1

Si quis in hoc artem populo non novit amandi,

hoc legat et lecto carmine doctus amet.

Arte citae veloque rates remoque moventur,

arte leves currus: arte regendus Amor.

Curribus Automedon lentisque erat aptus habenis,

Tiphys in Haemonia puppe magister erat:

me Venus artificem tenero praefecit Amori;

Tiphys et Automedon dicar Amoris ego.

Ille quidem ferus est et qui mihi saepe repugnet;

sed puer est, aetas mollis et apta regi.

Phillyrides puerum cithara perfecit Achillem

atque animos placida contudit arte feros.

Qui quotiens socios, totiens exterruit hostes,

creditur annosum pertimuisse senem;

quas Hector sensurus erat, poscente magistro

verberibus iussas praebuit ille manus.

Aeacidae Chiron, ego sum praeceptor Amoris;

saevus uterque puer, natus uterque dea.

Sed tamen et tauri cervix oneratur aratro,

frenaque magnanimi dente teruntur equi:

et mihi cedet Amor, quamvis mea vulneret arcu

pectora, iactatas excutiatque faces;

quo me finxit Amor, quo me violentius ussit,

hoc melior facti vulneris ultor ero.

Non ego, Phoebe, datas a te mihi mentiar artes,

nec nos aëriae voce monemur avis,

nec mihi sunt visae Clio Cliusque sorores

servanti pecudes vallibus, Ascra, tuis;

usus opus movet hoc: vati parete perito;

vera canam. Coeptis, mater Amoris, ades.

Este procul, vittae tenues, insigne pudoris,

quaeque tegis medios instita longa pedes:

nos Venerem tutam concessaque furta canemus

inque meo nullum carmine crimen erit.

Principio, quod amare velis, reperire labora,

qui nova nunc primum miles in arma venis;

proximus huic labor est placitam exorare puellam;

tertius, ut longo tempore duret amor.

Hic modus; haec nostro signabitur area curru;

haec erit admissa meta premenda rota.

Dum licet et loris passim potes ire solutis,

elige cui dicas «Tu mihi sola places».

Haec tibi non tenues veniet delapsa per auras;

quaerenda est oculis apta puella tuis.

Scit bene venator, cervis ubi retia tendat;

scit bene, qua frendens valle moretur aper;

aucupibus noti frutices; qui sustinet hamos,

novit quae multo pisce natentur aquae:

tu quoque, materiam longo qui quaeris amori,

ante frequens quo sit disce puella loco.

Non ego quaerentem vento dare tela iubebo,

nec tibi ut invenias longa terenda via est.

Andromeden Perseus nigris portarit ab Indis,

raptaque sit Phrygio Graia puella viro;

tot tibi tamque dabit formosas Roma puellas,

«Haec habet» ut dicas «quidquid in orbe fuit.»

Gargara quot segetes, quot habet Methymna racemos,

aequore quot pisces, fronde teguntur aves,

quot caelum stellas, tot habet tua Roma puellas:

mater in Aeneae constitit urbe sui.

Seu caperis primis et adhuc crescentibus annis,

ante oculos veniet vera puella tuos;

sive cupis iuvenem, iuvenes tibi mille placebunt:

cogeris voti nescius esse tui.

Seu te forte iuvat sera et sapientior aetas,

hoc quoque, crede mihi, plenius agmen erit.

Tu modo Pompeia lentus spatiare sub umbra,

cum sol Herculei terga leonis adit,

aut ubi muneribus nati sua munere mater

addidit, externo marmore dives opus;

nec tibi vitetur quae priscis sparsa tabellis

porticus auctoris Livia nomen habet,

quaque parare necem miseris patruelibus ausae

Belides et stricto stat ferus ense pater;

nec te praetereat Veneri ploratus Adonis

cultaque Iudaeo septima sacra Syro,

nec fuge linigerae Memphitica templa iuvencae

(multas illa facit, quod fuit ipsa Iovi);

et fora conveniunt (quis credere possit?) amori,

flammaque in arguto saepe reperta foro.

Subdita qua Veneris facto de marmore templo

Appias expressis aëra pulsat aquis,

illo saepe loco capitur consultus Amori,

quique aliis cavit, non cavet ipse sibi;

illo saepe loco desunt sua verba diserto,

resque novae veniunt, causaque agenda sua est.

Hunc Venus e templis, quae sunt confinia, ridet;

qui modo patronus, nunc cupit esse cliens.

Sed tu praecipue curvis venare theatris;

haec loca sunt voto fertiliora tuo.

Illic invenies quod ames, quod ludere possis,

quodque semel tangas, quodque tenere velis.

Ut redit itque frequens longum formica per agmen,

granifero solitum cum vehit ore cibum,

aut ut apes saltusque suos et olentia nactae

pascua per flores et thyma summa volant,

sic ruit ad celebres cultissima femina ludos;

copia iudicium saepe morata meum est.

Spectatum veniunt, veniunt spectentur ut ipsae;

ille locus casti damna pudoris habet.

Primus sollicitos fecisti, Romule, ludos,

cum iuvit viduos rapta Sabina viros.

Tunc neque marmoreo pendebant vela theatro,

nec fuerant liquido pulpita rubra croco;

illic quas tulerant nemorosa Palatia frondes

simpliciter positae scena sine arte fuit;

in gradibus sedit populus de caespite factis,

qualibet hirsutas fronde tegente comas.

Respiciunt oculisque notant sibi quisque puellam

quam velit, et tacito pectore multa movent;

dumque rudem praebente modum tibicine Tusco

ludius aequatam ter pede pulsat humum,

in medio plausu (plausus tunc arte carebant)

rex populo praedae signa †petenda† dedit.

Protinus exsiliunt animum clamore fatentes

virginibus cupidas iniciuntque manus;

ut fugiunt aquilas, timidissima turba, columbae

utque fugit visos agna novella lupos,

sic illae timuere viros sine lege ruentes;

constitit in nulla qui fuit ante color.

Nam timor unus erat, facies non una timoris:

pars laniat crines, pars sine mente sedet;

altera maesta silet, frustra vocat altera matrem;

haec queritur, stupet haec; haec manet, illa fugit.

Ducuntur raptae, genialis praeda, puellae,

et potuit multas ipse decere timor.

Si qua repugnarat nimium comitemque negarat,

sublatam cupido vir tulit ipse sinu

atque ita: «Quid teneros lacrimis corrumpis ocellos?

Quod matri pater est, hoc tibi» dixit «ero.»

Romule, militibus scisti dare commoda solus:

haec mihi si dederis commoda, miles ero.

Scilicet ex illo sollemnia more theatra

nunc quoque formosis insidiosa manent.

Nec te nobilium fugiat certamen equorum:

multa capax populi commoda Circus habet.

Nil opus est digitis per quos arcana loquaris,

nec tibi per nutus accipienda nota est;

proximus a domina nullo prohibente sedeto;

iunge tuum lateri qua potes usque latus.

Et bene, quod cogit, si nolis, linea iungi,

quod tibi tangenda est lege puella loci.

Hic tibi quaeratur socii sermonis origo,

et moveant primos publica verba sonos:

cuius equi veniant facito studiose requiras,

nec mora, quisquis erit cui favet illa, fave.

At cum pompa frequens caelestibus ibit eburnis,

tu Veneri dominae plaude favente manu;

utque fit, in gremium pulvis si forte puellae

deciderit, digitis excutiendus erit.

Etsi nullus erit pulvis, tamen excute nullum:

quaelibet officio causa sit apta tuo;

pallia si terra nimium demissa iacebunt,

collige et inmunda sedulus effer humo:

protinus, officii pretium, patiente puella

contingent oculis crura videnda tuis.

Respice praeterea, post vos quicumque sedebit,

ne premat opposito mollia terga genu.

Parva levis capiunt animos: fuit utile multis

pulvinum facili composuisse manu;

profuit et tenui ventos movisse tabella

et cava sub tenerum scamna dedisse pedem.

Hos aditus Circusque novo praebebit amori

sparsaque sollicito tristis harena foro.

Illa saepe puer Veneris pugnavit harena

et, qui spectavit vulnera, vulnus habet:

dum loquitur tangitque manum poscitque libellum

et quaerit posito pignore, vincat uter,

saucius ingemuit telumque volatile sensit

et pars spectati muneris ipse fuit.

Quid, modo cum belli navalis imagine Caesar

Persidas induxit Cecropiasque rates?

Nempe ab utroque mari iuvenes, ab utroque puellae

venere, atque ingens orbis in Urbe fuit.

Quis non invenit turba, quod amaret, in illa?

Eheu, quam multos advena torsit amor!

Ecce, parat Caesar, domito quod defuit orbi,

addere: nunc, Oriens ultime, noster eris.

Parthe, dabis poenas; Crassi gaudete sepulti

signaque barbaricas non bene passa manus.

Ultor adest primisque ducem profitetur in annis

bellaque non puero tractat agenda puer.

Parcite natales timidi numerare deorum:

Caesaribus virtus contigit ante diem.

Ingenium caeleste suis velocius annis

surgit et ignavae fert male damna morae:

parvus erat manibusque duos Tirynthius angues

pressit et in cunis iam Iove dignus erat;

nunc quoque qui puer es, quantus tum, Bacche, fuisti,

cum timuit thyrsos India victa tuos?

Auspiciis annisque patris, puer, arma movebis

et vinces annis auspiciisque patris.

Tale rudimentum tanto sub nomine debes,

nunc iuvenum princeps, deinde future senum;

cum tibi sint fratres, fratres ulciscere laesos,

cumque pater tibi sit, iura tuere patris.

Induit arma tibi genitor patriaeque tuusque;

hostis ab invito regna parente rapit.

Tu pia tela feres, sceleratas ille sagittas;

stabit pro signis iusque piumque tuis.

Vincuntur causa Parthi, vincantur et armis:

Eoas Latio dux meus addat opes.

Marsque pater Caesarque pater, date numen eunti:

nam deus e vobis alter es, alter eris.

Auguror en, vinces, votivaque carmina reddam

et magno nobis ore sonandus eris:

consistes aciesque meis hortabere verbis

(o desint animis ne mea verba tuis!);

tergaque Parthorum Romanaque pectora dicam

telaque, ab averso quae iacit hostis equo.

Qui fugis ut vincas, quid victo, Parthe, relinques?

Parthe, malum iam nunc Mars tuus omen habet.

Ergo erit illa dies, qua tu, pulcherrime rerum,

quattuor in niveis aureus ibis equis;

ibunt ante duces onerati colla catenis,

ne possint tuti, qua prius, esse fuga.

Spectabunt laeti iuvenes mixtaeque puellae,

diffundetque animos omnibus ista dies;

atque aliqua ex illis cum regum nomina quaeret,

quae loca, qui montes quaeve ferantur aquae,

omnia responde, nec tantum si qua rogabit;

et quae nescieris, ut bene nota refer:

hic est Euphrates, praecinctus harundine frontem;

cui coma dependet caerula, Tigris erit;

hos facito Armenios, haec est Danaëia Persis;

urbs in Achaemeniis vallibus ista fuit;

ille vel ille duces, et erunt quae nomina dicas,

si poteris, vere, si minus, apta tamen.

Dant etiam positis aditum convivia mensis;

est aliquid praeter vina, quod inde petas.

Saepe illic positi teneris adducta lacertis

purpureus Bacchi cornua pressit Amor,

vinaque cum bibulas sparsere Cupidinis alas,

permanet et capto stat gravis ille loco.

Ille quidem pennas velociter excutit udas,

sed tamen et spargi pectus Amore nocet.

Vina parant animos faciuntque caloribus aptos;

cura fugit multo diluiturque mero.

Tunc veniunt risus, tum pauper cornua sumit,

tum dolor et curae rugaque frontis abit.

Tunc aperit mentes aevo rarissima nostro

simplicitas, artes excutiente deo.

Illic saepe animos iuvenum rapuere puellae,

et Venus in vinis ignis in igne fuit.

Hic tu fallaci nimium ne crede lucernae:

iudicio formae noxque merumque nocent.

Luce deas caeloque Paris spectavit aperto,

cum dixit Veneri «Vincis utramque, Venus.»

Nocte latent mendae vitioque ignoscitur omni,

horaque formosam quamlibet illa facit.

Consule de gemmis, de tincta murice lana,

consule de facie corporibusque diem.

Quid tibi femineos coetus venatibus aptos

enumerem? Numero cedet harena meo.

Quid referam Baias praetextaque litora Bais

et quae de calido sulphure fumat aqua?

Hinc aliquis vulnus referens in pectore dixit

«Non haec, ut fama est, unda salubris erat.»

Ecce, suburbanae templum nemorale Dianae

partaque per gladios regna nocente manu;

illa, quod est virgo, quod tela cupidinis odit,

multa dedit populo vulnera, multa dabit.

Hactenus, unde legas quod ames, ubi retia ponas,

praecipit imparibus vecta Thalea rotis.

Nunc tibi quae placuit, quas sit capienda per artes,

dicere praecipuae molior artis opus.

Quisquis ubique, viri, dociles advertite mentes

pollicitisque favens vulgus adeste meis.

Prima tuae menti veniat fiducia, cunctas

posse capi: capies, tu modo tende plagas.

Vere prius volucres taceant, aestate cicadae,

Maenalius lepori det sua terga canis,

femina quam iuveni blande temptata repugnet;

haec quoque, quam poteris credere nolle, volet.

Utque viro furtiva Venus, sic grata puellae;

vir male dissimulat, tectius illa cupit.

Conveniat maribus ne quam nos ante rogemus,

femina iam partes victa rogantis aget.

Mollibus in pratis admugit femina tauro,

femina cornipedi semper adhinnit equo:

parcior in nobis nec tam furiosa libido;

legitimum finem flamma virilis habet.

Byblida quid referam, vetito quae fratris amore

arsit et est laqueo fortiter ulta nefas?

Myrrha patrem, sed non qua filia debet, amavit,

et nunc obducto cortice pressa latet;

illius lacrimis, quas arbore fundit odora,

unguimur, et dominae nomina gutta tenet.

Forte sub umbrosis nemorosae vallibus Idae

candidus, armenti gloria, taurus erat

signatus tenui media inter cornua nigro;

una fuit labes, cetera lactis erant.

Illum Cnosiadesque Cydoneaeque iuvencae

optarunt tergo sustinuisse suo.

Pasiphaë fieri gaudebat adultera tauri;

invida formosas oderat illa boves.

Nota cano; non hoc, centum quae sustinet urbes,

quamvis sit mendax, Creta negare potest.

Ipsa novas frondes et prata tenerrima tauro

fertur inadsueta subsecuisse manu;

it comes armentis, nec ituram cura moratur

coniugis, et Minos a bove victus erat.

