Iam placidas Iordanis item transgressus harenas,
Iudaeae sectatus iter: sine nomine mixtum
Vulgus, et innumeras relevans a clade catervas
Suscipit infirmos et dat discedere sanos.
Nil igitur summo de se sperantibus umquam
Difficile est conferre Deo, cui prona facultas
Ardua planare et curva in directa referre;
Et quidquid natura negat se iudice praestat.
Namque foramen acus sicut penetrare camelus
Membrorum pro mole nequit, sic dives opima
Fertilitate tumens tenuem non posset adire
Caelestis regni ducentem ad limina callem,
Ni genitor rerum, qui mundum lege cohercet
Et nulla sub lege manet, cui condere velle est
Quem frons nulla videt, sed totum conspicit ipse
'Hoc inpossibile est homini' dixisset, 'at alto
Possibile est ius omne Deo', multisque molestum
Divitibus tandem faceret mitescere censum.
Nam proprias bene tractas opes caeloque recondi
Thensauros vult ille suos, ubi quidquid habetur
Non mordax aerugo vorat, non tinea sulcat,
Nec male defossum famulatur furibus aurum,
Ieiunis qui ferre cibum, sitientibus haustum,
Hospitibus tectum, nudis largitur amictum,
Solatur nexos in carcere, perfovet aegros,
Atque aliis largus, sibi tantum constat egenus.
Nec dubie in caelum substantia pervenit illa,
Quae Christo conlata datur sub paupere forma,
Quae damnis augmenta capit, quae spargitur ut sit,
Quae perit ut maneat, quae vitam mortua praestat.
Praeterea geminos Dominus considere caecos
Dum quoddam transiret iter comitante caterva
Conspicit, extinctae poscentes munera formae
Flebilibusque vagas implentes vocibus auras.
Nec cunctata solens pietas inferre salutem,
Quae sentit flagrare fidem, mox lumina tangens
Evigilare iubet, quae somnus presserat ingens,
Atque diu clausas reserans sub fronte fenestras
Ingrediente die fecit discedere noctem.
Hinc repetita sacri gradiens per moenia templi
Lumina caecatis dedit et vestigia claudis.
Talia Daviticam post facta reliquerat urbem
Bethaniae vicina petens, eademque reversus
Clarescente die properabat visere tecta.
Ecce autem mediis adstans sublimis in arvis
Frondea ficus erat, cuius in robore nullum
Repperit esuriens lustrato stipite pomum;
Arboreisque comis 'iam nunc ex germine vestro
Nullus', ait, 'fructus reliquum generetur in aevum'.
Confestim viduata suis ficulnea sucis
Aruit et siccis permansit mortua ramis
Omnis enim quicumque Deo nil fertile nutrit,
Ceu sterilis truncus lignis aequabitur ustis,
At iustus palmae similis florebit amoenae,
Semper habens frondes et tamquam Libana cedrus
Multiplicandus adest et vertice sidera tanget.
Post oblatus ei virtutem sensit erilem
Insanus sermone carens, quem faucibus artis
Angebat vis clausa mali, vitiumque tacendo
Prodiderat, sed cuncta solens infirma levare
Conditor obsessa pepulit de fauce latronem
Et voci patefecit iter nexuque soluto
Muta diu tacitas effudit lingua loquellas.
Post Dominus Pharisaea petens convivia cenae
Orantis dapibus sese inpertivit amici.
Tunc mulier, quam fama nocens et plurima vitae
Mordebant delicta suae, clementia supplex
Conruit amplectens vestigia, quaeque profusis
Inrigat incumbens lacrimis, et crine soluto
Nec tergere sacras nec cessat lambere plantas
Unguento flagrante fovens, sententia donec
Lata Dei, quem ferre manum non paenitet umquam,
Si nos paeniteat veterem quaesisse ruinam,
'Vade, fides, mulier, tua te salvavit ab omni'
Dixisset', quodcumque mali gessisse videris:
Utere pace mea'. magna est medicina fateri
Quod nocet abscondi, quoniam sua vulnera nutrit
Qui tegit et plagam trepidat nudare medenti.
En polluta diu, modicum purgata recessit
Per gemitum propriique lavans in gurgite fletus,
Munda suis lacrimis redit et detersa capillis.
Iamque Capharneae synagogam intraverat urbis
Rite docens populos. quem cum vidisset iniquus
Humano sub corde latens, clamore protervo
Spiritus infremuit 'quid nobis et tibi?' dicens,
'Perdere nos heu Christe, venis? scio denique qui sis,
Et sanctum cognosco Dei' nec plura locutus
Imperio terrente tacet hominemque reliquit
Pulsus et in vacuas fugiens evanuit auras.
Sic etiam variis finem languoribus esse
Fecit et exclusos semper reticere coëgit
Daemonas ac talem prohibet se pandere testem.
Olim quippe ferox et nigrae mortis amator
Ille nocens anguis, deiectus culmine caeli
Cum pompis sociisque suis omnique nefandae
Agmine militiae, Christum, quem noverat illic,
Conspicit in terris, velamine carnis opertum,
Et gemit esse homini Dominum virtutis amicum.
Dumque Tyri transgressus iter, Sidonia rursus
Arva legens, placidas Dominus calcaret harenas,
Curavit gemino miserum spiramine clausum,
Qui vocem non ore dabat, non aure trahebat,
Sidereaeque manus ruptis penetralibus omnes
Adtactu patuere fores, laetusque repente
Audirique loquens meruitque audire loquentes.
Tu quoque virtutis sensisti munus erilis
Procumbens oculis, cuius in lumine Christus
Expuit et speciem simulatae mortis ademit.
Hinc maiora docens populos caelestia verum
Se reserat sermone Deum turbasque frequentes,
Quae nimis inruerant, cupiens vitare parumper
Stagna petit parvaque sedens in Simonis alno,
Litore sistentem firmabat ab aequore plebem.
Et dictis iam finis erat; tunc altius actam
In pelagus iubet ire ratem vastoque profundo
Retia dimitti piscantia, quae nihil omnem
Claudere per noctem vacuo potuere labore.
