquent:

sed noli nimium, Galla, negare diu.

XXXIX

Argenti genus omne conparasti,

et solus ueteres Myronos artes,

solus Praxitelis manum Scopaeque,

solus Phidiaci toreuma caeli,

solus Mentoreos habes labores.

Nec desunt tibi uera Gratiana

nec quae Callaico linuntur auro

nec mensis anaglypta de paternis.

Argentum tamen inter omne miror

quare non habeas, Charine, purum.

XL

Atria Pisonum stabant cum stemmate toto

et docti Senecae ter numeranda domus;

praetulimus tantis solum te, Postume, regnis:

pauper eras et eques sed mihi consul eras.

Tecum ter denas numeraui, Postume, brumas:

communis nobis lectus et unus erat.

Iam donare potes, iam perdere, plenus honorum,

largus opum: exspecto, Postume, quid facias.

Nil facis et serum est alium mihi quaerere regem.

Hoc, Fortuna, placet? "Postumus inposuit".

XLI

Quid recitaturus circumdas uellera collo?

Conueniunt nostris auribus ista magis.

XLII

Si quis forte mihi possit praestare roganti,

audi, quem puerum, Flacce, rogare uelim.

Niliacis primum puer hic nascatur in oris:

nequitias tellus scit dare nulla magis.

Sit niue candidior: namque in Mareotide fusca

pulchrior est quanto rarior iste color.

Lumina sideribus certent mollesque flagellent

colla comae: tortas non amo, Flacce, comas.

Frons breuis atque modus leuiter sit naribus uncis,

Paestanis rubeant aemula labra rosis.

Saepe et nolentem cogat nolitque uolentem,

liberior domino saepe sit ille suo;

et timeat pueros, excludat saepe puellas:

uir reliquis, uni sit puer ille mihi.

"Iam scio, nec fallis: nam me quoque iudice uerum est.

Talis erat" dices "noster Amazonicus".

XLIII

Non dixi, Coracine, te cinaedum:

non sum tam temerarius nec audax

nec mendacia qui loquar libenter.

Si dixi, Coracine, te cinaedum,

iratam mihi Pontiae lagonam,

iratum calicem mihi Metili:

iuro per Syrios tibi tumores,

iuro per Berecyntios furores.

Quid dixi tamen? Hoc leue et pusillum,

quod notum est, quod et ipse non negabis:

dixi te, Coracine, cunnilingum.

XLIV

Hic est pampineis uiridis modo Vesbius umbris,

presserat hic madidos nobilis uua lacus:

haec iuga, quam Nysae colles plus Bacchus amauit,

hoc nuper Satyri monte dedere choros.

Haec Veneris sedes, Lacedaemone gratior illi,

hic locus Herculeo nomine clarus erat.

Cuncta iacent flammis et tristi mersa fauilla:

nec superi uellent hoc licuisse sibi.

XLV

Haec tibi pro nato plena dat laetus acerra,

Phoebe, Palatinus munera Parthenius,

ut qui prima nouo signat quinquennia lustro,

impleat innumeras Burrus Olympiadas.

Fac rata uota patris: sic te tua diligat arbor

gaudeat et certa uirginitate soror,

perpetuo sic flore mices, sic denique non sint

tam longae Bromio quam tibi, Phoebe, comae.

XLVI

Saturnalia diuitem Sabellum

fecerunt: merito tumet Sabellus,

nec quemquam putat esse praedicatque

inter causidicos beatiorem.

Hos fastus animosque dat Sabello

farris semodius fabaeque fresae,

et turis piperisque tres selibrae,

et Lucanica uentre cum Falisco,

et nigri Syra defruti lagona,

et ficus Libyca gelata testa

cum bulbis cocleisque caseoque.

Piceno quoque uenit a cliente

parcae cistula non capax oliuae,

et crasso figuli polita caelo

septenaria synthesis Sagunti,

Hispanae luteum rotae toreuma,

et lato uariata mappa clauo.