Quo tibi, Pasiphaë, pretiosas sumere vestes?

Ille tuus nullas sentit adulter opes.

Quid tibi cum speculo montana armenta petenti?

Quid totiens positas fingis inepta comas?

Crede tamen speculo, quod te negat esse iuvencam:

quam cuperes fronti cornua nata tuae!

Sive placet Minos, nullus quaeratur adulter;

sive virum mavis fallere, falle viro.

In nemus et saltus thalamo regina relicto

fertur, ut Aonio concita Baccha deo.

A, quotiens vaccam vultu spectavit iniquo

et dixit: «Domino cur placet ista meo?

Aspice ut ante ipsum teneris exsultet in herbis;

nec dubito quin se stulta decere putet»!

Dixit et ingenti iamdudum de grege duci

iussit et inmeritam sub iuga curva trahi,

aut cadere ante aras commentaque sacra coëgit

et tenuit laeta paelicis exta manu;

paelicibus quotiens placavit numina caesis

atque ait exta tenens: «Ite, placete meo»

et modo se Europen fieri, modo postulat Ion,

altera quod bos est, altera vecta bove!

Hanc tamen implevit vacca deceptus acerna

dux gregis, et partu proditus auctor erat.

Cressa Thyesteo si se abstinuisset amore

(et quantum est uno posse carere viro!),

non medium rupisset iter curruque retorto

Auroram versis Phoebus adisset equis.

Filia purpureos Niso furata capillos

pube premit rabidos inguinibusque canes.

Qui Martem terra, Neptunum effugit in undis,

coniugis Atrides victima dira fuit.

Cui non defleta est Ephyraeae flamma Creusae

et nece natorum sanguinolenta parens?

Flevit Amyntorides per inania lumina Phoenix;

Hippolytum rabidi diripuistis equi.

Quid fodis inmeritis, Phineu, sua lumina natis?

Poena reversura est in caput ista tuum.

Omnia feminea sunt ista libidine mota;

acrior est nostra plusque furoris habet.

Ergo age, ne dubita cunctas sperare puellas:

vix erit e multis, quae neget, una, tibi.

Quae dant, quaeque negant, gaudent tamen esse rogatae:

ut iam fallaris, tuta repulsa tua est.

Sed cur fallaris, cum sit nova grata voluptas

et capiant animos plus aliena suis?

Fertilior seges est alienis semper in agris

vicinumque pecus grandius uber habet.

Sed prius ancillam captandae nosse puellae

cura sit: accessus molliet illa tuos.

Proxima consiliis dominae sit ut illa, videto,

neve parum tacitis conscia fida iocis.

Hanc tu pollicitis, hanc tu corrumpe rogando:

quod petis, ex facili, si volet illa, feres.

Illa leget tempus (medici quoque tempora servant)

quo facilis dominae mens sit et apta capi;

mens erit apta capi tum, cum laetissima rerum

ut seges in pingui luxuriabit humo.

Pectora, dum gaudent nec sunt adstricta dolore,

ipsa patent; blanda tum subit arte Venus.

Tum, cum tristis erat, defensa est Ilios armis;

militibus gravidum laeta recepit equum.

Tum quoque temptanda est, cum paelice laesa dolebit;

tum facies opera, ne sit inulta, tua.

Hanc matutinos pectens ancilla capillos

incitet et velo remigis addat opem,

et secum tenui suspirans murmure dicat:

«At, puto, non poteras ipsa referre vicem.»

Tum de te narret, tum persuadentia verba

addat, et insano iuret amore mori.

Sed propera, ne vela cadant auraeque residant:

ut fragilis glacies, interit ira mora.

Quaeris an hanc ipsam prosit violare ministram?

Talibus admissis alea grandis inest.

Haec a concubitu fit sedula, tardior illa;

haec dominae munus te parat, illa sibi.

Casus in eventu est: licet hic indulgeat ausis,

consilium tamen est abstinuisse meum.

Non ego per praeceps et acuta cacumina vadam,

nec iuvenum quisquam me duce captus erit.

Si tamen illa tibi, dum dat recipitque tabellas,

corpore, non tantum sedulitate, placet,

fac domina potiare prius, comes illa sequatur:

non tibi ab ancilla est incipienda Venus.

Hoc unum moneo, si quid modo creditur arti

nec mea dicta rapax per mare ventus agit:

aut †non temptasses† aut perfice: tollitur index,

cum semel in partem criminis ipsa venit.

Non avis utiliter viscatis effugit alis,

non bene de laxis cassibus exit aper.

Saucius arrepto piscis teneatur ab amo:

perprime temptatam nec nisi victor abi.

[Tum neque te prodet communi noxia culpa

factaque erunt dominae dictaque nota tibi.]

Sed bene celetur: bene si celabitur index,

notitiae suberit semper amica tuae.

Tempora qui solis operosa colentibus arva,

fallitur, et nautis aspicienda putat.

Nec semper credenda Ceres fallacibus arvis

nec semper viridi concava puppis aquae,

nec teneras semper tutum captare puellas:

saepe dato melius tempore fiet idem.

Sive dies suberit natalis sive Kalendae,

quas Venerem Marti continuasse iuvat,

sive erit ornatus non, ut fuit ante, sigillis,

sed regum positas Circus habebit opes,

differ opus: tunc tristis hiems, tunc Pliades instant,

tunc tener aequorea mergitur Haedus aqua;

tunc bene desinitur; tunc si quis creditur alto,

vix tenuit lacerae naufraga membra ratis.

Tum licet incipias, qua flebilis Allia luce

vulneribus Latiis sanguinolenta fuit,

quaque die redeunt rebus minus apta gerendis

culta Palaestino septima festa Syro.

Magna superstitio tibi sit natalis amicae,

quaque aliquid dandum est, illa sit atra dies.

Cum bene vitaris, tamen auferet; invenit artem

femina, qua cupidi carpat amantis opes.

Institor ad dominam veniet discinctus emacem,

expediet merces teque sedente suas;

quas illa inspicias, sapere ut videare, rogabit;

oscula deinde dabit, deinde rogabit emas.

Hoc fore contentam multos iurabit in annos;

nunc opus esse sibi, nunc bene dicet emi.

Si non esse domi, quos des, causabere nummos,

littera poscetur, ne didicisse iuvet.

Quid, quasi natali cum poscit munera libo

et, quotiens opus est, nascitur illa sibi?

Quid, cum mendaci damno maestissima plorat

elapsusque cava fingitur aure lapis?

Multa rogant utenda dari, data reddere nolunt;

perdis, et in damno gratia nulla tuo.

Non mihi, sacrilegas meretricum ut persequar artes,

cum totidem linguis sint satis ora decem.

Cera vadum temptet rasis infusa tabellis,

cera tuae primum conscia mentis eat;

blanditias ferat illa tuas imitataque amantum

verba, nec exiguas, quisquis es, adde preces.

Hectora donavit Priamo prece motus Achilles;

flectitur iratus voce rogante deus.

Promittas facito; quid enim promittere laedit?

Pollicitis dives quilibet esse potest.

Spes tenet in tempus, semel est si credita, longum;

illa quidem fallax, sed tamen apta dea est.

Si dederis aliquid, poteris ratione relinqui:

praeteritum tulerit perdideritque nihil.

At quod non dederis, semper videare daturus:

sic dominum sterilis saepe fefellit ager.

Sic, ne perdiderit, cum cessat perdere lusor,

et revocat cupidas alea saepe manus.

Hoc opus, hic labor est, primo sine munere iungi:

ne dederit gratis quae dedit, usque dabit.

Ergo eat et blandis peraretur littera verbis

exploretque animos primaque temptet iter:

littera Cydippen pomo perlata fefellit,

insciaque est verbis capta puella suis.

Disce bonas artes, moneo, Romana iuventus,

non tantum trepidos ut tueare reos:

quam populus iudexque gravis lectusque senatus,

tam dabit eloquio victa puella manus.

Sed lateant vires, nec sis in fronte disertus;

effugiant voces verba molesta tuae.

Quis, nisi mentis inops, tenerae declamat amicae?

Saepe valens odii littera causa fuit.

Sit tibi credibilis sermo consuetaque verba,

blanda tamen, praesens ut videare loqui.

Si non accipiet scriptum inlectumque remittet,

lecturam spera propositumque tene.

Tempore difficiles veniunt ad aratra iuvenci,

tempore lenta pati frena docentur equi.

Ferreus adsiduo consumitur anulus usu,

interit adsidua vomer aduncus humo.

Quid magis est saxo durum, quid mollius unda?

Dura tamen molli saxa cavantur aqua.

Penelopen ipsam, persta modo, tempore vinces:

capta vides sero Pergama, capta tamen.

Legerit et nolit rescribere, cogere noli;

tu modo blanditias fac legat usque tuas.

Quae voluit legisse, volet rescribere lectis:

per numeros veniunt ista gradusque suos.

Forsitan et primo veniet tibi littera tristis

quaeque roget ne se sollicitare velis;

quod rogat illa, timet; quod non rogat, optat, ut instes:

insequere, et voti postmodo compos eris.

Interea, sive illa toro resupina feretur,

lecticam dominae dissimulanter adi;

neve aliquis verbis odiosas offerat auris,

qua potes, ambiguis callidus abde notis.

Seu pedibus vacuis illi spatiosa teretur

porticus, hic socias tu quoque iunge moras,

et modo praecedas facito, modo terga sequaris,

et modo festines et modo lentus eas.

Nec tibi de mediis aliquot transire columnas

sit pudor aut lateri continuasse latus,

nec sine te curvo sedeat speciosa theatro:

quod spectes, umeris auferet illa suis.

Illam respicias, illam mirere licebit,

multa supercilio, multa loquare notis;

et plaudas aliquam mimo saltante puellam,

et faveas illi, quisquis agatur amens.

Cum surgit, surges; donec sedet illa, sedebis:

arbitrio dominae tempora perde tuae.

Sed tibi nec ferro placeat torquere capillos,

nec tua mordaci pumice crura teras;

ista iube faciant, quorum Cybeleia mater

concinitur Phrygiis exululata modis.

Forma viros neglecta decet; Minoida Theseus

abstulit, a nulla tempora comptus acu;

Hippolytum Phaedra, nec erat bene cultus, amavit;

cura deae silvis aptus Adonis erat.

Munditie placeant, fuscentur corpora Campo;

sit bene conveniens et sine labe toga.

†Lingua ne rigeat†; careant rubigine dentes;

nec vagus in laxa pes tibi pelle latet;

nec male deformet rigidos tonsura capillos:

sit coma, sit trita barba resecta manu.

Et nihil emineant et sint sine sordibus ungues,

inque cava nullus stet tibi nare pilus.

Nec male odorati sit tristis anhelitus oris,

nec laedat naris virque paterque gregis.

Cetera lascivae faciant concede puellae

et si quis male vir quaerit habere virum.

Ecce, suum vatem Liber vocat: hic quoque amantis

adiuvat et flammae, qua calet ipse, favet.

Cnosis in ignotis amens errabat harenis,

qua brevis aequoreis Dia feritur aquis;

utque erat e somno, tunica velata recincta,

nuda pedem, croceas inreligata comas,

Thesea crudelem surdas clamabat ad undas,

indigno teneras imbre rigante genas.

Clamabat flebatque simul, sed utrumque docebat;

non facta est lacrimis turpior illa suis.

Iamque iterum tundens mollissima pectora palmis

«Perfidus ille abiit: quid mihi fiet?» ait;

«Quid mihi fiet?» ait; sonuerunt cymbala toto

litore et adtonita tympana pulsa manu.

Excidit illa metu rupitque novissima verba;

nullus in exanimi corpore sanguis erat.

Ecce, Mimallonides sparsis in terga capillis,

ecce, leves Satyri, praevia turba dei.

Ebrius, ecce, senex pando Silenus asello

vix sedet et pressas continet arte iubas.

Dum sequitur Bacchas, Bacchae fugiuntque petuntque,

quadrupedem ferula dum malus urget eques,

in caput aurito cecidit delapsus asello;

clamarunt Satyri «surge age, surge, pater.»

iam deus in curru, quem summum texerat uvis,

tigribus adiunctis aurea lora dabat;

et color et Theseus et vox abiere puellae,

terque fugam petiit terque retenta metu est.

Horruit, ut steriles agitat quas ventus aristas,

ut levis in madida canna palude tremit.

Cui deus «En, adsum tibi cura fidelior» inquit;

«pone metum, Bacchi Cnosias uxor eris.

Munus habe caelum: caelo spectabere sidus;

saepe reges dubiam Cressa Corona ratem.»

Dixit et e curru, ne tigres illa timeret,

desilit (inposito cessit harena pede)

implicitamque sinu, neque enim pugnare valebat,

abstulit: in facili est omnia posse deo.

Pars «Hymenaee» canunt, pars clamant «Euhion, euhoe»;

sic coëunt sacro nupta deusque toro.

Ergo, ubi contigerint positi tibi munera Bacchi

atque erit in socii femina parte tori,

Nycteliumque patrem nocturnaque sacra precare

ne iubeant capiti vina nocere tuo.

Hic tibi multa licet sermone latentia tecto

dicere, quae dici sentiat illa sibi,

blanditiasque leves tenui perscribere vino,

ut dominam in mensa se legat illa tuam,

atque oculos oculis spectare fatentibus ignem:

saepe tacens vocem verbaque vultus habet.

Fac primus rapias illius tacta labellis

pocula, quaque bibet parte puella, bibas;

et quemcumque cibum digitis libaverit illa,

tu pete, dumque petes, sit tibi tacta manus.

Sint etiam tua vota viro placuisse puellae:

utilior vobis factus amicus erit.

Huic, si sorte bibes, sortem concede priorem,

huic detur capiti missa corona tuo.

Sive erit inferior seu par, prior omnia sumat,

nec dubites illi verba secunda loqui.

[tuta frequensque via est, per amici fallere nomen;

tuta frequensque licet sit via, crimen habet.

Inde procurator nimium quoque multa procurat

et sibi mandatis plura videnda putat.]

certa tibi a nobis dabitur mensura bibendi:

officium praestent mensque pedesque suum.

Iurgia praecipue vino stimulata caveto

et nimium faciles ad fera bella manus.

Occidit Eurytion stulte data vina bibendo:

aptior est dulci mensa merumque ioco.

Si vox est, canta; si mollia bracchia, salta;

et, quacumque potes docte placere, place.

Ebrietas ut vera nocet, sic ficta iuvabit:

fac titubet blaeso subdola lingua sono,

ut, quicquid facias dicasve protervius aequo,

credatur nimium causa fuisse merum.

