Tērtĭă iām gĕlĭdās Tīthōnĭă sōlvĕrăt ūmbrās
ēxŭĕrātquĕ pŏlūm; Tīphŷn plăcĭda āltă vŏcābānt.
īt tēctīs Ārgōă mănūs, sĭmŭl ūrbĕ prŏfūsī
Aēnīdaē cārīs sŏcĭūm dīgrēssĭbŭs haērēnt.
dānt Cĕrĕrēm lēctūmquĕ pĕcūs nēc pālmĭtĕ Bācchūm5
Bīthŷnō Phrўgĭōvĕ sătūm, sēd quēm sŭă nōtō
cōllĕ pĕr āngūstaē Lēsbōs frĕtă sūggĕrĭt Hēllēs.
īpse ăgĭt Aēsŏnĭdaē iūnctōs ād lītŏră grēssūs
Cŷzĭcŭs ābscēssū lăcrĭmāns ‹ŏnĕrātquĕ sŭpērbīs›,
quās dăbăt ēt pīctō Clītē vărĭāvĕrăt aūrō,10
tūm gălĕam ēt pătrĭaē tēlum īnsŭpĕrābĭlĕ dēxtraē
āddĭdĭt. īpsĕ dŭcīs pătĕrās ēt Thēssălă cōntrā
frēnă căpīt mănĭbūsquĕ dătīs iūnxērĕ pĕnātēs.
Tū mĭhĭ nūnc caūsās īnfāndăquĕ proēlĭă, Clīō,
pāndĕ vĭrūm; tĭbi ĕnīm sŭpĕrūm dătă, vīrgŏ, făcūltās15
nōsse ănĭmōs rērūmquĕ vĭās. cūr tālĭă pāssūs
ārmă, quĭd hōspĭtĭīs iūnctās cōncūrrĕrĕ dēxtrās
Iūppĭtĕr? ūndĕ tŭbaē nōctūrnăquĕ mōvĭt Ĕrīnŷs?
Dīndўmă sānguĭnĕīs fămŭlūm bācchātă lăcērtīs
dūm vŏlŭcrī quătĭt āspĕr ĕquō sīlvāsquĕ fătīgāt20
Cŷzĭcŭs, īngēntī praēdaē dēcēptŭs ămōrĕ
ādsuētūm Phrўgĭās dŏmĭnām vēctārĕ pĕr ūrbēs
ōpprēssīt iăcŭlō rĕdĕūntem ād frēnă lĕōnēm.
ēt nūnc īllĕ iŭbās cāptīvăquĕ pōstĭbŭs ōră
mūnĕrĭbūs prīmās cōniūnx Pērcōsĭă vēstēs25
īmpŏsŭīt, spŏlĭum īnfēlīx dīvaēquĕ pŭdēndūm.
quaē pōstquam Haēmŏnĭām tāntaē nōn īmmĕmŏr īraē
aērĭsŏnō dē mōntĕ rătēm praēfīxăquĕ rēgūm
scūtă vĭdēt, nŏvă mōnstră vĭrō, nŏvă fūnĕră vōlvīt,
ūt sŏcĭās īn nōctĕ mănūs ūtque īmpĭă bēllă30
cōnsĕrăt ēt saēvīs ērrōrĭbŭs īmplĭcĕt ūrbēm.
nōx ĕrăt ēt lēnī cānēbānt aēquŏră sūlcō
ēt iām prōnă lĕvēs spārgēbānt sīdĕră sōmnōs.
aūră vĕhīt; rĕlĭgānt tōnsās vēlōquĕ Prŏcnēsōn
ēt tē iām mĕdĭō flāvēntēm, Rhŷndăcĕ, pōntō35
spūmōsūmquĕ lĕgūnt frāctā Scўlăcēŏn ăb ūndā.
īpsĕ dĭēm lōngē sōlīsquĕ cŭbīlĭă Tīphŷs
cōnsŭlĭt, īpsĕ rătēm vēntō stēllīsquĕ mĭnīstrāt.
ātque īllūm nōn āntĕ sŏpōr lūctāmĭnĕ tāntō
lēnĭt ăgēns dīvum īmpĕrĭīs; cădĭt īnscĭă clāvō40
dēxtĕră dēmīttītque ŏcŭlōs, sōlātăquĕ pūppīs
tūrbĭnĕ flēctĭt ĭtēr pōrtūquĕ rĕfērtŭr ămīcō.
Ūt nōtīs ādlāpsă vădīs, dānt aēthĕrĕ lōngō
sīgnă tŭbaē vōx ēt mĕdĭīs ēmīssă tĕnēbrīs
"hōstĭs hăbēt pōrtūs, sŏlĭtī rĕdĭērĕ Pĕlāsgī."45
rūptă quĭēs; dĕŭs āncĭpĭtēm lŷmphāvĕrăt ūrbēm
Mŷgdŏnĭaē Pān iūssă fĕrēns saēvīssĭmă Mātrīs,
Pān nĕmŏrūm bēllīquĕ pŏtēns, quēm lūcĭs ăb hōrīs
āntră tĕnēnt, pătĕt ād mĕdĭās pēr dēvĭă nōctēs
saētĭgĕrūm lătŭs ēt tōrvaē cŏmă sībĭlă frōntīs.50
vōx ōmnēs sŭpĕr ūnă tŭbās, quā cōnŭs ĕt ēnsēs,
quā trĕpĭdīs aūrīgă rŏtīs nōctūrnăquĕ mūrīs
claūstră cădūnt; tālēsquĕ mĕtūs nōn Mārtĭă cāssīs
Eūmĕnĭdūmquĕ cŏmaē, nōn trīstĭs ăb aēthĕrĕ Gōrgō
spārsĕrĭt aūt tāntīs ăcĭēm rāptāvĕrĭt ūmbrīs.55
lūdŭs ĕt īllĕ dĕō, păvĭdūm praēsēpĭbŭs aūfērt
cūm pĕcŭs ēt prŏfŭgī stērnūnt dūmētă iŭvēncī.
Īlĭcĕt ād rēgēm clāmōr rŭĭt. ēxsĭlĭt āltīs
sōmnĭă dīră tŏrīs sĭmŭlācrăquĕ pāllĭdă līnquēns
Cŷzĭcŭs. ēccĕ sŭpēr fŏrĭbūs Bēllōnă rĕclūsīs60
nūdă lătūs pāssūquĕ mŏvēns ŏrĭchālcă sŏnōrō
ādstĭtĭt ēt trĭplĭcī pūlsāns fāstīgĭă crīstā
īndĕ cĭērĕ vĭrūm. sĕquĭtūr pēr moēnĭă dēmēns
īllĕ dĕam ēt fātīs ēxtrēma īn proēlĭă tēndīt,
quālĭs ĭn Ālcīdēn ēt Thēsĕă Rhoēcŭs ĭnīquī65
nūbĕ mĕrī gĕmĭnām Phŏlŏēn māiōrăquĕ cērnēns
āntră rŭīt, quālīsvĕ rĕdīt vēnātĭbŭs āctīs
lūstră pătēr Trĭvĭāmquĕ cănēns ŭmĕrōquĕ Lĕārchūm
ādvĕhĭt, āt mĭsĕraē dēclīnānt lūmĭnă Thēbaē.
iāmque ădĕō nēc pōrtă dŭcēm nēc pōnĕ mŏrātūr70
ēxcŭbĭās sōrtītă mănūs, quaē prīmă fŭrēntī
ādvŏlăt; hīnc ălĭī sŭbĕūnt, ūt prōxĭmă quaēquĕ
īntrĕmŭīt dŏmŭs ēt mōtūs āccēpĭt ĭnānēs.
Āt Mĭnўās āncēps fīxīt păvŏr; aēgră vĭrōrūm
cōrdă lăbānt, nēc quaē rĕgĭo aūt dīscrīmĭnă cērnūnt,75
cūr gălĕaē clĭpĕīquĕ mĭcēnt, nūm pērvĭgĭl ārmīs
dōnĕc ĕt hāstă vŏlāns īmmānī tūrbĭnĕ trānstrīs
īnsōnvīt mōnvītquĕ rătēm răpĕre ōbvĭă caēcā
ārmă mănū. prīncēps gălĕām cōnstrīngĭt Ĭāsōn
vōcĭfĕrāns "prīmam hānc nātī, pătĕr, āccĭpĕ pūgnām80
vōsquĕ, vĭri, ōptātōs hūc ādfŏrĕ crēdĭtĕ Cōlchōs."
Bīstŏnăs īn mĕdĭōs ceū Mārtĭŭs ēxsĭlĭt āstrīs
cūrrŭs, ŭbi īngēntēs ănĭmaē clāmōrquĕ tŭbaēquĕ
sānguĭnĕaē iūvērĕ dĕūm, nōn sēgnĭŭs īllĕ
ōccŭpăt ārvă fŭrēns; sĕquĭtūr vīs ōmnĭs Ăchīvūm.85
ādglŏmĕrānt lătĕra ēt dēnsīs thōrācĭbŭs hōrrēns
stāt mănŭs, aēgĭsŏnō quām nēc fĕră pēctŏrĕ vīrgŏ
dīspŭlĕrīt nēc dēxtră Iŏvīs Tērrōrquĕ Păvōrquĕ,
Mārtĭs ĕquī. sīc cōntēxtīs ūmbōnĭbŭs ūrgēnt
caērŭlĕō vĕlŭtī cūm Iūppĭtĕr āgmĭnĕ nūbēm90
cōnstĭtŭīt; cērtānt Zĕphўrī frūstāquĕ rĭgēntēm
pūlsăt ŭtrīmquĕ Nŏtūs; pēndēnt mōrtālĭă lōngō
cōrdă mĕtū, quĭbŭs īllă frĕtīs, quĭbŭs īncĭdăt ārvīs.
Hīnc mănŭs īnfēlīx clāmōre īmpēllĕrĕ māgnō
sāxă făcēsque ātrās ēt tōrtaē pōndĕră fūndaē;95
fērt sŏnĭtūs īmmōtă phălānx īrāsquĕ rĕtēntānt
cōngĕrĭēs dūm prīmă flŭāt. stēllāntĭă Mōpsūs
tēgmĭna ĕt īngēntēm Cŏrўthī nŏtăt Eūrўtŭs ūmbrām.
rēstĭtĭt īllĕ grădū sēsēque ā lūmĭnĕ fērrī
sūstĭnŭīt praēcēps, sŭbĭtūm ceū pāstŏr ăd āmnēm100
spūmāntēm nīmbīs flūctūque ārbūstă rŭēntēm.
āt Tŷdeūs "ēn īntēntīs quēm vīrĭbŭs" īnquīt
"ōppĕrĭār mănĭbūsquĕ dărī quēm cōmmĭnŭs ōptēm;
quō stĕtĕrīs mŏrĭērĕ lŏcō." sŭbĭt īlĭă cūspīs
Ōlĕnĭī; dĕdĭt īllĕ sŏnūm cōmprēssăquĕ māndēns105
aēquŏră pūrpŭrĕām sīngūltĭbŭs ēxpŭlĭt hāstām.
āc vĕlŭt īn mĕdĭō rūpēs lătĕt hōrrĭdă pōntō,
quām sŭpĕr īgnārī nūnquām rēxērĕ măgīstrī
praēcĭpĭtēs īmpūnĕ rătēs, sīc āgmĭnĕ caēcō
īncūrrīt strīctīs mănŭs ēnsĭbŭs. ōccŭbăt Īrōn110
ēt Cŏtўs ēt Pŷrnō mĕlĭōr gĕnĭtōrĕ Bĭēnōr.
Āt măgĭs īntĕrĕā dīvērsō tūrbĭdă mōtū
ūrbs ăgĭtūr. Gĕnўsō cōniūnx āmōvĕrăt ārmă:
āst īllī sŭbĭtūs vēntīs vīvōquĕ rĕlūxīt
tōrrĕ fŏcūs; tēlīs gaūdēs, mĭsĕrāndĕ, rĕpērtīs.115
līnquĭt ĕt ūndāntēs mēnsās īnfēctăquĕ pērnōx
sācră Mĕdōn; chlămўs īmbēllī cīrcūmvĕnĭt ōstrō
tōrtă mănūm, strīctōquĕ vĭās praēfūlgŭrăt ēnsĕ.
tālĭs ĭn ārmă rŭīt, nēc vīnă dăpēsquĕ rĕmōtă
stātquĕ lŏcō tŏrŭs īnque ōmēn mānsērĕ mĭnīstrī.120
īndĕ văgī nēc tēlă mŏdīs nēc cāsĭbŭs īsdēm
cōnsĕrŭērĕ mănu ēt lōngē iăcŭērĕ pĕrēmptī.
Ēccĕ grăvēm nōdīs pīnguīquĕ bĭtūmĭnĕ quāssāns
lāmpădă tūrbātā Phlĕgўās dēcūrrĭt ăb ūrbĕ.
īllĕ lĕvēs dē mōrĕ mănūs ăcĭēmquĕ Pĕlāsgūm125
pēr nōctēm rĕmĕāssĕ rătūs pūlsūmquĕ rĕquīrēns
saēpĕ sĭbī vānō Thămўrūm clāmōrĕ pĕtēbāt
ārdŭŭs ēt lātē fūmāntī nūbĕ cŏrūscūs:
quāntŭs ŭbi īmmēnsō prōspēxĭt ăb aēthĕrĕ Tŷphōn
īgnĕ sĭmūl vēntīsquĕ rŭbēns, quēm Iūppĭtĕr āltē130
crīnĕ tĕnēt; trĕpĭdānt dīrō sūb lūmĭnĕ pūppēs.
tōllĭtŭr hīnc tōtūsquĕ rŭīt Tīrŷnthĭŭs ācrī
pēctŏrĕ, cērtă rĕgēns ādvērsā spīcŭlă flāmmā;
pēr pĭcĕōs āccēnsă glŏbōs ēt pēctŭs hărūndŏ
pēr mĕdĭūm cōntēntă fŭgīt; rŭĭt īllĕ cŏmāntī135
ōrē fācēm sūpră măiōrque āppārŭĭt īgnīs.
