Ibis Liburnis inter alta navium,

amice, propugnacula,

paratus omne Caesaris periculum

subire, Maecenas, tuo.

5Quid nos, quibus te vita si superstite

iucunda, si contra, gravis?

Utrumne iussi persequemur otium,

non dulce ni tecum simul,

an hunc laborem, mente laturi decet

10qua ferre non mollis viros,

feremus, et te vel per Alpium iuga

inhospitalem et Caucasum

vel Occidentis usque ad ultimum sinum

forti sequemur pectore?

15Roges tuum labore quid iuvem meo

imbellis ac firmus parum:

comes minore sum futurus in metu,

qui maior absentis habet,

ut adsidens implumibus pullis avis

20serpentium allapsus timet

magis relictis, non, ut adsit, auxili

latura plus praesentibus.

Libenter hoc et omne militabitur

bellum in tuae spem gratiae,

25non ut iuvencis illigata pluribus

aratra nitantur mea

pecusve Calabris ante sidus fervidum

Lucana mutet pascuis,

neque ut superne villa candens Tusculi

30Circaea tangat moenia.

Satis superque me benignitas tua

ditavit; haud paravero

quod aut avarus ut Chremes terra premam

discinctus aut perdat nepos.

"Beatus ille qui procul negotiis,

ut prisca gens mortalium,

paterna rura bobus exercet suis

solutus omni faenore,

5neque excitatur classico miles truci

neque horret iratum mare,

forumque vitat et superba civium

potentiorum limina.

Ergo aut adulta vitium propagine

10altas maritat populos

aut in reducta valle mugientium

prospectat errantis greges

inutilisve falce ramos amputans

feliciores inserit

15aut pressa puris mella condit amphoris

aut tondet infirmas ovis;

vel cum decorum mitibus pomis caput

Autumnus agris extulit,

ut gaudet insitiva decerpens pira

20certantem et uvam purpurae,

qua muneretur te, Priape, et te, pater

Silvane, tutor finium!

Libet iacere modo sub antiqua ilice,

modo in tenaci gramine;

25labuntur altis interim ripis aquae,

queruntur in silvis aves,

frondesque lymphis obstrepunt manantibus,

somnos quod invitet levis.

At cum tonantis annus hibernus Iovis

30imbris nivesque comparat,

aut trudit acris hinc et hinc multa cane

apros in obstantis plagas

aut amite levi rara tendit retia,

turdis edacibus dolos,

35pavidumque leporem et advenam laqueo gruem

iucunda captat praemia.

Quis non malarum Roma quas curas habet

haec inter obliviscitur?

Quod si pudica mulier in partem iuvet

40domum atque dulcis liberos,

Sabina qualis aut perusta solibus

pernicis uxor Apuli,

sacrumque tostis exstruat lignis focum

lassi sub adventum viri

45claudensque textis cratibus laetum pecus

distenta siccet ubera

et horna dulci vina promens dolio

dapes inemptas apparet,

non me Lucrina iuverint conchylia

50magisve rhombus aut scari,

si quos Eois intonata fluctibus

hiems ad hoc vertat mare,

non Afra avis descendat in ventrem meum,

non attagen Ionicus

55iucundior quam lecta de pinguissimis

oliva ramis arborum

aut herba lapathi prata amantis et gravi

malvae salubres corpori

vel agna festis caesa Terminalibus

60vel haedus ereptus lupo.

Has inter epulas ut iuvat pastas ovis

videre properantis domum,

videre fessos vomerem inversum boves

collo trahentis languido

65positosque vernas, ditis examen domus,

circum renidentis Lares!"

Haec ubi locutus faenerator Alfius,

iam iam futurus rusticus,

omnem redegit Idibus pecuniam,

70quaerit Kalendis ponere.

Parentis olim si quis impia manu

senile guttur fregerit,

edit cicutis alium nocentius.

O dura messorum ilia!

5Quid hoc veneni saevit in praecordiis?

Num viperinus his cruor

incoctus herbis me fefellit, an malas

Canidia tractavit dapes?

Ut Argonautas praeter omnis candidum

10Medea mirata est ducem,

ignota tauris illigaturum iuga

perunxit hoc Iasona;

hoc delibutis ulta donis paelicem

serpente fugit alite.

15Nec tantus umquam siderum insedit vapor!

Siticulosae Apuliae,

nec munus umeris efficacis Herculis

inarsit aestuosius.

At si quid umquam tale concupiveris,

20iocose Maecenas, precor

manum puella savio opponat tuo

extrema et in sponda cubet.

Lupis et agnis quanta sortito obtigit,

tecum mihi discordia est,

Hibericis peruste funibus latus

et crura dura compede.

5Licet superbus ambules pecunia,

Fortuna non mutat genus.

Videsne, Sacram metiente te viam

cum bis trium ulnarum toga,

ut ora vertat huc et huc euntium

10liberrima indignatio?

"Sectus flagellis hic triumviralibus

praeconis ad fastidium

arat Falerni mille fundi iugera

et Appiam mannis terit

15sedilibusque magnus in primis eques

Othone contempto sedet!

Quid attinet tot ora navium gravi

rostrata duci pondere

contra latrones atque servilem manum

20hoc, hoc tribuno militum?".

"At, o deorum quidquid in caelo regit

terras et humanum genus,

quid iste fert tumultus? Aut quid omnium

vultus in unum me truces?

5Per liberos te, si vocata partubus

Lucina veris affuit,

per hoc inane purpurae decus precor,

per improbaturum haec Iovem,

quid ut noverca me intueris aut uti

10petita ferro belua?"

Ut haec trementi questus ore constitit

insignibus raptis puer,

impube corpus, quale posset impia

mollire Thracum pectora,

15Canidia, brevibus implicata viperis

crinis et incomptum caput,

iubet sepulcris caprificos erutas,

iubet cupressus funebris

et uncta turpis ova ranae sanguine

20plumamque nocturnae strigis

herbasque quas Iolcos atque Hiberia

mittit venenorum ferax

et ossa ab ore rapta ieiunae canis

flammis aduri Colchicis.

25At expedita Sagana per totam domum

spargens Avernalis aquas

horret capillis ut marinus asperis

echinus aut Laurens aper.

Abacta nulla Veia conscientia

30ligonibus duris humum

exhauriebat ingemens laboribus,

quo posset infossus puer

longo die bis terque mutatae dapis

inemori spectaculo,

35cum promineret ore, quantum exstant aqua

suspensa mento corpora,

exsuca uti medulla et aridum iecur

amoris esset poculum,

interminato cum semel fixae cibo

40intabuissent pupulae.

Non defuisse masculae libidinis

Ariminensem Foliam

et otiosa credidit Neapolis

et omne vicinum oppidum,

45quae sidera excantata voce Thessala

lunamque caelo deripit.

Hic irresectum saeva dente livido

Canidia rodens pollicem

quid dixit aut quid tacuit? "O rebus meis

50non infidelis arbitra

Nox, et Diana, quae silentium regis

arcana cum fiunt sacra,

nunc, nunc adeste, nunc in hostilis domos

iram atque numen vertite!

55Formidulosis dum latent silvis ferae

dulci sopore languidae,

senem, quod omnes rideant, adulterum

latrant Suburanae canes

nardo perunctum, quale non perfectius

60meae laborarint manus.

Quid accidit? Cur dira barbarae minus

venena Medeae valent,

quibus superbam fugit ulta paelicem,

magni Creontis filiam,

65cum palla, tabo munus imbutum, novam

incendio nuptam abstulit?

Atqui nec herba nec latens in asperis

radix fefellit me locis.

An dormit unctis omnium cubilibus

70oblivione paelicum?

A! A! Solutus ambulat veneficae

scientioris carmine.

Non usitatis, Vare, potionibus,

o multa fleturum caput,

75ad me recurres, nec vocata mens tua

Marsis redibit vocibus:

maius parabo, maius infundam tibi

fastidienti poculum

priusque caelum sidet inferius mari

80tellure porrecta super

quam non amore sic meo flagres uti

bitumen atris ignibus".

Sub haec puer iam non, ut ante, mollibus

lenire verbis impias,

85sed dubius unde rumperet silentium

misit Thyesteas preces:

"venena miscent fas nefasque, non valent

convertere humanam vicem.

Diris agam vos; dira detestatio

90nulla expiatur victima.

Quin, ubi perire iussus exspiravero,

nocturnus occurram Furor

petamque vultus umbra curvis unguibus,

quae vis deorum est Manium,

95et inquietis adsidens praecordiis

pavore somnos auferam.

Vos turba vicatim hinc et hinc saxis petens

contundet obscenas anus,

post insepulta membra different lupi

100et Esquilinae alites,

neque hoc parentes, heu, mihi superstites

effugerit spectaculum.

Quid immerentis hospites vexas canis

ignavus adversus lupos?

Quin huc inanis verte, si potes, minas

et me remorsurum pete.

