SEDULII - CARMEN PASCHALE - LIBER IV

0

Iam placidas Iordanis item transgressus harenas,

Iudaeae sectatus iter: sine nomine mixtum

Vulgus, et innumeras relevans a clade catervas

Suscipit infirmos et dat discedere sanos.

Nil igitur summo de se sperantibus umquam

Difficile est conferre Deo, cui prona facultas

Ardua planare et curva in directa referre;

Et quidquid natura negat se iudice praestat.

Namque foramen acus sicut penetrare camelus

Membrorum pro mole nequit, sic dives opima

Fertilitate tumens tenuem non posset adire

Caelestis regni ducentem ad limina callem,

Ni genitor rerum, qui mundum lege cohercet

Et nulla sub lege manet, cui condere velle est

Quem frons nulla videt, sed totum conspicit ipse

'Hoc inpossibile est homini' dixisset, 'at alto

Possibile est ius omne Deo', multisque molestum

Divitibus tandem faceret mitescere censum.

Nam proprias bene tractas opes caeloque recondi

Thensauros vult ille suos, ubi quidquid habetur

Non mordax aerugo vorat, non tinea sulcat,

Nec male defossum famulatur furibus aurum,

Ieiunis qui ferre cibum, sitientibus haustum,

Hospitibus tectum, nudis largitur amictum,

Solatur nexos in carcere, perfovet aegros,

Atque aliis largus, sibi tantum constat egenus.

Nec dubie in caelum substantia pervenit illa,

Quae Christo conlata datur sub paupere forma,

Quae damnis augmenta capit, quae spargitur ut sit,

Quae perit ut maneat, quae vitam mortua praestat.

Praeterea geminos Dominus considere caecos

Dum quoddam transiret iter comitante caterva

Conspicit, extinctae poscentes munera formae

Flebilibusque vagas implentes vocibus auras.

Nec cunctata solens pietas inferre salutem,

Quae sentit flagrare fidem, mox lumina tangens

Evigilare iubet, quae somnus presserat ingens,

Atque diu clausas reserans sub fronte fenestras

Ingrediente die fecit discedere noctem.

Hinc repetita sacri gradiens per moenia templi

Lumina caecatis dedit et vestigia claudis.

Talia Daviticam post facta reliquerat urbem

Bethaniae vicina petens, eademque reversus

Clarescente die properabat visere tecta.

Ecce autem mediis adstans sublimis in arvis

Frondea ficus erat, cuius in robore nullum

Repperit esuriens lustrato stipite pomum;

Arboreisque comis 'iam nunc ex germine vestro

Nullus', ait, 'fructus reliquum generetur in aevum'.

Confestim viduata suis ficulnea sucis

Aruit et siccis permansit mortua ramis

Omnis enim quicumque Deo nil fertile nutrit,

Ceu sterilis truncus lignis aequabitur ustis,

At iustus palmae similis florebit amoenae,

Semper habens frondes et tamquam Libana cedrus

Multiplicandus adest et vertice sidera tanget.

Post oblatus ei virtutem sensit erilem

Insanus sermone carens, quem faucibus artis

Angebat vis clausa mali, vitiumque tacendo

Prodiderat, sed cuncta solens infirma levare

Conditor obsessa pepulit de fauce latronem

Et voci patefecit iter nexuque soluto

Muta diu tacitas effudit lingua loquellas.

Post Dominus Pharisaea petens convivia cenae

Orantis dapibus sese inpertivit amici.

Tunc mulier, quam fama nocens et plurima vitae

Mordebant delicta suae, clementia supplex

Conruit amplectens vestigia, quaeque profusis

Inrigat incumbens lacrimis, et crine soluto

Nec tergere sacras nec cessat lambere plantas

Unguento flagrante fovens, sententia donec

Lata Dei, quem ferre manum non paenitet umquam,

Si nos paeniteat veterem quaesisse ruinam,

'Vade, fides, mulier, tua te salvavit ab omni'

Dixisset', quodcumque mali gessisse videris:

Utere pace mea'. magna est medicina fateri

Quod nocet abscondi, quoniam sua vulnera nutrit

Qui tegit et plagam trepidat nudare medenti.

En polluta diu, modicum purgata recessit

Per gemitum propriique lavans in gurgite fletus,

Munda suis lacrimis redit et detersa capillis.

Iamque Capharneae synagogam intraverat urbis

Rite docens populos. quem cum vidisset iniquus

Humano sub corde latens, clamore protervo

Spiritus infremuit 'quid nobis et tibi?' dicens,

'Perdere nos heu Christe, venis? scio denique qui sis,

Et sanctum cognosco Dei' nec plura locutus

Imperio terrente tacet hominemque reliquit

Pulsus et in vacuas fugiens evanuit auras.

Sic etiam variis finem languoribus esse

Fecit et exclusos semper reticere coëgit

Daemonas ac talem prohibet se pandere testem.

Olim quippe ferox et nigrae mortis amator

Ille nocens anguis, deiectus culmine caeli

Cum pompis sociisque suis omnique nefandae

Agmine militiae, Christum, quem noverat illic,

Conspicit in terris, velamine carnis opertum,

Et gemit esse homini Dominum virtutis amicum.

Dumque Tyri transgressus iter, Sidonia rursus

Arva legens, placidas Dominus calcaret harenas,

Curavit gemino miserum spiramine clausum,

Qui vocem non ore dabat, non aure trahebat,

Sidereaeque manus ruptis penetralibus omnes

Adtactu patuere fores, laetusque repente

Audirique loquens meruitque audire loquentes.

Tu quoque virtutis sensisti munus erilis

Procumbens oculis, cuius in lumine Christus

Expuit et speciem simulatae mortis ademit.

Hinc maiora docens populos caelestia verum

Se reserat sermone Deum turbasque frequentes,

Quae nimis inruerant, cupiens vitare parumper

Stagna petit parvaque sedens in Simonis alno,

Litore sistentem firmabat ab aequore plebem.

Et dictis iam finis erat; tunc altius actam

In pelagus iubet ire ratem vastoque profundo

Retia dimitti piscantia, quae nihil omnem

Claudere per noctem vacuo potuere labore.

