Ātque ĕă nōn ŏcŭlīs dīvūm pătĕr āmplĭŭs aēquīs
sūstĭnŭīt, nātīquĕ pĭōs mĭsĕrātŭs ămōrēs
Iūnōnem ārdēntī trĕpĭdām grăvĭs īncrĕpăt īrā.
"ūt nŏvă nūnc tăcĭtō ‹tē› pēctŏrĕ gaūdĭă tōllūnt!
haērĕt ĭnōps sōlīsquĕ fŭrīt Tīrŷnthĭŭs ōrīs,5
āt cŏmĭte īmmĕmŏrēs Mĭnўaē făcĭlēsquĕ rĕlīctō
āltă tĕnēnt. sīc Iūnŏ dŭcēm fŏvĕt ānxĭă cūrīs
Aēsŏnĭūm, sīc ārmă vĭrō sŏcĭōsquĕ mĭnīstrāt.
iām quĭbŭs īncērtām bēllīs Scўthĭcaēquĕ păvēntēm
gēntĭs ŏpēs, quāntā trĕpĭdām fōrmīdĭnĕ cērnām!10
tūm prĕcĭbūs, tūm mē lăcrĭmīs ēt sūpplĭcĕ dēxtrā
āttēmptārĕ vĕtō; rērūm mĭhĭ fīrmă pŏtēstās.
ī, Fŭrĭās Vĕnĕrēmquĕ mŏvē; dăbĭt īmpĭă poēnās
vīrgŏ nĕc Aēētaē gĕmĭtūs pătĭēmŭr ĭnūltōs.
dīxĭt ĕt ārcānō rĕdŏlēntēm nēctărĕ rōrēm,15
quēm pĕnĕs āltă quĭēs lĭquĭdīquĕ pŏtēntĭă sōmnī,
dētŭlĭt īnquĕ văgī lībāvīt tēmpŏră nātī.
īllĕ grăvēs ŏcŭlōs ĕt Hўlān rĕsŏnāntĭă sēmpēr
ōră fĕrēns, ūt nūllă dĕūm sŭpĕrārĕ pŏtēstās,
prōcūmbīt. tāndēm fēssīs pāx rēddĭtă sīlvīs20
flūmĭnăque ēt văcŭīs aūdītaē mōntĭbŭs aūraē.
ēccĕ pŭēr sūmmā sē tōllĕrĕ vīsŭs ăb ūndā
frōndĭbŭs īn crŏcĕīs ĕt ĭnīquaē mūnĕrĕ nŷmphaē,
stānsquĕ sŭpēr cārūm tālēs căpŭt ēdĕrĕ vōcēs:
"quīd, pătĕr, īn vānōs ābsūmīs tēmpŏră quēstūs?25
hōc nĕmŭs heū fātīs mĭhĭ iām dŏmŭs; īmprŏbă quaē mē
nŷmphă răpīt saēvaē mŏnĭtū Iūnōnĭs ĭn āmnēs
nūnc Iŏvĭs āccēssūs ēt iām mĭhĭ līmĭnă caēlī
cōncĭlĭāt iūngītquĕ ‹tŏrōs› ēt fōntĭs hŏnōrēs.
ō dŏlŏr, ō dūlcēs quās gēssĭmŭs āntĕ phărētraē!30
iām sŏcĭī laētīs răpŭērūnt vīncŭlă vēntīs
hōrtātōr pōstquām fŭrĭīs ēt vōcĕ nĕfāndā
īmpŭlĭt Oēnīdēs. vērūm cūm gēntĕ dŏmōquĕ
īstă lŭēt saēvaēque ădĕrūnt tŭă nūmĭnă mātrī.
sūrge ăge ĕt īn dūrīs haūd ūnquām dēfĭcĕ; caēlō35
mōx ădĕrīs tēque āstră fĕrēnt: tū sēmpĕr ămōrīs
sīs mĕmŏr ēt cārī cŏmĭtīs ne ābscēdăt ĭmāgŏ."
tālĭbŭs ōrāntēm dīctīs vīsūquĕ frŭēntēm
īlle ūltrō pĕtĭt ēt văcŭīs āmplēxĭbŭs īnstāt
lānguēntīsquĕ mŏvēt frūstrā cōnāmĭnă dēxtraē:40
cōrpŭs hĕbēt sōmnō rĕfŭgāque ēlūdĭtŭr ūmbrā.
tūm lăcrĭmīs, tūm vōcĕ sĕquī, tūm rūmpĕrĕ quēstūs,
cūm sŏpŏr ēt vānō spēs maēstă rĕsōlvĭtŭr āctū.
flūctŭs ăb ūndĭsŏnī ceū fōrtĕ crĕpīdĭnĕ sāxī
cūm răpĭt hālcўŏnīs mĭsĕraē fētūmquĕ lărēmquĕ,45
īt sŭpĕr aēgră părēns quĕrĭtūrquĕ tŭmēntĭbŭs ūndīs
cērtă sĕquī quōcūmquĕ fĕrānt, aūdētquĕ păvētquĕ,
īctă fătīscĭt ăquīs dōnēc dŏmŭs haūstăquĕ flūctūst;
īllă dŏlēns vōcēm dĕdĭt ēt sē sūstŭlĭt ālīs:
haūd ălĭtēr sōmnī maēstūs lăbŏr. ēxsĭlĭt āmēns50
ēffūsīsquĕ gĕnās lăcrĭmīs rĭgăt. "ībĭmŭs" īnquīt
"sōlŭs ĕt hōs mōntēs dēsērtăquĕ lūstră tĕnēbīs,
cārĕ pŭēr, nēc rēs ūltrā mīrābĕrĕ nōstrās."
