1

Āccĭpĕ, Cŷdīppē, dēspēctī nōmĕn Ăcōntī

īllĭŭs īn pōmō ‖ quī tĭbĭ vērbă dĕdīt.

Pōnĕ mĕtūm; nĭhĭl hīc ĭtĕrūm iūrābĭs ămāntī;

prōmīssām sătĭs ēst ‖ tē sĕmĕl ēssĕ mĭhī.

Pērlĕgĕ. dīscēdāt sīc cōrpŏrĕ lānguŏr ăb īstō,5

quōd mĕŭs ēst ūllā ‖ pārtĕ dŏlērĕ dŏlōr.

Quīd pŭdŏr ōră sŭbīt? nām, sīcŭt ĭn aēdĕ Dĭānaē,

sūspĭcŏr īngĕnŭās ‖ ērŭbŭīssĕ gĕnās.

Cōniŭgĭūm pāctāmquĕ fĭdēm, nōn crīmĭnă pōscō;

dēbĭtŭs ūt cōniūnx, ‖ nōn ŭt ădūltĕr ămō.10

Vērbă lĭcēt rĕpĕtās, quaē dēmptŭs ăb ārbŏrĕ fētūs

pērtŭlĭt ād cāstās ‖ mē iăcĭēntĕ mănūs;

īnvĕnĭēs īllīc īd tē spōndērĕ quŏd ōptō

tē pŏtĭūs, vīrgō, ‖ quām mĕmĭnīssĕ dĕām.

Nūnc quŏque ĭdēm stŭdĕō; stŭdĭūm tămĕn ācrĭŭs īllūd15

ādsūmpsīt vīrēs ‖ aūctăquĕ flāmmă mŏrāst,

quīquĕ fŭīt nūmquām pārvūs, nūnc tēmpŏrĕ lōngō

ēt spē, quām dĕdĕrās ‖ tū mĭhĭ, crēvĭt ămōr.

Spēm mĭhĭ tū dĕdĕrās; mĕŭs hīc tĭbĭ crēdĭdĭt ārdōr;

nōn pŏtĕs hōc fāctūm ‖ tēstĕ nĕgārĕ dĕā.20

Ādfŭĭt ēt, praēsēns, ŭt ĕrānt, tŭă vērbă nŏtāvīt

ēt vīsa ēst mōtā ‖ dīctă prŏbāssĕ cŏmā.

Dēcēptām dīcās nōstrā tē fraūdĕ lĭcēbīt,

dūm fraūdīs nōstraē ‖ caūsă fĕrātŭr ămōr.

Fraūs mĕă quīd pĕtĭīt, nĭsi ŭtī tĭbĭ iūngĕrĕr ūnī?25

Īd tē, quōd quĕrĕrīs, ‖ cōncĭlĭārĕ pŏtēst.

Nōn ĕgŏ nātūrā nēc sūm tām cāllĭdŭs ūsū

sōllērtēm tū mē, ‖ crēdĕ, pŭēllă, făcīs.

Tē mĭhĭ cōmpŏsĭtīs, sīquīd tămĕn ēgĭmŭs, ā mē

āstrīnxīt vērbīs ‖ īngĕnĭōsŭs Ămōr;30

dīctātīs ăb ĕō fēcī spōnsālĭă vērbīs

cōnsūltōquĕ fŭī ‖ iūrĭs Ămōrĕ văfēr.

Sīt fraūs huīc fāctō nōmēn dīcārquĕ dŏlōsūs,

sī tămĕn ēst, quŏd ămēs, ‖ vēllĕ tĕnērĕ dŏlūs.

Ēn, ĭtĕrūm scrībō mīttōquĕ rŏgāntĭă vērbă;35

āltĕră fraūs haēc ēst, ‖ quōdquĕ quĕrārĭs hăbēs.

Sī nŏcĕō quŏd ămō, fătĕōr, sĭnĕ fīnĕ nŏcēbō

tēquĕ pĕtām, căvĕās ‖ tū lĭcĕt, ūsquĕ pĕtām.

Pēr glădĭōs ălĭī plăcĭtās răpŭērĕ pŭēllās;

scrīptă mĭhī caūtē ‖ līttĕră crīmĕn ĕrīt?40

Dī făcĭānt pōssīm plūrēs īmpōnĕrĕ nōdōs,

ūt tŭă sīt nūllā ‖ lībĕră pārtĕ fĭdēs.

Mīllĕ dŏlī rēstānt; clīvō sūdāmŭs ĭn īmō;

ārdŏr ĭnēxpērtūm ‖ nīl sĭnĕt ēssĕ mĕūs.

Sīt dŭbĭūm, pōssīsnĕ căpī, cāptābĕrĕ cērtē;45

ēxĭtŭs īn dīs ēst, ‖ sēd căpĭērĕ tămēn.