5Nam qualis aut Molossus aut fulvus Lacon,

amica vis pastoribus,

agam per altas aure sublata nives

quaecumque praecedet fera:

tu, cum timenda voce complesti nemus,

10proiectum odoraris cibum.

Cave, cave: namque in malos asperrimus

parata tollo cornua,

qualis Lycambae spretus infido gener

aut acer hostis Bupalo.

15An, si quis atro dente me petiverit,

inultus ut flebo puer?

Quo, quo scelesti ruitis? Aut cur dexteris

aptantur enses conditi?

Parumne campis atque Neptuno super

fusum est Latini sanguinis,

5non ut superbas invidae Carthaginis

Romanus arces ureret

intactus aut Britannus ut descenderet

Sacra catenatus via,

sed ut secundum vota Parthorum sua

10urbs haec periret dextera?

Neque hic lupis mos nec fuit leonibus,

umquam nisi in dispar feris.

Furorne caecus an rapit vis acrior

an culpa? Responsum date.

15Tacent et albus ora pallor inficit

mentesque perculsae stupent.

Sic est: acerba fata Romanos agunt

scelusque fraternae necis,

ut immerentis fluxit in terram Remi

20sacer nepotibus cruor.

Rogare longo putidam te saeculo

viris quid enervet meas,

cum sit tibi dens ater et rugis vetus

frontem senectus exaret

5hietque turpis inter aridas natis

podex velut crudae bovis!

Sed incitat me pectus et mammae putres,

equina qualia ubera,

venterque mollis et femur tumentibus

10exile suris additum.

Esto beata, funus atque imagines

ducant triumphales tuum,

nec sit marita quae rotundioribus

onusta bacis ambulet;

15quid quod libelli Stoici inter Sericos

iacere pulvillos amant?

Illitterati num magis nervi rigent

minusve languet fascinum?

Quod ut superbo provoces ab inguine,

20ore allaborandum est tibi.

Quando repostum Caecubum ad festas dapes

victore laetus Caesare

tecum sub alta (si Iovi gratum) domo,

beate Maecenas, bibam

5sonante mixtum tibiis carmen lyra,

hac Dorium, illis barbarum,

ut nuper, actus cum freto Neptunius

dux fugit ustis navibus,

minatus urbi vincla quae detraxerat

10servis amicus perfidis?

Romanus, eheu (posteri negabitis),

emancipatus feminae

fert vallum et arma miles et spadonibus

servire rugosis potest

15interque signa turpe militaria

sol aspicit conopium.

†Ad hunc† frementis verterunt bis mille equos

Galli canentes Caesarem

hostiliumque navium portu latent

20puppes sinistrorsum citae.

Io Triumphe, tu moraris aureos

currus et intactas boves?

Io Triumphe, nec Iugurthino parem

bello reportasti ducem

25neque Africanum, quo super Carthaginem

Virtus sepulcrum condidit.

Terra marique victus hostis punico

lugubre mutavit sagum.

Aut ille centum nobilem Cretam urbibus,

30ventis iturus non suis,

exercitatas aut petit Syrtis Noto

aut fertur incerto mari.

Capaciores affer huc, puer, scyphos

et Chia vina aut Lesbia

35vel, quod fluentem nauseam coerceat,

metire nobis Caecubum:

curam metumque Caesaris rerum iuvat

dulci Lyaeo solvere.

Mala soluta navis exit alite

ferens olentem Maevium.

Ut horridis utrumque verberes latus,

Auster, memento fluctibus;

5niger rudentis Eurus inverso mari

fractosque remos differat;

insurgat Aquilo quantus altis montibus

frangit trementis ilices;

nec sidus atra nocte amicum appareat,

10qua tristis Orion cadit,

quietiore nec feratur aequore

quam Graia victorum manus,

cum Pallas usto vertit iram ab Ilio

in impiam Aiacis ratem.

15O quantus instat navitis sudor tuis

tibique pallor luteus

et illa non virilis eiulatio

preces et aversum ad Iovem,

Ionius udo cum remugiens sinus

20Noto carinam ruperit!

Opima quod si praeda curvo litore

porrecta mergos iuveris,

libidinosus immolabitur caper

et agna Tempestatibus.

Petti, nihil me, sicut antea, iuvat

scribere versiculos amore percussum gravi,

amore, qui me praeter omnis expetit

mollibus in pueris aut in puellis urere.

5Hic tertius December ex quo destiti

Inachia furere silvis honorem decutit.

Heu me, per urbem (nam pudet tanti mali)

fabula quanta fui! Conviviorum et paenitet

in quis amantem languor et silentium

10arguit et latere petitus imo spiritus.

"Contrane lucrum nil valere candidum

pauperis ingenium?" Querebar applorans tibi,

simul calentis inverecundus deus

fervidiore mero arcana promorat loco.

15"Quod si meis inaestuet praecordiis

libera bilis, adhuc ingrata ventis dividam

fomenta vulnus nil malum levantia;

desinet imparibus certare summotus pudor".

ubi haec severus te palam laudaveram,

20iussus abire domum ferebar incerto pede

ad non amicos, heu, mihi postis et, heu,

limina dura, quibus lumbos et infregi latus.

Nunc gloriantis quamlibet mulierculam

vincere mollitie | amor Lycisci me tenet,

25unde expedire non amicorum queant

libera consilia nec contumeliae graves,

sed alius ardor aut puellae candidae

aut teretis pueri longam renodantis comam.

Quid tibi vis, mulier nigris dignissima barris?

Munera quid mihi quidue tabellas

mittis nec firmo iuveni neque naris obesae?

Namque sagacius unus odoror

5polypus an gravis hirsutis cubet hircus in alis

quam canis acer ubi lateat sus.

Qui sudor victis et quam malus undique membris

crescit odor, cum pene soluto

indomitam properat rabiem sedare! Neque illi

10iam manet umida creta colorque

stercore fucatus crocodili iamque subando

tenta cubilia tectaque rumpit.

Vel mea cum saevis agitat fastidia verbis:

"Inachia langues minus ac me;

15Inachiam ter nocte potes, mihi semper ad unum

mollis opus. Pereat male quae te

Lesbia quaerenti taurum monstravit inertem,

cum mihi Cous adesset Amyntas,

cuius in indomito constantior inguine nervus

20quam nova collibus arbor inhaeret.

Muricibus Tyriis iteratae vellera lanae

cui properabantur? Tibi nempe,

ne foret aequalis inter conviva magis quem

diligeret mulier sua quam te.

25O | ego non felix, quam tu fugis ut pavet acris

agna lupos capreaeque leones!".

Horrida tempestas caelum contraxit et imbres

nivesque deducunt Iovem; nunc mare, nunc silvae

Threicio Aquilone sonant. Rapiamus, amici,

occasionem de die, dumque virent genua

5et decet, obducta solvatur fronte senectus.

Tu vina Torquato move consule pressa meo.

cetera mitte loqui; deus haec fortasse benigna

reducet in sedem vice. Nunc et Achaemenio

perfundi nardo iuvat et fide Cyllenea

10levare diris pectora sollicitudinibus,

nobilis ut cecinit grandi Centaurus alumno:

"Invicte, mortalis dea nate puer Thetide,

te manet Assaraci tellus, quam frigida †parvi†

findunt Scamandri flumina lubricus et Simois,

15unde tibi reditum certo subtemine Parcae

rupere, nec mater domum caerula te revehet.

Illic omne malum vino cantuque levato

deformis aegrimoniae, dulcibus alloquiis".

Mollis inertia cur tantam diffuderit imis

oblivionem sensibus,

pocula Lethaeos ut si ducentia somnos

arente fauce traxerim,

5candide Maecenas, occidis saepe rogando.

Deus, deus nam me vetat

inceptos olim, promissum carmen, iambos

ad umbilicum adducere.

Non aliter Samio dicunt arsisse Bathyllo

10Anacreonta Teium,

qui persaepe cava testudine flevit amorem

non elaboratum ad pedem.

Ureris ipse miser; quod si non pulchrior ignis

accendit obsessam Ilion,

15gaude sorte tua; me libertina neque uno

contenta Phryne macerat.

Nox erat et caelo fulgebat luna sereno

inter minora sidera,

cum tu magnorum numen laesura deorum

in verba iurabas mea,

5artius atque hedera procera astringitur ilex

lentis adhaerens bracchiis,

dum pecori lupus et nautis infestus Orion

turbaret hibernum mare

intonsosque agitaret Apollinis aura capillos,

10fore hunc amorem mutuum,

o dolitura mea multum virtute Neaera!

Nam si quid in Flacco viri est,

non feret assiduas potiori te dare noctes

et quaeret iratus parem,

15nec semel offensi cedet constantia formae,

si certus intrarit dolor.

Et tu, quicumque es felicior atque meo nunc

superbus incedis malo,

sis pecore et multa dives tellure licebit

20tibique Pactolus fluat,

nec te Pythagorae fallant arcana renati

formaque vincas Nirea,

heu heu, translatos alio maerebis amores:

ast ego vicissim risero.

Altera iam teritur bellis civilibus aetas

suis et ipsa Roma viribus ruit.