Simon paret ovans et aquosis gentibus instans
Linea claustra iacit tantumque inmanis apertos
Implevit captura sinus, ut praeda redundans
Turbaret geminas cumulato pisce carinas:
Nam socia istic puppis erat: sic maxima saepe
Gaudia non ferimus propensaque vota timemus;
Quodque Deo facile est homines optare nec audent.
Talibus insignis virtutibus ibat in urbem,
Quae sit dicta Naim, populo vallatus opimo
Et grege discipulum, miserum cum comminus ecce
Conspicit ecferri iuvenem gelidumque cadaver,
Pluribus exsequiis et inani funere passum
Triste ministerium, cuius sors invida matrem
Iamdudum viduam gemina viduaverat urna.
Nec remorata diu pietas, inimica doloris,
Auxilium vitale tulit tactoque feretro
'Surge' ait 'o iuvenis'; parensque in tempore dicto
Mortuus adsurgit, residensque loquensque revixit
Atque comes genetricis abit: nam funere torpens
Et licet amissae passus discrimina vitae,
Non poterat famulus Domino clamante tacere
Nec vita praesente mori. mox agmine verso
Deponens trepidum recidivo tramite luctum,
Candida felicem revocavit pompa parentem.
Nec tibi parva salus Domino medicante, Maria,
Multiplici laesum curavit vulnere sensum,
Quam fera septenis rabies invaserat armis,
Daemonico cuneata globo; sed squameus anguis
Imperiosa sacri fugiens miracula verbi
Corde tuo depulsus abit volucresque per auras
In chaos infernae lapsus penetrale gehennae
Septem ingens gyros, septena volumina traxit.
Neve redundantem cumulato germine messem
Exiguis Dominus sineret languere colonis,
Discipulosque alios, quorum mens conscia recti
Puraque simplicitas numero meritoque refulgens
Aurea libra fuit, velut agnos praecipit inter
Sanguineos properare lupos 'adsumite' dicens
'Iura potestatis, nullum metuatis ut hostem;
Vipereasque minas et scorpion atque inimicae
Omnia virtutis sensu calcate fideli:
Nulla meis famulis feritas adversa nocebit.
Nec tantum hoc gaudete, viri, quod spiritus ater
Subiaceat vobis, quantum quod nomina vestra
Scribat in aeterno caelestis littera libro'.
Ius est quippe Dei vitam praeponere factis.
Nam merito cessante bono miracula nil sunt,
Quae faciunt plerumque mali, quibus arbiter orbis
'Nescio vos' dicturus erit, 'discedite cuncti
Artifices scelerum, rebus qui semper iniquis
Divinum simulastis opus'. sic tempore Moysi
Carminibus quidam vanae Memphitis in oris
Signa dabant non sponte Dei, sed imagine falsa
Visibus humanis magicas tribuere figuras.
Post Pharisaeorum cuiusdam principis intrat
Clarificare domum, non escam sumere tantum,
Ad quam tunc facili convenerat ille precatu.
Hic homo perspicuo distentus ventre tumebat
Plenus aquae gravidamque cutem suspenderat alvus,
Inclusam paritura necem. Iam membra fluebant
Adcrescente sinu, miserosque infusa per artus
Turgida perflatum macies tenuaverat aegrum
Inque uteri spatium totus convenerat hydrops.
Non tulit hanc speciem mundi Pater, et sua transit
Sabbata non curans, hominem curare paratus
Quem voluit magis esse suum: nam sabbata propter
Condita sunt hominem, non est homo sabbata propter.
Tunc pius umentem siccata corporis unda
Iussit abire luem: fluvidus mox viscera morbus
Deserit et vacuae resident in pectore fibrae
Carnalemque lacum pestis lymphata reliquit.
Coeperat interea Dominus Galilaea per arva
Transgrediens sancto quoddam pede tangere castrum.
Hunc procul ut videre decem maculosa gerentes
Leprosi portenta viri, quos corpore foedo
Discolor obscenis turpabat poena figuris,
'Praeceptor, miserere, potes namque omnia, Iesu',
Clamantes dixere simul: tunc flexa potestas,
Quae numquam pietate vacat, clementior infit:
'Ite, sacerdotum conspectibus ora referte!'
Cumque viam peterent, subito mundata vicissim
Mirantur sua membra viri variumque tuentes
Esse nihil sese pariter speculantur et omnes
Explorant proprias alterno lumine formas.
Ex quibus ut grates ageret pro munere tanto,
Vix unus reduci conversus tramite planta
Sternitur ad terram Dominum virtutis adorans
Atque sacerdoti vero sua protulit ora.
Denique pontificum princeps summusque sacerdos
Quis, nisi Christus, adest? gemini libaminis auctor
Ordine Melchisedech, cui dantur munera semper
Quae sua sunt, fructus segitis et gaudia vitis.
Cum residens caecus Timei filius illud
Propter iter, Dominum per quod cognoverat ire,
Vociferans crebro lumen clamore petisset
Nec populo prohibente tacens, accedere iussus
Ad Dominum palpante manu, visumque recepit
Et nullo ducente redit. quam fortiter instat
Inportuna fides! Quidquid res dura negarit,
Sola frequens votis oratio praestat honestis.
Unanimum panem sic ille petebat amicum,
Qui foribus clausis per opaca silentia noctis
Obnixeque diu confidenterque neganti
Vocibus adsiduis precibusque extorsit anhelis.
Praeteriensque viae Dominus loca Samaritanae
Humanam flagrante sitim collegerat aestu,
Fonsque perennis aquae, modicam desiderat undam,
Ut biberet qua corpus erat. tunc accola gentis
Stans mulier, parvum puteo quae traxerat haustum,
Cum dare cunctatur periturae munera lymphae,
Agnoscens propriam numeroso coniuge vitam,
Orat inexhausti tribui sibi dona fluenti,
Aeternam positura sitim, qua nemo carere
Dignus erit, Domini nisi mersus gurgite Christi
Percipiat placidas animae, non corporis undas.