Saturnalia fructuosiora

annis non habuit decem Sabellus.

XLVII

Encaustus Phaëthon tabula tibi pictus in hac est.

Quid tibi uis, dipyrum qui Phaëthonta facis?

XLVIII

Percidi gaudes, percisus, Papyle, ploras.

Cur, quae uis fieri, Papyle, facta doles?

Paenitet obscenae pruriginis? An magis illud

fles, quod percidi, Papyle, desieris?

XLIX

Nescit, crede mihi, quid sint epigrammata, Flacce,

qui tantum lusus illa iocosque uocat.

Ille magis ludit qui scribit prandia saeui

Tereos aut cenam, crude Thyesta, tuam,

aut puero liquidas aptantem Daedalon alas

pascentem Siculas aut Polyphemon ouis.

A nostris procul est omnis uesica libellis

Musa nec insano syrmate nostra tumet.

"Illa tamen laudant omnes, mirantur, adorant".

Confiteor: laudant illa sed ista legunt.

L

Quid me, Thai, senem subinde dicis?

Nemo est, Thai, senex ad irrumandum.

LI

Cum tibi non essent sex milia, Caeciliane,

ingenti late uectus es hexaphoro:

postquam bis decies tribuit dea caeca sinumque

ruperunt nummi, factus es, ecce, pedes.

Quid tibi pro meritis et tantis laudibus optem?

Di reddant sellam, Caeciliane, tibi.

LII

Gestari iunctis nisi desinis, Hedyle, capris,

qui modo ficus eras, iam caprificus eris.

LIII

Hunc, quem saepe uides intra penetralia nostrae

Pallados et templi limina, Cosme, noui

cum baculo peraque senem, cui cana putrisque

stat coma et in pectus sordida barba cadit,

cerea quem nudi tegit uxor abolla grabati,

cui dat latratos obuia turba cibos,

esse putas Cynicum deceptus imagine ficta:

non est hic Cynicus, Cosme: quid ergo? Canis.

LIV

O cui Tarpeias licuit contingere quercus

et meritas prima cingere fronde comas,

si sapis, utaris totis, Colline, diebus

extremumque tibi semper adesse putes.

Lanificas nulli tres exorare puellas

contigit: obseruant quem statuere diem.

Diuitior Crispo, Thrasea constantior ipso

lautior et nitido sis Meliore licet:

nil adicit penso Lachesis fusosque sororum

explicat et semper de tribus una negat.

LV

Luci, gloria temporum tuorum,

qui Caium ueterem Tagumque nostrum

Arpis cedere non sinis disertis:

Argiuas generatus inter urbes

Thebas carmine cantet aut Mycenas,

aut claram Rhodon aut libidinosae

Ledaeas Lacedaemonos palaestras:

nos Celtis genitos et ex Hiberis

nostrae nomina duriora terrae

grato non pudeat referre uersu

saeuo Bilbilin optimam metallo,

quae uincit Chalybasque Noricosque,

et ferro Plateam suo sonantem,

quam fluctu tenui sed inquieto

armorum Salo temperator ambit,

tutelamque chorosque Rixamarum,

et conuiuia festa Carduarum,

et textis Peterin rosis rubentem,

atque antiqua patrum theatra Rigas,

et certos iaculo leui Silaos,

Turgontique lacus Perusiaeque,

et paruae uada pura Tuetonissae,

et sanctum Buradonis ilicetum,

per quod uel piger ambulat uiator,

et quae fortibus excolit iuuencis

curuae Manlius arua Vatiuescae.

Haec tam rustica, delicate lector,

rides nomina? Rideas licebit,

haec tam rustica malo, quam Butuntos.

LVI

Munera quod senibus uiduisque ingentia mittis,

uis te munificum, Gargiliane, uocem?