Simon paret ovans et aquosis gentibus instans

Linea claustra iacit tantumque inmanis apertos

Implevit captura sinus, ut praeda redundans

Turbaret geminas cumulato pisce carinas:

Nam socia istic puppis erat: sic maxima saepe

Gaudia non ferimus propensaque vota timemus;

Quodque Deo facile est homines optare nec audent.

Talibus insignis virtutibus ibat in urbem,

Quae sit dicta Naim, populo vallatus opimo

Et grege discipulum, miserum cum comminus ecce

Conspicit ecferri iuvenem gelidumque cadaver,

Pluribus exsequiis et inani funere passum

Triste ministerium, cuius sors invida matrem

Iamdudum viduam gemina viduaverat urna.

Nec remorata diu pietas, inimica doloris,

Auxilium vitale tulit tactoque feretro

'Surge' ait 'o iuvenis'; parensque in tempore dicto

Mortuus adsurgit, residensque loquensque revixit

Atque comes genetricis abit: nam funere torpens

Et licet amissae passus discrimina vitae,

Non poterat famulus Domino clamante tacere

Nec vita praesente mori. mox agmine verso

Deponens trepidum recidivo tramite luctum,

Candida felicem revocavit pompa parentem.

Nec tibi parva salus Domino medicante, Maria,

Multiplici laesum curavit vulnere sensum,

Quam fera septenis rabies invaserat armis,

Daemonico cuneata globo; sed squameus anguis

Imperiosa sacri fugiens miracula verbi

Corde tuo depulsus abit volucresque per auras

In chaos infernae lapsus penetrale gehennae

Septem ingens gyros, septena volumina traxit.

Neve redundantem cumulato germine messem

Exiguis Dominus sineret languere colonis,

Discipulosque alios, quorum mens conscia recti

Puraque simplicitas numero meritoque refulgens

Aurea libra fuit, velut agnos praecipit inter

Sanguineos properare lupos 'adsumite' dicens

'Iura potestatis, nullum metuatis ut hostem;

Vipereasque minas et scorpion atque inimicae

Omnia virtutis sensu calcate fideli:

Nulla meis famulis feritas adversa nocebit.

Nec tantum hoc gaudete, viri, quod spiritus ater

Subiaceat vobis, quantum quod nomina vestra

Scribat in aeterno caelestis littera libro'.

Ius est quippe Dei vitam praeponere factis.

Nam merito cessante bono miracula nil sunt,

Quae faciunt plerumque mali, quibus arbiter orbis

'Nescio vos' dicturus erit, 'discedite cuncti

Artifices scelerum, rebus qui semper iniquis

Divinum simulastis opus'. sic tempore Moysi

Carminibus quidam vanae Memphitis in oris

Signa dabant non sponte Dei, sed imagine falsa

Visibus humanis magicas tribuere figuras.

Post Pharisaeorum cuiusdam principis intrat

Clarificare domum, non escam sumere tantum,

Ad quam tunc facili convenerat ille precatu.

Hic homo perspicuo distentus ventre tumebat

Plenus aquae gravidamque cutem suspenderat alvus,

Inclusam paritura necem. Iam membra fluebant

Adcrescente sinu, miserosque infusa per artus

Turgida perflatum macies tenuaverat aegrum

Inque uteri spatium totus convenerat hydrops.

Non tulit hanc speciem mundi Pater, et sua transit

Sabbata non curans, hominem curare paratus

Quem voluit magis esse suum: nam sabbata propter

Condita sunt hominem, non est homo sabbata propter.

Tunc pius umentem siccata corporis unda

Iussit abire luem: fluvidus mox viscera morbus

Deserit et vacuae resident in pectore fibrae

Carnalemque lacum pestis lymphata reliquit.

Coeperat interea Dominus Galilaea per arva

Transgrediens sancto quoddam pede tangere castrum.

Hunc procul ut videre decem maculosa gerentes

Leprosi portenta viri, quos corpore foedo

Discolor obscenis turpabat poena figuris,

'Praeceptor, miserere, potes namque omnia, Iesu',

Clamantes dixere simul: tunc flexa potestas,

Quae numquam pietate vacat, clementior infit:

'Ite, sacerdotum conspectibus ora referte!'

Cumque viam peterent, subito mundata vicissim

Mirantur sua membra viri variumque tuentes

Esse nihil sese pariter speculantur et omnes

Explorant proprias alterno lumine formas.

Ex quibus ut grates ageret pro munere tanto,

Vix unus reduci conversus tramite planta

Sternitur ad terram Dominum virtutis adorans

Atque sacerdoti vero sua protulit ora.

Denique pontificum princeps summusque sacerdos

Quis, nisi Christus, adest? gemini libaminis auctor

Ordine Melchisedech, cui dantur munera semper

Quae sua sunt, fructus segitis et gaudia vitis.

Cum residens caecus Timei filius illud

Propter iter, Dominum per quod cognoverat ire,

Vociferans crebro lumen clamore petisset

Nec populo prohibente tacens, accedere iussus

Ad Dominum palpante manu, visumque recepit

Et nullo ducente redit. quam fortiter instat

Inportuna fides! Quidquid res dura negarit,

Sola frequens votis oratio praestat honestis.

Unanimum panem sic ille petebat amicum,

Qui foribus clausis per opaca silentia noctis

Obnixeque diu confidenterque neganti

Vocibus adsiduis precibusque extorsit anhelis.

Praeteriensque viae Dominus loca Samaritanae

Humanam flagrante sitim collegerat aestu,

Fonsque perennis aquae, modicam desiderat undam,

Ut biberet qua corpus erat. tunc accola gentis

Stans mulier, parvum puteo quae traxerat haustum,

Cum dare cunctatur periturae munera lymphae,

Agnoscens propriam numeroso coniuge vitam,

Orat inexhausti tribui sibi dona fluenti,

Aeternam positura sitim, qua nemo carere

Dignus erit, Domini nisi mersus gurgite Christi

Percipiat placidas animae, non corporis undas.

