1

Dicite «Io Paean» et «Io» bis dicite «Paean»:

decidit in casses praeda petita meos.

Laetus amans donat viridi mea carmina palma

praelata Ascraeo Maeonioque seni.

Talis ab armiferis Priameius hospes Amyclis

candida cum rapta coniuge vela dedit;

talis erat qui te curru victore ferebat,

vecta peregrinis Hippodamia rotis.

Quid properas, iuvenis? Mediis tua pinus in undis

navigat, et longe, quem peto, portus abest.

Non satis est venisse tibi me vate puellam;

arte mea capta est, arte tenenda mea est.

Nec minor est virtus, quam quaerere, parta tueri:

casus inest illic, hoc erit artis opus.

Nunc mihi, si quando, puer et Cytherea, favete;

nunc Erato, nam tu nomen Amoris habes.

Magna paro, quas possit Amor remanere per artes,

dicere, tam vasto pervagus orbe puer.

Et levis est et habet geminas, quibus avolet, alas;

difficile est illis inposuisse modum.

Sospitis effugio praestruxerat omnia Minos;

audacem pinnis repperit ille viam.

Daedalus, ut clausit conceptum crimine matris

semibovemque virum semivirumque bovem,

«Sit modus exilio,» dixit «iustissime Minos;

accipiat cineres terra paterna meos,

et, quoniam in patria fatis agitatus iniquis

vivere non potui, da mihi posse mori.

Da reditum puero, senis est si gratia vilis;

si non vis puero parcere, parce seni.»

Dixerat haec, sed et haec et multo plura licebat

diceret, egressus non dabat ille viro.

Quod simul ut sensit, «Nunc nunc, o Daedale,» dixit

«materiam, qua sis ingeniosus, habes.

Possidet et terras et possidet aequora Minos:

nec tellus nostrae nec patet unda fugae.

Restat iter caeli: caelo temptabimus ire.

Da veniam coepto, Iuppiter alte, meo.

Non ego sidereas adfecto tangere sedes;

qua fugiam dominum, nulla nisi ista via est.

Per Styga detur iter, Stygias transnabimus undas;

sunt mihi naturae iura novanda meae.»

Ingenium mala saepe movent: quis crederet umquam

aërias hominem carpere posse vias?

Remigium volucrum, disponit in ordine pinnas

et leve per lini vincula nectit opus;

imaque pars ceris adstringitur igne solutis,

finitusque novae iam labor artis erat.

Tractabat ceramque puer pinnasque renidens

nescius haec umeris arma parata suis.

Cui pater «His» inquit «patria est adeunda carinis;

hac nobis Minos effugiendus ope.

Aëra non potuit Minos, alia omnia clausit:

quem licet, inventis aëra rumpe meis.

Sed tibi non virgo Tegeaea comesque Bootae,

ensiger Orion, aspiciendus erit:

me pinnis sectare datis; ego praevius ibo:

sit tua cura sequi, me duce tutus eris.

Nam, sive aetherias vicino sole per auras

ibimus, impatiens cera caloris erit;

sive humiles propiore freto iactabimus alas,

mobilis aequoreis pinna madescit aquis.

Inter utrumque vola; ventos quoque, nate, timeto,

quaque ferent aurae, vela secunda dato.»

Dum monet, aptat opus puero monstratque moveri,

erudit infirmas ut sua mater aves;

inde sibi factas umeris accommodat alas

perque novum timide corpora librat iter;

iamque volaturus parvo dedit oscula nato,

nec patriae lacrimas continuere genae.

Monte minor collis, campis erat altior aequis;

hinc data sunt miserae corpora bina fugae.

Et movet ipse suas et nati respicit alas

Daedalus et cursus sustinet usque suos.

Iamque novum delectat iter, positoque timore

Icarus audaci fortius arte volat.

(Hos aliquis, tremula dum captat harundine pisces

vidit, et inceptum dextra reliquit opus.)

Iam Samos a laeva (fuerant Naxosque relictae

et Paros et Clario Delos amata deo),

dextra Lebinthos erat silvisque umbrosa Calymne

cinctaque piscosis Astypalaea vadis,

cum puer incautis nimium temerarius annis

altius egit iter deseruitque patrem.

Vincla labant et cera deo propiore liquescit,

nec tenues ventos bracchia nota tenent.

Territus a summo despexit in aequora caelo;

nox oculis pavido venit oborta metu.

Tabuerant cerae; nudos quatit ille lacertos,

et trepidat nec, quo sustineatur habet.

Decidit atque cadens «Pater o pater, auferor» inquit;

clauserunt virides ora loquentis aquae.

At pater infelix, nec iam pater, «Icare» clamat,

«Icare,» clamat «ubi es, quoque sub axe volas?

Icare» clamabat; pinnas aspexit in undis.

Ossa tegit tellus, aequora nomen habent.

Non potuit Minos hominis conpescere pinnas,

ipse deum volucrem detinuisse paro.

Fallitur, Haemonias si quis decurrit ad artes

datque quod a teneri fronte revellit equi.

Non facient, ut vivat amor, Medeides herbae

mixtaque cum magicis nenia Marsa sonis:

Phasias Aesoniden, Circe tenuisset Ulixem,

si modo servari carmine possit amor.

Nec data profuerint pallentia philtra puellis;

philtra nocent animis vimque furoris habent.

Sit procul omne nefas! Ut ameris, amabilis esto;

quod tibi non facies solave forma dabit.

Sis licet antiquo Nireus adamatus Homero

Naiadumque tener crimine raptus Hylas,

ut dominam teneas nec te mirere relictum,

ingenii dotes corporis adde bonis.

Forma bonum fragile est, quantumque accedit ad annos,

fit minor et spatio carpitur ipsa suo.

Nec violae semper nec hiantia lilia florent,

et riget amissa spina relicta rosa;

et tibi iam venient cani, formose, capilli,

iam venient rugae, quae tibi corpus arent.

Iam molire animum, qui duret, et adstrue formae:

solus ad extremos permanet ille rogos.

Nec levis ingenuas pectus coluisse per artes

cura sit et linguas edidicisse duas:

non formosus erat, sed erat facundus Ulixes,

et tamen aequoreas torsit amore deas.

O quotiens illum doluit properare Calypso

remigioque aptas esse negavit aquas!

Haec Troiae casus iterumque iterumque rogabat;

ille referre aliter saepe solebat idem.

Litore constiterant; illic quoque pulchra Calypso

exigit Odrysii fata cruenta ducis.

Ille levi virga (virgam nam forte tenebat),

quod rogat, in spisso litore pingit opus.

«Haec» inquit «Troia est» (muros in litore fecit),

«hic tibi sit Simois; haec mea castra puta.

Campus erat» campumque facit), «quem caede Dolonis

sparsimus, Haemoniis dum vigil optat equos.

Illic Sithonii fuerant tentoria Rhesi;

hac ego sum captis nocte revectus equis»

pluraque pingebat, subitus cum Pergama fluctus

abstulit et Rhesi cum duce castra suo;

tum dea «quas» inquit «fidas tibi credis ituro,

perdiderint undae nomina quanta, vides?»

Ergo age, fallaci timide confide figurae,

quisquis es, aut aliquid corpore pluris habe.

Dextera praecipue capit indulgentia mentes;

asperitas odium saevaque bella movet.

Odimus accipitrem, quia vivit semper in armis,

et pavidum solitos in pecus ire lupos;

at caret insidiis hominum, quia mitis, hirundo,

quasque colat turres Chaonis ales habet.

Este procul, lites et amarae proelia linguae;

dulcibus est verbis mollis alendus amor.

Lite fugent nuptaeque viros nuptasque mariti

inque vicem credant res sibi semper agi:

hoc decet uxores, dos est uxoria lites;

audiat optatos semper amica sonos.

Non legis iussu lectum venistis in unum;

fungitur in vobis munere legis Amor.

Blanditias molles auremque iuvantia verba

adfer, ut adventu laeta sit illa tuo.

Non ego divitibus venio praeceptor amandi;

nil opus est illi, qui dabit, arte mea.

Secum habet ingenium qui, cum libet, «Accipe» dicit;

cedimus, inventis plus placet ille meis.

Pauperibus vates ego sum, quia pauper amavi;

cum dare non possem munera, verba dabam.

Pauper amet caute, timeat maledicere pauper,

multaque divitibus non patienda ferat.

Me memini iratum dominae turbasse capillos;

haec mihi quam multos abstulit ira dies!

Nec puto nec sensi tunicam laniasse, sed ipsa

dixerat, et pretio est illa redempta meo.

At vos, si sapitis, vestri peccata magistri

effugite et culpae damna timete meae;

proelia cum parthis, cum culta pax sit amica

et iocus et causa quicquid amoris habet.

Si nec blanda satis nec erit tibi comis amanti,

perfer et obdura: postmodo mitis erit.

Flectitur obsequio curvatus ab arbore ramus;

frangis, si vires experiare tuas.

Obsequio tranantur aquae, nec vincere possis

flumina, si contra quam rapit unda nates.

Obsequium tigrisque domat Numidasque leones;

rustica paulatim taurus aratra subit.

Quid fuit asperius Nonacrina | Atalanta?

Subcubuit meritis trux tamen illa viri.

Saepe suos casus nec mitia facta puellae

flesse sub arboribus Milaniona ferunt;

saepe tulit iusso fallacia retia collo,

saepe fera torvos cuspide fixit apros.

Sensit et Hylaei contentum saucius arcum;

sed tamen hoc arcu notior alter erat.

Non te Maenalias armatum scandere silvas

nec iubeo collo retia ferre tuo,

pectora nec missis iubeo praebere sagittis,

artis erunt cautae mollia iussa meae.

Cede repugnanti: cedendo victor abibis;

fac modo, quas partes illa iubebit, agas.

Arguet: arguito; quicquid probat illa, probato;

quod dicet, dicas; quod negat illa, neges.

Riserit: adride; si flebit, flere memento:

imponat leges vultibus illa tuis.

Seu ludet numerosque manu iactabit eburnos,

tu male iactato, tu male iacta dato;

seu iacies talos, victam ne poena sequatur,

damnosi facito stent tibi saepe canes.

Sive latrocinii sub imagine calculus ibit,

fac pereat vitreo miles ab hoste tuus.

Ipse tene distenta suis umbracula virgis,

ipse fac in turba, qua venit illa, locum.

Nec dubita tereti scamnum producere lecto,

et tenero soleam deme vel adde pedi.

Saepe etiam dominae, quamvis horrebis et ipse,

algenti manus est calefacta sinu.

Nec tibi turpe puta (quamvis sit turpe, placebit)

ingenua speculum sustinuisse manu.

Ille, fatigata praebendo monstra noverca

qui meruit caelum, quod prior ipse tulit,

inter Ioniacas calathum tenuisse puellas

creditur et lanas excoluisse rudes.

Paruit imperio dominae Tirynthius heros:

i nunc et dubita ferre quod ille tulit.

Iussus adesse foro iussa maturius hora

fac semper venias nec nisi serus abi.

Occurras aliquo tibi dixerit: omnia differ;

curre, nec inceptum turba moretur iter.

Nocte domum repetens epulis perfuncta redibit:

tunc quoque pro servo, si vocat illa, veni.

Rure erit et dicet venias; Amor odit inertes:

si rota defuerit, tu pede carpe viam.

Nec grave te tempus sitiensque Canicula tardet

nec via per iactas candida facta nives.

Militiae species amor est: discedite, segnes;

non sunt haec timidis signa tuenda viris.

Nox et hiems longaeque viae saevique dolores

mollibus his castris et labor omnis inest.

Saepe feres imbrem caelesti nube solutum

frigidus et nuda saepe iacebis humo.

Cynthius Admeti vaccas pavisse Pheraei

fertur et in parva delituisse casa:

quod Phoebum decuit, quem non decet? Exue fastus,

curam mansuri quisquis amoris habes.

Si tibi per tutum planumque negabitur ire

atque erit opposita ianua fulta sera,

at tu per praeceps tecto delabere aperto,

det quoque furtivas alta fenestra vias.

Laeta erit et causam tibi se sciet esse pericli;

hoc dominae certi pignus amoris erit.

Saepe tua poteras, Leandre, carere puella;

transnabas, animum nosset ut illa tuum.

Nec pudor ancillas, ut quaeque erit ordine prima,

nec tibi sit servos demeruisse pudor:

nomine quemque suo (nulla est iactura) saluta;

iunge tuis humiles ambitiose manus;

sed tamen et servo (levis est impensa) roganti

porrige Fortunae munera parva die;

porrige et ancillae, qua poenas luce pependit

lusa maritali Gallica veste manus.

Fac plebem, mihi crede, tuam; sit semper in illa

ianitor et thalami qui iacet ante fores.

Nec dominam iubeo pretioso munere dones;

parva, sed e parvis callidus apta dato.

Cum bene dives ager, cum rami pondere nutant,

adferat in calatho rustica dona puer

(rure suburbano poteris tibi dicere missa,

illa vel in Sacra sint licet empta Via);

adferat aut uvas aut, quas Amaryllis amabat,

at nunc, castaneas, non amat illa, nuces.

Quin etiam turdoque licet missaque corona

te memorem dominae testificere tuae.

Turpiter his emitur spes mortis et orba senectus;

a, pereant, per quos munera crimen habent!

Quid tibi praecipiam teneros quoque mittere versus?

Ei mihi, non multum carmen honoris habet.

Carmina laudantur sed munera magna petuntur:

dummodo sit dives, barbarus ipse placet.

Aurea sunt vere nunc saecula; plurimus auro

venit honos, auro conciliatur amor.

Ipse licet venias Musis comitatus, Homere,

si nihil attuleris, ibis, Homere, foras.

Sunt tamen et doctae, rarissima turba, puellae;

altera non doctae turba, sed esse volunt.

Utraque laudetur per carmina; carmina lector

commendet dulci qualiacumque sono.

His ergo aut illis vigilatum carmen in ipsas

forsitan exigui muneris instar erit.

At quod eris per te facturus et utile credis,

id tua te facito semper amica roget:

libertas alicui fuerit promissa tuorum;

hanc tamen a domina fac petat ille tua.

