VALERII MARTIALIS - EPIGRAMMATON LIBER VII

2

I

Āccĭpĕ bēllĭgĕraē crūdūm thōrācă Mĭnērvaē,

īpsă Mĕdūsaēaē ‖ quēm tĭmĕt īră cŏmaē.

Dūm văcăt, haēc, Caēsār, pŏtĕrīt lōrīcă vŏcārī:

pēctŏrĕ cūm sācrō ‖ sēdĕrĭt, aēgĭs ĕrīt.

II

Īnvĭă Sārmătĭcīs dŏmĭnī lōrīcă săgīttīs

ēt Mārtīs Gĕtĭcō ‖ tērgŏrĕ fīdă măgīs,

quām vĕl ăd Aētōlaē sēcūrām cūspĭdĭs īctūs

tēxŭĭt īnnŭmĕrī ‖ lūbrĭcŭs ūnguĭs ăprī:

fēlīx sōrtĕ tŭā, sācrūm cuī tāngĕrĕ pēctūs

fās ĕrĭt ēt nōstrī ‖ mēntĕ călērĕ dĕī.

Ī cŏmĕs ēt māgnōs īnlaēsă mĕrērĕ trĭūmphōs

pālmātaēquĕ dŭcēm, ‖ sēd cĭtŏ, rēddĕ tŏgaē.

III

Cūr nōn mīttŏ mĕōs tĭbĭ, Pōntĭlĭānĕ, lĭbēllōs?

Nē mĭhĭ tū mīttās, ‖ Pōntĭlĭānĕ, tŭōs.

IV

Ēssēt, Cāstrĭcĕ, cūm mălī cŏlōrīs,

vērsūs scrībĕrĕ coēpĭt Ōppĭānūs.

V

Sī dēsīdĕrĭūm, Caēsār, pŏpŭlīquĕ pătrūmquĕ

rēspĭcĭs ēt Lătĭaē ‖ gaūdĭă vēră tŏgaē,

rēddĕ dĕūm vōtīs pōscēntĭbŭs. Īnvĭdĕt hōstī

Rōmă sŭō, vĕnĭāt ‖ laūrĕă mūltă lĭcēt:

tērrārūm dŏmĭnūm prŏpĭūs vĭdĕt īllĕ tŭōquĕ

tērrētūr vūltū ‖ bārbărŭs ēt frŭĭtūr.

VI

Ēcquĭd Hўpērbŏrĕīs ād nōs cōnvērsŭs ăb ōrīs

Aūsŏnĭās Caēsār ‖ iām părăt īrĕ vĭās?

Cērtŭs ăbēst aūctōr sēd vōx hōc nūntĭăt ōmnīs

crēdŏ tĭbī, vērūm ‖ dīcĕrĕ, Fāmă, sŏlēs.

Pūblĭcă vīctrīcēs tēstāntūr gaūdĭă chārtaē,

Mārtĭă laūrĭgĕrā ‖ cūspĭdĕ pīlă vĭrēnt.

Rūrsŭs, ĭō, māgnōs clāmāt tĭbĭ Rōmă trĭūmphōs

īnvīctūsquĕ tŭā, ‖ Caēsăr, ĭn ūrbĕ sŏnās.

Sēd iām laētĭtĭaē quō sīt fīdūcĭă māiōr,

Sārmătĭcaē laūrūs ‖ nūntĭŭs īpsĕ vĕnī.

VII

Hībērnă quāmvĭs Ārctŏs ēt rŭdīs Peūcē

ĕt ūngŭlārūm pūlsĭbūs călēns Hīstēr

frāctūsquĕ cōrnū iām tĕr īnprŏbō Rhēnūs

tĕnĕāt dŏmāntēm rēgnă pērfĭdaē gēntīs

tē, sūmmĕ mūndī rēctŏr ēt părēns ōrbīs:

ăbēssĕ nōstrīs nōn tămēn pŏtēs vōtīs.

Īllĭc ĕt ŏcŭlīs ĕt ănĭmīs sŭmūs, Caēsār,

ădĕōquĕ mēntēs ōmnĭūm tĕnēs ūnūs

ŭt īpsă māgnĭ tūrbă nēscĭāt Cīrcī

ŭtrūmnĕ cūrrāt Pāssĕrīnŭs ān Tīgrīs.

VIII

Nūnc hĭlărēs, sī quāndŏ mĭhī, nūnc lūdĭtĕ, Mūsaē:

vīctŏr ăb Ōdrўsĭō ‖ rēddĭtŭr ōrbĕ dĕūs.

Cērtă făcīs pŏpŭlī tū prīmūs vōtă, Dĕcēmbēr:

iām lĭcĕt īngēntī ‖ dīcĕrĕ vōcĕ "Vĕnīt"!

Fēlīx sōrtĕ tŭā! Pŏtĕrās nōn cēdĕrĕ Iānō,

gaūdĭă sī nōbīs ‖ quaē dăbĭt īllĕ dărēs.

Fēstă cŏrōnātūs lūdēt cōnvīcĭă mīlēs,

īntēr laūrĭgĕrōs ‖ cūm cŏmĕs ībĭt ĕquōs.

Fās aūdīrĕ iŏcōs lĕvĭōrăquĕ cārmĭnă, Caēsār,

ēt tĭbĭ, sī lūsūs ‖ īpsĕ trĭūmphŭs ămāt.

IX

Cūm sēxāgīntā nŭmĕrēt Cāscēllĭŭs ānnōs,

īngĕnĭōsŭs hŏmo ēst: ‖ quāndŏ dĭsērtŭs ĕrīt?

X

Pēdīcātŭr Ĕrōs, fēllāt Lĭnŭs: Ōlĕ, quĭd ād tē

dē cŭtĕ quīd făcĭānt ‖ īllĕ vĕl īllĕ sŭā?

Cēntēnīs fŭtŭīt Măthŏ mīlĭbŭs: Ōlĕ, quĭd ād tē?

Nōn tū prōptĕrĕā ‖ sēd Măthŏ paūpĕr ĕrīt.

Īn lūcēm cēnāt Sērtārĭŭs: Ōlĕ, quĭd ād tē,

cūm lĭcĕāt tōtā ‖ stērtĕrĕ nōctĕ tĭbī?

Sēptīngēntă Tĭtō dēbēt Lŭpŭs: Ōlĕ, quĭd ād tē?

āssēm nē dĕdĕrīs ‖ crēdĭdĕrīsvĕ Lŭpō.

Īllūd dīssĭmŭlās ād tē quōd pērtĭnĕt, Ōlĕ,

quōdquĕ măgīs cūraē ‖ cōnvĕnĭt ēssĕ tŭaē.

Prō tŏgŭlā dēbēs: hōc ād tē pērtĭnĕt, Ōlĕ.

Quādrāntēm nēmō ‖ iām tĭbĭ crēdĭt: ĕt hōc.

Ūxōr moēchă tĭbi ēst: hōc ād tē pērtĭnĕt, Ōlĕ.

Pōscīt iām dōtēm ‖ fīlĭă grāndĭs: ĕt hōc.

Dīcĕrĕ quīndĕcĭēs pŏtĕrām quōd pērtĭnĕt ād tē:

sēd quĭd ăgās ād mē ‖ pērtĭnĕt, Ōlĕ, nĭhīl.

XI

Cōgīs mē călămō mănūquĕ nōstrā

ēmēndārĕ mĕōs, Pŭdēns, lĭbēllōs.

Ō quām mē nĭmĭūm prŏbās ămāsquĕ

quī vīs ārchĕtўpās hăbērĕ nūgās!

XII

Sīc mē frōntĕ lĕgāt dŏmĭnūs, Faūstīnĕ, sĕrēnā

ēxcĭpĭātquĕ mĕōs ‖ quā sŏlĕt aūrĕ iŏcōs,

ūt mĕă nēc iūstē quōs ōdīt pāgĭnă laēsīt

ēt mĭhĭ dē nūllō ‖ fāmă rŭbōrĕ plăcēt.

Quīd prōdēst, cŭpĭānt cūm quīdām nōstră vĭdērī,

sī quă Lўcāmbēō ‖ sānguĭnĕ tēlă mădēnt,

vīpĕrĕūmquĕ vŏmāt nōstrō sūb nōmĭnĕ vīrūs,

quī Phoēbī rădĭōs ‖ fērrĕ dĭēmquĕ nĕgāt?

Lūdĭmŭs īnnŏcŭī: scīs hōc bĕnĕ: iūrŏ pŏtēntīs

pēr gĕnĭūm Fāmaē ‖ Cāstălĭūmquĕ grĕgēm

pērquĕ tŭās aūrēs, māgnī mĭhĭ nūmĭnĭs īnstār,

lēctŏr ĭnhūmānā ‖ lībĕr ăb īnvĭdĭā.

XIII

Dūm Tībūrtīnīs ālbēscĕrĕ sōlĭbŭs aūdīt

āntīquī dēntīs ‖ fūscă Lўcōrĭs ĕbūr,

vēnĭt ĭn Hērcŭlĕōs cōllēs. Quīd Tībŭrĭs āltī

aūră vălēt! Pārvō ‖ tēmpŏrĕ nīgră rĕdīt.

XIV

Āccĭdĭt īnfāndūm nōstraē scĕlŭs, Aūlĕ, pŭēllaē;

āmīsīt lūsūs ‖ dēlĭcĭāsquĕ sŭās:

nōn quālēs tĕnĕrī plōrāvĭt ămīcă Cătūllī

Lēsbĭă, nēquĭtĭīs ‖ pāssĕrĭs ōrbă sŭī,

vēl Stēllaē cāntātă mĕō quās flēvĭt Ĭānthīs,

cūiŭs ĭn Ēlўsĭō ‖ nīgră cŏlūmbă vŏlāt:

lūx mĕă nōn căpĭtūr nūgīs nĕquĕ mōrĭbŭs īstīs

nēc dŏmĭnaē pēctūs ‖ tālĭă dāmnă mŏvēnt:

bīs dēnōs pŭĕrūm nŭmĕrāntēm pērdĭdĭt ānnōs,

mēntŭlă cuī nōndūm ‖ sēsquĭpĕdālĭs ĕrāt.

XV

Quīs pŭĕr hīc nĭtĭdīs ābsīstĭt Ĭānthĭdŏs ūndīs?

Ēffūgīt dŏmĭnām ‖ Nāĭdă nūmquĭd Hўlās?

Bēnē quōd sīlvā cŏlĭtūr Tīrŷnthĭŭs īstā

ēt quŏd ămātrīcēs ‖ tām prŏpĕ sērvăt ăquās!

Sēcūrūs lĭcĕt hōs fōntēs, Ārgŷnnĕ, mĭnīstrēs:

nīl făcĭēnt Nŷmphaē: ‖ nē vĕlĭt īpsĕ căvē.

XVI

Aēră dŏmī nōn sūnt, sŭpĕrēst hōc, Rēgŭlĕ, sōlūm

ūt tŭă vēndāmūs ‖ mūnĕră: nūmquĭd ĕmīs?

XVII

Rūfīs bīblĭŏthēcă dēlĭcātī,

vīcīnām vĭdĕt ūndĕ lēctŏr ūrbēm,

īntēr cārmĭnă sānctĭōră sī quīs

lāscīvaē fŭĕrīt lŏcūs Thălīaē,

hōs nīdō lĭcĕt īnsĕrās vĕl īmō,

sēptēm quōs tĭbĭ mīsĭmūs lĭbēllōs

aūctōrīs călămō sŭī nŏtātōs:

haēc īllīs prĕtĭūm făcīt lĭtūrā.

Āt tū mūnĕrĕ dēlĭcātă pārvō

quaē cāntābĕrĭs ōrbĕ nōtă tōtō,

pīgnūs pēctŏrĭs hōc mĕī tŭērē,

Iūlī bīblĭŏthēcă Mārtĭālīs.

XVIII

Cūm tĭbĭ sīt făcĭēs dē quā nēc fēmĭnă pōssīt

dīcĕrĕ, cūm cōrpūs ‖ nūllă lĭtūră nŏtēt,

cūr tē tām rārūs cŭpĭāt rĕpĕtātquĕ fŭtūtōr

mīrārīs? Vĭtĭum ēst ‖ nōn lĕvĕ, Gāllă, tĭbī.

Āccēssī quŏtĭēns ăd ŏpūs mīxtīsquĕ mŏvēmūr

īnguĭnĭbūs, cūnnūs ‖ nōn tăcĕt, īpsă tăcēs.

Dī făcĕrēnt ūt tū lŏquĕrērĭs ĕt īllĕ tăcērēt:

ōffēndōr cūnnī ‖ gārrŭlĭtātĕ tŭī.

Pēdĕrĕ tē māllēm: nāmque hōc nĕc ĭnūtĭlĕ dīcīt

Sŷmmăchŭs ēt rīsūm ‖ rēs mŏvĕt īstă sĭmūl.

Quīs rīdērĕ pŏtēst fătŭī pōppŷsmătă cūnnī?

Cūm sŏnăt hīc, cuī nōn ‖ mēntŭlă mēnsquĕ cădīt?

Dīc ălĭquīd sāltēm clāmōsōque ōbstrĕpĕ cūnnō

ēt, si ădĕō mūta ēs, ‖ dīscĕ vĕl īndĕ lŏquī.