Et bene dic dominae, bene, cum quo dormiat illa;

sed male sit tacita mente precare viro.

At cum discedet mensa conviva remota,

ipsa tibi accessus turba locumque dabit.

Insere te turbae leviterque admotus eunti

velle latus digitis et pede tange pedem.

Conloquii iam tempus adest; fuge rustice longe

hinc Pudor: audentem Forsque Venusque iuvat.

Non tua sub nostras veniat facundia leges;

fac tantum cupias, sponte disertus eris.

Est tibi agendus amans imitandaque vulnera verbis;

haec tibi quaeratur qualibet arte fides.

Nec credi labor est: sibi quaeque videtur amanda;

pessima sit, nulli non sua forma placet.

Saepe tamen vere coepit simulator amare;

saepe, quod incipiens finxerat esse, fuit.

(quo magis, o, faciles imitantibus este, puellae:

fiet amor verus, qui modo falsus erat.)

blanditiis animum furtim deprendere nunc sit,

ut pendens liquida ripa subestur aqua.

Nec faciem nec te pigeat laudare capillos

et teretes digitos exiguumque pedem:

delectant etiam castas praeconia formae;

virginibus curae grataque forma sua est.

Nam cur in Phrygiis Iunonem et Pallada silvis

nunc quoque iudicium non tenuisse pudet?

Laudatas ostendit avis Iunonia pinnas;

si tacitus spectes, illa recondit opes.

Quadrupedes inter rapidi certamina cursus

depexaeque iubae plausaque colla iuvant.

Nec timide promitte: trahunt promissa puellas;

pollicito testes quoslibet adde deos.

Iuppiter ex alto periuria ridet amantum

et iubet Aeolios inrita ferre Notos.

Per Styga Iunoni falsum iurare solebat

Iuppiter: exemplo nunc favet ipse suo.

Expedit esse deos et, ut expedit, esse putemus;

dentur in antiquos tura merumque focos.

Nec secura quies illos similisque sopori

detinet: innocue vivite, numen adest.

Reddite depositum; pietas sua foedera servet;

fraus absit; vacuas caedis habete manus.

Ludite, si sapitis, solas impune puellas:

†hac magis est una fraude pudenda fides†.

Fallite fallentes; ex magna parte profanum

sunt genus: in laqueos, quos posuere, cadant.

Dicitur Aegyptos caruisse iuvantibus arva

imbribus at annos sicca fuisse novem,

cum Thrasius Busirin adit monstratque piari

hospitis adfuso sanguine posse Iovem.

Illi Busiris «Fies Iovis hostia primus»

inquit «et Aegypto tu dabis hospes aquam.»

et Phalaris tauro violenti membra Perilli

torruit; infelix inbuit auctor opus.

Iustus uterque fuit, neque enim lex aequior ulla est

quam necis artifices arte perire sua.

Ergo, ut periuras merito periuria fallant,

exemplo doleat femina laesa suo.

Et lacrimae prosunt; lacrimis adamanta movebis:

fac madidas videat, si potes, illa genas.

Si lacrimae, neque enim veniunt in tempore semper,

deficient, uncta lumina tange manu.

Quis sapiens blandis non misceat oscula verbis?

Illa licet non det, non data sume tamen.

Pugnabit primo fortassis et «Improbe» dicet;

pugnando vinci se tamen illa volet.

Tantum, ne noceant teneris male rapta labellis

neve queri possit dura fuisse, cave.

Oscula qui sumpsit, si non et cetera sumit,

haec quoque, quae data sunt, perdere dignus erit.

Quantum defuerat pleno post oscula voto?

Ei mihi, rusticitas, non pudor ille fuit.

Vim licet appelles: grata est vis ista puellis;

quod iuvat, invitae saepe dedisse volunt.

Quacumque est Veneris subita violata rapina,

gaudet, et inprobitas muneris instar habet.

At quae, cum posset cogi, non tacta recessit,

ut simulet vultu gaudia, tristis erit.

Vim passa est Phoebe, vis est allata sorori;

et gratus raptae raptor uterque fuit.

Fabula nota quidem, sed non indigna referri,

Scyrias Haemonio iuncta puella viro.

Iam dea laudatae dederat mala praemia formae

colle sub Idaeo vincere digna duas;

iam nurus ad Priamum diverso venerat orbe,

Graiaque in Iliacis moenibus uxor erat;

iurabant omnes in laesi verba mariti,

nam dolor unius publica causa fuit.

Turpe, nisi hoc matris precibus tribuisset, Achilles

veste virum longa dissimulatus erat.

Quid facis, Aeacide? Non sunt tua munera lanae;

tu titulos alia Palladis arte petes.

Quid tibi cum calathis? Clipeo manus apta ferendo est.

Pensa quid in dextra, qua cadet Hector, habes?

Reice succinctos operoso stamine fusos:

quassanda est ista Pelias hasta manu.

Forte erat in thalamo virgo regalis eodem;

haec illum stupro comperit esse virum.

Viribus illa quidem victa est (ita credere oportet),

sed voluit vinci viribus illa tamen.

Saepe «Mane» dixit, cum iam properaret Achilles:

fortia nam posito sumpserat arma colo.

Vis ubi nunc illa est? Quid blanda voce moraris

auctorem stupri, Deidamia, tui?

Scilicet, ut pudor est quaedam coepisse priorem,

sic alio gratum est incipiente pati.

A, nimia est iuveni propriae fiducia formae,

exspectat si quis, dum prior illa roget.

Vir prior accedat, vir verba precantia dicat;

excipiat blandas comiter illa preces.

Ut potiare, roga: tantum cupit illa rogari;

da causam voti principiumque tui.

Iuppiter ad veteres supplex heroidas ibat;

corrupit magnum nulla puella Iovem.

Si tamen a precibus tumidos accedere fastus

senseris, incepto parce referque pedem.

Quod refugit, multae cupiunt; odere, quod instat:

lenius instando taedia tolle tui.

Non semper Veneris spes est profitenda roganti;

intret amicitiae nomine tectus amor.

Hoc aditu vidi tetricae data verba puellae;

qui fuerat cultor, factus amator erat.

Candidus in nauta turpis color: aequoris unda

debet et a radiis sideris esse niger;

turpis et agricolae, qui vomere semper adunco

et gravibus rastris sub Iove versat humum;

et tua, Palladiae petitur cui fama coronae,

candida si fuerint corpora, turpis eris.

Palleat omnis amans: hic est color aptus amanti;

hoc decet, hoc multi †non valuisse† putant.

Pallidus in Side silvis errabat Orion;

pallidus in lenta Naide Daphnis erat.

Arguat et macies animum, nec turpe putaris

palliolum nitidis inposuisse comis.

Attenuant iuvenum vigilatae corpora noctes

curaque et in magno qui fit amore dolor.

Ut voto potiare tuo, miserabilis esto,

ut qui te videat dicere possit «Amas».

Conquerar an moneam mixtum fas omne nefasque?

Nomen amicitia est, nomen inane fides.

Ei mihi, non tutum est, quod ames, laudare sodali:

cum tibi laudanti credidit, ipse subit.

«At non Actorides lectum temeravit Achillis;

quantum ad Pirithoum, Phaedra pudica fuit.

Hermionen Pylades, qua Pallada Phoebus, amabat,

quodque tibi geminus, Tyndari, Castor, erat.»

si quis idem sperat, iacturas poma myricas

speret et e medio flumine mella petat.

Nil nisi turpe iuvat; curae sua cuique voluptas;

haec quoque ab alterius grata dolore venit.

Heu facinus, non est hostis metuendus amanti;

quos credis fidos, effuge: tutus eris.

Cognatum fratremque cave carumque sodalem;

praebebit veros haec tibi turba metus.

Finiturus eram, sed sunt diversa puellis

pectora; mille animos excipe mille modis.

Nec tellus eadem parit omnia: vitibus illa

convenit, haec oleis; hic bene farra virent.

Pectoribus mores tot sunt, quot in ore figurae:

qui sapit, innumeris moribus aptus erit,

utque leves Proteus modo se tenuabit in undas,

nunc leo, nunc arbor, nunc erit hirtus aper.

Hi iaculo pisces, illi capiuntur ab hamis,

hos cava contento retia fune trahunt:

nec tibi conveniet cunctos modus unus ad annos;

longius insidias cerva videbit anus.

Si doctus videare rudi petulansve pudenti,

diffidet miserae protinus illa sibi.

Inde fit ut, quae se timuit committere honesto,

vilis ad amplexus inferioris eat.

Pars superat coepti, pars est exhausta, laboris;

hic teneat nostras ancora iacta rates.

Sī quĭs ĭn hōc ārtēm pŏpŭlō nōn nōvĭt ămāndī,

hōc lĕgăt ēt lēctō ‖ cārmĭnĕ dōctŭs ămēt.

Ārtĕ cĭtaē vēlōquĕ rătēs rēmōquĕ mŏvēntūr,

ārtĕ lĕvēs cūrrūs: ‖ ārtĕ rĕgēndŭs Ămōr.

Cūrrĭbŭs Aūtŏmĕdōn lēntīsque ĕrăt āptŭs hăbēnīs,

Tīphўs ĭn Haēmŏnĭā ‖ pūppĕ măgīstĕr ĕrāt:

mē Vĕnŭs ārtĭfĭcēm tĕnĕrō praēfēcĭt Ămōrī;

Tīphўs ĕt Aūtŏmĕdōn ‖ dīcăr Ămōrĭs ĕgō.

Īllĕ quĭdēm fĕrŭs ēst ēt quī mĭhĭ saēpĕ rĕpūgnēt;

sēd pŭĕr ēst, aētās ‖ mōllĭs ĕt āptă rĕgī.

Phīllўrĭdēs pŭĕrūm cĭthărā pērfēcĭt Ăchīllēm

ātque ănĭmōs plăcĭdā ‖ cōntŭdĭt ārtĕ fĕrōs.

Quī quŏtĭēns sŏcĭōs, tŏtĭēns ēxtērrŭĭt hōstēs,

crēdĭtŭr ānnōsūm ‖ pērtĭmŭīssĕ sĕnēm;

quās Hēctōr sēnsūrŭs ĕrāt, pōscēntĕ măgīstrō

vērbĕrĭbūs iūssās ‖ praēbŭĭt īllĕ mănūs.

Aēăcĭdaē Chīrōn, ĕgŏ sūm praēcēptŏr Ămōrīs;

saēvŭs ŭtērquĕ pŭēr, ‖ nātŭs ŭtērquĕ dĕā.

Sēd tămĕn ēt taūrī cērvīx ŏnĕrātŭr ărātrō,

frēnăquĕ māgnănĭmī ‖ dēntĕ tĕrūntŭr ĕquī:

ēt mĭhĭ cēdĕt Ămōr, quāmvīs mĕă vūlnĕrĕt ārcū

pēctŏră, iāctātās ‖ ēxcŭtĭātquĕ făcēs;

quō mē fīnxĭt Ămōr, quō mē vĭŏlēntĭŭs ūssīt,

hōc mĕlĭōr fāctī ‖ vūlnĕrĭs ūltŏr ĕrō.

Nōn ĕgŏ, Phoēbĕ, dătās ā tē mĭhĭ mēntĭăr ārtēs,

nēc nōs āĕrĭaē ‖ vōcĕ mŏnēmŭr ăvīs,

nēc mĭhĭ sūnt vīsaē Clīō Clīūsquĕ sŏrōrēs

sērvāntī pĕcŭdēs ‖ vāllĭbŭs, Āscră, tŭīs;

ūsŭs ŏpūs mŏvĕt hōc: vātī pārētĕ pĕrītō;

vēră cănām. Coēptīs, ‖ mātĕr Ămōrĭs, ădēs.

Ēstĕ prŏcūl, vīttaē tĕnŭēs, īnsīgnĕ pŭdōrīs,

quaēquĕ tĕgīs mĕdĭōs ‖ īnstĭtă lōngă pĕdēs:

nōs Vĕnĕrēm tūtām cōncēssăquĕ fūrtă cănēmūs

īnquĕ mĕō nūllūm ‖ cārmĭnĕ crīmĕn ĕrīt.

Prīncĭpĭō, quŏd ămārĕ vĕlīs, rĕpĕrīrĕ lăbōrā,

quī nŏvă nūnc prīmūm ‖ mīlĕs ĭn ārmă vĕnīs;

prōxĭmŭs huīc lăbŏr ēst plăcĭtam ēxōrārĕ pŭēllām;

tērtĭŭs, ūt lōngō ‖ tēmpŏrĕ dūrĕt ămōr.

Hīc mŏdŭs; haēc nōstrō sīgnābĭtŭr ārĕă cūrrū;

haēc ĕrĭt ādmīssā ‖ mētă prĕmēndă rŏtā.

Dūm lĭcĕt ēt lōrīs pāssīm pŏtĕs īrĕ sŏlūtīs,

ēlĭgĕ cuī dīcās ‖ «Tū mĭhĭ sōlă plăcēs».

Haēc tĭbĭ nōn tĕnŭēs vĕnĭēt dēlāpsă pĕr aūrās;

quaērēnda ēst ŏcŭlīs ‖ āptă pŭēllă tŭīs.

Scīt bĕnĕ vēnātōr, cērvīs ŭbĭ rētĭă tēndāt;

scīt bĕnĕ, quā frēndēns ‖ vāllĕ mŏrētŭr ăpēr;

aūcŭpĭbūs nōtī frŭtĭcēs; quī sūstĭnĕt hāmōs,

nōvīt quaē mūltō ‖ pīscĕ nătēntŭr ăquaē:

tū quŏquĕ, mātĕrĭām lōngō quī quaērĭs ămōrī,

āntĕ frĕquēns quō sīt ‖ dīscĕ pŭēllă lŏcō.

Nōn ĕgŏ quaērēntēm vēntō dărĕ tēlă iŭbēbō,

nēc tĭbi ŭt īnvĕnĭās ‖ lōngă tĕrēndă vĭa ēst.

Āndrŏmĕdēn Pērseūs nīgrīs pōrtārĭt ăb Īndīs,

rāptăquĕ sīt Phrўgĭō ‖ Grāiă pŭēllă vĭrō;

tōt tĭbĭ tāmquĕ dăbīt fōrmōsās Rōmă pŭēllās,

«Haēc hăbĕt» ūt dīcās ‖ «quīdquĭd ĭn ōrbĕ fŭīt.»

Gārgără quōt sĕgĕtēs, quŏt hăbēt Mēthŷmnă răcēmōs,

aēquŏrĕ quōt pīscēs, ‖ frōndĕ tĕgūntŭr ăvēs,

quōt caēlūm stēllās, tŏt hăbēt tŭă Rōmă pŭēllās:

mātĕr ĭn Aēnēaē ‖ cōnstĭtĭt ūrbĕ sŭī.