Quam neque finitimi valuerunt perdere Marsi

minacis aut Etrusca Porsenae manus,

5aemula nec virtus Capuae nec Spartacus acer

novisque rebus infidelis Allobrox,

nec fera caerulea domuit Germania pube

parentibusque abominatus Hannibal,

impia perdemus devoti sanguinis aetas

10ferisque rursus occupabitur solum;

barbarus, heu, cineres insistet victor et urbem

eques sonante verberabit ungula

quaeque carent ventis et solibus ossa Quirini

(nefas videre!) dissipabit insolens.

15Forte quid expediat communiter aut melior pars

malis carere quaeritis laboribus.

Nulla sit hac potior sententia, Phocaeorum

velut profugit exsecrata civitas

agros atque Lares patrios habitandaque fana

20apris reliquit et rapacibus lupis,

ire pedes quocumque ferent, quocumque per undas

Notus vocabit aut protervus Africus.

Sic placet? An melius quis habet suadere? Secunda

ratem occupare quid moramur alite?

25Sed iuremus in haec: simul imis saxa renarint

vadis levata, ne redire sit nefas,

neu conversa demum pigeat dare lintea quando

Padus Matina laverit cacumina,

in mare seu celsus procurrerit Appenninus

30novaque monstra iunxerit libidine

mirus amor, iuvet ut tigris subsidere cervis,

adulteretur ut columba milvo,

credula nec ravos timeant armenta leones

ametque salsa levis hircus aequora.

35Haec et quae poterunt reditus abscindere dulcis

eamus omnis exsecrata civitas,

aut pars indocili melior grege. Mollis et exspes

inominata perprimat cubilia:

vos quibus est virtus, muliebrem tollite luctum,

40Etrusca praeter et volate litora.

Nos manet Oceanus circum vagus arva beata:

petamus arva, divites et insulas,

reddit ubi Cererem tellus inarata quotannis

et imputata floret usque vinea,

45germinat et numquam fallentis termes olivae

suamque pulla ficus ornat arborem,

mella cava manant ex ilice, montibus altis

levis crepante lympha desilit pede.

Illic iniussae veniunt ad mulctra capellae

50refertque tenta grex amicus ubera,

nec vespertinus circumgemit ursus ovile,

neque intumescit alta viperis humus.

Pluraque felices mirabimur: ut neque largis

aquosus Eurus arva radat imbribus

55pinguia nec siccis urantur semina glaebis,

utrumque rege temperante caelitum.

Nulla nocent pecori contagia, nullius astri

gregem aestuosa torret impotentia.

Non huc Argoo contendit remige pinus,

60neque impudica Colchis intulit pedem;

non huc Sidonii torserunt cornua nautae

laboriosa nec cohors Ulixei.

Iuppiter illa piae secrevit litora genti,

ut inquinavit aere tempus aureum.

65Aere, dehinc ferro duravit saecula; quorum

piis secunda vate me datur fuga.

Iam iam efficaci do manus scientiae,

supplex et oro regna per Proserpinae,

per et Dianae non loquenda nomina,

per atque libros carminum valentium

5refixa caelo devocare sidera,

Canidia, parce vocibus tandem sacris

citumque retro solve, solve turbinem.

Movit nepotem Telephus Nereium,

in quem superbus ordinarat agmina

10Mysorum et in quem tela acuta torserat.

Luxere matres Iliae addictum feris

alitibus atque canibus homicidam Hectorem,

postquam relictis moenibus rex procidit,

heu, pervicacis ad pedes Achillei.

15Saetosa duris exuere pellibus

laboriosi remiges Ulixei

volente Circa membra; tunc mens et sonus

relapsus atque notus in vultus honor.

Dedi satis superque poenarum tibi,

20amata nautis multum et institoribus:

fugit iuventas et verecundus color,

relinquor ossa pelle amicta lurida,

tuis capillus albus est odoribus.

Nullum a labore me reclinat otium;

25urget diem nox et dies noctem neque est

levare tenta spiritu praecordia.

Ergo negatum vincor ut credam miser,

Sabella pectus et cremare carmina

caputque Marsa dissilire nenia.

30Quid amplius vis? o mare et terra, ardeo

quantum neque atro delibutus Hercules

Nessi cruore nec Sicana fervida

virens in Aetna flamma: tu, donec cinis

iniuriosis aridus ventis ferar,

35calet venenis officina Colchicis?

Quae finis aut quod me manet stipendium?

Effare: iussas cum fide poenas luam,

paratus expiare seu poposceris

centum iuvencis, sive mendaci lyra

40voles sonari, tu pudica, tu proba

perambulabis astra sidus aureum.

Infamis Helenae Castor offensus vicem

fraterque magni Castoris victi prece

adempta vati reddidere lumina:

45et tu, potes nam, solve me dementia,

o nec paternis obsoleta sordibus

neque in sepulcris pauperum prudens anus

novendialis dissipare pulveres.

Tibi hospitale pectus et purae manus

50tuusque venter Pactumeius et tuo

cruore rubros obstetrix pannos lavit,

utcumque fortis exsilis puerpera.

"Quid obseratis auribus fundis preces?

Non saxa nudis surdiora navitis

55Neptunus albo tundit hibernus salo.

Inultus ut tu riseris Cotyttia

vulgata, sacrum liberi Cupidinis,

et Esquilini pontifex venefici

impune ut urbem nomine impleris meo?

60Quid proderat ditasse Paelignas anus

velociusve miscuisse toxicum?

Sed tardiora fata te votis manent.

Ingrata misero vita ducenda est in hoc,

novis ut usque suppetas laboribus.

65Optat quietem Pelopis infidi pater

egens benignae Tantalus semper dapis,

optat Prometheus obligatus aliti,

optat supremo collocare Sisyphus

in monte saxum; sed vetant leges Iovis.

70Voles modo altis desilire turribus,

modo ense pectus Norico recludere,

frustraque vincla gutturi nectes tuo

fastidiosa tristis aegrimonia.

Vectabor umeris tunc ego inimicis eques

75meaeque turba cedet insolentiae.

An, quae movere cereas imagines,

ut ipse nosti curiosus, et polo

deripere lunam vocibus possim meis,

possim crematos excitare mortuos

80desiderique temperare pocula,

plorem artis in te nil agentis exitus?"

Ībīs Lĭbūrnīs īntĕr āltă nāvĭūm,

ămīcĕ, prōpūgnācŭlā,

părātŭs ōmnĕ Caēsărīs pĕrīcŭlūm

sūbīrĕ, Maēcēnās, tŭō.

Quīd nōs, quĭbūs tē vītă sī sŭpērstĭtĕ

iūcūndă, sī cōntrā, grăvīs?

Ūtrūmnĕ iūssī pērsĕquēmŭr ōtĭūm,

nōn dūlcĕ nī tēcūm sĭmūl,

ăn hūnc lăbōrēm, mēntĕ lătūrī dĕcēt

quā fērrĕ nōn mōllīs vĭrōs,

fĕrēmŭs, ēt tē vēl pĕr Ālpĭūm iŭgă

ĭnhōspĭtālem ēt Caūcăsūm

vĕl Ōccĭdēntīs ūsque ăd ūltĭmūm sĭnūm

fōrtī sĕquēmūr pēctŏrĕ?

Rŏgēs tŭūm lābōrĕ quīd iŭvēm mĕō

īmbēllĭs āc fīrmūs părūm:

cŏmēs mĭnōrē sūm fŭtūrŭs īn mĕtū,

quī māiŏr ābsēntīs hăbēt,

ŭt ādsĭdēns īmplūmĭbūs pūllīs ăvīs

sērpēntĭum āllāpsūs tĭmēt

măgīs rĕlīctīs, nōn, ŭt ādsĭt, aūxĭlī

lātūră plūs praēsēntĭbūs.

Lĭbēntĕr hōc ĕt ōmnĕ mīlĭtābĭtūr

bēllum īn tŭaē spēm grātĭaē,

nōn ūt iŭvēncīs īllĭgātă plūrĭbūs

ărātră nītāntūr mĕă

pĕcūsvĕ Călăbrīs āntĕ sīdūs fērvĭdūm

Lūcānă mūtēt pāscŭīs,

nēque ūt sŭpērnē vīllă cāndēns Tūscŭlī

Cīrcaēă tāngāt moēnĭă.

Sătīs sŭpērquĕ mē bĕnīgnĭtās tŭă

dītāvĭt; haūd părāvĕrō

quŏd aūt ăvārūs ūt Chrĕmēs tērrā prĕmām

dīscīnctŭs aūt pērdāt nĕpōs.

"Bĕātŭs īllĕ quī prŏcūl nĕgōtĭīs,

ūt prīscă gēns mōrtālĭūm,

pătērnă rūră bōbŭs ēxērcēt sŭīs

sŏlūtŭs ōmnī faēnŏrĕ,

nĕque ēxcĭtātūr clāssĭcō mĭlēs trŭcī

nĕque hōrrĕt īrātūm mărĕ,

fŏrūmquĕ vītāt ēt sŭpērbă cīvĭūm

pŏtēntĭōrūm līmĭnă.