XIX

Frāgmēntūm quōd vīlĕ pŭtās ĕt ĭnūtĭlĕ līgnūm,

haēc fŭĭt īgnōtī ‖ prīmă cărīnă mărīs,

quām nēc Cŷănĕaē quōndām pŏtŭērĕ rŭīnaē

frāngĕrĕ nēc Scўthĭcī ‖ trīstĭŏr īră frĕtī.

Saēcŭlă vīcērūnt: sēd quāmvīs cēssĕrĭt ānnīs,

sānctĭŏr ēst sālvā ‖ pārvă tăbēllă rătĕ.

XX

Nĭhĭl ēst mĭsēriūs nēc gŭlōsĭūs Sāntrā.

Rēctām vŏcātūs cūm cŭcūrrĭt ād cēnām,

quām tōt dĭēbūs nōctĭbūsquĕ cāptāvīt,

tēr pōscĭt āprī glāndŭlās, quătēr lūmbūm

ĕt ŭtrāmquĕ cōxām lĕpŏrĭs ēt dŭōs ārmōs,

nĕc ērŭbēscīt pēiĕrārĕ dē tūrdō

ĕt ōstrĕōrūm răpĕrĕ līvĭdōs cīrrōs.

Būccīs plăcēntaē sōrdĭdām lĭnīt māppām;

īllīc ĕt ūvaē cōnlŏcāntŭr ōllārēs

ēt Pūnĭcōrūm paūcă grānă mālōrūm

ĕt ēxcăvātaē pēllĭs īndĕcēns vōlvaē

ēt līppă fīcūs dēbĭlīsquĕ bōlētūs.

Sēd māppă cūm iām mīllĕ rūmpĭtūr fūrtīs,

rōsōs tĕpēntī spōndўlōs sĭnū cōndīt

ēt dēvŏrātō căpĭtĕ tūrtŭrēm trūncūm.

Cōllĭgĕrĕ lōngā tūrpĕ nēc pŭtāt dēxtrā

ănălēctă quīdquīd ēt cănēs rĕlīquērūnt.

Nĕc ēscŭlēntă sūffĭcīt gŭlaē praēdă,

mīxtō lăgōnām rēplĕt ād pĕdēs vīnō.

Haēc pēr dŭcēntās cūm dŏmūm tŭlīt scālās

sĕque ōbsĕrātā clūsĭt ānxĭūs cēllā

gŭlōsŭs īllĕ, pōstĕrō dĭē vēndīt.

XXI

Haēc ēst īllă dĭēs, māgnī quaē cōnscĭă pārtūs

Lūcānūm pŏpŭlīs ‖ ēt tĭbĭ, Pōllă, dĕdīt.

Heū! Nĕrŏ crūdēlīs nūllāque īnvīsĭŏr ūmbrā,

dēbŭĭt hōc sāltēm ‖ nōn lĭcŭīssĕ tĭbī.

XXII

Vātĭs Ăpōllĭnĕī māgnō mĕmŏrābĭlĭs ōrtū

lūx rĕdĭt: Āŏnĭdūm ‖ tūrbă, făvētĕ săcrīs.

Haēc mĕrŭīt, cūm tē tērrīs, Lūcānĕ, dĕdīssēt,

mīxtūs Cāstălĭaē ‖ Baētĭs ŭt ēssĕt ăquaē.

XXIII

Phoēbĕ, vĕnī, sēd quāntŭs ĕrās cūm bēllă tŏnāntī

īpsĕ dărēs Lătĭaē ‖ plēctră sĕcūndă lўraē.

Quīd tāntā prō lūcĕ prĕcēr? Tū, Pōllă, mărītūm

saēpĕ cŏlās ēt sē ‖ sēntĭăt īllĕ cŏlī.

XXIV

Cūm Iŭvĕnālĕ mĕō quaē mē cōmmīttĕrĕ tēmptās,

quīd nōn aūdēbīs, ‖ pērfĭdă līnguă, lŏquī?

Tē fīngēntĕ nĕfās Pўlădēn ōdīssĕt Ŏrēstēs,

Thēsĕă Pīrĭthŏī ‖ dēstĭtŭīssĕt ămōr,

tū Sĭcŭlōs frātrēs ēt māiūs nōmĕn Ătrīdās

ēt Lēdaē pŏtĕrās ‖ dīssŏcĭārĕ gĕnūs.

Hōc tĭbĭ prō mĕrĭtīs ēt tālĭbŭs īnprĕcŏr aūsī,

ūt făcĭās īllūd ‖ quōd, pŭtŏ, līnguă, făcīs.

XXV

Dūlcĭă cūm tāntūm scrībās ĕpĭgrāmmătă sēmpēr

ēt cērūssātā ‖ cāndĭdĭōră cŭtĕ,

nūllăquĕ mīcă sălīs nĕc ămārī fēllĭs ĭn īllīs

gūttă sĭt, ō dēmēns, ‖ vīs tămĕn īllă lĕgī!

Nēc cĭbŭs īpsĕ iŭvāt mōrsū fraūdātŭs ăcētī,

nēc grāta ēst făcĭēs ‖ cuī gĕlăsīnŭs ăbēst.

Īnfāntī mĕlĭmēlă dătō fătŭāsquĕ mărīscās:

nām mĭhĭ, quaē nōvīt ‖ pūngĕrĕ, Chīă săpīt.

XXVI

Ăpōllĭnārēm cōnvĕnī mĕūm, scāzōn,

ēt sī văcābīt - nē mŏlēstŭs āccēdās -,

hoc qualecumque, cuius aliqua pars ipse est,

dăbĭs: haēc - făcētūm cārmĕn - īnbŭānt aūrēs.

Sī tē rĕcēptūm frōntĕ vīdĕrīs tōtā,

nōtō rŏgābīs ūt făvōrĕ sūstēntēt.

Quāntō mĕārūm, scīs, ămōrĕ nūgārūm

flăgrēt: nĕc īpsĕ plūs ămārĕ tē pōssūm.

Cōntrā mălīgnōs ēssĕ sī cŭpīs tūtūs,

Ăpōllĭnārēm cōnvĕnī mĕūm, scāzōn.

XXVII

Tūscaē glāndĭs ăpēr pŏpŭlātŏr ĕt īlĭcĕ mūltā

iām pĭgĕr, Aētōlaē ‖ fāmă sĕcūndă fĕraē,

quēm mĕŭs īntrāvīt splēndēntī cūspĭdĕ Dēxtēr,

praēdă iăcēt nōstrīs ‖ īnvĭdĭōsă fŏcīs.

Pīnguēscānt mădĭdō laētī nīdōrĕ pĕnātēs

flāgrĕt ĕt ēxcīsō ‖ fēstă cŭlīnă iŭgō.

Sēd cŏcŭs īngēntēm pĭpĕrīs cōnsūmĕt ăcērvūm

āddĕt ĕt ārcānō ‖ mīxtă Fălērnă gărō:

ād dŏmĭnūm rĕdĕās, nōstēr tē nōn căpĭt īgnīs,

cōntūrbātŏr ăpēr: ‖ vīlĭŭs ēsŭrĭō.

XXVIII

Sīc Tībūrtīnaē crēscāt tĭbĭ sīlvă Dĭānaē

ēt prŏpĕrēt caēsūm ‖ saēpĕ rĕdīrĕ nĕmūs,

nēc Tārtēsĭăcīs Pāllās tŭă, Fūscĕ, trăpētīs

cēdăt ĕt īnmŏdĭcī ‖ dēnt bŏnă mūstă lăcūs;

sīc fŏră mīrēntūr, sīc tē Pālātĭă laūdēnt,

ēxcŏlăt ēt gĕmĭnās ‖ plūrĭmă pālmă fŏrēs:

ōtĭă dūm mĕdĭūs praēstāt tĭbĭ pārvă Dĕcēmbēr,

ēxĭgĕ, sēd cērtā, ‖ quōs lĕgĭs, aūrĕ iŏcōs.

"Scīrĕ lĭbēt vērūm? Rēs ēst haēc ārdŭă". Sēd tū

quōd tĭbĭ vīs dīcī ‖ dīcĕrĕ, Fūscĕ, pŏtēs.

XXIX

Thēstўlĕ, Vīctōrīs tōrmēntūm dūlcĕ Vŏcōnī,

quō nēmo ēst tōtō ‖ nōtĭŏr ōrbĕ pŭēr,

sīc ĕtĭām pŏsĭtīs fōrmōnsŭs ămērĕ căpīllīs

ēt plăcĕāt vātī ‖ nūllă pŭēllă tŭō:

paūlīspēr dŏmĭnī dōctōs sēpōnĕ lĭbēllōs,

cārmĭnă Vīctōrī ‖ dūm lĕgŏ pārvă tŭō.

Ēt Maēcēnātī, Mărŏ cūm cāntārĕt Ălēxīn,

nōtă tămēn Mārsī ‖ fūscă Mĕlaēnĭs ĕrāt.

XXX

Dās Pārthīs, dās Gērmānīs, dās, Caēlĭă, Dācīs,

nēc Cĭlĭcūm spērnīs ‖ Cāppădŏcūmquĕ tŏrōs;

ēt tĭbĭ dē Phărĭā Mēnphītĭcŭs ūrbĕ fŭtūtōr

nāvĭgăt, ā rūbrīs ‖ ēt nĭgĕr Īndŭs ăquīs;

nēc rĕcŭtītōrūm fŭgĭs īnguĭnă Iūdaēōrūm,

nēc tē Sārmătĭcō ‖ trānsĭt Ălānŭs ĕquō.

Quā rătĭōnĕ făcīs, cūm sīs Rōmānă pŭēllă,

quōd Rōmānă tĭbī ‖ mēntŭlă nūllă plăcēt?

XXXI

Raūcaē chōrtĭs ăvēs ĕt ōvă mātrūm

ēt flāvās mĕdĭō văpōrĕ Chīās

ēt fētūm quĕrŭlaē rŭdēm căpēllaē

nēc iām frīgŏrĭbūs părēs ŏlīvās

ēt cānūm gĕlĭdīs hŏlūs prŭīnīs

dē nōstrō tĭbĭ mīssă rūrĕ crēdīs?

Ō quām, Rēgŭlĕ, dīlĭgēntĕr ērrās!

Nīl nōstrī, nĭsĭ mē, fĕrūnt ăgēllī.

Quīdquīd vīlĭcŭs Ūmbĕr aūt cŏlōnūs

aūt rūs mārmŏrĕ tērtĭō nŏtātūm

aūt Tūscī tĭbĭ Tūscŭlīvĕ mīttūnt,

īd tōtā mĭhĭ nāscĭtūr Sŭbūrā.

XXXII

Āttĭcĕ, fācūndaē rĕnŏvās quī nōmĭnă gēntīs

nēc sĭnĭs īngēntēm ‖ cōntĭcŭīssĕ dŏmūm,

tē pĭă Cēcrŏpĭaē cŏmĭtātūr tūrbă Mĭnērvaē,

tē sēcrētă quĭēs, ‖ tē sŏphŏs ōmnĭs ămāt.

Āt iŭvĕnēs ălĭōs frāctā cŏlĭt aūrĕ măgīstēr

ēt răpĭt īnmĕrĭtās ‖ sōrdĭdŭs ūnctŏr ŏpēs.

Nōn pĭlă, nōn fōllīs, nōn tē pāgānĭcă thērmīs

praēpărăt aūt nūdī ‖ stīpĭtĭs īctŭs hĕbēs,

vāră nĕc īn lēntō cērōmătĕ brācchĭă tēndīs,

nōn hārpāstă văgūs ‖ pūlvĕrŭlēntă răpīs,

sēd cūrrīs nĭvĕās tāntūm prŏpĕ Vīrgĭnĭs ūndās

aūt ŭbĭ Sīdŏnĭō ‖ taūrŭs ămōrĕ călēt.

Pēr vărĭās ārtēs, ōmnīs quĭbŭs ārĕă sērvīt,

lūdĕrĕ, cūm lĭcĕāt ‖ cūrrĕrĕ, pīgrĭtĭa ēst.

XXXIII

Sōrdĭdĭōr caēnō cūm sīt tŏgă, cālcĕŭs aūtēm

cāndĭdĭōr prīmā ‖ sīt tĭbĭ, Cīnnă, nĭvĕ:

dēiēctō quĭd, ĭnēptĕ, pĕdēs pērfūndĭs ămīctū?

Cōllĭgĕ, Cīnnă, tŏgām; ‖ cālcĕŭs ēccĕ pĕrīt.

XXXIV

Quō pōssīt fĭĕrī mŏdō, Sĕvērĕ,

ūt vīr pēssĭmŭs ōmnĭūm Chărīnūs

ūnām rēm bĕnĕ fēcĕrīt, rĕquīrīs?

Dīcām, sēd cĭtŏ. Quīd Nĕrōnĕ pēiūs?

Quīd thērmīs mĕlĭūs Nĕrōnĭānīs?

Nōn dēst prōtĭnŭs, ēccĕ, dē mălīgnīs

quī sīc rāncĭdŭlō lŏquātŭr ōrĕ:

"Ūt quīd tū dŏmĭnī dĕīquĕ nōstrī

praēfērs mūnĕrĭbūs Nĕrōnĭānās"?

Thērmās praēfĕrŏ bālnĕīs cĭnaēdī.