Ūt pārtem ēffŭgĭās, nōn ōmnĭă rētĭă fāllēs,

quaē tĭbĭ, quām crēdīs, ‖ plūră tĕtēndĭt Ămōr.

Sī nōn prōfĭcĭēnt ārtēs, vĕnĭēmŭs ăd ārmă,

vīquĕ tŭī cŭpĭdō ‖ rāptă fĕrērĕ sĭnū.50

Nōn sūm, quī sŏlĕām Părĭdīs rĕprĕhēndĕrĕ fāctūm,

nēc quēmquām, quī vīr, ‖ pōssĕt ŭt ēssĕ, fŭīt;

nōs quŏquĕ - sēd tăcĕō. mōrs hūiūs poēnă răpīnaē

ūt sĭt, ĕrīt, quām tē ‖ nōn hăbŭīssĕ, mĭnōr.

Aūt ēssēs fōrmōsă mĭnūs, pĕtĕrērĕ mŏdēstē.55

Aūdācēs făcĭē ‖ cōgĭmŭr ēssĕ tŭā.

Tū făcĭs hōc ŏcŭlīquĕ tŭī, quĭbŭs īgnĕă cēdūnt

sīdĕră, quī flāmmaē ‖ caūsă fŭērĕ mĕaē;

hōc făcĭūnt flāvī crīnēs ĕt ĕbūrnĕă cērvīx,

quaēquĕ, prĕcōr, vĕnĭānt ‖ īn mĕă cōllă mănūs,60

ēt dĕcŏr ēt mōtūs sĭnĕ rūstĭcĭtātĕ pŭdēntēs,

ēt, Thĕtĭdīs quālīs ‖ vīx rĕăr ēssĕ, pĕdēs.

Cētĕră sī pōssēm laūdārĕ, bĕātĭŏr ēssēm,

nēc dŭbĭtō tōtūm ‖ quīn sĭbĭ pār sĭt ŏpūs.

Hāc ĕgŏ cōmpūlsūs, nōn ēst mīrābĭlĕ, fōrmā65

Sī pīgnūs vŏlŭī ‖ vōcĭs hăbērĕ tŭaē.

Dēnĭquĕ, dūm cāptām tū tē cōgārĕ fătērī,

īnsĭdĭīs ēstō ‖ cāptă pŭēllă mĕīs.

Īnvĭdĭām pătĭār; pāssō sŭă praēmĭă dēntūr.

Cūr sŭŭs ā tāntō ‖ crīmĭnĕ frūctŭs ăbēst?70

Hēsĭŏnēn Tĕlămōn, Brīsēĭdă cēpĭt Ăchīllēs;

ūtrăquĕ vīctōrēm ‖ nēmpĕ sĕcūtă vĭrūm.

Quāmlĭbĕt āccūsēs ēt sīs īrātă lĭcēbīt,

īrātā lĭcĕāt ‖ dūm mĭhĭ pōssĕ frŭī.

Īdēm, quī făcĭmūs, fāctām tĕnŭābĭmŭs īrām,75

cōpĭă plācāndī ‖ sīt mŏdŏ pārtă tŭī.

Āntĕ tŭōs lĭcĕāt flēntēs cōnsīstĕrĕ vūltūs

ēt lĭcĕāt lăcrĭmīs ‖ āddĕrĕ vērbă sŭă,

ūtquĕ sŏlēnt fămŭlī, cūm vērbĕră saēvă vĕrēntūr,

tēndĕrĕ sūbmīssās ‖ ād tŭă crūră mănūs.80

Īgnōrās tŭă iūră; vŏcā. cūr ārgŭŏr ābsēns?

Iāmdūdūm dŏmĭnaē ‖ mōrĕ vĕnīrĕ iŭbē.

Īpsă mĕōs scīndās lĭcĕt īmpĕrĭōsă căpīllōs,

ōrăquĕ sīnt dĭgĭtīs ‖ līvĭdă nōstră tŭīs,

ōmnĭă pērpĕtĭār; tāntūm fōrtāssĕ tĭmēbō85

cōrpŏrĕ laēdātūr ‖ nē mănŭs īstă mĕō.

Sēd nĕquĕ cōmpĕdĭbūs nēc mē cōmpēscĕ cătēnīs;

sērvābōr fīrmō ‖ vīnctŭs ămōrĕ tŭī.

Cūm bĕnĕ sē quāntūmquĕ vŏlēt sătĭāvĕrĭt īră,

īpsă tĭbī dīcēs: ‖ "quām pătĭēntĕr ămāt!"90

Īpsă tĭbī dīcēs, ŭbĭ vīdĕrĭs ōmnĭă fērrĕ:

"Tām bĕnĕ quī sērvīt, ‖ sērvĭăt īstĕ mĭhī!"