Ērgo aūt ădūltā vītĭūm prŏpāgĭnĕ

āltās mărītāt pōpŭlōs

aūt īn rĕdūctā vāllĕ mūgĭēntĭūm

prōspēctăt ērrāntīs grĕgēs

ĭnūtĭlīsvē fālcĕ rāmŏs āmpŭtāns

fēlīcĭōrēs īnsĕrīt

aūt prēssă pūrīs mēllă cōndĭt āmphŏrīs

aūt tōndĕt īnfīrmās ŏvīs;

vēl cūm dĕcōrūm mītĭbūs pŏmīs căpūt

Aūtūmnŭs āgrīs ēxtŭlīt,

ūt gaūdĕt īnsĭtīvă dēcērpēns pĭră

cērtāntem ĕt ūvām pūrpŭraē,

quā mūnĕrētūr tē, Prĭāpe, ĕt tē, pătēr

Sīlvānĕ, tūtōr fīnĭūm!

Lĭbēt iăcērĕ mŏdŏ sŭb āntīqua īlĭcĕ,

mōdo īn tĕnācī grāmĭnē;

lăbūntŭr āltīs īntĕrīm rīpīs ăquaē,

quĕrūntŭr īn sīlvīs ăvēs,

frōndēsquĕ lŷmphīs ōbstrĕpūnt mănāntĭbūs,

sōmnōs quŏd īnvītēt lĕvīs.

Āt cūm tŏnāntīs ānnŭs hībērnūs Iŏvīs

īmbrīs nĭvēsquĕ cōmpărāt,

aūt trūdĭt ācrīs hīnc ĕt hīnc mūltā cănĕ

āprōs ĭn ōbstāntīs plăgās

aūt ămĭtĕ lĕvī rāră tēndīt rētĭă,

tūrdīs ĕdācībūs dŏlōs,

păvĭdūmquĕ lĕpŏrem ĕt ādvĕnām lăqueō grŭēm

iŭcūndă cāptāt praēmĭă.

Quīs nōn mălārūm Rōmă quās cūrās hăbēt

haēc īntĕr ōblīvīscĭtūr?

Quōd sī pŭdīcă mŭlĭĕr īn pārtēm iŭvēt

dŏmum ātquĕ dūlcīs lībĕrōs,

Săbīnă quālĭs aūt pĕrūstă sōlĭbūs

pērnīcĭs ūxōr Āpŭlī,

sācrūmquĕ tōstīs ēxstrŭāt līgnīs fŏcūm

lāssī sŭb ādvēntūm vĭrī

claūdēnsquĕ tēxtīs crātĭbūs laētūm pĕcūs

dīstēntă sīccēt ūbĕră

ēt hōrnă dūlcī vīnă prōmēns dōlĭō

dāpēs ĭnēmptās āppărēt,

nōn mē Lŭcrīnă iūvĕrīnt cōnchŷlĭă

māgīsvĕ rhōmbūs aūt scărī,

sī quōs Ĕōīs īntŏnātă flūctĭbūs

hīēms ăd hōc vērtāt mărĕ,

nōn Āfra ăvīs dēscēndăt īn vēntrēm mĕūm,

nōn āttăgēn Ĭōnĭcūs

iŭcūndĭōr quām lēctă dē pīnguīssĭmīs

ŏlīvă rāmīs ārbŏrūm

aūt hērbă lăpăthī prāta ămāntĭs ēt grăvī

mālvaē sălūbrēs cōrpŏrī

vēl āgnă fēstīs caēsă Tērmĭnālĭbūs

vēl haēdŭs ērēptūs lŭpō.

Hăs īntĕr ĕpŭlăs ūt iŭvāt pāstās ŏvīs

vĭdērĕ prŏpĕrāntīs dŏmūm,

vĭdērĕ fēssōs vōmĕrem īnvērsūm bŏvēs

cōllō trăhēntīs lānguĭdō

pŏsĭtōsquĕ vērnās, dītĭs ēxămēn dŏmūs,

cīrcūm rĕnīdēntīs Lărēs!"

Haēc ūbĭ lŏcŭtūs faēnĕrātŏr Ālfĭūs,

iām iām fŭtūrūs rūstĭcūs,

ōmnēm rĕdēgīt Īdĭbūs pĕcūnĭām,

quaērīt Kălēndīs pōnĕrē.

Părēntĭs ōlīm sī quĭs īmpĭā mănū

sĕnīlĕ gūttūr frēgĕrīt,

ĕdīt cĭcūtīs ālĭūm ncēntĭūs.

Ō dūră mēssōrum īlĭă!

Quĭd hōc vĕnēnī saēvĭt īn praēcōrdĭīs?

Nūm vīpĕrīnūs hīs crŭōr

īncōctŭs hērbīs mē fĕfēllīt, ān mălās

Cănīdiă trāctăvīt dăpēs?

Ŭt Ārgŏnaūtās praētĕr ōmnīs cāndĭdūm

Mēdēă mīrāta ēst dŭcēm,

īgnōtă taūrīs īllĭgātūrūm iŭgă

pĕrūnxĭt hōc Ĭāsŏnă;

hōc dēlĭbūtīs ūltă dōnīs paēlĭcēm

sērpēntĕ fūgīt ālĭtĕ.

Nēc tāntŭs ūmquām sīdĕrum īnsēdīt văpōr!

Sĭtīcŭlōsae Āpūlĭaē,

nēc mūnŭs ŭmĕrīs ēffĭcācĭs Hērcŭlīs

ĭnārsĭt aēstūōsĭūs.

Āt sī quĭd ūmquām tālĕ cōncŭpīvĕrīs,

iŏcōsĕ Maēcēnās, prĕcōr

mănūm pŭēllā sāvĭo ōppōnāt tŭō

ēxtrēma ĕt īn spōndā cŭbēt.

Lŭpīs ĕt āgnīs quāntă sōrtīto ōbtĭgīt,

tēcūm mĭhī dīscōrdĭa ēst,

Hĭbērĭcīs pērūstĕ fūnĭbūs lătūs

ēt crūră dūrā cōmpĕdĕ.

Lĭcēt sŭpērbūs āmbŭlēs pĕcūnĭā,

Fōrtūnă nōn mūtāt gĕnūs.

Vĭdēsnĕ, Sācrām mētĭēntē tē vĭām

cūm bīs trĭum ūlnārūm tŏgā,

ŭt ōră vērtāt hūc ĕt hūc ēūntĭūm

lĭbērrĭma īndīgnātĭŏ?

"Sēctūs flăgēllīs hīc trĭūmvĭrālĭbūs

praēcōnĭs ād fāstīdĭūm

ărāt Fălērnī mīllĕ fūndī iūgĕră

ĕt Āppĭām mānnīs tĕrīt

sĕdīlĭbūsquĕ māgnŭs īn prīmīs ĕquēs

Ōthōnĕ cōntēmptō sĕdēt!

Quīd āttĭnēt tŏt ōră nāvĭūm grăvī

rōstrātă dūcī pōndĕrĕ

cōntrā lătrōnēs ātquĕ sērvīlēm mănūm

hōc, hōc trĭbūnō mīlĭtūm?".

"Ăt, ō dĕōrūm quīdquĭd īn caēlō rĕgīt

tērrās ĕt hūmānūm gĕnūs,

quĭd īstĕ fērt tŭmūltŭs? Aūt quĭd ōmnĭūm

vūltūs ĭn ūnūm mē trŭcēs?

Pĕr lībĕrōs tē, sī vŏcātă pārtŭbūs

Lūcīnă vērīs āffŭīt,

pēr hōc ĭnānē pūrpŭraē dĕcūs prĕcōr,

pĕr īmprŏbātūrum haēc Iŏvēm,

quĭd ūt nŏvērcă me īntŭērĭs aūt ŭtī

pĕtītă fērrō bēlŭă?"

Ŭt haēc trĕmēntī quēstŭs ōrĕ cōnstĭtīt

īnsīgnĭbūs rāptīs pŭēr,

īmpūbĕ cōrpūs, quālĕ pōssēt īmpĭă

mōllīrĕ Thrācūm pēctŏră,

Cănīdiă, brĕvĭbŭs īmplĭcātă vīpĕrīs

crīnīs ĕt īncōmptūm căpūt,

iŭbēt sĕpūlcrīs cāprĭfīcōs ērŭtās,

iŭbēt cŭprēssūs fūnĕbrīs

ēt ūnctă tūrpĭs ōvă rānaē sānguĭnĕ

plūmāmquĕ nōctūrnaē strĭgīs

hērbāsquĕ quās Ĭōlcŏs ātque Hĭbērĭă

mīttīt vĕnēnōrūm fĕrāx

ĕt ōssa ăb ōrē rāptă iēiūnaē cănīs

flāmmīs ădūrī Cōlchĭcīs.