Dumque sui media residens testudine templi

Ore tonans patrio directi ad pervia callis

Errantem populum monitis convertit amicis,

Ecce trahebatur magna stipante caterva

Turpis adulterii mulier lapidanda reatu,

Quam Pharisaea manus placido sub iudice sistens

Cum damnare parat, plus liberat; omnibus illis

Nam simul e turbis proprie sine crimine nullus

Accusator erat, saxum qui missile primus

Sumeret obscenae feriens contagia moechae.

Nec poterat quisquam fistucam vellere parvam

Ex oculo alterius, proprio qui lumine grandem

Sciret inesse trabem. profugus sic ille recessit

Impetus et clemens donat sententia culpam,

Iam non peccandi sub condicione solutam.

Nam vomitum quicumque suum canis ore relambit,

Nec veterem studet hic veniam nec habere futuram,

Huius damna tenens, huius conpendia perdens.

Inde means genitum cernit considere caecum,

Qui male praegnantis dilapsus ventre parentis

In lucem sine luce ruit. tunc sanguinis ille

Conditor humani mundique orientis origo,

Inperfecta diu proprii non passus haberi

Membra operis, natale lutum per claustra genarum

Inliniens hominem veteri de semine supplet.

Nec visum tamen ante capit, quam voce iubentis

Accepta Domini Siloam venisset ad undam

Et consanguinei tutus medicamine limi

Pura oculos fovisset aqua. mox ergo gemellas

Vultibus effulgent acies tandemque merentur

Ignotum spectare diem. Cognoscite cuncti,

Mystica quid doceant animos miracula nostros:

Caeca sumus proles miserae de fetibus Evae,

Portantes longo natas errore tenebras,

Sed dignante Deo mortalem sumere formam

Tegminis humani, facta est ex virgine nobis

Terra salutaris, quae fontibus abluta sacris

Clara renascentis reserat spiramina lucis.

Bethaniaeque solum repetens intrarat: ibique

Lazarus occidua tumulatus sorte iacebat

Iam quarto sine luce die claususque sepulchri

Marmore corruptum tabo exalabat odorem.

Flebant germanae, flebat populatio praesens,

Flebat et Omnipotens, sed corpore, non deitate,

Exanimosque artus illa pro parte dolebat,

Qua moriturus erat; lacrimis implevit amicum,

Maiestate Deum. quid credere, Martha, moraris?

Quidve, Maria, gemis? Christum dubitatis, an unum

Possit ab infernis hominem revocare cavernis,

Qui dabit innumeras post funera surgere turbas?

Ergo ubi clamantis Domini sonuit tuba dicens:

'Lazare, perge foras!', magno concussa pavore

Tartara dissiliunt, herebi patuere recessus,

Et tremuit letale chaos, mortisque profundae

Lex perit atque anima proprias repente medullas

Cernitur ante oculos vivens adstare cadaver.

Postque sepulchralem tamquam recreatus honorem

Ipse sibi moriens et postumus extat et heres.

Utque caduca vagi contemnens culmina saecli

Monstraret se rite Deum, non curribus altis,

Qui pompae mortalis honor, rapidisque quadrigis

Pulvereum sulcavit iter nec terga frementis

Ardua pressit equi, faleris qui pictus et ostro

Ora cruentatum mandentia concutit aurum,

Sed lento potius gestamine vilis aselli

Rectori suffecit honos, levis ungula cuius

Ut tanto sessore decus mirabile portans

Nobilior sub fasce foret, non illius inpar,

Qui patulo Christum licet in praesepe iacentem

Agnovit tamen esse Deum. plebs omnis adorans

In solido molles subiecit tramite vestes.

Dicite, gentiles populi, cui gloria regi

Talis in orbe fuit? Cui palmis compta vel umquam

Frondibus arboreis laudem caelestibus ymnis

Obvia turba dedit? Domino nisi cum patre Christo,

Qui regit aetherium princeps in principe regnum.

‹Cui Sanctus semper conregnat Spiritus aeque.›

Iām plăcĭdās Iōrdānĭs ĭtēm trānsgrēssŭs hărēnās,

Iūdaēaē sēctātŭs ĭtēr: sĭnĕ nōmĭnĕ mīxtūm

Vūlgŭs, ĕt īnnŭmĕrās rĕlĕvāns ā clādĕ cătērvās

Sūscĭpĭt īnfīrmōs ēt dāt dīscēdĕrĕ sānōs.

Nīl ĭgĭtūr sūmmō dē sē spērāntĭbŭs ūmquām

Dīffĭcĭle ēst cōnfērrĕ Dĕō, cuī prōnă făcūltās

Ārdŭă plānāre ēt cūrva īn dīrēctă rĕfērrĕ;

Ēt quīdquīd nātūră nĕgāt sē iūdĭcĕ praēstāt.

Nāmquĕ fŏrāmĕn ăcūs sīcūt pĕnĕtrārĕ cămēlūs

Mēmbrōrūm prō mōlĕ nĕquīt, sīc dīvĕs ŏpīmā

Fērtĭlĭtātĕ tŭmēns tĕnŭēm nōn pōssĕt ădīrĕ

Caēlēstīs rēgnī dūcēntem ād līmĭnă cāllēm,

Nī gĕnĭtōr rērūm, quī mūndūm lēgĕ cŏhērcēt

Ēt nūllā sūb lēgĕ mănēt, cuī cōndĕrĕ vēlle ēst

Quēm frōns nūllă vĭdēt, sēd tōtūm cōnspĭcĭt īpsĕ

'Hōc īnpōssĭbĭle ēst hŏmĭnī' dīxīssĕt, 'ăt āltō

Pōssĭbĭle ēst iūs ōmnĕ Dĕō', mūltīsquĕ mŏlēstūm

Dīvĭtĭbūs tāndēm făcĕrēt mītēscĕrĕ cēnsūm.