Dumque sui media residens testudine templi
Ore tonans patrio directi ad pervia callis
Errantem populum monitis convertit amicis,
Ecce trahebatur magna stipante caterva
Turpis adulterii mulier lapidanda reatu,
Quam Pharisaea manus placido sub iudice sistens
Cum damnare parat, plus liberat; omnibus illis
Nam simul e turbis proprie sine crimine nullus
Accusator erat, saxum qui missile primus
Sumeret obscenae feriens contagia moechae.
Nec poterat quisquam fistucam vellere parvam
Ex oculo alterius, proprio qui lumine grandem
Sciret inesse trabem. profugus sic ille recessit
Impetus et clemens donat sententia culpam,
Iam non peccandi sub condicione solutam.
Nam vomitum quicumque suum canis ore relambit,
Nec veterem studet hic veniam nec habere futuram,
Huius damna tenens, huius conpendia perdens.
Inde means genitum cernit considere caecum,
Qui male praegnantis dilapsus ventre parentis
In lucem sine luce ruit. tunc sanguinis ille
Conditor humani mundique orientis origo,
Inperfecta diu proprii non passus haberi
Membra operis, natale lutum per claustra genarum
Inliniens hominem veteri de semine supplet.
Nec visum tamen ante capit, quam voce iubentis
Accepta Domini Siloam venisset ad undam
Et consanguinei tutus medicamine limi
Pura oculos fovisset aqua. mox ergo gemellas
Vultibus effulgent acies tandemque merentur
Ignotum spectare diem. Cognoscite cuncti,
Mystica quid doceant animos miracula nostros:
Caeca sumus proles miserae de fetibus Evae,
Portantes longo natas errore tenebras,
Sed dignante Deo mortalem sumere formam
Tegminis humani, facta est ex virgine nobis
Terra salutaris, quae fontibus abluta sacris
Clara renascentis reserat spiramina lucis.
Bethaniaeque solum repetens intrarat: ibique
Lazarus occidua tumulatus sorte iacebat
Iam quarto sine luce die claususque sepulchri
Marmore corruptum tabo exalabat odorem.
Flebant germanae, flebat populatio praesens,
Flebat et Omnipotens, sed corpore, non deitate,
Exanimosque artus illa pro parte dolebat,
Qua moriturus erat; lacrimis implevit amicum,
Maiestate Deum. quid credere, Martha, moraris?
Quidve, Maria, gemis? Christum dubitatis, an unum
Possit ab infernis hominem revocare cavernis,
Qui dabit innumeras post funera surgere turbas?
Ergo ubi clamantis Domini sonuit tuba dicens:
'Lazare, perge foras!', magno concussa pavore
Tartara dissiliunt, herebi patuere recessus,
Et tremuit letale chaos, mortisque profundae
Lex perit atque anima proprias repente medullas
Cernitur ante oculos vivens adstare cadaver.
Postque sepulchralem tamquam recreatus honorem
Ipse sibi moriens et postumus extat et heres.
Utque caduca vagi contemnens culmina saecli
Monstraret se rite Deum, non curribus altis,
Qui pompae mortalis honor, rapidisque quadrigis
Pulvereum sulcavit iter nec terga frementis
Ardua pressit equi, faleris qui pictus et ostro
Ora cruentatum mandentia concutit aurum,
Sed lento potius gestamine vilis aselli
Rectori suffecit honos, levis ungula cuius
Ut tanto sessore decus mirabile portans
Nobilior sub fasce foret, non illius inpar,
Qui patulo Christum licet in praesepe iacentem
Agnovit tamen esse Deum. plebs omnis adorans
In solido molles subiecit tramite vestes.
Dicite, gentiles populi, cui gloria regi
Talis in orbe fuit? Cui palmis compta vel umquam
Frondibus arboreis laudem caelestibus ymnis
Obvia turba dedit? Domino nisi cum patre Christo,
Qui regit aetherium princeps in principe regnum.
‹Cui Sanctus semper conregnat Spiritus aeque.›
Iām plăcĭdās Iōrdānĭs ĭtēm trānsgrēssŭs hărēnās,
Iūdaēaē sēctātŭs ĭtēr: sĭnĕ nōmĭnĕ mīxtūm
Vūlgŭs, ĕt īnnŭmĕrās rĕlĕvāns ā clādĕ cătērvās
Sūscĭpĭt īnfīrmōs ēt dāt dīscēdĕrĕ sānōs.
Nīl ĭgĭtūr sūmmō dē sē spērāntĭbŭs ūmquām
Dīffĭcĭle ēst cōnfērrĕ Dĕō, cuī prōnă făcūltās
Ārdŭă plānāre ēt cūrva īn dīrēctă rĕfērrĕ;
Ēt quīdquīd nātūră nĕgāt sē iūdĭcĕ praēstāt.
Nāmquĕ fŏrāmĕn ăcūs sīcūt pĕnĕtrārĕ cămēlūs
Mēmbrōrūm prō mōlĕ nĕquīt, sīc dīvĕs ŏpīmā
Fērtĭlĭtātĕ tŭmēns tĕnŭēm nōn pōssĕt ădīrĕ
Caēlēstīs rēgnī dūcēntem ād līmĭnă cāllēm,
Nī gĕnĭtōr rērūm, quī mūndūm lēgĕ cŏhērcēt
Ēt nūllā sūb lēgĕ mănēt, cuī cōndĕrĕ vēlle ēst
Quēm frōns nūllă vĭdēt, sēd tōtūm cōnspĭcĭt īpsĕ
'Hōc īnpōssĭbĭle ēst hŏmĭnī' dīxīssĕt, 'ăt āltō
Pōssĭbĭle ēst iūs ōmnĕ Dĕō', mūltīsquĕ mŏlēstūm
Dīvĭtĭbūs tāndēm făcĕrēt mītēscĕrĕ cēnsūm.