Ăt ēxpĕdītă Săgănă pēr tŏtām dŏmūm

spārgēns Ăvērnālīs ăquās

hōrrēt căpīllīs ūt mărīnŭs āspĕrīs

ĕchīnŭs aūt Laūrēns ăpēr.

Ăbāctă nūllă Veīă cōnscĭēntĭă

lĭgōnĭbūs dūrīs hŭmūm

ēxhaūrĭēbāt īngĕmēns lăbōrĭbūs,

quō pōssĕt īnfōssūs pŭēr

lōngō dĭē bīs tērquĕ mūtātaē dăpīs

ĭnēmŏrī spēctācŭlō,

cūm prōmĭnērēt ōrĕ, quāntum ēxstānt ăquā

sūspēnsă mēntō cōrpŏră,

ēxsūca ŭtī mēdūlla ĕt ārĭdūm iĕcūr

ămōrĭs ēssēt pōcŭlūm,

īntērmĭnātō cūm sĕmēl fīxaē cĭbō

īntābŭīssēnt pūpŭlaē.

Nōn dēfŭīssē māscŭlaē lībīdĭnīs

Ărīmĭnēnsēm Fōlĭām

ĕt ōtĭōsā crēdĭdīt Nĕāpŏlīs

ĕt ōmnĕ vīcīnum ōppĭdūm,

quaē sīdĕra ēxcāntātă vōcē Thēssălā

lūnāmquĕ caēlō dērĭpīt.

Hīc īrrĕsēctūm saēvă dēntĕ līvĭdō

Cănīdiă rōdēns pōllĭcēm

quĭd dīxĭt aūt quīd tăcŭĭt? "Ō rĕbūs mĕīs

nōn īnfĭdēlīs ārbĭtrā

Nōx, ēt Dĭānā, quaē sĭlēntĭūm rĕgīs

ārcānă cūm fĭūnt săcrā,

nūnc, nūnc ădēstē, nūnc ĭn hōstīlīs dŏmōs

īram ātquĕ nūmēn vērtĭtĕ!

Fōrmīdŭlōsīs dūm lătēnt sīlvīs fĕraē

dūlcī sŏpōrĕ lānguĭdaē,

sĕnēm, quŏd ōmnēs rīdĕānt, ădūltĕrūm

lātrēnt Sŭbūrānaē cănēs

nārdō pĕrūnctūm, quālĕ nōn pērfēctĭūs

mĕaē lăbōrārīnt mănūs.

Quĭd āccĭdīt? Cūr dīră bārbăraē mĭnūs

vĕnēnă Mēdēaē vălēnt,

quībūs sŭpērbām fūgĭt ūltă paēlĭcēm,

māgnī Crĕōntīs fīlĭām,

cūm pāllă, tābō mūnŭs īmbūtūm, nŏvām

īncēndĭō nūptam ābstŭlīt?

Ātquī nĕc hērbă nēc lătēns īn āspĕrīs

rādīx fĕfēllīt mē lŏcīs.

Ān dōrmĭt ūnctīs ōmnĭūm cŭbīlĭbūs

ōblīvĭōnĕ paēlĭcūm?

Ā! Ā! Sŏlūtŭs āmbŭlāt vĕnēfĭcaē

scīēntĭōrīs cārmĭnĕ.

Nōn ūsĭtātīs, Vārĕ, pōtĭōnĭbūs,

ō mūltă flētūrūm căpūt,

ād mē rĕcūrrēs, nēc vŏcātă mēns tŭă

Mārsīs rĕdībīt vōcĭbūs:

māiūs părābō, māiŭs īnfūndām tĭbĭ

fāstīdĭēntī pōcŭlūm

prĭūsquĕ caēlūm sĭdĕt īnfĕriūs mărī

tēllūrĕ pōrrēctā sŭpēr

quām nōn ămōrē sīc mĕō flāgrēs ŭtī

bĭtūmĕn ātrīs īgnĭbūs".

Sŭb haēc pŭēr iām nōn, ŭt āntĕ, mōllĭbūs

lēnīrĕ vērbīs īmpĭās,

sēd dŭbĭŭs ūndĕ rūmpĕrēt sĭlēntĭūm

mīsīt Thўēstēās prĕcēs:

"vĕnēnă mīscēnt fās nĕfāsquĕ, nōn vălēnt

cōnvērtĕre hūmānām vĭcēm.

Dīrīs ăgām vōs; dīră dētēstātĭŏ

nūlla ēxpĭātūr vīctĭmā.

Quīn, ŭbĭ pĕrīrĕ iūssŭs ēxspĭrāvĕrō,

nōctūrnŭs ōccūrrām Fŭrōr

pĕtāmquĕ vūltūs ūmbră cūrvīs ūnguĭbūs,

quaē vīs dĕōrum ēst Mānĭūm,

ēt īnquĭētīs ādsĭdēns praēcōrdĭīs

păvōrĕ sōmnōs aūfĕrām.

Vōs tūrbă vīcātim hīnc ĕt hīnc sāxīs pĕtēns

cōntūndĕt ōbscēnās ănūs,

pōst īnsĕpūltā mēmbră dīffērēnt lŭpī

ĕt Ēsquĭlīnaē | ālĭtēs,

nĕque hōc părēntēs, heū, mĭhī sŭpērstĭtēs

ēffūgĕrīt spēctācŭlūm.

Quĭd īmmĕrēntīs hōspĭtēs vēxās cănīs

īgnāvŭs ādvērsūs lŭpōs?

Quīn hūc ĭnānīs vērtĕ, sī pŏtēs, mĭnās

ēt mē rĕmōrsūrūm pĕtē.

Nām quālĭs aūt Mōlōssŭs aūt fūlvūs Lăcōn,

ămīcă vīs pāstōrĭbūs,

ăgām pĕr āltās aūrĕ sūblātā nĭvēs

quaēcūmquĕ praēcēdēt fĕră:

tū, cūm tĭmēndā vōcĕ cōmplēstī nĕmūs,

prōiēctum ŏdōrārīs cĭbūm.

Căvē, căvē: nāmque īn mălōs āspērrĭmūs

părātă tōllō cōrnŭă,

quālīs Lўcāmbaē sprētŭs īnfīdō gĕnēr

aūt ācĕr hōstīs Būpălō.

Ān, sī quĭs ātrō dēntĕ mē pĕtīvĕrīt,

ĭnūltŭs ūt flēbō pŭēr?

Quō, quō scĕlēstĭ rŭĭtĭs? Aūt cūr dēxtĕrīs

āptāntŭr ēnsēs cōndĭtī?

Părūmnĕ cāmpīs ātquĕ Nēptūnō sŭpēr

fūsum ēst Lătīnī sānguĭnīs,

nōn ūt sŭpērbās īnvĭdaē Cārthāgĭnīs

Rōmānŭs ārcēs ūrĕrēt

īntāctŭs aūt Brītānnŭs ūt dēscēndĕrēt

Sācrā cătēnātūs vĭā,

sēd ūt sĕcūndūm vōtă Pārthōrūm sŭā

ūrbs haēc pĕrīrēt dēxtĕrā?

Nĕque hīc lŭpīs mōs nēc fŭīt lēōnĭbūs,

ūmquām nĭsi īn dīspār fĕrīs.

Fŭrōrnĕ caēcūs ān răpīt vīs ācrĭōr

ān cūlpă? Rēspōnsūm dătĕ.

Tācēnt ĕt ālbūs ōră pāllŏr īnfĭcīt

mēntēsquĕ pērcūlsaē stŭpēnt.

Sīc ēst: ăcērbă fātă Rōmānōs ăgūnt

scēlūsquĕ frātērnaē nĕcīs,

ŭt īmmĕrēntīs flūxĭt īn tērrām Rĕmī

săcēr nĕpōtībūs crŭōr.

Rŏgārĕ lōngō pūtĭdām tē saēcŭlō

vīrīs quĭd ēnērvēt mĕās,

cūm sīt tĭbī dēns ātĕr ēt rūgīs vĕtūs

frōntēm sĕnēctūs ēxărēt

hĭētquĕ tūrpīs īntĕr ārĭdās nătīs

pōdēx vĕlūt crūdaē bŏvīs!

Sĕd īncĭtāt mē pēctŭs ēt māmmaē pŭtrēs,

ēquīnă quālīa ūbĕrā,

vēntērquĕ mōllīs ēt fĕmūr tūmēntĭbūs

ēxīlĕ sūrīs āddĭtūm.

Ēstō bĕātă, fūnŭs ātque ĭmāgĭnēs

dūcānt trĭūmphālēs tŭūm,

nēc sīt mărītā quaē rŏtūndīōrĭbūs

ŏnūstă bācīs āmbŭlēt;

quīd quōd lĭbēllī Stōĭci īntēr Sērĭcōs

iăcērĕ pūlvīllōs ămānt?

Īllīttĕrātī nūm măgīs nērvī rĭgēnt

mĭnūsvĕ lānguēt fāscĭnūm?

Quōd ūt sŭpērbō prōvŏcēs ăb īnguĭnĕ,

ōre āllăbōrāndum ēst tĭbī.