Nām prŏprĭās bĕnĕ trāctăs ŏpēs caēlōquĕ rĕcōndī

Thēnsaūrōs vūlt īllĕ sŭōs, ŭbĭ quīdquĭd hăbētūr

Nōn mōrdāx aērūgŏ vŏrāt, nōn tīnĕă sūlcāt,

Nēc mălĕ dēfōssūm fămŭlātūr fūrĭbŭs aūrūm,

Iēiūnīs quī fērrĕ cĭbūm, sĭtĭēntĭbŭs haūstūm,

Hōspĭtĭbūs tēctūm, nūdīs lārgītŭr ămīctūm,

Sōlātūr nēxōs īn cārcĕrĕ, pērfŏvĕt aēgrōs,

Ātque ălĭīs lārgūs, sĭbĭ tāntūm cōnstăt ĕgēnūs.

Nēc dŭbĭe īn caēlūm sūbstāntĭă pērvĕnĭt īllă,

Quaē Chrīstō cōnlātă dătūr sūb paūpĕrĕ fōrmā,

Quaē dāmnīs aūgmēntă căpīt, quaē spārgĭtŭr ūt sīt,

Quaē pĕrĭt ūt mănĕāt, quaē vītām mōrtŭă praēstāt.

Praētĕrĕā gĕmĭnōs Dŏmĭnūs cōnsīdĕrĕ caēcōs

Dūm quōddām trānsīrĕt ĭtēr cŏmĭtāntĕ cătērvā

Cōnspĭcĭt, ēxtīnctaē pōscēntēs mūnĕră fōrmaē

Flēbĭlĭbūsquĕ văgās īmplēntēs vōcĭbŭs aūrās.

Nēc cūnctātă sŏlēns pĭĕtās īnfērrĕ sălūtēm,

Quaē sēntīt flāgrārĕ fĭdēm, mōx lūmĭnă tāngēns

Ēvĭgĭlārĕ iŭbēt, quaē sōmnūs prēssĕrăt īngēns,

Ātquĕ dĭū claūsās rĕsĕrāns sūb frōntĕ fĕnēstrās

Īngrĕdĭēntĕ dĭē fēcīt dīscēdĕrĕ nōctēm.

Hīnc rĕpĕtītă săcrī grădĭēns pēr moēnĭă tēmplī

Lūmĭnă caēcātīs dĕdĭt ēt vēstīgĭă claūdīs.

Tālĭă Dāvĭtĭcām pōst fāctă rĕlīquĕrăt ūrbēm

Bēthănĭaē vīcīnă pĕtēns, ĕădēmquĕ rĕvērsūs

Clārēscēntĕ dĭē prŏpĕrābāt vīsĕrĕ tēctă.

Ēcce aūtēm mĕdĭīs ādstāns sūblīmĭs ĭn ārvīs

Frōndĕă fīcŭs ĕrāt, cūiūs īn rōbŏrĕ nūllūm

Rēppĕrĭt ēsŭrĭēns lūstrātō stīpĭtĕ pōmūm;

Ārbŏrĕīsquĕ cŏmīs 'iām nūnc ēx gērmĭnĕ vēstrō

Nūllŭs', ăīt, 'frūctūs rĕlĭquūm gĕnĕrētŭr ĭn aēvūm'.

Cōnfēstīm vĭdŭātă sŭīs fīcūlnĕă sūcīs

Ārŭĭt ēt sīccīs pērmānsīt mōrtŭă rāmīs

Ōmnĭs ĕnīm quīcūmquĕ Dĕō nīl fērtĭlĕ nūtrīt,

Ceū stĕrĭlīs trūncūs līgnīs aēquābĭtŭr ūstīs,

Āt iūstūs pālmaē sĭmĭlīs flōrēbĭt ămoēnaē,

Sēmpĕr hăbēns frōndēs ēt tāmquām Lībănă cēdrūs

Mūltĭplĭcāndŭs ădēst ēt vērtĭcĕ sīdĕră tāngēt.

Pōst ōblātŭs ĕī vīrtūtēm sēnsĭt ĕrīlēm

Īnsānūs sērmōnĕ cărēns, quēm faūcĭbŭs ārtīs

Āngēbāt vīs claūsă mălī, vĭtĭūmquĕ tăcēndō

Prōdĭdĕrāt, sēd cūnctă sŏlēns īnfīrmă lĕvārĕ

Cōndĭtŏr ōbsēssā pĕpŭlīt dē faūcĕ lătrōnēm

Ēt vōcī pătĕfēcĭt ĭtēr nēxūquĕ sŏlūtō

Mūtă dĭū tăcĭtās ēffūdīt līnguă lŏquēllās.

Pōst Dŏmĭnūs Phărĭsaēă pĕtēns cōnvīvĭă cēnaē

Ōrāntīs dăpĭbūs sēse īnpērtīvĭt ămīcī.

Tūnc mŭlĭēr, quām fāmă nŏcēns ēt plūrĭmă vītaē

Mōrdēbānt dēlīctă sŭaē, clēmēntĭă sūpplēx

Cōnrŭĭt āmplēctēns vēstīgĭă, quaēquĕ prŏfūsīs

Īnrĭgăt īncūmbēns lăcrĭmīs, ēt crīnĕ sŏlūtō

Nēc tērgērĕ săcrās nēc cēssāt lāmbĕrĕ plāntās

Ūnguēntō flāgrāntĕ fŏvēns, sēntēntĭă dōnēc

Lātă Dĕī, quēm fērrĕ mănūm nōn paēnĭtĕt ūmquām,

Sī nōs paēnĭtĕāt vĕtĕrēm quaēsīssĕ rŭīnām,

'Vādĕ, fĭdēs, mŭlĭēr, tŭă tē sālvāvĭt ăb ōmnī'

Dīxīssēt', quōdcūmquĕ mălī gēssīssĕ vĭdērīs:

Ūtĕrĕ pācĕ mĕā'. māgna ēst mĕdĭcīnă fătērī

Quōd nŏcĕt ābscōndī, quŏnĭām sŭă vūlnĕră nūtrīt

Quī tĕgĭt ēt plāgām trĕpĭdāt nūdārĕ mĕdēntī.

Ēn pōllūtă dĭū, mŏdĭcūm pūrgātă rĕcēssīt

Pēr gĕmĭtūm prŏprĭīquĕ lăvāns īn gūrgĭtĕ flētūs,

Mūndă sŭīs lăcrĭmīs rĕdĭt ēt dētērsă căpīllīs.

