ENNII - ANNALIUM FRAGMENTA

0

ANNALIVM FRAGMENTA

LIBER I

ILIA AONEAE FILIA SOROREM ADLOQVITVR

Ēxcĭtă cūm trĕmŭlīs ănŭs āttŭlĭt ārtŭbŭ' lūmēn,

Tālĭă cōmmĕmŏrāt lăcrĭmāns, ēxtērrĭtă sōmnō:

'Eūrŭdĭcā prōgnātă pătēr quām nōstĕr ămāvīt,

Vīrēs vītăquĕ cōrpŭ' mĕūm nūnc dēsĕrĭt ōmnĕ.

Nām mē vīsŭs hŏmō pūlchēr pĕr ămoēnă sălīctă

Ēt rīpās rāptārĕ lŏcōsquĕ nŏvōs: ĭtă sōlă

Pōstīllā gērmānă sŏrōr, ērrārĕ vĭdēbār

Tārdăquĕ vēstīgāre ēt quaērĕrĕ tē, nĕquĕ pōssĕ

Cōrdĕ căpēssĕrĕ: sēmĭtă nūllă pĕdēm stăbĭlībāt.

Ēxīn cōmpēllārĕ pătēr mē vōcĕ vĭdētūr

Hīs vērbīs: "ō gnātă, tĭbī sūnt āntĕ fĕrēndaē

Aērūmnaē, pōst ēx flŭvĭō fōrtūnă rĕsīstēt."

Haēc ēcfātŭ' pătēr, gērmānă, rĕpēntĕ rĕcēssīt

Nēc sēsē dĕdĭt īn cōnspēctūm cōrdĕ cŭpītūs,

Quāmquām mūltă mănūs ād caēlī caērŭlă tēmplă

Tēndēbām lăcrŭmāns ēt blāndā vōcĕ vŏcābām.

Vīx aēgrō cūm cōrdĕ mĕō mē sōmnŭ' rĕlīquīt.'

ROMVLO AVSPICIA DATA

Cūrāntēs māgnā cūm cūrā cūmcŭpĭēntēs

Rēgnī dānt ŏpĕrām sĭmŭl aūspĭcĭo aūgŭrĭōquĕ.

**********************************

‹Hīnc› Rĕmŭs aūspĭcĭō sē dēvŏvĕt ātquĕ sĕcūndām

Sōlŭs ăvēm sērvāt. āt Rōmŭlŭ' pūlchĕr ĭn āltō

Quaērĭt Ăvēntīnō, sērvāt gĕnŭs āltĭvŏlāntūm.

Cērtābānt ūrbēm Rōmām Rĕmŏrāmnĕ vŏcārēnt.

Ōmnĭbŭ' cūră vĭrīs ŭtĕr ēssēt īndŭpĕrātōr.

Ēxpēctānt vĕl ŭtī, cōnsūl cūm mīttĕrĕ sīgnūm

Vōlt, ōmnēs ăvĭdī spēctānt ād cārcĕrĭs ōrās,

Quām mōx ēmīttāt pīctīs ē faūcĭbŭ' cūrrūs:

Sīc ēxpēctābāt pŏpŭlūs ātque ōră tĕnēbāt

Rēbŭs, ŭtrī māgnī vīctōrĭă sīt dătă rēgnī.

Īntĕrĕā sōl ālbŭ' rĕcēssĭt ĭn īnfĕră nōctīs.

Ēxīn cāndĭdă sē rădĭīs dĕdĭt īctă fŏrās lūx.

Ēt sĭmŭl ēx āltō lōngē pūlchērrŭmă praēpēs

Laēvă vŏlāvĭt ăvīs: sĭmŭl aūrĕŭs ēxŏrĭtūr sōl.

Cēdūnt dē caēlō tēr quāttōr cōrpŏră sānctă

Āviūm, praēpĕtĭbūs sēsē pūlchrīsquĕ lŏcīs dānt.

Cōnspĭcĭt īndĕ sĭbī dătă Rōmŭlŭs ēssĕ prĭōră,

Aūspĭcĭō rēgnī stăbĭlītā scāmnă lŏcūmquĕ.