Nūnc rĕŭs īnfēlīx ābsēns ăgŏr, ēt mĕă, cūm sīt

ōptĭmă, nōn ūllō ‖ caūsă tŭēntĕ pĕrīt.

Hōc quŏquĕ, quōd tū vīs, sīt scrīptum īniūrĭă nōstrūm;95

quōd dē mē sōlō ‖ nēmpĕ quĕrārĭs, hăbēs;

nōn mĕrŭīt fāllī mēcūm quŏquĕ Dēlĭă; sī nōn

vīs mĭhĭ prōmīssūm ‖ rēddĕrĕ, rēddĕ dĕaē.

Ādfŭĭt ēt vīdīt, cūm tū dēcēptă rŭbēbās

ēt vōcēm mĕmŏrī ‖ cōndĭdĭt aūrĕ tŭām.100

Ōmĭnă rē cărĕānt; nĭhĭl ēst vĭŏlēntĭŭs īllā,

cūm sŭă, quōd nōlīm, ‖ nūmĭnă laēsă vĭdēt.

Tēstĭs ĕrīt Călўdōnĭs ăpēr sīc saēvŭs ŭt īllō

sīt măgĭs īn nātūm ‖ saēvă rĕpērtă părēns;

tēstĭs ĕt Āctaēōn, quōndām fĕră crēdĭtŭs īllīs,105

īpsĕ dĕdīt lētō ‖ cūm quĭbŭs āntĕ fĕrās,

quaēquĕ sŭpērbă părēns sāxō pēr cōrpŭs ŏbōrtō

nūnc quŏquĕ Mŷgdŏnĭā ‖ flēbĭlĭs āstăt hŭmō.

Eī mĭhĭ! Cŷdīppē, tĭmĕō tĭbĭ dīcĕrĕ vērūm,

nē vĭdĕār caūsā ‖ fālsă mŏnērĕ mĕā;110

dīcēndūm tămĕn ēst. hōc, tū, mĭhĭ crēdĕ, quŏd aēgră

īpsō nūbēndī ‖ tēmpŏrĕ saēpĕ iăcēs,

cōnsŭlĭt īpsă tĭbī, neū sīs pēriūră lăbōrāt

ēt sālvām sālvā ‖ tē cŭpĭt ēssĕ fĭdĕ.

Īndĕ fĭt ūt, quŏtĭēns ēxīstĕrĕ pērfĭdă tēmptās,115

pēccātūm tŏtĭēns ‖ cōrrĭgăt īllă tŭūm.

Pārcĕ mŏvērĕ fĕrōs ănĭmōsaē vīrgĭnĭs ārcūs;

mītĭs ădhūc fĭĕrī, ‖ sī pătĭārĕ, pŏtēst;

pārcĕ, prĕcōr, tĕnĕrōs cōrrūmpĕrĕ fēbrĭbŭs ārtūs;

sērvētūr făcĭēs ‖ īstă frŭēndă mĭhĭ;120

sērvēntūr vūltūs ād nōstra īncēndĭă nātī,

quīquĕ sŭbēst nĭvĕō ‖ lēvĭs ĭn ōrĕ rŭbōr.

Hōstĭbŭs ēt sīquīs, nē fīās nōstră, rĕpūgnāt,

sīc sĭt ŭt īnvălĭdā ‖ tē sŏlĕt ēssĕ mĭhĭ.

Tōrquĕŏr ēx aēquō vēl tē nūbēntĕ vĕl aēgrā,125

dīcĕrĕ nēc pōssūm ‖ quīd mĭnŭs īpsĕ vĕlīm.

Mācĕrŏr īntērdūm quōd sīm tĭbĭ caūsă dŏlēndī,

tēquĕ mĕā laēdī ‖ cāllĭdĭtātĕ pŭtō.

Īn căpŭt ō! nōstrūm dŏmĭnaē pēriūrĭă quaēsō

ēvĕnĭānt; poēnā ‖ tūtă sĭt īllă mĕā.130

Nē tămĕn īgnōrēm quĭd ăgās, ād līmĭnă crēbrō

ānxĭŭs hāc īllāc ‖ dīssĭmŭlāntĕr ĕō;

sūbsĕquŏr āncīllām fūrtīm fămŭlūmquĕ rĕquīrēns

prōfŭĕrīnt sōmnī ‖ quīd tĭbĭ quīdvĕ cĭbī.

Mē mĭsĕrūm, quōd nōn mĕdĭcōrūm iūssă mĭnīstrō135

ēffīngōquĕ mănūs ‖ īnsĭdĕōquĕ tŏrō.