Nām prŏprĭās bĕnĕ trāctăs ŏpēs caēlōquĕ rĕcōndī
Thēnsaūrōs vūlt īllĕ sŭōs, ŭbĭ quīdquĭd hăbētūr
Nōn mōrdāx aērūgŏ vŏrāt, nōn tīnĕă sūlcāt,
Nēc mălĕ dēfōssūm fămŭlātūr fūrĭbŭs aūrūm,
Iēiūnīs quī fērrĕ cĭbūm, sĭtĭēntĭbŭs haūstūm,
Hōspĭtĭbūs tēctūm, nūdīs lārgītŭr ămīctūm,
Sōlātūr nēxōs īn cārcĕrĕ, pērfŏvĕt aēgrōs,
Ātque ălĭīs lārgūs, sĭbĭ tāntūm cōnstăt ĕgēnūs.
Nēc dŭbĭe īn caēlūm sūbstāntĭă pērvĕnĭt īllă,
Quaē Chrīstō cōnlātă dătūr sūb paūpĕrĕ fōrmā,
Quaē dāmnīs aūgmēntă căpīt, quaē spārgĭtŭr ūt sīt,
Quaē pĕrĭt ūt mănĕāt, quaē vītām mōrtŭă praēstāt.
Praētĕrĕā gĕmĭnōs Dŏmĭnūs cōnsīdĕrĕ caēcōs
Dūm quōddām trānsīrĕt ĭtēr cŏmĭtāntĕ cătērvā
Cōnspĭcĭt, ēxtīnctaē pōscēntēs mūnĕră fōrmaē
Flēbĭlĭbūsquĕ văgās īmplēntēs vōcĭbŭs aūrās.
Nēc cūnctātă sŏlēns pĭĕtās īnfērrĕ sălūtēm,
Quaē sēntīt flāgrārĕ fĭdēm, mōx lūmĭnă tāngēns
Ēvĭgĭlārĕ iŭbēt, quaē sōmnūs prēssĕrăt īngēns,
Ātquĕ dĭū claūsās rĕsĕrāns sūb frōntĕ fĕnēstrās
Īngrĕdĭēntĕ dĭē fēcīt dīscēdĕrĕ nōctēm.
Hīnc rĕpĕtītă săcrī grădĭēns pēr moēnĭă tēmplī
Lūmĭnă caēcātīs dĕdĭt ēt vēstīgĭă claūdīs.
Tālĭă Dāvĭtĭcām pōst fāctă rĕlīquĕrăt ūrbēm
Bēthănĭaē vīcīnă pĕtēns, ĕădēmquĕ rĕvērsūs
Clārēscēntĕ dĭē prŏpĕrābāt vīsĕrĕ tēctă.
Ēcce aūtēm mĕdĭīs ādstāns sūblīmĭs ĭn ārvīs
Frōndĕă fīcŭs ĕrāt, cūiūs īn rōbŏrĕ nūllūm
Rēppĕrĭt ēsŭrĭēns lūstrātō stīpĭtĕ pōmūm;
Ārbŏrĕīsquĕ cŏmīs 'iām nūnc ēx gērmĭnĕ vēstrō
Nūllŭs', ăīt, 'frūctūs rĕlĭquūm gĕnĕrētŭr ĭn aēvūm'.
Cōnfēstīm vĭdŭātă sŭīs fīcūlnĕă sūcīs
Ārŭĭt ēt sīccīs pērmānsīt mōrtŭă rāmīs
Ōmnĭs ĕnīm quīcūmquĕ Dĕō nīl fērtĭlĕ nūtrīt,
Ceū stĕrĭlīs trūncūs līgnīs aēquābĭtŭr ūstīs,
Āt iūstūs pālmaē sĭmĭlīs flōrēbĭt ămoēnaē,
Sēmpĕr hăbēns frōndēs ēt tāmquām Lībănă cēdrūs
Mūltĭplĭcāndŭs ădēst ēt vērtĭcĕ sīdĕră tāngēt.
Pōst ōblātŭs ĕī vīrtūtēm sēnsĭt ĕrīlēm
Īnsānūs sērmōnĕ cărēns, quēm faūcĭbŭs ārtīs
Āngēbāt vīs claūsă mălī, vĭtĭūmquĕ tăcēndō
Prōdĭdĕrāt, sēd cūnctă sŏlēns īnfīrmă lĕvārĕ
Cōndĭtŏr ōbsēssā pĕpŭlīt dē faūcĕ lătrōnēm
Ēt vōcī pătĕfēcĭt ĭtēr nēxūquĕ sŏlūtō
Mūtă dĭū tăcĭtās ēffūdīt līnguă lŏquēllās.
Pōst Dŏmĭnūs Phărĭsaēă pĕtēns cōnvīvĭă cēnaē
Ōrāntīs dăpĭbūs sēse īnpērtīvĭt ămīcī.
Tūnc mŭlĭēr, quām fāmă nŏcēns ēt plūrĭmă vītaē
Mōrdēbānt dēlīctă sŭaē, clēmēntĭă sūpplēx
Cōnrŭĭt āmplēctēns vēstīgĭă, quaēquĕ prŏfūsīs
Īnrĭgăt īncūmbēns lăcrĭmīs, ēt crīnĕ sŏlūtō
Nēc tērgērĕ săcrās nēc cēssāt lāmbĕrĕ plāntās
Ūnguēntō flāgrāntĕ fŏvēns, sēntēntĭă dōnēc
Lātă Dĕī, quēm fērrĕ mănūm nōn paēnĭtĕt ūmquām,
Sī nōs paēnĭtĕāt vĕtĕrēm quaēsīssĕ rŭīnām,
'Vādĕ, fĭdēs, mŭlĭēr, tŭă tē sālvāvĭt ăb ōmnī'
Dīxīssēt', quōdcūmquĕ mălī gēssīssĕ vĭdērīs:
Ūtĕrĕ pācĕ mĕā'. māgna ēst mĕdĭcīnă fătērī
Quōd nŏcĕt ābscōndī, quŏnĭām sŭă vūlnĕră nūtrīt
Quī tĕgĭt ēt plāgām trĕpĭdāt nūdārĕ mĕdēntī.
Ēn pōllūtă dĭū, mŏdĭcūm pūrgātă rĕcēssīt
Pēr gĕmĭtūm prŏprĭīquĕ lăvāns īn gūrgĭtĕ flētūs,
Mūndă sŭīs lăcrĭmīs rĕdĭt ēt dētērsă căpīllīs.