ROMVLI NENIA

Pēctŏră dīŭ tĕnēt dēsīdĕrĭūm, sĭmŭl īntēr

Sēsē sīc mĕmŏrānt, "Ō Rōmŭlĕ, Rōmŭlĕ dīĕ,

Quālēm tē pătrĭaē cūstōdēm dī gĕnŭērūnt!

Ō pătĕr ō gĕnĭtōr ō sānguēn dīs ŏrĭūndūm,

Tū prōdūxīstī nōs īntrā lūmĭnĭs ōrās."

Rōmŭlŭs īn caēlō cūm dīs gĕnĭtālĭbŭs aēvūm

Dēgĭt.

LIBER VI (FRAGMENTA QVAE EXSTANT OMNIA)

BELLVM CVM PYRRHO EPIRI REGE

Quīs pŏtĭs īngēntīs ōrās ēvōlvĕrĕ bēllī?

Tūm cūm cōrdĕ sŭō dīvūm pătĕr ātque hŏmĭnūm rēx

Ēffātūr.

POSTVMIVS APVD TARENTINOS

Cōntră cărīnāntēs vērba ātque ōbscēnă prŏfātūs.

TARENTINI PYRRHVM ARCESSVNT

Nāvŭ' rĕpērtŭs hŏmō Grāiō pătrĕ Grāiŭs hŏmō rēx,

Nōmĭnĕ Būrrŭs ŭtī mĕmŏrānt ā stīrpĕ sŭprēmō.

Īntŭs ĭn ōccūltō mūssābānt . . . . .

ORACVLVM APOLLINIS PYRRHO DATVM

Āĭŏ te Aēăcĭdā Rōmānōs vīncĕrĕ pōssĕ.

. . . . . stŏlĭdūm gĕnŭs Aēăcĭdārūm

Bēllĭpŏtēntēs sūnt măgĭ' quām săpĭēntĭpŏtēntēs.

PROLETARII ARMANTVR

Prōlētārĭŭ' pūblĭcĭtūs scŭtĕīsquĕ fĕrōquĕ

Ōrnātūr fērrō, mūrōs ūrbēmquĕ fŏrūmquĕ

Ēxcŭbĭīs cūrānt.

Bālāntūm pĕcŭdēs quătĭt: ōmnēs ārmă rĕquīrūnt.

Ārbŏrĕs ād rōgōs făcĭēndōs caēdūntūr . .

Īncēdūnt ārbūstă pĕr āltă, sĕcūrĭbŭ' caēdūnt,

Pērcēllūnt māgnās quērcūs, ēxcīdĭtŭr īlēx,

Frāxĭnŭ' frāngĭtŭr ātque ăbĭēs cōnstērnĭtŭr āltă.

Pīnūs prōcērās pērvōrtūnt: ōmnĕ sŏnābāt

Ārbūstūm frĕmĭtū sīlvāī frōndōsāī.

EPIGRAMMA PYRRHI IN TEMPLO TARENTINI IOVIS

Qui āntehāc īnvīctī fŭĕrūnt, pătĕr ōptĭme Ŏlŷmpī,

Hōs ĕt ĕgo īn pūgnā vīcī vīctūsquĕ sum ăb īsdēm,

PYRRHI DE CAPTIVIS REDDENDIS PRAECLARA SENTENTIA

Nēc mi aūrūm pōscō nēc mī prĕtĭūm dĕdĕrītīs:

Nōn caūpōnāntēs bēllūm sēd bēllĭgĕrāntēs,

Fērrō nōn aūrō vītām cērnāmŭs ŭtrīquĕ.

Vōsnĕ vĕlīt ān mē rēgnāre Hĕră quīdvĕ fĕrāt Fōrs

Vīrtūte ēxpĕrĭāmŭr. Ĕt hōc sĭmŭl āccĭpĕ dīctūm:

Quōrūm vīrtūteī bēllī fōrtūnă pĕpērcīt,

Eōrūndēm lībērtātī mē pārcĕrĕ cērtūmst.

Dōnō dūcĭtĕ, dōquĕ vŏlēntĭbŭ' cūm māgnīs Dīs.