haēc fātūs rĕlĕgītquĕ vĭās ēt vāllĭbŭs ēxīt
īncērtūs quīd Iūnŏ fĕrāt, quās āppărĕt īrās.55
nēc mĭnŭs ēt sŏcĭōs cērnīt prŏcŭl aēquŏrĕ fērrī
praēcĭpĭtēs tăcĭtūmquĕ pŭdēt pŏtŭīssĕ rĕlīnquī.
Iāmque ĭtĕr ād Teūcrōs ātque hōspĭtă moēnĭă Troīaē
flēxĕrăt Īlĭăcī rĕpĕtēns prōmīssă tўrānnī,
cūm maēstō Lātōnă sĭmūl Dīānăquĕ vūltū60
āntĕ Iŏvēm stĕtĭt ēt sūpplēx sīc fātŭr Ăpōllŏ:
"īn quem ălĭum Ālcīdēn, īn quaē iām tēmpŏră dīffērs
Caūcăsĕūm, rēx māgnĕ, sĕnēm? nūllūmnĕ mălōrūm
fīnem ădĕō poēnaēquĕ dăbīs? tē cūnctă prĕcātūr
gēns hŏmĭnum ātque īpsī iām tē, pătĕr ‹ōptĭmĕ›, mōntēs65
fēssăquĕ cūm sīlvīs ōrānt iŭgă. sāt tĭbĭ fūrtūm
īgnĭs ĕt aēthĕrĭaē dēfēnsă sĭlēntĭă mēnsaē."
dīxĭt ŭbi, ē scŏpŭlīs mĕdĭa īntēr pābŭlă dīrī
vūltŭrĭs īpse ĕtĭām gĕmĭtū maēstāquĕ fătīgāt
vōcĕ Iŏvēm saēvīs rĕlĕvāns āmbūstă prŭīnīs70
lūmĭnă; cōngĕmĭnānt āmnēs rūpēsquĕ frăgōrēm
Caūcăsĕaē; stŭpĕt īpsĕ dĕī clāmōrĭbŭs ālēs.
tūnc ĕtĭām sŭpĕrās Ăchĕrōnte aūdītŭs ăd ārcēs
Īăpĕtūs; grăvĭs ōrāntēm prŏcŭl ārcĕt Ĕrīnŷs
rēspĭcĭēns cēlsī lēgēm Iŏvĭs. īllĕ dĕārūm75
flētĭbŭs ēt māgnō Phoēbī cōmmōtŭs hŏnōrĕ
vēlōcēm rŏsĕīs dēmīttīt nūbĭbŭs Īrīn.
"ī, Phrўgăs Ālcīdēs ēt Troīaē dīffĕrăt ārmă;
nūnc" ăĭt "ērĭpĭāt dīraē Tītānă vŏlūcrī."
dīvă vŏlāt dēfērtquĕ vĭrō cĕlĕrāndă părēntīs80
īmpĕrĭa ātque ălăcrēm laētīs hōrtātĭbŭs īmplēt.
Iām Mĭnўaē mĕdĭīs clāraē pēr sīdĕră nōctīs
flūctĭbŭs īntŭlĕrānt plăcĭdō căvă līntĕă cūrsū
mūltăquĕ dēsērtō mĕmŏrēs sŭpĕr Hērcŭlĕ vōlvūnt.
Thrācĭŭs āt sūmmā sŏcĭīs ē pūppĕ săcērdōs85
fātă dĕum ēt mĭsĕraē sōlāns īncōmmŏdă vītaē
sēcūrūm nŭmĕrīs ăgĭt ēt mĕdĭcābĭlĕ cārmēn;
quōd sĭmŭl ādsūmptā pūlsūm fĭdĕ, lūctŭs ĕt īraē
ēt lăbŏr ēt dūlcēs cēdūnt ē pēctŏrĕ nātī.
Īntĕrĕā māgnī iămĭām sŭbĕūntĭbŭs āstrīs90
Ōcĕănī gĕnĭtālĕ căpūt Tītānĭă frēnīs
āntră sŏnānt; Sōl aūrĭcŏmīs cīngēntĭbŭs Hōrīs
mūltĭfĭdūm iŭbăr ēt bīssēnō sīdĕrĕ tēxtām
lōrīcam īndŭĭtūr; lĭgăt hānc quī nūbĭlă cōntrā
bālteūs ūndāntēm vărĭāt mōrtālĭbŭs ārcūm.95
īndĕ sŭpēr tērrās ĕt ĕōī cōrnŭă mōntīs
ēmĭcŭīt trāxītquĕ dĭēm cāndēntĭbŭs ūndīs
ēt Mĭnўās vīsō līquērūnt flāmĭnă Phoēbō.