Āmbrŏsĭūm Pēleūs, īngēntem Āncaēŭs Ĕchēclūm
stērnĭt ĕt ēlātaē prŏpĭūs sūccēdĕrĕ dēxtraē
Tēlĕcŏōntă sĭnīt lībrātāque ōră sĕcūrī
dīsĭĕcīt cērvīcĕ tĕnūs; sĭmŭl āspĕră vīctōr140
cīngŭlă sūblūstrī vībrāntĭă dētrăhĭt ūmbrā.
"hās, prĕcŏr, ēxŭvĭās ‹ĕt› ŏpīmă cădāvĕră" Nēstōr
"līnquĭte" ăīt; "fērrō pŏtĭūs mĭhĭ dēxtĕră, fērrō
nāvĕt ŏpūs," prēnsūmquĕ mănū dētrūncăt Ămāstrūm
dīvērsāsquĕ sĭmūl sŏcĭōs īnvādĕrĕ tūrmās145
ādmŏnŭīt. pērgūnt rūptā tēstūdĭnĕ fūsī
quā tĕnĕbraē cāmpīquĕ fĕrūnt. grăvĭs īnvĕnĭt Ōchūm
Phlīās ēt trĕpĭdō Pōllūx īmpīngĭtŭr Hēbrō.
īpsĕ sŭpēr vūltūs tābōquĕ nătāntĭă tērgă
dūx cāmpī Mārtīsquĕ pŏtēns, ūt caēcă, prŏfūndō150
cūrrĭt hĭēms, Zĕlўn ēt Brōntēn Ăbrărīnquĕ rĕlīnquīt
sēmĭnĕcēs: Glaūcūm sĕquĭtūr Glaūcūmquĕ rŭēntēm
ōccŭpăt ēt iŭgŭlō vūlnūs mōlītŭr ăpērtō.
īllĕ mănū cōntrā tēlūm tĕnĕt ūltĭmă frūstrā
vērbă cĭēns, fīxāmquĕ vĭdēt dēcrēscĕrĕ cōrnūm.155
hīnc Hălўn, hīnc rĭgĭdō trānscūrrēns dēmĕtĭt ēnsĕ
Prōtĭn ĕt īnsīgnēm cĭthărā cāntūquĕ flŭēntī
Dōrcĕă, quī dūlcī fēstīs ādsīstĕrĕ mēnsīs
pēctĭnĕ Bīstŏnĭaē māgnūm pōst aūsŭs ălūmnūm.
nēc phărĕtram aūt ācrēs ūltrā Tīrŷnthĭŭs ārcūs160
ēxērcēt, sŏcĭā sēd dīsĭcĭt āgmĭnă clāvā.
āc vĕlŭtī māgnā iŭvĕnūm cūm dēnsă sĕcūrī
sīlvă lăbāt cŭnĕīsquĕ gĕmīt grăvĕ rōbŭr ădāctīs
iāmque ăbĭēs pĭcĕaēquĕ rŭūnt, sīc dūră sŭb īctū
ōssă vĭrūm mālaēquĕ sŏnānt spārsūsquĕ cĕrēbrō165
ālbĕt ăgēr. lĕvĭs āntĕ pĕdēs sūbsēdĕrăt †Hīdmōn†;
ōccŭpăt ōs bārbāmquĕ vĭrī clāvāmquĕ sŭpērnē
īnrŏtăt, "ōccūmbēs" ēt "nūnc" ăĭt "Hērcŭlĭs ārmīs
dōnum īngēns sēmpērquĕ tŭīs mīrābĭlĕ fātīs."
hōrrŭĭt īllĕ cădēns nōmēnque āgnōvĭt ămīcūm170
prīmŭs ĕt īgnārīs dīrūm scĕlŭs āttŭlĭt ūmbrīs.
nēc tĭbĭ Thēssălĭcōs tūnc prōfŭĭt, Ōrnўtĕ, rēgēs
hōspĭtĭīs aūt mēntĕ mŏrās fōvīssĕ bĕnīgnā
ēt lărĭbūs sācrāssĕ dĭēm; prŏcŭl ādvĕnĭt Īdmōn
ōblātūmquĕ fĕrīt, gălĕām crīstāsquĕ rŭbēntēs,175
heū tŭă dōnă, gĕrēns. quēm tē quālēmquĕ vĭdēbīt
āttŏnĭtūs, Crēnaēĕ, părēns! ēn frīgĭdŭs ōrbēs
pūrpŭrĕōs iām sōmnŭs ŏbīt, iām cāndŏr ĕt ānnī
dēfĭcĭūnt vītāquĕ fŭgīt dĕcŭs ōmnĕ sŏlūtā.
dēsĕrĕ nūnc nĕmŭs ēt nŷmphārūm dūrŭs ămōrēs!180
āt dīvērsă Săgēn tūrbāntēm fāllĕrĕ nērvō
tūm prīmūm pŭĕr aūsŭs Hўlās (spēs māxĭmă bēllīs
pūlchĕr Hўlās, sī fātă sĭnānt, sī prōspĕră Iūnō),
prōstrāvītquĕ vĭrūm cĕlĕrī pēr pēctŏră tēlō.
Āccēssērĕ, nĕfās, tĕnĕbrīs fāllācĭbŭs āctī185
Tŷndărĭdae īn sēsē; Cāstōr prĭŭs ībăt ĭn īctūs
nēscĭŭs, āst īllōs nŏvă lūx sŭbĭtūsquĕ dĭrēmīt
frōntĭs ăpēx. tūm Cāstŏr Ĭtŷn, quā caērŭlŭs āmbīt
bāltĕŭs ēt gĕmĭnī cōmmīttūnt ōră drăcōnēs,
frātĕr Hăgēn Thāpsūmquĕ sĕcūrĭgĕrūmquĕ Nĕālcēn190
trānsĭgĭt ēt Cānthī pāllēntēm vūlnĕrĕ Cŷdrūm.
tōrsĕrăt hīc tōtīs cōnīsūs vīrĭbŭs hāstām
vēnătŏri Ērŷmō, brĕvĭs hānc sēd fātă fĕrēntēm
prōdĭdĭt ēt pĭcĕō cŏmĭtēm mĭsĕrātă rĕfūlsīt
Lūnă pŏlō; cēssērĕ iŭbaē rāptūmquĕ pĕr aūrās195
vūlnŭs ĕt ēxtrēmā sŏnŭīt cĭtă cāssĭdĕ cūspīs.
Nīsaēūm Tĕlămōn ĕt Ŏphēltēn vānă sŏnāntēm
pēr clĭpĕī cēdēntĭs ŏpūs crātēmquĕ trĭlīcēm,
quā stŏmăchī sēcrētă, fĕrīt laētūsquĕ prŏfātūr
"dī, prĕcŏr, hūnc rēgem aūt aēquē dēlēgĕrĭt āltā200
fōrs mĭhĭ gēntĕ sătūm, māgnūsque ēt flēbĭlĭs ūrbī
cōncĭdĕrīt." sŭpĕr āddĭt Ărēn frātrēmquĕ Mĕlānthūm
Phōcĕăque Ōlĕnĭdēn, Lĕlĕgūm quī pūlsŭs ăb ōrīs
rēgĭs ămīcĭtĭam ēt fămŭlī prŏpĭōrĭs hŏnōrēs
(quā pătĭēns nōn ārtĕ?) tŭlīt. nōx āltă cădēntūm205
īngēntēs rĕsŏnāt sŏnĭtūs aūgētquĕ rŭīnās.
ūt măgĭs Īnărĭmē, măgĭs ūt mūgītŏr ănhēlāt
Vēsbĭŭs, āttŏnĭtās ācēr cūm sūscĭtăt ūrbēs
sīc pūgnaē crēbrēscĭt ŏpūs; nĕque ĕnim īgnĕă cēdūnt
āstră lŏcō, lēntīs haērēt nōx cōnscĭă bīgīs.210
Pērge ăgĕ Tārtărĕaē mēcūm sĭmŭl ōmnĭă nōctīs,
Mūsă, sĕquī. trĕpĭdām Phăĕthōn ādflāvĭt ăb āltō
Tīsĭphŏnēn grăvĭōrquĕ lŏcōs iām lūcĕ prŏpīnquā
ūmbră prĕmīt; nōn sīgnă vĭrūm, nōn fūnĕră cērnūnt
ēt răbĭē măgĭs ōră călēnt. vōs prōdĭtĕ, dīvaē,215
Eūmĕnĭdūm nōctīsquĕ glŏbōs vātīquĕ pătēscāt
ārmōrūm frăgŏr ēt tĕpĭdī sīngūltĭbŭs āgrī
lābēntum ātque āctī Mĭnўīs pēr Lītŏră mānēs.
Cŷzĭcŭs hīc ăcĭēm vānīs dīscūrsĭbŭs īmplēt
fātă trăhēns: iām pūlsă sĭbī cēssīssĕ Pĕlāsgūm220
āgmĭnă, iām pāssīm văcŭōs dīsiēctă pĕr āgrōs
crēdĭt ŏvāns; tālēs āctūs, ĕă gaūdĭă fīngīt
īră dĕūm: fūndō vĕlŭtī cūm Coēŭs ĭn īmō
vīnclă Iŏvīs frāctōquĕ trăhēns ădămāntĕ cătēnās
Sātūrnūm Tĭtўūmquĕ vŏcāt spēmque aēthĕrĭs āmēns225
cōncĭpĭt, āst īllūm flŭvĭīs ēt nōctĕ rĕmēnsā
Eūmĕnĭdūm cănĭs ēt spārsaē iŭbă rēppŭlĭt Hŷdraē.
saēvĭt ăcērbă frĕmēns tārdūmque ā moēnĭbŭs āgmēn
īncrĕpĭtāt "nūnquāmnĕ dŏlōr vīrtūsvĕ sŭbībīt
nīl aūsās sĭnĕ rēgĕ mănūs? āt bārbără būxūs230
sī vŏcĕt ēt mōtīs ŭlŭlāntĭă Dīndўmă sācrīs,
tūnc ēnsīs plăcĕātquĕ fŭrōr, mŏdŏ tēlă săcērdōs
pōrrĭgăt ēt iūssā sānguīs ēxūbĕrĕt ūlnā."
tālĭbŭs īnsūltāns iāmdūdūm nūmĭnĕ dīvaē
dēfĭcĭt, īnfrāctī lānguēscūnt frīgŏrĕ cūrsūs,235
cōrdă păvēnt, aūdīt frĕmĭtūs īrāsquĕ lĕōnūm
cōrnŭăque ēt mōtās vĭdĕt īntēr nūbĭlă tūrrēs.
tūnc grăvĭs ēt cērtō tēndēns strīdōrĕ pĕr ūmbrām
Aēsŏnĭī vĕnĭt hāstă dŭcīs lātūmquĕ sŭb īmō
pēctŏrĕ rūmpĭt ĭtēr. quām nūnc īncōgnĭtă vēllēt240
lūstră sĭbī nūllōsquĕ dătōs vēnātĭbŭs ānnōs!
tālĭă māgnănĭmī dīvērsō tūrbĭnĕ fūndūnt
tēlă vĭrī sŏnĭtūsquĕ pĕdūm sūspēctăquĕ mōtū
ēxplōrānt; prēnsānt sŏcĭōs vōcēmquĕ rĕpōscūnt.
quōd sī tāntă lŭēs sērōs dūrāssĕt ĭn ōrtūs,245
ēxstīnctūm gĕnŭs ēt sōlās pēr moēnĭă mātrēs
vīdīssēt strātāmquĕ dĭēs īn lītŏrĕ gēntēm.
Tūm pătĕr ōmnĭpŏtēns, tēmpūs iām rēgĕ pĕrēmptō
flēctĕrĕ fātă rătūs mĭsĕrāsque ābrūmpĕrĕ pūgnās,
sūprēmām cĕlĕrāvĭt ŏpēm nūtūquĕ sĕrēnō250
īntōnvīt, quēm Nōctĕ sătaē, quēm tūrbĭdŭs hōrrēt
Ārmĭpŏtēns; tūnc pōrtă trŭcīs cŏĭt īnfĕră bēllī.
cōntĭnŭō dānt tērgă mĕtū vērsīquĕ pĕr āgrōs
dīffŭgĭūnt, quaē sōlă sălūs; nēc tērgă rŭēntūm
mēns Mĭnўīs cōnvērsă sĕquī; stĕtĭt ānxĭă vīrtūs.255
ēccĕ lĕvī prīmō iām spārgĕrĕ lūmĭnĕ pōrtūs
ōrtă dĭēs nōtaēquĕ, nĕfās, ālbēscĕrĕ tūrrēs
"dī mărĭs" āttŏnĭtō cōnclāmăt ăb āgmĭnĕ Tīphūs,
"ūt mĕă fātālī dāmnāstīs pēctŏră sōmnō!
heū sŏcĭī quāntīs cōmplērūnt lītŏră mōnstrīs!"260
īlli aūtēm nĕque ădhūc gĕmĭtūs nĕquĕ cōnscĭă fāctī
ōră lĕvānt; tĕnĕt ēxsānguēs rĭgŏr hōrrĭdŭs ārtūs,
ceū păvĕt ād crīnēs ēt trīstĭă Pēnthĕŏs ōră
Thŷiăs, ŭbi īmpūlsaē iām sē dĕŭs āgmĭnĕ mātrīs
ābstŭlĭt ēt caēsī vānēscūnt cōrnŭă taūrī.265
nēc mĭnŭs ēffūsī grāndaēvum ād Lītŏră vūlgūs
ūt sŏcĭās vīdērĕ mănūs dărĕ vērsă rĕtrōrsūs
tērgă mĕtū. dēxtrām tēndēns prōclāmăt Ĭāsōn
"quōs fŭgĭtīs? vēllem hāc ĕquĭdēm mē strāgĕ mĕōsquĕ
prōcŭbŭīssĕ măgīs. dĕŭs haēc, dĕŭs āspĕr ŭtrīsquĕ270
īmplĭcŭīt. sŭmŭs ēn Mĭnўaē, ‹sŭmŭs› hōspĭtă tūrbă."
cūr ĕtĭām flāmmās mĭsĕrōsquĕ mŏrāmŭr hŏnōrēs?