SENTENTIA AB APPIO DICTA

Quō vōbīs mēntēs rēctaē quaē stārĕ sŏlēbānt

Āntehāc, dēmēntēs sēsē flēxērĕ vĭāī?

Sēd quĭd ĕgo hīc ănĭmō lāmēntōr? . . .

CINEAS REDIT RE INFECTA

Ōrātōr sĭnĕ pācĕ rĕdīt rēgīquĕ rĕfērt rēm.

CINEAS REM PYRRHO REFERT

. . . āst ănĭmō sŭpĕrānt ātque āspĕră prīmă

Vōlnĕră bēllī dēspērnūnt . . .

. . dēcrētum ēst fōssārī cōrpŏră tēlīs.

Dūm quĭdem ŭnūs hŏmŏ Rōmānūs tōgā sŭpĕrēscīt.

DECIVS NEPOS SE APVD AVSCVLVM DEVOVET

. . . . . . . . dīvi hōc aūdītĕ părūmpēr,

Ūt prō Rōmānō pŏpŭlō prōgnārĭtĕr ārmīs

Cērtāndō prūdēns ănĭmām dē cōrpŏrĕ mīttō.

DE REBVS AD BENEVENTVM GESTIS

Lūmēn . . . . . . . . . . . . . . . scītŭs ăgāsŏ

Vērtĭtŭr īntĕrĕā caēlūm cum īngēntĭbŭ' sīgnīs.

Ūt prīmūm tĕnĕbrīs ābiēctīs īndālbābāt.

LAUS M'. CVRII

Quēm nēmō fērrō pŏtŭīt sŭpĕrārĕ nĕc aūrō.

LIBER VII

ENNII DE NAEVIO SENTENTIA

..........scrīpsēre ălĭī rēm

Vērsĭbŭ' quōs ōlīm Faūneī vātēsquĕ cănēbānt;

Cūm nĕquĕ Mūsārūm scŏpŭlōs quīsquām sŭpĕrārāt

Nēc dīctī stŭdĭōsŭs ĕrāt,

ānte hūnc

Nōs aūsī rĕsĕrārĕ . . . .

GEMINI SERVILII AMICUS DESCRIBITUR

Haēcĕ lŏcūtŭ' vŏcāt quōcūm bĕnĕ saēpĕ lĭbēntēr

Mēnsām sērmōnēsquĕ sŭōs rērūmquĕ sŭārūm

Cōmĭtĕr īmpārtīt, māgnām cūm lāssŭ' dĭēī

Pārtēm fūīssēt dē sūmmīs rēbŭ' rĕgūndīs

Cōnsĭlĭo īndŭ fŏrō lātō sānctōquĕ sĕnātū:

Cuī rēs aūdāctēr māgnās pārvāsquĕ iŏcūmquĕ

Ēlŏquĕrētūr cūnctă ‹sĭmūl› mălăque ēt bŏnă dīctū

Ēvŏmĕrēt, sī quī vēllēt, tūtōquĕ lŏcārēt.

Quōcūm mūltă vŏlūp āc gaūdĭă clāmquĕ pălāmquĕ.

Īngĕnĭūm cuī nūllă mălūm sēntēntĭă suādēt

Ūt făcĕrēt făcĭnūs, lĕvĭs, haūt mălŭ', dōctŭ', fĭdēlīs,

Suāvĭs hŏmō, fācūndŭ', sŭō cōntēntŭ', bĕātūs,

Scītŭ', sĕcūndă lŏquēns īn tēmpŏrĕ, cōmmŏdŭ' vērbūm

Paūcūm, mūltă tĕnēns āntīquă sĕpūltă, vĕtūstās

Quēm făcĭt ēt mōrēs vĕtĕrēsquĕ nŏvōsquĕ tĕnēntēm,

Mūltōrūm vĕtĕrūm lēgēs dīvūmque hŏmĭnūmquĕ;

Prūdēntēr quī dīctă lŏquīvĕ tăcērĕvĕ pōssīt:

Hūnc īntēr pūgnās cōmpēllāt Sērvĭlĭūs sīc:

LIBER VIII

DE BELLO HANNIBALICO

......pōstquām Dīscōrdĭă taētră

Bēllī fērrātōs pōstēs pōrtāsquĕ rĕfrēgīt.