Prōxĭmă Bēbrўcĭī pāndūntūr lītŏră rēgnī,
pīnguĕ sŏlum ēt dūrīs rĕgĭō nōn īnvĭdă taūrīs.100
rēx Ămўcūs; rēgīs fātīs ēt nūmĭnĕ frētī
nōn mūrīs cīnxērĕ dŏmōs, nōn foēdĕră lēgūm
ūllă cŏlūnt plăcĭdās aūt iūră tĕnēntĭă mēntēs.
quālēs Aētnaēīs răbĭdī Cŷclōpĕs ĭn āntrīs
nōctĕ sŭb hībērnā sērvānt frĕtă, sīcŭbĭ saēvīs105
ādvēctēt rătĭs āctă Nŏtīs tĭbĭ pābŭlă dīră
ēt mĭsĕrās, Pŏlўphēmĕ, dăpēs, sīc ūndĭque ĭn ōmnēs
prōspĭcĭūnt cūrsāntquĕ vĭās quī cōrpŏră rēgī
cāptă trăhānt. ĕă Nēptūnō trūx īpsĕ părēntī
sācrĭfĭcī prō rūpĕ iŭgī mĕdĭa aēquŏră sūprā110
tōrquĕt ăgēns. sīn fōrmă vĭrīs praēstāntĭŏr ādsīt
tūm lĕgĕre ārmă iŭbēt sūmptīsque ōccūrrĕrĕ cōntrā
caēstĭbŭs; haēc mĭsĕrīs sōrs ēst aēquīssĭmă lētī.
hūc ŭbĭ dēvēctām Nēptūnūs gūrgĭtĕ pūppēm
sēnsĭt ĕt ēxtrēmūm nātī prōspēxĭt ĭn ōrās115
ēt quōndām laētōs dŏmĭnī cērtāmĭnĕ cāmpōs,
īngĕmĭt āc tālēs ēvōlvīt pēctŏrĕ quēstūs:
"īnfēlīx īmās quōndām mĭhĭ rāptă sŭb ūndās
nēc pŏtĭūs māgnō Mĕlĭē tūm mīxtă Tŏnāntī!
ūsque ādeōnĕ mĕām quācūmque ăb ŏrīgĭnĕ prōlēm120
trīstĭă fātă mănēnt? sīc te ōlīm pērgĕrĕ sēnsī,
Iūppĭtĕr, īniūstaē quāndō mĭhĭ vīrgĭnĭs ārmīs
cōncĭdĭt īnfēlīx ēt nūnc chăŏs īmplĕt Ŏrīōn.
nēc tĭbĭ nūnc vīrtūs aūt dēt fīdūcĭă nōstrī,
nāte, ănĭmōs ŏpĭbūsque ūltrā nē crēdĕ pătērnīs.125
iāmiam ălĭaē vīrēs māiōrăquĕ sānguĭnĕ nōstrō
vīncūnt fātă Iŏvīs, pŏtĭōr cuī cūră sŭōrūmst.
ātque ĭdĕō nĕque ĕgo hānc tŭmĭdīs āvērtĕrĕ vēntīs
tēmptāvī tĕnŭīvĕ rătēm nēc iām mŏră mōrtī
hīnc ĕrĭt ūllă tŭaē. rēgēs prĕmĕ, dūrĕ, sĕcūndōs."130
ābstŭlĭt īnde ŏcŭlōs nātūmque ēt trīstĭă līnquēns
proēlĭă sānguĭnĕō tērrās pătĕr ādlŭĭt aēstū.
Prīncĭpĭō flŭvĭōs gēntēmque ēt lītŏră dūctōr
ēxplōrārĕ iŭbēt, paūlūmque ēgrēssŭs Ĕchīōn
īnvĕnĭt ōbscūrā gĕmĭtūs īn vāllĕ trăhēntēm135
clām iŭvĕnem ēt caēsī maērēntēm nōmĕn ămīcī.
īllĕ vĭrum ūt cōntrā vĕnĭēntem ūmbrātăquĕ vīdīt
tēmpŏră Pārrhăsĭō pātrīs dē mōrĕ gălērō
pācĭfĕraēquĕ mănū nēquīquam īnsīgnĭă vīrgaē,
"heū fŭge" ăīt "cērtō, quīcūmque ēs, pērdĭtĕ, pāssū140
dūm dătŭr." ōbstĭpŭīt vīsū Nōnācrĭă prōlēs
quīd fĕrăt ādmīrāns. pōstquām rĕmĕārĕ mŏnēntēm
ōcĭŭs ēt dīctīs pērstāntēm cērnĭt ĭn īsdēm,
ābrĭpĭt ēt sŏcĭīs quaē sīnt ĕă prōmĕrĕ cōgīt.