Quāndō rĕpōstūm Caēcŭbum ād fēstās dăpēs

vīctōrĕ laētūs Caēsărĕ

tēcūm sŭb āltā (sī Iŏvī grātūm) dŏmō,

bĕātĕ Maēcēnās, bĭbām

sŏnāntĕ mīxtūm tībĭīs cārmēn lўrā,

hāc Dōrĭum, īllīs bārbărūm,

ūt nūpĕr, āctūs cūm frĕtō Nēptūnĭūs

dūx fūgĭt ūstīs nāvĭbūs,

mĭnātŭs ūrbī vīnclă quaē dētrāxĕrāt

sērvīs ămīcūs pērfĭdīs?

Rōmānŭs, ēheū (pōstĕrī nĕgābĭtīs),

ĕmāncĭpātūs fēmĭnaē

fērt vāllum ĕt ārmă mīlĕs ēt spādōnĭbūs

sērvīrĕ rūgōsīs pŏtēst

īntērquĕ sīgnă tūrpĕ mīlītārĭă

sōl āspĭcīt cōnōpĭūm.

†Ăd hūnc† frĕmēntīs vērtĕrūnt bīs mīlle ĕquōs

Gāllī cănēntēs Caēsărēm

hōstīlĭūmquĕ nāvĭūm pōrtū lătēnt

pūppēs sĭnīstrōrsūm cĭtaē.

Ĭō Trĭūmphĕ, tū mŏrārĭs aūrĕōs

cūrrūs ĕt īntāctās bŏvēs?

Ĭō Trĭūmphĕ, nēc Iŭgūrthĭnō părēm

bēllō rĕpōrtāstī dŭcēm

nĕque Āfrīcānūm, quō sŭpēr Cārthāgĭnēm

Vīrtūs sĕpūlcrūm cōndĭdīt.

Tērrā mărīquĕ vīctŭs hōstīs pūnĭcō

lūgūbrĕ mūtāvīt săgūm.

Aūt īllĕ cēntūm nōbĭlēm Crētam ūrbĭbūs,

vēntīs ĭtūrūs nōn sŭīs,

ēxērcĭtātās aūt pĕtīt Sŷrtīs Nŏtō

aūt fērtŭr īncērtō mărī.

Cāpācĭōrēs āffĕr hūc, pūēr, scўphōs

ēt Chīă vīna aūt Lēsbĭă

vēl, quōd flŭēntēm naūsĕām cŏērcĕāt,

mĕtīrĕ nōbīs Caēcŭbūm:

cūrām mĕtūmquĕ Caēsărīs rĕrūm iŭvāt

dūlcī Lўaēō sōlvĕrĕ.

Mălā sŏlūtă nāvĭs ēxĭt ālĭtĕ

fĕrēns ŏlēntēm Maēvĭūm.

Ŭt hōrrĭdīs ūtrūmquĕ vērbērēs lătūs,

Aūstēr, mĕmēntō flūctĭbūs;

nīgēr rŭdēntīs Eūrŭs īnvērsō mărī

frāctōsquĕ rēmōs dīffĕrāt;

ĭnsūrgăt Ăquĭlŏ quāntŭs āltīs mōntĭbūs

frāngīt trĕmēntīs īlĭcēs;

nēc sīdŭs ātrā nōcte ămīcum āppārĕāt,

quā trīstĭs Ōrīōn cădīt,

quĭētĭōrē nēc fĕrātūr aēquŏrĕ

quām Graīă vīctōrūm mănūs,

cūm Pāllăs ūstō vērtĭt īram āb Īlĭō

ĭn īmpĭam Aīācīs rătēm.

Ō quāntŭs īnstāt nāvĭtīs sūdōr tŭīs

tĭbīquĕ pāllōr lūtĕūs

ĕt īllă nōn vĭrīlĭs ēiŭlātĭō

prēcēs ĕt āvērsum ād Iŏvēm,

Ĭōniŭs ūdō cūm rĕmūgĭēns sĭnūs

Nŏtō cărīnām rūpĕrīt!

Ŏpīmă quōd sī praēdă cūrvō lītŏrĕ

pōrrēctă mērgōs iūvĕrīs,

lĭbīdĭnōsūs īmmŏlābītūr căpēr

ĕt āgnă Tēmpēstātĭbūs.

Pēttī, nĭhīl mē, sīcŭt āntĕā, iŭvāt

scrībĕrĕ vērsĭcŭlōs ‖ ămōrĕ pērcūssūm grăvī,

ămōrĕ, quī mē praētĕr ōmnīs ēxpĕtīt

mōllĭbŭs īn pŭĕrīs ‖ aūt īn pŭēllīs ūrĕrĕ.

Hīc tērtĭūs Dēcēmbĕr ēx quō dēstĭtī

Īnăchĭā fŭrĕrē ‖ sīlvīs hŏnōrēm dēcŭtīt.

Heū mē, pĕr ūrbēm (nām pŭdēt tāntī mălī)

fābŭlă quāntă fŭī! ‖ Cōnvīvĭōrum ēt paēnĭtēt

īn quīs ămāntēm lānguŏr ēt sĭlēntĭūm

ārgŭĭt ēt lătĕrē ‖ pĕtītŭs īmō spīrĭtūs.

"Cōntrānĕ lūcrūm nīl vălērē cāndĭdūm

paūpĕrĭs īngĕnĭūm?" ‖ Quĕrēbăr āpplōrāns tĭbī,

sĭmūl călēntīs īnvĕrēcūndūs dĕūs

fērvĭdĭōrĕ mĕrō ‖ ārcānă prōmōrăt lŏcō.

"Quōd sī mĕīs ĭnaēstŭēt praēcōrdĭīs

lībĕră bīlĭs, ădhūc ‖ īngrātă vēntīs dīvĭdām

fōmēntă vūlnūs nīl mălūm lĕvāntĭā;

dēsĭnĕt īmpărĭbūs ‖ cērtārĕ sūmmōtūs pŭdōr".

ŭbi haēc sĕvērūs tē pălām laūdāvĕrām,

iūssŭs ăbīrĕ dŏmūm ‖ fĕrēbăr īncērtō pĕdĕ/p>

ād nōn ămīcōs, heū, mĭhī pōstīs ĕt, heū,

līmĭnă dūră, quĭbūs ‖ lūmbōs ĕt īnfrēgī lătūs.

Nūnc glōrĭāntīs quāmlĭbēt mŭliērcŭlām

vīncĕrĕ mōllĭtĭē ‖ ămōr Lўcīscī mē tĕnēt,

ūnde ēxpĕdīrĕ nōn ămīcōrūm quĕānt

lībĕră cōnsĭlĭă ‖ nēc cōntŭmēlīaē grăvēs,

sĕd āliŭs ārdŏr aūt pŭēllaē cāndĭdaē

aūt tĕrĕtīs pŭĕrī ‖ lōngām rĕnōdāntīs cŏmām.

Quīd tĭbĭ vīs, mŭlĭēr nīgrīs dīgnīssĭmă bārrīs?

Mūnĕră quīd mĭhĭ quīdvĕ tăbēllās

mīttīs nēc fīrmō iŭvĕnī nĕquĕ nārĭs ŏbēsaē?

Nāmquĕ săgācĭŭs ūnŭs ŏdōrōr

pōlўpŭs ān grăvĭs hīrsūtīs cŭbĕt hīrcŭs ĭn ālīs

quām cănĭs ācĕr ŭbī lătĕāt sūs.

Quī sūdor vīctīs ēt quām mălŭs ūndĭquĕ mēmbrīs

crēscĭt ŏdōr, cūm pēnĕ sŏlūtō

īndŏmĭtām prŏpĕrāt răbĭēm sēdārĕ! Nĕque īllī

iām mănĕt ūmĭdă crētă cŏlōrquĕ

stērcŏrĕ fūcātūs crŏcŏdīlī iāmquĕ sŭbāndō

tēntă cŭbīlĭă tēctăquĕ rūmpīt.

Vēl mĕă cūm saēvīs ăgĭtāt fāstīdĭă vērbīs:

"Īnăchĭā lăngŭēs mĭnŭs āc mē;

Īnăchĭām tēr nōctĕ pŏtēs, mĭhĭ sēmpĕr ăd ūnūm

mōllĭs ŏpūs. Pĕrĕāt mălĕ quaē tē

Lēsbĭă quaērēntī taūrūm mōnstrāvĭt ĭnērtēm,

cūm mĭhĭ Cōŭs ădĕssĕt Ămŷntās,

cūiŭs ĭn īndŏmĭtō cōnstāntĭŏr īnguĭnĕ nērvūs

quām nŏvă cōllĭbŭs ārbŏr ĭnhaērēt.

Mūrĭcĭbūs Tўrĭīs ĭtĕrātaē vēllĕră lānaē

cuī prŏpĕrābāntūr? Tĭbĭ nēmpĕ,

nē fŏrĕt aēquālīs īntēr cōnvīvă măgīs quēm

dīlĭgĕrēt mŭlĭēr sŭă quām tē.