Pēllĭtŭr ē mĕdĭō săpĭēntĭă, vī gĕrĭtūr rēs,

Spērnĭtŭr ōrātōr bŏnŭs, hōrrĭdŭ' mīlĕs ămātūr.

Haūt dōctīs dīctīs cērtāntēs sēd mălĕdīctīs

Mīscēnt īntēr sēse ĭnĭmīcĭtĭām | ăgĭtāntēs.

Nōn ēx iūrĕ mănū cōnsērtūm sēd măgĭ' fērrō

Rēm rĕpĕtūnt, rēgnūmquĕ pĕtūnt, vādūnt sŏlĭdā vī.

LIBER IX

DE CONSULATV CETHEGI ET TVDITANI

Āddĭtŭr ōrātōr Cōrnēlĭŭ' suāvĭlŏquēntī

Ōrĕ Cĕthēgūs Mārcŭ' Tŭdītānō cōnlēgă

Mārcī fīlĭŭs . . .

. . . īs dīctūst ōllīs pŏpŭlārĭbŭs ōlīm,

Quī tūm vīvēbānt hŏmĭnēs ātque aēvum ăgĭtābānt,

Flōs dēlībātūs pŏpŭlī Suādaēquĕ mĕdūllă.

FABII CVNCTATORIS ELOGIVM

Ūnŭs hŏmō nōbīs cūnctāndō rēstĭtŭīt rēm.

Nōn ēnīm rūmōrĕ' pŏnēbāt āntĕ sălūtēm.

Ērgō pōstquĕ măgīsquĕ vĭrī nūnc glōrĭă clārēt.

DE HANNIBALE

. . . . mōrtālēm sūmmūm fōrtūnă rĕpēntĕ

Rēddĭdĭt, ē sūmmō rēgno ūt fămŭl īnfĭmŭs ēssēt.

LIBER X

BELLVM MACEDONICVM

Īnsĕcĕ Mūsă mănū Rōmānōrum īndŭpĕrātōr

Quōd quīsque īn bēllō gēssīt cūm rēgĕ Phĭlīppō.

Ēgrĕgĭē cōrdātŭs hŏmō cătŭs Aēlĭŭ' Sēxtūs.

CHAROPI EPIROTAE PASTOR T. QVINCTIVM ADLOQVITVR

Sōllĭcĭtārī tē Tĭtĕ sīc nōctēsquĕ dĭēsquĕ

* * * * * *

Ō Tĭtĕ sī quĭd ĕgo ādiŭvĕrō cūrāmvĕ lĕvāssō,

Quaē nūnc tē cŏquĭt ēt vērsāt īn pēctŏrĕ fīxă,

Ēcquĭd ĕrīt praēmī? . . .

* * * * * *

Īllĕ vĭr haūd māgnā cūm rē, sēt plēnŭ' fĭdēī.

T. QVINCTIVS ANTE PVGNAM AD CYNOSCEPHALAS

Āspēctābāt vīrtūtēm lĕgĭōnĭ' sŭāī,

Ēxpēctāns sī mūssārēt quaē dēnĭquĕ paūsă

Pūgnāndī fĭĕrēt aūt dūrī fīnĭ' lăbōrīs.

LIBER XI

Quaē nĕquĕ Dārdănĭīs cāmpīs pŏtŭērĕ pĕrīrĕ,

Nēc cūm cāptă căpī, nēc cūm cōmbūstă crĕmārī.

LIBER XVII

RES GESTAE A.V.C. 572, 573

Cōncūrrūnt vĕl ŭtī vēntī cūm spīrĭtŭs aūstrī

Īmbrĭcĭtōr ăquĭlōquĕ sŭō cūm flāmĭnĕ cōntrā

Īndŭ mărī māgnō flūctūs ēxtōllĕrĕ cērtānt.