Sordidius nihil est, nihil est te spurcius uno,

qui potes insidias dona uocare tuas:

sic auidis fallax indulget piscibus hamus,

callida sic stultas decipit esca feras.

Quid sit largiri, quid sit donare docebo,

si nescis: dona, Gargiliane, mihi.

LVII

Dum nos blanda tenent lasciui stagna Lucrini

et quae pumiceis fontibus antra calent,

tu colis Argei regnum, Faustine, coloni,

quo te bis decimus ducit ab urbe lapis.

Horrida sed feruent Nemeaei pectora monstri,

nec satis est Baias igne calere suo.

Ergo sacri fontes et litora grata ualete,

Nympharum pariter Nereidumque domus.

Herculeos colles gelida uos uincite bruma,

nunc Tiburtinis cedite frigoribus.

LVIII

In tenebris luges amissum, Galla, maritum.

Nam plorare pudet te, puto, Galla uirum.

LIX

Flentibus Heliadum ramis dum uipera repit,

fluxit in opstantem sucina gemma feram:

quae dum miratur pingui se rore teneri,

concreto riguit uincta repente gelu.

Ne tibi regali placeas, Cleopatra, sepulchro,

uipera si tumulo nobiliore iacet.

LX

Ardea solstitio Castranaque rura petantur

quique Cleonaeo sidere feruet ager,

cum Tiburtinas damnet Curiatius auras

inter laudatas ad Styga missus aquas.

Nullo fata loco possis excludere: cum mors

uenerit, in medio Tibure Sardinia est.

LXI

Donasse amicum tibi ducenta, Mancine,

nuper superbo laetus ore iactasti.

Quartus dies est, in schola poetarum

dum fabulamur, milibus decem dixti

emptas lacernas munus esse Pompullae,

sardonycha uerum lineisque ter cinctum

duasque similes fluctibus maris gemmas

dedisse Bassam Caeliamque iurasti.

Here de theatro, Pollione cantante,

cum subito abires, dum fugis, loquebaris,

hereditatis tibi trecenta uenisse,

et mane centum, et post meridie centum.

Quid tibi sodales fecimus mali tantum?

Miserere iam crudelis et sile tandem,

aut, si tacere lingua non potest ista,

aliquando narra quod uelimus audire.

LXII

Tibur in Herculeum migrauit nigra Lycoris,

omnia dum fieri candida credit ibi.

LXIII

Dum petit a Baulis mater Caerellia Baias,

occidit insani crimine mersa freti.

Gloria quanta perit uobis! Haec monstra Neroni

nec iussae quondam praestiteratis, aquae.

LXIV

Iuli iugera pauca Martialis

hortis Hesperidum beatiora

longo Ianiculi iugo recumbunt:

lati collibus eminent recessus

et planus modico tumore uertex

caelo perfruitur sereniore

et curuas nebula tegente ualles

solus luce nitet peculiari:

puris leniter admouentur astris

celsae culmina delicata uillae.

Hinc septem dominos uidere montis

et totam licet aestimare Romam,

Albanos quoque Tusculosque colles

et quodcumque iacet sub urbe frigus,

Fidenas ueteres breuesque Rubras,

et quod uirgineo cruore gaudet

Annae pomiferum nemus Perennae.

Illinc Flaminiae Salariaeque

gestator patet essedo tacente,

ne blando rota sit molesta somno,

quem nec rumpere nauticum celeuma

nec clamor ualet helciariorum,

cum sit tam prope Muluius sacrumque

lapsae per Tiberim uolent carinae.

Hoc rus, seu potius domus uocanda est,

commendat dominus: tuam putabis,

tam non inuida tamque liberalis,

tam comi patet hospitalitate:

credas Alcinoi pios Penates

aut facti modo diuitis Molorchi.

Vos nunc omnia parua qui putatis,

centeno gelidum ligone Tibur

uel Praeneste domate pendulamque

uni dedite Setiam colono,

dum me iudice praeferantur istis

Iuli iugera pauca Martialis.

