Grātŭlŏr Oēchălĭām tĭtŭlīs āccēdĕrĕ nōstrīs;
vīctōrēm vīctaē ‖ sūbcŭbŭīssĕ quĕrōr.
Fāmă Pĕlāsgĭădās sŭbĭtō pērvēnĭt ĭn ūrbēs
dēcŏlŏr ēt fāctīs ‖ īnfĭtĭāndă tŭīs,
quēm nūmquām Iūnō sĕrĭēsque īmmēnsă lăbōrūm
frēgĕrĭt, huīc Ĭŏlēn ‖ īmpŏsŭīssĕ iŭgūm.
Hōc vĕlĭt Eūrŷstheūs, vĕlĭt hōc gērmānă Tŏnāntīs,
laētăquĕ sīt vītaē ‖ lābĕ nŏvērcă tŭaē,
āt nōn īllĕ vĕlīt, cuī nōx (sīc crēdĭtŭr) ūnă
nōn tānti ūt tāntūs ‖ cōncĭpĕrērĕ fŭīt.
Plūs tĭbĭ quām Iūnō nŏcŭīt Vĕnŭs; īllă prĕmēndō
sūstŭlĭt, haēc hŭmĭlī ‖ sūb pĕdĕ cōllă tĕnēt.
Rēspĭcĕ vīndĭcĭbūs pācātūm vīrĭbŭs ōrbēm,
quā lātām Nēreūs ‖ caērŭlŭs āmbĭt hŭmūm;
sē tĭbĭ pāx tērraē, tĭbĭ sē tūta aēquŏră dēbēnt;
īmplēstī mĕrĭtīs ‖ sōlĭs ŭtrāmquĕ dŏmūm;
quōd tē lātūrum ēst, caēlūm prĭŭs īpsĕ tŭlīstī;
Hērcŭlĕ sūppŏsĭtō ‖ sīdĕră fūlsĭt Ătlāns.
Quīd nĭsĭ nōtĭtĭa ēst mĭsĕrō quaēsītă pŭdōrī,
sī măcŭlās stūprī ‖ fāctă prĭōră nŏtā?
Tēnĕ fĕrūnt gĕmĭnōs prēssīssĕ tĕnācĭtĕr ānguēs,
cūm tĕnĕr īn cūnīs ‖ iām Iŏvĕ dīgnŭs ĕrās?
Coēpīstī mĕlĭūs quām dēsĭnĭs; ūltĭmă prīmīs
cēdūnt; dīssĭmĭlēs ‖ hīc vĭr ĕt īllĕ pŭēr.
Quēm nōn mīllĕ fĕraē, quēm nōn Sthĕnĕlēĭŭs hōstīs,
nōn pŏtŭīt Iūnō ‖ vīncĕrĕ, vīncĭt Ămōr.
Āt bĕnĕ nūptă fĕrōr, quĭă nōmĭnĕr Hērcŭlĭs ūxōr
sītquĕ sŏcēr răpĭdīs ‖ quī tŏnăt āltŭs ĕquīs.
Quām măle ĭnaēquālēs vĕnĭūnt ăd ărātră iŭvēncī,
tām prĕmĭtūr māgnō ‖ cōniŭgĕ nūptă mĭnōr;
nōn hŏnŏr ēst sĕd ŏnūs spĕcĭēs laēsūră fĕrēntēs:
sīquă vŏlēs āptē ‖ nūbĕrĕ, nūbĕ părī.
Vīr mĭhĭ sēmpĕr ăbēst, ēt cōniŭgĕ nōtĭŏr hōspēs
mōnstrăquĕ tērrĭbĭlēs ‖ pērsĕquĭtūrquĕ fĕrās;
īpsă dŏmō vĭdŭā vōtīs ŏpĕrātă pŭdīcīs
tōrquĕŏr, īnfēstō ‖ nē vĭr ăb hōstĕ cădāt;
īntēr sērpēntēs āprōsque ăvĭdōsquĕ lĕōnēs
iāctŏr ĕt haūsūrōs ‖ tērnă pĕr ōră cănēs.
Mē pĕcŭdūm fībraē sĭmŭlācrăque ĭnānĭă sōmnī
ōmnĭăque ārcānā ‖ nōctĕ pĕtītă mŏvēnt.