Ēt rūrsūs mĭsĕrūm, quōd mē prŏcŭl īndĕ rĕmōtō,

quēm mĭnĭmē vēllēm, ‖ fōrsĭtăn āltĕr ădēst.

Īllĕ mănūs īstās ēffīngĭt ĕt ādsĭdĕt aēgraē

īnvīsūs sŭpĕrīs ‖ cūm sŭpĕrīsquĕ mĭhĭ,140

dūmquĕ sŭō tēmptāt sălĭēntēm pōllĭcĕ vēnām,

cāndĭdă pēr caūsām ‖ brācchĭă saēpĕ tĕnēt

cōntrēctātquĕ sĭnūs ēt fōrsĭtăn ōscŭlă iūngīt;

ōffĭcĭō mērcēs ‖ plēnĭŏr īstă sŭōst.

Quīs tĭbĭ pērmīsīt nōstrās praēcērpĕrĕ mēssēs?145

Ād sĕgĕtem āltĕrĭūs ‖ quīs tĭbĭ fēcĭt ĭtēr?

Īstĕ sĭnūs mĕŭs ēst; mĕă tūrpĭtĕr ōscŭlă sūmīs;

ā mĭhĭ prōmīssō ‖ cōrpŏrĕ tōllĕ mănūs.

Īmprŏbĕ, tōllĕ mănūs. quām tāngīs, nōstră fŭtūrāst;

pōstmŏdŏ sī făcĭēs ‖ īstŭd, ădūltĕr ĕrīs.150

Ēlĭgĕ dē văcŭīs, quām nōn sĭbĭ vīndĭcĕt āltēr;

sī nēscīs, dŏmĭnūm ‖ rēs hăbĕt īstă sŭūm.

Nēc mĭhĭ crēdĭdĕrīs; rĕcĭtētūr fōrmŭlă pāctī;

neū fālsām dīcās ‖ ēssĕ, făc īpsĕ lĕgās.

Āltĕrĭūs thălămō (tĭbĭ nōs, tĭbĭ dīcĭmŭs) ēxī.155

Quīd făcĭs hīc? ēxī, ‖ nōn văcăt īstĕ tŏrūs.

Nām quŏd hăbēs ēt tū scrīptī vērba āltĕră pāctī,

nōn ĕrĭt īdcīrcō ‖ pār tŭă caūsă mĕaē.

Haēc mĭhĭ sē pĕpĭgīt, pătĕr hānc tĭbĭ, prīmŭs ăb īllā;

sēd prŏpĭōr cērtē ‖ quām pătĕr īpsă sĭbīst.160

Prōmīsīt pătĕr hānc, haēc ēt iūrāvĭt ămāntī;

īlle hŏmĭnēs, haēc ēst ‖ tēstĭfĭcātă dĕām;

īllĕ tĭmēt mēndāx, haēc ēt pēriūră vŏcārī;

nūm dŭbĭtās, hīc sīt ‖ māiŏr ăn īllĕ mĕtūs?

Dēnĭque, ŭt āmbōrūm cōnfērrĕ pĕrīcŭlă pōssīs,165

rēspĭce ăd ēvēntūs; ‖ haēc cŭbăt, īllĕ vălēt.

Nōs quŏquĕ dīssĭmĭlī cērtāmĭnă mēntĕ sŭbīmūs,

nēc spēs pār nōbīs ‖ nēc tĭmŏr aēquŭs ădēst;

tū pĕtĭs ēx tūtō, grăvĭōr mĭhĭ mōrtĕ rĕpūlsāst,

īdque ĕgŏ iām, quōd tū ‖ fōrsăn ămābĭs, ămō.170

Sī tĭbĭ iūstĭtĭaē, sī rēctī cūră fŭīssēt,

cēdĕrĕ dēbŭĕrās ‖ īgnĭbŭs īpsĕ mĕīs.

Nūnc, quŏnĭām fĕrŭs hīc prō caūsā pūgnăt ĭnīquā,

ād tē, Cŷdīppē, ‖ līttĕră nōstră rĕdīt.

Hīc făcĭt ūt iăcĕās ēt sīs sūspēctă Dĭānaē;175

hūnc tū, sī săpĭās, ‖ līmĕn ădīrĕ vĕtēs.

hōc făcĭēntĕ sŭbīs tām saēvă pĕrīcŭlă vītaē,

ātque ŭtĭnām prō tē, ‖ quī mŏvĕt īllă, cădāt!

quēm sī rēppŭlĕrīs nēc, quēm dĕă dāmnăt, ămārīs,

tū tūnc cōntĭnŭō, ‖ cērte ĕgŏ sālvŭs ĕrō.180

Sīstĕ mĕtūm, vīrgō; stăbĭlī pŏtĭērĕ sălūtĕ;

fāc mŏdŏ pōllĭcĭtī ‖ cōnscĭă tēmplă cŏlās.