XXXV

Īnguĭnă sūccīnctūs nīgrā tĭbĭ sērvŏs ălūtā

stāt, quŏtĭēns călĭdīs ‖ tōtă fŏvērĭs ăquīs.

Sēd mĕŭs, ūt dē mē tăcĕām, Laēcānĭă, sērvōs

Iūdaēūm nūdā ‖ sūb cŭtĕ pōndŭs hăbēt,

sēd nūdī tēcūm iŭvĕnēsquĕ sĕnēsquĕ lăvāntūr.

Ān sōla ēst sērvī ‖ mēntŭlă vēră tŭī?

Ēcquīd fēmĭnĕōs sĕquĕrīs, mātrōnă, rĕcēssūs,

sēcrētūsquĕ tŭā, ‖ cūnnĕ, lăvārĭs ăquā?

XXXVI

Cūm plŭvĭās mădĭdūmquĕ Iŏvēm pērfērrĕ nĕgārēt

ēt rŭdĭs hībērnīs ‖ vīllă nătārĕt ăquīs,

plūrĭmă, quaē pōssēt sŭbĭtōs ēffūndĕrĕ nīmbōs,

mūnĕrĭbūs vēnīt ‖ tēgŭlă mīssă tŭīs.

Hōrrĭdŭs, ēccĕ, sŏnāt Bŏrĕaē strīdōrĕ Dĕcēmbēr:

Stēllă, tĕgīs vīllām, ‖ nōn tĕgĭs āgrĭcŏlām.

XXXVII

Nōstī mōrtĭfĕrūm quaēstōrīs, Cāstrĭcĕ, sīgnūm?

Ēst ŏpĕraē prĕtĭūm ‖ dīscĕrĕ thētă nŏvūm:

ēxprĭmĕrēt quŏtĭēns rōrāntēm frīgŏrĕ nāsūm,

lētālēm iŭgŭlī ‖ iūssĕrăt ēssĕ nŏtām.

Tūrpĭs ăb īnvīsō pēndēbāt stīrĭă nāsō,

cūm flārēt mădĭdā ‖ faūcĕ Dĕcēmbĕr ătrōx:

cōllēgaē tĕnŭērĕ mănūs: quīd plūră rĕquīrīs?

Ēmūngī mĭsĕrō, ‖ Cāstrĭcĕ, nōn lĭcŭīt.

XXXVIII

Tāntŭs ĕs ēt tālīs nōstrī, Pŏlўphēmĕ, Sĕvērī

ūt tē mīrārī ‖ pōssĭt ĕt īpsĕ Cўclōps.

Sēd nēc Scŷllă mĭnōr. Quōd sī fĕră mōnstră dŭōrūm

iūnxĕrĭs, āltĕrĭūs ‖ fīĕt ŭtērquĕ tĭmōr.

XXXIX

Dīscūrsūs vărĭōs văgūmquĕ mānĕ

ēt fāstūs ĕt hăvē pŏtēntĭōrūm

cūm pērfērrĕ pătīquĕ iām nĕgārēt,

coēpīt fīngĕrĕ Caēlĭūs pŏdāgrām.

Quām dūm vōlt nĭmĭs ādprŏbārĕ vērām

ēt sānās lĭnĭt ōblĭgātquĕ plāntās

īncēdītquĕ grădū lăbōrĭōsō,

- quāntūm cūră pŏtēst ĕt ārs dŏlōrīs! -

dēsīt fīngĕrĕ Caēlĭūs pŏdāgrām.

XL

Hīc iăcĕt īllĕ sĕnēx Aūgūstā nōtŭs ĭn aūlā,

pēctŏrĕ nōn hŭmĭlī ‖ pāssŭs ŭtrūmquĕ dĕūm

nātōrūm pĭĕtās sānctīs quēm cōniŭgĭs ūmbrīs

mīscŭĭt: Ēlўsĭūm ‖ pōssĭdĕt āmbŏ nĕmūs.

Ōccĭdĭt īllă prĭōr vĭrĭdī fraūdātă iŭvēntā:

hīc prŏpĕ tēr sēnās ‖ vīxĭt Ŏlŷmpĭădās.

Sēd fēstīnātīs rāptūm tĭbĭ crēdĭdĭt ānnīs,

āspēxīt lăcrĭmās ‖ quīsquĭs, Ĕtrūscĕ, tŭās.

XLI

Cōsmĭcŏs ēssĕ tĭbī, Sēmprōnī Tūccă, vĭdērīs:

cōsmĭcă, Sēmprōnī, ‖ tām mălă quām bŏnă sūnt.

XLII

Mūnĕrĭbūs cŭpĭāt sī quīs cōntēndĕrĕ tēcūm,

aūdĕăt hīc ĕtĭām, ‖ Cāstrĭcĕ, cārmĭnĭbūs.

Nōs tĕnŭēs ĭn ŭtrōquĕ sŭmūs vīncīquĕ părātī:

īndĕ sŏpōr nōbīs ‖ ēt plăcĕt āltă quĭēs.

Tām mălă cūr ĭgĭtūr dĕdĕrīm tĭbĭ cārmĭnă, quaērīs?

Ālcĭnŏō nūllūm ‖ pōmă dĕdīssĕ pŭtās?

XLIII

Prīmum ēst ūt praēstēs, sī quīd tē, Cīnnă, rŏgābō;

īllūd deīndĕ sĕquēns ‖ ūt cĭtŏ, Cīnnă, nĕgēs.

Dīlĭgŏ praēstāntēm; nōn ōdī, Cīnnă, nĕgāntēm:

sēd tū nēc praēstās ‖ nēc cĭtŏ, Cīnnă, nĕgās.

XLIV

Māxĭmŭs īllĕ tŭūs, Ŏvĭdī, Caēsōnĭŭs hīc ēst,

cūiŭs ădhūc vūltūm ‖ vīvĭdă cēră tĕnēt.

Hūnc Nĕrŏ dāmnāvīt: sēd tū dāmnārĕ Nĕrōnēm

aūsŭs ĕs ēt prŏfŭgī, ‖ nōn tŭă, fātă sĕquī:

aēquŏră pēr Scŷllaē māgnūs cŏmĕs ēxŭlĭs īstī,

quī mŏdŏ nōlŭĕrās ‖ cōnsŭlĭs īrĕ cŏmēs.

Sī vīctūră mĕīs māndāntūr nōmĭnă chārtīs

ēt fās ēst cĭnĕrī ‖ mē sŭpĕrēssĕ mĕō:

aūdĭĕt hōc praēsēns vēntūrăquĕ tūrbă fŭīssĕ

īllī tē, Sĕnĕcaē ‖ quōd fŭĭt īllĕ sŭō.

XLV

Fācūndī Sĕnĕcaē pŏtēns ămīcūs,

cārō prōxĭmŭs aūt prĭōr Sĕrēnō,

hīc ēst Māxĭmŭs īllĕ, quēm frĕquēntī

fēlīx līttĕră pāgĭnā sălūtāt.

Hūnc tū pēr Sĭcŭlās sĕcūtŭs ūndās,

ō nūllīs, Ŏvĭdī, tăcēndĕ līnguīs,

sprēvīstī dŏmĭnī fŭrēntĭs īrās.

Mīrētūr Pўlădēn sŭūm vĕtūstās,

haēsīt quī cŏmĕs ēxŭlī părēntīs.

Quīs dīscrīmĭnă cōnpărēt dŭōrūm?

Haēsīstī cŏmĕs ēxŭlī Nĕrōnīs.

XLVI

Cōmmēndārĕ tŭūm dūm vīs mĭhĭ cārmĭnĕ mūnūs

Maēŏnĭōquĕ cŭpīs ‖ dōctĭŭs ōrĕ lŏquī,

ēxcrŭcĭās mūltīs părĭtēr mē tēquĕ dĭēbūs,

ēt tŭă dē nōstrō, ‖ Prīscĕ, Thălīă tăcēt.

Dīvĭtĭbūs pŏtĕrīs mūsās ĕlĕgōsquĕ sŏnāntēs

mīttĕrĕ: paūpĕrĭbūs ‖ mūnĕră pēză dătŏ.

XLVII

Dōctōrūm Lĭcĭnī cĕlĕbērrĭmĕ Sūră vĭrōrūm,

cūiūs prīscă grăvīs ‖ līnguă rĕdūxĭt ăvōs,

rēddĕrĭs - heū, quāntō fātōrūm mūnĕrĕ! - nōbīs

gūstātā Lēthēs ‖ paēnĕ rĕmīssŭs ăquā.

Pērdĭdĕrānt iām vōtă mĕtūm sēcūrăquĕ flēbāt

†trīstĭtĭa ēt lăcrĭmīs ‖ iāmquĕ pĕrāctŭs ĕrās†:

nōn tŭlĭt īnvĭdĭām tăcĭtī rēgnātŏr Ăvērnī

ēt rāptās Fātīs ‖ rēddĭdĭt īpsĕ cŏlūs.

Scīs ĭgĭtūr quāntās hŏmĭnūm mōrs fālsă quĕrēlās

mōvĕrĭt ēt frŭĕrīs ‖ pōstĕrĭtātĕ tŭā.

Vīvĕ vĕlūt rāptō fŭgĭtīvăquĕ gaūdĭă cārpĕ

pērdĭdĕrīt nūllūm ‖ vītă rĕvērsă dĭēm.

XLVIII

Cūm mēnsās hăbĕāt fĕrē trĕcēntās,

prō mēnsīs hăbĕt Ānnĭūs mĭnīstrōs:

trānscūrrūnt găbătaē vŏlāntquĕ lāncēs.

Hās vōbīs ĕpŭlās hăbētĕ, laūtī:

nōs ōffēndĭmŭr āmbŭlāntĕ cēnā.

XLIX

Pārvă sŭbūrbānī mūnūscŭlă mīttĭmŭs hōrtī:

faūcĭbŭs ōvă tŭīs, ‖ pōmă, Sĕvērĕ, gŭlaē.

L

Fōns dŏmĭnaē, rēgīnă lŏcī quō gaūdĕt Ĭānthīs,

glōrĭă cōnspĭcŭaē ‖ dēlĭcĭūmquĕ dŏmūs,

cūm tŭă tōt nĭvĕīs ōrnētūr rīpă mĭnīstrīs

ēt Gănўmēdēō ‖ lūcĕăt ūndă chŏrō:

quīd făcĭt Ālcīdēs sīlvā sācrātŭs ĭn īstā?

Tām vīcīnă tĭbī ‖ cūr tĕnĕt āntră dĕūs?

Nūmquīd Nŷmphārūm nōtōs ōbsērvăt ămōrēs,

tām mūltī părĭtēr ‖ nē răpĭāntŭr Hўlaē?

LI

Mērcārī nōstrās sī tē pĭgĕt, Ūrbĭcĕ, nūgās

ēt lāscīvă tămēn ‖ cārmĭnă nōssĕ lĭbēt,

Pōmpĕĭūm quaērēs - ēt nōstī fōrsĭtăn - Aūctūm;

ūltōrīs prīmā ‖ Mārtĭs ĭn aēdĕ sĕdēt:

iūrĕ mădēns vărĭōquĕ tŏgaē līmātŭs ĭn ūsū

nōn lēctōr mĕŭs hīc, ‖ Ūrbĭcĕ, sēd lĭbĕr ēst.

Sīc tĕnĕt ābsēntēs nōstrōs cāntātquĕ lĭbēllōs

ūt pĕrĕāt chārtīs ‖ līttĕră nūllă mĕīs:

dēnĭquĕ, sī vēllēt, pŏtĕrāt scrīpsīssĕ vĭdērī;

sēd fāmaē māvūlt ‖ īllĕ făvērĕ mĕaē.

Hūnc lĭcĕt ā dĕcŭmā - nĕque ĕnīm sătĭs āntĕ văcābīt -

sōllĭcĭtēs, căpĭēt ‖ cēnŭlă pārvă dŭōs;

īllĕ lĕgēt, bĭbĕ tū; nōlīs lĭcĕt, īllĕ sŏnābīt:

ēt cūm "Iām sătĭs ēst" ‖ dīxĕrĭs, īllĕ lĕgēt.

LII

Grātum ēst quōd Cĕlĕrī nōstrōs lĕgĭs, Aūctĕ, lĭbēllōs,

sī tămĕn ēt Cĕlĕrēm ‖ quōd lĕgĭs, Aūctĕ, iŭvāt.

Īllĕ mĕās gēntēs ēt Cēltās rēxĭt Hĭbērōs,

nēc fŭĭt īn nōstrō ‖ cērtĭŏr ōrbĕ fĭdēs.

Māiōr mē tāntō rĕvĕrēntĭă tūrbăt ĕt aūrēs

nōn aūdītōrīs, ‖ iūdĭcĭs ēssĕ pŭtō.

LIII

Ōmnĭă mīsīstī mĭhĭ Sātūrnālĭbŭs, Ūmbēr,

mūnĕră, cōntŭlĕrānt ‖ quaē tĭbĭ quīnquĕ dĭēs:

bīs sēnōs trĭplĭcēs ēt dēntīscālpĭă sēptēm;

hīs cŏmĕs āccēssīt ‖ spōngĕă, māppă, călīx,

sēmŏdĭūsquĕ făbaē cūm vīmĭnĕ Pīcēnārūm

ēt Lālētānaē ‖ nīgră lăgōnă săpaē;

pārvăquĕ cūm cānīs vēnērūnt cōttănă prūnīs

ēt Lĭbўcaē fīcī ‖ pōndĕrĕ tēstă grăvīs.