Aūcŭpŏr īnfēlīx īncērtaē mūrmŭră fāmaē,
spēquĕ tĭmōr dŭbĭā ‖ spēsquĕ tĭmōrĕ cădīt.
Mātĕr ăbēst quĕrĭtūrquĕ dĕō plăcŭīssĕ pŏtēntī,
nēc pătĕr Āmphĭtrўōn ‖ nēc pŭĕr Hŷllŭs ădēst;
ārbĭtĕr Eūrŷstheūs īraē Iūnōnĭs ĭnīquaē
sēntītūr nōbīs ‖ īrăquĕ lōngă dĕaē.
Haēc mĭhĭ fērrĕ părūm. pĕrĕgrīnōs āddĭs ămōrēs
ēt mātēr dē tē ‖ quaēlĭbĕt ēssĕ pŏtēst.
Nōn ĕgŏ Pārthĕnĭīs tĕmĕrātām vāllĭbŭs Aūgēn,
nēc rĕfĕrām pārtūs, ‖ Ōrmĕnĭ nŷmphă, tŭōs;
nōn tĭbĭ crīmĕn ĕrūnt, Teūthrāntĭă tūrbă, sŏrōrēs,
quārūm dē pŏpŭlō ‖ nūllă rĕlīctă tĭbīst;
ūnă, rĕcēns crīmēn, rĕfĕrētŭr ădūltĕră nōbīs,
ūnde ĕgŏ sūm Lŷdō ‖ fāctă nŏvērcă Lămō.
Maēāndrōs, tērrīs tŏtĭēns ērrātŏr ĭn īsdēm,
quī lāssās īn sē ‖ saēpĕ rĕtōrquĕt ăquās,
vīdĭt ĭn Hērcŭlĕō sūspēnsă mŏnīlĭă cōllō,
īllō, cuī caēlūm ‖ sārcĭnă pārvă fŭīt.
Nōn pŭdŭīt fōrtīs aūrō cŏhĭbērĕ lăcērtōs,
ēt sŏlĭdīs gēmmās ‖ ōppŏsŭīssĕ tŏrīs.
Nēmpĕ sŭb hīs ănĭmām pēstīs Nĕmĕaēă lăcērtīs
ēdĭdĭt, ūnde ŭmĕrūs ‖ tēgmĭnă laēvŭs hăbēt!
Aūsŭs ĕs hīrsūtōs mītrā rĕdĭmīrĕ căpīllōs.
Āptĭŏr Hērcŭlĕaē ‖ pōpŭlŭs ālbă cŏmaē.
Nēc tē Maēŏnĭā lāscīvaē mōrĕ pŭēllaē
īncīngī zōnā ‖ dēdĕcŭīssĕ pŭtēs?
Nōn tĭbĭ sūccūrrīt crūdī Dĭŏmēdĭs ĭmāgŏ,
ēffĕrŭs hūmānā ‖ quī dăpĕ pāvĭt ĕquās?
Sī tē vīdīssēt cūltū Būsīrĭs ĭn īstō,
sīc vīctōr vīctō ‖ nēmpĕ pŭdēndŭs ĕrās.
Dētrăhăt Āntaēūs dūrō rĕdĭmīcŭlă cōllō,
nē pĭgĕāt mōllī ‖ sūbcŭbŭīssĕ vĭrō.
Īntĕr Ĭōnĭăcās călăthūm tĕnŭīssĕ pŭēllās
dīcĕrĭs ēt dŏmĭnaē ‖ pērtĭmŭīssĕ mĭnās.
Nōn fŭgĭs, Ālcīdē, vīctrīcēm mīllĕ lăbōrūm
rāsĭlĭbūs călăthīs ‖ sūppŏsŭīssĕ mănūm
crāssăquĕ rōbūstō dēdūcīs pōllĭcĕ fīlă
aēquăquĕ fōrmōsaē ‖ pēnsă rĕpēndĭs ĕraē!
Ā! quŏtĭēns, dĭgĭtīs dūm tōrquēs stāmĭnă dūrīs,
praeualidae fusos comminuere manus!
[Crēdĕrĭs īnfēlīx scŭtĭcaē trĕmĕfāctĭs hăbēnīs
āntĕ pĕdēs dŏmĭnaē ‖ pērtĭmŭīssĕ mĭnās ...