Iāmquĕ Căphārnēaē sўnăgōgam īntrāvĕrăt ūrbīs

Rītĕ dŏcēns pŏpŭlōs. quēm cūm vīdīssĕt ĭnīquūs

Hūmānō sūb cōrdĕ lătēns, clāmōrĕ prŏtērvō

Spīrĭtŭs īnfrĕmŭīt 'quīd nōbīs ēt tĭbĭ?' dīcēns,

'Pērdĕrĕ nōs heū Chrīstĕ, vĕnīs? scĭŏ dēnĭquĕ quī sīs,

Ēt sānctūm cōgnōscŏ Dĕī' nēc plūră lŏcūtūs

Īmpĕrĭō tērrēntĕ tăcēt hŏmĭnēmquĕ rĕlīquīt

Pūlsŭs ĕt īn văcŭās fŭgĭēns ēvānŭĭt aūrās.

Sīc ĕtĭām vărĭīs fīnēm lānguōrĭbŭs ēssĕ

Fēcĭt ĕt ēxclūsōs sēmpēr rĕtĭcērĕ cŏēgīt

Daēmŏnăs āc tālēm prŏhĭbēt sē pāndĕrĕ tēstēm.

Ōlīm quīppĕ fĕrōx ēt nīgraē mōrtĭs ămātōr

Īllĕ nŏcēns ānguīs, dēiēctūs cūlmĭnĕ caēlī

Cūm pōmpīs sŏcĭīsquĕ sŭīs ōmnīquĕ nĕfāndaē

Āgmĭnĕ mīlĭtĭaē, Chrīstūm, quēm nōvĕrăt īllīc,

Cōnspĭcĭt īn tērrīs, vēlāmĭnĕ cārnĭs ŏpērtūm,

Ēt gĕmĭt ēsse hŏmĭnī Dŏmĭnūm vīrtūtĭs ămīcūm.

Dūmquĕ Tўrī trānsgrēssŭs ĭtēr, Sīdōnĭă rūrsūs

Ārvă lĕgēns, plăcĭdās Dŏmĭnūs cālcārĕt hărēnās,

Cūrāvīt gĕmĭnō mĭsĕrūm spīrāmĭnĕ claūsūm,

Quī vōcēm nōn ōrĕ dăbāt, nōn aūrĕ trăhēbāt,

Sīdĕrĕaēquĕ mănūs rūptīs pĕnĕtrālĭbŭs ōmnēs

Ādtāctū pătŭērĕ fŏrēs, laētūsquĕ rĕpēntĕ

Aūdīrīquĕ lŏquēns mĕrŭītque aūdīrĕ lŏquēntēs.

Tū quŏquĕ vīrtūtīs sēnsīstī mūnŭs ĕrīlīs

Prōcūmbēns ŏcŭlīs, cūiūs īn lūmĭnĕ Chrīstūs

Ēxpŭĭt ēt spĕcĭēm sĭmŭlātaē mōrtĭs ădēmīt.

Hīnc māiōră dŏcēns pŏpŭlōs caēlēstĭă vērūm

Sē rĕsĕrāt sērmōnĕ Dĕūm tūrbāsquĕ frĕquēntēs,

Quaē nĭmĭs īnrŭĕrānt, cŭpĭēns vītārĕ părūmpēr

Stāgnă pĕtīt pārvāquĕ sĕdēns īn Sīmŏnĭs ālnō,

Lītŏrĕ sīstēntēm fīrmābăt ăb aēquŏrĕ plēbēm.

Ēt dīctīs iām fīnĭs ĕrāt; tūnc āltĭŭs āctām

Īn pĕlăgūs iŭbĕt īrĕ rătēm vāstōquĕ prŏfūndō

Rētĭă dīmīttī pīscāntĭă, quaē nĭhĭl ōmnēm

Claūdĕrĕ pēr nōctēm văcŭō pŏtŭērĕ lăbōrĕ.

Sīmōn pārĕt ŏvāns ĕt ăquōsīs gēntĭbŭs īnstāns

Līnĕă claūstră iăcīt tāntūmque īnmānĭs ăpērtōs

Īmplēvīt cāptūră sĭnūs, ūt praēdă rĕdūndāns

Tūrbārēt gĕmĭnās cŭmŭlātō pīscĕ cărīnās:

Nām sŏcĭa īstīc pūppĭs ĕrāt: sīc māxĭmă saēpĕ

Gaūdĭă nōn fĕrĭmūs prōpēnsăquĕ vōtă tĭmēmūs;

Quōdquĕ Dĕō făcĭle ēst hŏmĭnēs ōptārĕ nĕc aūdēnt.

Tālĭbŭs īnsīgnīs vīrtūtĭbŭs ībăt ĭn ūrbēm,

Quaē sīt dīctă Năīm, pŏpŭlō vāllātŭs ŏpīmō

Ēt grĕgĕ dīscĭpŭlūm, mĭsĕrūm cūm cōmmĭnŭs ēccĕ

Cōnspĭcĭt ēcfērrī iŭvĕnēm gĕlĭdūmquĕ cădāvēr,

Plūrĭbŭs ēxsĕquĭīs ĕt ĭnānī fūnĕrĕ pāssūm

Trīstĕ mĭnīstĕrĭūm, cūiūs sōrs īnvĭdă mātrēm

Iāmdūdūm vĭdŭām gĕmĭnā vĭdŭāvĕrăt ūrnā.

Nēc rĕmŏrātă dĭū pĭĕtās, ĭnĭmīcă dŏlōrīs,

Aūxĭlĭūm vītālĕ tŭlīt tāctōquĕ fĕrētrō

'Sūrge' ăĭt 'ō iŭvĕnīs'; pārēnsque īn tēmpŏrĕ dīctō

Mōrtŭŭs ādsūrgīt, rĕsĭdēnsquĕ lŏquēnsquĕ rĕvīxīt

Ātquĕ cŏmēs gĕnĕtrīcĭs ăbīt: nām fūnĕrĕ tōrpēns

Ēt lĭcĕt āmīssaē pāssūs dīscrīmĭnă vītaē,

Nōn pŏtĕrāt fămŭlūs Dŏmĭnō clāmāntĕ tăcērĕ

Nēc vītā praēsēntĕ mŏrī. mōx āgmĭnĕ vērsō

Dēpōnēns trĕpĭdūm rĕcĭdīvō trāmĭtĕ lūctūm,

Cāndĭdă fēlīcēm rĕvŏcāvīt pōmpă părēntēm.