LXV

Oculo Philaenis semper altero plorat.

Quo fiat istud quaeritis modo? Lusca est.

LXVI

Egisti uitam semper, Line, municipalem,

qua nihil omnino uilius esse potest.

Idibus et raris togula est excussa Kalendis

duxit et aestates synthesis una decem.

Saltus aprum, campus leporem tibi misit, inemptum,

silua grauis turdos exagitata dedit.

Captus flumineo uenit de gurgite piscis,

uina ruber fudit non peregrina cadus.

Nec tener Argolica missus de gente minister,

sed stetit inculti rustica turba foci.

Vilica uel duri conpressa est nupta coloni,

incaluit quotiens saucia uena mero.

Nec nocuit tectis ignis nec Sirius agris,

nec mersa est pelago nec fuit ulla ratis.

Subposita est blando numquam tibi tessera talo,

alea sed parcae sola fuere nuces.

Dic ubi sit decies, mater quod auara reliquit.

Nusquam est: fecisti rem, Line, difficilem.

LXVII

Praetorem pauper centum sestertia Gaurus

orabat cana notus amicitia,

dicebatque suis haec tantum desse trecentis,

ut posset domino plaudere iustus eques.

Praetor ait "Scis me Scorpo Thalloque daturum,

atque utinam centum milia sola darem".

Ah pudet ingratae, pudet ah male diuitis arcae.

Quod non uis equiti, uis dare, praetor, equo?

LXVIII

Inuitas centum quadrantibus et bene cenas.

Vt cenem inuitor, Sexte, an ut inuideam?

LXIX

Tu Setina quidem semper uel Massica ponis,

Papyle, sed rumor tam bona uina negat:

diceris hac factus caeleps quater esse lagona.

Nec puto nec credo, Papyle, nec sitio.

LXX

Nihil Ammiano praeter aridam restem

moriens reliquit ultimis pater ceris.

Fieri putaret posse quis, Marulline,

ut Ammianus mortuum patrem nollet?

LXXI

Quaero diu totam, Safroni Rufe, per urbem,

si qua puella neget: nulla puella negat.

Tamquam fas non sit, tamquam sit turpe negare,

tamquam non liceat: nulla puella negat.

Casta igitur nulla est? Sunt castae mille. Quid ergo

casta facit? Non dat, non tamen illa negat.

LXXII

Exigis ut donem nostros tibi, Quinte, libellos.

Non habeo sed habet bybliopola Tryphon.

"Aes dabo pro nugis et emam tua carmina sanus?

Non" inquis "faciam tam fatue". Nec ego.

LXXIII

Cum grauis extremas Vestinus duceret horas

et iam per Stygias esset iturus aquas,

ultima uoluentis orauit pensa sorores,

ut traherent parua stamina pulla mora,

iam sibi defunctus caris dum uiuit amicis.

Mouerunt tetricas tam pia uota deas.

Tunc largas partitus opes a luce recessit

seque mori post hoc credidit ille senem.

LXXIV

Aspicis inbelles temptent quam fortia dammae

proelia? Tam timidis quanta sit ira feris?

In mortem paruis concurrere frontibus ardent.

Vis, Caesar, dammis parcere? Mitte canes.

LXXV

O felix animo, felix, Nigrina, marito

atque inter Latias gloria prima nurus:

te patrios miscere iuuat cum coniuge census,

gaudentem socio participique uiro.

Arserit Euhadne flammis iniecta mariti,

nec minor Alcestin fama sub astra ferat:

tu melius: certo meruisti pignore uitae

ut tibi non esset morte probandus amor.

LXXVI

Milia misisti mihi sex bis sena petenti:

ut bis sena feram bis duodena petam.

LXXVII

Numquam diuitias deos rogaui

contentus modicis meoque laetus:

paupertas, ueniam dabis, recede.