ēxĭmĭīs pōmpīs, īmmānĭă sēmĭnă laūdīm]
Fāctăquĕ nārrābās ‖ dīssĭmŭlāndă tĭbī,
scīlĭcĕt īmmānēs ēlīsīs faūcĭbŭs hŷdrōs
īnfāntēm caūdīs ‖ īnvŏlŭīssĕ mănūm,
ūt Tĕgĕaēŭs ăpēr cūprēssĭfĕrō Ĕrўmānthō
īncŭbĕt ēt vāstō ‖ pōndĕrĕ laēdăt hŭmūm.
Nōn tĭbĭ Thrēĭcĭīs ādfīxă pĕnātĭbŭs ōră,
nōn hŏmĭnūm pīnguēs ‖ caēdĕ tăcēntŭr ĕquaē
prōdĭgĭūmquĕ trĭplēx, ārmēntī dīvĕs Hĭbērī
Gērўŏnēs, quāmvīs ‖ īn trĭbŭs ūnŭs ĕrāt,
īnquĕ cănēs tŏtĭdēm trūncō dīgēstŭs ăb ūnō
Cērbĕrŏs īmplĭcĭtīs ‖ ānguĕ mĭnāntĕ cŏmīs,
quaēquĕ rĕdūndābāt fēcūndō vūlnĕrĕ sērpēns
fērtĭlĭs ēt dāmnīs ‖ dīvĕs ăb īpsă sŭīs,
quīque īntēr laēvūmquĕ lătūs laēvūmquĕ lăcērtūm
praēgrăvĕ cōmprēssā ‖ faūcĕ pĕpēndĭt ŏnūs,
ēt mălĕ cōnfīsūm pĕdĭbūs fōrmāquĕ bĭmēmbrī
pūlsūm Thēssălĭcīs ‖ āgmĕn ĕquēstrĕ iŭgīs.
Haēc tū Sīdŏnĭō pŏtĕs īnsīgnītŭs ămīctū
dīcĕrĕ? nōn cūltū ‖ līnguă rĕtēntă sĭlēt?
Sē quŏquĕ nŷmphă tŭīs ōrnāvĭt Ĭārdănĭs ārmīs
ēt tŭlĭt ē cāptō ‖ nōtă trŏpaēă vĭrō.
Ī nūnc, tōlle ănĭmōs ēt fōrtĭă gēstă rĕcēnsē;
quōm tū nōn ēssēs, ‖ iūrĕ vĭr īllă fŭīt.
Quā tāntō mĭnŏr ēs, quāntō tē, māxĭmĕ rērūm,
quām quōs vīcīstī, ‖ vīncĕrĕ māiŭs ĕrāt.
Īllī prōcēdīt rērūm mēnsūră tŭārūm;
cēdĕ bŏnīs, hērēs ‖ laūdĭs ămīcă tŭaē.
Ō pŭdŏr! hīrsūtī cōstīs ēxūtă lĕōnīs
āspĕră tēxērūnt ‖ vēllĕră mōllĕ lătūs.
Fāllĕrĭs ēt nēscīs; nōn sūnt spŏlĭa īllă lĕōnīs,
sēd tŭă, tūquĕ fĕrī ‖ vīctŏr ĕs, īllă tŭī.
Fēmĭnă tēlă tŭlīt Lērnaēīs ātră vĕnēnīs,
fērrĕ grăvēm lānā ‖ vīx sătĭs āptă cŏlūm,
īnstrūxītquĕ mănūm clāvā dŏmĭtrīcĕ fĕrārūm
vīdĭt ĕt īn spĕcŭlō ‖ cōniŭgĭs ārmă sŭī.
Haēc tămĕn aūdĭĕrām; lĭcŭīt nōn crēdĕrĕ fāmaē.
Ēn vĕnĭt ād vīsūs ‖ mōllĭs ăb aūrĕ dŏlōr.
Āntĕ mĕōs ŏcŭlōs āddūcĭtŭr ādvĕnă paēlēx,
nēc mĭhĭ, quaē pătĭōr, ‖ dīssĭmŭlārĕ lĭcēt.