Tūm sŭpĕr ēxsānguēs cōnfērtaē caēdĭs ăcērvōs
praēcĭpĭtī plāngōrĕ rŭūnt; āgnōscĭt ĭn āltā
strāgĕ vĭrūm sŭă tēxtă părēns, sŭă mūnĕră cōniūnx.275
īt gĕmĭtūs tōtō sĭnŭōsă pĕr aēquŏră caēlō.
pārs tĕnŭēs flātūs ĕt ădhūc strīdēntĭă prēnsānt
vūlnĕră, pārs sērā cōmpōnūnt lūmĭnă dēxtrā.
āt vēro īn mĕdĭīs ēxsānguī rēgĕ rĕpērtō
āggĕrĭbūs, trīstī sĭlĕānt ceū cētĕră plānctū,280
sīc fămŭlūm mātrūmquĕ dŏlōr, sīc ōmnĭs ăd ūnūm
vērsă mănūs. cīrcā lăcrĭmīs āc mēntĭbŭs aēgrī
stānt Mĭnўaē dēflēntquĕ nĕfās ēt cūspĭdĭs īctūs
Aēsŏnĭaē sōrtēmquĕ dŭcīs sōlāntŭr ăcērbām.
īlle ŭbĭ cōncrētōs pīnguī iām sānguĭnĕ crīnēs285
pāllēntēsquĕ gĕnās īnfrāctăquĕ pēctŏrĕ cārō
tēlă nĕque hēstērnōs āgnōvĭt ĭn hōspĭtĕ vūltūs,
īngĕmĭt ātque ārtūs fātūr cōmplēxŭs ămīcōs
"tē tămĕn īgnārūm tāntī, mĭsĕrāndĕ, fŭrōrīs
nōx hăbĕt ēt nūllō tēstāntēm foēdĕră quēstū;290
āt mĭhĭ lūctĭfĭcūm vēnīt iŭbăr. heū quĭbŭs ādsūm
cōnlŏquĭīs, cuī me hōspĭtĭō fōrtūnă rĕvēxīt!
ēxstīnguīnĕ mĕā (fātīs īd dēfŭĭt ūnūm)
spērāvī tē pōssĕ mănū, tālīsvĕ rĕlīquī
hās ĕgo, ămīcĕ, dŏmōs? quōd sī iām bēllă mănēbānt295
ēt plăcĭtum hōc sŭpĕrīs, nōnne haēc mĕă iūstĭŭs ēssēnt
fūnĕră, mēquĕ tŭūs ‹mĕlĭūs› nūnc plāngĕrĕt ērrōr,
nēc Clărĭī nūnc āntră dĕī quērcūsquĕ Tŏnāntīs
ārgŭĕrēm? tālēsne ăcĭēs, tālēsnĕ trĭūmphōs
sōrtĕ dăbānt? tāntūmquĕ nĕfās mēns cōnscĭă vātūm300
cōntĭcŭīt, pătrĭae ēxĭtĭūm crūdēlĕ sĕnēctaē
ēt tŏt ăcērbă cănēns? heū dīvīs vīsă sĭnīstrīs
rēgnă mĭhī! quīnām rĕdĭtūs? quaē me hōspĭtă tēllūs
āccĭpĭēt? quaē nōn prīmīs prŏhĭbēbĭt hărēnīs?
īnvīdērĕ dĕī nē Phāsĭdĭs ārvă rĕmōtī305
ēt Scўthĭcās pŏpŭlātŭs ŏpēs haēc rūrsŭs ădīrēm
lītŏră nēvĕ tŭōs īrēm tūnc ūltŏr ĭn hōstēs.
fās tămĕn ēst cōnfērrĕ gĕnās, fās iūngĕrĕ tēcūm
pēctŏra ĕt ēxsānguēs mīscēre āmplēxĭbŭs ārtūs.
vōs ăgĕ fūnĕrĕās ād lītŏră vōlvĭtĕ sīlvās310
ēt sŏcĭōs lūstrātĕ rŏgōs; dătĕ dēbĭtă caēsīs
mūnĕră, quaē nōstrō mīsīssēt Cŷzĭcŭs īgnī."
Pārte ălĭā Clītē lăcĕrās sŭpĕr ōră mărītī
fūsă cŏmās mĭsĕra īn plānctūs vŏcăt āgmĭnă mātrūm
fātŭr ĕt haēc: "prīmīs cōniūnx ērēptŭs ĭn ānnīs315
cūnctă trăhīs; nēcdūm sŭbŏlēs nēc gaūdĭă dē tē
ūllă mĭhī, quīs maēstă tŭōs nūnc, ōptĭmĕ, cāsūs
pērpĕtĕrēr tĕnŭī lūctūm sōlāmĭnĕ fāllēns.
Mŷgdŏnĭs ārmă pătrēm fūnēstăquĕ proēlĭă nūpēr
nātālēs răpŭērĕ dŏmōs, Trĭvĭaēquĕ pŏtēntīs320
ōccĭdĭt ārcānā gĕnĕtrīx ābsūmptă săgīttā:
tū, mĭhĭ quī cōniūnx părĭtēr frātērquĕ părēnsquĕ
sōlŭs ĕt ā prīmā fŭĕrās spēs ūnă iŭvēntā,
dēsĕrĭs heū tōtāmquĕ dĕūs sĭmŭl īmpŭlĭt ūrbēm.
āst ĕgŏ nōn mĕdĭā tē sāltēm, Cŷzĭcĕ, vīdī325
tēndēntēm mĭhĭ mōrtĕ mănūs aūt ūllă mŏnēntīs
vērbă tŭlī; quīn tē thălămīs mŏdŏ quēstă mŏrārī
heū tālēm tāntīquĕ mĕtūs sēcūră rĕcēpī."
īllām vīx gĕmĭnō maērēns cūm Cāstŏrĕ Pōllūx
ērĭgĭt haērēntēm cōmprēssăquĕ cōllă trăhēntēm.330
Īntĕrĕa īnnŭmĕrās nūdātīs mōntĭbŭs ūrgēnt
cērtātīm dĕcŏrāntquĕ pўrās ēt cōrpŏră maēstī
sūmmă lŏcānt; vādīt sŏnĭpēs cērvīcĕ rĕmīssā
vēnātrīx nēc tūrbă cănūm pĕcŭdēsquĕ mŏrāntūr
fūnĕrĕaē, quaē cuīquĕ mănūs, quaē cūră sŭōrūm,335
quaē fōrtūnă fŭīt. mĕdĭō rēx āggĕrĕ lōngē
ēmĭnĕt; hūnc crēbrīs quătĭēns sīngūltĭbŭs ōră
ādlĕvăt Aēsŏnĭdēs cēlsōquĕ rĕpōnĭt ĭn ōstrō.
dāt pīctās aūro ātque ārdēntēs mūrĭcĕ vēstēs
quās răpŭīt tēlīs fēstīnă vŏcāntĭbŭs Aūstrīs340
Hŷpsĭpўlē; gălĕām dīlēctăquĕ cīngŭlă rēgī
īnĭcĭt. īllĕ sŭām vūltūs cōnvērsŭs ăd ūrbēm
scēptră mănū vĕtĕrūm rĕtĭnēt gēstāmĕn ăvōrūm.
nām quĭă nēc prōlēs ălĭūs nēc dēnĭquĕ sānguīs,
īpsĕ dĕcūs rēgnīquĕ rĕfērt īnsīgnĕ părēntī.345
īndĕ tĕr ārmātōs Mĭnўīs rĕfĕrēntĭbŭs ōrbēs
cōncūssī trĕmŭērĕ rŏgī, tĕr ĭnhōrrŭĭt aēthēr
lūctĭfĭcūm clāngēntĕ tŭbā; iēcērĕ sŭprēmō
tūm clāmōrĕ făcēs; rēgūm lăbŏr ōmnĭs ĭn aūrās
sōlvĭtŭr ēt cēlsīs cōnlūcēnt aēquŏră flāmmīs.350
scīlĭcĕt haēc īllō iŭvĕnēm pŏpŭlōsquĕ mănēbānt
tēmpŏrĕ, Pēlĭăcīs cădĕrēt cūm mōntĭbŭs ārbōr.
hōc vŏlŭcrūmquĕ mĭnaē praēsāgăquĕ fūlmĭnă lōngō
āctă mărī tŭlĕrānt. sēd quīs nōn prīmă rĕfēllāt
mōnstră dĕūm lōngōsquĕ sĭbī nōn aūgŭrĕt ānnōs?355
iāmquĕ sŏlūtŭs hŏnōs cĭnĕrī, iām pāssĭbŭs aēgrīs
dīlāpsaē cūm prōlĕ nŭrūs, tāndēmquĕ quĭēscūnt
dīssŏnă pērvĭgĭlī plānctū vădă, quālĭtĕr Ārctōs
ād pătrĭās ăvĭbūs mĕdĭō iām vērĕ rĕvēctīs
Mēmphĭs ĕt āprīcī stătĭō sĭlĕt ānnŭă Nīlī.360
Āt nōn īndĕ dĭēs nēc quaē măgĭs āspĕră cūrīs
nōx Mĭnўās tāntā caēsōrum ăb ĭmāgĭnĕ sōlvīt.
bīs Zĕphўrī iām vēlă vŏcānt; fīdūcĭă maēstīs
nūllă vĭrīs, aēgro ādsĭdŭē mēns cārpĭtŭr aēstū,
nēcdum ōmnēs lăcrĭmās ātque ōmnĭă rēddĭtă caēsīs365
iūstă pŭtānt; pătrĭa ēx ŏcŭlīs ācērquĕ lăbōrūm
pūlsŭs ămōr sēgnīquĕ iŭvāt frīgēscĕrĕ lūctū.
īpse ĕtĭam Aēsŏnĭdēs, quāmquām trīstīssĭmă rērūm
cāstīgāndă dŭcī vūltūquĕ prĕmēndă sĕrēnō,
dūlcĭbŭs īndūlgēt lăcrĭmīs ăpĕrītquĕ dŏlōrēm.370
tūm sēcrētă trăhēns Phoēbēum ād lītŏră Mōpsūm
"quaēnam" ăĭt "īstă lŭēs, aūt quaē sēntēntĭă dīvūm?
dēcrētūsnĕ vĕnīt fātō păvŏr, ān sĭbĭ nēctūnt
cōrdă mŏrās? cūr īmmĕmŏrēs fāmaēquĕ lărīsquĕ
āngĭmŭr, aūt părĭēt quēmnam haēc īgnāvĭă fīnēm?"375
"Dīcam" ăĭt "āc pĕnĭtūs caūsās lābēmquĕ dŏcēbō"
Mōpsŭs, ĕt āstră tŭēns "nōn sī mōrtālĭă mēmbră
sōrtītūsquĕ brĕvēs ēt pārvī tēmpŏră fātī
pērpĕtĭmūr, sŏcĭūs sŭpĕrī quōndam īgnĭs Ŏlŷmpī,
fās ĭdĕō mīscērĕ nĕcēs fērrōquĕ mŏrāntēs380
ēxĭgĕre hīnc ănĭmās rĕdĭtūrăquĕ sēmĭnă caēlō.
quīppĕ nĕc īn vēntōs nĕc ĭn ūltĭmă sōlvĭmŭr ōssă;
īră mănēt dūrātquĕ dŏlōr. cūm deīndĕ trĕmēndī
ād sŏlĭūm vēnērĕ Iŏvīs quēstūquĕ nĕfāndām
ēdŏcŭērĕ nĕcēm, pătĕt ōllīs iānŭă lētī385
ātque ĭtĕrūm rĕmĕārĕ lĭcēt; cŏmĕs ūnă sŏrōrūm
āddĭtŭr ēt părĭtēr tērrās ātque aēquŏră lūstrānt.
quīsquĕ sŭōs sōntēs ĭnĭmīcăquĕ pēctŏră poēnīs
īmplĭcăt ēt vărĭā mĕrĭtōs fōrmīdĭnĕ pūlsānt.
āt quĭbŭs īnvītō mădŭērūnt sānguĭnĕ dēxtraē,390
sī fōrs saēvă tŭlīt mĭsĕrōs, sēd prōxĭmă cūlpă,
hōs vărĭīs mēns īpsă mŏdīs ăgĭt ēt sŭă cārpūnt
fāctă vĭrōs: rĕsĭdēs ēt iām nīl āmplĭŭs aūsī
īn lăcrĭmās hŭmĭlēsquĕ mĕtūs aēgrāmquĕ fătīscūnt
sēgnĭtĭēm; quōs ēccĕ vĭdēs. sēd nōstră rĕquīrēt395
cūră vĭām. mĕmŏrī iām prīdēm cōgnĭtă vātī
ēst prŏcŭl ād Stўgĭaē dēvēxă sĭlēntĭă nōctīs
Cīmmĕrĭūm dŏmŭs ēt sŭpĕrīs īncōgnĭtă tēllūs
caērŭlĕō tĕnĕbrōsă sĭtū, quō flāmmĕă nūnquām
Sōl iŭgă sīdĕrĕōs nēc mīttīt Iūppĭtĕr ānnōs.400
stānt tăcĭtaē frōndēs īmmōtăquĕ sīlvă cŏmāntī
hōrrēt quērnă iŭgō; spĕcŭs ūmbrārūmquĕ mĕātūs
sūbtĕr ĕt Ōcĕănī praēcēps frăgŏr ārvăquĕ nīgrō
vāstă mĕtu ēt sŭbĭtaē pōst lōngă sĭlēntĭă vōcēs.
ēnsĭfĕr hīc ātrāquĕ sĕdēns īn vēstĕ Cĕlaēneūs405
īnsōntēs ērrōrĕ lŭīt cūlpāmquĕ rĕmīttēns
cārmĭnă tūrbātōs vōlvīt plācāntĭă mānēs.
īllĕ mĭhī quaē dāndă fŏrēnt lūstrāmĭnă caēsīs
prōdĭdĭt, īllĕ vŏlēns Ĕrĕbūm tĕnĕbrāsquĕ rĕtēxīt.