Seū căpĕrīs prīmīs ĕt ădhūc crēscēntĭbŭs ānnīs,

ānte ŏcŭlōs vĕnĭēt ‖ vēră pŭēllă tŭōs;

sīvĕ cŭpīs iŭvĕnēm, iŭvĕnēs tĭbĭ mīllĕ plăcēbūnt:

cōgērīs vōtī ‖ nēscĭŭs ēssĕ tŭī.

Seū tē fōrtĕ iŭvāt sēra ēt săpĭēntĭŏr aētās,

hōc quŏquĕ, crēdĕ mĭhī, ‖ plēnĭŭs āgmĕn ĕrīt.

Tū mŏdŏ Pōmpĕĭā lēntūs spătĭārĕ sŭb ūmbrā,

cūm sōl Hērcŭlĕī ‖ tērgă lĕōnĭs ădīt,

aūt ŭbĭ mūnĕrĭbūs nātī sŭă mūnĕrĕ mātēr

āddĭdĭt, ēxtērnō ‖ mārmŏrĕ dīvĕs ŏpūs;

nēc tĭbĭ vītētūr quaē prīscīs spārsă tăbēllīs

pōrtĭcŭs aūctōrīs ‖ Līvĭă nōmĕn hăbēt,

quāquĕ părārĕ nĕcēm mĭsĕrīs pătrŭēlĭbŭs aūsaē

Bēlĭdĕs ēt strīctō ‖ stāt fĕrŭs ēnsĕ pătēr;

nēc tē praētĕrĕāt Vĕnĕrī plōrātŭs Ădōnīs

cūltăquĕ Iūdaēō ‖ sēptĭmă sācră Sўrō,

nēc fŭgĕ līnĭgĕraē Mēmphītĭcă tēmplă iŭvēncaē

(mūltās īllă făcīt, ‖ quōd fŭĭt īpsă Iŏvī);

et fora conveniunt (quis credere possit?) amori,

flāmmăque ĭn ārgūtō ‖ saēpĕ rĕpērtă fŏrō.

Sūbdĭtă quā Vĕnĕrīs fāctō dē mārmŏrĕ tēmplō

Āppĭăs ēxprēssīs ‖ āĕră pūlsăt ăquīs,

īllō saēpĕ lŏcō căpĭtūr cōnsūltŭs Ămōrī,

quīque ălĭīs cāvīt, ‖ nōn căvĕt īpsĕ sĭbī;

īllō saēpĕ lŏcō dēsūnt sŭă vērbă dĭsērtō,

rēsquĕ nŏvaē vĕnĭūnt, ‖ caūsăque ăgēndă sŭa ēst.

Hūnc Vĕnŭs ē tēmplīs, quaē sūnt cōnfīnĭă, rīdēt;

quī mŏdŏ pātrōnūs, ‖ nūnc cŭpĭt ēssĕ clĭēns.

Sēd tū praēcĭpŭē cūrvīs vēnārĕ thĕātrīs;

haēc lŏcă sūnt vōtō ‖ fērtĭlĭōră tŭō.

Īllīc īnvĕnĭēs quŏd ămēs, quōd lūdĕrĕ pōssīs,

quōdquĕ sĕmēl tāngās, ‖ quōdquĕ tĕnērĕ vĕlīs.

Ūt rĕdĭt ītquĕ frĕquēns lōngūm fōrmīcă pĕr āgmēn,

grānĭfĕrō sŏlĭtūm ‖ cūm vĕhĭt ōrĕ cĭbūm,

aūt ŭt ăpēs sāltūsquĕ sŭōs ĕt ŏlēntĭă nāctaē

pāscŭă pēr flōrēs ‖ ēt thўmă sūmmă vŏlānt,

sīc rŭĭt ād cĕlĕbrēs cūltīssĭmă fēmĭnă lūdōs;

cōpĭă iūdĭcĭūm ‖ saēpĕ mŏrātă mĕum ēst.

Spēctātūm vĕnĭūnt, vĕnĭūnt spēctēntŭr ŭt īpsaē;

īllĕ lŏcūs cāstī ‖ dāmnă pŭdōrĭs hăbēt.

Prīmūs sōllĭcĭtōs fēcīstī, Rōmŭlĕ, lūdōs,

cūm iūvīt vĭdŭōs ‖ rāptă Săbīnă vĭrōs.

Tūnc nĕquĕ mārmŏrĕō pēndēbānt vēlă thĕātrō,

nēc fŭĕrānt lĭquĭdō ‖ pūlpĭtă rūbră crŏcō;

īllīc quās tŭlĕrānt nĕmŏrōsă Pălātĭă frōndēs

sīmplĭcĭtēr pŏsĭtaē ‖ scēnă sĭne ārtĕ fŭīt;

īn grădĭbūs sēdīt pŏpŭlūs dē caēspĭtĕ fāctīs,

quālĭbĕt hīrsūtās ‖ frōndĕ tĕgēntĕ cŏmās.

Rēspĭcĭūnt ŏcŭlīsquĕ nŏtānt sĭbĭ quīsquĕ pŭēllām

quām vĕlĭt, ēt tăcĭtō ‖ pēctŏrĕ mūltă mŏvēnt;

dūmquĕ rŭdēm praēbēntĕ mŏdūm tībīcĭnĕ Tūscō

lūdĭŭs aēquātām ‖ tēr pĕdĕ pūlsăt hŭmūm,

īn mĕdĭō plaūsū (plaūsūs tūnc ārtĕ cărēbānt)

rēx pŏpŭlō praēdaē ‖ sīgnă †pĕtēndㆠdĕdīt.

Prōtĭnŭs ēxsĭlĭūnt ănĭmūm clāmōrĕ fătēntēs

vīrgĭnĭbūs cŭpĭdās ‖ īnĭcĭūntquĕ mănūs;

ūt fŭgĭūnt ăquĭlās, tĭmĭdīssĭmă tūrbă, cŏlūmbaē

ūtquĕ fŭgīt vīsōs ‖ āgnă nŏvēllă lŭpōs,

sīc īllaē tĭmŭērĕ vĭrōs sĭnĕ lēgĕ rŭēntēs;

cōnstĭtĭt īn nūllā ‖ quī fŭĭt āntĕ cŏlōr.

Nām tĭmŏr ūnŭs ĕrāt, făcĭēs nōn ūnă tĭmōrīs:

pārs lănĭāt crīnēs, ‖ pārs sĭnĕ mēntĕ sĕdēt;

āltĕră maēstă sĭlēt, frūstrā vŏcăt āltĕră mātrēm;

haēc quĕrĭtūr, stŭpĕt haēc; ‖ haēc mănĕt, īllă fŭgīt.

Dūcūntūr rāptaē, gĕnĭālīs praēdă, pŭēllaē,

ēt pŏtŭīt mūltās ‖ īpsĕ dĕcērĕ tĭmōr.

Sī quă rĕpūgnārāt nĭmĭūm cŏmĭtēmquĕ nĕgārāt,

sūblātām cŭpĭdō ‖ vīr tŭlĭt īpsĕ sĭnū

ātque ĭtă: «Quīd tĕnĕrōs lăcrĭmīs cōrrūmpĭs ŏcēllōs?

Quōd mātrī pătĕr ēst, ‖ hōc tĭbĭ» dīxĭt «ĕrō.»

Rōmŭlĕ, mīlĭtĭbūs scīstī dărĕ cōmmŏdă sōlūs:

haēc mĭhĭ sī dĕdĕrīs ‖ cōmmŏdă, mīlĕs ĕrō.

Scīlĭcĕt ēx īllō sōllēmnĭă mōrĕ thĕātră

nūnc quŏquĕ fōrmōsīs ‖ īnsĭdĭōsă mănēnt.

Nēc tē nōbĭlĭūm fŭgĭāt cērtāmĕn ĕquōrūm:

mūltă căpāx pŏpŭlī ‖ cōmmŏdă Cīrcŭs hăbēt.

Nīl ŏpŭs ēst dĭgĭtīs pēr quōs ārcānă lŏquārīs,

nēc tĭbĭ pēr nūtūs ‖ āccĭpĭēndă nŏta ēst;

prōxĭmŭs ā dŏmĭnā nūllō prŏhĭbēntĕ sĕdētō;

iūngĕ tŭūm lătĕrī ‖ quā pŏtĕs ūsquĕ lătūs.

Ēt bĕnĕ, quōd cōgīt, sī nōlīs, līnĕă iūngī,

quōd tĭbĭ tāngēnda ēst ‖ lēgĕ pŭēllă lŏcī.

Hīc tĭbĭ quaērātūr sŏcĭī sērmōnĭs ŏrīgŏ,

ēt mŏvĕānt prīmōs ‖ pūblĭcă vērbă sŏnōs:

cūiŭs ĕquī vĕnĭānt făcĭtō stŭdĭōsĕ rĕquīrās,

nēc mŏră, quīsquĭs ĕrīt ‖ cuī făvĕt īllă, făvē.

Āt cūm pōmpă frĕquēns caēlēstĭbŭs ībĭt ĕbūrnīs,

tū Vĕnĕrī dŏmĭnaē ‖ plaūdĕ făvēntĕ mănū;

ūtquĕ fĭt, īn grĕmĭūm pūlvīs sī fōrtĕ pŭēllaē

dēcĭdĕrīt, dĭgĭtīs ‖ ēxcŭtĭēndŭs ĕrīt.

Ētsī nūllŭs ĕrīt pūlvīs, tămĕn ēxcŭtĕ nūllūm:

quaēlĭbĕt ōffĭcĭō ‖ caūsă sĭt āptă tŭō;

pāllĭă sī tērrā nĭmĭūm dēmīssă iăcēbūnt,

cōllĭge ĕt īnmūndā ‖ sēdŭlŭs ēffĕr hŭmō:

prōtĭnŭs, ōffĭcĭī prĕtĭūm, pătĭēntĕ pŭēllā

cōntīngēnt ŏcŭlīs ‖ crūră vĭdēndă tŭīs.

Rēspĭcĕ praētĕrĕā, pōst vōs quīcūmquĕ sĕdēbīt,

nē prĕmăt ōppŏsĭtō ‖ mōllĭă tērgă gĕnū.

Pārvă lĕvīs căpĭūnt ănĭmōs: fŭĭt ūtĭlĕ mūltīs

pūlvīnūm făcĭlī ‖ cōmpŏsŭīssĕ mănū;

prōfŭĭt ēt tĕnŭī vēntōs mōvīssĕ tăbēllā

ēt căvă sūb tĕnĕrūm ‖ scāmnă dĕdīssĕ pĕdēm.

Hōs ădĭtūs Cīrcūsquĕ nŏvō praēbēbĭt ămōrī

spārsăquĕ sōllĭcĭtō ‖ trīstĭs hărēnă fŏrō.

Īllā saēpĕ pŭēr Vĕnĕrīs pūgnāvĭt hărēnā

ēt, quī spēctāvīt ‖ vūlnĕră, vūlnŭs hăbēt:

dūm lŏquĭtūr tāngītquĕ mănūm pōscītquĕ lĭbēllūm

ēt quaērīt pŏsĭtō ‖ pīgnŏrĕ, vīncăt ŭtēr,

saūcĭŭs īngĕmŭīt tēlūmquĕ vŏlātĭlĕ sēnsīt

ēt pārs spēctātī ‖ mūnĕrĭs īpsĕ fŭīt.

Quīd, mŏdŏ cūm bēllī nāvālĭs ĭmāgĭnĕ Caēsār

Pērsĭdăs īndūxīt ‖ Cēcrŏpĭāsquĕ rătēs?

Nēmpe ăb ŭtrōquĕ mărī iŭvĕnēs, ăb ŭtrōquĕ pŭēllaē

vēnēre, ātque īngēns ‖ ōrbĭs ĭn Ūrbĕ fŭīt.

Quīs nōn īnvēnīt tūrbā, quŏd ămārĕt, ĭn īllā?

Ēheū, quām mūltōs ‖ ādvĕnă tōrsĭt ămōr!

Ēccĕ, părāt Caēsār, dŏmĭtō quōd dēfŭĭt ōrbī,

āddĕrĕ: nūnc, Ŏrĭēns ‖ ūltĭmĕ, nōstĕr ĕrīs.

Pārthĕ, dăbīs poēnās; Crāssī gaūdētĕ sĕpūltī

sīgnăquĕ bārbărĭcās ‖ nōn bĕnĕ pāssă mănūs.

Ūltŏr ădēst prīmīsquĕ dŭcēm prŏfĭtētŭr ĭn ānnīs

bēllăquĕ nōn pŭĕrō ‖ trāctăt ăgēndă pŭēr.

Pārcĭtĕ nātālēs tĭmĭdī nŭmĕrārĕ dĕōrūm:

Caēsărĭbūs vīrtūs ‖ cōntĭgĭt āntĕ dĭēm.

Īngĕnĭūm caēlēstĕ sŭīs vēlōcĭŭs ānnīs

sūrgĭt ĕt īgnāvaē ‖ fērt mălĕ dāmnă mŏraē:

pārvŭs ĕrāt mănĭbūsquĕ dŭōs Tīrŷnthĭŭs ānguēs

prēssĭt ĕt īn cūnīs ‖ iām Iŏvĕ dīgnŭs ĕrāt;

nūnc quŏquĕ quī pŭĕr ēs, quāntūs tūm, Bācchĕ, fŭīstī,

cūm tĭmŭīt thŷrsōs ‖ Īndĭă vīctă tŭōs?

Aūspĭcĭīs ānnīsquĕ pătrīs, pŭĕr, ārmă mŏvēbīs

ēt vīncēs ānnīs ‖ aūspĭcĭīsquĕ pătrīs.

Tālĕ rŭdīmēntūm tāntō sūb nōmĭnĕ dēbēs,

nūnc iŭvĕnūm prīncēps, ‖ deīndĕ fŭtūrĕ sĕnūm;

cūm tĭbĭ sīnt frātrēs, frātrēs ūlcīscĕrĕ laēsōs,

cūmquĕ pătēr tĭbĭ sīt, ‖ iūră tŭērĕ pătrīs.

Īndŭĭt ārmă tĭbī gĕnĭtōr pătrĭaēquĕ tŭūsquĕ;

hōstĭs ăb īnvītō ‖ rēgnă părēntĕ răpīt.

Tū pĭă tēlă fĕrēs, scĕlĕrātās īllĕ săgīttās;

stābīt prō sīgnīs ‖ iūsquĕ pĭūmquĕ tŭīs.