Nōn sĭnĭs āvērtī; mĕdĭām cāptīvă pĕr ūrbēm
īnvītīs ŏcŭlīs ‖ āspĭcĭēndă vĕnīt,
nēc vĕnĭt īncūltīs cāptārūm mōrĕ căpīllīs,
fōrtūnām vūltū ‖ fāssă iăcēntĕ sŭām;
īngrĕdĭtūr lātē lātō spēctābĭlĭs aūrō,
quālĭtĕr īn Phrўgĭā ‖ tū quŏquĕ cūltŭs ĕrās;
dāt vūltūm pŏpŭlō sūblīmĭs, ŭt Hērcŭlĕ vīctō
Oēchălĭām vīvō ‖ stārĕ părēntĕ pŭtēs.
Fōrsĭtăn ēt pūlsā | Aētōlĭdĕ Dēĭănīrā
nōmĭnĕ dēpŏsĭtō ‖ paēlĭcĭs ūxŏr ĕrīt
Eūrўtĭdōs Ĭŏlēs ātque īnsānī | Ālcīdaē
tūrpĭă fāmōsūs ‖ cōrpŏră iūngĕt Hўmēn.
Mēns fŭgĭt ādmŏnĭtū frīgūsquĕ pĕrāmbŭlăt ārtūs
ēt iăcĕt īn grĕmĭō ‖ lānguĭdă fāctă mănūs.
Mē quŏquĕ cūm mūltīs, sēd mē sĭnĕ crīmĭne ămāstī;
nē pĭgĕāt, pūgnaē ‖ bīs tĭbĭ caūsă fŭī.
Cōrnŭă flēns lēgīt rīpīs Ăchĕlōŭs ĭn ūdīs
trūncăquĕ līmōsā ‖ tēmpŏră mērsĭt ăquā;
sēmĭvĭr ōccŭbŭīt īn lōtĭfĕrō | Ēvēnō
Nēssŭs, ĕt īnfēcīt ‖ sānguĭs ĕquīnŭs ăquās.
Sēd quĭd ĕgo haēc rĕfĕrō? scrībēntī nūntĭă vēnīt
fāmă, vĭrūm tŭnĭcaē ‖ tābĕ pĕrīrĕ mĕaē.
Eī mĭhĭ! quīd fēcī? quō mē fŭrŏr ēgĭt ămāntēm?
Īmpĭă quīd dŭbĭtās ‖ Dēĭănīră mŏrī?
Ān tŭŭs īn mĕdĭā cōniūnx lăcĕrābĭtŭr Oētā,
tū scĕlĕrīs tāntī ‖ caūsă sŭpērstĕs ĕrīs?
Ēcquĭd ădhūc hăbĕō fāctī cūr Hērcŭlĭs ūxōr
crēdār? cōniŭgĭī ‖ mōrs mĕă pīgnŭs ĕrīt!
Tū quŏquĕ cōgnōscēs īn mē, Mĕlĕāgrĕ, sŏrōrēm.
Īmpĭă quīd dŭbĭtās ‖ Dēĭănīră mŏrī?
Heū dēvōtă dŏmūs! sŏlĭō sĕdĕt Āgrĭŏs āltō,
Oēnĕă dēsērtūm ‖ nūdă sĕnēctă prĕmīt;
ēxŭlăt īgnōtīs Tŷdeūs gērmānŭs ĭn ōrīs;
āltēr fātālī ‖ vīvŭs ĭn īgnĕ fŭīt;
ēxēgīt fērrūm sŭă pēr praēcōrdĭă mātēr.
Īmpĭă quīd dŭbĭtās ‖ Dēĭănīră mŏrī?
Dēprĕcŏr hōc ūnūm pēr iūră săcērrĭmă lēctī,
nē vĭdĕār fātīs ‖ īnsĭdĭātă tŭīs.
Nēssŭs, ŭt ēst ăvĭdūm pērcūssŭs ărūndĭnĕ pēctūs,
"Hīc" dīxīt "vīrēs ‖ sānguĭs ămōrĭs hăbēt."
Īnlĭtă Nēssēō mīsī tĭbĭ tēxtă vĕnēnō.
Īmpĭă quīd dŭbĭtās ‖ Dēĭănīră mŏrī?