Ō | ĕgŏ nōn fēlīx, quām tū fŭgĭs ūt păvĕt ācrīs

āgnă lŭpōs căprĕaēquĕ lĕōnēs!".

Hōrrĭdă tēmpēstās caēlūm cōntrāxĭt ĕt īmbrēs

nĭvēsquĕ dēdŭcūnt Iŏvēm; ‖ nūnc mărĕ, nūnc sĭlŭaē

Thrēĭcĭō | Ăquĭlōnĕ sŏnānt. Răpĭāmŭs, ămīcī,

ōccāsĭōnēm dē dĭē, ‖ dūmquĕ vĭrēnt gĕnŭă

ēt dĕcĕt, ōbdūctā sōlvātūr frōntĕ sĕnēctūs.

Tū vīnă Tōrquātō mŏvē ‖ cōnsŭlĕ prēssă mĕō.

cētĕră mīttĕ lŏquī; dĕŭs haēc fōrtāssĕ bĕnīgnā

rēdūcĕt īn sēdēm vĭcē. ‖ Nūnc ĕt Ăchaēmĕnĭō

pērfŭndĭ nārdō iūvāt ēt fīdē Cўllĕnēā

lĕvārĕ dīrīs pēctŏră ‖ sōllĭcĭtūdĭnĭbūs,

nōbĭlĭs ūt cĕcĭnīt grāndī Cēntaūrŭs ălūmnō:

"Īnvīctĕ, mōrtālīs dĕā ‖ nātĕ pŭēr Thĕtĭdē,

tē mănĕt Āssărăcī tēllūs, quām frīgĭdă †pārvī†

fīndūnt Scămāndrī flūmĭnā ‖ lūbrĭcŭs ēt Sĭmŏīs,

ūndĕ tĭbī rĕdĭtūm cērtō sūbtēmĭnĕ Pārcaē

rūpērĕ, nēc mātēr dŏmūm ‖ caērŭlă tē rĕvĕhēt.

Īllĭc ŏmnē mālūm vīnō cāntūquĕ lĕvātō

dēfōrmĭs aēgrīmōnĭaē, ‖ dūlcĭbŭs āllŏquĭīs".

Mōllĭs ĭnērtĭă cūr tāntām dīffūdĕrĭt īmīs

ōblīvĭōnēm sēnsĭbūs,

pōcŭlă Lēthaēōs ūt sī dūcēntĭă sōmnōs

ārēntĕ faūcē trāxĕrīm,

cāndĭdĕ Maēcēnās, ōccīdīs saēpĕ rŏgāndō.

Dĕūs, dĕūs nām mē vĕtāt

īncēptōs ōlīm, prōmīssūm cārmĕn, ĭāmbōs

ăd ūmbĭlīcum āddūcĕrĕ.

Nōn ălĭtēr Sămĭō dīcūnt ārsīssĕ Băthŷllō

Ănācrĕōntă Tēĭūm,

quī pērsaēpĕ căvā tēstūdĭnĕ flēvĭt ămōrēm

nōn ēlăbōrātum ād pĕdēm.

Ūrĕrĭs īpsĕ mĭsēr; quōd sī nōn pūlchrĭŏr īgnīs

āccēndĭt ōbsēssam Īlĭōn,

gaūdē sōrtĕ tŭā; mē lībērtīnă nĕque ūnō

cōntēntă Phrŷnē mācĕrāt.

Nōx ĕrăt ēt caēlō fūlgēbāt lūnă sĕrēnō

īntēr mĭnōrā sīdĕrā,

cūm tū māgnōrūm nūmēn laēsūră dĕōrūm

īn vērbă iūrābās mĕă,

ārtĭŭs ātque hĕdĕrā prōcēra āstrīngĭtŭr īlēx

lēntīs ădhaērēns brācchĭīs,

dūm pĕcŏrī lŭpŭs ēt naūtīs īnfēstŭs Ŏrīōn

tūrbārĕt hībērnūm mărĕ

īntōnsōsque ăgĭtārĕt Ăpōllĭnĭs aūră căpīllōs,

fŏre hūnc ămōrēm mūtŭūm,

ō dŏlĭtūră mĕā mūltūm vīrtūtĕ Nĕaēră!

Nām sī quĭd īn Flāccō vĭri ēst,

nōn fĕrĕt āssĭdŭās pŏtĭōrĭ tĕ dārē nŏctĕs

ēt quaērĕt īrātūs părēm,

nēc sĕmĕl ōffēnsī cēdēt cōnstāntĭă fōrmaē,

sī cērtŭs īntrārīt dŏlōr.

Ēt tū, quīcūmque ēs fēlīcĭŏr ātquĕ mĕō nūnc

sŭpērbŭs īncēdīs mălō,

sīs pĕcŏre ēt mūltā dīvēs tēllūrĕ lĭcēbīt

tĭbīquĕ Pāctōlūs flŭāt,

nēc tē Pŷthăgŏraē fāllānt ārcānă rĕnātī

fōrmāquĕ vīncās Nīrĕā,

heū heū, trānslātōs ălĭō maērēbĭs ămōrēs:

āst ĕgŏ vĭcīssīm rīsĕrō.

Āltĕră iām tĕrĭtūr bēllīs cīvīlĭbŭs aētās

sŭīs ĕt īpsă Rōmă vīrĭbūs rŭīt.

Quām nĕquĕ fīnĭtĭmī vălŭērūnt pērdĕrĕ Mārsī

mĭnācĭs aūt Ĕtrūscă Pōrsĕnaē mănūs,

aēmŭlă nēc vīrtūs Căpŭaē nēc Spārtăcŭs ācēr

nŏvīsquĕ rēbŭs īnfĭdēlĭs Āllŏbrōx,

nēc fĕră caērŭlĕā dŏmŭīt Gērmānĭă pūbĕ

părēntĭbūsque ăbōmĭnātŭs Hānnĭbāl,

īmpĭă pērdēmūs dēvōtī sānguĭnĭs aētās

fĕrīsquĕ rūrsŭs ōccŭpābĭtūr sŏlūm;

bārbărŭs, heū, cĭnĕrēs īnsīstēt vīctŏr ĕt ūrbēm

ĕquēs sŏnāntĕ vērbĕrābĭt ūngŭlā

quaēquĕ cărēnt vēntīs ēt sōlĭbŭs ōssă Quĭrīnī

(nĕfās vĭdērĕ!) dīssĭpābĭt īnsŏlēns.

Fōrtĕ quĭd ēxpĕdĭāt cōmmūnĭtĕr aūt mĕlĭōr pārs

mălīs cărērĕ quaērĭtīs lăbōrĭbūs.

Nūllă sĭt hāc pŏtĭōr sēntēntĭă, Phōcaēōrūm

vĕlūt prŏfūgĭt ēxsĕcrātă cīvĭtās

āgrōs ātquĕ Lărēs pătrĭōs hăbĭtāndăquĕ fānă

ăprīs rĕlīquĭt ēt răpācĭbūs lŭpīs,

īrĕ pĕdēs quōcūmquĕ fĕrēnt, quōcūmquĕ pĕr ūndās

Nŏtūs vŏcābĭt aūt prŏtērvŭs Āfrĭcūs.

Sīc plăcĕt? Ān mĕlĭūs quĭs hăbēt suādērĕ? Sĕcūndā

rătem ōccŭpārĕ quīd mŏrāmŭr ālĭtĕ?

Sēd iūrēmŭs ĭn haēc: sĭmŭl īmīs sāxă rĕnārīnt

vădīs lĕvātă, nē rĕdīrĕ sīt nĕfās,

neū cōnvērsă dĕmūm pĭgĕāt dărĕ līntĕă quāndō

Pădūs Mătīnă lāvĕrīt căcūmĭnā,

īn mărĕ seū cēlsūs prōcūrrĕrĭt Āppēnnīnūs

nŏvāquĕ mōnstră iūnxĕrīt lĭbīdĭnĕ

mīrŭs ămōr, iŭvĕt ūt tīgrīs sūbsīdĕrĕ cērvīs,

ădūltĕrētŭr ūt cŏlūmbă mīlŭō,

crēdŭlă nēc rāvōs tĭmĕānt ārmēntă lĕōnēs

ămētquĕ sālsă lēvĭs hīrcŭs aēquŏrā.

Haēc ēt quaē pŏtĕrūnt rĕdĭtūs ābscīndĕrĕ dūlcīs

ĕāmŭs ōmnĭs ēxsĕcrātă cīvĭtās,

aūt pārs īndŏcĭlī mĕlĭōr grĕgĕ. Mōllĭs ĕt ēxspēs

ĭnōmĭnātă pērprĭmāt cŭbīlĭā:

vōs quĭbŭs ēst vīrtūs, mŭlĭēbrēm tōllĭtĕ lūctūm,

Ĕtrūscă praētĕr ēt vŏlātĕ lītŏrā.