LIBER XVIII

PVGNA C. AELII TRIBVNI

Ūndĭquĕ cōnvĕnĭūnt vĕl ŭt īmbēr tēlă trĭbūnō:

Cōnfīgūnt pārmām, tīnnīt āstīlĭbŭs ūmbŏ

Aērātō sŏnĭtū gălĕaē: sēd nēc pŏtĕ quīsquām

Ūndĭquĕ nītēndō cōrpūs dīscērpĕrĕ fērrō.

Sēmpĕr ŏbūndāntēs hāstās frāngītquĕ quătītquĕ:

Tōtūm sūdŏr hăbēt cōrpūs mūltūmquĕ lăbōrāt,

Nēc rēspīrāndī fīt cōpĭă: praēpĕtĕ fērrō

Hīstrī tēlă mănū iăcĭēntēs sōllĭcĭtābānt.

DE SE IPSO

Nōs sŭmŭ' Rōmānī quī fūĭmŭs āntĕ Rŭdīnī.

Sīcūt fōrtĭs ĕquūs, spătĭō quī saēpĕ sŭprēmō

Vīcĭt Ŏlīmpĭă, nūnc sĕnĭō cōnfēctŭ' quĭēscīt.

INCERTAE SEDIS FRAGMENTA

Mōrĭbŭs āntīquīs rēs stāt Rōmānă vĭrīsquĕ.

Sēptīngēntī sūnt paūlō plūs aūt mĭnŭs ānnī

Aūgūsto aūgŭrĭō pōstquam īnclĭtă cōndĭtă Rōma ēst.

Ēt tūm sīc ŭt ĕquūs, quī dē praēsēpĭbŭ' fārtūs

Vīnclă sŭīs māgnīs ănĭmīs ābrūpĭt, ĕt īndĕ

Fērt sēsē cāmpī pēr caērŭlă laētăquĕ prātă

Cēlsō pēctŏrĕ, saēpĕ iŭbām quāssāt sĭmŭl āltām,

Spīrĭtŭs ēx ănĭmā călĭdā spūmās ăgĭt ālbās.

Pērquĕ făbām rēpūnt ēt mōllĭă crūră rĕpōnūnt.

ANNALIVM FRAGMENTA

LIBER I

ILIA AONEAE FILIA SOROREM ADLOQVITVR

Excita cum tremulis anus attulit artubu' lumen,

Talia commemorat lacrimans, exterrita somno:

'Eurudica prognata pater quam noster amavit,

Vires vitaque corpu' meum nunc deserit omne.

Nam me visus homo pulcher per amoena salicta

Et ripas raptare locosque novos: ita sola

Postilla germana soror, errare videbar

Tardaque vestigare et quaerere te, neque posse

Corde capessere: semita nulla pedem stabilibat.

Exin compellare pater me voce videtur

His verbis: "o gnata, tibi sunt ante ferendae

Aerumnae, post ex fluvio fortuna resistet."

Haec ecfatu' pater, germana, repente recessit

Nec sese dedit in conspectum corde cupitus,

Quamquam multa manus ad caeli caerula templa

Tendebam lacrumans et blanda voce vocabam.

Vix aegro cum corde meo me somnu' reliquit.'

ROMVLO AVSPICIA DATA

Curantes magna cum cura cumcupientes

Regni dant operam simul auspicio augurioque.

**********************************

‹Hinc› Remus auspicio se devovet atque secundam

Solus avem servat. at Romulu' pulcher in alto

Quaerit Aventino, servat genus altivolantum.

Certabant urbem Romam Remoramne vocarent.

Omnibu' cura viris uter esset induperator.

Expectant vel uti, consul cum mittere signum

Volt, omnes avidi spectant ad carceris oras,

Quam mox emittat pictis e faucibu' currus:

Sic expectabat populus atque ora tenebat

Rebus, utri magni victoria sit data regni.

Interea sol albu' recessit in infera noctis.

Exin candida se radiis dedit icta foras lux.

Et simul ex alto longe pulcherruma praepes

Laeva volavit avis: simul aureus exoritur sol.

Cedunt de caelo ter quattor corpora sancta

Avium, praepetibus sese pulchrisque locis dant.

Conspicit inde sibi data Romulus esse priora,

Auspicio regni stabilita scamna locumque.