Iāmquĕ vălē, sĕnĭōrquĕ pătēr gērmānăquĕ Gōrgē
ēt pătrĭa ēt pătrĭaē ‖ frātĕr ădēmptĕ tŭaē,
ēt tū lūx ŏcŭlīs hŏdĭērnă nŏvīssĭmă nōstrīs
vīrquĕ (sĕd ō pōssīs!) ‖ ēt pŭĕr Hŷllĕ, vălē.
Gratulor Oechaliam titulis accedere nostris;
uictorem uictae subcubuisse queror.
Fama Pelasgiadas subito peruenit in urbes
decolor et factis infitianda tuis,
quem numquam Iuno seriesque immensa laborum
fregerit, huic Iolen imposuisse iugum.
Hoc uelit Eurystheus, uelit hoc germana Tonantis,
laetaque sit uitae labe nouerca tuae,
at non ille uelit, cui nox (sic creditur) una
non tanti ut tantus conciperere fuit.
Plus tibi quam Iuno nocuit Venus; illa premendo
sustulit, haec humili sub pede colla tenet.
Respice uindicibus pacatum uiribus orbem,
qua latam Nereus caerulus ambit humum;
se tibi pax terrae, tibi se tuta aequora debent;
implesti meritis solis utramque domum;
quod te laturum est, caelum prius ipse tulisti;
Hercule supposito sidera fulsit Atlans.
Quid nisi notitia est misero quaesita pudori,
si maculas stupri facta priora nota?
Tene ferunt geminos pressisse tenaciter angues,
cum tener in cunis iam Ioue dignus eras?
Coepisti melius quam desinis; ultima primis
cedunt; dissimiles hic uir et ille puer.
Quem non mille ferae, quem non Stheneleius hostis,
non potuit Iuno uincere, uincit Amor.
At bene nupta feror, quia nominer Herculis uxor
sitque socer rapidis qui tonat altus equis.
Quam male inaequales ueniunt ad aratra iuuenci,
tam premitur magno coniuge nupta minor;
non honor est sed onus species laesura ferentes:
siqua voles apte nubere, nube pari.
Vir mihi semper abest, et coniuge notior hospes
monstraque terribiles persequiturque feras;
ipsa domo uidua uotis operata pudicis
torqueor, infesto ne uir ab hoste cadat;
inter serpentes aprosque auidosque leones
iactor et hausuros terna per ora canes.
Me pecudum fibrae simulacraque inania somni
omniaque arcana nocte petita mouent.
Aucupor infelix incertae murmura famae,
speque timor dubia spesque timore cadit.
Mater abest queriturque deo placuisse potenti,
nec pater Amphitryon nec puer Hyllus adest;
arbiter Eurystheus irae Iunonis iniquae
sentitur nobis iraque longa deae.
Haec mihi ferre parum. peregrinos addis amores
et mater de te quaelibet esse potest.
Non ego Partheniis temeratam uallibus Augen,
nec referam partus, Ormeni nympha, tuos;
non tibi crimen erunt, Teuthrantia turba, sorores,
quarum de populo nulla relicta tibist;
una, recens crimen, referetur adultera nobis,
unde ego sum Lydo facta nouerca Lamo.
Maeandros, terris totiens errator in isdem,
qui lassas in se saepe retorquet aquas,
uidit in Herculeo suspensa monilia collo,
illo, cui caelum sarcina parua fuit.
Non puduit fortis auro cohibere lacertos,
et solidis gemmas opposuisse toris.
Nempe sub his animam pestis Nemeaea lacertis
edidit, unde umerus tegmina laeuus habet!
Ausus es hirsutos mitra redimire capillos.
Aptior Herculeae populus alba comae.
Nec te Maeonia lasciuae more puellae
incingi zona dedecuisse putes?
Non tibi succurrit crudi Diomedis imago,
efferus humana qui dape pauit equas?
Si te uidisset cultu Busiris in isto,
sic uictor uicto nempe pudendus eras.
Detrahat Antaeus duro redimicula collo,
ne pigeat molli subcubuisse uiro.
Inter Ioniacas calathum tenuisse puellas
diceris et dominae pertimuisse minas.
Non fugis, Alcide, uictricem mille laborum
rasilibus calathis supposuisse manum
crassaque robusto deducis pollice fila
aequaque formosae pensa rependis erae!
A! quotiens, digitis dum torques stamina duris,
praeualidae fusos comminuere manus!