īllĕ mănūm tēndēns "nōn haēc" ăĭt "hōspĭtă vōbīs145
tērră, vĭrī, nōn hīc ūllōs rĕvĕrēntĭă rītūs
pēctŏră; mōrs hăbĭtāt saēvaēque hōc lītŏrĕ pūgnaē.
iām vĕnĭēt dīrōs Ămўcūs quī tōllĕrĕ caēstūs
īmpĕrĕt ēt vāstō quī vērtĭcĕ nūbĭlă pūlsēt.
tālĭs ĭn ādvēctōs Nēptūnī crēdĭtă prōlēs150
aētērnūm fŭrĭt, ātque aēquaē vīrtūtĭs ĕgēntēs
ceū sŭpĕrūm sēgnēs ăd ĭnīqua āltārĭă taūrōs
cōnstĭtŭīt, tāndem ūt mĭsĕrō lăvĕt ārmă cĕrēbrō.
cōnsŭlĭte ātquĕ fŭgaē mĕdĭūm nē tēmnĭtĕ tēmpūs.
nāmque īstī frūstrā quīsquām cōncūrrĕrĕ mōnstrō155
aūdĕăt, ēt quaēnām tālēm vīdīssĕ vŏlūptās?"
dūctŏr ăd haēc "Bēbrŷxnĕ vĕnīs dīvērsăquĕ rēgī
cōrdă gĕrēns (mĕlĭōr vūlgī nām saēpĕ vŏlūntās),
hōstĭs ăn ēxtērnīs fātō dēlātŭs ăb ōrīs?
ēt tŭă cūr Ămўcūs caēstū nōndum ōbrŭĭt ōră?"160
"nōmĕn" ăīt "praēdūlcĕ mĭhī sōrtēmquĕ sĕcūtūs
Ōtrĕŏs ūnănĭmī. dĕcŭs īlle ēt laētă sŭōrūm
glōrĭă nēc vēstrōs cŏmĕs āspērnāndŭs ĭn āctūs
Hēsĭŏnam ēt Phrўgĭaē pĕtĕrēt cūm gaūdĭă nūptaē
hīc Ămўcūm cōntrā iūssūs stĕtĭt, ātque ĕgŏ pālmās165
īmplĭcŭī; sēd prīmă prŏcūl vīxdum ōră lĕvāntīs
fūlmĭnĕā frōntēm dēxtrā dīsiēctăquĕ fūdīt
lūmĭnă. mē nūnquām lētō dīgnātŭs ĕt ārmīs,
sēd lăcrĭmīs pŏtĭūs lūctūque ābsūmŏr ĭnērtī.
spēs tămĕn, hīs fāndō sī nūntĭŭs ēxstĭtĭt ōrīs170
ēt Mărĭāndŷnūm pătrĭās pĕnĕtrāvĭt ăd ūrbēs,
ūndĕ gĕnūs frātērquĕ vĭrō - sĕd ĕt īllĕ quĭērīt
ōrō nēc vānīs clādēm Lўcŭs aūgĕăt ārmīs."
Haēc ŭbĭ nōn ūllā iŭvĕnēs fōrmīdĭnĕ mōtī
āccĭpĭūnt, dŏlĕt ēt dūrā sīc pērgĕrĕ mēntĕ175
tērgă sĕquī prŏpĕrōsquĕ iŭbēt cōniūngĕrĕ grēssūs.
lītŏre ĭn ēxtrēmō spēlūnca āppārŭĭt īngēns
ārbŏrĭbūs sŭpĕr ēt dōrsō cōntēctă mĭnāntī,
nōn quaē dōnă dĭē, nōn quaē trăhăt aēthĕrĭs īgnēm,
īnfēlīx dŏmŭs ēt sŏnĭtū frĕmĭbūndă prŏfūndī.180
āt vărĭī prō rūpĕ mĕtūs: hīnc trūncă rŏtātīs
brācchĭă rāptă vĭrīs strīctōque īmmōrtŭă caēstū
ōssăquĕ taētră sĭtu ‹ēt› căpĭtūm maēstīssĭmŭs ōrdŏ
pēr pĭcĕās, quĭbŭs ādvērsō sūb vūlnĕrĕ nūllă
iām făcĭēs nēc nōmĕn ĕrāt; mĕdĭa īpsĭŭs ārmă185
sācră mĕtū māgnīque ārīs īmpōstă părēntīs.
hōspĭtĭs hīc prīmūm mŏnĭtūs rĕdĭērĕ Dўmāntīs
ēt păvŏr ēt mōnstrī sŭbĭīt ābsēntĭs ĭmāgŏ
ātque ŏcŭlōs cūncti īntēr sē tĕnŭērĕ sĭlēntēs
dōnēc sīdĕrĕō Pōllūx īntērrĭtŭs ōrĕ190
"tē tămĕn, hāc quīcūmque ĕs" ăīt "fōrmīdĭnĕ, fāxō
iām tŭă sīlvă fĕrāt, mŏdŏ sīnt tĭbĭ sānguĭs ĕt ārtūs."
ōmnĭbŭs īdem ănĭmūs fōrtī dēcērnĕrĕ pūgnā
ēxōptāntquĕ vĭrūm cōntrāque ōccūrrĕrĕ pōscūnt.
quālĭtĕr īgnōtīs spūmāntēm fūndĭtŭs āmnēm195
taūrŭs ăquīs quī prīmŭs ĭnīt spērnītquĕ tŭmēntēm
pāndĭt ĭtēr, mōx ōmnĕ pĕcūs fōrmīdĭnĕ pūlsā
pōnĕ sŭbīt iāmque ēt mĕdĭīs prōcēdĭt ăb ūndīs.