Vīncūntūr caūsā Pārthī, vīncāntŭr ĕt ārmīs:

Ēōās Lătĭō ‖ dūx mĕŭs āddăt ŏpēs.

Mārsquĕ pătēr Caēsārquĕ pătēr, dătĕ nūmĕn ĕūntī:

nām dĕŭs ē vōbīs ‖ āltĕr ĕs, āltĕr ĕrīs.

Aūgŭrŏr ēn, vīncēs, vōtīvăquĕ cārmĭnă rēddām

ēt māgnō nōbīs ‖ ōrĕ sŏnāndŭs ĕrīs:

cōnsīstēs ăcĭēsquĕ mĕīs hōrtābĕrĕ vērbīs

(ō dēsīnt ănĭmīs ‖ nē mĕă vērbă tŭīs!);

tērgăquĕ Pārthōrūm Rōmānăquĕ pēctŏră dīcām

tēlăque, ăb āvērsō ‖ quaē iăcĭt hōstĭs ĕquō.

Quī fŭgĭs ūt vīncās, quīd vīctō, Pārthĕ, rĕlīnquēs?

Pārthĕ, mălūm iām nūnc ‖ Mārs tŭŭs ōmĕn hăbēt.

Ērgo ĕrĭt īllă dĭēs, quā tū, pūlchērrĭmĕ rērūm,

quāttŭŏr īn nĭvĕīs ‖ aūrĕŭs ībĭs ĕquīs;

ībūnt āntĕ dŭcēs ŏnĕrātī cōllă cătēnīs,

nē pōssīnt tūtī, ‖ quā prĭŭs, ēssĕ fŭgā.

Spēctābūnt laētī iŭvĕnēs mīxtaēquĕ pŭēllaē,

dīffūndētque ănĭmōs ‖ ōmnĭbŭs īstă dĭēs;

ātque ălĭqua ēx īllīs cūm rēgūm nōmĭnă quaērēt,

quaē lŏcă, quī mōntēs ‖ quaēvĕ fĕrāntŭr ăquaē,

ōmnĭă rēspōndē, nēc tāntūm sī quă rŏgābīt;

ēt quaē nēscĭĕrīs, ‖ ūt bĕnĕ nōtă rĕfēr:

hīc ēst Eūphrātēs, praēcīnctŭs hărūndĭnĕ frōntēm;

cuī cŏmă dēpēndēt ‖ caērŭlă, Tīgrĭs ĕrīt;

hōs făcĭto Ārmĕnĭōs, haēc ēst Dănăēĭă Pērsīs;

ūrbs ĭn Ăchaēmĕnĭīs ‖ vāllĭbŭs īstă fŭīt;

īllĕ vĕl īllĕ dŭcēs, ĕt ĕrūnt quaē nōmĭnă dīcās,

sī pŏtĕrīs, vērē, ‖ sī mĭnŭs, āptă tămēn.

Dānt ĕtĭām pŏsĭtīs ădĭtūm cōnvīvĭă mēnsīs;

ēst ălĭquīd praētēr ‖ vīnă, quŏd īndĕ pĕtās.

Saēpe īllīc pŏsĭtī tĕnĕrīs āddūctă lăcērtīs

pūrpŭrĕūs Bācchī ‖ cōrnŭă prēssĭt Ămōr,

vīnăquĕ cūm bĭbŭlās spārsērĕ Cŭpīdĭnĭs ālās,

pērmănĕt ēt cāptō ‖ stāt grăvĭs īllĕ lŏcō.

Īllĕ quĭdēm pēnnās vēlōcĭtĕr ēxcŭtĭt ūdās,

sēd tămĕn ēt spārgī ‖ pēctŭs Ămōrĕ nŏcēt.

Vīnă părānt ănĭmōs făcĭūntquĕ călōrĭbŭs āptōs;

cūră fŭgīt mūltō ‖ dīlŭĭtūrquĕ mĕrō.

Tūnc vĕnĭūnt rīsūs, tūm paūpēr cōrnŭă sūmīt,

tūm dŏlŏr ēt cūraē ‖ rūgăquĕ frōntĭs ăbīt.

Tūnc ăpĕrīt mēntēs aēvō rārīssĭmă nōstrō

sīmplĭcĭtās, ārtēs ‖ ēxcŭtĭēntĕ dĕō.

Īllīc saēpe ănĭmōs iŭvĕnūm răpŭērĕ pŭēllaē,

ēt Vĕnŭs īn vīnīs ‖ īgnĭs ĭn īgnĕ fŭīt.

Hīc tū fāllācī nĭmĭūm nē crēdĕ lŭcērnaē:

iūdĭcĭō fōrmaē ‖ nōxquĕ mĕrūmquĕ nŏcēnt.

Lūcĕ dĕās caēlōquĕ Părīs spēctāvĭt ăpērtō,

cūm dīxīt Vĕnĕrī ‖ «Vīncĭs ŭtrāmquĕ, Vĕnūs.»

Nōctĕ lătēnt mēndaē vĭtĭōque īgnōscĭtŭr ōmnī,

hōrăquĕ fōrmōsām ‖ quāmlĭbĕt īllă făcīt.

Cōnsŭlĕ dē gēmmīs, dē tīnctā mūrĭcĕ lānā,

cōnsŭlĕ dē făcĭē ‖ cōrpŏrĭbūsquĕ dĭēm.

Quīd tĭbĭ fēmĭnĕōs coētūs vēnātĭbŭs āptōs

ēnŭmĕrēm? Nŭmĕrō ‖ cēdĕt hărēnă mĕō.

Quīd rĕfĕrām Bāiās praētēxtăquĕ lītŏră Bāīs

ēt quaē dē călĭdō ‖ sūlphŭrĕ fūmăt ăquā?

Hīnc ălĭquīs vūlnūs rĕfĕrēns īn pēctŏrĕ dīxīt

«Nōn haēc, ūt fāma ēst, ‖ ūndă sălūbrĭs ĕrāt.»

Ēccĕ, sŭbūrbānaē tēmplūm nĕmŏrālĕ Dĭānaē

pārtăquĕ pēr glădĭōs ‖ rēgnă nŏcēntĕ mănū;

īllă, quŏd ēst vīrgō, quōd tēlă cŭpīdĭnĭs ōdīt,

mūltă dĕdīt pŏpŭlō ‖ vūlnĕră, mūltă dăbīt.

Hāctĕnŭs, ūndĕ lĕgās quŏd ămēs, ŭbĭ rētĭă pōnās,

praēcĭpĭt īmpărĭbūs ‖ vēctă Thălēă rŏtīs.

Nūnc tĭbĭ quaē plăcŭīt, quās sīt căpĭēndă pĕr ārtēs,

dīcĕrĕ praēcĭpŭaē ‖ mōlĭŏr ārtĭs ŏpūs.

Quīsquĭs ŭbīquĕ, vĭrī, dŏcĭlēs ādvērtĭtĕ mēntēs

pōllĭcĭtīsquĕ făvēns ‖ vūlgŭs ădēstĕ mĕīs.

Prīmă tŭaē mēntī vĕnĭāt fīdūcĭă, cūnctās

pōssĕ căpī: căpĭēs, ‖ tū mŏdŏ tēndĕ plăgās.

Vērĕ prĭūs vŏlŭcrēs tăcĕānt, aēstātĕ cĭcādaē,

Maēnălĭūs lĕpŏrī ‖ dēt sŭă tērgă cănīs,

fēmĭnă quām iŭvĕnī blāndē tēmptātă rĕpūgnēt;

haēc quŏquĕ, quām pŏtĕrīs ‖ crēdĕrĕ nōllĕ, vŏlēt.

Ūtquĕ vĭrō fūrtīvă Vĕnūs, sīc grātă pŭēllaē;

vīr mălĕ dīssĭmŭlāt, ‖ tēctĭŭs īllă cŭpīt.

Cōnvĕnĭāt mărĭbūs nē quām nōs āntĕ rŏgēmūs,

fēmĭnă iām pārtēs ‖ vīctă rŏgāntĭs ăgēt.

Mōllĭbŭs īn prātīs ādmūgīt fēmĭnă taūrō,

fēmĭnă cōrnĭpĕdī ‖ sēmpĕr ădhīnnĭt ĕquō:

pārcĭŏr īn nōbīs nēc tām fŭrĭōsă lĭbīdŏ;

lēgĭtĭmūm fīnēm ‖ flāmmă vĭrīlĭs hăbēt.

Bŷblĭdă quīd rĕfĕrām, vĕtĭtō quaē frātrĭs ămōrĕ

ārsĭt ĕt ēst lăquĕō ‖ fōrtĭtĕr ūltă nĕfās?

Mŷrrhă pătrēm, sēd nōn quā fīlĭă dēbĕt, ămāvīt,

ēt nūnc ōbdūctō ‖ cōrtĭcĕ prēssă lătēt;

īllīūs lăcrĭmīs, quās ārbŏrĕ fūndĭt ŏdōrā,

ūnguĭmŭr, ēt dŏmĭnaē ‖ nōmĭnă gūttă tĕnēt.

Fōrtĕ sŭb ūmbrōsīs nĕmŏrōsaē vāllĭbŭs Īdaē

cāndĭdŭs, ārmēntī ‖ glōrĭă, taūrŭs ĕrāt

sīgnātūs tĕnŭī mĕdĭa īntēr cōrnŭă nīgrō;

ūnă fŭīt lābēs, ‖ cētĕră lāctĭs ĕrānt.

Īllūm Cnōsĭădēsquĕ Cўdōnēaēquĕ iŭvēncaē

ōptārūnt tērgō ‖ sūstĭnŭīssĕ sŭō.

Pāsĭphăē fĭĕrī gaūdēbăt ădūltĕră taūrī;

īnvĭdă fōrmōsās ‖ ōdĕrăt īllă bŏvēs.

Nōtă cănō; nōn hōc, cēntūm quaē sūstĭnĕt ūrbēs,

quāmvīs sīt mēndāx, ‖ Crētă nĕgārĕ pŏtēst.

Īpsă nŏvās frōndēs ēt prātă tĕnērrĭmă taūrō

fērtŭr ĭnādsuētā ‖ sūbsĕcŭīssĕ mănū;

īt cŏmĕs ārmēntīs, nĕc ĭtūrām cūră mŏrātūr

cōniŭgĭs, ēt Mīnōs ‖ ā bŏvĕ vīctŭs ĕrāt.

Quō tĭbĭ, Pāsĭphăē, prĕtĭōsās sūmĕrĕ vēstēs?

Īllĕ tŭūs nūllās ‖ sēntĭt ădūltĕr ŏpēs.

Quīd tĭbĭ cūm spĕcŭlō mōntāna ārmēntă pĕtēntī?

Quīd tŏtĭēns pŏsĭtās ‖ fīngĭs ĭnēptă cŏmās?

Crēdĕ tămēn spĕcŭlō, quōd tē nĕgăt ēssĕ iŭvēncām:

quām cŭpĕrēs frōntī ‖ cōrnŭă nātă tŭaē!

Sīvĕ plăcēt Mīnōs, nūllūs quaērātŭr ădūltēr;

sīvĕ vĭrūm māvīs ‖ fāllĕrĕ, fāllĕ vĭrō.

Īn nĕmŭs ēt sāltūs thălămō rēgīnă rĕlīctō

fērtŭr, ŭt Āŏnĭō ‖ cōncĭtă Bācchă dĕō.

Ā, quŏtĭēns vāccām vūltū spēctāvĭt ĭnīquō

ēt dīxīt: «Dŏmĭnō ‖ cūr plăcĕt īstă mĕō?

Āspĭce ŭt ānte īpsūm tĕnĕrīs ēxsūltĕt ĭn hērbīs;

nēc dŭbĭtō quīn sē ‖ stūltă dĕcērĕ pŭtēt»!

Dīxĭt ĕt īngēntī iāmdūdūm dē grĕgĕ dūcī

iūssĭt ĕt īnmĕrĭtām ‖ sūb iŭgă cūrvă trăhī,

aūt cădĕre ānte ārās cōmmēntăquĕ sācră cŏēgīt

ēt tĕnŭīt laētā ‖ paēlĭcĭs ēxtă mănū;

paēlĭcĭbūs quŏtĭēns plācāvīt nūmĭnă caēsīs

ātque ăĭt ēxtă tĕnēns: ‖ «Ītĕ, plăcētĕ mĕō»

ēt mŏdŏ se Eūrōpēn fĭĕrī, mŏdŏ pōstŭlăt Īōn,

āltĕră quōd bōs ēst, ‖ āltĕră vēctă bŏvĕ!

Hānc tămĕn īmplēvīt vāccā dēcēptŭs ăcērnā

dūx grĕgĭs, ēt pārtū ‖ prōdĭtŭs aūctŏr ĕrāt.

Crēssă Thўēstēō sī se ābstĭnŭīssĕt ămōrĕ

(ēt quāntum ēst ūnō ‖ pōssĕ cărērĕ vĭrō!),

nōn mĕdĭūm rūpīssĕt ĭtēr cūrrūquĕ rĕtōrtō

Aūrōrām vērsīs ‖ Phoēbŭs ădīssĕt ĕquīs.

Fīlĭă pūrpŭrĕōs Nīsō fūrātă căpīllōs

pūbĕ prĕmīt răbĭdōs ‖ īnguĭnĭbūsquĕ cănēs.

Quī Mārtēm tērrā, Nēptūnum ēffūgĭt ĭn ūndīs,

cōniŭgĭs Ātrīdēs ‖ vīctĭmă dīră fŭīt.

Cuī nōn dēflēta ēst Ĕphўraēaē flāmmă Crĕūsaē

ēt nĕcĕ nātōrūm ‖ sānguĭnŏlēntă părēns?

Flēvĭt Ămŷntŏrĭdēs pĕr ĭnānĭă lūmĭnă Phoēnīx;

Hīppŏlўtūm răbĭdī ‖ dīrĭpŭīstĭs ĕquī.

Quīd fŏdĭs īnmĕrĭtīs, Phīneū, sŭă lūmĭnă nātīs?

Poēnă rĕvērsūra ēst ‖ īn căpŭt īstă tŭūm.

Ōmnĭă fēmĭnĕā sūnt īstă lĭbīdĭnĕ mōtă;

ācrĭŏr ēst nōstrā ‖ plūsquĕ fŭrōrĭs hăbēt.

Ērgo ăgĕ, nē dŭbĭtā cūnctās spērārĕ pŭēllās:

vīx ĕrĭt ē mūltīs, ‖ quaē nĕgĕt, ūnă, tĭbī.