[Crederis infelix scuticae tremefactis habenis
ante pedes dominae pertimuisse minas ...
eximiis pompis, immania semina laudim]
Factaque narrabas dissimulanda tibi,
scilicet immanes elisis faucibus hydros
infantem caudis inuoluisse manum,
ut Tegeaeus aper cupressifero Erymantho
incubet et uasto pondere laedat humum.
Non tibi Threiciis adfixa penatibus ora,
non hominum pingues caede tacentur equae
prodigiumque triplex, armenti diues Hiberi
Geryones, quamuis in tribus unus erat,
inque canes totidem trunco digestus ab uno
Cerberos implicitis angue minante comis,
quaeque redundabat fecundo uulnere serpens
fertilis et damnis diues ab ipsa suis,
quique inter laeuumque latus laeuumque lacertum
praegraue compressa fauce pependit onus,
et male confisum pedibus formaque bimembri
pulsum Thessalicis agmen equestre iugis.
Haec tu Sidonio potes insignitus amictu
dicere? non cultu lingua retenta silet?
Se quoque nympha tuis ornauit Iardanis armis
et tulit e capto nota tropaea uiro.
I nunc, tolle animos et fortia gesta recense;
quom tu non esses, iure uir illa fuit.
Qua tanto minor es, quanto te, maxime rerum,
quam quos uicisti, uincere maius erat.
Illi procedit rerum mensura tuarum;
cede bonis, heres laudis amica tuae.
O pudor! hirsuti costis exuta leonis
aspera texerunt uellera molle latus.
Falleris et nescis; non sunt spolia illa leonis,
sed tua, tuque feri uictor es, illa tui.
Femina tela tulit Lernaeis atra uenenis,
ferre grauem lana uix satis apta colum,
instruxitque manum claua domitrice ferarum
uidit et in speculo coniugis arma sui.
Haec tamen audieram; licuit non credere famae.
En uenit ad uisus mollis ab aure dolor.
Ante meos oculos adducitur aduena paelex,
nec mihi, quae patior, dissimulare licet.
Non sinis auerti; mediam captiua per urbem
inuitis oculis aspicienda uenit,
nec uenit incultis captarum more capillis,
fortunam uultu fassa iacente suam;
ingreditur late lato spectabilis auro,
qualiter in Phrygia tu quoque cultus eras;
dat uultum populo sublimis, ut Hercule uicto
Oechaliam uiuo stare parente putes.
Forsitan et pulsa Aetolide Deianira
nomine deposito paelicis uxor erit
Eurytidos Ioles atque insani | Alcidae
turpia famosus corpora iunget Hymen.
Mens fugit admonitu frigusque perambulat artus
et iacet in gremio languida facta manus.
Me quoque cum multis, sed me sine crimine amasti;
ne pigeat, pugnae bis tibi causa fui.
Cornua flens legit ripis Achelous in udis
truncaque limosa tempora mersit aqua;
semiuir occubuit in lotifero | Eueno
Nessus, et infecit sanguis equinus aquas.
Sed quid ego haec refero? scribenti nuntia uenit
fama, uirum tunicae tabe perire meae.
Ei mihi! quid feci? quo me furor egit amantem?
Impia quid dubitas Deianira mori?
An tuus in media coniunx lacerabitur Oeta,
tu sceleris tanti causa superstes eris?
Ecquid adhuc habeo facti cur Herculis uxor
credar? coniugii mors mea pignus erit!
Tu quoque cognosces in me, Meleagre, sororem.
Impia quid dubitas Deianira mori?
Heu deuota domus! solio sedet Agrios alto,
Oenea desertum nuda senecta premit;
exulat ignotis Tydeus germanus in oris;
alter fatali uiuus in igne fuit;
exegit ferrum sua per praecordia mater.
Impia quid dubitas Deianira mori?
Deprecor hoc unum per iura sacerrima lecti,
ne uidear fatis insidiata tuis.
Nessus, ut est auidum percussus arundine pectus,
"Hic" dixit "uires sanguis amoris habet."
Inlita Nesseo misi tibi texta ueneno.
Impia quid dubitas Deianira mori?
Iamque uale, seniorque pater germanaque Gorge
et patria et patriae frater adempte tuae,
et tu lux oculis hodierna nouissima nostris
uirque (sed o possis!) et puer Hylle, uale.