Si poenam servo, si vincula saeva remittis,

quod facturus eras, debeat illa tibi.

Utilitas tua sit, titulus donetur amicae;

perde nihil, partes illa potentis agat.

Sed te, cuicumque est retinendae cura puellae,

attonitum forma fac putet esse sua.

Sive erit in Tyriis, Tyrios laudabis amictus;

sive erit in Cois, Coa decere puta.

Aurata est: ipso tibi sit pretiosior auro;

gausapa si sumit, gausapa sumpta proba.

Astiterit tunicata: «Moves incendia» clama,

sed timida, caveat frigora, voce roga.

Conpositum discrimen erit: discrimina lauda;

torserit igne comas: torte capille, place.

Bracchia saltantis, vocem mirare canentis,

et, quod desierit, verba querentis habe.

Ipsos concubitus, ipsum venerere licebit,

quod iuvat, et †quaedam gaudia noctis habe†.

Ut fuerit torva violentior illa Medusa,

fiet amatori lenis et aequa suo.

Tantum, ne pateas verbis simulator in illis,

effice nec vultu destrue dicta tuo.

Si latet, ars prodest; adfert deprensa pudorem

atque adimit merito tempus in omne fidem.

Saepe sub autumnum, cum formosissimus annus

plenaque purpureo subruet uva mero,

cum modo frigoribus premitur, modo solvitur aestu,

aëre non certo corpora languor habet.

Illa quidem valeat, sed si male firma cubabit

et vitium caeli senserit aegra sui,

tunc amor et pietas tua sit manifesta puellae;

tum sere, quod plena postmodo falce metas.

Nec tibi morosi veniant fastidia morbi,

perque tuas fiant, quae sinet ipsa, manus,

et videat flentem, nec taedeat oscula ferre,

et sicco lacrimas conbibat ore tuas.

Multa vove, sed cuncta palam, quotiensque libebit,

quae referas illi, somnia laeta vide.

Et veniat quae lustret anus lectumque locumque,

praeferat et tremula sulphur et ova manu.

Omnibus his inerunt gratae vestigia curae;

in tabulas multis haec via fecit iter.

Nec tamen officiis odium quaeratur ab aegra;

sit suus in blanda sedulitate modus:

neve cibo prohibe nec amari pocula suci

porrige; rivalis misceat illa tuus.

Sed non, cui dederas a litore carbasa, vento

utendum, medio cum potiere freto.

Dum novus errat amor, vires sibi colligat usu;

si bene nutrieris, tempore firmus erit:

quem taurum metuis, vitulum mulcere solebas;

sub qua nunc recubas arbore, virga fuit;

nascitur exiguus, sed opes adquirit eundo,

quaque venit, multas accipit amnis aquas.

Fac tibi consuescat: nil adsuetudine maius,

quam, tu, dum capias, taedia nulla fuge:

te semper videat, tibi semper praebeat aures,

exhibeat vultus noxque diesque tuos.

Cum tibi maior erit fiducia, posse requiri,

cum procul absenti cura futurus eris,

da requiem: requietus ager bene credita reddit,

terraque caelestes arida sorbet aquas:

Phyllida Demophoon praesens moderatius iussit,

exarsit velis acrius illa datis.

Penelopen absens sollers torquebat Ulixes;

Phylacides aberat, Laodamia, tuus.

Sed mora tuta brevis: lentescunt tempore curae

vanescitque absens et novus intrat amor:

dum Menelaus abest, Helene, ne sola iaceret,

hospitis est trepido nocte recepta sinu.

Quis stupor hic, Menelaë, fuit? Tu solus abibas,

isdem sub tectis hospes et uxor erant?

Accipitri timidas credis furiose columbas,

plenum montano credis ovile lupo.

Nil Helene peccat, nihil hic committit adulter:

quod tu, quod faceret quilibet, ille facit.

Cogis adulterium dando tempusque locumque;

quid, nisi consilio est usa puella tuo?

Quid faciat? Vir abest, et adest non rusticus hospes,

et timet in vacuo sola cubare toro.

Viderit Atrides; Helenen ego crimine solvo:

usa est humani commoditate viri.

Sed neque fulvus aper media tam saevus in ira est,

fulmineo rabidos cum rotat ore canes,

nec lea, cum catulis lactantibus ubera praebet,

nec brevis ignaro vipera laesa pede

femina quam socii deprensa paelice lecti:

ardet et in vultu pignora mentis habet;

in ferrum flammasque ruit positoque decore

fertur, ut Aonii cornibus icta dei.

Coniugis admissum violataque iura marita est

barbara per natos Phasias ulta suos;

altera dira parens haec est, quam cernis, hirundo:

aspice, signatum sanguine pectus habet.

Hoc bene compositos, hoc firmos solvit amores;

crimina sunt cautis ista timenda viris.

Nec mea vos uni donat censura puellae;

di melius! Vix hoc nupta tenere potest.

Ludite, sed furto celetur culpa modesto;

gloria peccati nulla petenda sui est.

Nec dederis munus, cognosse quod altera possit,

nec sint nequitiae tempora certa tuae,

et, ne te capiat latebris sibi femina notis,

non uno est omnis convenienda loco,

et, quotiens scribes, totas prius ipse tabellas

inspice: plus multae, quam sibi missa, legunt.

Laesa Venus iusta arma movet telumque remittit

et, modo quod questa est, ipse querare facit:

dum fuit Atrides una contentus, et illa

casta fuit; vitio est improba facta viri.

Audierat laurumque manu vittasque ferentem

pro nata Chrysen non valuisse sua;

audierat, Lyrnesi, tuos, abducta, dolores

bellaque per turpis longius isse moras.

Haec tamen audierat; Priameida viderat ipsa:

victor erat praedae praeda pudenda suae.

Inde Thyestiaden animo thalamoque recepit

et male peccantem Tyndaris ulta virum.

Quae bene celaris, si qua tamen acta patebunt,

illa licet pateant, tu tamen usque nega.

Tu neque subiectus solito nec blandior esto:

haec animi multum signa nocentis habent.

Sed lateri ne parce tuo: pax omnis in uno est;

concubitu prior est infitianda Venus.

Sunt quae praecipiant herbas, satureia, nocentes

sumere; iudiciis ista venena meis.

Aut piper urticae mordacis semine miscent

tritaque in annoso flava pyrethra mero.

Sed dea non patitur sic ad sua gaudia cogi,

colle sub umbroso qua tenet altus Eryx.

Candidus, Alcathoi qui mittitur urbe Pelasga,

bulbus et, ex horto quae venit, herba salax

ovaque sumantur, sumantur Hymettia mella

quasque tulit folio pinus acuta nuces.

Docta, quid ad magicas, Erato, deverteris artes?

Interior curru meta terenda meo est.

Qui modo celabas monitu tua crimina nostro,

flecte iter et monitu detege furta meo.

Nec levitas culpanda mea est: non semper eodem

impositos vento panda carina vehit.

Nam modo Threicio Borea, modo currimus Euro;

saepe tument Zephyro lintea, saepe Noto.

Aspice, ut in curru modo det fluitantia rector

lora, modo admissos arte retentet equos.

Sunt quibus ingrate timida indulgentia servit

et, si nulla subest aemula, languet amor;

luxuriant animi rebus plerumque secundis,

nec facile est aequa commoda mente pati.

Ut levis absumptis paulatim viribus ignis

ipse latet, summo canet in igne cinis,

sed tamen extinctas admoto sulphure flammas

invenit et lumen, quod fuit ante, redit:

sic, ubi pigra situ securaque pectora torpent,

acribus est stimulis eliciendus amor.

Fac timeat da te tepidamque recalface mentem;

palleat indicio criminis illa tui.

O quater et quotiens numero conprendere non est

felicem, de quo laesa puella dolet!

Quae, simul invitas crimen pervenit ad aures,

excidit, et miserae voxque colorque fugit.

Ille ego sim, cuius laniet furiosa capillos;

ille ego sim, teneras cui petat ungue genas,

quem videat lacrimans, quem torvis spectet ocellis,

quo sine non possit vivere, posse velit.

Si spatium quaeras, breve sit, quod laesa queratur,

ne lenta vires colligat ira mora.

Candida iamdudum cingatur colla lacertis,

inque tuos flens est accipienda sinus;

oscula da flenti, Veneris da gaudia flenti:

pax erit; hoc uno solvitur ira modo.

Cum bene saevierit, cum certa videbitur hostis,

tum pete concubitus foedera: mitis erit.

Illic depositis habitat Concordia telis,

illo, crede mihi, Gratia nata loco est.

Quae modo pugnarunt, iungunt sua rostra columbae,

quarum blanditias verbaque murmur habet.

Prima fuit rerum confusa sine ordine moles

unaque erat facies sidera, terra, fretum;

mox caelum impositum terris, humus aequore cincta est,

inque suas partes cessit inane chaos;

silva feras, volucres aër accepit habendas:

in liquida, pisces, delituistis aqua.

Tum genus humanum solis errabat in agris

idque merae vires et rude corpus erat;

silva domus fuerat, cibus herba, cubilia frondes,

iamque diu nulli cognitus aër erat.

Blanda truces animos fertur mollisse voluptas:

constiterant una femina virque loco.

Quid facerent, ipsi nullo didicere magistro;

arte Venus nulla dulce peregit opus.

Ales habet, quod amet; cum quo sua gaudia iungat,

invenit in media femina piscis aqua;

cerva parem sequitur, serpens serpente tenetur;

haeret adulterio cum cane nexa canis;

laeta salitur ovis, tauro quoque laeta iuvenca est;

sustinet inmundum sima capella marem.

In furias agitantur equae spatioque remota

per loca dividuos amne sequuntur equos.

Ergo age et iratae medicamina fortia praebe;

illa feri requiem sola doloris habent,

illa Machaonios superant medicamina sucos;

his, ubi peccaris, restituendus eris.

Haec ego cum caneres, subito manifestus Apollo

movit inauratae pollice fila lyrae.

In manibus laurus, sacris induta capillis

laurus erat: vates ille videndus adit.

Is mihi «Lascivi» dixit «praeceptor Amoris,

duc age discipulos ad mea templa tuos,

est ubi diversum fama celebrata per orbem

littera, cognosci quae sibi quemque iubet.

Qui sibi notus erit, solus sapienter amabit

atque opus ad vires exiget omne suas:

cui faciem natura dedit, spectetur ab illa;

cui color est, umero saepe patente cubet;

qui sermone placet, taciturna silentia vitet;

qui canit arte, canat; qui bibit arte, bibat.

Sed neque declament medio sermone diserti,

nec sua non sanus scripta poëta legat.»

Sic monuit Phoebus: Phoebo parete monenti;

certa dei sacro est huius in ore fides.

Ad propiora vocor; quisquis sapienter amabit,

vincet et e nostra, quod petet, arte feret.

Credita non semper sulci cum fenere reddunt,

nec semper dubias adiuvat aura rates:

quod iuvat, exiguum, plus est, quod laedat amantes:

proponant animo multa ferenda suo.

Quot lepores in Atho, quot apes pascuntur in Hybla,

caerula quot bacas Palladis arbor habet,

litore quot conchae, tot sunt in amore dolores;

quae patimur, multo spicula felle madent.

Dicta erit isse foras, quam tu fortasse videbis:

isse foras et te falsa videre puta.

Clausa tibi fuerit promissa ianua nocte:

perfer et inmunda ponere corpus humo.

Forsitan et vultu mendax ancilla superbo

dicet «Quid nostras obsidet iste fores? »

Postibus et durae supplex blandire puellae

et capiti demptas in fore pone rosas.

Cum volet, accedes; cum te vitabit, abibis:

dedecet ingenuos taedia ferre sui.

«Effugere hunc non est» quare tibi possit amica

dicere? Non omni tempore †sensus obest†.

Nec maledicta puta nec verbera ferre puellae

turpe nec ad teneros oscula ferre pedes.

Quid moror in parvis? Animus maioribus instat;

magna cano: toto pectore, vulgus, ades.

Ardua molimur, sed nulla, nisi ardua, virtus;

difficilis nostra poscitur arte labor.

Rivalem patienter habe: victoria tecum

stabit, eris magni victor in Arce Iovis.

Haec tibi non hominem sed quercus crede Pelasgas

dicere; nil istis ars mea maius habet.

Innuet illa: feras; scribet: ne tange tabellas;

unde volet, veniat, quoque libebit, eat.

Hoc in legitima praestant uxore mariti,

cum, tener, ad partes tu quoque, Somne, venis.

Hac ego, confiteor, non sum perfectus in arte;

quid faciam? Monitis sum minor ipse meis.

Mene palam nostrae det quisquam signa puellae

et patiar nec me, quo libet, ira ferat?

Oscula vir dederat, memini, suus; oscula questus

sum data: barbaria noster abundat amor.

Non semel hoc vitium nocuit mihi; doctior ille,

quo veniunt alii conciliante viri.

Sed melius nescisse fuit: sine furta tegantur,

ne fugiat fasso victus ab ore pudor.

Quo magis, o iuvenes, deprendere parcite vestras;

peccent, peccantes verba dedisse putent.

Crescit amor prensis: ubi par fortuna duorum est,

in causa damni perstat uterque sui.

Fabula narratur toto notissima caelo,

Mulciberis capti Marsque Venusque dolis.

Mars pater insano Veneris turbatus amore

de duce terribili factus amator erat;

nec Venus oranti (neque enim dea mollior ulla est)

rustica Gradivo difficilisque fuit.

A, quotiens lasciva pedes risisse mariti

dicitur et duras igne vel arte manus!

Marte palam simul est Vulcanum imitata, decebat,

multaque cum forma gratia mixta fuit.

Sed bene concubitus primo celare solebant;

plena verecundi culpa pudoris erat.

Indicio Solis (quis Solem fallere possit?)

cognita Vulcano coniugis acta suae.

(Quam mala, Sol, exempla moves! Pete munus ab ipsa:

et tibi, si taceas, quod dare possit, habet.)

Mulciber obscuros lectum circaque superque

disponit laqueos; lumina fallit opus.