Vīx pŭtŏ trīgīntā nūmmōrūm tōtă fŭīssĕ

mūnĕră quaē grāndēs ‖ ōctŏ tŭlērĕ Sўrī.

Quāntō cōmmŏdĭūs nūllō mĭhĭ fērrĕ lăbōrĕ

ārgēntī pŏtŭīt ‖ pōndĕră quīnquĕ pŭēr!

LIV

Sēmpēr mānĕ mĭhī dē mē mĕră sōmnĭă nārrās,

quaē mŏvĕānt ănĭmūm ‖ sōllĭcĭtēntquĕ mĕūm.

Iām prĭŏr ād faēcēm, sĕd ĕt haēc vīndēmĭă vēnīt,

ēxōrāt nōctēs ‖ dūm mĭhĭ sāgă tŭās;

cōnsūmpsī sālsāsquĕ mŏlās ēt tūrĭs ăcērvōs;

dēcrēvērĕ grĕgēs, ‖ dūm cădĭt āgnă frĕquēns;

nōn pōrcūs, nōn chōrtĭs ăvēs, nōn ōvă sŭpērsūnt.

Aūt vĭgĭla aūt dōrmī, ‖ Nāsĭdĭānĕ, tĭbī.

LV

Nūllī mūnĕră, Chrēstĕ, sī rĕmīttīs,

nēc nōbīs dĕdĕrīs rĕmīsĕrīsquĕ:

crēdām tē sătĭs ēssĕ lībĕrālēm.

Sēd sī rēddĭs Ăpīcĭō Lŭpōquĕ

ēt Gāllō Tĭtĭōquĕ Caēsĭōquĕ,

līngēs nōn mĭhĭ - nām prŏba ēt pŭsīlla ēst -

sēd quaē dē Sŏlўmīs vĕnīt pĕrūstīs

dāmnātām mŏdŏ mēntŭlām trĭbūtīs.

LVI

Āstră pŏlūmquĕ pĭē cēpīstī mēntĕ, Răbīrī,

Pārrhăsĭām mīrā ‖ quī strŭĭs ārtĕ dŏmūm.

Phīdĭăcō sī dīgnă Iŏvī dărĕ tēmplă părābīt,

hās pĕtĕt ā nōstrō ‖ Pīsă Tŏnāntĕ mănūs.

LVII

Cāstŏră dē Pōllūcĕ Găbīnĭă fēcĭt Ăchīllān:

pŷx ăgăthōs fŭĕrāt, ‖ nūnc ĕrĭt hīppŏdămōs.

LVIII

Iām sēx aūt sēptēm nūpsīstī, Gāllă, cĭnaēdīs,

dūm cŏmă tē nĭmĭūm ‖ pēxăquĕ bārbă iŭvāt.

Deīnde ēxpērtă lătūs mădĭdōquĕ sĭmīllĭmă lōrō

īnguĭnă nēc lāssā ‖ stārĕ cŏāctă mănū

dēsĕrĭs īnbēllēs thălămōs mōllēmquĕ mărītūm,

rūrsŭs ĕt īn sĭmĭlēs ‖ dēcĭdĭs ūsquĕ tŏrōs.

Quaēre ălĭquēm Cŭrĭōs sēmpēr Făbĭōsquĕ lŏquēntēm,

hīrsūtum ēt dūrā ‖ rūstĭcĭtātĕ trŭcēm:

īnvĕnĭēs: sĕd hăbēt trīstīs quŏquĕ tūrbă cĭnaēdōs:

dīffĭcĭle ēst vērō ‖ nūbĕrĕ, Gāllă, vĭrō.

LIX

Nōn cēnāt sĭne ăprō nōstēr, Tĭtĕ, Caēcĭlĭānūs.

bēllūm cōnvīvām ‖ Caēcĭlĭānŭs hăbēt.

LX

Tārpeīaē vĕnĕrāndĕ rēctŏr aūlaē,

quēm sālvō dŭcĕ crēdĭmūs Tŏnāntēm,

cūm vōtīs sĭbĭ quīsquĕ tē fătīgēt

ēt pōscāt dărĕ quaē dĕī pŏtēstīs:

nīl prō mē mĭhĭ, Iūppĭtēr, pĕtēntī

nē sūscēnsŭĕrīs vĕlūt sŭpērbō.

Tē prō Caēsărĕ dēbĕō rŏgārē:

prō mē dēbĕŏ Caēsărēm rŏgārē.

LXI

Ābstŭlĕrāt tōtām tĕmĕrārĭŭs īnstĭtŏr ūrbēm

īnquĕ sŭō nūllūm ‖ līmĭnĕ līmĕn ĕrāt.

Iūssīstī tĕnŭīs, Gērmānĭcĕ, crēscĕrĕ vīcōs,

ēt mŏdŏ quaē fŭĕrāt ‖ sēmĭtă, fāctă vĭa ēst.

Nūllă cătēnātīs pīla ēst praēcīnctă lăgōnīs

nēc praētōr mĕdĭō ‖ cōgĭtŭr īrĕ lŭtō,

strīngĭtŭr īn dēnsā nēc caēcă nŏvācŭlă tūrbā

ōccŭpăt aūt tōtās ‖ nīgră pŏpīnă vĭās.

Tōnsōr, cōpŏ, cŏcūs, lănĭūs sŭă līmĭnă sērvānt.

Nūnc Rōma ēst, nūpēr ‖ māgnă tăbērnă fŭīt.

LXII

Rēclūsīs fŏrĭbūs grāndēs pērcīdĭs, Ămīllĕ,

ēt tē dēprēndī, ‖ cūm făcĭs īstă, cŭpīs,

nē quīd lībērtī nārrēnt sērvīquĕ pătērnī

ēt nĭgĕr ōblīquā ‖ gārrŭlĭtātĕ clĭēns.

Nōn pēdīcārī sē quī tēstātŭr, Ămīllĕ,

īllūd saēpĕ făcīt ‖ quōd sĭnĕ tēstĕ făcīt.

LXIII

Pērpĕtŭī nūmquām mŏrĭtūră vŏlūmĭnă Sīlī

quī lĕgĭs ēt Lătĭā ‖ cārmĭnă dīgnă tŏgā,

Pīĕrĭōs tāntūm vātī plăcŭīssĕ rĕcēssūs

crēdĭs ĕt Āŏnĭaē ‖ Bācchĭcă sērtă cŏmaē?

Sācră cŏthūrnātī nōn āttĭgĭt āntĕ Mărōnīs

īmplēvīt māgnī ‖ quām Cĭcĕrōnĭs ŏpūs:

hūnc mīrātŭr ădhūc cēntūm grăvĭs hāstă vĭrōrūm,

hūnc lŏquĭtūr grātō ‖ plūrĭmŭs ōrĕ clĭēns.

Pōstquām bīs sēnīs īngēntēm fāscĭbŭs ānnūm

rēxĕrăt ādsērtō ‖ quī săcĕr ōrbĕ fŭīt,

ēmĕrĭtōs Mūsīs ēt Phoēbō trādĭdĭt ānnōs

prōquĕ sŭō cĕlĕbrāt ‖ nūnc Hĕlĭcōnă fŏrō.

LXIV

Quī tōnsōr fŭĕrās tōtā nōtīssĭmŭs ūrbĕ

ēt pōst hōc dŏmĭnaē ‖ mūnĕrĕ fāctŭs ĕquēs,

Sīcănĭās ūrbēs Aētnaēăquĕ rēgnă pĕtīstī,

Cīnnămĕ, cūm fŭgĕrēs ‖ trīstĭă iūră fŏrī.

Quā nūnc ārtĕ grăvēs tŏlĕrābĭs ĭnūtĭlĭs ānnōs?

Quīd făcĭt īnfēlīx ‖ ēt fŭgĭtīvă quĭēs?

Nōn rhētōr, nōn grāmmătĭcūs lūdīvĕ măgīstēr,

nōn Cўnĭcūs, nōn tū ‖ Stōĭcŭs ēssĕ pŏtēs,

vēndĕrĕ nēc vōcēm Sĭcŭlīs plaūsūmquĕ thĕātrīs:

quōd sŭpĕrēst, ĭtĕrūm, ‖ Cīnnămĕ, tōnsŏr ĕrīs.

LXV

Līs tē bīs dĕcŭmaē nŭmĕrāntēm frīgŏră brūmaē

cōntĕrĭt ūnă trĭbūs, ‖ Gārgĭlĭānĕ, fŏrīs.

Āh mĭsĕr ēt dēmēns! Vīgīntī lītĭgăt ānnīs

quīsquām cuī vīncī, ‖ Gārgĭlĭānĕ, lĭcēt?

LXVI

Hērēdēm Făbĭūs Lābiēnum ēx āssĕ rĕlīquīt:

plūs mĕrŭīssĕ tămēn ‖ sē Lăbĭēnŭs ăīt.

LXVII

Pēdīcāt pŭĕrōs trĭbās Phĭlaēnīs

ēt tēntīgĭnĕ saēvĭōr mărītī

ūndēnās dŏlăt īn dĭē pŭēllās.

Hārpāstō quŏquĕ sūblĭgātă lūdīt

ēt flāvēscĭt hăphē, grăvēsquĕ draūcīs

hāltērās făcĭlī rŏtāt lăcērtō,

ēt pūtrī lŭtŭlēntă dē pălaēstrā

ūnctī vērbĕrĕ vāpŭlāt măgīstrī:

nēc cēnāt prĭŭs aūt rĕcūmbĭt āntē

quām sēptēm vŏmŭīt mĕrōs dĕūncēs;

ād quōs fās sĭbĭ tūnc pŭtāt rĕdīrĕ,

cūm cōloēphĭă sēdĕcīm cŏmēdīt.

Pōst haēc ōmnĭă cūm lĭbīdĭnātūr,

nōn fēllāt - pŭtăt hōc părūm vĭrīlĕ -,

sēd plānē mĕdĭās vŏrāt pŭēllās.

Dī mēntēm tĭbĭ dēnt tŭām, Phĭlaēnī,

cūnnūm līngĕrĕ quaē pŭtās vĭrīlē.

LXVIII

Cōmmēndārĕ mĕās, Īnstāntī Rūfĕ, Cămēnās

pārcĕ prĕcōr sŏcĕrō: ‖ sērĭă fōrsăn ămāt.

Quōd sī lāscīvōs ādmīttĭt ĕt īllĕ lĭbēllōs,

haēc ĕgŏ vēl Cŭrĭō ‖ Fābrĭcĭōquĕ lĕgām.

LXIX

Haēc ēst īllă tĭbī prōmīssă Thĕōphĭlă, Cānī,

cūiūs Cēcrŏpĭā ‖ pēctŏră dōtĕ mădēnt.

Hānc sĭbĭ iūrĕ pĕtāt māgnī sĕnĭs Āttĭcŭs hōrtūs,

nēc mĭnŭs ēssĕ sŭām ‖ Stōĭcă tūrbă vĕlīt.

Vīvĕt ŏpūs quōdcūmquĕ pĕr hās ēmīsĕrĭs aūrēs;

tām nōn fēmĭnĕūm ‖ nēc pŏpŭlārĕ săpīt.

Nōn tŭă Pāntaēnīs nĭmĭūm sē praēfĕrăt īllī,

quāmvīs Pīĕrĭō ‖ sīt bĕnĕ nōtă chŏrō.

Cārmĭnă fīngēntēm Sāpphō laūdābăt ămātrīx:

cāstĭŏr haēc ēt nōn ‖ dōctĭŏr īllă fŭīt.

LXX

Īpsārūm trĭbădūm trĭbās, Phĭlaēnī,

rēctē, quām fŭtŭīs, vŏcās ămīcām.

LXXI

Fīcōsa ēst ūxōr, fīcōsŭs ĕt īpsĕ mărītūs,

fīlĭă fīcōsa ēst ‖ ēt gĕnĕr ātquĕ nĕpōs,

nēc dīspēnsātōr nēc vīlĭcŭs ūlcĕrĕ tūrpī

nēc rĭgĭdūs fōssōr ‖ sēd nĕc ărātŏr ĕgēt.

Cūm sīnt fīcōsī părĭtēr iŭvĕnēsquĕ sĕnēsquĕ,

rēs mīra ēst, fīcōs ‖ nōn hăbĕt ūnŭs ăgēr.

LXXII

Grātūs sīc tĭbĭ, Paūlĕ, sīt Dĕcēmbēr

nēc vānī trĭplĭcēs brĕvēsquĕ māppaē

nēc tūrīs vĕnĭānt lĕvēs sĕlībraē,

sēd lāncēs fĕrăt ēt scўphōs ăvōrūm

aūt grāndīs rĕŭs aūt pŏtēns ămīcūs:

seū quōd tē pŏtĭūs iŭvāt căpītquĕ,

sīc vīncās Nŏvĭūmquĕ Pūblĭūmquĕ

māndrīs ēt vĭtrĕō lătrōnĕ clūsōs;

sīc pālmām tĭbĭ dē trĭgōnĕ nūdō

ūnctaē dēt făvŏr ārbĭtēr cŏrōnaē

nēc laūdēt Pŏlўbī măgīs sĭnīstrās:

sī quīsquām mĕă dīxĕrīt mălīgnūs

ātrō cārmĭnă quaē mădēnt vĕnēnō,

ūt vōcēm mĭhĭ cōmmŏdēs pătrōnām

ēt quāntūm pŏtĕrīs, sĕd ūsquĕ, clāmēs:

"Nōn scrīpsīt mĕŭs īstă Mārtĭālīs".