Āt prŏcŭl ē sīlvīs sēsē grĕgĭbūsquĕ fĕrēbāt
saēvŭs ĭn āntră gĭgāns, quēm nēc sŭă tūrbă tŭēndō200
īt tăcĭtī sēcūră mĕtūs. mōrtālĭă nūsquām
sīgnă mănēnt; īnstār scŏpŭlī, quī mōntĭbŭs āltīs
sūmmŭs ăbīt lōngēquĕ iŭgō stāt sōlŭs ăb ōmnī.
dēvŏlăt īndĕ fŭrēns, nēc quō vĭă cūrvĕ prŏfēctī
nēc gĕnŭs āntĕ rŏgāt, sēd tālī prōtŏnăt īrā:205
"īncĭpĭte, ō iŭvĕnēs. ĕtĕnīm fīdūcĭă, crēdō,
hūc tŭlĭt aūdītās ēt spōntĕ lăcēssĭtĭs ōrās;
sīn ērrōrĕ vĭaē, nēcdūm mēns gnāră lŏcōrūm,
hīc mĭhĭ lēx caēstūs ādvērsăquĕ tōllĕrĕ cōntrā
brācchĭă; sīc īngēns Ăsĭaē plăgă quīquĕ pĕr Ārctōn210
dēxtĕr ĕt īn laēvūm pōntūs iăcĕt haēc mĕă vīsīt
hōspĭtĭa, hōc fūnctī rĕmĕānt cērtāmĭnĕ rēgēs.
Nēptūnī dŏmŭs, ātque ĕgŏmēt Nēptūnĭă prōlēs.
iām prīdēm caēstūs rĕsĭdēs ēt frīgĭdă rārīs
dēntĭbŭs ārĕt hŭmūs. quīs mēcūm foēdĕră iūngēt?215
prīmă mănū cuī dōnă fĕrō? mōx ōmnĭbŭs īdēm
ībĭt hŏnōs. fŭgă sūb tērrās, fŭgă nūllă pĕr aūrās.
nēc lăcrĭmaē (nē fērtĕ prĕcēs) sŭpĕrīvĕ vŏcātī
pēctŏră nōstră mŏvēnt; ălĭīs rēx Iūppĭtĕr ōrīs.
fāxō Bēbrўcĭūm nĕquĕāt trānscēndĕrĕ pūppīs220
ūllă frĕtum ēt pōntō vŏlĭtēt Sŷmplēgăs ĭnānī."
Tālĭă dīctă dăbāt, cūm prōtĭnŭs āspĕr Ĭāsōn
ēt sĭmŭl Aēăcĭdaē sĭmŭl ēt Călўdōnĭs ălūmnī
Nēlīdēsque Īdāsquĕ prĭōr, quaē māxĭmă, sūrgūnt,
nōmĭnă; sēd nūdō stĕtĕrāt iām pēctŏrĕ Pōllūx.225
tūm păvŏr ēt gĕlĭdūs dēfīxīt Cāstŏră sānguīs.
nām nĕc ăd Ēlēī pūgnām vĭdĕt ōră părēntīs
nēc sŏnăt Oēbălĭūs căvĕaē făvŏr aūt iŭgă nōtă
Tāўgĕtī, lăvĭtūr pătrĭōs ŭbĭ vīctŏr ăd āmnēs,
nēc prĕtĭūm sŏnĭpēs aūt sācraē taūrŭs hărēnaē,230
praēmĭă sēd mānēs rēclūsăquĕ iānŭă lētī.
īllum Ămŭcūs nēc frōntĕ trŭcēm nēc mōlĕ trĕmēndūm,
vīxdum ĕtĭām prīmaē spārgēntēm sīgnă iŭvēntaē,
ōrĕ rĕnīdēntī lūstrāns ŏbĭt ēt frĕmĭt aūsūm
sānguĭnĕōsquĕ rŏtāt fŭrĭīs ārdēntĭbŭs ōrbēs.235
nōn ălĭtēr iām rēgnă pŏlī, iām cāptă Tўphoēūs
āstră fĕrēns Bācchum ānte ăcĭēs prīmāmquĕ dĕōrūm
Pāllăda ĕt ōppŏsĭtōs dŏlŭīt sĭbĭ vīrgĭnĭs ānguēs.
sīc ădĕo īnsĕquĭtūr răbĭdōque ĭtă mūrmŭrĕ tērrēt:
"quīsquĭs ĕs, īnfēlīx cĕlĕrās pŭĕr; haūd tĭbĭ pūlchraē240
mānsĕrĭt hōc ūltrā frōntīs dĕcŭs ōrăvĕ mātrī
nōtă fĕrēs. tūne ā sŏcĭīs ēlēctŭs ĭnīquīs?
tūne Ămўcī mŏrĭērĕ mănū?" nēc plūră mŏrātūs
īngēntēs ŭmĕrōs spătĭōsăquĕ pēctŏrĭs ōssă
prōtŭlĭt hōrrēndōsquĕ tŏrīs īnfōrmĭbŭs ārtūs.245
dēfĭcĭūnt vīsū Mĭnўaē, mīrātŭr ĕt īpsĕ
Tŷndărĭdēs; rĕdĭt Ālcīdaē iām sēră cŭpīdŏ
ēt văcŭōs maēstō lūstrārūnt lūmĭnĕ mōntēs.