ērgo ŭbĭ pūnĭcĕās ŏrĭēns āccēndĕrĭt ūndās410
tū sŏcĭōs ădhĭbē sācrīs ārmēntăquĕ māgnīs
bīnă dĕīs; mē iām coētūs āccēdĕrĕ vēstrōs
haūd fās īntĕrĕā, dōnēc lūstrālĭă pērnōx
vōtă fĕrō. mŏvĕt ēn gĕlĭdōs Lātōnĭă cūrrūs;
flēctĕ grădūm, plăcĭtīs sĭlĕānt ăgĕ lītŏră coēptīs."415
Iāmquĕ sŏpōr mĕdĭīs tēllūrēm prēssĕrăt hōrīs
ēt cīrcūm tăcĭtō vŏlĭtābānt sōmnĭă mūndō,
cūm vĭgĭl ārcānī spĕcŭlātūs tēmpŏră sācrī
Āmpўcĭdēs pĕtĭt ādvērsīs Aēsēpĭă sīlvīs
flūmĭna ĕt aēquŏrĕās părĭtēr dēcūrrĭt ăd ūndās.420
hīc sălĕ pūrpŭrĕō vīvāquĕ nĭtēntĭă lŷmphā
mēmbră nŏvāt sēque hōrrĭfĭcīs āccōmmŏdăt āctīs.
tēmpŏră tūm vīttīs ēt sūpplĭcĕ cāstŭs ŏlīvā
īmplĭcăt ēt strīctō dēsīgnāt lītŏră fērrō;
cīrcum hŭmĭlēs ārās īgnōtăquĕ nōmĭnă dīvūm425
īnstĭtŭīt sīlvāquĕ sŭpēr cōntrīstăt ŏpācā:
ūtquĕ mĕtūm nūmēnquĕ lŏcō sācrāmquĕ quĭētēm
āddĭdĭt, ārdēntī nĭtĭdūm iŭbăr ēvŏcăt āltō.
Ātque Ārgōă mănūs vărĭīs īnsīgnĭs ĭn ārmīs
ībăt ăgēns lēctās aūrātā frōntĕ bĭdēntēs.430
Dēlĭŭs hīc lōngē cāndēntī vēstĕ săcērdōs
ōccūrrīt rāmōquĕ vŏcāt, iāmque īpsĕ rĕcēntī
stāt tŭmŭlō plăcĭdā trānsmīttēns āgmĭnă laūrō.
dūcĭt ĕt ād flŭvĭōs āc vīncŭlă sōlvĕrĕ mōnstrāt
prīmă pĕdūm glaūcāsquĕ cŏmīs praētēxĕrĕ frōndēs435
īmpĕrăt, hīnc āltē Phoēbī sūrgēntĭs ăd ōrbēm
fērrĕ mănūs tōtīsquĕ sĭmūl prōcūmbĕrĕ cāmpīs.
tūnc pĭcĕaē māctāntŭr ŏvēs, prōsēctăquĕ pārtīm
pēctŏră pēr mĕdĭōs, pārtīm gĕrĭt ōbvĭŭs Īdmōn.
tēr tăcĭtōs ēgērĕ grădūs, tēr trīstĭă tāngēns440
ārmă sĭmūl vēstēsquĕ vĭrūm lūstrāmĭnă pōntō
pōnĕ iăcīt; răpĭdīs ădŏlēntūr cētĕră flāmmīs.
quīn ĕtĭām trūncās nĕmŏrum ēffĭgĭēsquĕ vĭrōrūm
rītĕ lŏcāt quērcūs sĭmŭlātăquĕ sūblĭgăt ārmă.
hūc Stўgĭās trānsīrĕ mĭnās īrāmquĕ sĕvērī445
āgmĭnĭs, hīs ōrāt vĭgĭlēs īncūmbĕrĕ cūrās
ātque ĭtă lūstrĭfĭcō cāntū vŏcăt: "ītĕ, pĕrēmptī,
āc mĕmŏrēs ăbŏlēte ănĭmōs; sīnt ōtĭă vōbīs,
sīt Stўgĭaē iām sēdĭs ămōr; prŏcŭl āgmĭnĕ nōstrō
ēt prŏcŭl ēstĕ mărī cūnctīsque ābsīstĭtĕ bēllīs.450
vōs ĕgŏ nēc Grāiās ūnquām cōntēndĕre ăd ūrbēs
nēc trĭvĭīs ŭlŭlārĕ vĕlīm, pĕcŏrīquĕ sătīsquĕ
nūllae ĭdĕō pēstēs nēc lūctĭfĕr īngrŭăt ānnūs,
nēc pŏpŭlī nōstrīvĕ lŭānt ĕă fāctă mĭnōrēs."
dīxĕrăt, ēt sūmmās frōndēntĭbŭs īntŭlĭt ārīs455
lībāvītquĕ dăpēs, plăcĭdī quās prōtĭnŭs ānguēs,
ūmbrārūm fămŭlī, līnguīs răpŭērĕ cŏrūscīs.
Cōntĭnŭō pūppēm pĕtĕre ēt cōnsīdĕrĕ trānstrīs
īmpĕrăt Āmpўcĭdēs nēc vīsūm vērtĕrĕ tērraē;
ēxcĭdĕrīnt quaē gēstă mănū, quaē dēbĭtă fātīs.460
īlli ălăcrēs pārs ārmă lŏcānt, pārs ārdŭă cēlsīs
īnstērnūnt tăbŭlātă tŏrīs, ŏrĭtūrquĕ trĕmēntūm
rēmōrūm sŏnŭs ēt laētaē cōncōrdĭă vōcīs.
Iūppĭtĕr ūrgēntēm ceū sūmmă Cĕraūnĭă nūbēm
cūm pĕpŭlīt mōvītquĕ iŭgīs, fūlsērĕ rĕpēntĕ465
ēt nĕmŏra ēt scŏpŭlī nĭtĭdūsquĕ rĕdūcĭtŭr aēthēr,
sīc ănĭmī rĕdĭērĕ vĭrīs, iāmque īpsĕ măgīstēr
nūtăt ăb ārcĕ rătīs rēmīsque ōbsīstĕrĕ tēndīt.
īnstaūrānt prīmī cērtāmĭnă lībĕr ămīctū
Eūrўtŭs ēt dīctīs Tălăī nōn tērrĭtŭs Īdās;470
īnde ălĭi īncrĕpĭtānt ātque aēquŏră pēctŏrĕ tōllūnt.
pār gĕmĭtū pūlsūquĕ lăbōr vērsūmquĕ vĭcīssīm
mīttĭtŭr īn pūppēm rēmō mărĕ. laētŭs ĕt īpsĕ
Ālcīdēs "quīsnam hōs vŏcăt īn cērtāmĭnă flūctūs?"
dīxĭt ĕt īntōrtīs ādsūrgēns ārdŭŭs ūndīs475
pērcūssīt sŭbĭtō dēcēptūm frāgmĭnĕ pēctūs
ātque īn tērgă rŭēns Tălăūm fōrtēmque Ĕrĭbōtēn
ēt lōngē tāntaē sēcūrum Āmphīŏnă mōlīs
ōbrŭĭt īnquĕ tŭō pŏsŭīt căpŭt, Īphĭtĕ, trānstrō.
Iām sūmmās caēlī Phoēbūs cāndēntĭŏr ārcēs480
vīcĕrăt ēt lōngās mĕdĭūs rĕvŏcāvĕrăt ūmbrās;
tārdĭŏr hīnc cēssāntĕ vĭrō quaē prōxĭmă Tīphŷs
lītŏră quōsquĕ dăbāt dēnsā trăbĕ Mŷsĭă mōntēs
ādvĕhĭtūr. pĕtĭt ēxcēlsās Tīrŷnthĭŭs ōrnōs;
haērĕt Hўlās lătĕrī pāssūsquĕ mŏrātŭr ĭnīquōs.485
Īllum ŭbĭ Iūnŏ pŏlī sūmmō dē vērtĭcĕ pūppēm
dēsĕrŭīssĕ vĭdēt, tēmpūs rătă dīvă nŏcēndī
Pāllădă cōnsōrtēm cūrīs cūrsūsquĕ rĕgēntēm,
nēqua īnde īncēptīs fĭĕrēt mŏră, fāllĕrĕ prīmā
mōlītūr cārōquĕ dŏlīs āvērtĕrĕ frātrī.490
tūm sĭc ădlōquītūr: "prŏcĕrūm vī pūlsŭs ĭnīquā
gērmānīquĕ mănū (rĕpĕtīs quō crīmĭnĕ) Pērsēs
bārbărĭcās iām mōvĭt ŏpēs Hŷrcānăquĕ sīgnă.
Aēētēs cōntrā thălămīs ēt vīrgĭnĕ pāctā
cōncĭlĭāt rēgēs Scўthĭcōs, prīmūsquĕ cŏāctā495
ādvĕhĭt Ālbānā Stŷrūs gĕnĕr āgmĭnă pōrtā.
bēllum īngēns, ātque īpsĕ cĭtīs Grādīvŭs hăbēnīs
fūndĭt ĕquōs. vĭdĕn Ārctōō dē cārdĭnĕ quāntă
tōllāt sē nūbēs ātque aēquŏrĕ pēndĕăt ātrō?
cōrrĭpĕ prīmă vĭās; fīnēm cūm Phāsĭdĭs āltī500
trānsĭĕrīt Pērsēs ăcĭēmque ādmōvĕrĭt ūrbī,
coēptă rĕfēr paūlūmquĕ mŏrās ēt foēdĕră nēctĕ
cōnsĭlĭīs ātque ārtĕ tŭā. spōnde ādfŏrĕ rēgēs
dīs gĕnĭtōs, quīs ārmă vŏlēns, quīs āgmĭnă iūngāt."
āt vīrgō, quāmquam īnsĭdĭās aēstūsquĕ nŏvērcaē505
sēntĭăt ēt blāndōs quaērēntēm fīngĕrĕ vūltūs,
ōbsĕquĭtūr tămĕn ēt iūssās pĕtĭt ōcĭŭs ōrās.
Īngĕmŭīt Iūnō tāndēmquĕ sĭlēntĭă rūmpīt.
"ēn lăbŏr, ēn ŏdĭīs căpŭt īnsŭpĕrābĭlĕ nōstrīs!
quām Nĕmĕēn tōt fēssă mĭnīs, quaē bēllăvĕ Lērnaē510
ēxpĕrĭār? Phrўgĭīs ūltrō cōncūrrĕrĕ mōnstrīs
nēmpĕ vĭrum ēt pūlsō rĕsĕrāntēm Pērgămă pōntō
vīdĭmŭs. ēn ĕgŏ nūnc rēgūm sŏrŏr, ēt mĭhĭ gēntīs
ūllŭs hŏnōs? iām tum īndĕcŏrēs iūssaēquĕ dŏlōrūm
prīmĭtĭae ēt tĕnĕrō sŭpĕrātī prōtĭnŭs ānguēs.515
dēbŭĕrām nūllōs iŭvĕnī iām quaērĕrĕ cāsūs
vīctă nĕc ‹ād› tālēs fōrsān dēscēndĕrĕ pūgnās.
vērum ănĭmīs īnsīstĕ tŭīs āstūmquĕ pĕr ōmnĕ
tēndĕ, pŭdōr; mōx ēt Fŭrĭās Dītēmquĕ mŏvēbō."
haēc ăĭt ēt părĭtēr laēvī iŭgă pīnĕă mōntīs520
rēspĭcĭt āc pūlchrō vēnāntēs āgmĭnĕ nŷmphās,
ūndārūm nĕmŏrūmquĕ dĕcūs. lĕvĭs ōmnĭbŭs ārcūs
ēt mănĭcaē vĭrĭdēs ēt strīctā mŷrtŭs hăbēnā,
sūmmō pāllă gĕnū, tĕnŭī văgŭs īnnătăt aūrā
crīnĭs ăd ōbscūraē dēcūrrēns cīngŭlă māmmaē.525
īpsă cĭtātārūm tēllūs pĕdĕ plaūsă sŏrōrūm
pērsŏnăt ēt tĕnĕrīs sūmmīttīt grāmĭnă plāntīs.
ē quĭbŭs Hērcŭlĕō Drўŏpē pērcūssă frăgōrĕ
cūm fŭgĕrēnt iām tēlă fĕraē prōcēssĕrăt ūltrā
tūrbātūm vīsūră nĕmūs, fōntēmquĕ pĕtēbāt530
rūrsŭs ĕt āttŏnĭtōs rĕfĕrēbăt ăb Hērcŭlĕ vūltūs.
hānc dēlāpsă pŏlō pĭcĕaēque ādclīnĭs ŏpācaē
Iūnŏ vŏcāt prēnsāquĕ mănū sīc blāndă prŏfātūr:
"quēm tĭbĭ cōniŭgĭō tōt dēdīgnātă dĭcāvī,
nŷmphă, prŏcōs, ēn Haēmŏnĭā pŭĕr ādpŭlĭt ālnō,535
cārŭs Hўlās, sāltūsquĕ tŭōs mōntēsquĕ pĕrērrāt.
vīdīstīs rŏsĕīs haēc pēr lŏcă Bācchŭs hăbēnīs
cūm dŏmĭtās ăcĭēs ĕt ĕōī fērcŭlă rēgnī
dūcĕrĕt, āc rūrsūs thĭăsōs ēt sācră mŏvēntēm.
hūnc tĭbĭ vēl pŏsĭtō vēnāntēm pēctĭnĕ Phoēbūm540
crēdĕ dărī. quaē spēs nŷmphīs aūfērtŭr Ăchaēīs!
praērēptūm quāntō prōlēs Boēbēĭă quēstū
aūdĭĕt ēt flāvī quām trīstīs nātă Lўcōrmaē!"
sīc ăĭt ēt cĕlĕrēm frōndōsă pĕr āvĭă cērvūm
sūscĭtăt āc iŭvĕnī sūblīmēm cōrnĭbŭs ōffērt.545
īlle ănĭmōs tārdūsquĕ fŭgaē lōngūmquĕ rĕsīstēns
sōllĭcĭtāt suādētquĕ părī cōntēndĕrĕ cūrsū.
crēdĭt Hўlās praēdaēquĕ fĕrōx ārdōrĕ prŏpīnquaē
īnsĕquĭtūr; sĭmŭl Ālcīdēs hōrtātĭbŭs ūrgēt
prōspĭcĭēns: iāmque ēx ŏcŭlīs aūfērtŭr ŭtērquĕ,550
cūm pŭĕrum īnstāntēm quădrĭpēs fēssāquĕ mĭnāntēm
tēlă mănū prŏcŭl ād nĭtĭdī spīrācŭlă fōntīs
dūcĭt ĕt īntāctās lĕvĭs īpsĕ sŭpērfŭgĭt ūndās.
hōc pŭĕrī spēs lūsă mŏdo ēst, nēc tēndĕrĕ cērtāt
āmplĭŭs; ūtque ārtūs ēt cōncĭtă pēctŏră sūdōr555
dīlŭĕrāt, grātōs ăvĭdūs prōcūmbĭt ăd āmnēs.
stāgnă văgā sīc lūcĕ mĭcānt ŭbĭ Cŷnthĭă caēlō
prōspĭcĭt aūt mĕdĭī trānsīt rŏtă cāndĭdă Phoēbī,
tālĕ iŭbār dīffūndĭt ăquīs: nīl ūmbră cŏmaēquĕ
tūrbāvītquĕ sŏnūs sūrgēntĭs ăd ōscŭlă nŷmphaē.560
īlla ăvĭdās īniēctă mănūs heū sēră cĭēntēm
aūxĭlĭa ēt māgnī rĕfĕrēntēm nōmĕn ămīcī
dētrăhĭt; ādĭŭtaē prōnō iām pōndĕrĕ vīrēs.