LXXIII

Ēsquĭlĭīs dŏmŭs ēst, dŏmŭs ēst tĭbĭ cōllĕ Dĭānaē,

ēt tŭă pātrĭcĭūs ‖ cūlmĭnă vīcŭs hăbēt;

hīnc vĭdŭaē Cўbĕlēs, īllīnc sācrārĭă Vēstaē,

īndĕ nŏvūm, vĕtĕrēm ‖ prōspĭcĭs īndĕ Iŏvēm.

Dīc ŭbĭ cōnvĕnĭām, dīc quā tē pārtĕ rĕquīrām:

quīsquĭs ŭbīque hăbĭtāt, ‖ Māxĭmĕ, nūsquam hăbĭtāt.

LXXIV

Cŷllēnēs caēlīquĕ dĕcūs, fācūndĕ mĭnīstēr,

aūrĕă cuī tōrtō ‖ vīrgă drăcōnĕ vĭrēt:

sīc tĭbĭ lāscīvī nōn dēsīt cōpĭă fūrtī,

sīvĕ cŭpīs Păphĭēn ‖ seū Gănўmēdĕ călēs;

mātērnaēquĕ săcrīs ōrnēntūr frōndĭbŭs Īdūs

ēt sĕnĭōr pārcā ‖ mōlĕ prĕmātŭr ăvūs:

hūnc sēmpēr Nōrbānă dĭēm cūm cōniŭgĕ Cārpō

laētă cŏlāt, prīmīs ‖ quō cŏĭērĕ tŏrīs.

Hīc pĭŭs āntīstēs sŏphĭaē sŭă dōnă mĭnīstrāt,

hīc tē tūrĕ vŏcāt ‖ fīdŭs ĕt īpsĕ Iŏvī.

LXXV

Vīs fŭtŭī grātīs, cūm sīs dēfōrmĭs ănūsquĕ.

Rēs pērrīdĭcŭla ēst: ‖ vīs dărĕ nēc dărĕ vīs.

LXXVI

Quōd tē dīrĭpĭūnt pŏtēntĭōrēs

pēr cōnvīvĭă, pōrtĭcūs, thĕātră,

ēt tēcūm, quŏtĭēns ĭta īncĭdīstī,

gēstārī iŭvăt ēt iŭvāt lăvārĭ:

nōlītō nĭmĭūm tĭbī plăcērĕ.

Dēlēctās, Phĭlŏmūsĕ, nōn ămārīs.

LXXVII

Ēxĭgĭs ūt nōstrōs dōnēm tĭbĭ, Tūccă, lĭbēllōs.

Nōn făcĭām: nām vīs ‖ vēndĕrĕ, nōn lĕgĕrĕ.

LXXVIII

Cūm Sāxētānī pōnātūr cōdă lăcērtī

ēt, bĕnĕ sī cēnās, ‖ cōnchĭs ĭnūnctă tĭbī:

sūmĕn, ăprūm, lĕpŏrēm, bōlētōs, ōstrĕă, mūllōs

mīttĭs: hăbēs nēc cōr, ‖ Pāpўlĕ, nēc gĕnĭūm.

LXXIX

Pōtāvī mŏdŏ cōnsŭlārĕ vīnūm.

Quaērīs quām vĕtŭs ātquĕ lībĕrālĕ?

Īpsō cōnsŭlĕ cōndĭtūm: sĕd īpsĕ

quī pōnēbăt ĕrāt, Sĕvērĕ, cōnsūl.

LXXX

Quātĕnŭs Ōdrўsĭōs iām pāx Rōmānă trĭōnēs

tēmpĕrăt ēt tĕtrĭcaē ‖ cōntĭcŭērĕ tŭbaē,

hūnc Mārcēllīnō pŏtĕrīs, Faūstīnĕ, lĭbēllūm

mīttĕrĕ: iām chārtīs, ‖ iām văcăt īllĕ iŏcīs.

Sēd sī pārvă tŭī mūnūscŭlă quaērĭs ămīcī

cōmmēndārĕ, fĕrāt ‖ cārmĭnă nōstră pŭēr:

nōn quālīs Gĕtĭcaē sătĭātūs lāctĕ iŭvēncaē

Sārmătĭcā rĭgĭdō ‖ lūdĭt ĭn āmnĕ rŏtā,

sēd Mĭtўlēnaēī rŏsĕūs māngōnĭs ĕphēbūs

vēl nōn caēsŭs ădhūc ‖ mātrĕ iŭbēntĕ Lăcōn.

Āt tĭbĭ cāptīvō fămŭlūs mīttētŭr ăb Hīstrō

quī Tībūrtīnās ‖ pāscĕrĕ pōssĭt ŏvēs.

LXXXI

"Trīgīntā tōtō mălă sūnt ĕpĭgrāmmătă lībrō".

Sī tŏtĭdēm bŏnă sūnt, ‖ Laūsĕ, bŏnūs lĭbĕr ēst.

LXXXII

Mēnŏphĭlī pēnēm tām grāndīs fībŭlă vēstīt

ūt sīt cōmoēdīs ‖ ōmnĭbŭs ūnă sătīs.

Hūnc ĕgŏ crēdĭdĕrām - nām saēpĕ lăvāmŭr ĭn ūnūm -

sōllĭcĭtūm vōcī ‖ pārcĕrĕ, Flāccĕ, sŭaē:

dūm lūdīt mĕdĭā pŏpŭlō spēctāntĕ pălaēstrā,

dēlāpsa ēst mĭsĕrō ‖ fībŭlă: vērpŭs ĕrāt.

LXXXIII

Eūtrăpĕlūs tōnsōr dūm cīrcŭĭt ōră Lŭpērcī

ēxpīngītquĕ gĕnās, ‖ āltĕră bārbă sŭbīt.

LXXXIV

Dūm mĕă Caēcĭlĭō fōrmātŭr ĭmāgŏ Sĕcūndō

spīrăt ĕt ārgūtā ‖ pīctă tăbēllă mănū,

ī, lĭbĕr, ād Gĕtĭcām Peūcēn Hīstrūmquĕ iăcēntēm:

haēc lŏcă pērdŏmĭtīs ‖ gēntĭbŭs īllĕ, tĕnēt.

Pārvă dăbīs cārō sēd dūlcĭă dōnă sŏdālī:

cērtĭŏr īn nōstrō ‖ cārmĭnĕ vūltŭs ĕrīt;

cāsĭbŭs hīc nūllīs, nūllīs dēlēbĭlĭs ānnīs

vīvĕt, Ăpēllēūm ‖ cūm mŏrĭētŭr ŏpūs.

LXXXV

Quōd nōn īnsūlsē scrībīs tētrāstĭchă quaēdām,

dīstĭchă quōd bēllē ‖ paūcă, Săbēllĕ, făcīs,

laūdŏ nĕc ādmīrōr. Făcĭle ēst ĕpĭgrāmmătă bēllē

scrībĕrĕ, sēd lībrūm ‖ scrībĕrĕ dīffĭcĭle ēst.

LXXXVI

Ād nātālĭcĭās dăpēs vŏcābār,

ēssēm cūm tĭbĭ, Sēxtĕ, nōn ămīcūs.

Quīd fāctum ēst, rŏgŏ, quīd rĕpēntĕ fāctum ēst,

pōst tōt pīgnŏră nōstră, pōst tŏt ānnōs

quōd sūm praētĕrĭtūs vĕtūs sŏdālīs?

Sēd caūsām scĭŏ. Nūllă vēnĭt ā mē

Hīspānī tĭbĭ lībră pūstŭlātī

nēc lēvīs tŏgă nēc rŭdēs lăcērnaē.

Nōn ēst spōrtŭlă quaē nĕgōtĭātūr;

pāscīs mūnĕră, Sēxtĕ, nōn ămīcōs.

Iām dīcēs mĭhĭ "Vāpŭlēt vŏcātōr".

LXXXVII

Sī mĕŭs aūrītā gaūdēt lăgălōpĕcĕ Flāccūs,

sī frŭĭtūr trīstī ‖ Cānĭŭs Aēthĭŏpĕ;

Pūblĭŭs ēxĭgŭaē sī flāgrăt ămōrĕ cătēllaē,

sī Crŏnĭūs sĭmĭlēm ‖ cērcŏpĭthēcŏn ămāt;

dēlēctāt Mărĭūm sī pērnĭcĭōsŭs ĭchneūmōn,

pīcă sălūtātrīx ‖ sī tĭbĭ, Laūsĕ, plăcēt;

sī gĕlĭdūm cōllō nēctīt Glaūcīllă drăcōnēm,

lūscĭnĭō tŭmŭlūm ‖ sī Tĕlĕsīllă dĕdīt:

blāndă Cŭpīdĭnĕī cūr nōn ămĕt ōră Lăbŷcaē

quī vĭdĕt haēc dŏmĭnīs ‖ mōnstră plăcērĕ sŭīs?

LXXXVIII

Fērtŭr hăbērĕ mĕōs, sī vēra ēst fāmă, lĭbēllōs

īntēr dēlĭcĭās ‖ pūlchră Vĭēnnă sŭās.

Mē lĕgĭt ōmnĭs ĭbī sĕnĭōr iŭvĕnīsquĕ pŭērquĕ

ēt cōrām tĕtrĭcō ‖ cāstă pŭēllă vĭrō.

Hōc ĕgŏ mālŭĕrīm quām sī mĕă cārmĭnă cāntēnt

quī Nīlum ēx īpsō ‖ prōtĭnŭs ōrĕ bĭbūnt;

quām mĕŭs Hīspānō sī mē Tăgŭs īmplĕăt aūrō

pāscăt ĕt Hŷblă mĕās, ‖ pāscăt Hўmēttŏs ăpēs.

Nōn nĭhĭl ērgŏ sŭmūs nēc blāndaē mūnĕrĕ līnguaē

dēcĭpĭmūr: crēdām ‖ iām, pŭtŏ, Laūsĕ, tĭbī.

LXXXIX

Ī, fēlīx rŏsă, mōllĭbūsquĕ sērtīs

nōstrī cīngĕ cŏmās Ăpōllĭnārīs.

Quās tū nēctĕrĕ cāndĭdās, sĕd ōlīm,

sīc tē sēmpĕr ămēt Vĕnūs, mĕmēntō.

XC

Iāctăt ĭnaēquālēm Măthŏ mē fēcīssĕ lĭbēllūm:

sī vērum ēst, laūdāt ‖ cārmĭnă nōstră Măthŏ.

Aēquālēs scrībīt lībrōs Cālvīnŭs ĕt Ūmbēr:

aēquālīs lĭbĕr ēst, ‖ Crētĭcĕ, quī mălŭs ēst.

XCI

Dē nōstrō, fācūndĕ, tĭbī, Iŭvĕnālĭs, ăgēllō

Sātūrnālĭcĭās ‖ mīttĭmŭs, ēccĕ, nŭcēs.

Cētĕră lāscīvīs dōnāvīt pōmă pŭēllīs

mēntŭlă cūstōdīs ‖ lūxŭrĭōsă dĕī.

XCII

"Sī quĭd ŏpūs fŭĕrīt, scīs mē nōn ēssĕ rŏgāndūm"

ūnō bīs dīcīs, ‖ Bāccără, tērquĕ dĭē.

Āppēllāt rĭgĭdā trīstīs mē vōcĕ Sĕcūndūs:

aūdīs ēt nēscīs, ‖ Bāccără, quīd sĭt ŏpūs.

Pēnsĭŏ tē cōrām pĕtĭtūr clārēquĕ pălāmquĕ:

aūdīs ēt nēscīs, ‖ Bāccără, quīd sĭt ŏpūs.

Ēssĕ quĕrōr gĕlĭdāsquĕ mĭhī trītāsquĕ lăcērnās

aūdīs ēt nēscīs, ‖ Bāccără, quīd sĭt ŏpūs.

Hōc ŏpŭs ēst, sŭbĭtō fīās ūt sīdĕrĕ mūtūs,

dīcĕrĕ nē pōssīs, ‖ Bāccără: "sī quĭd ŏpūs".

XCIII

Nārnĭă, sūlphŭrĕō quām gūrgĭtĕ cāndĭdŭs āmnīs

cīrcŭĭt, āncĭpĭtī ‖ vīx ădĕūndă iŭgō,

quīd tām saēpĕ mĕūm nōbīs ābdūcĕrĕ Quīntūm

tē iŭvăt ēt lēntā ‖ dētĭnŭīssĕ mŏrā?

Quīd Nōmēntānī caūsām mĭhĭ pērdĭs ăgēllī,

prōptēr vīcīnūm ‖ quī prĕtĭōsŭs ĕrāt?

Sēd iām pārcĕ mĭhī, nĕc ăbūtĕrĕ, Nārnĭă, Quīntō:

pērpĕtŭō lĭcĕāt ‖ sīc tĭbĭ pōntĕ frŭī.

XCIV

Ūnguēntūm fŭĕrāt, quŏd ŏnŷx mŏdŏ pārvă gĕrēbāt:

ōlfēcīt pōstquām ‖ Pāpўlŭs, ēccĕ, gărūmst.