āt sătŭs aēquŏrĕō fātūr tūnc tālĭă rēgĕ:
"āspĭce ĕt haēc crūdīs dūrātă vŏlūmĭnă taūrīs;250
nēc pĕtŏ sōrtĭs ŏpēm, sēd quōs pŏtĕs īndŭĕ caēstūs."
Dīxĭt ĕt ūrgēntīs pēr sēră pĭācŭlă fātī
nēscĭŭs ēxtrēmum hōc ārmīs īnnēctĕrĕ pālmās
dāt fămŭlīs, dăt ĕt īndĕ Lăcōn. ŏdĭa āspĕră sūrgūnt
īgnōtīs prĭŭs ātque īncēnsā mēntĕ fĕrūntūr255
īn mĕdĭūm sānguīs Iŏvĭs ēt Nēptūnĭă prōlēs.
hīnc īllīnc dŭbĭīs īntēntă sĭlēntĭă vōtīs,
ēt pătĕr ōrāntēs caēsōrūm Tārtărŭs ūmbrās
nūbĕ căvā tāndem ād mĕrĭtaē spēctācŭlă poēnaē
ēmīttīt; sūmmī nīgrēscūnt cūlmĭnă mōntīs.260
Cōntĭnŭō Bēbrŷx, Mălĕaē vĕlŭt ārcĕ frăgōsā
tūrbŏ răpāx, vīx ōră vĭrūm, vīx tōllĕrĕ pāssūs
brācchĭă tōrrēntī praēcēps ăgĭt ūndĭquĕ nīmbō
cūrsĭbŭs īnvōlvēns, tōtāque īmmānĭs hărēnā
īnsĕquĭtūr. vĭgĭl īllĕ mĕtū cūm pēctŏre ĕt ārmīs265
hūc āltērnŭs ĕt hūc, sēmpēr cērvīcĕ rĕdūctā
sēmpĕr ĕt īn dĭgĭtīs ēt sūmmī pūlvĕrĕ cāmpī,
prōiēctūsquĕ rĕdīt. spūmāntī quālĭs ĭn āltō
Plīădĕ cāptă rătīs, trĕpĭdī quām sōlă măgīstrī
cūră tĕnēt, răpĭdūm vēntīs cērtāntĭbŭs aēquōr270
īntĕmĕrātă sĕcāt, Pōllūx sīc prōvĭdŭs īctūs
sērvăt ĕt Oēbălĭā dŭbĭūm căpŭt ērĭpĭt ārtĕ.
ūt deīnde ūrgēntēs ēffūdīt nūtĭbŭs īrās
ārdōrēmquĕ vĭrī, paūlātim īnsūrgĕrĕ fēssō
īntĕgĕr ēt sūmmōs mănĭbūs dēdūcĕrĕ caēstūs.275
īllĕ dĭēs aēgrōs Ămўcī sūdōrĭbŭs ārtūs
prīmŭs ĕt ārēntī cūnctāntēm vīdĭt hĭātū;
nēc sŭă dēfēssūm nōscūnt lŏcă nēc sŭă rēgēm
āgmĭnă. rēspīrānt āmbō paūlūmquĕ rĕpōnūnt
brācchĭă, ceū Lăpĭthās aūt Paēŏnăs aēquŏre ĭn īpsō280
cūm rĕfŏvēt fīxāquĕ sĭlēt Grādīvŭs ĭn hāstā.
vīx stĕtĕrānt, ēt iam ēccĕ rŭūnt īnflīctăquĕ lātē
tērgă sŏnānt; nŏvă vīs ĭtĕrūm, nŏvă cōrpŏră sūrgūnt.
hūnc pŭdŏr, hūnc nōtō iām spēs aūdēntĭŏr hōstĕ
īnstĭmŭlānt. fūmānt crēbrō praēcōrdĭă pūlsū,285
āvĭă rēspōnsānt gĕmĭtū iŭgă; pērvĭgĭl ūt cūm
ārtĭfĭcūm nŏvăt Aētnă mănūs ēt fūlmĭnă Cŷclōps
prōsŭbĭgīt, pūlsīs strĕpĭtānt īncūdĭbŭs ūrbēs.
ēmĭcăt hīc dēxtrāmquĕ părāt dēxtrāmquĕ mĭnātūr
Tŷndărĭdēs; rĕdĭt hūc ŏcŭlīs ēt pōndĕrĕ Bēbrŷx290
sīc rătŭs, īlle aūtēm cĕlĕrī răpĭt ōră sĭnīstrā.
cōnclāmānt sŏcĭi ēt sŭbĭtās dānt gaūdĭă vōcēs.