Nōn bŏvĕ māctātō caēlēstĭă nūmĭnă gaūdēnt,

sēd quaē praēstānda ēst ‖ ēt sĭnĕ tēstĕ fĭdĕ.

Ūt vălĕānt, ălĭaē fērrūm pătĭūntŭr ĕt īgnēs;185

fērt ălĭīs trīstēm ‖ sūcŭs ămārŭs ŏpēm;

nīl ŏpŭs ēst īstīs; tāntūm pēriūrĭă vītā

tēquĕ sĭmūl sērvā ‖ mēquĕ dătāmquĕ fĭdēm.

Praētĕrĭtaē vĕnĭām dăbĭt īgnōrāntĭă cūlpaē;

ēxcĭdĕrānt ănĭmō ‖ foēdĕră lēctă tŭō;190

āt mŏnĭta ēs mŏdŏ vōcĕ mĕā cūm cāsĭbŭs īstīs

quōs, quŏtĭēns tēmptās ‖ fāllĕrĕ, fērrĕ sŏlēs.

Hīs quŏquĕ vītātīs, īn pārtū nēmpĕ rŏgābīs.

Ūt tĭbĭ lūcĭfĕrās ādfĕrăt ‖ īllă mănūs?

Aūdĭĕt haēc; rĕpĕtēns quaē sūnt aūdītă, rĕquīrēt195

īstĕ tĭbī dē quō ‖ cōniŭgĕ pārtŭs ĕāt;

prōmīttēs vōtūm; scīt tē prōmīttĕrĕ fālsō.

Iūrābīs; scīt tē ‖ fāllĕrĕ pōssĕ dĕōs.

Nōn ăgĭtūr dē mē; cūrā māiōrĕ lăbōrō;

ānxĭă sūnt vītaē ‖ pēctŏră nōstră tŭaē.200

Cūr mŏdŏ tē dŭbĭām păvĭdī flēvērĕ părēntēs

īgnārōs cūlpaē ‖ quōs făcĭs ēssĕ tŭaē?

Ēt cūr īgnōrēnt? mātrī lĭcĕt ōmnĭă nārrēs;

nīl tŭă, Cŷdīppē, ‖ fāctă pŭdōrĭs hăbēnt.

Ōrdĭnĕ fāc rĕfĕrās ūt sīs mĭhĭ cōgnĭtă prīmūm,205

sācră phărētrātaē ‖ dūm făcĭs īpsă dĕaē,

ūt tē cōnspēctā sŭbĭtō, sī fōrtĕ nŏtāstī,

rēstĭtĕrīm fīxīs ‖ īn tŭă mēmbră gĕnīs,

ēt, tē dūm nĭmĭūm mīrōr, nŏtă cērtă fŭrōrīs,

dēcĭdĕrīnt ŭmĕrīs ‖ pāllĭă lāpsă mĕīs;210

pōstmŏdŏ nēscĭŏ quā vēnīssĕ vŏlūbĭlĕ mālūm,

vērbă fĕrēns dōctīs ‖ īnsĭdĭōsă nŏtīs,

quōd quĭă sīt lēctūm sānctā praēsēntĕ Dĭānā,

ēssĕ tŭām vīnctām ‖ nūmĭnĕ tēstĕ fĭdēm.

Nē tămĕn īgnōrēt scrīptī sēntēntĭă quaē sīt,215

lēctă tĭbī quōndām ‖ nūnc quŏquĕ vērbă rĕfēr.

"Nūbĕ, prĕcōr, dīcēt, cuī tē bŏnă nūmĭnă iūngūnt;

quēm fŏrĕ iūrāstī, ‖ sīt gĕnĕr īllĕ mĭhī.

Quīsquĭs ĭs ēst, plăcĕāt, quŏnĭām plăcĕt āntĕ Dĭānaē."

Tālĭs ĕrīt mātēr, ‖ sī mŏdŏ mātĕr ĕrīt.220

Sēd tămĕn ūt quaērāt quīs sīm quālīsquĕ vĭdētō;

īnvĕnĭēt vōbīs ‖ cōnsŭlŭīssĕ dĕām.

Īnsŭlă, Cārthaēīs quōndām cĕlĕbērrĭmă nŷmphīs,

cīngĭtŭr Aēgaēō, ‖ nōmĭnĕ Cēă, mărī.

Īllă mĭhī pătrĭa ēst, nēc, sī gĕnĕrōsă prŏbātīs225

nōmĭnă, dēspēctīs ‖ ārgŭŏr ōrtŭs ăvīs;

sūnt ĕt ŏpēs nōbīs, sūnt ēt sĭnĕ crīmĭnĕ mōrēs;

āmplĭŭs ūtquĕ nĭhīl, ‖ mē tĭbĭ iūngĭt ămōr.