Iām pătĕr ūmbrōsīs Tīrŷnthĭŭs ārcĭbŭs ōrnūm
dēpŭlĕrāt māgnōquĕ iŭgīs strīdōrĕ rĕvūlsām565
tērgă sŭpēr fūlvī pōrrēxĕrăt hōrrĭdă mōnstrī
lītŏră cūrvă pĕtēns; ălĭō nām cāllĕ rĕvērsūm
crēdĭt Hўlān cāptāquĕ dăpēs aūxīssĕ fĕrīnā.
sēd nĕque ăpūd sŏcĭōs strūctāsque īn lītŏrĕ mēnsās
ūnănĭmūm vĭdĕt aēgĕr Hўlān nēc lōngĭŭs ācrēm570
īntēndēns ăcĭēm. vărĭōs hīnc ēxcĭtăt aēstūs
nūbĕ mălī pērcūssŭs ămōr, quĭbŭs haēsĕrĭt ōrīs,
quīs tālēs īmpūnĕ mŏrās cāsūsvĕ lăbōrvĕ
āttŭlĕrīt. dēnsam īntĕrĕā dēscēndĕrĕ nōctēm
iām māiōrĕ mĕtū; tūm vēro ēt pāllŏr ĕt āmēns575
cūm pĭcĕō sūdōrĕ rĭgōr. ceū pēctŏră naūtīs
cōngĕlăt hībērnī vūltūs Iŏvĭs āgrĭcŏlīsvĕ
cūm cŏĭt ūmbră mĭnāx, cŏmĭtīs sīc ādfĭcĭt ērrōr
Ālcīdēn saēvaēquĕ mŏnēt mĕmĭnīssĕ nŏvērcaē.
cōntĭnŭō, vŏlŭcrī ceū pēctŏră tāctŭs ăsīlō580
ēmĭcŭīt Călăbrīs taūrūs pēr cōnfrăgă saēptīs
ōbvĭă quaēquĕ rŭēns, tālī sē cōncĭtăt ārdēns
īn iŭgă sēntă fŭgā. păvĕt ōmnīs cōnscĭă lātē
sīlvă, păvēnt mōntēs, lūctū sūccēnsŭs ăcērbō
quīd strŭăt Ālcīdēs tāntāquĕ quĭd āppărĕt īrā.585
īllĕ, vĕlūt rĕfŭgī quēm cōntĭgĭt īmprŏbă Maūrī
lāncĕă sānguĭnĕūs vāstō lĕŏ mūrmŭrĕ fērtūr
frāngĭt ĕt ābsēntēm văcŭīs sūb dēntĭbŭs hōstēm,
sīc fŭrĭīs āccēnsă gĕrēns Tīrŷnthĭŭs ōră
fērtŭr ĕt īntēntō dēcūrrīt mōntĭbŭs ārcū.590
heū mĭsĕraē quĭbŭs īllĕ fĕrīs, quĭbŭs īncĭdĭt ūsquām
īmmĕrĭtīs pēr lūstră vĭrīs! vŏlăt ōrdĭnĕ nūllō
cūnctă pĕtēns: nūnc ād rīpās dēiēctăquĕ sāxīs
flūmĭnă, nūnc mōtās nĕmŏrūm prōcūrrĭt ăd ūmbrās.
rūrsŭs Hўlān ēt rūrsŭs Hўlān pēr lōngă rĕclāmāt595
āvĭă; rēspōnsānt sīlvae ēt văgă cērtăt ĭmāgŏ.
Āt sŏcĭīs īmmōtă fĭdēs Aūstrīsquĕ sĕcūndīs
cērtă: mŏrae ēst nēc pārvŭs Hўlās, quāmquam ōmnĭbŭs aēquĕ
grātă rŭdīmēnta; Hērcŭlĕō sūb nōmĭnĕ pēndēnt.
īllum ōmnēs lăcrĭmīs maēstīsquĕ rĕpōscĕrĕ vōtīs600
īncērtīquĕ mĕtū nūnc lōngās lītŏrĕ vōcēs
spārgĕrĕ, nūnc sērīs ōstēndĕrĕ nōctĭbŭs īgnēs.
īpsĕ vĕl ēxcēlsī cūm dēnsă sĭlēntĭă mōntīs
strātă vĕl ōblātīs dūctōr vĭdĕt aēquŏră vēntīs
stāt lăcrĭmāns māgnōquĕ vĭrī cūnctātŭr ămōrĕ.605
īllĭŭs īncēssūs hăbĭlēmque ād tērgă phărētrām,
īllum īntēr prŏcĕrēs maēstaēquĕ sĭlēntĭă mēnsaē
quaērĭt ĭnōps quōndam īngēntī cōmprēnsă trăhēntēm
vīnă mănu ēt dūraē rĕfĕrēntēm mōnstră nŏvērcaē.
Nēc mĭnŭs īntĕrĕā crūdēlĭs Ĭāpўgă Iūnō610
ādsĭdŭē mŏvĕt ēt prīmīs cūm sōlĭbŭs ōffērt.
iāmquĕ mŏrae īmpătĭēns cūnctāntēs īncrĕpăt aūsūs
Tīphўs ĕt ōblātō mŏnĕt ōtĭă rūmpĕrĕ cūrsū.
ērgo ănĭmūm flēxūs dīctīs īnstāntĭs Ĭāsōn
cōncēdīt sŏcĭōsquĕ sĭmūl sīc fātŭr ăd ōmnēs:615
"ō | ŭtĭnām, Scўthĭcīs strŭĕrēm cūm fūnĕră tērrīs,
vōx mĭhĭ mēntītās tŭlĕrīt Pārnāsĭă sōrtēs
āgmĭnĕ dē tāntō sŏcĭūm quī māxĭmŭs ārmīs
ādfŏrĕt, hūnc Iŏvĭs īmpĕrĭīs fātōquĕ tĕnērī
āntĕ prŏcēllōsūm scŏpŭlīs ērrāntĭbŭs aēquōr.620
nēcdūm fāmă vĭrī nēc cērtĭŏr ēxstĭtĭt aūctōr.
vērum ăgĭte ēt, dŭbĭīs vărĭānt quĭă pēctŏră cūrīs,
cōnsŭlĭte ēt, mōtīs seū vōs vĭă flātĭbŭs ūrgēt,
pērgĭte ĕt īncēptōs mēcūm rĕvŏcātĕ lăbōrēs;
seū plūrēs ‹stāt› fērrĕ mŏrās rūrsūsquĕ prŏpīnquīs625
quaēsīvīssĕ iŭgīs, prĕtĭum haūd lĕvĕ tēmpŏrĭs āctī."
Dīxĕrăt; āt stŭdĭīs iāmdūdūm frētă iŭvēntūs
ōrăt ĭnīrĕ vĭās: ūnūm tānto āfŏrĕ coētū,
nēc mĭnŭs īn sēsē gĕnĕrīs dēxtrāsquĕ pŏtēntēs
ēssĕ fĕrūnt. tālī mēntēm pārs māxĭmă flātū630
ērĭgĭt ēt vānā glīscūnt praēcōrdĭă līnguā:
sāltĭbŭs ūt mĕdĭīs tūm dēmūm laētă rĕdūcīt
cērvă grĕgēm, tūm gēstĭt ăpēr rĕbŏātquĕ sŭpērbīs
cōmmĭnŭs ūrsă lŭpīs, cūm sēsē Mārtĭă tīgrīs
ābstŭlĭt aūt cūrvō tăcĭtūs lĕŏ cōndĭdĭt āntrō.635
Āt pĭŭs īngēntī Tĕlămōn iām flūctŭăt īrā
cūm frĕmĭtū, saēvīsquĕ sĕrēns fĕră iūrgĭă dīctīs
īnsĕquĭtūr māgnōque īmplōrāt nūmĭnă quēstū.
īdem ōrāns prēnsātquĕ vĭrōs dēmīssăquĕ sūpplēx
haērĕt ăd ōră dŭcīs, nīl sē sŭpĕr Hērcŭlĕ fārī,640
sēd sŏcĭō quōcūmquĕ, gĕmēns; nāmque āspĕră fāmā
iām lŏcă iāmquĕ fĕrās pēr bārbără lītŏră gēntēs
nōn ălĭūm cōntra Ālcīdēn, nōn pēctŏră tāntă
pōssĕ dărī. rūrsum īnstĭmŭlāt dūcītquĕ făvēntēs
māgnănĭmūs Călўdōnĕ sătūs, pŏtĭōrĭbŭs īllĕ645
dētĕrĭōră fŏvēns sēmpērque īnvērsă tŭērī
dūrŭs ĕt haūd ūllīs ūnquām sŭpĕrābĭlĭs aēquīs
rēctōrūmvĕ mĕmōr. "nōn Hērcŭlĭs" īnquĭt "ădēmptī
sēd tŭŭs īn sērōs haēc nōstră sĭlēntĭă quēstūs
trāxĭt hŏnōr, dūm iūră dărēs, dūm tēmpŏră fāndī.650
sēptĭmŭs hīc cēlsīs dēscēndīt mōntĭbŭs Aūstēr
iāmquĕ rătēm Scўthĭcīs fōrsān stătŭīssĕt ĭn ōrīs;
nōs pătrĭae īmmĕmŏrēs, mănĕānt ceū nūllă rĕvēctōs
gaūdĭă, sēd dūrō saēvaē sūb rēgĕ Mўcēnaē,
ād mĕdĭūm cūnctāmŭr ĭtēr. sī fīnĭbŭs ūllīs655
hās tŏlĕrārĕ mŏrās ĕt ĭnānĭă tēmpŏră pōssēm,
rēgna hŏdĭe ēt dūlcēm scēptrīs Călўdōnă tĕnērēm
laētŭs ŏpūm pācīsquĕ mĕaē, tūtūsquĕ mănērēm
quīs gĕnĭtōr mātērquĕ lŏcīs. quīd dēsĭdĕ tērrā
haērēmūs? văcŭōs cūr lāssānt aēquŏră vīsūs?660
tū cŏmĭtem Ālcīdēn ād Phāsĭdĭs āmplĭŭs ārvă
ādfŏrĕ, tū sŏcĭās ūltrā tĭbĭ rērĕ phărētrās?
nōn ĕă fāx ŏdĭīs ōblītăvĕ nūmĭnĕ fēssō
Iūnŏ sŭī. nŏvă Tārtărĕō fōrs sēmĭnĕ mōnstră
ātque ĭtĕrum Īnăchĭīs iām nūntĭŭs ūrgĕt ăb Ārgīs.665
nōn dătŭr haēc māgnī prōlēs Iŏvĭs; āt tĭbĭ Pōllūx
stīrpĕ părēs Cāstōrquĕ mănēnt, āt cētĕră dīvūm
prōgĕnĭēs, nēc pārvă mĭhī fīdūcĭă gēntīs.
ēn ĕgŏmēt quōcūmquĕ vŏcēs sĕquăr, āgmĭnă fērrō
plūră mĕtām; tĭbĭ dīctă mănūs, ‹tĭbĭ› quīcquĭd ĭn īpsō670
sānguĭne ĕrīt, iāmque hīnc ŏpĕrūm quaē māxĭmă pōscō.
scīlĭcĕt īn sōlīs prŏfŭgī stĕtĭt Hērcŭlĭs ārmīs
nōstră sălūs. nēmpe ōra aēquē mōrtālĭă cūnctī
ēccĕ gĕrūnt; ībānt aēquō nēmpe ōrdĭnĕ rēmī.
īllĕ vĕl īnsānō iāmdūdūm tūrbĭdŭs aēstū675
vēl pārtā iām laūdĕ tŭmēns cōnsōrtĭă fāmaē
dēspĭcĭt āc nōstrīs fērrī cŏmĕs ābnŭĭt āctīs.
vōs, quĭbŭs ēt vīrtūs ēt spēs īn līmĭnĕ prīmō,
tēndĭtĕ, dūm rērūm pătĭēns călŏr ēt rŭdĕ mēmbrīs
rōbŭr ĭnēst; nĕque ĕnīm sōlīs dărĕ fūnĕră Cōlchīs680
sīt sătĭs ēt tōtā pĕlăgūs lūstrāssĕ iŭvēntā.
spēs mĭhĭ quaē tālī pŏtŭīt lōngīssĭmă cāsū
ēssĕ fŭīt: quīscūmquĕ vĭrūm pērquīrĕrĕ sīlvīs
ēgĭt ămōr; lŏcă vōcĭfĕrāns nōn ūllă rĕlīquī.
nūnc quŏquĕ, dūm vărĭō nūtāt sēntēntĭă mōtū,685
cērnĕrĕ dēvēxīs rĕdĕūntēm mōntĭbŭs ōptō.
sāt lăcrĭmīs cŏmĭtīquĕ dătūm, quēm sōrtĭbŭs aēvī
crēdĕ vĕl īn mĕdĭaē rāptūm tĭbĭ sānguĭnĕ pūgnaē."