Nēc tĭbĭ pārvă sălūs Dŏmĭnō mĕdĭcāntĕ, Mărīă,

Mūltĭplĭcī laēsūm cūrāvīt vūlnĕrĕ sēnsūm,

Quām fĕră sēptēnīs răbĭēs īnvāsĕrăt ārmīs,

Daēmŏnĭcō cŭnĕātă glŏbō; sēd squāmĕŭs ānguīs

Īmpĕrĭōsă săcrī fŭgĭēns mīrācŭlă vērbī

Cōrdĕ tŭō dēpūlsŭs ăbīt vŏlŭcrēsquĕ pĕr aūrās

Īn chăŏs īnfērnaē lāpsūs pĕnĕtrālĕ gĕhēnnaē

Sēptem īngēns gŷrōs, sēptēnă vŏlūmĭnă trāxīt.

Nēvĕ rĕdūndāntēm cŭmŭlātō gērmĭnĕ mēssēm

Ēxĭgŭīs Dŏmĭnūs sĭnĕrēt lānguērĕ cŏlōnīs,

Dīscĭpŭlōsque ălĭōs, quōrūm mēns cōnscĭă rēctī

Pūrăquĕ sīmplĭcĭtās nŭmĕrō mĕrĭtōquĕ rĕfūlgēns

Aūrĕă lībră fŭīt, vĕlŭt āgnōs praēcĭpĭt īntēr

Sānguĭnĕōs prŏpĕrārĕ lŭpōs 'ādsūmĭtĕ' dīcēns

'Iūră pŏtēstātīs, nūllūm mĕtŭātĭs ŭt hōstēm;

Vīpĕrĕāsquĕ mĭnās ēt scōrpĭŏn ātque ĭnĭmīcaē

Ōmnĭă vīrtūtīs sēnsū cālcātĕ fĭdēlī:

Nūllă mĕīs fămŭlīs fĕrĭtās ādvērsă nŏcēbīt.

Nēc tāntum hōc gaūdētĕ, vĭrī, quōd spīrĭtŭs ātēr

Sūbiăcĕāt vōbīs, quāntūm quōd nōmĭnă vēstră

Scrībăt ĭn aētērnō caēlēstīs līttĕră lībrō'.

Iūs ēst quīppĕ Dĕī vītām praēpōnĕrĕ fāctīs.

Nām mĕrĭtō cēssāntĕ bŏnō mīrācŭlă nīl sūnt,

Quaē făcĭūnt plērūmquĕ mălī, quĭbŭs ārbĭtĕr ōrbīs

'Nēscĭŏ vōs' dīctūrŭs ĕrīt, 'dīscēdĭtĕ cūnctī

Ārtĭfĭcēs scĕlĕrūm, rēbūs quī sēmpĕr ĭnīquīs

Dīvīnūm sĭmŭlāstĭs ŏpūs'. sīc tēmpŏrĕ Moŷsī

Cārmĭnĭbūs quīdām vānaē Mēmphītĭs ĭn ōrīs

Sīgnă dăbānt nōn spōntĕ Dĕī, sĕd ĭmāgĭnĕ fālsā

Vīsĭbŭs hūmānīs măgĭcās trĭbŭērĕ fĭgūrās.

Pōst Phărĭsaēōrūm cuīūsdām prīncĭpĭs īntrāt

Clārĭfĭcārĕ dŏmūm, nōn ēscām sūmĕrĕ tāntūm,

Ād quām tūnc făcĭlī cōnvēnĕrăt īllĕ prĕcātū.

Hīc hŏmŏ pērspĭcŭō dīstēntūs vēntrĕ tŭmēbāt

Plēnŭs ăquaē grăvĭdāmquĕ cŭtēm sūspēndĕrăt ālvūs,

Īnclūsām părĭtūră nĕcēm. Iām mēmbră flŭēbānt

Ādcrēscēntĕ sĭnū, mĭsĕrōsque īnfūsă pĕr ārtūs

Tūrgĭdă pērflātūm măcĭēs tĕnŭāvĕrăt aēgrūm

Īnque ŭtĕrī spătĭūm tōtūs cōnvēnĕrăt hŷdrōps.

Nōn tŭlĭt hānc spĕcĭēm mūndī Pătĕr, ēt sŭă trānsīt

Sābbătă nōn cūrāns, hŏmĭnēm cūrārĕ părātūs

Quēm vŏlŭīt măgĭs ēssĕ sŭūm: nām sābbătă prōptēr

Cōndĭtă sūnt hŏmĭnēm, nōn ēst hŏmŏ sābbătă prōptēr.

Tūnc pĭŭs ūmēntēm sīccātā cōrpŏrĭs ūndā

Iūssĭt ăbīrĕ lŭēm: flŭvĭdūs mōx vīscĕră mōrbūs

Dēsĕrĭt ēt văcŭaē rĕsĭdēnt īn pēctŏrĕ fībraē

Cārnālēmquĕ lăcūm pēstīs lŷmphātă rĕlīquīt.

Coēpĕrăt īntĕrĕā Dŏmĭnūs Gălĭlaēă pĕr ārvă

Trānsgrĕdĭēns sānctō quōddām pĕdĕ tāngĕrĕ cāstrūm.

Hūnc prŏcŭl ūt vīdērĕ dĕcēm măcŭlōsă gĕrēntēs

Lēprōsī pōrtēntă vĭrī, quōs cōrpŏrĕ foēdō

Dīscŏlŏr ōbscēnīs tūrpābāt poēnă fĭgūrīs,

'Praēcēptōr, mĭsĕrērĕ, pŏtēs nāmque ōmnĭă, Iēsū',

Clāmāntēs dīxērĕ sĭmūl: tūnc flēxă pŏtēstās,

Quaē nūmquām pĭĕtātĕ văcāt, clēmēntĭŏr īnfīt:

'Ītĕ, săcērdōtūm cōnspēctĭbŭs ōră rĕfērtĕ!'