Iāmquĕ Căphārnēaē sўnăgōgam īntrāvĕrăt ūrbīs
Rītĕ dŏcēns pŏpŭlōs. quēm cūm vīdīssĕt ĭnīquūs
Hūmānō sūb cōrdĕ lătēns, clāmōrĕ prŏtērvō
Spīrĭtŭs īnfrĕmŭīt 'quīd nōbīs ēt tĭbĭ?' dīcēns,
'Pērdĕrĕ nōs heū Chrīstĕ, vĕnīs? scĭŏ dēnĭquĕ quī sīs,
Ēt sānctūm cōgnōscŏ Dĕī' nēc plūră lŏcūtūs
Īmpĕrĭō tērrēntĕ tăcēt hŏmĭnēmquĕ rĕlīquīt
Pūlsŭs ĕt īn văcŭās fŭgĭēns ēvānŭĭt aūrās.
Sīc ĕtĭām vărĭīs fīnēm lānguōrĭbŭs ēssĕ
Fēcĭt ĕt ēxclūsōs sēmpēr rĕtĭcērĕ cŏēgīt
Daēmŏnăs āc tālēm prŏhĭbēt sē pāndĕrĕ tēstēm.
Ōlīm quīppĕ fĕrōx ēt nīgraē mōrtĭs ămātōr
Īllĕ nŏcēns ānguīs, dēiēctūs cūlmĭnĕ caēlī
Cūm pōmpīs sŏcĭīsquĕ sŭīs ōmnīquĕ nĕfāndaē
Āgmĭnĕ mīlĭtĭaē, Chrīstūm, quēm nōvĕrăt īllīc,
Cōnspĭcĭt īn tērrīs, vēlāmĭnĕ cārnĭs ŏpērtūm,
Ēt gĕmĭt ēsse hŏmĭnī Dŏmĭnūm vīrtūtĭs ămīcūm.
Dūmquĕ Tўrī trānsgrēssŭs ĭtēr, Sīdōnĭă rūrsūs
Ārvă lĕgēns, plăcĭdās Dŏmĭnūs cālcārĕt hărēnās,
Cūrāvīt gĕmĭnō mĭsĕrūm spīrāmĭnĕ claūsūm,
Quī vōcēm nōn ōrĕ dăbāt, nōn aūrĕ trăhēbāt,
Sīdĕrĕaēquĕ mănūs rūptīs pĕnĕtrālĭbŭs ōmnēs
Ādtāctū pătŭērĕ fŏrēs, laētūsquĕ rĕpēntĕ
Aūdīrīquĕ lŏquēns mĕrŭītque aūdīrĕ lŏquēntēs.
Tū quŏquĕ vīrtūtīs sēnsīstī mūnŭs ĕrīlīs
Prōcūmbēns ŏcŭlīs, cūiūs īn lūmĭnĕ Chrīstūs
Ēxpŭĭt ēt spĕcĭēm sĭmŭlātaē mōrtĭs ădēmīt.
Hīnc māiōră dŏcēns pŏpŭlōs caēlēstĭă vērūm
Sē rĕsĕrāt sērmōnĕ Dĕūm tūrbāsquĕ frĕquēntēs,
Quaē nĭmĭs īnrŭĕrānt, cŭpĭēns vītārĕ părūmpēr
Stāgnă pĕtīt pārvāquĕ sĕdēns īn Sīmŏnĭs ālnō,
Lītŏrĕ sīstēntēm fīrmābăt ăb aēquŏrĕ plēbēm.
Ēt dīctīs iām fīnĭs ĕrāt; tūnc āltĭŭs āctām
Īn pĕlăgūs iŭbĕt īrĕ rătēm vāstōquĕ prŏfūndō
Rētĭă dīmīttī pīscāntĭă, quaē nĭhĭl ōmnēm
Claūdĕrĕ pēr nōctēm văcŭō pŏtŭērĕ lăbōrĕ.
Sīmōn pārĕt ŏvāns ĕt ăquōsīs gēntĭbŭs īnstāns
Līnĕă claūstră iăcīt tāntūmque īnmānĭs ăpērtōs
Īmplēvīt cāptūră sĭnūs, ūt praēdă rĕdūndāns
Tūrbārēt gĕmĭnās cŭmŭlātō pīscĕ cărīnās:
Nām sŏcĭa īstīc pūppĭs ĕrāt: sīc māxĭmă saēpĕ
Gaūdĭă nōn fĕrĭmūs prōpēnsăquĕ vōtă tĭmēmūs;
Quōdquĕ Dĕō făcĭle ēst hŏmĭnēs ōptārĕ nĕc aūdēnt.
Tālĭbŭs īnsīgnīs vīrtūtĭbŭs ībăt ĭn ūrbēm,
Quaē sīt dīctă Năīm, pŏpŭlō vāllātŭs ŏpīmō
Ēt grĕgĕ dīscĭpŭlūm, mĭsĕrūm cūm cōmmĭnŭs ēccĕ
Cōnspĭcĭt ēcfērrī iŭvĕnēm gĕlĭdūmquĕ cădāvēr,
Plūrĭbŭs ēxsĕquĭīs ĕt ĭnānī fūnĕrĕ pāssūm
Trīstĕ mĭnīstĕrĭūm, cūiūs sōrs īnvĭdă mātrēm
Iāmdūdūm vĭdŭām gĕmĭnā vĭdŭāvĕrăt ūrnā.
Nēc rĕmŏrātă dĭū pĭĕtās, ĭnĭmīcă dŏlōrīs,
Aūxĭlĭūm vītālĕ tŭlīt tāctōquĕ fĕrētrō
'Sūrge' ăĭt 'ō iŭvĕnīs'; pārēnsque īn tēmpŏrĕ dīctō
Mōrtŭŭs ādsūrgīt, rĕsĭdēnsquĕ lŏquēnsquĕ rĕvīxīt
Ātquĕ cŏmēs gĕnĕtrīcĭs ăbīt: nām fūnĕrĕ tōrpēns
Ēt lĭcĕt āmīssaē pāssūs dīscrīmĭnă vītaē,
Nōn pŏtĕrāt fămŭlūs Dŏmĭnō clāmāntĕ tăcērĕ
Nēc vītā praēsēntĕ mŏrī. mōx āgmĭnĕ vērsō
Dēpōnēns trĕpĭdūm rĕcĭdīvō trāmĭtĕ lūctūm,
Cāndĭdă fēlīcēm rĕvŏcāvīt pōmpă părēntēm.