Causast quae subiti nouique uoti?

Pendentem uolo Zoilum uidere.

LXXVIII

Condita cum tibi sit iam sexagensima messis

et facies multo splendeat alba pilo,

discurris tota uagus urbe, nec ulla cathedra est

cui non mane feras inrequietus Haue;

et sine te nulli fas est prodire tribuno,

nec caret officio consul uterque tuo;

et sacro decies repetis Palatia cliuo

Sigerosque meros Partheniosque sonas.

Haec faciant sane iuuenes: deformius, Afer,

omnino nihil est ardalione sene.

LXXIX

Hospes eras nostri semper, Matho, Tiburtini.

Hoc emis. Inposui: rus tibi uendo tuum.

LXXX

Declamas in febre, Maron: hanc esse phrenesin

si nescis, non es sanus, amice Maron.

Declamas aeger, declamas hemitritaeos:

si sudare aliter non potes, est ratio.

"Magna tamen res est". Erras; cum uiscera febris

exurit, res est magna tacere, Maron.

LXXXI

Epigramma nostrum cum Fabulla legisset

negare nullam quo queror puellarum,

semel rogata bisque terque neglexit

preces amantis. Iam, Fabulla, promitte

negare iussi, pernegare non iussi.

LXXXII

Hos quoque commenda Venuleio, Rufe, libellos

inputet et nobis otia parua roga,

immemor et paulum curarum operumque suorum

non tetrica nugas exigat aure meas.

Sed nec post primum legat haec summumue trientem,

sed sua cum medius proelia Bacchus amat.

Si nimis est legisse duos, tibi charta plicetur

altera: diuisum sic breue fiet opus.

LXXXIII

Securo nihil est te, Naeuole, peius; eodem

sollicito nihil est, Naeuole, te melius.

Securus nullum resalutas, despicis omnes,

nec quisquam liber nec tibi natus homo est:

sollicitus donas, dominum regemque salutas,

inuitas. Esto, Naeuole, sollicitus.

LXXXIV

Non est in populo nec urbe tota

a se Thaida qui probet fututam,

cum multi cupiant rogentque multi.

Tam casta est, rogo, Thais? Immo fellat.

LXXXV

Nos bibimus uitro, tu murra, Pontice. Quare?

Prodat perspicuus ne duo uina calix.

LXXXVI

Si uis auribus Atticis probari,

exhortor moneoque te, libelle,

ut docto placeas Apollinari.

Nil exactius eruditiusque est,

sed nec candidius benigniusque:

si te pectore, si tenebit ore,

nec rhonchos metues maligniorum,

nec scombris tunicas dabis molestas.

Si damnauerit, ad salariorum

curras scrinia protinus licebit,

inuersa pueris arande charta.

LXXXVII

Infantem secum semper tua Bassa, Fabulle,

conlocat et lusus deliciasque uocat,

et, quo mireris magis, infantaria non est.

Ergo quid in causa est? Pedere Bassa solet.

LXXXVIII

Nulla remisisti paruo pro munere dona,

et iam Saturni quinque fuere dies.

Ergo nec argenti sex scripula Septiciani

missa nec a querulo mappa cliente fuit,

Antipolitani nec quae de sanguine thynni

testa rubet, nec quae cottana parua gerit,

nec rugosarum uimen breue Picenarum,

dicere te posses ut meminisse mei?

Decipies alios uerbis uoltuque benigno,

nam mihi iam notus dissimulator eris.

LXXXIX

Ohe, iam satis est, ohe, libelle,

iam peruenimus usque ad umbilicos.

Tu procedere adhuc et ire quaeris,

nec summa potes in schida teneri,

sic tamquam tibi res peracta non sit,

quae prima quoque pagina peracta est.

Iam lector queriturque deficitque,

iam librarius hoc et ipse dicit

"Ohe, iam satis est, ohe, libelle".