īllum īnspērātā tūrbātūm fraūdĕ fŭrēntēmque
Oēbălĭdēs prīmā rĕfŭgīt dūm dētŏnĕt īrā,
tērrĭtŭs īpse ĕtĭam ātque īngēntīs cōnscĭŭs aūsī.295
saēvĭt ĭnōps Ămўcūs nūllō dīscrīmĭnĕ sēsē
praēcĭpĭtāns ăvĭdūsquĕ vĭrī (rēspēctăt ŏvāntēs
quīppĕ prŏcūl Mĭnўās); tūnc caēstu ēlātŭs ŭtrōquĕ
īnrŭĭt. hōs īntēr Pōllūx sŭbĭt ēt trŭcĭs ūltrō
ādvŏlăt ōră vĭrī; nēc spēs ēffēctă, sĕd āmbaē300
īn pēctūs cĕcĭdērĕ mănūs. hōc saēvĭŏr īllĕ
ēcce ĭtĕrūm văcŭās ăgĭt īncōnsūltă pĕr aūrās
brācchĭă, sēntĭt ĕnīm Pōllūx rătĭōnĭs ĕgēntēm;
dāt gĕnĭbūs iūnctīs lătŭs ēffūsūmquĕ sĕcūtūs
haūd rĕvŏcārĕ grădūm pătĭtūr tūrbātquĕ prĕmītquĕ305
āncĭpĭtēm, crēbrōs ēt lībēr cōngĕrĭt īctūs
dēsŭpĕr āvērsō; sŏnăt ōmnī vūlnĕrĕ vērtēx
īnclīnīs cēdītquĕ mălīs. iām tēmpŏră mānānt
sānguĭnĕaēquĕ lătēnt aūrēs, vītālĭă dōnēc
vīncŭlă, quā prīmō cērvīx cōmmīttĭtŭr ārtū310
sōlvīt dēxtră grăvīs. lābēntēm prōpŭlĭt hērōs
āc sŭpĕr īnsīstēns "Pōllūx ĕgŏ mīssŭs Ămŷclīs
ēt Iŏvĕ nātŭs" ăīt; "nōmēn mīrāntĭbŭs ūmbrīs
hōc rĕfĕrēs: sīc ēt mĕmŏrī nōscērĕ sĕpūlchrō."
Bēbrўcăs ēxtēmplō spārgīt fŭgă: nūllŭs ădēmptī315
rēgĭs ămōr; mōntēm cĕlĕrēs sīlvāmquĕ căpēssūnt.
haēc sōrs, haēc Ămўcūm tāndēm mănŭs ārcŭĭt aūsīs
ēffĕră sērvāntēm Pōntī lŏcă vīmquĕ iŭvēntaē
cōntĭnŭam ēt māgnī spērāntēm tēmpŏră pātrīs.
tēndĭtŭr īlle īngēns hŏmĭnūm păvŏr ārvăquĕ lātē320
ōccŭpăt, ānnōsī vĕlŭtī sī dēcĭdăt ōlīm
pārs Ĕrўcīs vēl tōtŭs Ăthōs; quā mōlĕ iăcēntīs
īpse ĕtĭam ēxplērī vīctōr nĕquĭt ōrăquĕ lōngō
cōmmĭnŭs ōbtūtū mīrāns tĕnĕt. āt mănŭs ōmnīs
hērōūm dēnsīs cērtātim āmplēxĭbŭs ūrgēnt325
ārmăquĕ fērrĕ iŭvāt fēssāsque āttōllĕrĕ pālmās.
"sālvē, vēră Iŏvīs, vēra ō Iŏvĭs" ūndĭquĕ "prōlēs"
īngĕmĭnānt; "ō māgnănĭmīs mĕmŏrāndă pălaēstrīs
Tāўgĕta ēt prīmī fēlīx lăbŏr īllĕ măgīstrī."
dūmque ĕă dīctă fĕrūnt, tĕnŭēs tămĕn īrĕ crŭōrēs330
sīdĕrĕā dē frōntĕ vĭdēnt; nēc sānguĭnĕ Pōllūx
tērrĭtŭs āvērsō sīccābāt vūlnĕră caēstū.
īllĭŭs ēxcēlsūm rāmīs căpŭt ōrăquĕ Cāstōr
īmplĭcăt ēt vĭrĭdī cōnēctīt tēmpŏră laūrō
rēspĭcĭēnsquĕ rătēm "pătrĭīs" ăĭt "hās prĕcŏr ōrīs,335
dīvă, rĕfēr frōndēs cūmque hāc frĕtă cūrrĕ cŏrōnā."
dīxĕrăt. hīnc vălĭdā caēdūnt ārmēntă bĭpēnnī
pērfūsīquĕ săcrō plācātī gūrgĭtĭs āmnĕ
grāmĭnĕā stērnūntŭr hŭmō; tūnc lībă dăpēsquĕ
frōndĭbŭs āccŭmŭlānt; ēxsōrtĭă tērgă Lăcōnī340
praēcĭpĭūnt pĕcŭdūm. tōtō mōx tēmpŏrĕ mēnsaē
laētŭs ŏvāt nūnc laūdĕ vĭrūm, nūnc vātĭs hŏnōrō
cārmĭnĕ, Vīctōrī gĕmĭnāns crātēră părēntī.