Nēc tĭbĭ pārvă sălūs Dŏmĭnō mĕdĭcāntĕ, Mărīă,
Mūltĭplĭcī laēsūm cūrāvīt vūlnĕrĕ sēnsūm,
Quām fĕră sēptēnīs răbĭēs īnvāsĕrăt ārmīs,
Daēmŏnĭcō cŭnĕātă glŏbō; sēd squāmĕŭs ānguīs
Īmpĕrĭōsă săcrī fŭgĭēns mīrācŭlă vērbī
Cōrdĕ tŭō dēpūlsŭs ăbīt vŏlŭcrēsquĕ pĕr aūrās
Īn chăŏs īnfērnaē lāpsūs pĕnĕtrālĕ gĕhēnnaē
Sēptem īngēns gŷrōs, sēptēnă vŏlūmĭnă trāxīt.
Nēvĕ rĕdūndāntēm cŭmŭlātō gērmĭnĕ mēssēm
Ēxĭgŭīs Dŏmĭnūs sĭnĕrēt lānguērĕ cŏlōnīs,
Dīscĭpŭlōsque ălĭōs, quōrūm mēns cōnscĭă rēctī
Pūrăquĕ sīmplĭcĭtās nŭmĕrō mĕrĭtōquĕ rĕfūlgēns
Aūrĕă lībră fŭīt, vĕlŭt āgnōs praēcĭpĭt īntēr
Sānguĭnĕōs prŏpĕrārĕ lŭpōs 'ādsūmĭtĕ' dīcēns
'Iūră pŏtēstātīs, nūllūm mĕtŭātĭs ŭt hōstēm;
Vīpĕrĕāsquĕ mĭnās ēt scōrpĭŏn ātque ĭnĭmīcaē
Ōmnĭă vīrtūtīs sēnsū cālcātĕ fĭdēlī:
Nūllă mĕīs fămŭlīs fĕrĭtās ādvērsă nŏcēbīt.
Nēc tāntum hōc gaūdētĕ, vĭrī, quōd spīrĭtŭs ātēr
Sūbiăcĕāt vōbīs, quāntūm quōd nōmĭnă vēstră
Scrībăt ĭn aētērnō caēlēstīs līttĕră lībrō'.
Iūs ēst quīppĕ Dĕī vītām praēpōnĕrĕ fāctīs.
Nām mĕrĭtō cēssāntĕ bŏnō mīrācŭlă nīl sūnt,
Quaē făcĭūnt plērūmquĕ mălī, quĭbŭs ārbĭtĕr ōrbīs
'Nēscĭŏ vōs' dīctūrŭs ĕrīt, 'dīscēdĭtĕ cūnctī
Ārtĭfĭcēs scĕlĕrūm, rēbūs quī sēmpĕr ĭnīquīs
Dīvīnūm sĭmŭlāstĭs ŏpūs'. sīc tēmpŏrĕ Moŷsī
Cārmĭnĭbūs quīdām vānaē Mēmphītĭs ĭn ōrīs
Sīgnă dăbānt nōn spōntĕ Dĕī, sĕd ĭmāgĭnĕ fālsā
Vīsĭbŭs hūmānīs măgĭcās trĭbŭērĕ fĭgūrās.
Pōst Phărĭsaēōrūm cuīūsdām prīncĭpĭs īntrāt
Clārĭfĭcārĕ dŏmūm, nōn ēscām sūmĕrĕ tāntūm,
Ād quām tūnc făcĭlī cōnvēnĕrăt īllĕ prĕcātū.
Hīc hŏmŏ pērspĭcŭō dīstēntūs vēntrĕ tŭmēbāt
Plēnŭs ăquaē grăvĭdāmquĕ cŭtēm sūspēndĕrăt ālvūs,
Īnclūsām părĭtūră nĕcēm. Iām mēmbră flŭēbānt
Ādcrēscēntĕ sĭnū, mĭsĕrōsque īnfūsă pĕr ārtūs
Tūrgĭdă pērflātūm măcĭēs tĕnŭāvĕrăt aēgrūm
Īnque ŭtĕrī spătĭūm tōtūs cōnvēnĕrăt hŷdrōps.
Nōn tŭlĭt hānc spĕcĭēm mūndī Pătĕr, ēt sŭă trānsīt
Sābbătă nōn cūrāns, hŏmĭnēm cūrārĕ părātūs
Quēm vŏlŭīt măgĭs ēssĕ sŭūm: nām sābbătă prōptēr
Cōndĭtă sūnt hŏmĭnēm, nōn ēst hŏmŏ sābbătă prōptēr.
Tūnc pĭŭs ūmēntēm sīccātā cōrpŏrĭs ūndā
Iūssĭt ăbīrĕ lŭēm: flŭvĭdūs mōx vīscĕră mōrbūs
Dēsĕrĭt ēt văcŭaē rĕsĭdēnt īn pēctŏrĕ fībraē
Cārnālēmquĕ lăcūm pēstīs lŷmphātă rĕlīquīt.
Coēpĕrăt īntĕrĕā Dŏmĭnūs Gălĭlaēă pĕr ārvă
Trānsgrĕdĭēns sānctō quōddām pĕdĕ tāngĕrĕ cāstrūm.
Hūnc prŏcŭl ūt vīdērĕ dĕcēm măcŭlōsă gĕrēntēs
Lēprōsī pōrtēntă vĭrī, quōs cōrpŏrĕ foēdō
Dīscŏlŏr ōbscēnīs tūrpābāt poēnă fĭgūrīs,
'Praēcēptōr, mĭsĕrērĕ, pŏtēs nāmque ōmnĭă, Iēsū',
Clāmāntēs dīxērĕ sĭmūl: tūnc flēxă pŏtēstās,
Quaē nūmquām pĭĕtātĕ văcāt, clēmēntĭŏr īnfīt:
'Ītĕ, săcērdōtūm cōnspēctĭbŭs ōră rĕfērtĕ!'