Āppĕtĕrēs tālēm vēl nōn iūrātă mărītūm;

iūrātaē vēl nōn ‖ tālĭs hăbēndŭs ĕrāt.230

Haēc tĭbĭ me īn sōmnīs iăcŭlātrīx scrībĕrĕ Phoēbē,

haēc tĭbĭ mē vĭgĭlēm ‖ scrībĕrĕ iūssĭt Ămōr.

Ē quĭbŭs āltĕrĭūs mĭhĭ iām nŏcŭērĕ săgīttaē;

āltĕrĭūs nŏcĕānt ‖ nē tĭbĭ tēlă, căvē

Iūnctă sălūs nōstra ēst; mĭsĕrērĕ mĕīquĕ tŭīquĕ.235

Quīd dŭbĭtās ūnām ‖ fērrĕ dŭōbŭs ŏpēm?

Quōd sī cōntĭgĕrīt, cūm iām dătă sīgnă sŏnābūnt

tīnctăquĕ vōtīvō ‖ sānguĭnĕ Dēlŏs ĕrīt,

aūrĕă pōnētūr mālī fēlīcĭs ĭmāgŏ,

caūsăquĕ vērsĭcŭlīs ‖ scrīptă dŭōbŭs ĕrīt:240

"Ēffĭgĭē pōmī tēstātŭr Ăcōntĭŭs hūiūs,

quaē fŭĕrīnt ĭn ĕō ‖ scrīptă, fŭīssĕ rătă."

Lōngĭŏr īnfīrmūm nē lāssĕt ĕpīstŭlă cōrpūs

claūsăquĕ cōnsuētō ‖ sīt sĭbĭ fīnĕ, vălē.

Accipe, Cydippe, despecti nomen Aconti

illius in pomo qui tibi verba dedit.

Pone metum; nihil hic iterum iurabis amanti;

promissam satis est te semel esse mihi.

5Perlege. discedat sic corpore languor ab isto,

quod meus est ulla parte dolere dolor.

Quid pudor ora subit? nam, sicut in aede Dianae,

suspicor ingenuas erubuisse genas.

Coniugium pactamque fidem, non crimina posco;

10debitus ut coniunx, non ut adulter amo.

Verba licet repetas, quae demptus ab arbore fetus

pertulit ad castas me iaciente manus;

invenies illic id te spondere quod opto

te potius, virgo, quam meminisse deam.

15Nunc quoque idem studeo; studium tamen acrius illud

adsumpsit vires auctaque flamma morast,

quique fuit numquam parvus, nunc tempore longo

et spe, quam dederas tu mihi, crevit amor.

Spem mihi tu dederas; meus hic tibi credidit ardor;

20non potes hoc factum teste negare dea.

Adfuit et, praesens, ut erant, tua verba notavit

et visa est mota dicta probasse coma.

Deceptam dicas nostra te fraude licebit,

dum fraudis nostrae causa feratur amor.

25Fraus mea quid petiit, nisi uti tibi iungerer uni?

Id te, quod quereris, conciliare potest.

Non ego natura nec sum tam callidus usu

sollertem tu me, crede, puella, facis.

Te mihi compositis, siquid tamen egimus, a me

30astrinxit verbis ingeniosus Amor;

dictatis ab eo feci sponsalia verbis

consultoque fui iuris Amore vafer.

Sit fraus huic facto nomen dicarque dolosus,

si tamen est, quod ames, velle tenere dolus.

35En, iterum scribo mittoque rogantia verba;

altera fraus haec est, quodque queraris habes.

Si noceo quod amo, fateor, sine fine nocebo

teque petam, caveas tu licet, usque petam.

Per gladios alii placitas rapuere puellas;

40scripta mihi caute littera crimen erit?

Di faciant possim plures imponere nodos,

ut tua sit nulla libera parte fides.

Mille doli restant; clivo sudamus in imo;

ardor inexpertum nil sinet esse meus.

45Sit dubium, possisne capi, captabere certe;

exitus in dis est, sed capiere tamen.

Ut partem effugias, non omnia retia falles,

quae tibi, quam credis, plura tetendit Amor.

Si non proficient artes, veniemus ad arma,

50vique tui cupido rapta ferere sinu.

Non sum, qui soleam Paridis reprehendere factum,

nec quemquam, qui vir, posset ut esse, fuit;

nos quoque - sed taceo. mors huius poena rapinae

ut sit, erit, quam te non habuisse, minor.

55Aut esses formosa minus, peterere modeste.

Audaces facie cogimur esse tua.