Quaē dānt, quaēquĕ nĕgānt, gaūdēnt tămĕn ēssĕ rŏgātaē:

ūt iām fāllārīs, ‖ tūtă rĕpūlsă tŭa ēst.

Sēd cūr fāllārīs, cūm sīt nŏvă grātă vŏlūptās

ēt cāpīănt ănīmōs ‖ plūs ălĭēnă sŭīs?

Fērtĭlĭōr sĕgĕs ēst ălĭēnīs sēmpĕr ĭn āgrīs

vīcīnūmquĕ pĕcūs ‖ grāndĭŭs ūbĕr hăbēt.

Sēd prĭŭs āncīllām cāptāndaē nōssĕ pŭēllaē

cūră sĭt: āccēssūs ‖ mōllĭĕt īllă tŭōs.

Prōxĭmă cōnsĭlĭīs dŏmĭnaē sĭt ŭt īllă, vĭdētō,

nēvĕ părūm tăcĭtīs ‖ cōnscĭă fīdă iŏcīs.

Hānc tū pōllĭcĭtīs, hānc tū cōrrūmpĕ rŏgāndō:

quōd pĕtĭs, ēx făcĭlī, ‖ sī vŏlĕt īllă, fĕrēs.

Īllă lĕgēt tēmpūs (mĕdĭcī quŏquĕ tēmpŏră sērvānt)

quō făcĭlīs dŏmĭnaē ‖ mēns sĭt ĕt āptă căpī;

mēns ĕrĭt āptă căpī tūm, cūm laētīssĭmă rērūm

ūt sĕgĕs īn pīnguī ‖ lūxŭrĭābĭt hŭmō.

Pēctŏră, dūm gaūdēnt nēc sūnt ādstrīctă dŏlōrĕ,

īpsă pătēnt; blāndā ‖ tūm sŭbĭt ārtĕ Vĕnūs.

Tūm, cūm trīstĭs ĕrāt, dēfēnsa ēst Īlĭŏs ārmīs;

mīlĭtĭbūs grăvĭdūm ‖ laētă rĕcēpĭt ĕquūm.

Tūm quŏquĕ tēmptānda ēst, cūm paēlĭcĕ laēsă dŏlēbīt;

tūm făcĭēs ŏpĕrā, ‖ nē sĭt ĭnūltă, tŭā.

Hānc mātūtīnōs pēctēns āncīllă căpīllōs

īncĭtĕt ēt vēlō ‖ rēmĭgĭs āddăt ŏpēm,

ēt sēcūm tĕnŭī sūspīrāns mūrmŭrĕ dīcāt:

«Āt, pŭtŏ, nōn pŏtĕrās ‖ īpsă rĕfērrĕ vĭcēm.»

Tūm dē tē nārrēt, tūm pērsuādēntĭă vērbă

āddăt, ĕt īnsānō ‖ iūrĕt ămōrĕ mŏrī.

Sēd prŏpĕrā, nē vēlă cădānt aūraēquĕ rĕsīdānt:

ūt frăgĭlīs glăcĭēs, ‖ īntĕrĭt īră mŏrā.

Quaērĭs ăn hānc īpsām prōsīt vĭŏlārĕ mĭnīstrām?

Tālĭbŭs ādmīssīs ‖ ālĕă grāndĭs ĭnēst.

Haēc ā cōncŭbĭtū fīt sēdŭlă, tārdĭŏr īllă;

haēc dŏmĭnaē mūnūs ‖ tē părăt, īllă sĭbī.

Cāsŭs ĭn ēvēntu ēst: lĭcĕt hīc īndūlgĕăt aūsīs,

cōnsĭlĭūm tămĕn ēst ‖ ābstĭnŭīssĕ mĕūm.

Nōn ĕgŏ pēr praēcēps ĕt ăcūtă căcūmĭnă vādām,

nēc iŭvĕnūm quīsquām ‖ mē dŭcĕ cāptŭs ĕrīt.

Sī tămĕn īllă tĭbī, dūm dāt rĕcĭpītquĕ tăbēllās,

cōrpŏrĕ, nōn tāntūm ‖ sēdŭlĭtātĕ, plăcēt,

fāc dŏmĭnā pŏtĭārĕ prĭūs, cŏmĕs īllă sĕquātūr:

nōn tĭbi ăb āncīlla ēst ‖ īncĭpĭēndă Vĕnūs.

Hōc ūnūm mŏnĕō, sī quīd mŏdŏ crēdĭtŭr ārtī

nēc mĕă dīctă răpāx ‖ pēr mărĕ vēntŭs ăgīt:

aūt nōn rēm tēmptēs aūt pērfĭcĕ: tōllĭtŭr īndēx,

cūm sĕmĕl īn pārtēm ‖ crīmĭnĭs īpsă vĕnīt.

Nōn ăvĭs ūtĭlĭtēr vīscātīs ēffŭgĭt ālīs,

nōn bĕnĕ dē lāxīs ‖ cāssĭbŭs ēxĭt ăpēr.

Saūcĭŭs ārrēptō pīscīs tĕnĕātŭr ăb āmō:

pērprĭmĕ tēmptātām ‖ nēc nĭsĭ vīctŏr ăbī.

[Tūm nĕquĕ tē prōdēt cōmmūnī nōxĭă cūlpā

fāctăque ĕrūnt dŏmĭnaē ‖ dīctăquĕ nōtă tĭbī.]

Sēd bĕnĕ cēlētūr: bĕnĕ sī cēlābĭtŭr īndēx,

nōtĭtĭaē sŭbĕrīt ‖ sēmpĕr ămīcă tŭaē.

Tēmpŏră quī sōlīs ŏpĕrōsă cŏlēntĭbŭs ārvă,

fāllĭtŭr, ēt naūtīs ‖ āspĭcĭēndă pŭtāt.

Nēc sēmpēr crēdēndă Cĕrēs fāllācĭbŭs ārvīs

nēc sēmpēr vĭrĭdī ‖ cōncăvă pūppĭs ăquaē,

nēc tĕnĕrās sēmpēr tūtūm cāptārĕ pŭēllās:

saēpĕ dătō mĕlĭūs ‖ tēmpŏrĕ fīĕt ĭdēm.

Sīvĕ dĭēs sŭbĕrīt nātālīs sīvĕ Kălēndaē,

quās Vĕnĕrēm Mārtī ‖ cōntĭnŭāssĕ iŭvāt,

sīve ĕrĭt ōrnātūs nōn, ūt fŭĭt āntĕ, sĭgīllīs,

sēd rēgūm pŏsĭtās ‖ Cīrcŭs hăbēbĭt ŏpēs,

dīffĕr ŏpūs: tūnc trīstĭs hĭēms, tūnc Plīădĕs īnstānt,

tūnc tĕnĕr aēquŏrĕā ‖ mērgĭtŭr Haēdŭs ăquā;

tūnc bĕnĕ dēsĭnĭtūr; tūnc sī quīs crēdĭtŭr āltō,

vīx tĕnŭīt lăcĕraē ‖ naūfrăgă mēmbră rătīs.

Tūm lĭcĕt īncĭpĭās, quā flēbĭlĭs Āllĭă lūcĕ

vūlnĕrĭbūs Lătĭīs ‖ sānguĭnŏlēntă fŭīt,

quāquĕ dĭē rĕdĕūnt rēbūs mĭnŭs āptă gĕrēndīs

cūltă Pălaēstīnō ‖ sēptĭmă fēstă Sўrō.

Māgnă sŭpērstĭtĭō tĭbĭ sīt nātālĭs ămīcaē,

quāque ălĭquīd dāndum ēst, ‖ īllă sĭt ātră dĭēs.

Cūm bĕnĕ vītārīs, tămĕn aūfĕrĕt; īnvĕnĭt ārtēm

fēmĭnă, quā cŭpĭdī ‖ cārpăt ămāntĭs ŏpēs.

Īnstĭtŏr ād dŏmĭnām vĕnĭēt dīscīnctŭs ĕmācēm,

ēxpĕdĭēt mērcēs ‖ tēquĕ sĕdēntĕ sŭās;

quās īlla īnspĭcĭās, săpĕre ūt vĭdĕārĕ, rŏgābīt;

ōscŭlă deīndĕ dăbīt, ‖ deīndĕ rŏgābĭt ĕmās.

Hōc fŏrĕ cōntēntām mūltōs iūrābĭt ĭn ānnōs;

nūnc ŏpŭs ēssĕ sĭbī, ‖ nūnc bĕnĕ dīcĕt ĕmī.

Sī nōn ēssĕ dŏmī, quōs dēs, caūsābĕrĕ nūmmōs,

līttĕră pōscētūr, ‖ nē dĭdĭcīssĕ iŭvēt.

Quīd, quăsĭ nātālī cūm pōscīt mūnĕră lībŏ

ēt, quŏtĭēns ŏpŭs ēst, ‖ nāscĭtŭr īllă sĭbī?

Quīd, cūm mēndācī dāmnō maēstīssĭmă plōrāt

ēlāpsūsquĕ căvā ‖ fīngĭtŭr aūrĕ lăpīs?

Mūltă rŏgānt ūtēndă dărī, dătă rēddĕrĕ nōlūnt;

pērdĭs, ĕt īn dāmnō ‖ grātĭă nūllă tŭō.

Nōn mĭhĭ, sācrĭlĕgās mĕrĕtrīcum ūt pērsĕquăr ārtēs,

cūm tŏtĭdēm līnguīs ‖ sīnt sătĭs ōră dĕcēm.

Cēră vădūm tēmptēt rāsīs īnfūsă tăbēllīs,

cēră tŭaē prīmūm ‖ cōnscĭă mēntĭs ĕāt;

blāndĭtĭās fĕrăt īllă tŭās ĭmĭtātăque ămāntūm

vērbă, nĕc ēxĭgŭās, ‖ quīsquĭs ĕs, āddĕ prĕcēs.

Hēctŏră dōnāvīt Prĭămō prĕcĕ mōtŭs Ăchīllēs;

flēctĭtŭr īrātūs ‖ vōcĕ rŏgāntĕ dĕūs.

Prōmīttās făcĭtō; quĭd ĕnīm prōmīttĕrĕ laēdīt?

Pōllĭcĭtīs dīvēs ‖ quīlĭbĕt ēssĕ pŏtēst.

Spēs tĕnĕt īn tēmpūs, sĕmĕl ēst sī crēdĭtă, lōngūm;

īllă quĭdēm fāllāx, ‖ sēd tămĕn āptă dĕa ēst.

Sī dĕdĕrīs ălĭquīd, pŏtĕrīs rătĭōnĕ rĕlīnquī:

praētĕrĭtūm tŭlĕrīt ‖ pērdĭdĕrītquĕ nĭhīl.

Āt quōd nōn dĕdĕrīs, sēmpēr vĭdĕārĕ dătūrūs:

sīc dŏmĭnūm stĕrĭlīs ‖ saēpĕ fĕfēllĭt ăgēr.

Sīc, nē pērdĭdĕrīt, cūm cēssāt pērdĕrĕ lūsōr,

ēt rĕvŏcāt cŭpĭdās ‖ ālĕă saēpĕ mănūs.

Hōc ŏpŭs, hīc lăbŏr ēst, prīmō sĭnĕ mūnĕrĕ iūngī:

nē dĕdĕrīt grātīs ‖ quaē dĕdĭt, ūsquĕ dăbīt.

Ērgo ĕăt ēt blāndīs pĕrărētūr līttĕră vērbīs

ēxplōrētque ănĭmōs ‖ prīmăquĕ tēmptĕt ĭtēr:

līttĕră Cŷdīppēn pōmō pērlātă fĕfēllīt,

īnscĭăque ēst vērbīs ‖ cāptă pŭēllă sŭīs.

Dīscĕ bŏnās ārtēs, mŏnĕō, Rōmānă iŭvēntūs,

nōn tāntūm trĕpĭdōs ‖ ūt tŭĕārĕ rĕōs:

quām pŏpŭlūs iūdēxquĕ grăvīs lēctūsquĕ sĕnātūs,

tām dăbĭt ēlŏquĭō ‖ vīctă pŭēllă mănūs.

Sēd lătĕānt vīrēs, nēc sīs īn frōntĕ dĭsērtūs;

ēffŭgĭānt vōcēs ‖ vērbă mŏlēstă tŭaē.

Quīs, nĭsĭ mēntĭs ĭnōps, tĕnĕraē dēclāmăt ămīcaē?

Saēpĕ vălēns ŏdĭī ‖ līttĕră caūsă fŭīt.

Sīt tĭbĭ crēdĭbĭlīs sērmō cōnsuētăquĕ vērbă,

blāndă tămēn, praēsēns ‖ ūt vĭdĕārĕ lŏquī.

Sī nōn āccĭpĭēt scrīptum īnlēctūmquĕ rĕmīttēt,

lēctūrām spērā ‖ prōpŏsĭtūmquĕ tĕnē.

Tēmpŏrĕ dīffĭcĭlēs vĕnĭūnt ăd ărātră iŭvēncī,

tēmpŏrĕ lēntă pătī ‖ frēnă dŏcēntŭr ĕquī.

Fērrĕŭs ādsĭdŭō cōnsūmĭtŭr ānŭlŭs ūsū,

īntĕrĭt ādsĭdŭā ‖ vōmĕr ădūncŭs hŭmō.

Quīd măgĭs ēst sāxō dūrūm, quīd mōllĭŭs ūndā?

Dūră tămēn mōllī ‖ sāxă căvāntŭr ăquā.

Pēnĕlŏpēn īpsām, pērstā mŏdŏ, tēmpŏrĕ vīncēs:

cāptă vĭdēs sērō ‖ Pērgămă, cāptă tămēn.

Lēgĕrĭt ēt nōlīt rēscrībĕrĕ, cōgĕrĕ nōlī;

tū mŏdŏ blāndĭtĭās ‖ fāc lĕgăt ūsquĕ tŭās.

Quaē vŏlŭīt lēgīssĕ, vŏlēt rēscrībĕrĕ lēctīs:

pēr nŭmĕrōs vĕnĭūnt ‖ īstă grădūsquĕ sŭōs.

Fōrsĭtăn ēt prīmō vĕnĭēt tĭbĭ līttĕră trīstīs

quaēquĕ rŏgēt nē sē ‖ sōllĭcĭtārĕ vĕlīs;

quōd rŏgăt īllă, tĭmēt; quōd nōn rŏgăt, ōptăt, ŭt īnstēs:

īnsĕquĕre, ēt vōtī ‖ pōstmŏdŏ cōmpŏs ĕrīs.