ROMVLI NENIA

Pectora diu tenet desiderium, simul inter

Sese sic memorant, "O Romule, Romule die,

Qualem te patriae custodem di genuerunt!

O pater o genitor o sanguen dis oriundum,

Tu produxisti nos intra luminis oras."

Romulus in caelo cum dis genitalibus aevum

Degit.

LIBER VI (FRAGMENTA QVAE EXSTANT OMNIA)

BELLVM CVM PYRRHO EPIRI REGE

Quis potis ingentis oras evolvere belli?

Tum cum corde suo divum pater atque hominum rex

Effatur.

POSTVMIVS APVD TARENTINOS

Contra carinantes verba atque obscena profatus.

TARENTINI PYRRHVM ARCESSVNT

Navu' repertus homo Graio patre Graius homo rex,

Nomine Burrus uti memorant a stirpe supremo.

Intus in occulto mussabant . . . . .

ORACVLVM APOLLINIS PYRRHO DATVM

Aio te Aeacida Romanos vincere posse.

. . . . . stolidum genus Aeacidarum

Bellipotentes sunt magi' quam sapientipotentes.

PROLETARII ARMANTVR

Proletariu' publicitus scuteisque feroque

Ornatur ferro, muros urbemque forumque

Excubiis curant.

Balantum pecudes quatit: omnes arma requirunt.

Arbores ad rogos faciendos caeduntur . .

Incedunt arbusta per alta, securibu' caedunt,

Percellunt magnas quercus, exciditur ilex,

Fraxinu' frangitur atque abies consternitur alta.

Pinus proceras pervortunt: omne sonabat

Arbustum fremitu silvai frondosai.

EPIGRAMMA PYRRHI IN TEMPLO TARENTINI IOVIS

Qui antehac invicti fuerunt, pater optime Olympi,

Hos et ego in pugna vici victusque sum ab isdem,

PYRRHI DE CAPTIVIS REDDENDIS PRAECLARA SENTENTIA

Nec mi aurum posco nec mi pretium dederitis:

Non cauponantes bellum sed belligerantes,

Ferro non auro vitam cernamus utrique.

Vosne velit an me regnare Hera quidve ferat Fors

Virtute experiamur. Et hoc simul accipe dictum:

Quorum virtutei belli fortuna pepercit,

Eorundem libertati me parcere certumst.

Dono ducite, doque volentibu' cum magnis Dis.

SENTENTIA AB APPIO DICTA

Quo vobis mentes rectae quae stare solebant

Antehac, dementes sese flexere viai?

Sed quid ego hic animo lamentor? . . .

CINEAS REDIT RE INFECTA

Orator sine pace redit regique refert rem.

CINEAS REM PYRRHO REFERT

. . . ast animo superant atque aspera prima

Volnera belli despernunt . . .

. . decretum est fossari corpora telis.

Dum quidem unus homo Romanus toga superescit.

DECIVS NEPOS SE APVD AVSCVLVM DEVOVET

. . . . . . . . divi hoc audite parumper,

Ut pro Romano populo prognariter armis

Certando prudens animam de corpore mitto.

DE REBVS AD BENEVENTVM GESTIS

Lumen . . . . . . . . . . . . . . . scitus agaso

Vertitur interea caelum cum ingentibu' signis.

Ut primum tenebris abiectis indalbabat.

LAUS M'. CVRII

Quem nemo ferro potuit superare nec auro.

LIBER VII

ENNII DE NAEVIO SENTENTIA

..........scripsere alii rem

Versibu' quos olim Faunei vatesque canebant;

Cum neque Musarum scopulos quisquam superarat

Nec dicti studiosus erat,

ante hunc

Nos ausi reserare . . . .

GEMINI SERVILII AMICUS DESCRIBITUR

Haece locutu' vocat quocum bene saepe libenter

Mensam sermonesque suos rerumque suarum

Comiter impartit, magnam cum lassu' diei

Partem fuisset de summis rebu' regundis

Consilio indu foro lato sanctoque senatu:

Cui res audacter magnas parvasque iocumque

Eloqueretur cuncta ‹simul› malaque et bona dictu

Evomeret, si qui vellet, tutoque locaret.