XCV

Brūma ēst ēt rĭgĕt hōrrĭdūs Dĕcēmbēr,

aūdēs tū tămĕn ōscŭlō nĭvālī

ōmnēs ōbvĭŭs hīnc ĕt hīnc tĕnērĕ

ēt tōtām, Lĭnĕ, bāsĭārĕ Rōmām.

Quīd pōssēs grăvĭūsquĕ saēvĭūsquĕ

pērcūssūs făcĕre ātquĕ vērbĕrātūs?

Hōc mē frīgŏrĕ bāsĭēt nĕc ūxōr

blāndīs fīlĭă nēc rŭdīs lăbēllīs,

sēd tū dūlcĭŏr ēlĕgāntĭōrquĕ,

cūiūs līvĭdă nārĭbūs cănīnīs

dēpēndēt glăcĭēs rĭgētquĕ bārbă,

quālēm fōrfĭcĭbūs mĕtīt sŭpīnīs

tōnsōr Cīnўphĭō Cĭlīx mărītō.

Cēntum ōccūrrĕrĕ mālŏ cūnnĭlīngīs

ēt Gāllūm tĭmĕō mĭnūs rĕcēntēm.

Quārē sī tĭbĭ sēnsŭs ēst pŭdōrquĕ,

hībērnās, Lĭnĕ, bāsĭātĭōnēs

īn mēnsēm rŏgŏ dīffĕrās Ăprīlēm.

XCVI

Cōndĭtŭs hīc ĕgŏ sūm Bāssī dŏlŏr, Ūrbĭcŭs īnfāns,

cuī gĕnŭs ēt nōmēn ‖ māxĭmă Rōmă dĕdīt.

Sēx mĭhĭ dē prīmā dērānt trĭĕtērĭdĕ mēnsēs,

rūpērūnt tĕtrĭcaē ‖ cūm mălĕ pēnsă dĕaē.

Quīd spĕcĭēs, quīd līnguă mĭhī, quīd prōfŭĭt aētās?

Dā lăcrĭmās tŭmŭlō, ‖ quī lĕgĭs īstă, mĕō:

sīc ād Lēthaēās, nĭsĭ Nēstŏrĕ sērĭŏr, ūndās

nōn ĕăt, ōptābīs ‖ quēm sŭpĕrēssĕ tĭbī.

XCVII

Nōstī sī bĕnĕ Caēsĭūm, lĭbēllĕ,

mōntānaē dĕcŭs Ūmbrĭaē Săbīnūm,

Aūlī mūnĭcĭpēm mĕī Pŭdēntīs,

īllī tū dăbĭs haēc vĕl ōccŭpātō:

īnstēnt mīllĕ lĭcēt prĕmāntquĕ cūraē,

nōstrīs cārmĭnĭbūs tămēn văcābīt:

nām mē dīlĭgĭt īllĕ prōxĭmūmquĕ

Tūrnī nōbĭlĭbūs lĕgīt lĭbēllīs.

Ō quāntūm tĭbĭ nōmĭnīs părātūr!

Ō quaē glōrĭă! Quām frĕquēns ămātōr!

Tē cōnvīvĭă, tē fŏrūm sŏnābīt,

aēdēs, cōmpĭtă, pōrtĭcūs, tăbērnaē.

Ūnī mīttĕrĭs, ōmnĭbūs lĕgērīs.

XCVIII

Ōmnĭă, Cāstŏr, ĕmīs: sīc fīĕt ŭt ōmnĭă vēndās.

XCIX

Sīc plăcĭdūm vĭdĕās sēmpēr, Crīspīnĕ, Tŏnāntēm

nēc tē Rōmă mĭnūs ‖ quām tŭă Mēmphĭs ămēt:

cārmĭnă Pārrhăsĭā sī nōstră lĕgēntŭr ĭn aūlā,

- nāmquĕ sŏlēnt sācrā ‖ Caēsărĭs aūrĕ frŭī -

dīcĕrĕ dē nōbīs ūt lēctōr cāndĭdŭs aūdē:

"Tēmpŏrĭbūs praēstāt ‖ nōn nĭhĭl īstĕ tŭīs,

nēc Mārsō nĭmĭūm mĭnŏr ēst dōctōquĕ Cătūllō".

Hōc sătĭs ēst: īpsī ‖ cētĕră māndŏ dĕō.

I

Accipe belligerae crudum thoraca Mineruae,

ipsa Medusaeae quem timet ira comae.

Dum uacat, haec, Caesar, poterit lorica uocari:

pectore cum sacro sederit, aegis erit.

II

Inuia Sarmaticis domini lorica sagittis

et Martis Getico tergore fida magis,

quam uel ad Aetolae securam cuspidis ictus

texuit innumeri lubricus unguis apri:

felix sorte tua, sacrum cui tangere pectus

fas erit et nostri mente calere dei.

I comes et magnos inlaesa merere triumphos

palmataeque ducem, sed cito, redde togae.

III

Cur non mitto meos tibi, Pontiliane, libellos?

Ne mihi tu mittas, Pontiliane, tuos.

IV

Esset, Castrice, cum mali coloris,

uersus scribere coepit Oppianus.

V

Si desiderium, Caesar, populique patrumque

respicis et Latiae gaudia uera togae,

redde deum uotis poscentibus. Inuidet hosti

Roma suo, ueniat laurea multa licet:

terrarum dominum propius uidet ille tuoque

terretur uultu barbarus et fruitur.

VI

Ecquid Hyperboreis ad nos conuersus ab oris

Ausonias Caesar iam parat ire uias?

Certus abest auctor sed uox hoc nuntiat omnis

credo tibi, uerum dicere, Fama, soles.

Publica uictrices testantur gaudia chartae,

Martia laurigera cuspide pila uirent.

Rursus, io, magnos clamat tibi Roma triumphos

inuictusque tua, Caesar, in urbe sonas.

Sed iam laetitiae quo sit fiducia maior,

Sarmaticae laurus nuntius ipse ueni.

VII

Hiberna quamuis Arctos et rudis Peuce

et ungularum pulsibus calens Hister

fractusque cornu iam ter inprobo Rhenus

teneat domantem regna perfidae gentis

te, summe mundi rector et parens orbis:

abesse nostris non tamen potes uotis.

Illic et oculis et animis sumus, Caesar,

adeoque mentes omnium tenes unus

ut ipsa magni turba nesciat Circi

utrumne currat Passerinus an Tigris.

VIII

Nunc hilares, si quando mihi, nunc ludite, Musae:

uictor ab Odrysio redditur orbe deus.

Certa facis populi tu primus uota, December:

iam licet ingenti dicere uoce "Venit"!

Felix sorte tua! Poteras non cedere Iano,

gaudia si nobis quae dabit ille dares.

Festa coronatus ludet conuicia miles,

inter laurigeros cum comes ibit equos.

Fas audire iocos leuioraque carmina, Caesar,

et tibi, si lusus ipse triumphus amat.

IX

Cum sexaginta numeret Cascellius annos,

ingeniosus homo est: quando disertus erit?

X

Pedicatur Eros, fellat Linus: Ole, quid ad te

de cute quid faciant ille uel ille sua?

Centenis futuit Matho milibus: Ole, quid ad te?

Non tu propterea sed Matho pauper erit.

In lucem cenat Sertarius: Ole, quid ad te,

cum liceat tota stertere nocte tibi?

Septingenta Tito debet Lupus: Ole, quid ad te?

assem ne dederis crediderisue Lupo.

Illud dissimulas ad te quod pertinet, Ole,

quodque magis curae conuenit esse tuae.

Pro togula debes: hoc ad te pertinet, Ole.

Quadrantem nemo iam tibi credit: et hoc.

Vxor moecha tibi est: hoc ad te pertinet, Ole.

Poscit iam dotem filia grandis: et hoc.

Dicere quindecies poteram quod pertinet ad te:

sed quid agas ad me pertinet, Ole, nihil.

XI

Cogis me calamo manuque nostra

emendare meos, Pudens, libellos.

O quam me nimium probas amasque

qui uis archetypas habere nugas!

XII

Sic me fronte legat dominus, Faustine, serena

excipiatque meos qua solet aure iocos,

ut mea nec iuste quos odit pagina laesit

et mihi de nullo fama rubore placet.

Quid prodest, cupiant cum quidam nostra uideri,

si qua Lycambeo sanguine tela madent,

uipereumque uomat nostro sub nomine uirus,

qui Phoebi radios ferre diemque negat?

Ludimus innocui: scis hoc bene: iuro potentis

per genium Famae Castaliumque gregem

perque tuas aures, magni mihi numinis instar,

lector inhumana liber ab inuidia.

XIII

Dum Tiburtinis albescere solibus audit

antiqui dentis fusca Lycoris ebur,

uenit in Herculeos colles. Quid Tiburis alti

aura ualet! Paruo tempore nigra redit.

XIV

Accidit infandum nostrae scelus, Aule, puellae;

amisit lusus deliciasque suas:

non quales teneri plorauit amica Catulli

Lesbia, nequitiis passeris orba sui,

uel Stellae cantata meo quas fleuit Ianthis,

cuius in Elysio nigra columba uolat:

lux mea non capitur nugis neque moribus istis

nec dominae pectus talia damna mouent:

bis denos puerum numerantem perdidit annos,

mentula cui nondum sesquipedalis erat.

XV

Quis puer hic nitidis absistit Ianthidos undis?

Effugit dominam Naida numquid Hylas?

Bene quod silua colitur Tirynthius ista

et quod amatrices tam prope seruat aquas!

Securus licet hos fontes, Argynne, ministres:

nil facient Nymphae: ne uelit ipse caue.

XVI

Aera domi non sunt, superest hoc, Regule, solum

ut tua uendamus munera: numquid emis?

XVII

Rufis bibliotheca delicati,

uicinam uidet unde lector urbem,

inter carmina sanctiora si quis

lasciuae fuerit locus Thaliae,

hos nido licet inseras uel imo,

septem quos tibi misimus libellos

auctoris calamo sui notatos:

haec illis pretium facit litura.

At tu munere delicata paruo

quae cantaberis orbe nota toto,

pignus pectoris hoc mei tuere,

Iuli bibliotheca Martialis.

XVIII

Cum tibi sit facies de qua nec femina possit

dicere, cum corpus nulla litura notet,

cur te tam rarus cupiat repetatque fututor

miraris? Vitium est non leue, Galla, tibi.

Accessi quotiens ad opus mixtisque mouemur

inguinibus, cunnus non tacet, ipsa taces.

Di facerent ut tu loquereris et ille taceret:

offendor cunni garrulitate tui.

Pedere te mallem: namque hoc nec inutile dicit

Symmachus et risum res mouet ista simul.

Quis ridere potest fatui poppysmata cunni?

Cum sonat hic, cui non mentula mensque cadit?

Dic aliquid saltem clamosoque obstrepe cunno

et, si adeo muta es, disce uel inde loqui.

XIX

Fragmentum quod uile putas et inutile lignum,

haec fuit ignoti prima carina maris,

quam nec Cyaneae quondam potuere ruinae

frangere nec Scythici tristior ira freti.

Saecula uicerunt: sed quamuis cesserit annis,

sanctior est salua parua tabella rate.

XX

Nihil est miserius nec gulosius Santra.

Rectam uocatus cum cucurrit ad cenam,

quam tot diebus noctibusque captauit,

ter poscit apri glandulas, quater lumbum

et utramque coxam leporis et duos armos,

nec erubescit peierare de turdo

et ostreorum rapere liuidos cirros.

Buccis placentae sordidam linit mappam;

illic et uuae conlocantur ollares

et Punicorum pauca grana malorum

et excauatae pellis indecens uoluae

et lippa ficus debilisque boletus.

Sed mappa cum iam mille rumpitur furtis,

rosos tepenti spondylos sinu condit

et deuorato capite turturem truncum.

Colligere longa turpe nec putat dextra

analecta quidquid et canes reliquerunt.

Nec esculenta sufficit gulae praeda,

mixto lagonam replet ad pedes uino.

Haec per ducentas cum domum tulit scalas

seque obserata clusit anxius cella

gulosus ille, postero die uendit.

XXI

Haec est illa dies, magni quae conscia partus

Lucanum populis et tibi, Polla, dedit.

Heu! Nero crudelis nullaque inuisior umbra,

debuit hoc saltem non licuisse tibi.

XXII

Vatis Apollinei magno memorabilis ortu

lux redit: Aonidum turba, fauete sacris.

Haec meruit, cum te terris, Lucane, dedisset,

mixtus Castaliae Baetis ut esset aquae.

XXIII

Phoebe, ueni, sed quantus eras cum bella tonanti

ipse dares Latiae plectra secunda lyrae.

Quid tanta pro luce precer? Tu, Polla, maritum

saepe colas et se sentiat ille coli.

XXIV

Cum Iuuenale meo quae me committere temptas,

quid non audebis, perfida lingua, loqui?

Te fingente nefas Pyladen odisset Orestes,

Thesea Pirithoi destituisset amor,

tu Siculos fratres et maius nomen Atridas

et Ledae poteras dissociare genus.

Hoc tibi pro meritis et talibus inprecor ausi,

ut facias illud quod, puto, lingua, facis.

XXV

Dulcia cum tantum scribas epigrammata semper

et cerussata candidiora cute,

nullaque mica salis nec amari fellis in illis

gutta sit, o demens, uis tamen illa legi!