Īntĕrĕā, sīve īllă tŏrō rĕsŭpīnă fĕrētūr,

lēctīcām dŏmĭnaē ‖ dīssĭmŭlāntĕr ădī;

nēve ălĭquīs vērbīs ŏdĭōsās ōffĕrăt aūrīs,

quā pŏtĕs, āmbĭgŭīs ‖ cāllĭdŭs ābdĕ nŏtīs.

Seū pĕdĭbūs văcŭīs īllī spătĭōsă tĕrētūr

pōrtĭcŭs, hīc sŏcĭās ‖ tū quŏquĕ iūngĕ mŏrās,

ēt mŏdŏ praēcēdās făcĭtō, mŏdŏ tērgă sĕquārīs,

ēt mŏdŏ fēstīnēs ‖ ēt mŏdŏ lēntŭs ĕās.

Nēc tĭbĭ dē mĕdĭīs ălĭquōt trānsīrĕ cŏlūmnās

sīt pŭdŏr aūt lătĕrī ‖ cōntĭnŭāssĕ lătūs,

nēc sĭnĕ tē cūrvō sĕdĕāt spĕcĭōsă thĕātrō:

quōd spēctēs, ŭmĕrīs ‖ aūfĕrĕt īllă sŭīs.

Īllām rēspĭcĭās, īllām mīrērĕ lĭcēbīt,

mūltă sŭpērcĭlĭō, ‖ mūltă lŏquārĕ nŏtīs;

ēt plaūdās ălĭquām mīmō sāltāntĕ pŭēllām,

ēt făvĕās īllī, ‖ quīsquĭs ăgātŭr ămēns.

Cūm sūrgīt, sūrgēs; dōnēc sĕdĕt īllă, sĕdēbīs:

ārbĭtrĭō dŏmĭnaē ‖ tēmpŏră pērdĕ tŭaē.

Sēd tĭbĭ nēc fērrō plăcĕāt tōrquērĕ căpīllōs,

nēc tŭă mōrdācī ‖ pūmĭcĕ crūră tĕrās;

īstă iŭbē făcĭānt, quōrūm Cўbĕlēĭă mātēr

cōncĭnĭtūr Phrўgĭīs ‖ ēxŭlŭlātă mŏdīs.

Fōrmă vĭrōs nēglēctă dĕcēt; Mīnōĭdă Thēseūs

ābstŭlĭt, ā nūllā ‖ tēmpŏră cōmptŭs ăcū;

Hīppŏlўtūm Phaēdrā, nĕc ĕrāt bĕnĕ cūltŭs, ămāvīt;

cūră dĕaē sīlvīs ‖ āptŭs Ădōnĭs ĕrāt.

Mūndĭtĭē plăcĕānt, fūscēntūr cōrpŏră Cāmpō;

sīt bĕnĕ cōnvĕnĭēns ‖ ēt sĭnĕ lābĕ tŏgā.

†Līngŭă nē rĭgĕāt†; cărĕānt rūbīgĭnĕ dēntēs;

nēc văgŭs īn lāxā ‖ pēs tĭbĭ pēllĕ lătēt;

nēc mălĕ dēfōrmēt rĭgĭdōs tōnsūră căpīllōs:

sīt cŏmă, sīt trītā ‖ bārbă rĕsēctă mănū.

Ēt nĭhĭl ēmĭnĕānt ēt sīnt sĭnĕ sōrdĭbŭs ūnguēs,

īnquĕ căvā nūllūs ‖ stēt tĭbĭ nārĕ pĭlūs.

Nēc măle ŏdōrātī sīt trīstĭs ănhēlĭtŭs ōrīs,

nēc laēdāt nārīs ‖ vīrquĕ pătērquĕ grĕgīs.

Cētĕră lāscīvaē făcĭānt cōncēdĕ pŭēllaē

ēt sī quīs mălĕ vīr ‖ quaērĭt hăbērĕ vĭrūm.

Ēccĕ, sŭūm vātēm Lībēr vŏcăt: hīc quŏque ămāntīs

ādiŭvăt ēt flāmmaē, ‖ quā călĕt īpsĕ, făvēt.

Cnōsĭs ĭn īgnōtīs āmēns ērrābăt hărēnīs,

quā brĕvĭs aēquŏrĕīs ‖ Dīă fĕrītŭr ăquīs;

ūtque ĕrăt ē sōmnō, tŭnĭcā vēlātă rĕcīnctā,

nūdă pĕdēm, crŏcĕās ‖ īnrĕlĭgātă cŏmās,

Thēsĕă crūdēlēm sūrdās clāmābăt ăd ūndās,

īndīgnō tĕnĕrās ‖ īmbrĕ rĭgāntĕ gĕnās.

Clāmābāt flēbātquĕ sĭmūl, sĕd ŭtrūmquĕ dŏcēbāt;

nōn fācta ēst lăcrĭmīs ‖ tūrpĭŏr īllă sŭīs.

Iāmque ĭtĕrūm tūndēns mōllīssĭmă pēctŏră pālmīs

«Pērfĭdŭs īlle ăbĭīt: ‖ quīd mĭhĭ fīĕt?» ăīt;

«Quīd mĭhĭ fīĕt?» ăīt; sōnvērūnt cŷmbălă tōtō

lītŏre ĕt ādtŏnĭtā ‖ tŷmpănă pūlsă mănū.

Ēxcĭdĭt īllă mĕtū rūpītquĕ nŏvīssĭmă vērbă;

nūllŭs ĭn ēxănĭmī ‖ cōrpŏrĕ sānguĭs ĕrāt.

Ēccĕ, Mĭmāllŏnĭdēs spārsīs īn tērgă căpīllīs,

ēccĕ, lĕvēs Sătўrī, ‖ praēvĭă tūrbă dĕī.

Ēbrĭŭs, ēccĕ, sĕnēx pāndō Sīlēnŭs ăsēllō

vīx sĕdĕt ēt prēssās ‖ cōntĭnĕt ārtĕ iŭbās.

Dūm sĕquĭtūr Bācchās, Bācchaē fŭgĭūntquĕ pĕtūntquĕ,

quādrŭpĕdēm fĕrŭlā ‖ dūm mălŭs ūrgĕt ĕquēs,

īn căpŭt aūrītō cĕcĭdīt dēlāpsŭs ăsēllō;

clāmārūnt Sătўrī ‖ «sūrge ăgĕ, sūrgĕ, pătēr.»

iām dĕŭs īn cūrrū, quēm sūmmūm tēxĕrăt ūvīs,

tīgrĭbŭs ādiūnctīs ‖ aūrĕă lōră dăbāt;

ēt cŏlŏr ēt Thēseūs ēt vōx ăbĭērĕ pŭēllaē,

tērquĕ fŭgām pĕtĭīt ‖ tērquĕ rĕtēntă mĕtu ēst.

Hōrrŭĭt, ūt stĕrĭlēs ăgĭtāt quās vēntŭs ărīstās,

ūt lĕvĭs īn mădĭdā ‖ cānnă pălūdĕ trĕmīt.

Cuī dĕŭs «Ēn, ādsūm tĭbĭ cūră fĭdēlĭŏr» īnquīt;

pōnĕ mĕtūm, Bācchī ‖ Cnōsĭăs ūxŏr ĕrīs.

Mūnŭs hăbē caēlūm: caēlō spēctābĕrĕ sīdūs;

saēpĕ rĕgēs dŭbĭām ‖ Crēssă Cŏrōnă rătēm.»

Dīxĭt ĕt ē cūrrū, nē tīgrēs īllă tĭmērēt,

dēsĭlĭt (īnpŏsĭtō ‖ cēssĭt hărēnă pĕdē)

īmplĭcĭtāmquĕ sĭnū, nĕque ĕnīm pūgnārĕ vălēbāt,

ābstŭlĭt: īn făcĭli ēst ‖ ōmnĭă pōssĕ dĕō.

Pārs «Hўmĕnaēĕ» cănūnt, pārs clāmānt «Eūhĭŏn, eūhoē»;

sīc cŏĕūnt sācrō ‖ nūptă dĕūsquĕ tŏrō.

Ērgo, ŭbĭ cōntĭgĕrīnt pŏsĭtī tĭbĭ mūnĕră Bācchī

ātque ĕrĭt īn sŏcĭī ‖ fēmĭnă pārtĕ tŏrī,

Nŷctĕlĭūmquĕ pătrēm nōctūrnăquĕ sācră prĕcārĕ

nē iŭbĕānt căpĭtī ‖ vīnă nŏcērĕ tŭō.

Hīc tĭbĭ mūltă lĭcēt sērmōnĕ lătēntĭă tēctō

dīcĕrĕ, quaē dīcī ‖ sēntĭăt īllă sĭbī,

blāndĭtĭāsquĕ lĕvēs tĕnŭī pērscrībĕrĕ vīnō,

ūt dŏmĭnam īn mēnsā ‖ sē lĕgăt īllă tŭām,

ātque ŏcŭlōs ŏcŭlīs spēctārĕ fătēntĭbŭs īgnēm:

saēpĕ tăcēns vōcēm ‖ vērbăquĕ vūltŭs hăbēt.

Fāc prīmūs răpĭās īllīūs tāctă lăbēllīs

pōcŭlă, quāquĕ bĭbēt ‖ pārtĕ pŭēllă, bĭbās;

ēt quēmcūmquĕ cĭbūm dĭgĭtīs lĭbăvērīt īllă,

tū pĕtĕ, dūmquĕ pĕtēs, ‖ sīt tĭbĭ tāctă mănūs.

Sīnt ĕtĭām tŭă vōtă vĭrō plăcŭīssĕ pŭēllaē:

ūtĭlĭōr vōbīs ‖ fāctŭs ămīcŭs ĕrīt.

Huīc, sī sōrtĕ bĭbēs, sōrtēm cōncēdĕ prĭōrēm,

huīc dētūr căpĭtī ‖ mīssă cŏrōnă tŭō.

Sīve ĕrĭt īnfĕrĭōr seū pār, prĭŏr ōmnĭă sūmāt,

nēc dŭbĭtēs īllī ‖ vērbă sĕcūndă lŏquī.

[tūtă frĕquēnsquĕ vĭa ēst, pĕr ămīcī fāllĕrĕ nōmēn;

tūtă frĕquēnsquĕ lĭcēt ‖ sīt vĭă, crīmĕn hăbēt.

Īndĕ prŏcūrātōr nĭmĭūm quŏquĕ mūltă prŏcūrāt

ēt sĭbĭ māndātīs ‖ plūră vĭdēndă pŭtāt.]

cērtă tĭbi ā nōbīs dăbĭtūr mēnsūră bĭbēndī:

ōffĭcĭūm praēstēnt ‖ mēnsquĕ pĕdēsquĕ sŭūm.

Iūrgĭă praēcĭpŭē vīnō stĭmŭlātă căvētō

ēt nĭmĭūm făcĭlēs ‖ ād fĕră bēllă mănūs.

Ōccĭdĭt Eūrŷtiōn stūltē dătă vīnă bĭbēndō:

āptĭŏr ēst dūlcī ‖ mēnsă mĕrūmquĕ iŏcō.

Sī vōx ēst, cāntā; sī mōllĭă brācchĭă, sāltā;

ēt, quācūmquĕ pŏtēs ‖ dōctĕ plăcērĕ, plăcē.

Ēbrĭĕtās ūt vēră nŏcēt, sīc fīctă iŭvābīt:

fāc tĭtŭbēt blaēsō ‖ sūbdŏlă līnguă sŏnō,

ūt, quīcquīd făcĭās dīcāsvĕ prŏtērvĭŭs aēquō,

crēdātūr nĭmĭūm ‖ caūsă fŭīssĕ mĕrūm.

Ēt bĕnĕ dīc dŏmĭnaē, bĕnĕ, cūm quō dōrmĭăt īllă;

sēd mălĕ sīt tăcĭtā ‖ mēntĕ prĕcārĕ vĭrō.

Āt cūm dīscēdēt mēnsā cōnvīvă rĕmōtā,

īpsă tĭbi āccēssūs ‖ tūrbă lŏcūmquĕ dăbīt.

Īnsĕrĕ tē tūrbaē lĕvĭtērque ādmōtŭs ĕūntī

vēllĕ lătūs dĭgĭtīs ‖ ēt pĕdĕ tāngĕ pĕdēm.

Cōnlŏquĭī iām tēmpŭs ădēst; fŭgĕ rūstĭcĕ lōngē

hīnc Pŭdŏr: aūdēntēm ‖ Fōrsquĕ Vĕnūsquĕ iŭvāt.

Nōn tŭă sūb nōstrās vĕnĭāt fācūndĭă lēgēs;

fāc tāntūm cŭpĭās, ‖ spōntĕ dĭsērtŭs ĕrīs.

Ēst tĭbi ăgēndŭs ămāns ĭmĭtāndăquĕ vūlnĕră vērbīs;

haēc tĭbĭ quaērātūr ‖ quālĭbĕt ārtĕ fĭdēs.

Nēc crēdī lăbŏr ēst: sĭbĭ quaēquĕ vĭdētŭr ămāndă;

pēssĭmă sīt, nūllī ‖ nōn sŭă fōrmă plăcēt.

Saēpĕ tămēn vērē coēpīt sĭmŭlātŏr ămārĕ;

saēpĕ, quŏd īncĭpĭēns ‖ fīnxĕrăt ēssĕ, fŭīt.

(quō măgĭs, ō, făcĭlēs ĭmĭtāntĭbŭs ēstĕ, pŭēllaē:

fīĕt ămōr vērūs, ‖ quī mŏdŏ fālsŭs ĕrāt.)

blāndĭtĭīs ănĭmūm fūrtīm dēprēndĕrĕ nūnc sīt,

ūt pēndēns lĭquĭdā ‖ rīpă sŭbēstŭr ăquā.

Nēc făcĭēm nēc tē pĭgĕāt laūdārĕ căpīllōs

ēt tĕrĕtēs dĭgĭtōs ‖ ēxĭgŭūmquĕ pĕdēm:

dēlēctānt ĕtĭām cāstās praēcōnĭă fōrmaē;

vīrgĭnĭbūs cūraē ‖ grātăquĕ fōrmă sŭa ēst.

Nām cūr īn Phrўgĭīs Iūnōnem ēt Pāllădă sīlvīs

nūnc quŏquĕ iūdĭcĭūm ‖ nōn tĕnŭīssĕ pŭdēt?

Laūdātās ōstēndĭt ăvīs Iūnōnĭă pīnnās;

sī tăcĭtūs spēctēs, ‖ īllă rĕcōndĭt ŏpēs.

Quādrŭpĕdēs īntēr răpĭdī cērtāmĭnă cūrsūs

dēpēxaēquĕ iŭbaē ‖ plaūsăquĕ cōllă iŭvānt.