Cūmquĕ vĭām pĕtĕrēnt, sŭbĭtō mūndātă vĭcīssīm
Mīrāntūr sŭă mēmbră vĭrī vărĭūmquĕ tŭēntēs
Ēssĕ nĭhīl sēsē părĭtēr spĕcŭlāntŭr ĕt ōmnēs
Ēxplōrānt prŏprĭās āltērnō lūmĭnĕ fōrmās.
Ēx quĭbŭs ūt grātēs ăgĕrēt prō mūnĕrĕ tāntō,
Vīx ūnūs rĕdŭcī cōnvērsūs trāmĭtĕ plāntā
Stērnĭtŭr ād tērrām Dŏmĭnūm vīrtūtĭs ădōrāns
Ātquĕ săcērdōtī vērō sŭă prōtŭlĭt ōră.
Dēnĭquĕ pōntĭfĭcūm prīncēps sūmmūsquĕ săcērdōs
Quīs, nĭsĭ Chrīstŭs, ădēst? gĕmĭnī lībāmĭnĭs aūctōr
Ōrdĭnĕ Mēlchĭsĕdēch, cuī dāntūr mūnĕră sēmpēr
Quaē sŭă sūnt, frūctūs sĕgĭtīs ēt gaūdĭă vītīs.
Cūm rĕsĭdēns caēcūs Tīmēī fīlĭŭs īllūd
Prōptĕr ĭtēr, Dŏmĭnūm pēr quōd cōgnōvĕrăt īrĕ,
Vōcĭfĕrāns crēbrō lūmēn clāmōrĕ pĕtīssēt
Nēc pŏpŭlō prŏhĭbēntĕ tăcēns, āccēdĕrĕ iūssūs
Ād Dŏmĭnūm pālpāntĕ mănū, vīsūmquĕ rĕcēpīt
Ēt nūllō dūcēntĕ rĕdīt. quām fōrtĭtĕr īnstāt
Īnpōrtūnă fĭdēs! Quīdquīd rēs dūră nĕgārīt,
Sōlă frĕquēns vōtīs ōrātĭŏ praēstăt hŏnēstīs.
Ūnănĭmūm pānēm sīc īllĕ pĕtēbăt ămīcūm,
Quī fŏrĭbūs claūsīs pĕr ŏpācă sĭlēntĭă nōctīs
Ōbnīxēquĕ dĭū cōnfīdēntērquĕ nĕgāntī
Vōcĭbŭs ādsĭdŭīs prĕcĭbūsque ēxtōrsĭt ănhēlīs.
Praētēriēnsquĕ vĭaē Dŏmĭnūs lŏcă Sāmărĭtānaē
Hūmānām flāgrāntĕ sĭtīm cōllēgĕrăt aēstū,
Fōnsquĕ pĕrēnnĭs ăquaē, mŏdĭcām dēsīdĕrăt ūndām,
Ūt bĭbĕrēt quā cōrpŭs ĕrāt. tūnc āccŏlă gēntīs
Stāns mŭlĭēr, pārvūm pŭtĕō quaē trāxĕrăt haūstūm,
Cūm dărĕ cūnctātūr pĕrĭtūraē mūnĕră lŷmphaē,
Āgnōscēns prŏprĭām nŭmĕrōsō cōniŭgĕ vītām,
Ōrăt ĭnēxhaūstī trĭbŭī sĭbĭ dōnă flŭēntī,
Aētērnām pŏsĭtūră sĭtīm, quā nēmŏ cărērĕ
Dīgnŭs ĕrīt, Dŏmĭnī nĭsĭ mērsūs gūrgĭtĕ Chrīstī
Pērcĭpĭāt plăcĭdās ănĭmaē, nōn cōrpŏrĭs ūndās.
Dūmquĕ sŭī mĕdĭā rĕsĭdēns tēstūdĭnĕ tēmplī
Ōrĕ tŏnāns pătrĭō dīrēcti ād pērvĭă cāllīs
Ērrāntēm pŏpŭlūm mŏnĭtīs cōnvērtĭt ămīcīs,
Ēccĕ trăhēbātūr māgnā stīpāntĕ cătērvā
Tūrpĭs ădūltĕrĭī mŭlĭēr lăpĭdāndă rĕātū,
Quām Phărĭsaēă mănūs plăcĭdō sūb iūdĭcĕ sīstēns
Cūm dāmnārĕ părāt, plūs lībĕrăt; ōmnĭbŭs īllīs
Nām sĭmŭl ē tūrbīs prŏprĭē sĭnĕ crīmĭnĕ nūllūs
Āccūsātŏr ĕrāt, sāxūm quī mīssĭlĕ prīmūs
Sūmĕrĕt ōbscēnaē fĕrĭēns cōntāgĭă moēchaē.
Nēc pŏtĕrāt quīsquām fīstūcām vēllĕrĕ pārvām
Ēx ŏcŭlo āltĕrĭūs, prŏprĭō quī lūmĭnĕ grāndēm
Scīrĕt ĭnēssĕ trăbēm. prŏfŭgūs sīc īllĕ rĕcēssīt
Īmpĕtŭs ēt clēmēns dōnāt sēntēntĭă cūlpām,
Iām nōn pēccāndī sūb cōndĭciŏnē sōlūtām.
Nām vŏmĭtūm quīcūmquĕ sŭūm cănĭs ōrĕ rĕlāmbīt,
Nēc vĕtĕrēm stŭdĕt hīc vĕnĭām nĕc hăbērĕ fŭtūrām,
Hūiūs dāmnă tĕnēns, hūiūs cōnpēndĭă pērdēns.