Fingit iter Lemnon; veniunt ad foedus amantes;

impliciti laqueis nudus uterque iacent;

convocat ille deos; praebent spectacula capti;

vix lacrimas Venerem continuisse putant;

non vultus texisse suos, non denique possunt

partibus obscenis obposuisse manus.

Hic aliquis ridens «In me, fortissime Mavors,

si tibi sunt oneri, vincula transfer» ait.

Vix precibus, Neptune, tuis captiva resolvit

corpora; Mars Thracen occupat, illa Paphon.

Hoc tibi perfecto, Vulcane, quod ante tegebant,

liberius faciunt, et pudor omnis abest.

Saepe tamen demens stulte fecisse fateris,

teque ferunt artis paenituisse tuae.

Hoc vetiti vos este: vetat deprensa Dione

insidias illas, quas tulit ipsa, dare.

Nec vos rivali laqueos disponite nec vos

excipite arcana verba notata manu;

ista viri captent, si iam captanda putabunt,

quos faciet iustos ignis et unda viros.

En iterum testor: nihil hic nisi lege remissum

luditur; in nostris insita nulla iocis.

Quis Cereris ritus ausit vulgare profanis

magnaque Threicia sacra reperta Samo?

Exigua est virtus praestare silentia rebus;

at contra gravis est culpa tacenda loqui.

O bene, quod frustra captatis arbore pomis

garrulus in media Tantalus aret aqua!

Praecipue Cytherea iubet sua sacra taceri;

admoneo, veniat ne quis ad illa loquax.

Condita si non sunt Veneris mysteria cistis

nec cava vesanis ictibus aera sonant,

at tamen inter nos medio versantur in usu,

sed sic, inter nos ut latuisse velint.

Ipsa Venus pubem, quotiens velamina ponit,

protegitur laeva semireducta manu.

In medio passimque coit pecus: hoc quoque viso

avertit vultus nempe puella suos.

Conveniunt thalami furtis et ianua nostris

parsque sub iniecta veste pudenda latet,

et, si non tenebras, at quiddam nubis opacae

quaerimus atque aliquid luce patente minus.

Tunc quoque, cum solem nondum prohibebat et imbrem

tegula sed quercus tecta cibumque dabat,

in nemore atque antris, non sub Iove, iuncta voluptas:

tanta rudi populo cura pudoris erat.

At nunc nocturnis titulos inponimus actis,

atque emitur magno nil nisi posse loqui.

Scilicet excuties omnis, ubi quaeque, puellas,

cuilibet ut dicas «Haec quoque nostra fuit»?

Ne desint, quas tu digitis ostendere possis,

ut quamque adtigeris, fabula turpis erat?

Parva queror: fingunt quidam, quae vera negarent,

et nulli non se concubuisse ferunt.

Corpora si nequeunt, quae possunt, nomina tangunt,

famaque non tacto corpore crimen habet.

I nunc, claude fores, custos odiose puellae,

et centum duris postibus obde seras:

quid tuti superest, cum nominis exstat adulter

et credi, quod non contigit esse, cupit?

Nos etiam veros parce profitemur amores,

tectaque sunt solida mystica furta fide.

Parcite praecipue vitia exprobrare puellis,

utile quae multis dissimulasse fuit:

nec suus Andromedae color est obiectus ab illo,

mobilis in gemino cui pede pinna fuit;

omnibus Andromache visa est spatiosior aequo,

unus, qui modicam diceret, Hector erat.

Quod male fers, adsuesce: feres bene: multa vetustas

leniet; incipiens omnia sentit amor.

Dum novus in viridi coalescit cortice ramus,

concutiat tenerum quaelibet aura, cadet;

mox etiam ventis spatio durata resistet

firmaque adoptivas arbor habebit opes:

eximit ipsa dies omnis e corpore mendas,

quodque fuit vitium, desinit esse mora:

ferre novae nares taurorum terga recusant;

adsiduo domitas tempore fallit odor.

Nominibus mollire licet mala: «Fusca» vocetur,

nigrior Illyrica cui pice sanguis erit;

si paeta est, «Veneri similis»; si rava, «Minervae»;

sit «gracilis», macie quae male viva sua est;

dic «habilem», quaecumque brevis, quae turgida, «plenam»;

et lateat vitium proximitate boni.

Nec quotus annus eat nec quo sit nata require

consule, quae rigidus munera censor habet,

praecipue si flore caret meliusque peractum

tempus et albentes iam legit illa comas.

Utilis, o iuvenes, aut haec aut serior aetas:

iste feret segetes, iste serendus ager.

[dum vires annique sinunt, tolerate labores:

iam veniet tacito curva senecta pede.

Aut mare remigiis aut vomere findite terras

aut fera belligeras addite in arma manus

aut latus et vires operamque adferte puellis:

hoc quoque militia est, hoc quoque quaerit opes.]

Adde, quod est illis operum prudentia maior,

solus, et, artifices qui facit, usus adest.

Illae munditiis annorum damna rependunt

et faciunt cura, ne videantur anus,

utque velis, Venerem iungunt per mille figuras:

invenit plures nulla tabella modos.

Illis sentitur non inritata voluptas;

quod iuvat, ex aequo femina virque ferant.

Odi concubitus, qui non utrumque resolvunt:

hoc est, cur pueri tangar amore minus.

Odi, quae praebet, quia sit praebere necesse,

siccaque de lana cogitat ipsa sua;

quae datur officio, non est mihi grata voluptas:

officium faciat nulla puella mihi.

Me voces audire iuvat sua gaudia fassas,

utque morer meme sustineamque, roget;

aspiciam dominae victos amentis ocellos;

langueat et tangi se vetet illa diu.

Haec bona non primae tribuit natura iuventae,

quae cito post septem lustra venire solent.

Qui properent, nova musta bibant; mihi fundat avitum

consulibus priscis condita testa merum.

Nec platanus, nisi sera, potest obsistere Phoebo

et laedunt nudos prata novella pedes;

scilicet Hermionen Helenae praeponere posses

et melior Gorge quam sua mater erat!

At Venerem quicumque voles adtingere seram,

si modo duraris, praemia digna feres.

Conscius, ecce, duos accepit lectus amantes:

ad thalami clausas, Musa, resiste fores.

Sponte sua sine te celeberrima verba loquentur,

nec manus in lecto laeva iacebit iners;

invenient digiti quod agant in partibus illis,

in quibus occulte spicula tingit Amor.

Fecit in Andromache prius hoc fortissimus Hector

nec solum bellis utilis ille fuit;

fecit et in capta Lyrneside magnus Achilles,

cum premeret mollem lassus ab hoste torum.

Illis te manibus tangi, Brisei, sinebas,

imbutae Phrygia quae nece semper erant?

Crede mihi, non est Veneris properanda voluptas

sed sensim tarda prolicienda mora.

Cum loca reppereris, quae tangi femina gaudet,

non obstet, tangas quominus illa, pudor:

aspicies oculos tremulo fulgore micantes,

ut sol a liquida saepe refulget aqua;

accedent questus, accedet amabile murmur

et dulces gemitus aptaque verba ioco.

Sed neque tu dominam velis maioribus usus

defice, nec cursus anteat illa tuos;

ad metam properate simul: tum plena voluptas,

cum pariter victi femina virque iacent.

Hic tibi servandus tenor est, cum libera dantur

otia, furtivum nec timor urget opus;

cum mora non tuta est, totis incumbere remis

utile et admisso subdere calcar equo.

Finis adest operi: palmam date, grata iuventus,

sertaque odoratae myrtea ferte comae.

Quantus apud Danaos Podalirius arte medendi,

Aeacides dextra, pectore Nestor erat,

quantus erat Calchas extis, Telamonius armis,

Automedon curru, tantus amator ego.

Me vatem celebrate, viri, mihi dicite laudes;

cantetur toto nomen in orbe meum.

Arma dedi vobis; dederat Vulcanus Achilli:

vincite muneribus, vicit ut ille, datis.

Sed, quicumque meo superarit Amazona ferro,

inscribat spoliis «Naso magister erat».

Ecce, rogant tenerae, sibi dem praecepta puellae:

vos eritis chartae proxima cura meae.

Dīcĭte «Ĭō Paēān» ĕt «Ĭō» bīs dīcĭtĕ «Paēān»:

dēcĭdĭt īn cāssēs ‖ praēdă pĕtītă mĕōs.

Laētŭs ămāns dōnāt vĭrĭdī mĕă cārmĭnă pālmā

praēlāta Āscraēō ‖ Maēŏnĭōquĕ sĕnī.

Tālĭs ăb ārmĭfĕrīs Prĭămēĭŭs hōspĕs Ămŷclīs

cāndĭdă cūm rāptā ‖ cōniŭgĕ vēlă dĕdīt;

tālĭs ĕrāt quī tē cūrrū vīctōrĕ fĕrēbāt,

vēctă pĕrēgrīnīs ‖ Hīppŏdămīă rŏtīs.

Quīd prŏpĕrās, iŭvĕnīs? Mĕdĭīs tŭă pīnŭs ĭn ūndīs

nāvĭgăt, ēt lōngē, ‖ quēm pĕtŏ, pōrtŭs ăbēst.

Nōn sătĭs ēst vēnīssĕ tĭbī mē vātĕ pŭēllām;

ārtĕ mĕā cāpta ēst, ‖ ārtĕ tĕnēndă mĕa ēst.

Nēc mĭnŏr ēst vīrtūs, quām quaērĕrĕ, pārtă tŭērī:

cāsŭs ĭnēst īllīc, ‖ hōc ĕrĭt ārtĭs ŏpūs.

Nūnc mĭhĭ, sī quāndō, pŭĕr ēt Cўthĕrēă, făvētĕ;

nūnc Ĕrătō, nām tū ‖ nōmĕn Ămōrĭs hăbēs.

Māgnă părō, quās pōssĭt Ămōr rĕmănērĕ pĕr ārtēs,

dīcĕrĕ, tām vāstō ‖ pērvăgŭs ōrbĕ pŭēr.

Ēt lĕvĭs ēst ĕt hăbēt gĕmĭnās, quĭbŭs āvŏlĕt, ālās;

dīffĭcĭle ēst īllīs ‖ īnpŏsŭīssĕ mŏdūm.

Sōspĭtĭs ēffŭgĭō praēstrūxĕrăt ōmnĭă Mīnōs;

aūdācēm pīnnīs ‖ rēppĕrĭt īllĕ vĭām.

Daēdălŭs, ūt claūsīt cōncēptūm crīmĭnĕ mātrīs

sēmĭbŏvēmquĕ vĭrūm ‖ sēmĭvĭrūmquĕ bŏvēm,

«Sīt mŏdŭs ēxĭlĭō,» dīxīt «iūstīssĭmĕ Mīnōs;

āccĭpĭāt cĭnĕrēs ‖ tērră pătērnă mĕōs,

ēt, quŏnĭam īn pătrĭā fātīs ăgĭtātŭs ĭnīquīs

vīvĕrĕ nōn pŏtŭī, ‖ dā mĭhĭ pōssĕ mŏrī.

Dā rĕdĭtūm pŭĕrō, sĕnĭs ēst sī grātĭă vīlīs;

sī nōn vīs pŭĕrō ‖ pārcĕrĕ, pārcĕ sĕnī.»

Dīxĕrăt haēc, sĕd ĕt haēc ēt mūltō plūră lĭcēbāt

dīcĕrĕt, ēgrēssūs ‖ nōn dăbăt īllĕ vĭrō.

Quōd sĭmŭl ūt sēnsīt, «Nūnc nūnc, ō Daēdălĕ,» dīxīt

«mātĕrĭām, quā sīs ‖ īngĕnĭōsŭs, hăbēs.

Pōssĭdĕt ēt tērrās ēt pōssĭdĕt aēquŏră Mīnōs:

nēc tēllūs nōstraē ‖ nēc pătĕt ūndă fŭgaē.

Rēstăt ĭtēr caēlī: caēlō tēmptābĭmŭs īrĕ.

Dā vĕnĭām coēptō, ‖ Iūppĭtĕr āltĕ, mĕō.

Nōn ĕgŏ sīdĕrĕās ādfēctō tāngĕrĕ sēdēs;

quā fŭgĭām dŏmĭnūm, ‖ nūllă nĭsi īstă vĭa ēst.

Pēr Stўgă dētŭr ĭtēr, Stўgĭās trānsnābĭmŭs ūndās;

sūnt mĭhĭ nātūraē ‖ iūră nŏvāndă mĕaē.»

Īngĕnĭūm mălă saēpĕ mŏvēnt: quīs crēdĕrĕt ūmquām

āĕrĭās hŏmĭnēm ‖ cārpĕrĕ pōssĕ vĭās?

Rēmĭgĭūm vŏlŭcrūm, dīspōnĭt ĭn ōrdĭnĕ pīnnās

ēt lĕvĕ pēr līnī ‖ vīncŭlă nēctĭt ŏpūs;

īmăquĕ pārs cērīs ādstrīngĭtŭr īgnĕ sŏlūtīs,

fīnītūsquĕ nŏvaē ‖ iām lăbŏr ārtĭs ĕrāt.

Trāctābāt cērāmquĕ pŭēr pīnnāsquĕ rĕnīdēns

nēscĭŭs haēc ŭmĕrīs ‖ ārmă părātă sŭīs.

Cuī pătĕr «Hīs» īnquīt «pătrĭa ēst ădĕūndă cărīnīs;

hāc nōbīs Mīnōs ‖ ēffŭgĭēndŭs ŏpē.

Āĕră nōn pŏtŭīt Mīnōs, ălĭa ōmnĭă claūsīt:

quēm lĭcĕt, īnvēntīs ‖ āĕră rūmpĕ mĕīs.

Sēd tĭbĭ nōn vīrgō Tĕgĕaēă cŏmēsquĕ Bŏōtaē,

ēnsĭgĕr Ōrīōn, ‖ āspĭcĭēndŭs ĕrīt:

mē pīnnīs sēctārĕ dătīs; ĕgŏ praēvĭŭs ībō:

sīt tŭă cūră sĕquī, ‖ mē dŭcĕ tūtŭs ĕrīs.