Tu facis hoc oculique tui, quibus ignea cedunt

sidera, qui flammae causa fuere meae;

hoc faciunt flavi crines et eburnea cervix,

60quaeque, precor, veniant in mea colla manus,

et decor et motus sine rusticitate pudentes,

et, Thetidis qualis vix rear esse, pedes.

Cetera si possem laudare, beatior essem,

nec dubito totum quin sibi par sit opus.

65Hac ego compulsus, non est mirabile, forma

Si pignus volvi vocis habere tuae.

Denique, dum captam tu te cogare fateri,

insidiis esto capta puella meis.

Invidiam patiar; passo sua praemia dentur.

70Cur suus a tanto crimine fructus abest?

Hesionen Telamon, Briseida cepit Achilles;

utraque victorem nempe secuta virum.

Quamlibet accuses et sis irata licebit,

irata liceat dum mihi posse frui.

75Idem, qui facimus, factam tenuabimus iram,

copia placandi sit modo parta tui.

Ante tuos liceat flentes consistere vultus

et liceat lacrimis addere verba sua,

utque solent famuli, cum verbera saeva verentur,

80tendere submissas ad tua crura manus.

Ignoras tua iura; voca. cur arguor absens?

Iamdudum dominae more venire iube.

Ipsa meos scindas licet imperiosa capillos,

oraque sint digitis livida nostra tuis,

85omnia perpetiar; tantum fortasse timebo

corpore laedatur ne manus ista meo.

Sed neque compedibus nec me compesce catenis;

servabor firmo vinctus amore tui.

Cum bene se quantumque volet satiaverit ira,

90ipsa tibi dices: "quam patienter amat!"

Ipsa tibi dices, ubi videris omnia ferre:

"Tam bene qui servit, serviat iste mihi!"

Nunc reus infelix absens agor, et mea, cum sit

optima, non ullo causa tuente perit.

95Hoc quoque, quod tu vis, sit scriptum iniuria nostrum;

quod de me solo nempe queraris, habes;

non meruit falli mecum quoque Delia; si non

vis mihi promissum reddere, redde deae.

Adfuit et vidit, cum tu decepta rubebas

100et vocem memori condidit aure tuam.

Omina re careant; nihil est violentius illa,

cum sua, quod nolim, numina laesa videt.

Testis erit Calydonis aper sic saevus ut illo

sit magis in natum saeva reperta parens;

105testis et Actaeon, quondam fera creditus illis,

ipse dedit leto cum quibus ante feras,

quaeque superba parens saxo per corpus oborto

nunc quoque Mygdonia flebilis astat humo.

Ei mihi! Cydippe, timeo tibi dicere verum,

110ne videar causa falsa monere mea;

dicendum tamen est. hoc, tu, mihi crede, quod aegra

ipso nubendi tempore saepe iaces,

consulit ipsa tibi, neu sis periura laborat

et salvam salva te cupit esse fide.

115Inde fit ut, quotiens existere perfida temptas,

peccatum totiens corrigat illa tuum.

Parce movere feros animosae virginis arcus;

mitis adhuc fieri, si patiare, potest;

parce, precor, teneros corrumpere febribus artus;

120servetur facies ista fruenda mihi;

serventur vultus ad nostra incendia nati,

quique subest niveo levis in ore rubor.

Hostibus et siquis, ne fias nostra, repugnat,

sic sit ut invalida te solet esse mihi.

125Torqueor ex aequo vel te nubente vel aegra,

dicere nec possum quid minus ipse velim.

Maceror interdum quod sim tibi causa dolendi,

teque mea laedi calliditate puto.

In caput o! nostrum dominae periuria quaeso

130eveniant; poena tuta sit illa mea.

Ne tamen ignorem quid agas, ad limina crebro

anxius hac illac dissimulanter eo;

subsequor ancillam furtim famulumque requirens

profuerint somni quid tibi quidue cibi.

135Me miserum, quod non medicorum iussa ministro

effingoque manus insideoque toro.

Et rursus miserum, quod me procul inde remoto,

quem minime vellem, forsitan alter adest.

Ille manus istas effingit et adsidet aegrae

140invisus superis cum superisque mihi,

dumque suo temptat salientem pollice venam,

candida per causam bracchia saepe tenet

contrectatque sinus et forsitan oscula iungit;

officio merces plenior ista suost.

145Quis tibi permisit nostras praecerpere messes?

Ad segetem alterius quis tibi fecit iter?

Iste sinus meus est; mea turpiter oscula sumis;

a mihi promisso corpore tolle manus.

Improbe, tolle manus. quam tangis, nostra futurast;

150postmodo si facies istud, adulter eris.

Elige de vacuis, quam non sibi vindicet alter;

si nescis, dominum res habet ista suum.