Nec cibus ipse iuuat morsu fraudatus aceti,

nec grata est facies cui gelasinus abest.

Infanti melimela dato fatuasque mariscas:

nam mihi, quae nouit pungere, Chia sapit.

XXVI

Apollinarem conueni meum, scazon,

et si uacabit - ne molestus accedas -,

hoc qualecumque, cuius aliqua pars ipse est,

dabis: haec - facetum carmen - inbuant aures.

Si te receptum fronte uideris tota,

noto rogabis ut fauore sustentet.

Quanto mearum, scis, amore nugarum

flagret: nec ipse plus amare te possum.

Contra malignos esse si cupis tutus,

Apollinarem conueni meum, scazon.

XXVII

Tuscae glandis aper populator et ilice multa

iam piger, Aetolae fama secunda ferae,

quem meus intrauit splendenti cuspide Dexter,

praeda iacet nostris inuidiosa focis.

Pinguescant madido laeti nidore penates

flagret et exciso festa culina iugo.

Sed cocus ingentem piperis consumet aceruum

addet et arcano mixta Falerna garo:

ad dominum redeas, noster te non capit ignis,

conturbator aper: uilius esurio.

XXVIII

Sic Tiburtinae crescat tibi silua Dianae

et properet caesum saepe redire nemus,

nec Tartesiacis Pallas tua, Fusce, trapetis

cedat et inmodici dent bona musta lacus;

sic fora mirentur, sic te Palatia laudent,

excolat et geminas plurima palma fores:

otia dum medius praestat tibi parua December,

exige, sed certa, quos legis, aure iocos.

"Scire libet uerum? Res est haec ardua". Sed tu

quod tibi uis dici dicere, Fusce, potes.

XXIX

Thestyle, Victoris tormentum dulce Voconi,

quo nemo est toto notior orbe puer,

sic etiam positis formonsus amere capillis

et placeat uati nulla puella tuo:

paulisper domini doctos sepone libellos,

carmina Victori dum lego parua tuo.

Et Maecenati, Maro cum cantaret Alexin,

nota tamen Marsi fusca Melaenis erat.

XXX

Das Parthis, das Germanis, das, Caelia, Dacis,

nec Cilicum spernis Cappadocumque toros;

et tibi de Pharia Menphiticus urbe fututor

nauigat, a rubris et niger Indus aquis;

nec recutitorum fugis inguina Iudaeorum,

nec te Sarmatico transit Alanus equo.

Qua ratione facis, cum sis Romana puella,

quod Romana tibi mentula nulla placet?

XXXI

Raucae chortis aues et oua matrum

et flauas medio uapore Chias

et fetum querulae rudem capellae

nec iam frigoribus pares oliuas

et canum gelidis holus pruinis

de nostro tibi missa rure credis?

O quam, Regule, diligenter erras!

Nil nostri, nisi me, ferunt agelli.

Quidquid uilicus Vmber aut colonus

aut rus marmore tertio notatum

aut Tusci tibi Tusculiue mittunt,

id tota mihi nascitur Subura.

XXXII

Attice, facundae renouas qui nomina gentis

nec sinis ingentem conticuisse domum,

te pia Cecropiae comitatur turba Mineruae,

te secreta quies, te sophos omnis amat.

At iuuenes alios fracta colit aure magister

et rapit inmeritas sordidus unctor opes.

Non pila, non follis, non te paganica thermis

praeparat aut nudi stipitis ictus hebes,

uara nec in lento ceromate bracchia tendis,

non harpasta uagus puluerulenta rapis,

sed curris niueas tantum prope Virginis undas

aut ubi Sidonio taurus amore calet.

Per uarias artes, omnis quibus area seruit,

ludere, cum liceat currere, pigritia est.

XXXIII

Sordidior caeno cum sit toga, calceus autem

candidior prima sit tibi, Cinna, niue:

deiecto quid, inepte, pedes perfundis amictu?

Collige, Cinna, togam; calceus ecce perit.

XXXIV

Quo possit fieri modo, Seuere,

ut uir pessimus omnium Charinus

unam rem bene fecerit, requiris?

Dicam, sed cito. Quid Nerone peius?

Quid thermis melius Neronianis?

Non dest protinus, ecce, de malignis

qui sic rancidulo loquatur ore:

"Vt quid tu domini deique nostri

praefers muneribus Neronianas"?

Thermas praefero balneis cinaedi.

XXXV

Inguina succinctus nigra tibi seruos aluta

stat, quotiens calidis tota foueris aquis.

Sed meus, ut de me taceam, Laecania, seruos

Iudaeum nuda sub cute pondus habet,

sed nudi tecum iuuenesque senesque lauantur.

An sola est serui mentula uera tui?

Ecquid femineos sequeris, matrona, recessus,

secretusque tua, cunne, lauaris aqua?

XXXVI

Cum pluuias madidumque Iouem perferre negaret

et rudis hibernis uilla nataret aquis,

plurima, quae posset subitos effundere nimbos,

muneribus uenit tegula missa tuis.

Horridus, ecce, sonat Boreae stridore December:

Stella, tegis uillam, non tegis agricolam.

XXXVII

Nosti mortiferum quaestoris, Castrice, signum?

Est operae pretium discere theta nouum:

exprimeret quotiens rorantem frigore nasum,

letalem iuguli iusserat esse notam.

Turpis ab inuiso pendebat stiria naso,

cum flaret madida fauce December atrox:

collegae tenuere manus: quid plura requiris?

Emungi misero, Castrice, non licuit.

XXXVIII

Tantus es et talis nostri, Polypheme, Seueri

ut te mirari possit et ipse Cyclops.

Sed nec Scylla minor. Quod si fera monstra duorum

iunxeris, alterius fiet uterque timor.

XXXIX

Discursus uarios uagumque mane

et fastus et haue potentiorum

cum perferre patique iam negaret,

coepit fingere Caelius podagram.

Quam dum uolt nimis adprobare ueram

et sanas linit obligatque plantas

inceditque gradu laborioso,

- quantum cura potest et ars doloris! -

desit fingere Caelius podagram.

XL

Hic iacet ille senex Augusta notus in aula,

pectore non humili passus utrumque deum

natorum pietas sanctis quem coniugis umbris

miscuit: Elysium possidet ambo nemus.

Occidit illa prior uiridi fraudata iuuenta:

hic prope ter senas uixit Olympiadas.

Sed festinatis raptum tibi credidit annis,

aspexit lacrimas quisquis, Etrusce, tuas.

XLI

Cosmicos esse tibi, Semproni Tucca, uideris:

cosmica, Semproni, tam mala quam bona sunt.

XLII

Muneribus cupiat si quis contendere tecum,

audeat hic etiam, Castrice, carminibus.

Nos tenues in utroque sumus uincique parati:

inde sopor nobis et placet alta quies.

Tam mala cur igitur dederim tibi carmina, quaeris?

Alcinoo nullum poma dedisse putas?

XLIII

Primum est ut praestes, si quid te, Cinna, rogabo;

illud deinde sequens ut cito, Cinna, neges.

Diligo praestantem; non odi, Cinna, negantem:

sed tu nec praestas nec cito, Cinna, negas.

XLIV

Maximus ille tuus, Ouidi, Caesonius hic est,

cuius adhuc uultum uiuida cera tenet.

Hunc Nero damnauit: sed tu damnare Neronem

ausus es et profugi, non tua, fata sequi:

aequora per Scyllae magnus comes exulis isti,

qui modo nolueras consulis ire comes.

Si uictura meis mandantur nomina chartis

et fas est cineri me superesse meo:

audiet hoc praesens uenturaque turba fuisse

illi te, Senecae quod fuit ille suo.

XLV

Facundi Senecae potens amicus,

caro proximus aut prior Sereno,

hic est Maximus ille, quem frequenti

felix littera pagina salutat.

Hunc tu per Siculas secutus undas,

o nullis, Ouidi, tacende linguis,

spreuisti domini furentis iras.

Miretur Pyladen suum uetustas,

haesit qui comes exuli parentis.

Quis discrimina conparet duorum?

Haesisti comes exuli Neronis.

XLVI

Commendare tuum dum uis mihi carmine munus

Maeonioque cupis doctius ore loqui,

excrucias multis pariter me teque diebus,

et tua de nostro, Prisce, Thalia tacet.

Diuitibus poteris musas elegosque sonantes

mittere: pauperibus munera peza dato.

XLVII

Doctorum Licini celeberrime Sura uirorum,

cuius prisca grauis lingua reduxit auos,

redderis - heu, quanto fatorum munere! - nobis

gustata Lethes paene remissus aqua.

Perdiderant iam uota metum securaque flebat

†tristitia et lacrimis iamque peractus eras†:

non tulit inuidiam taciti regnator Auerni

et raptas Fatis reddidit ipse colus.

Scis igitur quantas hominum mors falsa querelas

mouerit et frueris posteritate tua.

Viue uelut rapto fugitiuaque gaudia carpe

perdiderit nullum uita reuersa diem.

XLVIII

Cum mensas habeat fere trecentas,

pro mensis habet Annius ministros:

transcurrunt gabatae uolantque lances.

Has uobis epulas habete, laut:

nos offendimur ambulante cena.

XLIX

Parua suburbani munuscula mittimus horti:

faucibus oua tuis, poma, Seuere, gulae.

L

Fons dominae, regina loci quo gaudet Ianthis,

gloria conspicuae deliciumque domus,

cum tua tot niueis ornetur ripa ministris

et Ganymedeo luceat unda choro:

quid facit Alcides silua sacratus in ista?

Tam uicina tibi cur tenet antra deus?

Numquid Nympharum notos obseruat amores,

tam multi pariter ne rapiantur Hylae?

LI

Mercari nostras si te piget, Vrbice, nugas

et lasciua tamen carmina nosse libet,

Pompeium quaeres - et nosti forsitan - Auctum;

ultoris prima Martis in aede sedet:

iure madens uarioque togae limatus in usu

non lector meus hic, Vrbice, sed liber est.

Sic tenet absentes nostros cantatque libellos

ut pereat chartis littera nulla meis:

denique, si uellet, poterat scripsisse uideri;

sed famae mauult ille fauere meae.

Hunc licet a decuma - neque enim satis ante uacabit -

sollicites, capiet cenula parua duos;

ille leget, bibe tu; nolis licet, ille sonabit:

et cum "Iam satis est" dixeris, ille leget.

LII

Gratum est quod Celeri nostros legis, Aucte, libellos,

si tamen et Celerem quod legis, Aucte, iuuat.

Ille meas gentes et Celtas rexit Hiberos,

nec fuit in nostro certior orbe fides.

Maior me tanto reuerentia turbat et aures

non auditoris, iudicis esse puto.

LIII

Omnia misisti mihi Saturnalibus, Vmber,

munera, contulerant quae tibi quinque dies:

bis senos triplices et dentiscalpia septem;

his comes accessit spongea, mappa, calix,

semodiusque fabae cum uimine Picenarum

et Laletanae nigra lagona sapae;

paruaque cum canis uenerunt cottana prunis

et Libycae fici pondere testa grauis.

Vix puto triginta nummorum tota fuisse

munera quae grandes octo tulere Syri.

Quanto commodius nullo mihi ferre labore

argenti potuit pondera quinque puer!

LIV

Semper mane mihi de me mera somnia narras,

quae moueant animum sollicitentque meum.

Iam prior ad faecem, sed et haec uindemia uenit,

exorat noctes dum mihi saga tuas;

consumpsi salsasque molas et turis aceruos;

decreuere greges, dum cadit agna frequens;

non porcus, non chortis aues, non oua supersunt.

Aut uigila aut dormi, Nasidiane, tibi.

LV

Nulli munera, Chreste, si remittis,

nec nobis dederis remiserisque:

credam te satis esse liberalem.

Sed si reddis Apicio Lupoque

et Gallo Titioque Caesioque,

linges non mihi - nam proba et pusilla est -

sed quae de Solymis uenit perustis

damnatam modo mentulam tributis.

LVI

Astra polumque pie cepisti mente, Rabiri,

Parrhasiam mira qui struis arte domum.

Phidiaco si digna Ioui dare templa parabit,

has petet a nostro Pisa Tonante manus.

LVII

Castora de Polluce Gabinia fecit Achillan:

pyx agathos fuerat, nunc erit hippodamos.

LVIII

Iam sex aut septem nupsisti, Galla, cinaedis,

dum coma te nimium pexaque barba iuuat.

Deinde experta latus madidoque simillima loro

inguina nec lassa stare coacta manu

deseris inbelles thalamos mollemque maritum,

rursus et in similes decidis usque toros.

Quaere aliquem Curios semper Fabiosque loquentem,

hirsutum et dura rusticitate trucem:

inuenies: sed habet tristis quoque turba cinaedos:

difficile est uero nubere, Galla, uiro.

LIX

Non cenat sine apro noster, Tite, Caecilianus.

bellum conuiuam Caecilianus habet.

LX

Tarpeiae uenerande rector aulae,

quem saluo duce credimus Tonantem,

cum uotis sibi quisque te fatiget

et poscat dare quae dei potestis:

nil pro me mihi, Iuppiter, petenti

ne suscensueris uelut superbo.

Te pro Caesare debeo rogare:

pro me debeo Caesarem rogare.