Nām, sīve aēthĕrĭās vīcīnō sōlĕ pĕr aūrās

ībĭmŭs, īmpătĭēns ‖ cēră călōrĭs ĕrīt;

sīve hŭmĭlēs prŏpĭōrĕ frĕtō iāctābĭmŭs ālās,

mōbĭlĭs aēquŏrĕīs ‖ pīnnă mădēscĭt ăquīs.

Īntĕr ŭtrūmquĕ vŏlā; vēntōs quŏquĕ, nātĕ, tĭmētō,

quāquĕ fĕrēnt aūraē, ‖ vēlă sĕcūndă dătō.»

Dūm mŏnĕt, āptăt ŏpūs pŭĕrō mōnstrātquĕ mŏvērī,

ērŭdĭt īnfīrmās ‖ ūt sŭă mātĕr ăvēs;

īndĕ sĭbī fāctās ŭmĕrīs āccōmmŏdăt ālās

pērquĕ nŏvūm tĭmĭdē ‖ cōrpŏră lībrăt ĭtēr;

iāmquĕ vŏlātūrūs pārvō dĕdĭt ōscŭlă nātō,

nēc pătrĭaē lăcrĭmās ‖ cōntĭnŭērĕ gĕnaē.

Mōntĕ mĭnōr cōllīs, cāmpīs ĕrăt āltĭŏr aēquīs;

hīnc dătă sūnt mĭsĕraē ‖ cōrpŏră bīnă fŭgaē.

Ēt mŏvĕt īpsĕ sŭās ēt nātī rēspĭcĭt ālās

Daēdălŭs ēt cūrsūs ‖ sūstĭnĕt ūsquĕ sŭōs.

Iāmquĕ nŏvūm dēlēctăt ĭtēr, pŏsĭtōquĕ tĭmōrĕ

Īcărŭs aūdācī ‖ fōrtĭŭs ārtĕ vŏlāt.

(Hōs ălĭquīs, trĕmŭlā dūm cāptăt hărūndĭnĕ pīscēs

vīdĭt, ĕt īncēptūm ‖ dēxtră rĕlīquĭt ŏpūs.)

Iām Sămŏs ā laēvā (fŭĕrānt Nāxōsquĕ rĕlīctaē

ēt Părŏs ēt Clărĭō ‖ Dēlŏs ămātă dĕō),

dēxtră Lĕbīnthŏs ĕrāt sīlvīsque ūmbrōsă Călŷmnē

cīnctăquĕ pīscōsīs ‖ Āstўpălaēă vădīs,

cūm pŭĕr īncaūtīs nĭmĭūm tĕmĕrārĭŭs ānnīs

āltĭŭs ēgĭt ĭtēr ‖ dēsĕrŭītquĕ pătrēm.

Vīnclă lăbānt ēt cēră dĕō prŏpĭōrĕ lĭquēscīt,

nēc tĕnŭēs vēntōs ‖ brācchĭă nōtă tĕnēnt.

Tērrĭtŭs ā sūmmō dēspēxĭt ĭn aēquŏră caēlō;

nōx ŏcŭlīs păvĭdō ‖ vēnĭt ŏbōrtă mĕtū.

Tābŭĕrānt cēraē; nūdōs quătĭt īllĕ lăcērtōs,

ēt trĕpĭdāt nēc, quō ‖ sūstĭnĕātŭr hăbēt.

Dēcĭdĭt ātquĕ cădēns «Pătĕr ō pătĕr, aūfĕrŏr» īnquīt;

claūsērūnt vĭrĭdēs ‖ ōră lŏquēntĭs ăquaē.

Āt pătĕr īnfēlīx, nēc iām pătĕr, «Īcărĕ» clāmāt,

«Īcărĕ,» clāmăt «ŭbi ēs, ‖ quōquĕ sŭb āxĕ vŏlās?

Īcărĕ» clāmābāt; pīnnās āspēxĭt ĭn ūndīs.

Ōssă tĕgīt tēllūs, ‖ aēquŏră nōmĕn hăbēnt.

Nōn pŏtŭīt Mīnōs hŏmĭnīs cōnpēscĕrĕ pīnnās,

īpsĕ dĕūm vŏlŭcrēm ‖ dētĭnŭīssĕ părō.

Fāllĭtŭr, Haēmŏnĭās sī quīs dēcūrrĭt ăd ārtēs

dātquĕ quŏd ā tĕnĕrī ‖ frōntĕ rĕvēllĭt ĕquī.

Nōn făcĭēnt, ūt vīvăt ămōr, Mēdēĭdĕs hērbaē

mīxtăquĕ cūm măgĭcīs ‖ nēnĭă Mārsă sŏnīs:

Phāsĭăs Aēsŏnĭdēn, Cīrcē tĕnŭīssĕt Ŭlīxēm,

sī mŏdŏ sērvārī ‖ cārmĭnĕ pōssĭt ămōr.

Nēc dătă prōfŭĕrīnt pāllēntĭă phīltră pŭēllīs;

phīltră nŏcēnt ănĭmīs ‖ vīmquĕ fŭrōrĭs hăbēnt.

Sīt prŏcŭl ōmnĕ nĕfās! Ŭt ămērĭs, ămābĭlĭs ēstō;

quōd tĭbĭ nōn făcĭēs ‖ sōlăvĕ fōrmă dăbīt.

Sīs lĭcĕt āntīquō Nīreūs ădămātŭs Hŏmērō

Nāĭădūmquĕ tĕnēr ‖ crīmĭnĕ rāptŭs Hўlās,

ūt dŏmĭnām tĕnĕās nēc tē mīrērĕ rĕlīctūm,

īngĕnĭī dōtēs ‖ cōrpŏrĭs āddĕ bŏnīs.

Fōrmă bŏnūm frăgĭle ēst, quāntūmque āccēdĭt ăd ānnōs,

fīt mĭnŏr ēt spătĭō ‖ cārpĭtŭr īpsă sŭō.

Nēc vĭŏlaē sēmpēr nĕc hĭāntĭă līlĭă flōrēnt,

ēt rĭgĕt āmīssā ‖ spīnă rĕlīctă rŏsā;

ēt tĭbĭ iām vĕnĭēnt cānī, fōrmōsĕ, căpīllī,

iām vĕnĭēnt rūgaē, ‖ quaē tĭbĭ cōrpŭs ărēnt.

Iām mōlīre ănĭmūm, quī dūrĕt, ĕt ādstrŭĕ fōrmaē:

sōlŭs ăd ēxtrēmōs ‖ pērmănĕt īllĕ rŏgōs.

Nēc lĕvĭs īngĕnŭās pēctūs cŏlŭīssĕ pĕr ārtēs

cūră sĭt ēt līnguās ‖ ēdĭdĭcīssĕ dŭās:

nōn fōrmōsŭs ĕrāt, sĕd ĕrāt fācūndŭs Ŭlīxēs,

ēt tămĕn aēquŏrĕās ‖ tōrsĭt ămōrĕ dĕās.

Ō quŏtĭēns īllūm dŏlŭīt prŏpĕrārĕ Călŷpsō

rēmĭgĭōque āptās ‖ ēssĕ nĕgāvĭt ăquās!

Haēc Troīaē cāsūs ĭtĕrūmque ĭtĕrūmquĕ rŏgābāt;

īllĕ rĕfērre ălĭtēr ‖ saēpĕ sŏlēbăt ĭdēm.

Lītŏrĕ cōnstĭtĕrānt; īllīc quŏquĕ pūlchră Călŷpsō

ēxĭgĭt Ōdrўsĭī ‖ fātă crŭēntă dŭcīs.

Īllĕ lĕvī vīrgā (vīrgām nām fōrtĕ tĕnēbāt),

quōd rŏgăt, īn spīssō ‖ lītŏrĕ pīngĭt ŏpūs.

«Haēc» īnquīt «Troīa ēst» (mūrōs īn lītŏrĕ fēcīt),

«hīc tĭbĭ sīt Sĭmŏīs; ‖ haēc mĕă cāstră pŭtā.

Cāmpŭs ĕrāt» cāmpūmquĕ făcīt), «quēm caēdĕ Dŏlōnīs

spārsĭmŭs, Haēmŏnĭīs ‖ dūm vĭgĭl ōptăt ĕquōs.

Īllīc Sīthŏnĭī fŭĕrānt tēntōrĭă Rhēsī;

hāc ĕgŏ sūm cāptīs ‖ nōctĕ rĕvēctŭs ĕquīs»

plūrăquĕ pīngēbāt, sŭbĭtūs cūm Pērgămă flūctūs

ābstŭlĭt ēt Rhēsī ‖ cūm dŭcĕ cāstră sŭō;

tūm dĕă «quās» īnquīt «fīdās tĭbĭ crēdĭs ĭtūrō,

pērdĭdĕrīnt ūndaē ‖ nōmĭnă quāntă, vĭdēs?»

Ērgo ăgĕ, fāllācī tĭmĭdē cōnfīdĕ fĭgūraē,

quīsquĭs ĕs, aūt ălĭquīd ‖ cōrpŏrĕ plūrĭs hăbē.

Dēxtĕră praēcĭpŭē căpĭt īndūlgēntĭă mēntēs;

āspĕrĭtās ŏdĭūm ‖ saēvăquĕ bēllă mŏvēt.

Ōdĭmŭs āccĭpĭtrēm, quĭă vīvīt sēmpĕr ĭn ārmīs,

ēt păvĭdūm sŏlĭtōs ‖ īn pĕcŭs īrĕ lŭpōs;

āt cărĕt īnsĭdĭīs hŏmĭnūm, quĭă mītĭs, hĭrūndŏ,

quāsquĕ cŏlāt tūrrēs ‖ Chāŏnĭs ālĕs hăbēt.

Ēstĕ prŏcūl, lītēs ĕt ămāraē proēlĭă līnguaē;

dūlcĭbŭs ēst vērbīs ‖ mōllĭs ălēndŭs ămōr.

Lītĕ fŭgēnt nūptaēquĕ vĭrōs nūptāsquĕ mărītī

īnquĕ vĭcēm crēdānt ‖ rēs sĭbĭ sēmpĕr ăgī:

hōc dĕcĕt ūxōrēs, dōs ēst ūxōrĭă lītēs;

aūdĭăt ōptātōs ‖ sēmpĕr ămīcă sŏnōs.

Nōn lēgīs iūssū lēctūm vēnīstĭs ĭn ūnūm;

fūngĭtŭr īn vōbīs ‖ mūnĕrĕ lēgĭs Ămōr.

Blāndĭtĭās mōllēs aūrēmquĕ iŭvāntĭă vērbă

ādfĕr, ŭt ādvēntū ‖ laētă sĭt īllă tŭō.

Nōn ĕgŏ dīvĭtĭbūs vĕnĭō praēcēptŏr ămāndī;

nīl ŏpŭs ēst īllī, ‖ quī dăbĭt, ārtĕ mĕā.

Sēcum hăbĕt īngĕnĭūm quī, cūm lĭbĕt, «Āccĭpĕ» dīcīt;

cēdĭmŭs, īnvēntīs ‖ plūs plăcĕt īllĕ mĕīs.

Paūpĕrĭbūs vātēs ĕgŏ sūm, quĭă paūpĕr ămāvī;

cūm dărĕ nōn pōssēm ‖ mūnĕră, vērbă dăbām.

Paūpĕr ămēt caūtē, tĭmĕāt mălĕdīcĕrĕ paūpēr,

mūltăquĕ dīvĭtĭbūs ‖ nōn pătĭēndă fĕrāt.

Mē mĕmĭni īrātūm dŏmĭnaē tūrbāssĕ căpīllōs;

haēc mĭhĭ quām mūltōs ‖ ābstŭlĭt īră dĭēs!

Nēc pŭtŏ nēc sēnsī tŭnĭcām lănĭāssĕ, sĕd īpsă

dīxĕrăt, ēt prĕtĭo ēst ‖ īllă rĕdēmptă mĕō.

Āt vōs, sī săpĭtīs, vēstrī pēccātă măgīstrī

ēffŭgĭte ēt cūlpaē ‖ dāmnă tĭmētĕ mĕaē;

proēlĭă cūm pārthīs, cūm cūltā pāx sĭt ămīcā

ēt iŏcŭs ēt caūsā ‖ quīcquĭd ămōrĭs hăbēt.

Sī nēc blāndă sătīs nĕc ĕrīt tĭbĭ cōmĭs ămāntī,

pērfĕr ĕt ōbdūrā: ‖ pōstmŏdŏ mītĭs ĕrīt.

Flēctĭtŭr ōbsĕquĭō cūrvātŭs ăb ārbŏrĕ rāmūs;

frāngīs, sī vīrēs ‖ ēxpĕrĭārĕ tŭās.

Ōbsĕquĭō trānāntŭr ăquaē, nēc vīncĕrĕ pōssīs

flūmĭnă, sī cōntrā ‖ quām răpĭt ūndă nătēs.

Ōbsĕquĭūm tīgrīsquĕ dŏmāt Nŭmĭdāsquĕ lĕōnēs;

rūstĭcă paūlātīm ‖ taūrŭs ărātră sŭbīt.

Quīd fŭĭt āspĕrĭūs Nōnācrīnā | Ătălāntā?

Sūbcŭbŭīt mĕrĭtīs ‖ trūx tămĕn īllă vĭrī.

Saēpĕ sŭōs cāsūs nēc mītĭă fāctă pŭēllaē

flēssĕ sŭb ārbōrībūs ‖ Mĭlăniōnă fĕrūnt;

saēpĕ tŭlīt iūssō fāllācĭă rētĭă cōllō,

saēpĕ fĕrā tōrvōs ‖ cūspĭdĕ fīxĭt ăprōs.

Sēnsĭt ĕt Hŷlaēī cōntēntūm saūcĭŭs ārcūm;

sēd tămĕn hōc ārcū ‖ nōtĭŏr āltĕr ĕrāt.

Nōn tē Maēnălĭās ārmātūm scāndĕrĕ sīlvās

nēc iŭbĕō cōllō ‖ rētĭă fērrĕ tŭō,

pēctŏră nēc mīssīs iŭbĕō praēbērĕ săgīttīs,

ārtĭs ĕrūnt caūtaē ‖ mōllĭă iūssă mĕaē.