Nec mihi credideris; recitetur formula pacti;

neu falsam dicas esse, fac ipse legas.

155Alterius thalamo (tibi nos, tibi dicimus) exi.

Quid facis hic? exi, non vacat iste torus.

Nam quod habes et tu scripti verba altera pacti,

non erit idcirco par tua causa meae.

Haec mihi se pepigit, pater hanc tibi, primus ab illa;

160sed propior certe quam pater ipsa sibist.

Promisit pater hanc, haec et iuravit amanti;

ille homines, haec est testificata deam;

ille timet mendax, haec et periura vocari;

num dubitas, hic sit maior an ille metus?

165Denique, ut amborum conferre pericula possis,

respice ad eventus; haec cubat, ille valet.

Nos quoque dissimili certamina mente subimus,

nec spes par nobis nec timor aequus adest;

tu petis ex tuto, gravior mihi morte repulsast,

170idque ego iam, quod tu forsan amabis, amo.

Si tibi iustitiae, si recti cura fuisset,

cedere debueras ignibus ipse meis.

Nunc, quoniam ferus hic pro causa pugnat iniqua,

ad te, Cydippe, littera nostra redit.

175Hic facit ut iaceas et sis suspecta Dianae;

hunc tu, si sapias, limen adire vetes.

hoc faciente subis tam saeva pericula vitae,

atque utinam pro te, qui movet illa, cadat!

quem si reppuleris nec, quem dea damnat, amaris,

180tu tunc continuo, certe ego salvus ero.

Siste metum, virgo; stabili potiere salute;

fac modo polliciti conscia templa colas.

Non bove mactato caelestia numina gaudent,

sed quae praestanda est et sine teste fide.

185Ut valeant, aliae ferrum patiuntur et ignes;

fert aliis tristem sucus amarus opem;

nil opus est istis; tantum periuria vita

teque simul serva meque datamque fidem.

Praeteritae veniam dabit ignorantia culpae;

190exciderant animo foedera lecta tuo;

at monita es modo voce mea cum casibus istis

quos, quotiens temptas fallere, ferre soles.

His quoque vitatis, in partu nempe rogabis.

Ut tibi luciferas adferat illa manus?

195Audiet haec; repetens quae sunt audita, requiret

iste tibi de quo coniuge partus eat;

promittes votum; scit te promittere falso.

Iurabis; scit te fallere posse deos.

Non agitur de me; cura maiore laboro;

200anxia sunt vitae pectora nostra tuae.

Cur modo te dubiam pavidi flevere parentes

ignaros culpae quos facis esse tuae?

Et cur ignorent? matri licet omnia narres;

nil tua, Cydippe, facta pudoris habent.

205Ordine fac referas ut sis mihi cognita primum,

sacra pharetratae dum facis ipsa deae,

ut te conspecta subito, si forte notasti,

restiterim fixis in tua membra genis,

et, te dum nimium miror, nota certa furoris,

210deciderint umeris pallia lapsa meis;

postmodo nescio qua venisse volubile malum,

verba ferens doctis insidiosa notis,

quod quia sit lectum sancta praesente Diana,

esse tuam vinctam numine teste fidem.

215Ne tamen ignoret scripti sententia quae sit,

lecta tibi quondam nunc quoque verba refer.

"Nube, precor, dicet, cui te bona numina iungunt;

quem fore iurasti, sit gener ille mihi.

Quisquis is est, placeat, quoniam placet ante Dianae."

220Talis erit mater, si modo mater erit.

Sed tamen ut quaerat quis sim qualisque videto;

inveniet vobis consulvisse deam.

Insula, Carthaeis quondam celeberrima nymphis,

cingitur Aegaeo, nomine Cea, mari.

225Illa mihi patria est, nec, si generosa probatis

nomina, despectis arguor ortus avis;

sunt et opes nobis, sunt et sine crimine mores;

amplius utque nihil, me tibi iungit amor.

Appeteres talem vel non iurata maritum;

230iuratae vel non talis habendus erat.

Haec tibi me in somnis iaculatrix scribere Phoebe,

haec tibi me vigilem scribere iussit Amor.

E quibus alterius mihi iam nocuere sagittae;

alterius noceant ne tibi tela, cave

235Iuncta salus nostra est; miserere meique tuique.

Quid dubitas unam ferre duobus opem?

Quod si contigerit, cum iam data signa sonabunt

tinctaque votivo sanguine Delos erit,

aurea ponetur mali felicis imago,

240causaque versiculis scripta duobus erit:

"Effigie pomi testatur Acontius huius,

quae fuerint in eo scripta, fuisse rata."

Longior infirmum ne lasset epistula corpus

clausaque consueto sit sibi fine, vale.