Nōs mănĕt Ōcĕănūs cīrcūm văgŭs ārvă bĕātă:

pĕtāmŭs ārvă, dīvĭtēs ĕt īnsŭlās,

rēddĭt ŭbī Cĕrĕrēm tēllūs ĭnărātă quŏtānnīs

ĕt īmpŭtātă flōrĕt ūsquĕ vīnĕā,

gērmĭnăt ēt nūmquām fāllēntīs tērmĕs ŏlīvaē

sŭāmquĕ pūllă fīcŭs ōrnăt ārbŏrēm,

mēllă căvā mānānt ēx īlĭcĕ, mōntĭbŭs āltīs

lĕvīs crĕpāntĕ lŷmphă dēsĭlīt pĕdĕ.

Īllīc īniūssaĕ vĕnĭūnt ād mūlctră căpēllaē

rĕfērtquĕ tēntă grēx ămīcŭs ūbĕrā,

nēc vēspērtīnūs cīrcūmgĕmĭt ūrsŭs ŏvīlĕ,

nĕque īntŭmēscĭt āltă vīpĕrīs hŭmūs.

Plūrăquĕ fēlīcēs mīrābĭmŭr: ūt nĕquĕ lārgīs

ăquōsŭs Eūrŭs ārvă rādăt īmbrĭbūs

pīnguĭă nēc sīccīs ūrāntūr sēmĭnă glaēbīs,

ŭtrūmquĕ rēgĕ tēmpĕrāntĕ caēlĭtūm.

Nūllă nŏcēnt pĕcŏrī cōntāgĭă, nūllĭŭs āstrī

grĕgem aēstŭōsă tōrrĕt īmpŏtēntĭā.

Nōn hūc Ārgōō cōntēndīt rēmĭgĕ pīnūs,

nĕque īmpŭdīcă Cōlchĭs īntŭlīt pĕdēm;

nōn hūc Sīdŏnĭī tōrsērūnt cōrnŭă naūtaē

lăbōrĭōsă nēc cŏhōrs Ŭlīxĕī.

Iūppĭtĕr īllă pĭaē sēcrēvīt lītŏră gēntī,

ŭt īnquĭnāvĭt aērĕ tēmpŭs aūrĕūm.

Aērĕ, dĕhīnc fērrō dūrāvīt saēcŭlă; quōrūm

pĭīs sĕcūndă vātĕ mē dătūr fŭgă.

Iām iam ēffĭcācī dō mănūs scīēntĭaē,

sūpplēx ĕt ōrō rēgnă pēr Prōsērpĭnaē,

pĕr ēt Dĭānaē nōn lŏquēndă nōmĭnă,

pēr ātquĕ lībrōs cārmĭnūm vălēntĭūm

rĕfīxă caēlō dēvŏcārē sīdĕră,

Cănīdiă, pārcĕ vōcĭbūs tāndēm săcrīs

cĭtūmquĕ rētrō sōlvĕ, sōlvĕ tūrbĭnēm.

Mōvīt nĕpōtēm Tēlĕphūs Nērēĭūm,

īn quēm sŭpērbūs ōrdĭnārăt āgmĭnă

Mŷsōrum ĕt īn quēm tēla ăcūtă tōrsĕrāt.

Lūxērĕ mātrēs Īlĭae āddīctūm fĕrīs

ālĭtĭbŭs ātquĕ cănĭbŭs hŏmĭcīdam Hēctŏrēm,

pōstquām rĕlīctīs moēnĭbūs rēx prōcĭdīt,

heū, pērvĭcācīs ād pĕdēs Ăchīllĕī.

Saētōsă dūrīs ēxŭērĕ pēllĭbūs

lābōrĭōsī rēmĭgēs Ŭlīxĕī

vŏlēntĕ Cīrcā mēmbră; tūnc mēns ēt sŏnūs

rĕlāpsŭs ātquĕ nōtŭs īn vūltūs hŏnōr.

Dĕdī sătīs sūpērquĕ poēnārūm tĭbī,

ămātă naūtīs mūltum ĕt īnstĭtōrĭbūs:

fūgīt iŭvēntās ēt vĕrēcūndūs cŏlōr,

rĕlīnquŏr ōssă pēlle ămīctă lūrĭdā,

tŭīs căpīllūs ālbŭs ēst ŏdōrĭbūs.

Nūllum ā lăbōrē mē rĕclīnăt ōtĭūm;

ūrgēt dĭēm nōx ēt dĭēs nōctēm nĕque ēst

lĕvārĕ tēntă spīrĭtū praēcōrdĭă.

Ērgō nĕgātūm vīncŏr ūt crēdām mĭsēr,

Săbēllă pēctūs ēt crĕmārĕ cārmĭnă

căpūtquĕ Mārsā dīssĭlīrĕ nēnĭā.

Quĭd āmplĭūs vīs? ō măre ēt tērra, ārdĕō

quāntūm nĕque ātrō dēlĭbūtŭs Hērcŭlēs

Nēssī crŭōrē nēc Sĭcānă fērvĭdă

vīrēns ĭn Aētnā flāmmă: tū, dōnēc cĭnīs

ĭniūrĭōsīs ārĭdūs vēntīs fĕrār,

călēt vĕnēnīs ōffĭcīnă Cōlchĭcīs?

Quaē fīnĭs aūt quōd mē mănēt stĭpēndĭūm?

Ēffārĕ: iūssās cūm fĭdē poēnās lŭām,

părātŭs ēxpīārĕ seū pŏpōscĕrīs

cēntūm iŭvēncīs, sīvĕ mēndācī lўrā

vŏlēs sŏnārī, tū pŭdīcă, tū prŏbă

pĕrāmbŭlābīs āstră sīdŭs aūrĕūm.

Īnfāmĭs Hĕlĕnaē Cāstŏr ōffēnsūs vĭcēm

frătērquĕ māgnī Cāstŏrīs vīctī prĕcĕ

ădēmptă vātī rēddĭdērĕ lūmĭnă:

ēt tū, pŏtēs nām, sōlvĕ mē dēmēntĭā,

ō nēc pătērnīs ōbsŏlētă sōrdĭbūs

nĕque īn sĕpūlcrīs paūpĕrūm prūdēns ănūs

nŏvēndĭālīs dīssĭpārĕ pūlvĕrēs.

Tībi hōspĭtālē pēctŭs ēt pūraē mănūs

tŭūsquĕ vēntēr Pāctŭmēiŭs ēt tŭō

crŭōrĕ rūbrōs ōbstĕtrīx pānnōs lăvīt,

ūtcūmquĕ fōrtīs ēxsĭlīs pŭērpĕră.

"Quĭd ōbsĕrātīs aūrĭbūs fūndīs prĕcēs?

Nōn sāxă nūdīs sūrdĭōră nāvĭtīs

Nēptūnŭs ālbō tūndĭt hībērnūs sălō.

Ĭnūltŭs ūt tū rīsĕrīs Cŏtŷttĭă

vūlgātă, sācrūm lībĕrī Cŭpīdĭnīs,

ĕt Ēsquĭlīnī pōntĭfēx vĕnēfĭcī

īmpūne ŭt ūrbēm nōmĭne īmplērīs mĕō?

Quīd prōdĕrāt dītāssĕ Paēlīgnās ănūs

vēlōcĭūsvĕ mīscŭīssĕ tōxĭcūm?

Sēd tārdĭōră fātă tē vōtīs mănēnt.

Īngrātă mĭsĕrō vītă dūcēnda ēst ĭn hōc,

nŏvīs ŭt ūsquĕ sūppĕtās lăbōrĭbūs.

Ōptāt quĭētēm Pĕlŏpĭs īnfīdī pătēr

ĕgēns bĕnīgnaē Tāntălūs sēmpēr dăpīs,

ōptāt Prŏmētheūs ōblĭgātŭs ālĭtī,

ōptāt sŭprēmō cōllŏcārē Sīsўphūs

īn mōntĕ sāxūm; sēd vĕtānt lēgēs Iŏvīs.

Vŏlēs mŏdo āltīs dēsĭlīrĕ tūrrĭbūs,

mŏdo ēnsĕ pēctūs Nōrĭcō rēclūdĕrē,

frūstrāquĕ vīnclā gūttŭrī nēctēs tŭō

fāstīdĭōsā trīstĭs aēgrĭmōnĭā.

Vēctābŏr ŭmĕrīs tūnc ĕgo ĭnĭmīcīs ĕquēs

mĕaēquĕ tūrbă cēdĕt īnsŏlēntĭaē.

Ān, quaē mŏvērĕ cērĕās ĭmāgĭnēs,

ŭt īpsĕ nōstī cūrĭōsŭs, ēt pŏlō

dērĭpĕrĕ lūnām vŏcĭbūs pōssīm mĕīs,

pōssīm crĕmātōs ēxcĭtārĕ mōrtŭōs

dĕsīdĕrīquĕ tēmpĕrārĕ pōcŭlă,

plōrem ārtĭs īn tē nīl ăgēntīs ēxĭtūs?"