Cēdĕ rĕpūgnāntī: cēdēndō vīctŏr ăbībīs;

fāc mŏdŏ, quās pārtēs ‖ īllă iŭbēbĭt, ăgās.

Ārgŭĕt: ārgŭĭtō; quīcquīd prŏbăt īllă, prŏbātō;

quōd dīcēt, dīcās; ‖ quōd nĕgăt īllă, nĕgēs.

Rīsĕrĭt: ādrīdē; sī flēbīt, flērĕ mĕmēntō:

īmpōnāt lēgēs ‖ vūltĭbŭs īllă tŭīs.

Seū lūdēt nŭmĕrōsquĕ mănū iāctābĭt ĕbūrnōs,

tū mălĕ iāctātō, ‖ tū mălĕ iāctă dătō;

seū iăcĭēs tālōs, vīctām nē poēnă sĕquātūr,

dāmnōsī făcĭtō ‖ stēnt tĭbĭ saēpĕ cănēs.

Sīvĕ lătrōcĭnĭī sŭb ĭmāgĭnĕ cālcŭlŭs ībīt,

fāc pĕrĕāt vĭtrĕō ‖ mīlĕs ăb hōstĕ tŭūs.

Īpsĕ tĕnē dīstēntă sŭīs ūmbrācŭlă vīrgīs,

īpsĕ făc īn tūrbā, ‖ quā vĕnĭt īllă, lŏcūm.

Nēc dŭbĭtā tĕrĕtī scāmnūm prōdūcĕrĕ lēctō,

ēt tĕnĕrō sŏlĕām ‖ dēmĕ vĕl āddĕ pĕdī.

Saēpe ĕtĭām dŏmĭnaē, quāmvīs hōrrēbĭs ĕt īpsĕ,

ālgēntī mānūs ‖ ēst călĕfāctă sĭnū.

Nēc tĭbĭ tūrpĕ pŭtā (quāmvīs sīt tūrpĕ, plăcēbīt)

īngĕnŭā spĕcŭlūm ‖ sūstĭnŭīssĕ mănū.

Īllĕ, fătīgātā praēbēndō mōnstră nŏvērcā

quī mērvīt caēlūm, ‖ quōd prĭŏr īpsĕ tŭlīt,

īntĕr Ĭōnĭăcās călăthūm tĕnŭīssĕ pŭēllās

crēdĭtŭr ēt lānās ‖ ēxcŏlŭīssĕ rŭdēs.

Pārŭĭt īmpĕrĭō dŏmĭnaē Tīrŷnthĭŭs hērōs:

ī nūnc ēt dŭbĭtā ‖ fērrĕ quŏd īllĕ tŭlīt.

Iūssŭs ădēssĕ fŏrō iūssā mātūrĭŭs hōrā

fāc sēmpēr vĕnĭās ‖ nēc nĭsĭ sērŭs ăbī.

Ōccūrrās ălĭquō tĭbĭ dīxĕrĭt: ōmnĭă dīffēr;

cūrrĕ, nĕc īncēptūm ‖ tūrbă mŏrētŭr ĭtēr.

Nōctĕ dŏmūm rĕpĕtēns ĕpŭlīs pērfūnctă rĕdībīt:

tūnc quŏquĕ prō sērvō, ‖ sī vŏcăt īllă, vĕnī.

Rūre ĕrĭt ēt dīcēt vĕnĭās; Ămŏr ōdĭt ĭnērtēs:

sī rŏtă dēfŭĕrīt, ‖ tū pĕdĕ cārpĕ vĭām.

Nēc grăvĕ tē tēmpūs sĭtĭēnsquĕ Cănīcŭlă tārdēt

nēc vĭă pēr iāctās ‖ cāndĭdă fāctă nĭvēs.

Mīlĭtĭaē spĕcĭēs ămŏr ēst: dīscēdĭtĕ, sēgnēs;

nōn sūnt haēc tĭmĭdīs ‖ sīgnă tŭēndă vĭrīs.

Nōx ĕt hĭēms lōngaēquĕ vĭaē saēvīquĕ dŏlōrēs

mōllĭbŭs hīs cāstrīs ‖ ēt lăbŏr ōmnĭs ĭnēst.

Saēpĕ fĕrēs īmbrēm caēlēstī nūbĕ sŏlūtūm

frīgĭdŭs ēt nūdā ‖ saēpĕ iăcēbĭs hŭmō.

Cŷnthĭŭs Ādmētī vāccās pāvīssĕ Phĕraēī

fērtŭr ĕt īn pārvā ‖ dēlĭtŭīssĕ căsā:

quōd Phoēbūm dĕcŭīt, quēm nōn dĕcĕt? Ēxŭĕ fāstūs,

cūrām mānsūrī ‖ quīsquĭs ămōrĭs hăbēs.

Sī tĭbĭ pēr tūtūm plānūmquĕ nĕgābĭtŭr īrĕ

ātque ĕrĭt ōppŏsĭtā ‖ iānŭă fūltă sĕrā,

āt tū pēr praēcēps tēctō dēlābĕre ăpērtō,

dēt quŏquĕ fūrtīvās ‖ āltă fĕnēstră vĭās.

Laēta ĕrĭt ēt caūsām tĭbĭ sē scĭĕt ēssĕ pĕrīclī;

hōc dŏmĭnaē cērtī ‖ pīgnŭs ămōrĭs ĕrīt.

Saēpĕ tŭā pŏtĕrās, Lēāndrĕ, cărērĕ pŭēllă;

trānsnābās, ănĭmūm ‖ nōssĕt ŭt īllă tŭūm.

Nēc pŭdŏr āncīllās, ūt quaēque ĕrĭt ōrdĭnĕ prīmă,

nēc tĭbĭ sīt sērvōs ‖ dēmĕrŭīssĕ pŭdōr:

nōmĭnĕ quēmquĕ sŭō (nūlla ēst iāctūră) sălūtā;

iūngĕ tŭīs hŭmĭlēs ‖ āmbĭtĭōsĕ mănūs;

sēd tămĕn ēt sērvō (lĕvĭs ēst īmpēnsă) rŏgāntī

pōrrĭgĕ Fōrtūnaē ‖ mūnĕră pārvă dĭē;

pōrrĭge ĕt āncīllaē, quā poēnās lūcĕ pĕpēndīt

lūsă mărītālī ‖ Gāllĭcă vēstĕ mănūs.

Fāc plēbēm, mĭhĭ crēdĕ, tŭām; sīt sēmpĕr ĭn īllā

iānĭtŏr ēt thălămī ‖ quī iăcĕt āntĕ fŏrēs.

Nēc dŏmĭnām iŭbĕō prĕtĭōsō mūnĕrĕ dōnēs;

pārvă, sĕd ē pārvīs ‖ cāllĭdŭs āptă dătō.

Cūm bĕnĕ dīvĕs ăgēr, cūm rāmī pōndĕrĕ nūtānt,

ādfĕrăt īn călăthō ‖ rūstĭcă dōnă pŭēr

(rūrĕ sŭbūrbānō pŏtĕrīs tĭbĭ dīcĕrĕ mīssă,

īllă vĕl īn Sācrā ‖ sīnt lĭcĕt ēmptă Vĭā);

ādfĕrăt aūt ūvās aūt, quās Ămărŷllĭs ămābāt,

āt nūnc, cāstănĕās, ‖ nōn ămăt īllă, nŭcēs.

Quīn ĕtĭām tūrdōquĕ lĭcēt mīssāquĕ cŏrōnā

tē mĕmŏrēm dŏmĭnaē ‖ tēstĭfĭcērĕ tŭaē.

Tūrpĭtĕr hīs ĕmĭtūr spēs mōrtĭs ĕt ōrbă sĕnēctūs;

ā, pĕrĕānt, pēr quōs ‖ mūnĕră crīmĕn hăbēnt!

Quīd tĭbĭ praēcĭpĭām tĕnĕrōs quŏquĕ mīttĕrĕ vērsūs?

Eī mĭhĭ, nōn mūltūm ‖ cārmĕn hŏnōrĭs hăbēt.

Cārmĭnă laūdāntūr sēd mūnĕră māgnă pĕtūntūr:

dūmmŏdŏ sīt dīvēs, ‖ bārbărŭs īpsĕ plăcēt.

Aūrĕă sūnt vērē nūnc saēcŭlă; plūrĭmŭs aūrō

vēnĭt hŏnōs, aūrō ‖ cōncĭlĭātŭr ămōr.

Īpsĕ lĭcēt vĕnĭās Mūsīs cŏmĭtātŭs, Hŏmērĕ,

sī nĭhĭl āttŭlĕrīs, ‖ ībĭs, Hŏmērĕ, fŏrās.

Sūnt tămĕn ēt dōctaē, rārīssĭmă tūrbă, pŭēllaē;

āltĕră nōn dōctaē ‖ tūrbă, sĕd ēssĕ vŏlūnt.

Ūtrăquĕ laūdētūr pēr cārmĭnă; cārmĭnă lēctōr

cōmmēndēt dūlcī ‖ quālĭăcūmquĕ sŏnō.

Hīs ērgo aūt īllīs vĭgĭlātūm cārmĕn ĭn īpsās

fōrsĭtăn ēxĭgŭī ‖ mūnĕrĭs īnstăr ĕrīt.

Āt quŏd ĕrīs pēr tē fāctūrŭs ĕt ūtĭlĕ crēdīs,

īd tŭă tē făcĭtō ‖ sēmpĕr ămīcă rŏgēt:

lībērtās ălĭcuī fŭĕrīt prōmīssă tŭōrūm;

hānc tămĕn ā dŏmĭnā ‖ fāc pĕtăt īllĕ tŭā.

Sī poēnām sērvō, sī vīncŭlă saēvă rĕmīttīs,

quōd fāctūrŭs ĕrās, ‖ dēbĕăt īllă tĭbī.

Ūtĭlĭtās tŭă sīt, tĭtŭlūs dōnētŭr ămīcaē;

pērdĕ nĭhīl, pārtēs ‖ īllă pŏtēntĭs ăgāt.

Sēd tē, cuīcūmque ēst rĕtĭnēndaē cūră pŭēllaē,

āttŏnĭtūm fōrmā ‖ fāc pŭtĕt ēssĕ sŭā.

Sīve ĕrĭt īn Tўrĭīs, Tўrĭōs laūdābĭs ămīctūs;

sīve ĕrĭt īn Cōīs, ‖ Cōă dĕcērĕ pŭtā.

Aūrăta ĕst: īpsō tībī sīt prĕtĭōsĭŏr aūrō;

gaūsăpă sī sūmīt, ‖ gaūsăpă sūmptă prŏbā.

Āstĭtĕrīt tŭnĭcātă: «Mŏvēs īncēndĭă» clāmā,

sēd tĭmĭdā, căvĕāt ‖ frīgŏră, vōcĕ rŏgā.

Cōnpŏsĭtūm dīscrīmĕn ĕrīt: dīscrīmĭnă laūdā;

tōrsĕrĭt īgnĕ cŏmās: ‖ tōrtĕ căpīllĕ, plăcē.

Brācchĭă sāltāntīs, vōcēm mīrārĕ cănēntīs,

ēt, quōd dēsĭĕrīt, ‖ vērbă quĕrēntĭs hăbē.

Īpsōs cōncŭbĭtūs, īpsūm vĕnĕrērĕ lĭcēbīt,

quōd iŭvăt, ēt †quaēdām ‖ gaūdĭă nōctĭs hăbē†.

Ūt fŭĕrīt tōrvā vĭŏlēntĭŏr īllă Mĕdūsā,

fīĕt ămātōrī ‖ lēnĭs ĕt aēquă sŭō.

Tāntūm, nē pătĕās vērbīs sĭmŭlātŏr ĭn īllīs,

ēffĭcĕ nēc vūltū ‖ dēstrŭĕ dīctă tŭō.

Sī lătĕt, ārs prōdēst; ādfērt dēprēnsă pŭdōrēm

ātque ădĭmīt mĕrĭtō ‖ tēmpŭs ĭn ōmnĕ fĭdēm.

Saēpĕ sŭb aūtūmnūm, cūm fōrmōsīssĭmŭs ānnūs

plēnăquĕ pūrpŭrĕō ‖ sūbrŭĕt ūvă mĕrō,

cūm mŏdŏ frīgŏrĭbūs prĕmĭtūr, mŏdŏ sōlvĭtŭr aēstū,

āĕrĕ nōn cērtō ‖ cōrpŏră lānguŏr hăbēt.

Īllă quĭdēm vălĕāt, sēd sī mălĕ fīrmă cŭbābīt

ēt vĭtĭūm caēlī ‖ sēnsĕrĭt aēgră sŭī,

tūnc ămŏr ēt pĭĕtās tŭă sīt mănĭfēstă pŭēllaē;

tūm sĕrĕ, quōd plēnā ‖ pōstmŏdŏ fālcĕ mĕtās.

Nēc tĭbĭ mōrōsī vĕnĭānt fāstīdĭă mōrbī,

pērquĕ tŭās fīānt, ‖ quaē sĭnĕt īpsă, mănūs,

ēt vĭdĕāt flēntēm, nēc taēdĕăt ōscŭlă fērrĕ,

ēt sīccō lăcrĭmās ‖ cōnbĭbăt ōrĕ tŭās.

Mūltă vŏvē, sēd cūnctă pălām, quōtiēnsquĕ lĭbēbīt,

quaē rĕfĕrās īllī, ‖ sōmnĭă laētă vĭdē.

Ēt vĕnĭāt quaē lūstrĕt ănūs lēctūmquĕ lŏcūmquĕ,

praēfĕrăt ēt trĕmŭlā ‖ sūlphŭr ĕt ōvă mănū.

Ōmnĭbŭs hīs ĭnĕrūnt grātaē vēstīgĭă cūraē;

īn tăbŭlās mūltīs ‖ haēc vĭă fēcĭt ĭtēr.