Īndĕ mĕāns gĕnĭtūm cērnīt cōnsīdĕrĕ caēcūm,
Quī mălĕ praēgnāntīs dīlāpsūs vēntrĕ părēntīs
Īn lūcēm sĭnĕ lūcĕ rŭīt. tūnc sānguĭnĭs īllĕ
Cōndĭtŏr hūmānī mūndīque ŏrĭēntĭs ŏrīgŏ,
Īnpērfēctă dĭū prŏprĭī nōn pāssŭs hăbērī
Mēmbra ŏpĕrīs, nātālĕ lŭtūm pēr claūstră gĕnārūm
Īnlĭnĭēns hŏmĭnēm vĕtĕrī dē sēmĭnĕ sūpplēt.
Nēc vīsūm tămĕn āntĕ căpīt, quām vōcĕ iŭbēntīs
Āccēptā Dŏmĭnī Sĭlŏām vēnīssĕt ăd ūndām
Ēt cōnsānguĭnĕī tūtūs mĕdĭcāmĭnĕ līmī
Pūra ŏcŭlōs fōvīssĕt ăquā. mōx ērgŏ gĕmēllās
Vūltĭbŭs ēffūlgēnt ăcĭēs tāndēmquĕ mĕrēntūr
Īgnōtūm spēctārĕ dĭēm. Cōgnōscĭtĕ cūnctī,
Mŷstĭcă quīd dŏcĕānt ănĭmōs mīrācŭlă nōstrōs:
Caēcă sŭmūs prōlēs mĭsĕraē dē fētĭbŭs Ēvaē,
Pōrtāntēs lōngō nātās ērrōrĕ tĕnēbrās,
Sēd dīgnāntĕ Dĕō mōrtālēm sūmĕrĕ fōrmām
Tēgmĭnĭs hūmānī, fācta ēst ēx vīrgĭnĕ nōbīs
Tērră sălūtārīs, quaē fōntĭbŭs āblŭtă sācrīs
Clāră rĕnāscēntīs rĕsĕrāt spīrāmĭnă lūcīs.
Bēthănĭaēquĕ sŏlūm rĕpĕtēns īntrārăt: ĭbīquĕ
Lāzărŭs ōccĭdŭā tŭmŭlātūs sōrtĕ iăcēbāt
Iām quārtō sĭnĕ lūcĕ dĭē claūsūsquĕ sĕpūlchrī
Mārmŏrĕ cōrrūptūm tābo ēxālābăt ŏdōrēm.
Flēbānt gērmānaē, flēbāt pŏpŭlātĭŏ praēsēns,
Flēbăt ĕt Ōmnĭpŏtēns, sēd cōrpŏrĕ, nōn dĕĭtātĕ,
Ēxănĭmōsque ārtūs īllā prō pārtĕ dŏlēbāt,
Quā mŏrĭtūrŭs ĕrāt; lăcrĭmīs īmplēvĭt ămīcūm,
Māiēstātĕ Dĕūm. quīd crēdĕrĕ, Mārthă, mŏrārīs?
Quīdvĕ, Mărīă, gĕmīs? Chrīstūm dŭbĭtātĭs, ăn ūnūm
Pōssĭt ăb īnfērnīs hŏmĭnēm rĕvŏcārĕ căvērnīs,
Quī dăbĭt īnnŭmĕrās pōst fūnĕră sūrgĕrĕ tūrbās?
Ērgo ŭbĭ clāmāntīs Dŏmĭnī sŏnŭīt tŭbă dīcēns:
'Lāzărĕ, pērgĕ fŏrās!', māgnō cōncūssă păvōrĕ
Tārtără dīssĭlĭūnt, hĕrĕbī pătŭērĕ rĕcēssūs,
Ēt trĕmŭīt lētālĕ chăōs, mōrtīsquĕ prŏfūndaē
Lēx pĕrĭt ātque ănĭmā prŏprĭās rēpēntĕ mĕdūllās
Cērnĭtŭr ānte ŏcŭlōs vīvēns ādstārĕ cădāvēr.
Pōstquĕ sĕpūlchrālēm tāmquām rĕcrĕātŭs hŏnōrēm
Īpsĕ sĭbī mŏrĭēns ēt pōstŭmŭs ēxtăt ĕt hērēs.
Ūtquĕ cădūcă văgī cōntēmnēns cūlmĭnă saēclī
Mōnstrārēt sē rītĕ Dĕūm, nōn cūrrĭbŭs āltīs,
Quī pōmpaē mōrtālĭs hŏnōr, răpĭdīsquĕ quădrīgīs
Pūlvĕrĕūm sūlcāvĭt ĭtēr nēc tērgă frĕmēntīs
Ārdŭă prēssĭt ĕquī, fălĕrīs quī pīctŭs ĕt ōstrō
Ōră crŭēntātūm māndēntĭă cōncŭtĭt aūrūm,
Sēd lēntō pŏtĭūs gēstāmĭnĕ vīlĭs ăsēllī
Rēctōrī sūffēcĭt hŏnōs, lĕvĭs ūngŭlă cūiūs
Ūt tāntō sēssōrĕ dĕcūs mīrābĭlĕ pōrtāns
Nōbĭlĭōr sūb fāscĕ fŏrēt, nōn īllĭŭs īnpār,
Quī pătŭlō Chrīstūm lĭcĕt īn praēsēpĕ iăcēntēm
Āgnōvīt tămĕn ēssĕ Dĕūm. plēbs ōmnĭs ădōrāns
Īn sŏlĭdō mōllēs sŭbĭēcīt trāmĭtĕ vēstēs.
Dīcĭtĕ, gēntīlēs pŏpŭlī, cuī glōrĭă rēgī
Tālĭs ĭn ōrbĕ fŭīt? Cŭĭ pālmīs cōmptă vĕl ūmquām
Frōndĭbŭs ārbŏrĕīs laūdēm caēlēstĭbŭs ŷmnīs
Ōbvĭă tūrbă dĕdīt? Dŏmĭnō nĭsĭ cūm pătrĕ Chrīstō,
Quī rĕgĭt aēthĕrĭūm prīncēps īn prīncĭpĕ rēgnūm.
‹Cuī Sānctūs sēmpēr cōnrēgnāt Spīrĭtŭs aēquē.›