Cūmquĕ vĭām pĕtĕrēnt, sŭbĭtō mūndātă vĭcīssīm

Mīrāntūr sŭă mēmbră vĭrī vărĭūmquĕ tŭēntēs

Ēssĕ nĭhīl sēsē părĭtēr spĕcŭlāntŭr ĕt ōmnēs

Ēxplōrānt prŏprĭās āltērnō lūmĭnĕ fōrmās.

Ēx quĭbŭs ūt grātēs ăgĕrēt prō mūnĕrĕ tāntō,

Vīx ūnūs rĕdŭcī cōnvērsūs trāmĭtĕ plāntā

Stērnĭtŭr ād tērrām Dŏmĭnūm vīrtūtĭs ădōrāns

Ātquĕ săcērdōtī vērō sŭă prōtŭlĭt ōră.

Dēnĭquĕ pōntĭfĭcūm prīncēps sūmmūsquĕ săcērdōs

Quīs, nĭsĭ Chrīstŭs, ădēst? gĕmĭnī lībāmĭnĭs aūctōr

Ōrdĭnĕ Mēlchĭsĕdēch, cuī dāntūr mūnĕră sēmpēr

Quaē sŭă sūnt, frūctūs sĕgĭtīs ēt gaūdĭă vītīs.

Cūm rĕsĭdēns caēcūs Tīmēī fīlĭŭs īllūd

Prōptĕr ĭtēr, Dŏmĭnūm pēr quōd cōgnōvĕrăt īrĕ,

Vōcĭfĕrāns crēbrō lūmēn clāmōrĕ pĕtīssēt

Nēc pŏpŭlō prŏhĭbēntĕ tăcēns, āccēdĕrĕ iūssūs

Ād Dŏmĭnūm pālpāntĕ mănū, vīsūmquĕ rĕcēpīt

Ēt nūllō dūcēntĕ rĕdīt. quām fōrtĭtĕr īnstāt

Īnpōrtūnă fĭdēs! Quīdquīd rēs dūră nĕgārīt,

Sōlă frĕquēns vōtīs ōrātĭŏ praēstăt hŏnēstīs.

Ūnănĭmūm pānēm sīc īllĕ pĕtēbăt ămīcūm,

Quī fŏrĭbūs claūsīs pĕr ŏpācă sĭlēntĭă nōctīs

Ōbnīxēquĕ dĭū cōnfīdēntērquĕ nĕgāntī

Vōcĭbŭs ādsĭdŭīs prĕcĭbūsque ēxtōrsĭt ănhēlīs.

Praētēriēnsquĕ vĭaē Dŏmĭnūs lŏcă Sāmărĭtānaē

Hūmānām flāgrāntĕ sĭtīm cōllēgĕrăt aēstū,

Fōnsquĕ pĕrēnnĭs ăquaē, mŏdĭcām dēsīdĕrăt ūndām,

Ūt bĭbĕrēt quā cōrpŭs ĕrāt. tūnc āccŏlă gēntīs

Stāns mŭlĭēr, pārvūm pŭtĕō quaē trāxĕrăt haūstūm,

Cūm dărĕ cūnctātūr pĕrĭtūraē mūnĕră lŷmphaē,

Āgnōscēns prŏprĭām nŭmĕrōsō cōniŭgĕ vītām,

Ōrăt ĭnēxhaūstī trĭbŭī sĭbĭ dōnă flŭēntī,

Aētērnām pŏsĭtūră sĭtīm, quā nēmŏ cărērĕ

Dīgnŭs ĕrīt, Dŏmĭnī nĭsĭ mērsūs gūrgĭtĕ Chrīstī

Pērcĭpĭāt plăcĭdās ănĭmaē, nōn cōrpŏrĭs ūndās.

Dūmquĕ sŭī mĕdĭā rĕsĭdēns tēstūdĭnĕ tēmplī

Ōrĕ tŏnāns pătrĭō dīrēcti ād pērvĭă cāllīs

Ērrāntēm pŏpŭlūm mŏnĭtīs cōnvērtĭt ămīcīs,

Ēccĕ trăhēbātūr māgnā stīpāntĕ cătērvā

Tūrpĭs ădūltĕrĭī mŭlĭēr lăpĭdāndă rĕātū,

Quām Phărĭsaēă mănūs plăcĭdō sūb iūdĭcĕ sīstēns

Cūm dāmnārĕ părāt, plūs lībĕrăt; ōmnĭbŭs īllīs

Nām sĭmŭl ē tūrbīs prŏprĭē sĭnĕ crīmĭnĕ nūllūs

Āccūsātŏr ĕrāt, sāxūm quī mīssĭlĕ prīmūs

Sūmĕrĕt ōbscēnaē fĕrĭēns cōntāgĭă moēchaē.

Nēc pŏtĕrāt quīsquām fīstūcām vēllĕrĕ pārvām

Ēx ŏcŭlo āltĕrĭūs, prŏprĭō quī lūmĭnĕ grāndēm

Scīrĕt ĭnēssĕ trăbēm. prŏfŭgūs sīc īllĕ rĕcēssīt

Īmpĕtŭs ēt clēmēns dōnāt sēntēntĭă cūlpām,

Iām nōn pēccāndī sūb cōndĭciŏnē sōlūtām.

Nām vŏmĭtūm quīcūmquĕ sŭūm cănĭs ōrĕ rĕlāmbīt,

Nēc vĕtĕrēm stŭdĕt hīc vĕnĭām nĕc hăbērĕ fŭtūrām,

Hūiūs dāmnă tĕnēns, hūiūs cōnpēndĭă pērdēns.