Nēc tămĕn ōffĭcĭīs ŏdĭūm quaērātŭr ăb aēgrā;

sīt sŭŭs īn blāndā ‖ sēdŭlĭtātĕ mŏdūs:

nēvĕ cĭbō prŏhĭbē nĕc ămārī pōcŭlă sūcī

pōrrĭgĕ; rīvālīs ‖ mīscĕăt īllă tŭūs.

Sēd nōn, cuī dĕdĕrās ā lītŏrĕ cārbăsă, vēntō

ūtēndūm, mĕdĭō ‖ cūm pŏtĭērĕ frĕtō.

Dūm nŏvŭs ērrăt ămōr, vīrēs sĭbĭ cōllĭgăt ūsū;

sī bĕnĕ nūtrĭĕrīs, ‖ tēmpŏrĕ fīrmŭs ĕrīt:

quēm taūrūm mĕtŭīs, vĭtŭlūm mūlcērĕ sŏlēbās;

sūb quā nūnc rĕcŭbās ‖ ārbŏrĕ, vīrgă fŭīt;

nāscĭtŭr ēxĭgŭūs, sĕd ŏpēs ādquīrĭt ĕūndō,

quāquĕ vĕnīt, mūltās ‖ āccĭpĭt āmnĭs ăquās.

Fāc tĭbĭ cōnsuēscāt: nīl ādsuētūdĭnĕ māiūs,

quām, tū, dūm căpĭās, ‖ taēdĭă nūllă fŭgē:

tē sēmpēr vĭdĕāt, tĭbĭ sēmpēr praēbĕăt aūrēs,

ēxhĭbĕāt vūltūs ‖ nōxquĕ dĭēsquĕ tŭōs.

Cūm tĭbĭ māiŏr ĕrīt fīdūcĭă, pōssĕ rĕquīrī,

cūm prŏcŭl ābsēntī ‖ cūră fŭtūrŭs ĕrīs,

dā rĕquĭēm: rĕquĭētŭs ăgēr bĕnĕ crēdĭtă rēddīt,

tērrăquĕ caēlēstēs ‖ ārĭdă sōrbĕt ăquās:

Phŷllĭdă Dēmŏphŏōn praēsēns mŏdĕrātĭŭs iūssīt,

ēxārsīt vēlīs ‖ ācrĭŭs īllă dătīs.

Pēnĕlŏpēn ābsēns sōllērs tōrquēbăt Ŭlīxēs;

Phŷlăcĭdēs ăbĕrāt, ‖ Lāŏdămīă, tŭūs.

Sēd mŏră tūtă brĕvīs: lēntēscūnt tēmpŏrĕ cūraē

vānēscītque ābsēns ‖ ēt nŏvŭs īntrăt ămōr:

dūm Mĕnĕlāŭs ăbēst, Hĕlĕnē, nē sōlă iăcērēt,

hōspĭtĭs ēst trĕpĭdō ‖ nōctĕ rĕcēptă sĭnū.

Quīs stŭpŏr hīc, Mĕnĕlāĕ, fŭīt? Tū sōlŭs ăbībās,

īsdēm sūb tēctīs ‖ hōspĕs ĕt ūxŏr ĕrānt?

Āccĭpĭtrī tĭmĭdās crēdīs fŭrĭōsĕ cŏlūmbās,

plēnūm mōntānō ‖ crēdĭs ŏvīlĕ lŭpō.

Nīl Hĕlĕnē pēccāt, nĭhĭl hīc cōmmīttĭt ădūltēr:

quōd tū, quōd făcĕrēt ‖ quīlĭbĕt, īllĕ făcīt.

Cōgĭs ădūltĕrĭūm dāndō tēmpūsquĕ lŏcūmquĕ;

quīd, nĭsĭ cōnsĭlĭo ēst ‖ ūsă pŭēllă tŭō?

Quīd făcĭāt? Vĭr ăbēst, ĕt ădēst nōn rūstĭcŭs hōspēs,

ēt tĭmĕt īn văcŭō ‖ sōlă cŭbārĕ tŏrō.

Vīdĕrĭt Ātrīdēs; Hĕlĕnēn ĕgŏ crīmĭnĕ sōlvō:

ūsa ēst hūmānī ‖ cōmmŏdĭtātĕ vĭrī.

Sēd nĕquĕ fūlvŭs ăpēr mĕdĭā tām saēvŭs ĭn īra ēst,

fūlmĭnĕō răbĭdōs ‖ cūm rŏtăt ōrĕ cănēs,

nēc lĕă, cūm cătŭlīs lāctāntĭbŭs ūbĕră praēbēt,

nēc brĕvĭs īgnārō ‖ vīpĕră laēsă pĕdē

fēmĭnă quām sŏcĭī dēprēnsā paēlĭcĕ lēctī:

ārdĕt ĕt īn vūltū ‖ pīgnŏră mēntĭs hăbēt;

īn fērrūm flāmmāsquĕ rŭīt pŏsĭtōquĕ dĕcōrĕ

fērtŭr, ŭt Āŏnĭī ‖ cōrnĭbŭs īctă dĕī.

Cōniŭgĭs ādmīssūm vĭŏlātăquĕ iūră mărīta ēst

bārbără pēr nātōs ‖ Phāsĭăs ūltă sŭōs;

āltĕră dīră părēns haēc ēst, quām cērnĭs, hĭrūndŏ:

āspĭcĕ, sīgnātūm ‖ sānguĭnĕ pēctŭs hăbēt.

Hōc bĕnĕ cōmpŏsĭtōs, hōc fīrmōs sōlvĭt ămōrēs;

crīmĭnă sūnt caūtīs ‖ īstă tĭmēndă vĭrīs.

Nēc mĕă vōs ūnī dōnāt cēnsūră pŭēllaē;

dī mĕlĭūs! Vīx hōc ‖ nūptă tĕnērĕ pŏtēst.

Lūdĭtĕ, sēd fūrtō cēlētūr cūlpă mŏdēstō;

glōrĭă pēccātī ‖ nūllă pĕtēndă sŭi ēst.

Nēc dĕdĕrīs mūnūs, cōgnōssĕ quŏd āltĕră pōssīt,

nēc sīnt nēquĭtĭaē ‖ tēmpŏră cērtă tŭaē,

ēt, nē tē căpĭāt lătĕbrīs sĭbĭ fēmĭnă nōtīs,

nōn ūno ēst ōmnīs ‖ cōnvĕnĭēndă lŏcō,

ēt, quŏtĭēns scrībēs, tōtās prĭŭs īpsĕ tăbēllās

īnspĭcĕ: plūs mūltaē, ‖ quām sĭbĭ mīssă, lĕgūnt.

Laēsă Vĕnūs iūsta ārmă mŏvēt tēlūmquĕ rĕmīttīt

ēt, mŏdŏ quōd quēsta ēst, ‖ īpsĕ quĕrārĕ făcīt:

dūm fŭĭt Ātrīdēs ūnā cōntēntŭs, ĕt īllă

cāstă fŭīt; vĭtĭo ēst ‖ īmprŏbă fāctă vĭrī.

Aūdĭĕrāt laūrūmquĕ mănū vīttāsquĕ fĕrēntēm

prō nātā Chrŷsēn ‖ nōn vălŭīssĕ sŭā;

aūdĭĕrāt, Lŷrnēsĭ, tŭōs, ābdūctă, dŏlōrēs

bēllăquĕ pēr tūrpīs ‖ lōngĭŭs īssĕ mŏrās.

Haēc tămĕn aūdĭĕrāt; Prĭămēĭdă vīdĕrăt īpsă:

vīctŏr ĕrāt praēdaē ‖ praēdă pŭdēndă sŭaē.

Īndĕ Thўēstĭădēn ănĭmō thălămōquĕ rĕcēpīt

ēt mălĕ pēccāntēm ‖ Tŷndărĭs ūltă vĭrūm.

Quaē bĕnĕ cēlārīs, sī quā tămĕn āctă pătēbūnt,

īllă lĭcēt pătĕānt, ‖ tū tămĕn ūsquĕ nĕgā.

Tūm nĕquĕ sūbiēctūs sŏlĭtō nēc blāndĭŏr ēstō:

haēc ănĭmī mūltūm ‖ sīgnă nŏcēntĭs hăbēnt.

Sēd lătĕrī nē pārcĕ tŭō: pāx ōmnĭs ĭn ūno ēst;

concubitu prior est infitianda Venus.

Sunt quae praecipiant herbas, satureia, nocentes

sūmĕrĕ; iūdĭcĭīs ‖ īstă vĕnēnă mĕīs.

Aūt pĭpĕr ūrtīcaē mōrdācīs sēmĭnĕ mīscēnt

trītăque ĭn ānnōsō ‖ flāvă pўrēthră mĕrō.

Sēd dĕă nōn pătĭtūr sīc ād sŭă gaūdĭă cōgī,

cōllĕ sŭb ūmbrōsō ‖ quā tĕnĕt āltŭs Ĕrŷx.

Cāndĭdŭs, Ālcăthŏī quī mīttĭtŭr ūrbĕ Pĕlāsgā,

būlbŭs ĕt, ēx hōrtō ‖ quaē vĕnĭt, hērbă sălāx

ōvăquĕ sūmāntūr, sūmāntŭr Hўmēttĭă mēllă

quāsquĕ tŭlīt fŏlĭō ‖ pīnŭs ăcūtă nŭcēs.

Dōctă, quĭd ād măgĭcās, Ĕrătō, dēvērtĕrĭs ārtēs?

Īntĕrĭōr cūrrū ‖ mētă tĕrēndă mĕo ēst.

Quī mŏdŏ cēlābās mŏnĭtū tŭă crīmĭnă nōstrō,

flēcte ĭtĕr ēt mŏnĭtū ‖ dētĕgĕ fūrtă mĕō.

Nēc lĕvĭtās cūlpāndă mĕa ēst: nōn sēmpĕr ĕōdēm

īmpŏsĭtōs vēntō ‖ pāndă cărīnă vĕhīt.

Nām mŏdŏ Thrēĭcĭō Bŏrĕā, mŏdŏ cūrrĭmŭs Eūrō;

saēpĕ tŭmēnt Zĕphўrō ‖ līntĕă, saēpĕ Nŏtō.

Āspĭce, ŭt īn cūrrū mŏdŏ dēt flŭĭtāntĭă rēctōr

lōră, mŏdo ādmīssōs ‖ ārtĕ rĕtēntĕt ĕquōs.

Sūnt quĭbŭs īngrātē tĭmĭda īndūlgēntĭă sērvīt

ēt, sī nūllă sŭbēst ‖ aēmŭlă, lānguĕt ămōr;

lūxŭrĭānt ănĭmī rēbūs plērūmquĕ sĕcūndīs,

nēc făcĭle ēst aēquā ‖ cōmmŏdă mēntĕ pătī.

Ūt lĕvĭs ābsūmptīs paūlātīm vīrĭbŭs īgnīs

īpsĕ lătēt, sūmmō ‖ cānĕt ĭn īgnĕ cĭnīs,

sēd tămĕn ēxtīnctās ādmōtō sūlphŭrĕ flāmmās

īnvĕnĭt ēt lūmēn, ‖ quōd fŭĭt āntĕ, rĕdīt:

sīc, ŭbĭ pīgră sĭtū sēcūrăquĕ pēctŏră tōrpēnt,

ācrĭbŭs ēst stīmūlīs ‖ ēlĭcĭēndŭs ămōr.

Fāc tĭmĕāt dā tē tĕpĭdāmquĕ rĕcālfăcĕ mēntēm;

pāllĕăt īndĭcĭō ‖ crīmĭnĭs īllă tŭī.

Ō quătĕr ēt quŏtĭēns nŭmĕrō cōnprēndĕrĕ nōn ēst

fēlīcēm, dē quō ‖ laēsă pŭēllă dŏlēt!

Quaē, sĭmŭl īnvītās crīmēn pērvēnĭt ăd aūrēs,

ēxcĭdĭt, ēt mĭsĕraē ‖ vōxquĕ cŏlōrquĕ fŭgīt.

Īlle ĕgŏ sīm, cūiūs lănĭēt fŭrĭōsă căpīllōs;

īlle ĕgŏ sīm, tĕnĕrās ‖ cuī pĕtăt ūnguĕ gĕnās,

quēm vĭdĕāt lăcrĭmāns, quēm tōrvīs spēctĕt ŏcēllīs,

quō sĭnĕ nōn pōssīt ‖ vīvĕrĕ, pōssĕ vĕlīt.

Sī spătĭūm quaērās, brĕvĕ sīt, quōd laēsă quĕrātūr,

nē lēntā vīrēs ‖ cōllĭgăt īră mŏrā.

Cāndĭdă iāmdūdūm cīngātūr cōllă lăcērtīs,

īnquĕ tŭōs flēns ēst ‖ āccĭpĭēndă sĭnūs;

ōscŭlă dā flēntī, Vĕnĕrīs dā gaūdĭă flēntī:

pāx ĕrĭt; hōc ūnō ‖ sōlvĭtŭr īră mŏdō.

Cūm bĕnĕ saēvĭĕrīt, cūm cērtă vĭdēbĭtŭr hōstīs,

tūm pĕtĕ cōncŭbĭtūs ‖ foēdĕră: mītĭs ĕrīt.

Īllīc dēpŏsĭtīs hăbĭtāt Cōncōrdĭă tēlīs,

īllō, crēdĕ mĭhī, ‖ Grātĭă nātă lŏco ēst.

Quaē mŏdŏ pūgnārūnt, iūngūnt sŭă rōstră cŏlūmbaē,

quārūm blāndĭtĭās ‖ vērbăquĕ mūrmŭr hăbēt.

Prīmă fŭīt rērūm cōnfūsă sĭne ōrdĭnĕ mōlēs

ūnăque ĕrāt făcĭēs ‖ sīdĕră, tērră, frĕtūm;

mōx caēlum īmpŏsĭtūm tērrīs, hŭmŭs aēquŏrĕ cīncta ēst,

īnquĕ sŭās pārtēs ‖ cēssĭt ĭnānĕ chăōs;

sīlvă fĕrās, vŏlŭcrēs āēr āccēpĭt hăbēndās:

īn lĭquĭdā, pīscēs, ‖ dēlĭtŭīstĭs ăquā.