Tālĭbŭs Oēnīdēs ūrgēt; sĭmŭl īncĭtă dīctīs
hērōūm mănŭs. ānte ōmnēs Ārgōă iŭbēbāt690
vīnclă răpī Călăīs. fŭrĭās mīrātŭr ŏvāntūm
Aēăcĭdēs, mūltūsquĕ vĭrī cūnctāntĭă cōrdă
fērt dŏlŏr, ān sēsē cŏmĭtēm tām trīstĭbŭs āctīs
ābnĕgĕt ēt cēlsī maērēns pĕtăt ārdŭă mōntīs.
nōn tămĕn ēt gĕmĭtūs ĕt ĭnānēs dēsĭnĭt īrās695
fūndĕrĕ. "quīs tērrīs, prō Iūppĭtĕr," īnquĭt "Ăchaēīs
īstĕ dĭēs! saēvī căpĭēnt quaē gaūdĭă Cōlchī!
nōn hī tūm fĭătūs, nōn īstă sŭpērbĭă dīctīs,
lītŏrĕ cūm pătrĭō iām vēlă pĕtēntĭbŭs Aūstrīs
cūnctŭs ăd Ālcīdēn vērsūs făvŏr: īpsĕ iŭvārēt,700
īpsĕ dŭcīs cūrās mĕrĭtōsquĕ sŭbīrĕt hŏnōrēs.
iāmne ănĭmīs, iām gēntĕ părēs? aēque īnclĭtă vūlgī
dēxtĕră? nūllă fĭdēs, nūllī sŭpĕr Hērcŭlĕ flētūs?
nūnc Pōrthāŏnĭdēs, nūnc dūx mĭhĭ Thrācĭă prōlēs?
āspĕră nūnc păvĭdōs cōntrā rŭĭt āgnă lĕōnēs?705
hānc ĕgŏ māgnănĭmī spŏlĭūm Dĭdўmāŏnĭs hāstām,
quaē nĕquĕ iām frōndēs, vĭrĭdēs nēc prōfĕrĕt ūmbrās,
ūt sĕmĕl ēst ēvūlsă iŭgīs āc mātrĕ pĕrēmptā
fīdă mĭnīstĕrĭa ēt dūrās ŏbĭt hōrrĭdă pūgnās,
tēstŏr ĕt hōc ōmnī, dūctōr, tĭbĭ nūmĭnĕ fīrmō:710
saēpĕ mĕtū, saēpe īn tĕnŭī dīscrīmĭnĕ rērūm
Hērcŭlĕās iām sērŭs ŏpēs sprētīquĕ vŏcābīs
ārmă vĭrī, nēc nōs tŭmĭda haēc tūm dīctă iŭvābūnt."
Tālĭbŭs Aēăcĭdēs sŏcĭōs tērrōrĭbŭs ūrgēns
īnlăcrĭmāt mūltāquĕ cŏmās dēfōrmăt hărēnā.715
fātă trăhūnt, rāptūsquĕ vĭrūm cērtāmĭnĕ dūctōr
ībăt ĕt ōbtēntā mūlcēbāt lūmĭnă pāllā.
hīc vēro īngēntī rĕpĕtūntūr pēctŏră lūctū
ūt sŏcĭī sēdērĕ lŏcīs nūllaēquĕ lĕōnīs
ēxŭvĭaē tāntīquĕ văcānt vēstīgĭă trānstrī.720
flēt pĭŭs Aēăcĭdēs, maērēnt Poēāntĭă cōrdă,
īngĕmĭt ēt dūlcī frātēr cūm Cāstŏrĕ Pōllūx.
ōmnĭs ădhūc vŏcăt Ālcīdēn fŭgĭēntĕ cărīnā,
ōmnĭs Hўlān, mĕdĭō pĕrĕūntĭă nōmĭnă pōntō.
Dāt prŏcŭl īntĕrĕā tōtō pătĕr aēquŏrĕ sīgnūm725
Phōrcўs ĕt īmmānēs īntōrtō mūrĭcĕ phōcās
cōntrăhĭt āntră pĕtēns; sĭmŭl ēt Māssŷlŭs ĕt ūnā
Lŷctĭŭs ēt Călăbrīs rĕdĭt ārmēntārĭŭs ārvīs.
īlĭcĕt ēxtrēmī nōx lītŏrĕ Sōlĭs Hĭbērās
cōndĭdĭt āltă dŏmōs ēt sīdĕră sūstŭlĭt āxīs.730
flūmĭnă cōntĭcŭērĕ, iăcēt cūm flātĭbŭs aēquōr.
Āmphĭtrўōnĭădēs nēc quaē nŏvă lūstră rĕquīrāt,
nēc quō tēmptĕt ĭtēr, cŏmĭtīs nēc fātă părēntī
quaē rĕfĕrāt vĭdĕt, aūt sŏcĭōs quā mēntĕ rĕvīsāt.
ūrĭt ămōr sōlīsquĕ nĕgāt dēcēdĕrĕ sīlvīs.735
nōn ălĭtēr gĕmĭtūm quōndām lĕă prōlĭs ădēmptaē
aēgră dĕdīt; sĕdĕt īndĕ vĭīs īnclūsăquĕ lōngō
pērvĭgĭlānt cāstēllă mĕtū; dŏlŏr āttrăhĭt ōrbēs
īntĕrĕa ēt mĭsĕrō mānāt iŭbă sōrdĭdă lūctū.
Tertia iam gelidas Tithonia solverat umbras
exueratque polum; Tiphyn placida alta vocabant.
it tectis Argoa manus, simul urbe profusi
Aenidae caris socium digressibus haerent.
5dant Cererem lectumque pecus nec palmite Bacchum
Bithyno Phrygiove satum, sed quem sua noto
colle per angustae Lesbos freta suggerit Helles.
ipse agit Aesonidae iunctos ad litora gressus
Cyzicus abscessu lacrimans ‹oneratque superbis›,
10quas dabat et picto Clite variaverat auro,
tum galeam et patriae telum insuperabile dextrae
addidit. ipse ducis pateras et Thessala contra
frena capit manibusque datis iunxere penates.
Tu mihi nunc causas infandaque proelia, Clio,
15pande virum; tibi enim superum data, virgo, facultas
nosse animos rerumque vias. cur talia passus
arma, quid hospitiis iunctas concurrere dextras
Iuppiter? unde tubae nocturnaque movit Erinys?
Dindyma sanguineis famulum bacchata lacertis
20dum volucri quatit asper equo silvasque fatigat
Cyzicus, ingenti praedae deceptus amore
adsuetum Phrygias dominam vectare per urbes
oppressit iaculo redeuntem ad frena leonem.
et nunc ille iubas captivaque postibus ora
25muneribus primas coniunx Percosia vestes
imposuit, spolium infelix divaeque pudendum.
quae postquam Haemoniam tantae non immemor irae
aerisono de monte ratem praefixaque regum
scuta videt, nova monstra viro, nova funera volvit,
30ut socias in nocte manus utque impia bella
conserat et saevis erroribus implicet urbem.
nox erat et leni canebant aequora sulco
et iam prona leves spargebant sidera somnos.
aura vehit; religant tonsas veloque Procneson
35et te iam medio flaventem, Rhyndace, ponto
spumosumque legunt fracta Scylaceon ab unda.
ipse diem longe solisque cubilia Tiphys
consulit, ipse ratem vento stellisque ministrat.
atque illum non ante sopor luctamine tanto
40lenit agens divum imperiis; cadit inscia clavo
dextera demittitque oculos, solataque puppis
turbine flectit iter portuque refertur amico.
Ut notis adlapsa vadis, dant aethere longo
signa tubae vox et mediis emissa tenebris
45"hostis habet portus, soliti rediere Pelasgi."
rupta quies; deus ancipitem lymphaverat urbem
Mygdoniae Pan iussa ferens saevissima Matris,
Pan nemorum bellique potens, quem lucis ab horis
antra tenent, patet ad medias per devia noctes
50saetigerum latus et torvae coma sibila frontis.
vox omnes super una tubas, qua conus et enses,
qua trepidis auriga rotis nocturnaque muris
claustra cadunt; talesque metus non Martia cassis
Eumenidumque comae, non tristis ab aethere Gorgo
55sparserit aut tantis aciem raptaverit umbris.
ludus et ille deo, pavidum praesepibus aufert
cum pecus et profugi sternunt dumeta iuvenci.
Ilicet ad regem clamor ruit. exsilit altis
somnia dira toris simulacraque pallida linquens
60Cyzicus. ecce super foribus Bellona reclusis
nuda latus passuque movens orichalca sonoro
adstitit et triplici pulsans fastigia crista
inde ciere virum. sequitur per moenia demens
ille deam et fatis extrema in proelia tendit,
65qualis in Alciden et Thesea Rhoecus iniqui
nube meri geminam Pholoën maioraque cernens
antra ruit, qualisve redit venatibus actis
lustra pater Triviamque canens umeroque Learchum
advehit, at miserae declinant lumina Thebae.
70iamque adeo nec porta ducem nec pone moratur
excubias sortita manus, quae prima furenti
advolat; hinc alii subeunt, ut proxima quaeque
intremuit domus et motus accepit inanes.
At Minyas anceps fixit pavor; aegra virorum
75corda labant, nec quae regio aut discrimina cernunt,
cur galeae clipeique micent, num pervigil armis
donec et hasta volans immani turbine transtris
insonuit monvitque ratem rapere obvia caeca
arma manu. princeps galeam constringit Iason
80vociferans "primam hanc nati, pater, accipe pugnam
vosque, viri, optatos huc adfore credite Colchos."
Bistonas in medios ceu Martius exsilit astris
currus, ubi ingentes animae clamorque tubaeque
sanguineae iuvere deum, non segnius ille
85occupat arva furens; sequitur vis omnis Achivum.
adglomerant latera et densis thoracibus horrens
stat manus, aegisono quam nec fera pectore virgo
dispulerit nec dextra Iovis Terrorque Pavorque,
Martis equi. sic contextis umbonibus urgent
90caeruleo veluti cum Iuppiter agmine nubem
constituit; certant Zephyri frustaque rigentem
pulsat utrimque Notus; pendent mortalia longo
corda metu, quibus illa fretis, quibus incidat arvis.
Hinc manus infelix clamore impellere magno
95saxa facesque atras et tortae pondera fundae;
fert sonitus immota phalanx irasque retentant
congeries dum prima fluat. stellantia Mopsus
tegmina et ingentem Corythi notat Eurytus umbram.
restitit ille gradu seseque a lumine ferri
100sustinuit praeceps, subitum ceu pastor ad amnem
spumantem nimbis fluctuque arbusta ruentem.
at Tydeus "en intentis quem viribus" inquit
"opperiar manibusque dari quem comminus optem;
quo steteris moriere loco." subit ilia cuspis
105Olenii; dedit ille sonum compressaque mandens
aequora purpuream singultibus expulit hastam.
ac velut in medio rupes latet horrida ponto,
quam super ignari nunquam rexere magistri
praecipites impune rates, sic agmine caeco
110incurrit strictis manus ensibus. occubat Iron
et Cotys et Pyrno melior genitore Bienor.
At magis interea diverso turbida motu
urbs agitur. Genyso coniunx amoverat arma:
ast illi subitus ventis vivoque reluxit
115torre focus; telis gaudes, miserande, repertis.
linquit et undantes mensas infectaque pernox
sacra Medon; chlamys imbelli circumuenit ostro
torta manum, strictoque vias praefulgurat ense.
talis in arma ruit, nec vina dapesque remota
120statque loco torus inque omen mansere ministri.
inde vagi nec tela modis nec casibus isdem
conservere manu et longe iacuere perempti.
Ecce gravem nodis pinguique bitumine quassans
lampada turbata Phlegyas decurrit ab urbe.
125ille leves de more manus aciemque Pelasgum
per noctem remeasse ratus pulsumque requirens
saepe sibi vano Thamyrum clamore petebat
arduus et late fumanti nube coruscus:
quantus ubi immenso prospexit ab aethere Typhon
130igne simul ventisque rubens, quem Iuppiter alte
crine tenet; trepidant diro sub lumine puppes.
tollitur hinc totusque ruit Tirynthius acri
pectore, certa regens adversa spicula flamma;
per piceos accensa globos et pectus harundo
135per medium contenta fugit; ruit ille comanti
ore facem supra maiorque apparuit ignis.
Ambrosium Peleus, ingentem Ancaeus Echeclum
sternit et elatae propius succedere dextrae
Telecoonta sinit librataque ora securi
140disiecit cervice tenus; simul aspera victor
cingula sublustri vibrantia detrahit umbra.
"has, precor, exuvias ‹et› opima cadavera" Nestor
"linquite" ait; "ferro potius mihi dextera, ferro
navet opus," prensumque manu detruncat Amastrum
145diversasque simul socios invadere turmas
admonvit. pergunt rupta testudine fusi
qua tenebrae campique ferunt. gravis invenit Ochum
Phlias et trepido Pollux impingitur Hebro.
ipse super vultus taboque natantia terga
150dux campi Martisque potens, ut caeca, profundo
currit hiems, Zelyn et Bronten Abrarinque relinquit
semineces: Glaucum sequitur Glaucumque ruentem
occupat et iugulo vulnus molitur aperto.
ille manu contra telum tenet ultima frustra
155verba ciens, fixamque videt decrescere cornum.
hinc Halyn, hinc rigido transcurrens demetit ense
Protin et insignem cithara cantuque fluenti
Dorcea, qui dulci festis adsistere mensis
pectine Bistoniae magnum post ausus alumnum.
160nec pharetram aut acres ultra Tirynthius arcus
exercet, socia sed disicit agmina clava.
ac veluti magna iuvenum cum densa securi
silva labat cuneisque gemit grave robur adactis
iamque abies piceaeque ruunt, sic dura sub ictu
165ossa virum malaeque sonant sparsusque cerebro
albet ager. levis ante pedes subsederat †Hidmon†;
occupat os barbamque viri clavamque superne
inrotat, "occumbes" et "nunc" ait "Herculis armis
donum ingens semperque tuis mirabile fatis."
170horruit ille cadens nomenque agnovit amicum
primus et ignaris dirum scelus attulit umbris.
nec tibi Thessalicos tunc profuit, Ornyte, reges
hospitiis aut mente moras fovisse benigna
et laribus sacrasse diem; procul advenit Idmon
175oblatumque ferit, galeam cristasque rubentes,
heu tua dona, gerens. quem te qualemque videbit
attonitus, Crenaee, parens! en frigidus orbes
purpureos iam somnus obit, iam candor et anni
deficiunt vitaque fugit decus omne soluta.