Nēc tĭmĭdē prōmīttĕ: trăhūnt prōmīssă pŭēllās;

pōllīcītō tēstēs ‖ quŏslĭbĕt āddĕ dĕōs.

Iūppĭtĕr ēx āltō pĕrĭūrĭă rīdĕt ămāntūm

ēt iŭbĕt Aēŏlĭōs ‖ īnrĭtă fērrĕ Nŏtōs.

Pēr Stўgă Iūnōnī fālsūm iūrārĕ sŏlēbāt

Iūppĭtĕr: ēxēmplō ‖ nūnc făvĕt īpsĕ sŭō.

Ēxpĕdĭt ēssĕ dĕōs ĕt, ŭt ēxpĕdĭt, ēssĕ pŭtēmūs;

dēntŭr ĭn āntīquōs ‖ tūră mĕrūmquĕ fŏcōs.

Nēc sēcūră quĭēs īllōs sĭmĭlīsquĕ sŏpōrī

dētĭnĕt: īnnŏcŭē ‖ vīvĭtĕ, nūmĕn ădēst.

Rēddĭtĕ dēpŏsĭtūm; pĭĕtās sŭă foēdĕră sērvēt;

fraūs ābsīt; văcŭās ‖ caēdĭs hăbētĕ mănūs.

Lūdĭtĕ, sī săpĭtīs, sōlās īmpūnĕ pŭēllās:

†hāc măgĭs ēst ūnā ‖ fraūdĕ pŭdēndă fĭdēs†.

Fāllĭtĕ fāllēntēs; ēx māgnā pārtĕ prŏfānūm

sūnt gĕnŭs: īn lăquĕōs, ‖ quōs pŏsŭērĕ, cădānt.

Dīcĭtŭr Aēgŷptōs cărŭīssĕ iŭvāntĭbŭs ārvă

īmbrĭbŭs āt ānnōs ‖ sīccă fŭīssĕ nŏvēm,

cūm Thrăsĭūs Būsīrĭn ădīt mōnstrātquĕ pĭārī

hōspĭtĭs ādfūsō ‖ sānguĭnĕ pōssĕ Iŏvēm.

Īllī Būsīrīs «Fīēs Iŏvĭs hōstĭă prīmūs»

īnquĭt «ĕt Aēgŷptō ‖ tū dăbĭs hōspĕs ăquām.»

ēt Phălărīs taūrō vĭŏlēntī mēmbră Pĕrīllī

tōrrŭĭt; īnfēlīx ‖ īnbŭĭt aūctŏr ŏpūs.

Iūstŭs ŭtērquĕ fŭīt, nĕque ĕnīm lēx aēquĭŏr ūlla ēst

quām nĕcĭs ārtĭfĭcēs ‖ ārtĕ pĕrīrĕ sŭā.

Ērgo, ūt pērĭŭrās mĕrĭtō pĕrĭūrĭă fāllānt,

ēxēmplō dŏlĕāt ‖ fēmĭnă laēsă sŭō.

Ēt lăcrĭmaē prōsūnt; lăcrĭmīs ădămāntă mŏvēbīs:

fāc mădĭdās vĭdĕāt, ‖ sī pŏtĕs, īllă gĕnās.

Sī lăcrĭmaē, nĕque ĕnīm vĕnĭūnt īn tēmpŏrĕ sēmpēr,

dēfĭcĭēnt, ūnctā ‖ lūmĭnă tāngĕ mănū.

Quīs săpĭēns blāndīs nōn mīscĕăt ōscŭlă vērbīs?

Īllă lĭcēt nōn dēt, ‖ nōn dătă sūmĕ tămēn.

Pūgnābīt prīmō fōrtāssĭs ĕt «Īmprŏbĕ» dīcēt;

pūgnāndō vīncī ‖ sē tămĕn īllă vŏlēt.

Tāntūm, nē nŏcĕānt tĕnĕrīs mălĕ rāptă lăbēllīs

nēvĕ quĕrī pōssīt ‖ dūră fŭīssĕ, căvē.

Ōscŭlă quī sūmpsīt, sī nōn ēt cētĕră sūmīt,

haēc quŏquĕ, quaē dătă sūnt, ‖ pērdĕrĕ dīgnŭs ĕrīt.

Quāntūm dēfŭĕrāt plēnō pōst ōscŭlă vōtō?

Eī mĭhĭ, rūstĭcĭtās, ‖ nōn pŭdŏr īllĕ fŭīt.

Vīm lĭcĕt āppēllēs: grāta ēst vīs īstă pŭēllīs;

quōd iŭvăt, īnvītaē ‖ saēpĕ dĕdīssĕ vŏlūnt.

Quācūmque ēst Vĕnĕrīs sŭbĭtā vĭŏlātă răpīnā,

gaūdĕt, ĕt īnprŏbĭtās ‖ mūnĕrĭs īnstăr hăbēt.

Āt quaē, cūm pōssēt cōgī, nōn tāctă rĕcēssīt,

ūt sĭmŭlēt vūltū ‖ gaūdĭă, trīstĭs ĕrīt.

Vīm pāssa ēst Phoēbē, vīs ēst āllātă sŏrōrī;

ēt grātūs rāptaē ‖ rāptŏr ŭtērquĕ fŭīt.

Fābŭlă nōtă quĭdēm, sēd nōn īndīgnă rĕfērrī,

Scŷrĭăs Haēmŏnĭō ‖ iūnctă pŭēllă vĭrō.

Iām dĕă laūdātaē dĕdĕrāt mălă praēmĭă fōrmaē

cōllĕ sŭb Īdaēō ‖ vīncĕrĕ dīgnă dŭās;

iām nŭrŭs ād Prĭămūm dīvērsō vēnĕrăt ōrbĕ,

Grāiăque ĭn Īlĭăcīs ‖ moēnĭbŭs ūxŏr ĕrāt;

iūrābānt ōmnēs īn laēsī vērbă mărītī,

nām dŏlŏr ūnīūs ‖ pūblĭcă caūsă fŭīt.

Tūrpĕ, nĭsi hōc mātrīs prĕcĭbūs trĭbŭīssĕt, Ăchīllēs

vēstĕ vĭrūm lōngā ‖ dīssĭmŭlātŭs ĕrāt.

Quīd făcĭs, Aēăcĭdē? Nōn sūnt tŭă mūnĕră lānaē;

tū tĭtŭlōs ălĭā ‖ Pāllădĭs ārtĕ pĕtēs.

Quīd tĭbĭ cūm călăthīs? Clĭpĕō mănŭs āptă fĕrēndo ēst.

Pēnsă quĭd īn dēxtrā, ‖ quā cădĕt Hēctŏr, hăbēs?

Rēĭcĕ sūccīnctōs ŏpĕrōsō stāmĭnĕ fūsōs:

quāssānda ēst īstā ‖ Pēlĭăs hāstă mănū.

Fōrte ĕrăt īn thălămō vīrgō rēgālĭs ĕōdēm;

haēc īllūm stūprō ‖ cōmpĕrĭt ēssĕ vĭrūm.

Vīrĭbŭs īllă quĭdēm vīcta ēst (ĭtă crēdĕre ŏpōrtēt),

sēd vŏlŭīt vīncī ‖ vīrĭbŭs īllă tămēn.

Saēpĕ «Mănē» dīxīt, cūm iām prŏpĕrārĕt Ăchīllēs:

fōrtĭă nām pŏsĭtō ‖ sūmpsĕrăt ārmă cŏlō.

Vīs ŭbĭ nūnc īlla ēst? Quīd blāndā vōcĕ mŏrārīs

aūctōrēm stūprī, ‖ Dēĭdămīă, tŭī?

Scīlĭcĕt, ūt pŭdŏr ēst quaēdām coēpīssĕ prĭōrēm,

sīc ălĭō grātum ēst ‖ īncĭpĭēntĕ pătī.

Ā, nĭmĭa ēst iŭvĕnī prŏprĭaē fīdūcĭă fōrmaē,

ēxspēctāt sī quīs, ‖ dūm prĭŏr īllă rŏgēt.

Vīr prĭŏr āccēdāt, vīr vērbă prĕcāntĭă dīcāt;

ēxcĭpĭāt blāndās ‖ cōmĭtĕr īllă prĕcēs.

Ūt pŏtĭārĕ, rŏgā: tāntūm cŭpĭt īllă rŏgārī;

dā caūsām vōtī ‖ prīncĭpĭūmquĕ tŭī.

Iūppĭtĕr ād vĕtĕrēs sūpplēx hērōĭdăs ībāt;

cōrrūpīt māgnūm ‖ nūllă pŭēllă Iŏvēm.

Sī tămĕn ā prĕcĭbūs tŭmĭdōs āccēdĕrĕ fāstūs

sēnsĕrĭs, īncēptō ‖ pārcĕ rĕfērquĕ pĕdēm.

Quōd rĕfŭgīt, mūltaē cŭpĭūnt; ōdērĕ, quŏd īnstāt:

lēnĭŭs īnstāndō ‖ taēdĭă tōllĕ tŭī.

Nōn sēmpēr Vĕnĕrīs spēs ēst prŏfĭtēndă rŏgāntī;

īntrĕt ămīcĭtĭaē ‖ nōmĭnĕ tēctŭs ămōr.

Hōc ădĭtū vīdī tĕtrĭcaē dătă vērbă pŭēllaē;

quī fŭĕrāt cūltōr, ‖ fāctŭs ămātŏr ĕrāt.

Cāndĭdŭs īn naūtā tūrpīs cŏlŏr: aēquŏrĭs ūndā

dēbĕt ĕt ā rădĭīs ‖ sīdĕrĭs ēssĕ nĭgēr;

tūrpĭs ĕt āgrĭcŏlaē, quī vōmĕrĕ sēmpĕr ădūncō

ēt grăvĭbūs rāstrīs ‖ sūb Iŏvĕ vērsăt hŭmūm;

ēt tŭă, Pāllădĭaē pĕtĭtūr cuī fāmă cŏrōnaē,

cāndĭdă sī fŭĕrīnt ‖ cōrpŏră, tūrpĭs ĕrīs.

Pāllĕăt ōmnĭs ămāns: hīc ēst cŏlŏr āptŭs ămāntī;

hōc dĕcĕt, hōc mūltī ‖ †nōn vălŭīssĕ† pŭtānt.

Pāllĭdŭs īn Sīdē sīlvīs ērrābăt Ŏrīōn;

pāllĭdŭs īn lēntā ‖ Nāĭdĕ Dāphnĭs ĕrāt.

Ārgŭăt ēt măcĭēs ănĭmūm, nēc tūrpĕ pŭtārīs

pāllĭŏlūm nĭtĭdīs ‖ īnpŏsŭīssĕ cŏmīs.

Āttĕnŭānt iŭvĕnūm vĭgĭlātaē cōrpŏră nōctēs

cūrăque ĕt īn māgnō ‖ quī fĭt ămōrĕ dŏlōr.

Ūt vōtō pŏtĭārĕ tŭō, mĭsĕrābĭlĭs ēstō,

ūt quī tē vĭdĕāt ‖ dīcĕrĕ pōssĭt «Ămās».

Cōnquĕrăr ān mŏnĕām mīxtūm fās ōmnĕ nĕfāsquĕ?

Nōmĕn ămīcĭtĭa ēst, ‖ nōmĕn ĭnānĕ fĭdēs.

Eī mĭhĭ, nōn tūtum ēst, quŏd ămēs, laūdārĕ sŏdālī:

cūm tĭbĭ laūdāntī ‖ crēdĭdĭt, īpsĕ sŭbīt.

«Āt nōn Āctŏrĭdēs lēctūm tĕmĕrāvĭt Ăchīllīs;

quāntum ād Pīrĭthŏūm, ‖ Phaēdră pŭdīcă fŭīt.

Hērmĭŏnēn Pўlădēs, quā Pāllădă Phoēbŭs, ămābāt,

quōdquĕ tĭbī gĕmĭnūs, ‖ Tŷndărĭ, Cāstŏr, ĕrāt.»

sī quĭs ĭdēm spērāt, iāctūrās pōmă mўrīcās

spērĕt ĕt ē mĕdĭō ‖ flūmĭnĕ mēllă pĕtāt.

Nīl nĭsĭ tūrpĕ iŭvāt; cūraē sŭă cuīquĕ vŏlūptās;

haēc quŏque ăb āltĕrĭūs ‖ grātă dŏlōrĕ vĕnīt.

Heū făcĭnūs, nōn ēst hōstīs mĕtŭēndŭs ămāntī;

quōs crēdīs fīdōs, ‖ ēffŭgĕ: tūtŭs ĕrīs.

Cōgnātūm frātrēmquĕ căvē cārūmquĕ sŏdālēm;

praēbēbīt vērōs ‖ haēc tĭbĭ tūrbă mĕtūs.

Fīnītūrŭs ĕrām, sēd sūnt dīvērsă pŭēllīs

pēctŏră; mīlle ănĭmōs ‖ ēxcĭpĕ mīllĕ mŏdīs.

Nēc tēllūs ĕădēm părĭt ōmnĭă: vītĭbŭs īllă

cōnvĕnĭt, haēc ŏlĕīs; ‖ hīc bĕnĕ fārră vĭrēnt.

Pēctŏrĭbūs mōrēs tōt sūnt, quŏt ĭn ōrĕ fĭgūraē:

quī săpĭt, īnnŭmĕrīs ‖ mōrĭbŭs āptŭs ĕrīt,

ūtquĕ lĕvēs Prōteūs mŏdŏ sē tĕnŭābĭt ĭn ūndās,

nūnc lĕŏ, nūnc ārbōr, ‖ nūnc ĕrĭt hīrtŭs ăpēr.

Hī iăcŭlō pīscēs, īllī căpĭūntŭr ăb hāmīs,

hōs căvă cōntēntō ‖ rētĭă fūnĕ trăhūnt:

nēc tĭbĭ cōnvĕnĭēt cūnctōs mŏdŭs ūnŭs ăd ānnōs;

lōngĭŭs īnsĭdĭās ‖ cērvă vĭdēbĭt ănūs.

Sī dōctūs vĭdĕārĕ rŭdī pĕtŭlānsvĕ pŭdēntī,

dīffīdēt mĭsĕraē ‖ prōtĭnŭs īllă sĭbī.

Īndĕ fĭt ūt, quaē sē tĭmŭīt cōmmīttĕre hŏnēstō,

vīlĭs ăd āmplēxūs ‖ īnfĕrĭōrĭs ĕāt.

Pārs sŭpĕrāt coēptī, pārs ēst ēxhaūstă, lăbōrīs;

hīc tĕnĕāt nōstrās ‖ āncŏră iāctă rătēs.