Tūm gĕnŭs hūmānūm sōlīs ērrābăt ĭn āgrīs

īdquĕ mĕraē vīrēs ‖ ēt rŭdĕ cōrpŭs ĕrāt;

sīlvă dŏmūs fŭĕrāt, cĭbŭs hērbă, cŭbīlĭă frōndēs,

iāmquĕ dĭū nūllī ‖ cōgnĭtŭs āĕr ĕrāt.

Blāndă trŭcēs ănĭmōs fērtūr mōllīssĕ vŏlūptās:

cōnstĭtĕrānt ūnā ‖ fēmĭnă vīrquĕ lŏcō.

Quīd făcĕrēnt, īpsī nūllō dĭdĭcērĕ măgīstrō;

ārtĕ Vĕnūs nūllā ‖ dūlcĕ pĕrēgĭt ŏpūs.

Ālĕs hăbēt, quŏd ămēt; cūm quō sŭă gaūdĭă iūngāt,

īnvĕnĭt īn mĕdĭā ‖ fēmĭnă pīscĭs ăquā;

cērvă părēm sĕquĭtūr, sērpēns sērpēntĕ tĕnētūr;

haērĕt ădūltĕrĭō ‖ cūm cănĕ nēxă cănīs;

laētă sălītŭr ŏvīs, taūrō quŏquĕ laētă iŭvēnca ēst;

sūstĭnĕt īnmūndūm ‖ sīmă căpēllă mărēm.

Īn fŭrĭās ăgĭtāntŭr ĕquaē spătĭōquĕ rĕmōtă

pēr lŏcă dīvĭdŭōs ‖ āmnĕ sĕquūntŭr ĕquōs.

Ērgo ăge ĕt īrātaē mĕdĭcāmĭnă fōrtĭă praēbē;

īllă fĕrī rĕquĭēm ‖ sōlă dŏlōrĭs hăbēnt,

īllă Măchāŏnĭōs spŭĕrānt mĕdĭcāmĭnă sūcōs;

hīs, ŭbĭ pēccārīs, ‖ rēstĭtŭēndŭs ĕrīs.

Haēc ĕgŏ cūm cănĕrēs, sŭbĭtō mănĭfēstŭs Ăpōllŏ

mōvĭt ĭnaūrātaē ‖ pōllĭcĕ fīlă lўraē.

Īn mănĭbūs laūrūs, sācrīs īndūtă căpīllīs

laūrŭs ĕrāt: vātēs ‖ īllĕ vĭdēndŭs ădīt.

Īs mĭhĭ «Lāscīvī» dīxīt «praēcēptŏr Ămōrīs,

dūc ăgĕ dīscĭpŭlōs ‖ ād mĕă tēmplă tŭōs,

ēst ŭbĭ dīvērsūm fāmā cĕlĕbrātă pĕr ōrbēm

līttĕră, cōgnōscī ‖ quaē sĭbĭ quēmquĕ iŭbēt.

Quī sĭbĭ nōtŭs ĕrīt, sōlūs săpĭēntĕr ămābīt

ātque ŏpŭs ād vīrēs ‖ ēxĭgĕt ōmnĕ sŭās:

cuī făcĭēm nātūră dĕdīt, spēctētŭr ăb īllā;

cuī cŏlŏr ēst, ŭmĕrō ‖ saēpĕ pătēntĕ cŭbēt;

quī sērmōnĕ plăcēt, tăcĭtūrnă sĭlēntĭă vītēt;

quī cănĭt ārtĕ, cănāt; ‖ quī bĭbĭt ārtĕ, bĭbāt.

Sēd nĕquĕ dēclāmēnt mĕdĭō sērmōnĕ dĭsērtī,

nēc sŭă nōn sānūs ‖ scrīptă pŏētă lĕgāt.»

Sīc mōnvīt Phoēbūs: Phoēbō pārētĕ mŏnēntī;

cērtă dĕī sācro ēst ‖ hūiŭs ĭn ōrĕ fĭdēs.

Ād prŏpĭōră vŏcōr; quīsquīs săpĭēntĕr ămābīt,

vīncĕt ĕt ē nōstrā, ‖ quōd pĕtĕt, ārtĕ fĕrēt.

Crēdĭtă nōn sēmpēr sūlcī cūm fēnĕrĕ rēddūnt,

nēc sēmpēr dŭbĭās ‖ ādiŭvăt aūră rătēs:

quōd iŭvăt, ēxĭgŭūm, plūs ēst, quōd laēdăt ămāntēs:

prōpōnānt ănĭmō ‖ mūltă fĕrēndă sŭō.

Quōt lĕpŏrēs ĭn Ăthō, quŏt ăpēs pāscūntŭr ĭn Hŷblā,

caērŭlă quōt bācās ‖ Pāllădĭs ārbŏr hăbēt,

lītŏrĕ quōt cōnchaē, tōt sūnt ĭn ămōrĕ dŏlōrēs;

quaē pătĭmūr, mūltō ‖ spīcŭlă fēllĕ mădēnt.

Dīcta ĕrĭt īssĕ fŏrās, quām tū fōrtāssĕ vĭdēbīs:

īssĕ fŏrās ēt tē ‖ fālsă vĭdērĕ pŭtā.

Claūsă tĭbī fŭĕrīt prōmīssā iānŭă nōctĕ:

pērfĕr ĕt īnmūndā ‖ pōnĕrĕ cōrpŭs hŭmō.

Fōrsĭtăn ēt vūltū mēndāx āncīllă sŭpērbō

dīcēt «Quīd nōstrās ‖ ōbsĭdĕt īstĕ fŏrēs?»

Pōstĭbŭs ēt dūraē sūpplēx blāndīrĕ pŭēllaē

ēt căpĭtī dēmptās ‖ īn fŏrĕ pōnĕ rŏsās.

Cūm vŏlĕt, āccēdēs; cūm tē vītābĭt, ăbībīs:

dēdĕcĕt īngĕnŭōs ‖ taēdĭă fērrĕ sŭī.

«Ēffŭgĕre hūnc nōn ēst» quārē tĭbĭ pōssĭt ămīcă

dīcĕrĕ? Nōn ōmnī ‖ tēmpŏrĕ †sēnsŭs ŏbēst†.

Nēc mălĕdīctă pŭtā nēc vērbĕră fērrĕ pŭēllaē

tūrpĕ nĕc ād tĕnĕrōs ‖ ōscŭlă fērrĕ pĕdēs.

Quīd mŏrŏr īn pārvīs? Ănĭmūs māiōrĭbŭs īnstāt;

māgnă cănō: tōtō ‖ pēctŏrĕ, vūlgŭs, ădēs.

Ārdŭă mōlīmūr, sēd nūllă, nĭsi ārdŭă, vīrtūs;

dīffĭcĭlīs nōstrā ‖ pōscĭtŭr ārtĕ lăbōr.

Rīvālēm pătĭēntĕr hăbē: vīctōrĭă tēcūm

stābĭt, ĕrīs māgnī ‖ vīctŏr ĭn Ārcĕ Iŏvīs.

Haēc tĭbĭ nōn hŏmĭnēm sēd quērcūs crēdĕ Pĕlāsgās

dīcĕrĕ; nīl īstīs ‖ ārs mĕă māiŭs hăbēt.

Īnnŭĕt īllă: fĕrās; scrībēt: nē tāngĕ tăbēllās;

ūndĕ vŏlēt, vĕnĭāt, ‖ quōquĕ lĭbēbĭt, ĕāt.

Hōc īn lēgĭtĭmā praēstānt ūxōrĕ mărītī,

cūm, tĕnĕr, ād pārtēs ‖ tū quŏquĕ, Sōmnĕ, vĕnīs.

Hāc ĕgŏ, cōnfĭtĕōr, nōn sūm pērfēctŭs ĭn ārtĕ;

quīd făcĭām? Mŏnĭtīs ‖ sūm mĭnŏr īpsĕ mĕīs.

Mēnĕ pălām nōstraē dēt quīsquām sīgnă pŭēllaē

ēt pătĭār nēc mē, ‖ quō lĭbĕt, īră fĕrāt?

Ōscŭlă vīr dĕdĕrāt, mĕmĭnī, sŭŭs; ōscŭlă quēstūs

sūm dătă: bārbărĭā ‖ nōstĕr ăbūndăt ămōr.

Nōn sĕmĕl hōc vĭtĭūm nŏcŭīt mĭhĭ; dōctĭŏr īllĕ,

quō vĕnĭūnt ălĭī ‖ cōncĭlĭāntĕ vĭrī.

Sēd mĕlĭūs nēscīssĕ fŭīt: sĭnĕ fūrtă tĕgāntūr,

nē fŭgĭāt fāssō ‖ vīctŭs ăb ōrĕ pŭdōr.

Quō măgĭs, ō iŭvĕnēs, dēprēndĕrĕ pārcĭtĕ vēstrās;

pēccēnt, pēccāntēs ‖ vērbă dĕdīssĕ pŭtēnt.

Crēscĭt ămōr prēnsīs: ŭbĭ pār fōrtūnă dŭōrum ēst,

īn caūsā dāmnī ‖ pērstăt ŭtērquĕ sŭī.

Fābŭlă nārrātūr tōtō nōtīssĭmă caēlō,

Mūlcĭbĕrīs cāptī ‖ Mārsquĕ Vĕnūsquĕ dŏlīs.

Mārs pătĕr īnsānō Vĕnĕrīs tūrbātŭs ămōrĕ

dē dŭcĕ tērrĭbĭlī ‖ fāctŭs ămātŏr ĕrāt;

nēc Vĕnŭs ōrāntī (nĕque ĕnīm dĕă mōllĭŏr ūlla ēst)

rūstĭcă Grādīvō ‖ dīffĭcĭlīsquĕ fŭīt.

Ā, quŏtĭēns lāscīvă pĕdēs rīsīssĕ mărītī

dīcĭtŭr ēt dūrās ‖ īgnĕ vĕl ārtĕ mănūs!

Mārtĕ pălām sĭmŭl ēst Vūlcānum ĭmĭtātă, dĕcēbāt,

mūltăquĕ cūm fōrmā ‖ grātĭă mīxtă fŭīt.

Sēd bĕnĕ cōncŭbĭtūs prīmō cēlārĕ sŏlēbānt;

plēnă vĕrēcūndī ‖ cūlpă pŭdōrĭs ĕrāt.

Īndĭcĭō Sōlīs (quīs Sōlēm fāllĕrĕ pōssīt?)

cōgnĭtă Vūlcānō ‖ cōniŭgĭs āctă sŭaē.

(Quām mălă, Sōl, ēxēmplă mŏvēs! Pĕtĕ mūnŭs ăb īpsā:

ēt tĭbĭ, sī tăcĕās, ‖ quōd dărĕ pōssĭt, hăbēt.)

Mūlcĭbĕr ōbscūrōs lēctūm cīrcāquĕ sŭpērquĕ

dīspōnīt lăquĕōs; ‖ lūmĭnă fāllĭt ŏpūs.

Fīngĭt ĭtēr Lēmnōn; vĕnĭūnt ād foēdŭs ămāntēs;

īmplĭcĭtī lăquĕīs ‖ nūdŭs ŭtērquĕ iăcēnt;

cōnvŏcăt īllĕ dĕōs; praēbēnt spēctācŭlă cāptī;

vīx lăcrĭmās Vĕnĕrēm ‖ cōntĭnŭīssĕ pŭtānt;

nōn vūltūs tēxīssĕ sŭōs, nōn dēnĭquĕ pōssūnt

pārtĭbŭs ōbscēnīs ‖ ōbpŏsŭīssĕ mănūs.

Hīc ălĭquīs rīdēns «Īn mē, fōrtīssĭmĕ Māvōrs,

sī tĭbĭ sūnt ŏnĕrī, ‖ vīncŭlă trānsfĕr» ăīt.

Vīx prĕcĭbūs, Nēptūnĕ, tŭīs cāptīvă rĕsōlvīt

cōrpŏră; Mārs Thrācēn ‖ ōccŭpăt, īllă Păphōn.

Hōc tĭbĭ pērfēctō, Vūlcānĕ, quŏd āntĕ tĕgēbānt,

lībĕrĭūs făcĭūnt, ‖ ēt pŭdŏr ōmnĭs ăbēst.

Saēpĕ tămēn dēmēns stūltē fēcīssĕ fătērīs,

tēquĕ fĕrūnt ārtīs ‖ paēnĭtŭīssĕ tŭaē.

Hōc vĕtĭtī vōs ēstĕ: vĕtāt dēprēnsă Dĭōnē

īnsĭdĭās īllās, ‖ quās tŭlĭt īpsă, dărē.

Nēc vōs rīvālī lăquĕōs dīspōnĭtĕ nēc vōs

ēxcĭpĭte ārcānā ‖ vērbă nŏtātă mănū;

īstă vĭrī cāptēnt, sī iām cāptāndă pŭtābūnt,

quōs făcĭēt iūstōs ‖ īgnĭs ĕt ūndă vĭrōs.

Ēn ĭtĕrūm tēstōr: nĭhĭl hīc nĭsĭ lēgĕ rĕmīssūm

lūdĭtŭr; īn nōstrīs ‖ īnsĭtă nūllă iŏcīs.

Quīs Cĕrĕrīs rītūs aūsīt vūlgārĕ prŏfānīs

māgnăquĕ Thrēĭcĭā ‖ sācră rĕpērtă Sămō?

Ēxĭgŭa ēst vīrtūs praēstārĕ sĭlēntĭă rēbūs;

āt cōntrā grăvĭs ēst ‖ cūlpă tăcēndă lŏquī.

Ō bĕnĕ, quōd frūstrā cāptātīs ārbŏrĕ pōmīs

gārrŭlŭs īn mĕdĭā ‖ Tāntălŭs ārĕt ăquā!

Praēcĭpŭē Cўthĕrēă iŭbēt sŭă sācră tăcērī;

ādmŏnĕō, vĕnĭāt ‖ nē quĭs ăd īllă lŏquāx.