180desere nunc nemus et nympharum durus amores!
at diversa Sagen turbantem fallere nervo
tum primum puer ausus Hylas (spes maxima bellis
pulcher Hylas, si fata sinant, si prospera Iuno),
prostravitque virum celeri per pectora telo.
185Accessere, nefas, tenebris fallacibus acti
Tyndaridae in sese; Castor prius ibat in ictus
nescius, ast illos nova lux subitusque diremit
frontis apex. tum Castor Ityn, qua caerulus ambit
balteus et gemini committunt ora dracones,
190frater Hagen Thapsumque securigerumque Nealcen
transigit et Canthi pallentem vulnere Cydrum.
torserat hic totis conisus viribus hastam
venatori Erymo, brevis hanc sed fata ferentem
prodidit et piceo comitem miserata refulsit
195Luna polo; cessere iubae raptumque per auras
vulnus et extrema sonuit cita casside cuspis.
Nisaeum Telamon et Ophelten vana sonantem
per clipei cedentis opus cratemque trilicem,
qua stomachi secreta, ferit laetusque profatur
200"di, precor, hunc regem aut aeque delegerit alta
fors mihi gente satum, magnusque et flebilis urbi
conciderit." super addit Aren fratremque Melanthum
Phoceaque Oleniden, Lelegum qui pulsus ab oris
regis amicitiam et famuli propioris honores
205(qua patiens non arte?) tulit. nox alta cadentum
ingentes resonat sonitus augetque ruinas.
ut magis Inarime, magis ut mugitor anhelat
Vesbius, attonitas acer cum suscitat urbes
sic pugnae crebrescit opus; neque enim ignea cedunt
210astra loco, lentis haeret nox conscia bigis.
Perge age Tartareae mecum simul omnia noctis,
Musa, sequi. trepidam Phaëthon adflavit ab alto
Tisiphonen graviorque locos iam luce propinqua
umbra premit; non signa virum, non funera cernunt
215et rabie magis ora calent. vos prodite, divae,
Eumenidum noctisque globos vatique patescat
armorum fragor et tepidi singultibus agri
labentum atque acti Minyis per Litora manes.
Cyzicus hic aciem vanis discursibus implet
220fata trahens: iam pulsa sibi cessisse Pelasgum
agmina, iam passim vacuos disiecta per agros
credit ovans; tales actus, ea gaudia fingit
ira deum: fundo veluti cum Coeus in imo
vincla Iovis fractoque trahens adamante catenas
225Saturnum Tityumque vocat spemque aetheris amens
concipit, ast illum fluviis et nocte remensa
Eumenidum canis et sparsae iuba reppulit Hydrae.
saevit acerba fremens tardumque a moenibus agmen
increpitat "nunquamne dolor virtusve subibit
230nil ausas sine rege manus? at barbara buxus
si vocet et motis ululantia Dindyma sacris,
tunc ensis placeatque furor, modo tela sacerdos
porrigat et iussa sanguis exuberet ulna."
talibus insultans iamdudum numine divae
235deficit, infracti languescunt frigore cursus,
corda pavent, audit fremitus irasque leonum
cornuaque et motas videt inter nubila turres.
tunc gravis et certo tendens stridore per umbram
Aesonii venit hasta ducis latumque sub imo
240pectore rumpit iter. quam nunc incognita vellet
lustra sibi nullosque datos venatibus annos!
talia magnanimi diverso turbine fundunt
tela viri sonitusque pedum suspectaque motu
explorant; prensant socios vocemque reposcunt.
245quod si tanta lues seros durasset in ortus,
exstinctum genus et solas per moenia matres
vidisset stratamque dies in litore gentem.
Tum pater omnipotens, tempus iam rege perempto
flectere fata ratus miserasque abrumpere pugnas,
250supremam celeravit opem nutuque sereno
intonuit, quem Nocte satae, quem turbidus horret
Armipotens; tunc porta trucis coit infera belli.
continuo dant terga metu versique per agros
diffugiunt, quae sola salus; nec terga ruentum
255mens Minyis conversa sequi; stetit anxia virtus.
ecce levi primo iam spargere lumine portus
orta dies notaeque, nefas, albescere turres
"di maris" attonito conclamat ab agmine Tiphus,
"ut mea fatali damnastis pectora somno!
260heu socii quantis complerunt litora monstris!"
illi autem neque adhuc gemitus neque conscia facti
ora levant; tenet exsangues rigor horridus artus,
ceu pavet ad crines et tristia Pentheos ora
Thyias, ubi impulsae iam se deus agmine matris
265abstulit et caesi vanescunt cornua tauri.
nec minus effusi grandaevum ad Litora vulgus
ut socias videre manus dare versa retrorsus
terga metu. dextram tendens proclamat Iason
"quos fugitis? vellem hac equidem me strage meosque
270procubuisse magis. deus haec, deus asper utrisque
implicuit. sumus en Minyae, ‹sumus› hospita turba."
cur etiam flammas miserosque moramur honores?
Tum super exsangues confertae caedis acervos
praecipiti plangore ruunt; agnoscit in alta
275strage virum sua texta parens, sua munera coniunx.
it gemitus toto sinvosa per aequora caelo.
pars tenues flatus et adhuc stridentia prensant
vulnera, pars sera componunt lumina dextra.
at vero in mediis exsangui rege reperto
280aggeribus, tristi sileant ceu cetera planctu,
sic famulum matrumque dolor, sic omnis ad unum
versa manus. circa lacrimis ac mentibus aegri
stant Minyae deflentque nefas et cuspidis ictus
Aesoniae sortemque ducis solantur acerbam.
285ille ubi concretos pingui iam sanguine crines
pallentesque genas infractaque pectore caro
tela neque hesternos agnovit in hospite vultus,
ingemit atque artus fatur complexus amicos
"te tamen ignarum tanti, miserande, furoris
290nox habet et nullo testantem foedera questu;
at mihi luctificum venit iubar. heu quibus adsum
conloquiis, cui me hospitio fortuna revexit!
exstinguine mea (fatis id defuit unum)
speravi te posse manu, talisve reliqui
295has ego, amice, domos? quod si iam bella manebant
et placitum hoc superis, nonne haec mea iustius essent
funera, meque tuus ‹melius› nunc plangeret error,
nec Clarii nunc antra dei quercusque Tonantis
arguerem? talesne acies, talesne triumphos
300sorte dabant? tantumque nefas mens conscia vatum
conticuit, patriae exitium crudele senectae
et tot acerba canens? heu divis visa sinistris
regna mihi! quinam reditus? quae me hospita tellus
accipiet? quae non primis prohibebit harenis?
305invidere dei ne Phasidis arva remoti
et Scythicas populatus opes haec rursus adirem
litora neve tuos irem tunc ultor in hostes.
fas tamen est conferre genas, fas iungere tecum
pectora et exsangues miscere amplexibus artus.
310vos age funereas ad litora volvite silvas
et socios lustrate rogos; date debita caesis
munera, quae nostro misisset Cyzicus igni."
Parte alia Clite laceras super ora mariti
fusa comas misera in planctus vocat agmina matrum
315fatur et haec: "primis coniunx ereptus in annis
cuncta trahis; necdum suboles nec gaudia de te
ulla mihi, quis maesta tuos nunc, optime, casus
perpeterer tenui luctum solamine fallens.
Mygdonis arma patrem funestaque proelia nuper
320natales rapuere domos, Triviaeque potentis
occidit arcana genetrix absumpta sagitta:
tu, mihi qui coniunx pariter fraterque parensque
solus et a prima fueras spes una iuventa,
deseris heu totamque deus simul impulit urbem.
325ast ego non media te saltem, Cyzice, vidi
tendentem mihi morte manus aut ulla monentis
verba tuli; quin te thalamis modo questa morari
heu talem tantique metus secura recepi."
illam vix gemino maerens cum Castore Pollux
330erigit haerentem compressaque colla trahentem.
Interea innumeras nudatis montibus urgent
certatim decorantque pyras et corpora maesti
summa locant; vadit sonipes cervice remissa
venatrix nec turba canum pecudesque morantur
335funereae, quae cuique manus, quae cura suorum,
quae fortuna fuit. medio rex aggere longe
eminet; hunc crebris quatiens singultibus ora
adlevat Aesonides celsoque reponit in ostro.
dat pictas auro atque ardentes murice vestes
340quas rapuit telis festina vocantibus Austris
Hypsipyle; galeam dilectaque cingula regi
inicit. ille suam vultus conversus ad urbem
sceptra manu veterum retinet gestamen avorum.
nam quia nec proles alius nec denique sanguis,
345ipse decus regnique refert insigne parenti.
inde ter armatos Minyis referentibus orbes
concussi tremuere rogi, ter inhorruit aether
luctificum clangente tuba; iecere supremo
tum clamore faces; regum labor omnis in auras
350solvitur et celsis conlucent aequora flammis.
scilicet haec illo iuvenem populosque manebant
tempore, Peliacis caderet cum montibus arbor.
hoc volucrumque minae praesagaque fulmina longo
acta mari tulerant. sed quis non prima refellat
355monstra deum longosque sibi non auguret annos?
iamque solutus honos cineri, iam passibus aegris
dilapsae cum prole nurus, tandemque quiescunt
dissona pervigili planctu vada, qualiter Arctos
ad patrias avibus medio iam vere revectis
360Memphis et aprici statio silet annua Nili.
At non inde dies nec quae magis aspera curis
nox Minyas tanta caesorum ab imagine solvit.
bis Zephyri iam vela vocant; fiducia maestis
nulla viris, aegro adsidue mens carpitur aestu,
365necdum omnes lacrimas atque omnia reddita caesis
iusta putant; patria ex oculis acerque laborum
pulsus amor segnique iuvat frigescere luctu.
ipse etiam Aesonides, quamquam tristissima rerum
castiganda duci vultuque premenda sereno,
370dulcibus indulget lacrimis aperitque dolorem.
tum secreta trahens Phoebeum ad litora Mopsum
"quaenam" ait "ista lues, aut quae sententia divum?
decretusne venit fato pavor, an sibi nectunt
corda moras? cur immemores famaeque larisque
375angimur, aut pariet quemnam haec ignavia finem?"
"Dicam" ait "ac penitus causas labemque docebo"
Mopsus, et astra tuens "non si mortalia membra
sortitusque breves et parvi tempora fati
perpetimur, socius superi quondam ignis Olympi,
380fas ideo miscere neces ferroque morantes
exigere hinc animas redituraque semina caelo.
quippe nec in ventos nec in ultima solvimur ossa;
ira manet duratque dolor. cum deinde tremendi
ad solium venere Iovis questuque nefandam
385edocuere necem, patet ollis ianua leti
atque iterum remeare licet; comes una sororum
additur et pariter terras atque aequora lustrant.
quisque suos sontes inimicaque pectora poenis
implicat et varia meritos formidine pulsant.
390at quibus invito maduerunt sanguine dextrae,
si fors saeva tulit miseros, sed proxima culpa,
hos variis mens ipsa modis agit et sua carpunt
facta viros: resides et iam nil amplius ausi
in lacrimas humilesque metus aegramque fatiscunt
395segnitiem; quos ecce vides. sed nostra requiret
cura viam. memori iam pridem cognita vati
est procul ad Stygiae devexa silentia noctis
Cimmerium domus et superis incognita tellus
caeruleo tenebrosa situ, quo flammea nunquam
400Sol iuga sidereos nec mittit Iuppiter annos.
stant tacitae frondes immotaque silva comanti
horret querna iugo; specus umbrarumque meatus
subter et Oceani praeceps fragor arvaque nigro
vasta metu et subitae post longa silentia voces.
405ensifer hic atraque sedens in veste Celaeneus
insontes errore luit culpamque remittens
carmina turbatos volvit placantia manes.
ille mihi quae danda forent lustramina caesis
prodidit, ille volens Erebum tenebrasque retexit.
410ergo ubi puniceas oriens accenderit undas
tu socios adhibe sacris armentaque magnis
bina deis; me iam coetus accedere vestros
haud fas interea, donec lustralia pernox
vota fero. movet en gelidos Latonia currus;
415flecte gradum, placitis sileant age litora coeptis."
Iamque sopor mediis tellurem presserat horis
et circum tacito volitabant somnia mundo,
cum vigil arcani speculatus tempora sacri
Ampycides petit adversis Aesepia silvis
420flumina et aequoreas pariter decurrit ad undas.
hic sale purpureo vivaque nitentia lympha
membra novat seque horrificis accommodat actis.
tempora tum vittis et supplice castus oliva
implicat et stricto designat litora ferro;
425circum humiles aras ignotaque nomina divum
instituit silvaque super contristat opaca:
utque metum numenque loco sacramque quietem
addidit, ardenti nitidum iubar evocat alto.
Atque Argoa manus variis insignis in armis
430ibat agens lectas aurata fronte bidentes.
Delius hic longe candenti veste sacerdos
occurrit ramoque vocat, iamque ipse recenti
stat tumulo placida transmittens agmina lauro.
ducit et ad fluvios ac vincula solvere monstrat
435prima pedum glaucasque comis praetexere frondes
imperat, hinc alte Phoebi surgentis ad orbem
ferre manus totisque simul procumbere campis.
tunc piceae mactantur oves, prosectaque partim
pectora per medios, partim gerit obvius Idmon.
440ter tacitos egere gradus, ter tristia tangens
arma simul vestesque virum lustramina ponto
pone iacit; rapidis adolentur cetera flammis.
quin etiam truncas nemorum effigiesque virorum
rite locat quercus simulataque subligat arma.
445huc Stygias transire minas iramque severi
agminis, his orat vigiles incumbere curas
atque ita lustrifico cantu vocat: "ite, perempti,
ac memores abolete animos; sint otia vobis,
sit Stygiae iam sedis amor; procul agmine nostro
450et procul este mari cunctisque absistite bellis.
vos ego nec Graias unquam contendere ad urbes
nec triviis ululare velim, pecorique satisque
nullae ideo pestes nec luctifer ingruat annus,
nec populi nostrive luant ea facta minores."
455dixerat, et summas frondentibus intulit aris
libavitque dapes, placidi quas protinus angues,
umbrarum famuli, linguis rapuere coruscis.