Īndĕ mĕāns gĕnĭtūm cērnīt cōnsīdĕrĕ caēcūm,

Quī mălĕ praēgnāntīs dīlāpsūs vēntrĕ părēntīs

Īn lūcēm sĭnĕ lūcĕ rŭīt. tūnc sānguĭnĭs īllĕ

Cōndĭtŏr hūmānī mūndīque ŏrĭēntĭs ŏrīgŏ,

Īnpērfēctă dĭū prŏprĭī nōn pāssŭs hăbērī

Mēmbra ŏpĕrīs, nātālĕ lŭtūm pēr claūstră gĕnārūm

Īnlĭnĭēns hŏmĭnēm vĕtĕrī dē sēmĭnĕ sūpplēt.

Nēc vīsūm tămĕn āntĕ căpīt, quām vōcĕ iŭbēntīs

Āccēptā Dŏmĭnī Sĭlŏām vēnīssĕt ăd ūndām

Ēt cōnsānguĭnĕī tūtūs mĕdĭcāmĭnĕ līmī

Pūra ŏcŭlōs fōvīssĕt ăquā. mōx ērgŏ gĕmēllās

Vūltĭbŭs ēffūlgēnt ăcĭēs tāndēmquĕ mĕrēntūr

Īgnōtūm spēctārĕ dĭēm. Cōgnōscĭtĕ cūnctī,

Mŷstĭcă quīd dŏcĕānt ănĭmōs mīrācŭlă nōstrōs:

Caēcă sŭmūs prōlēs mĭsĕraē dē fētĭbŭs Ēvaē,

Pōrtāntēs lōngō nātās ērrōrĕ tĕnēbrās,

Sēd dīgnāntĕ Dĕō mōrtālēm sūmĕrĕ fōrmām

Tēgmĭnĭs hūmānī, fācta ēst ēx vīrgĭnĕ nōbīs

Tērră sălūtārīs, quaē fōntĭbŭs āblŭtă sācrīs

Clāră rĕnāscēntīs rĕsĕrāt spīrāmĭnă lūcīs.

Bēthănĭaēquĕ sŏlūm rĕpĕtēns īntrārăt: ĭbīquĕ

Lāzărŭs ōccĭdŭā tŭmŭlātūs sōrtĕ iăcēbāt

Iām quārtō sĭnĕ lūcĕ dĭē claūsūsquĕ sĕpūlchrī

Mārmŏrĕ cōrrūptūm tābo ēxālābăt ŏdōrēm.

Flēbānt gērmānaē, flēbāt pŏpŭlātĭŏ praēsēns,

Flēbăt ĕt Ōmnĭpŏtēns, sēd cōrpŏrĕ, nōn dĕĭtātĕ,

Ēxănĭmōsque ārtūs īllā prō pārtĕ dŏlēbāt,

Quā mŏrĭtūrŭs ĕrāt; lăcrĭmīs īmplēvĭt ămīcūm,

Māiēstātĕ Dĕūm. quīd crēdĕrĕ, Mārthă, mŏrārīs?

Quīdvĕ, Mărīă, gĕmīs? Chrīstūm dŭbĭtātĭs, ăn ūnūm

Pōssĭt ăb īnfērnīs hŏmĭnēm rĕvŏcārĕ căvērnīs,

Quī dăbĭt īnnŭmĕrās pōst fūnĕră sūrgĕrĕ tūrbās?

Ērgo ŭbĭ clāmāntīs Dŏmĭnī sŏnŭīt tŭbă dīcēns:

'Lāzărĕ, pērgĕ fŏrās!', māgnō cōncūssă păvōrĕ

Tārtără dīssĭlĭūnt, hĕrĕbī pătŭērĕ rĕcēssūs,

Ēt trĕmŭīt lētālĕ chăōs, mōrtīsquĕ prŏfūndaē

Lēx pĕrĭt ātque ănĭmā prŏprĭās rēpēntĕ mĕdūllās

Cērnĭtŭr ānte ŏcŭlōs vīvēns ādstārĕ cădāvēr.

Pōstquĕ sĕpūlchrālēm tāmquām rĕcrĕātŭs hŏnōrēm

Īpsĕ sĭbī mŏrĭēns ēt pōstŭmŭs ēxtăt ĕt hērēs.

Ūtquĕ cădūcă văgī cōntēmnēns cūlmĭnă saēclī

Mōnstrārēt sē rītĕ Dĕūm, nōn cūrrĭbŭs āltīs,

Quī pōmpaē mōrtālĭs hŏnōr, răpĭdīsquĕ quădrīgīs

Pūlvĕrĕūm sūlcāvĭt ĭtēr nēc tērgă frĕmēntīs

Ārdŭă prēssĭt ĕquī, fălĕrīs quī pīctŭs ĕt ōstrō

Ōră crŭēntātūm māndēntĭă cōncŭtĭt aūrūm,

Sēd lēntō pŏtĭūs gēstāmĭnĕ vīlĭs ăsēllī

Rēctōrī sūffēcĭt hŏnōs, lĕvĭs ūngŭlă cūiūs

Ūt tāntō sēssōrĕ dĕcūs mīrābĭlĕ pōrtāns

Nōbĭlĭōr sūb fāscĕ fŏrēt, nōn īllĭŭs īnpār,

Quī pătŭlō Chrīstūm lĭcĕt īn praēsēpĕ iăcēntēm

Āgnōvīt tămĕn ēssĕ Dĕūm. plēbs ōmnĭs ădōrāns

Īn sŏlĭdō mōllēs sŭbĭēcīt trāmĭtĕ vēstēs.

Dīcĭtĕ, gēntīlēs pŏpŭlī, cuī glōrĭă rēgī

Tālĭs ĭn ōrbĕ fŭīt? Cŭĭ pālmīs cōmptă vĕl ūmquām

Frōndĭbŭs ārbŏrĕīs laūdēm caēlēstĭbŭs ŷmnīs

Ōbvĭă tūrbă dĕdīt? Dŏmĭnō nĭsĭ cūm pătrĕ Chrīstō,

Quī rĕgĭt aēthĕrĭūm prīncēps īn prīncĭpĕ rēgnūm.

‹Cuī Sānctūs sēmpēr cōnrēgnāt Spīrĭtŭs aēquē.›