LXI

Abstulerat totam temerarius institor urbem

inque suo nullum limine limen erat.

Iussisti tenuis, Germanice, crescere uicos,

et modo quae fuerat semita, facta uia est.

Nulla catenatis pila est praecincta lagonis

nec praetor medio cogitur ire luto,

stringitur in densa nec caeca nouacula turba

occupat aut totas nigra popina uias.

Tonsor, copo, cocus, lanius sua limina seruant.

Nunc Roma est, nuper magna taberna fuit.

LXII

Reclusis foribus grandes percidis, Amille,

et te deprendi, cum facis ista, cupis,

ne quid liberti narrent seruique paterni

et niger obliqua garrulitate cliens.

Non pedicari se qui testatur, Amille,

illud saepe facit quod sine teste facit.

LXIII

Perpetui numquam moritura uolumina Sili

qui legis et Latia carmina digna toga,

Pierios tantum uati placuisse recessus

credis et Aoniae Bacchica serta comae?

Sacra cothurnati non attigit ante Maronis

impleuit magni quam Ciceronis opus:

hunc miratur adhuc centum grauis hasta uirorum,

hunc loquitur grato plurimus ore cliens.

Postquam bis senis ingentem fascibus annum

rexerat adserto qui sacer orbe fuit,

emeritos Musis et Phoebo tradidit annos

proque suo celebrat nunc Helicona foro.

LXIV

Qui tonsor fueras tota notissimus urbe

et post hoc dominae munere factus eques,

Sicanias urbes Aetnaeaque regna petisti,

Cinname, cum fugeres tristia iura fori.

Qua nunc arte graues tolerabis inutilis annos?

Quid facit infelix et fugitiua quies?

Non rhetor, non grammaticus ludiue magister,

non Cynicus, non tu Stoicus esse potes,

uendere nec uocem Siculis plausumque theatris:

quod superest, iterum, Cinname, tonsor eris.

LXV

Lis te bis decumae numerantem frigora brumae

conterit una tribus, Gargiliane, foris.

Ah miser et demens! Viginti litigat annis

quisquam cui uinci, Gargiliane, licet?

LXVI

Heredem Fabius Labienum ex asse reliquit:

plus meruisse tamen se Labienus ait.

LXVII

Pedicat pueros tribas Philaenis

et tentigine saeuior mariti

undenas dolat in die puellas.

Harpasto quoque subligata ludit

et flauescit haphe, grauesque draucis

halteras facili rotat lacerto,

et putri lutulenta de palaestra

uncti uerbere uapulat magistri:

nec cenat prius aut recumbit ante

quam septem uomuit meros deunces;

ad quos fas sibi tunc putat redire,

cum coloephia sedecim comedit.

Post haec omnia cum libidinatur,

non fellat - putat hoc parum uirile -,

sed plane medias uorat puellas.

Di mentem tibi dent tuam, Philaeni,

cunnum lingere quae putas uirile.

LXVIII

Commendare meas, Instanti Rufe, Camenas

parce precor socero: seria forsan amat.

Quod si lasciuos admittit et ille libellos,

haec ego uel Curio Fabricioque legam.

LXIX

Haec est illa tibi promissa Theophila, Cani,

cuius Cecropia pectora dote madent.

Hanc sibi iure petat magni senis Atticus hortus,

nec minus esse suam Stoica turba uelit.

Viuet opus quodcumque per has emiseris aures;

tam non femineum nec populare sapit.

Non tua Pantaenis nimium se praeferat illi,

quamuis Pierio sit bene nota choro.

Carmina fingentem Sappho laudabat amatrix:

castior haec et non doctior illa fuit.

LXX

Ipsarum tribadum tribas, Philaeni,

recte, quam futuis, uocas amicam.

LXXI

Ficosa est uxor, ficosus et ipse maritus,

filia ficosa est et gener atque nepos,

nec dispensator nec uilicus ulcere turpi

nec rigidus fossor sed nec arator eget.

Cum sint ficosi pariter iuuenesque senesque,

res mira est, ficos non habet unus ager.

LXXII

Gratus sic tibi, Paule, sit December

nec uani triplices breuesque mappae

nec turis ueniant leues selibrae,

sed lances ferat et scyphos auorum

aut grandis reus aut potens amicus:

seu quod te potius iuuat capitque,

sic uincas Nouiumque Publiumque

mandris et uitreo latrone clusos;

sic palmam tibi de trigone nudo

unctae det fauor arbiter coronae

nec laudet Polybi magis sinistras:

si quisquam mea dixerit malignus

atro carmina quae madent ueneno,

ut uocem mihi commodes patronam

et quantum poteris, sed usque, clames:

"Non scripsit meus ista Martialis".

LXXIII

Esquiliis domus est, domus est tibi colle Dianae,

et tua patricius culmina uicus habet;

hinc uiduae Cybeles, illinc sacraria Vestae,

inde nouum, ueterem prospicis inde Iouem.

Dic ubi conueniam, dic qua te parte requiram:

quisquis ubique habitat, Maxime, nusquam habitat.

LXXIV

Cyllenes caelique decus, facunde minister,

aurea cui torto uirga dracone uiret:

sic tibi lasciui non desit copia furti,

siue cupis Paphien seu Ganymede cales;

maternaeque sacris ornentur frondibus Idus

et senior parca mole prematur auus:

hunc semper Norbana diem cum coniuge Carpo

laeta colat, primis quo coiere toris.

Hic pius antistes sophiae sua dona ministrat,

hic te ture uocat fidus et ipse Ioui.

LXXV

Vis futui gratis, cum sis deformis anusque.

Res perridicula est: uis dare nec dare uis.

LXXVI

Quod te diripiunt potentiores

per conuiuia, porticus, theatra,

et tecum, quotiens ita incidisti,

gestari iuuat et iuuat lauari:

nolito nimium tibi placere.

Delectas, Philomuse, non amaris.

LXXVII

Exigis ut nostros donem tibi, Tucca, libellos.

Non faciam: nam uis uendere, non legere.

LXXVIII

Cum Saxetani ponatur coda lacerti

et, bene si cenas, conchis inuncta tibi:

sumen, aprum, leporem, boletos, ostrea, mullos

mittis: habes nec cor, Papyle, nec genium.

LXXIX

Potaui modo consulare uinum.

Quaeris quam uetus atque liberale?

Ipso consule conditum: sed ipse

qui ponebat erat, Seuere, consul.

LXXX

Quatenus Odrysios iam pax Romana triones

temperat et tetricae conticuere tubae,

hunc Marcellino poteris, Faustine, libellum

mittere: iam chartis, iam uacat ille iocis.

Sed si parua tui munuscula quaeris amici

commendare, ferat carmina nostra puer:

non qualis Geticae satiatus lacte iuuencae

Sarmatica rigido ludit in amne rota,

sed Mitylenaei roseus mangonis ephebus

uel non caesus adhuc matre iubente Lacon.

At tibi captiuo famulus mittetur ab Histro

qui Tiburtinas pascere possit oues.

LXXXI

"Triginta toto mala sunt epigrammata libro".

Si totidem bona sunt, Lause, bonus liber est.

LXXXII

Menophili penem tam grandis fibula uestit

ut sit comoedis omnibus una satis.

Hunc ego credideram - nam saepe lauamur in unum -

sollicitum uoci parcere, Flacce, suae:

dum ludit media populo spectante palaestra,

delapsa est misero fibula: uerpus erat.

LXXXIII

Eutrapelus tonsor dum circuit ora Luperci

expingitque genas, altera barba subit.

LXXXIV

Dum mea Caecilio formatur imago Secundo

spirat et arguta picta tabella manu,

i, liber, ad Geticam Peucen Histrumque iacentem:

haec loca perdomitis gentibus ille, tenet.

Parua dabis caro sed dulcia dona sodali:

certior in nostro carmine uultus erit;

casibus hic nullis, nullis delebilis annis

uiuet, Apelleum cum morietur opus.

LXXXV

Quod non insulse scribis tetrasticha quaedam,

disticha quod belle pauca, Sabelle, facis,

laudo nec admiror. Facile est epigrammata belle

scribere, sed librum scribere difficile est.

LXXXVI

Ad natalicias dapes uocabar,

essem cum tibi, Sexte, non amicus.

Quid factum est, rogo, quid repente factum est,

post tot pignora nostra, post tot annos

quod sum praeteritus uetus sodalis?

Sed causam scio. Nulla uenit a me

Hispani tibi libra pustulati

nec leuis toga nec rudes lacernae.

Non est sportula quae negotiatur;

pascis munera, Sexte, non amicos.

Iam dices mihi "Vapulet uocator".

LXXXVII

Si meus aurita gaudet lagalopece Flaccus,

si fruitur tristi Canius Aethiope;

Publius exiguae si flagrat amore catellae,

si Cronius similem cercopithecon amat;

delectat Marium si perniciosus ichneumon,

pica salutatrix si tibi, Lause, placet;

si gelidum collo nectit Glaucilla draconem,

luscinio tumulum si Telesilla dedit:

blanda Cupidinei cur non amet ora Labycae

qui uidet haec dominis monstra placere suis?

LXXXVIII

Fertur habere meos, si uera est fama, libellos

inter delicias pulchra Vienna suas.

Me legit omnis ibi senior iuuenisque puerque

et coram tetrico casta puella uiro.

Hoc ego maluerim quam si mea carmina cantent

qui Nilum ex ipso protinus ore bibunt;

quam meus Hispano si me Tagus impleat auro

pascat et Hybla meas, pascat Hymettos apes.

Non nihil ergo sumus nec blandae munere linguae

decipimur: credam iam, puto, Lause, tibi.

LXXXIX

I, felix rosa, mollibusque sertis

nostri cinge comas Apollinaris.

Quas tu nectere candidas, sed olim,

sic te semper amet Venus, memento.

XC

Iactat inaequalem Matho me fecisse libellum:

si uerum est, laudat carmina nostra Matho.

Aequales scribit libros Caluinus et Vmber:

aequalis liber est, Cretice, qui malus est.

XCI

De nostro, facunde, tibi, Iuuenalis, agello

Saturnalicias mittimus, ecce, nuces.

Cetera lasciuis donauit poma puellis

mentula custodis luxuriosa dei.

XCII

"Si quid opus fuerit, scis me non esse rogandum"

uno bis dicis, Baccara, terque die.

Appellat rigida tristis me uoce Secundus:

audis et nescis, Baccara, quid sit opus.

Pensio te coram petitur clareque palamque:

audis et nescis, Baccara, quid sit opus.

Esse queror gelidasque mihi tritasque lacernas

audis et nescis, Baccara, quid sit opus.

Hoc opus est, subito fias ut sidere mutus,

dicere ne possis, Baccara: "si quid opus".

XCIII

Narnia, sulphureo quam gurgite candidus amnis

circuit, ancipiti uix adeunda iugo,

quid tam saepe meum nobis abducere Quintum

te iuuat et lenta detinuisse mora?

Quid Nomentani causam mihi perdis agelli,

propter uicinum qui pretiosus erat?

Sed iam parce mihi, nec abutere, Narnia, Quinto:

perpetuo liceat sic tibi ponte frui.

XCIV

Vnguentum fuerat, quod onyx modo parua gerebat:

olfecit postquam Papylus, ecce, garumst.

XCV

Bruma est et riget horridus December,

audes tu tamen osculo niuali

omnes obuius hinc et hinc tenere

et totam, Line, basiare Romam.

Quid posses grauiusque saeuiusque

percussus facere atque uerberatus?

Hoc me frigore basiet nec uxor

blandis filia nec rudis labellis,

sed tu dulcior elegantiorque,

cuius liuida naribus caninis

dependet glacies rigetque barba,

qualem forficibus metit supinis

tonsor Cinyphio Cilix marito.

Centum occurrere malo cunnilingis

et Gallum timeo minus recentem.

Quare si tibi sensus est pudorque,

hibernas, Line, basiationes

in mensem rogo differas Aprilem.

XCVI

Conditus hic ego sum Bassi dolor, Vrbicus infans,

cui genus et nomen maxima Roma dedit.

Sex mihi de prima derant trieteride menses,

ruperunt tetricae cum male pensa deae.

Quid species, quid lingua mihi, quid profuit aetas?

Da lacrimas tumulo, qui legis ista, meo:

sic ad Lethaeas, nisi Nestore serior, undas

non eat, optabis quem superesse tibi.

XCVII

Nosti si bene Caesium, libelle,

montanae decus Vmbriae Sabinum,

Auli municipem mei Pudentis,

illi tu dabis haec uel occupato:

instent mille licet premantque curae,

nostris carminibus tamen uacabit:

nam me diligit ille proximumque

Turni nobilibus legit libellis.

O quantum tibi nominis paratur!

O quae gloria! Quam frequens amator!

Te conuiuia, te forum sonabit,

aedes, compita, porticus, tabernae.

Vni mitteris, omnibus legeris.

XCVIII

Omnia, Castor, emis: sic fiet ut omnia uendas.

XCIX

Sic placidum uideas semper, Crispine, Tonantem

nec te Roma minus quam tua Memphis amet:

carmina Parrhasia si nostra legentur in aula,

- namque solent sacra Caesaris aure frui -

dicere de nobis ut lector candidus aude:

"Temporibus praestat non nihil iste tuis,

nec Marso nimium minor est doctoque Catullo".

Hoc satis est: ipsi cetera mando deo.