Continuo puppem petere et considere transtris
imperat Ampycides nec visum vertere terrae;
460exciderint quae gesta manu, quae debita fatis.
illi alacres pars arma locant, pars ardua celsis
insternunt tabulata toris, oriturque trementum
remorum sonus et laetae concordia vocis.
Iuppiter urgentem ceu summa Ceraunia nubem
465cum pepulit movitque iugis, fulsere repente
et nemora et scopuli nitidusque reducitur aether,
sic animi rediere viris, iamque ipse magister
nutat ab arce ratis remisque obsistere tendit.
instaurant primi certamina liber amictu
470Eurytus et dictis Talai non territus Idas;
inde alii increpitant atque aequora pectore tollunt.
par gemitu pulsuque labor versumque vicissim
mittitur in puppem remo mare. laetus et ipse
Alcides "quisnam hos vocat in certamina fluctus?"
475dixit et intortis adsurgens arduus undis
percussit subito deceptum fragmine pectus
atque in terga ruens Talaum fortemque Eriboten
et longe tantae securum Amphiona molis
obruit inque tuo posuit caput, Iphite, transtro.
480Iam summas caeli Phoebus candentior arces
vicerat et longas medius revocaverat umbras;
tardior hinc cessante viro quae proxima Tiphys
litora quosque dabat densa trabe Mysia montes
advehitur. petit excelsas Tirynthius ornos;
485haeret Hylas lateri passusque moratur iniquos.
Illum ubi Iuno poli summo de vertice puppem
deseruisse videt, tempus rata diva nocendi
Pallada consortem curis cursusque regentem,
nequa inde inceptis fieret mora, fallere prima
490molitur caroque dolis avertere fratri.
tum sic adloquitur: "procerum vi pulsus iniqua
germanique manu (repetis quo crimine) Perses
barbaricas iam movit opes Hyrcanaque signa.
Aeetes contra thalamis et virgine pacta
495conciliat reges Scythicos, primusque coacta
advehit Albana Styrus gener agmina porta.
bellum ingens, atque ipse citis Gradivus habenis
fundit equos. viden Arctoo de cardine quanta
tollat se nubes atque aequore pendeat atro?
500corripe prima vias; finem cum Phasidis alti
transierit Perses aciemque admoverit urbi,
coepta refer paulumque moras et foedera necte
consiliis atque arte tua. sponde adfore reges
dis genitos, quis arma volens, quis agmina iungat."
505at virgo, quamquam insidias aestusque novercae
sentiat et blandos quaerentem fingere vultus,
obsequitur tamen et iussas petit ocius oras.
Ingemuit Iuno tandemque silentia rumpit.
"en labor, en odiis caput insuperabile nostris!
510quam Nemeen tot fessa minis, quae bellave Lernae
experiar? Phrygiis ultro concurrere monstris
nempe virum et pulso reserantem Pergama ponto
vidimus. en ego nunc regum soror, et mihi gentis
ullus honos? iam tum indecores iussaeque dolorum
515primitiae et tenero superati protinus angues.
debueram nullos iuveni iam quaerere casus
victa nec ‹ad› tales forsan descendere pugnas.
verum animis insiste tuis astumque per omne
tende, pudor; mox et Furias Ditemque movebo."
520haec ait et pariter laevi iuga pinea montis
respicit ac pulchro venantes agmine nymphas,
undarum nemorumque decus. levis omnibus arcus
et manicae virides et stricta myrtus habena,
summo palla genu, tenui vagus innatat aura
525crinis ad obscurae decurrens cingula mammae.
ipsa citatarum tellus pede plausa sororum
personat et teneris summittit gramina plantis.
e quibus Herculeo Dryope percussa fragore
cum fugerent iam tela ferae processerat ultra
530turbatum visura nemus, fontemque petebat
rursus et attonitos referebat ab Hercule vultus.
hanc delapsa polo piceaeque adclinis opacae
Iuno vocat prensaque manu sic blanda profatur:
"quem tibi coniugio tot dedignata dicavi,
535nympha, procos, en Haemonia puer adpulit alno,
carus Hylas, saltusque tuos montesque pererrat.
vidistis roseis haec per loca Bacchus habenis
cum domitas acies et eoi fercula regni
duceret, ac rursus thiasos et sacra moventem.
540hunc tibi vel posito venantem pectine Phoebum
crede dari. quae spes nymphis aufertur Achaeis!
praereptum quanto proles Boebeia questu
audiet et flavi quam tristis nata Lycormae!"
sic ait et celerem frondosa per avia cervum
545suscitat ac iuveni sublimem cornibus offert.
ille animos tardusque fugae longumque resistens
sollicitat suadetque pari contendere cursu.
credit Hylas praedaeque ferox ardore propinquae
insequitur; simul Alcides hortatibus urget
550prospiciens: iamque ex oculis aufertur uterque,
cum puerum instantem quadripes fessaque minantem
tela manu procul ad nitidi spiracula fontis
ducit et intactas levis ipse superfugit undas.
hoc pueri spes lusa modo est, nec tendere certat
555amplius; utque artus et concita pectora sudor
diluerat, gratos avidus procumbit ad amnes.
stagna vaga sic luce micant ubi Cynthia caelo
prospicit aut medii transit rota candida Phoebi,
tale iubar diffundit aquis: nil umbra comaeque
560turbavitque sonus surgentis ad oscula nymphae.
illa avidas iniecta manus heu sera cientem
auxilia et magni referentem nomen amici
detrahit; adiutae prono iam pondere vires.
Iam pater umbrosis Tirynthius arcibus ornum
565depulerat magnoque iugis stridore revulsam
terga super fulvi porrexerat horrida monstri
litora curva petens; alio nam calle reversum
credit Hylan captaque dapes auxisse ferina.
sed neque apud socios structasque in litore mensas
570unanimum videt aeger Hylan nec longius acrem
intendens aciem. varios hinc excitat aestus
nube mali percussus amor, quibus haeserit oris,
quis tales impune moras casusve laborve
attulerit. densam interea descendere noctem
575iam maiore metu; tum vero et pallor et amens
cum piceo sudore rigor. ceu pectora nautis
congelat hiberni vultus Iovis agricolisve
cum coit umbra minax, comitis sic adficit error
Alciden saevaeque monet meminisse novercae.
580continuo, volucri ceu pectora tactus asilo
emicuit Calabris taurus per confraga saeptis
obvia quaeque ruens, tali se concitat ardens
in iuga senta fuga. pavet omnis conscia late
silva, pavent montes, luctu succensus acerbo
585quid struat Alcides tantaque quid apparet ira.
ille, velut refugi quem contigit improba Mauri
lancea sanguineus vasto leo murmure fertur
frangit et absentem vacuis sub dentibus hostem,
sic furiis accensa gerens Tirynthius ora
590fertur et intento decurrit montibus arcu.
heu miserae quibus ille feris, quibus incidit usquam
immeritis per lustra viris! volat ordine nullo
cuncta petens: nunc ad ripas deiectaque saxis
flumina, nunc motas nemorum procurrit ad umbras.
595rursus Hylan et rursus Hylan per longa reclamat
avia; responsant silvae et vaga certat imago.
At sociis immota fides Austrisque secundis
certa: morae est nec parvus Hylas, quamquam omnibus aeque
grata rudimenta; Herculeo sub nomine pendent.
600illum omnes lacrimis maestisque reposcere votis
incertique metu nunc longas litore voces
spargere, nunc seris ostendere noctibus ignes.
ipse vel excelsi cum densa silentia montis
strata vel oblatis ductor videt aequora ventis
605stat lacrimans magnoque viri cunctatur amore.
illius incessus habilemque ad terga pharetram,
illum inter proceres maestaeque silentia mensae
quaerit inops quondam ingenti comprensa trahentem
vina manu et durae referentem monstra novercae.
610Nec minus interea crudelis Iapyga Iuno
adsidue movet et primis cum solibus offert.
iamque morae impatiens cunctantes increpat ausus
Tiphys et oblato monet otia rumpere cursu.
ergo animum flexus dictis instantis Iason
615concedit sociosque simul sic fatur ad omnes:
"o | utinam, Scythicis struerem cum funera terris,
vox mihi mentitas tulerit Parnasia sortes
agmine de tanto socium qui maximus armis
adforet, hunc Iovis imperiis fatoque teneri
620ante procellosum scopulis errantibus aequor.
necdum fama viri nec certior exstitit auctor.
verum agite et, dubiis variant quia pectora curis,
consulite et, motis seu vos via flatibus urget,
pergite et inceptos mecum revocate labores;
625seu plures ‹stat› ferre moras rursusque propinquis
quaesivisse iugis, pretium haud leve temporis acti."
Dixerat; at studiis iamdudum freta iuventus
orat inire vias: unum tanto afore coetu,
nec minus in sese generis dextrasque potentes
630esse ferunt. tali mentem pars maxima flatu
erigit et vana gliscunt praecordia lingua:
saltibus ut mediis tum demum laeta reducit
cerva gregem, tum gestit aper reboatque superbis
comminus ursa lupis, cum sese Martia tigris
635abstulit aut curvo tacitus leo condidit antro.
At pius ingenti Telamon iam fluctuat ira
cum fremitu, saevisque serens fera iurgia dictis
insequitur magnoque implorat numina questu.
idem orans prensatque viros demissaque supplex
640haeret ad ora ducis, nil se super Hercule fari,
sed socio quocumque, gemens; namque aspera fama
iam loca iamque feras per barbara litora gentes
non alium contra Alciden, non pectora tanta
posse dari. rursum instimulat ducitque faventes
645magnanimus Calydone satus, potioribus ille
deteriora fovens semperque inversa tueri
durus et haud ullis unquam superabilis aequis
rectorumve memor. "non Herculis" inquit "adempti
sed tuus in seros haec nostra silentia questus
650traxit honor, dum iura dares, dum tempora fandi.
septimus hic celsis descendit montibus Auster
iamque ratem Scythicis forsan statuisset in oris;
nos patriae immemores, maneant ceu nulla revectos
gaudia, sed duro saevae sub rege Mycenae,
655ad medium cunctamur iter. si finibus ullis
has tolerare moras et inania tempora possem,
regna hodie et dulcem sceptris Calydona tenerem
laetus opum pacisque meae, tutusque manerem
quis genitor materque locis. quid deside terra
660haeremus? vacuos cur lassant aequora visus?
tu comitem Alciden ad Phasidis amplius arva
adfore, tu socias ultra tibi rere pharetras?
non ea fax odiis oblitave numine fesso
Iuno sui. nova Tartareo fors semine monstra
665atque iterum Inachiis iam nuntius urget ab Argis.
non datur haec magni proles Iovis; at tibi Pollux
stirpe pares Castorque manent, at cetera divum
progenies, nec parva mihi fiducia gentis.
en egomet quocumque voces sequar, agmina ferro
670plura metam; tibi dicta manus, ‹tibi› quicquid in ipso
sanguine erit, iamque hinc operum quae maxima posco.
scilicet in solis profugi stetit Herculis armis
nostra salus. nempe ora aeque mortalia cuncti
ecce gerunt; ibant aequo nempe ordine remi.
675ille vel insano iamdudum turbidus aestu
vel parta iam laude tumens consortia famae
despicit ac nostris ferri comes abnuit actis.
vos, quibus et virtus et spes in limine primo,
tendite, dum rerum patiens calor et rude membris
680robur inest; neque enim solis dare funera Colchis
sit satis et tota pelagus lustrasse iuventa.
spes mihi quae tali potuit longissima casu
esse fuit: quiscumque virum perquirere silvis
egit amor; loca vociferans non ulla reliqui.
685nunc quoque, dum vario nutat sententia motu,
cernere devexis redeuntem montibus opto.
sat lacrimis comitique datum, quem sortibus aevi
crede vel in mediae raptum tibi sanguine pugnae."
Talibus Oenides urget; simul incita dictis
690heroum manus. ante omnes Argoa iubebat
vincla rapi Calais. furias miratur ovantum
Aeacides, multusque viri cunctantia corda
fert dolor, an sese comitem tam tristibus actis
abneget et celsi maerens petat ardua montis.
695non tamen et gemitus et inanes desinit iras
fundere. "quis terris, pro Iuppiter," inquit "Achaeis
iste dies! saevi capient quae gaudia Colchi!
non hi tum fiatus, non ista superbia dictis,
litore cum patrio iam vela petentibus Austris
700cunctus ad Alciden versus favor: ipse iuvaret,
ipse ducis curas meritosque subiret honores.
iamne animis, iam gente pares? aeque inclita vulgi
dextera? nulla fides, nulli super Hercule fletus?
nunc Porthaonides, nunc dux mihi Thracia proles?
705aspera nunc pavidos contra ruit agna leones?
hanc ego magnanimi spolium Didymaonis hastam,
quae neque iam frondes, virides nec proferet umbras,
ut semel est evulsa iugis ac matre perempta
fida ministeria et duras obit horrida pugnas,
710testor et hoc omni, ductor, tibi numine firmo:
saepe metu, saepe in tenui discrimine rerum
Herculeas iam serus opes spretique vocabis
arma viri, nec nos tumida haec tum dicta iuvabunt."
Talibus Aeacides socios terroribus urgens
715inlacrimat multaque comas deformat harena.
fata trahunt, raptusque virum certamine ductor
ibat et obtenta mulcebat lumina palla.
hic vero ingenti repetuntur pectora luctu
ut socii sedere locis nullaeque leonis
720exuviae tantique vacant vestigia transtri.
flet pius Aeacides, maerent Poeantia corda,
ingemit et dulci frater cum Castore Pollux.
omnis adhuc vocat Alciden fugiente carina,
omnis Hylan, medio pereuntia nomina ponto.
725Dat procul interea toto pater aequore signum
Phorcys et immanes intorto murice phocas
contrahit antra petens; simul et Massylus et una
Lyctius et Calabris redit armentarius arvis.
ilicet extremi nox litore Solis Hiberas
730condidit alta domos et sidera sustulit axis.
flumina conticuere, iacet cum flatibus aequor.
Amphitryoniades nec quae nova lustra requirat,
nec quo temptet iter, comitis nec fata parenti
quae referat videt, aut socios qua mente revisat.
735urit amor solisque negat decedere silvis.
non aliter gemitum quondam lea prolis ademptae
aegra dedit; sedet inde viis inclusaque longo
pervigilant castella metu; dolor attrahit orbes
interea et misero manat iuba sordida luctu.