Quocum multa volup ac gaudia clamque palamque.

Ingenium cui nulla malum sententia suadet

Ut faceret facinus, levis, haut malu', doctu', fidelis,

Suavis homo, facundu', suo contentu', beatus,

Scitu', secunda loquens in tempore, commodu' verbum

Paucum, multa tenens antiqua sepulta, vetustas

Quem facit et mores veteresque novosque tenentem,

Multorum veterum leges divumque hominumque;

Prudenter qui dicta loquive tacereve possit:

Hunc inter pugnas compellat Servilius sic:

LIBER VIII

DE BELLO HANNIBALICO

......postquam Discordia taetra

Belli ferratos postes portasque refregit.

Pellitur e medio sapientia, vi geritur res,

Spernitur orator bonus, horridus miles amatur.

Haut doctis dictis certantes sed maledictis

Miscent inter sese inimicitiam | agitantes.

Non ex iure manu consertum sed magi' ferro

Rem repetunt, regnumque petunt, vadunt solida vi.

LIBER IX

DE CONSULATV CETHEGI ET TVDITANI

Additur orator Corneliu' suaviloquenti

Ore Cethegus Marcu' Tuditano conlega

Marci filius . . .

. . . is dictust ollis popularibus olim,

Qui tum vivebant homines atque aevum agitabant,

Flos delibatus populi Suadaeque medulla.

FABII CVNCTATORIS ELOGIVM

Unus homo nobis cunctando restituit rem.

Non enim rumore' ponebat ante salutem.

Ergo postque magisque viri nunc gloria claret.

DE HANNIBALE

. . . . mortalem summum fortuna repente

Reddidit, e summo regno ut famul infimus esset.

LIBER X

BELLVM MACEDONICVM

Insece Musa manu Romanorum induperator

Quod quisque in bello gessit cum rege Philippo.

Egregie cordatus homo catus Aeliu' Sextus.

CHAROPI EPIROTAE PASTOR T. QVINCTIVM ADLOQVITVR

Sollicitari te Tite sic noctesque diesque

* * * * * *

O Tite si quid ego adiuvero curamve levasso,

Quae nunc te coquit et versat in pectore fixa,

Ecquid erit praemi? . . .

* * * * * *

Ille vir haud magna cum re, set plenu' fidei.

T. QVINCTIVS ANTE PVGNAM AD CYNOSCEPHALAS

Aspectabat virtutem legioni' suai,

Expectans si mussaret quae denique pausa

Pugnandi fieret aut duri fini' laboris.

LIBER XI

Quae neque Dardaniis campis potuere perire,

Nec cum capta capi, nec cum combusta cremari.

LIBER XVII

RES GESTAE A.V.C. 572, 573

Concurrunt vel uti venti cum spiritus austri

Imbricitor aquiloque suo cum flamine contra

Indu mari magno fluctus extollere certant.

LIBER XVIII

PVGNA C. AELII TRIBVNI

Undique conveniunt vel ut imber tela tribuno:

Configunt parmam, tinnit astilibus umbo

Aerato sonitu galeae: sed nec pote quisquam

Undique nitendo corpus discerpere ferro.

Semper obundantes hastas frangitque quatitque:

Totum sudor habet corpus multumque laborat,

Nec respirandi fit copia: praepete ferro

Histri tela manu iacientes sollicitabant.

DE SE IPSO

Nos sumu' Romani qui fuimus ante Rudini.

Sicut fortis equus, spatio qui saepe supremo

Vicit Olimpia, nunc senio confectu' quiescit.

INCERTAE SEDIS FRAGMENTA

Moribus antiquis res stat Romana virisque.

Septingenti sunt paulo plus aut minus anni

Augusto augurio postquam inclita condita Roma est.

Et tum sic ut equus, qui de praesepibus fartus

Vincla suis magnis animis abrupit, et inde

Fert sese campi per caerula laetaque prata

Celso pectore, saepe iubam quassat simul altam,

Spiritus ex anima calida spumas agit albas.

Perque fabam repunt et mollia crura reponunt.