Cōndĭtă sī nōn sūnt Vĕnĕrīs mŷstērĭă cīstīs

nēc căvă vēsānīs ‖ īctĭbŭs aēră sŏnānt,

āt tămĕn īntēr nōs mĕdĭō vērsāntŭr ĭn ūsū,

sēd sīc, īntēr nōs ‖ ūt lătŭīssĕ vĕlīnt.

Īpsă Vĕnūs pūbēm, quŏtĭēns vēlāmĭnă pōnīt,

prōtĕgĭtūr laēvā ‖ sēmĭrĕdūctă mănū.

Īn mĕdĭō pāssīmquĕ cŏīt pĕcŭs: hōc quŏquĕ vīsō

āvērtīt vūltūs ‖ nēmpĕ pŭēllă sŭōs.

Cōnvĕnĭūnt thălămī fūrtīs ēt iānŭă nōstrīs

pārsquĕ sŭb īniēctā ‖ vēstĕ pŭdēndă lătēt,

ēt, sī nōn tĕnĕbrās, āt quīddām nūbĭs ŏpācaē

quaērĭmŭs ātque ălĭquīd ‖ lūcĕ pătēntĕ mĭnūs.

Tūnc quŏquĕ, cūm sōlēm nōndūm prŏhĭbēbăt ĕt īmbrēm

tēgŭlă sēd quērcūs ‖ tēctă cĭbūmquĕ dăbāt,

īn nĕmŏre ātque āntrīs, nōn sūb Iŏvĕ, iūnctă vŏlūptās:

tāntă rŭdī pŏpŭlō ‖ cūră pŭdōrĭs ĕrāt.

Āt nūnc nōctūrnīs tĭtŭlōs īnpōnĭmŭs āctīs,

ātque ĕmĭtūr māgnō ‖ nīl nĭsĭ pōssĕ lŏquī.

Scīlĭcĕt ēxcŭtĭēs ōmnīs, ŭbĭ quaēquĕ, pŭēllās,

cuīlĭbĕt ūt dīcās ‖ «Haēc quŏquĕ nōstră fŭīt»?

Nē dēsīnt, quās tū dĭgĭtīs ōstēndĕrĕ pōssīs,

ūt quāmque ādtĭgĕrīs, ‖ fābŭlă tūrpĭs ĕrāt?

Pārvă quĕrōr: fīngūnt quīdām, quaē vēră nĕgārēnt,

ēt nūllī nōn sē ‖ cōncŭbŭīssĕ fĕrūnt.

Cōrpŏră sī nĕquĕūnt, quaē pōssūnt, nōmĭnă tāngūnt,

fāmăquĕ nōn tāctō ‖ cōrpŏrĕ crīmĕn hăbēt.

Ī nūnc, claūdĕ fŏrēs, cūstōs ŏdĭōsĕ pŭēllaē,

ēt cēntūm dūrīs ‖ pōstĭbŭs ōbdĕ sĕrās:

quīd tūtī sŭpĕrēst, cūm nōmĭnĭs ēxstăt ădūltēr

ēt crēdī, quōd nōn ‖ cōntĭgĭt ēssĕ, cŭpīt?

Nōs ĕtĭām vērōs pārcē prŏfĭtēmŭr ămōrēs,

tēctăquĕ sūnt sŏlĭdā ‖ mŷstĭcă fūrtă fĭdē.

Pārcĭtĕ praēcĭpŭē vĭtĭa ēxprōbrārĕ pŭēllīs,

ūtĭlĕ quaē mūltīs ‖ dīssĭmŭlāssĕ fŭīt:

nēc sŭŭs Āndrŏmĕdaē cŏlŏr ēst ōbiēctŭs ăb īllō,

mōbĭlĭs īn gĕmĭnō ‖ cuī pĕdĕ pīnnă fŭīt;

ōmnĭbŭs Āndrŏmăchē vīsa ēst spătĭōsĭŏr aēquō,

ūnūs, quī mŏdĭcām ‖ dīcĕrĕt, Hēctŏr ĕrāt.

Quōd mălĕ fērs, ādsuēscĕ: fĕrēs bĕnĕ: mūltă vĕtūstās

lēnĭĕt; īncĭpĭēns ‖ ōmnĭă sēntĭt ămōr.

Dūm nŏvŭs īn vĭrĭdī cŏălēscīt cōrtĭcĕ rāmūs,

cōncŭtĭāt tĕnĕrūm ‖ quaēlĭbĕt aūră, cădēt;

mōx ĕtĭām vēntīs spătĭō dūrātă rĕsīstēt

fīrmăque ădōptīvās ‖ ārbŏr hăbēbĭt ŏpēs:

ēxĭmĭt īpsă dĭēs ōmnīs ē cōrpŏrĕ mēndās,

quōdquĕ fŭīt vĭtĭūm, ‖ dēsĭnĭt ēssĕ mŏrā:

fērrĕ nŏvaē nārēs taūrōrūm tērgă rĕcūsānt;

ādsĭdŭō dŏmĭtās ‖ tēmpŏrĕ fāllĭt ŏdōr.

Nōmĭnĭbūs mōllīrĕ lĭcēt mălă: «Fūscă» vŏcētūr,

nīgrĭŏr Īllўrĭcā ‖ cuī pĭcĕ sānguĭs ĕrīt;

sī paēta ēst, «Vĕnĕrī sĭmĭlīs»; sī rāvă, «Mĭnērvaē»;

sīt «grăcĭlīs», măcĭē ‖ quaē mălĕ vīvă sŭa ēst;

dīc «hăbĭlēm», quaēcūmquĕ brĕvīs, quaē tūrgĭdă, «plēnām»;

ēt lătĕāt vĭtĭūm ‖ prōxĭmĭtātĕ bŏnī.

Nēc quŏtŭs ānnŭs ĕāt nēc quō sīt nātă rĕquīrĕ

cōnsŭlĕ, quaē rĭgĭdūs ‖ mūnĕră cēnsŏr hăbēt,

praēcĭpŭē sī flōrĕ cărēt mĕlĭūsquĕ pĕrāctūm

tēmpŭs ĕt ālbēntēs ‖ iām lĕgĭt īllă cŏmās.

Ūtĭlĭs, ō iŭvĕnēs, aūt haēc aūt sērĭŏr aētās:

īstĕ fĕrēt sĕgĕtēs, ‖ īstĕ sĕrēndŭs ăgēr.

[dūm vīrēs ānnīquĕ sĭnūnt, tŏlĕrātĕ lăbōrēs:

iām vĕnĭēt tăcĭtō ‖ cūrvă sĕnēctă pĕdē.

Aūt mărĕ rēmĭgĭīs aūt vōmĕrĕ fīndĭtĕ tērrās

aūt fĕră bēllĭgĕrās ‖ āddĭte ĭn ārmă mănūs

aūt lătŭs ēt vīrēs ŏpĕrāmque ādfērtĕ pŭēllīs:

hōc quŏquĕ mīlĭtĭa ēst, ‖ hōc quŏquĕ quaērĭt ŏpēs.]

Āddĕ, quŏd ēst īllīs ŏpĕrūm prūdēntĭă māiōr,

sōlŭs, ĕt, ārtĭfĭcēs ‖ quī făcĭt, ūsŭs ădēst.

Īllaē mūndĭtĭīs ānnōrūm dāmnă rĕpēndūnt

ēt făcĭūnt cūrā, ‖ nē vĭdĕāntŭr ănūs,

ūtquĕ vĕlīs, Vĕnĕrēm iūngūnt pēr mīllĕ fĭgūrās:

īnvēnīt plūrēs ‖ nūllă tăbēllă mŏdōs.

Īllīs sēntītūr nōn īnrītātă vŏlūptās;

quōd iŭvăt, ēx aēquō ‖ fēmĭnă vīrquĕ fĕrānt.

Ōdī cōncŭbĭtūs, quī nōn ūtrūmquĕ rĕsōlvūnt:

hōc ēst, cūr pŭĕrī ‖ tāngăr ămōrĕ mĭnūs.

Ōdī, quaē praēbēt, quĭă sīt praēbērĕ nĕcēssĕ,

sīccăquĕ dē lānā ‖ cōgĭtăt īpsă sŭā;

quaē dătŭr ōffĭcĭō, nōn ēst mĭhĭ grātă vŏlūptās:

ōffĭcĭūm făcĭāt ‖ nūllă pŭēllă mĭhī.

Mē vōcēs aūdīrĕ iŭvāt sŭă gaūdĭă fāssās,

ūtquĕ mŏrēr mēmē ‖ sūstĭnĕāmquĕ, rŏgēt;

āspĭcĭām dŏmĭnaē vīctōs āmēntĭs ŏcēllōs;

lānguĕăt ēt tāngī ‖ sē vĕtĕt īllă dĭū.

Haēc bŏnă nōn prīmaē trĭbŭīt nātūră iŭvēntaē,

quaē cĭtŏ pōst sēptēm ‖ lūstră vĕnīrĕ sŏlēnt.

Quī prŏpĕrēnt, nŏvă mūstă bĭbānt; mĭhĭ fūndăt ăvītūm

cōnsŭlĭbūs prīscīs ‖ cōndĭtă tēstă mĕrūm.

Nēc plătănūs, nĭsĭ sēră, pŏtēst ōbsīstĕrĕ Phoēbō

ēt laēdūnt nūdōs ‖ prātă nŏvēllă pĕdēs;

scīlĭcĕt Hērmĭŏnēn Hĕlĕnaē praēpōnĕrĕ pōssēs

ēt mĕlĭōr Gōrgē ‖ quām sŭă mātĕr ĕrāt!

Āt Vĕnĕrēm quīcūmquĕ vŏlēs ādtīngĕrĕ sērām,

sī mŏdŏ dūrārīs, ‖ praēmĭă dīgnă fĕrēs.

Cōnscĭŭs, ēccĕ, dŭōs āccēpīt lēctŭs ămāntēs:

ād thălămī claūsās, ‖ Mūsă, rĕsīstĕ fŏrēs.

Spōntĕ sŭā sĭnĕ tē cĕlĕbērrĭmă vērbă lŏquēntūr,

nēc mănŭs īn lēctō ‖ laēvă iăcēbĭt ĭnērs;

īnvĕnĭēnt dĭgĭtī quŏd ăgānt īn pārtĭbŭs īllīs,

īn quĭbŭs ōccūltē ‖ spīcŭlă tīngĭt Ămōr.

Fēcĭt ĭn Āndrŏmăchē prĭŭs hōc fōrtīssĭmŭs Hēctōr

nēc sōlūm bēllīs ‖ ūtĭlĭs īllĕ fŭīt;

fēcĭt ĕt īn cāptā Lŷrnēsĭdĕ māgnŭs Ăchīllēs,

cūm prĕmĕrēt mōllēm ‖ lāssŭs ăb hōstĕ tŏrūm.

Īllīs tē mănĭbūs tāngī, Brīsēĭ, sĭnēbās,

īmbūtaē Phrўgĭā ‖ quaē nĕcĕ sēmpĕr ĕrānt?

Crēdĕ mĭhī, nōn ēst Vĕnĕrīs prŏpĕrāndă vŏlūptās

sēd sēnsīm tārdā ‖ prōlĭcĭēndă mŏrā.

Cūm lŏcă rēppĕrĕrīs, quaē tāngī fēmĭnă gaūdēt,

nōn ōbstēt, tāngās ‖ quōmĭnŭs īllă, pŭdōr:

āspĭcĭēs ŏcŭlōs trĕmŭlō fūlgōrĕ mĭcāntēs,

ūt sōl ā lĭquĭdā ‖ saēpĕ rĕfūlgĕt ăquā;

āccēdēnt quēstūs, āccēdĕt ămābĭlĕ mūrmūr

ēt dūlcēs gĕmĭtūs ‖ āptăquĕ vērbă iŏcō.

Sēd nĕquĕ tū dŏmĭnām vēlīs māiōrĭbŭs ūsūs

dēfĭcĕ, nēc cūrsūs ‖ āntĕăt īllă tŭōs;

ād mētām prŏpĕrātĕ sĭmūl: tūm plēnă vŏlūptās,

cūm părĭtēr vīctī ‖ fēmĭnă vīrquĕ iăcēnt.

Hīc tĭbĭ sērvāndūs tĕnŏr ēst, cūm lībĕră dāntūr

ōtĭă, fūrtīvūm ‖ nēc tĭmŏr ūrgĕt ŏpūs;

cūm mŏră nōn tūta ēst, tōtīs īncūmbĕrĕ rēmīs

ūtĭle ĕt ādmīssō ‖ sūbdĕrĕ cālcăr ĕquō.

Fīnĭs ădēst ŏpĕrī: pālmām dătĕ, grātă iŭvēntūs,

sērtăque ŏdōrātaē ‖ mŷrtĕă fērtĕ cŏmaē.

Quāntŭs ăpūd Dănăōs Pŏdălīrĭŭs ārtĕ mĕdēndī,

Aēăcĭdēs dēxtrā, ‖ pēctŏrĕ Nēstŏr ĕrāt,

quāntŭs ĕrāt Cālchās ēxtīs, Tĕlămōnĭŭs ārmīs,

Aūtŏmĕdōn cūrrū, ‖ tāntŭs ămātŏr ĕgō.

Mē vātēm cĕlĕbrātĕ, vĭrī, mĭhĭ dīcĭtĕ laūdēs;

cāntētūr tōtō ‖ nōmĕn ĭn ōrbĕ mĕūm.

Ārmă dĕdī vōbīs; dĕdĕrāt Vūlcānŭs Ăchīllī:

vīncĭtĕ mūnĕrĭbūs, ‖ vīcĭt ŭt īllĕ, dătīs.

Sēd, quīcūmquĕ mĕō sŭpĕrārĭt Ămāzŏnă fērrō,

īnscrībāt spŏlĭīs ‖ «Nāsŏ măgīstĕr ĕrāt».

Ēccĕ, rŏgānt tĕnĕraē, sĭbĭ dēm praēcēptă pŭēllaē:

vōs ĕrĭtīs chārtaē ‖ prōxĭmă cūră mĕaē.