Iāmquĕ dĭēs aūraēquĕ vŏcānt, rūrsūsquĕ căpēssūnt
aēquŏră, quā rĭgĭdōs ērūctāt Bōspŏrŏs āmnēs.345
īllōs, Nīlĕ, tŭīs nōndūm dĕă gēntĭbŭs Īō
trānsĭĕrāt flūctūs, ūnde haēc dătă nōmĭnă pōntō.
tūm pĭŭs Oēāgrī clārō dē sānguĭnĕ vātēs
ādmŏnĭtā gĕnĕtrīcĕ rĕfērt cāsūsquĕ lŏcōrūm
Īnăchĭdōsquĕ vĭās pĕlăgūsque ēmēnsă iŭvēncaē350
ēxĭlĭa īntēntīsquĕ cănīt. "vīdērĕ prĭōrēs
saēpĕ Iŏvem ‹īn› tērrās Ārgīvăquĕ rēgnă Pĕlāsgūm
vīrgĭnĭs Īăsĭā blāndōs dēscēndĕre ăd īgnēs.
sēntīt Iūnŏ dŏlōs cūrāque āccēnsă iŭgālī
aēthĕrĕ dēsĭlŭīt; dŏmĭnām Lŷrcēĭă tēllūs355
āntrăquĕ dēprēnsaē trĕmŭērūnt cōnscĭă cūlpaē.
tūm trĕpĭda Īnăchĭaē paēlēx sŭbĭt ōră iŭvēncaē
spōntĕ dĕī; plaūsū fŏvĕt hānc ēt pēctŏră mūlcēt
Iūnŏ rĕnīdēntī cŏhĭbēns sūspīrĭă vūltū.
mōx ĭta ădōrtă Iŏvēm: "dā quām mŏdŏ dītĭbŭs Ārgīs360
cāmpŭs ălīt prīmaē rĕfĕrēntēm cōrnŭă Phoēbēs
īndŏmĭtāmquĕ bŏvēm, dā cāraē mūnĕră nūptaē.
īpsa ĕgŏ dīlēctaē pĕcŭdī iām pāscŭă dīgnă
praēcĭpŭōsquĕ lĕgām fōntēs." quā fraūdĕ nĕgārēt
aūt quōs īnvēntūs fīnxīssēt Iūppĭtĕr āstūs?365
mūnĕrĭs īllă pŏtēns cūstōdēm prōtĭnŭs Ārgūm
ādiūngīt; cūstōs Ārgūs plăcĕt, īnscĭă sōmnī
lūmĭnă nōn ălĭtēr tōtō cuī vērtĭcĕ, quām sī
Lŷdă nŭrūs spārsō tēlās măcŭlāvĕrĭt ōstrō.
Ārgŭs ĕt īn scŏpŭlōs ēt mōnstrīs hōrrĭdă lūstră370
īgnōtās iŭbĕt īrĕ vĭās heū mūltă mŏrāntēm
cōnāntēmquĕ prĕcēs īnclūsăquĕ pēctŏrĕ vērbă.
ūltĭmă tūm pătrĭaē cēdēns dĕdĭt ōscŭlă rīpaē;
flēvĭt Ămŷmōnē, flērūnt Mēssēĭdĕs ūndaē,
flēvĭt ĕt ēffūsīs rĕvŏcāns Hўpĕrīă lăcērtīs.375
īlla, ŭbĭ vēl fēssī trĕmĕrēnt ērrōrĭbŭs ārtūs
vēl rŭĕrēt sūmmō iām frīgĭdŭs aēthĕrĕ vēspēr,
heū quŏtĭēns sāxō pŏsŭīt lătŭs, aūt, ŭbĭ lōngā
aēgră sĭtī, quōs ōrĕ lăcūs, quaē pābŭlă cārpsīt,
vērbĕrĕ cāndēntēs quŏtĭēns ēxhōrrŭĭt ārmōs!380
quīn ĕt ăb ēxcēlsō mĕdĭtāntēm vērtĭcĕ sāltūs
aūdēntēmquĕ mŏrī vāllēs cĭtŭs ēgĭt ĭn īmās
Ārgŭs ĕt ārbĭtrĭō dūrūs sērvāvĭt ĕrīlī,
cūm sŭbĭto Ārcădĭō sŏnŭīt căvă fīstŭlă rītū
īmpĕrĭūmquĕ pătrīs cĕlĕrāns Cŷllēnĭŭs ālēs385
ādvĕnĭt ēt lēnī mŏdŭlātūr cārmĭna ăvēnā
"quō"que ăĭt "hīnc dīvērsŭs ăbīs? ēn rēspĭcĕ cāntūs."
haūd prŏcŭl īnsēctāns Ārgūm lānguēntĭă sōmnō
lūmĭnă cūnctă nŏtāt dūlcēsquĕ sĕquēntĭă sōmnōs
ēt cĕlĕrēm mĕdĭīs īn cāntĭbŭs ēxĭgĭt hārpēn.390
iāmquĕ rĕfēctă Iŏvī paūlātim ĭn ĭmāgĭnĕ prīscā
ībăt ăgrīs Īō vīctrīx Iūnōnĭs, ĕt ēccĕ
cūm făcĭbūs spīrīsque ēt Tārtărĕō | ŭlŭlātū
Tīsĭphŏnēn vĭdĕt, āc prīmō vēstīgĭă vīsū
fīgĭt ĕt īn mĭsĕraē rūrsūs bŏvĭs ōră rĕcūrrīt.395
nēc quā vāllĕ mĕmōr ‹nēc› quō sē vērtĭcĕ sīstāt
Īnăchĭās ērrōre ĕtĭām dēfērtŭr ăd ūndās,
quālĭs ĕt ā prīmā quāntūm mūtātă iŭvēncā!
nēc pătĕr aūt trĕpĭdaē tēmptānt āccēdĕrĕ nŷmphaē.
ērgo ĭtĕrūm sīlvās, ĭtĕrūm pĕtĭt īnvĭă rētrō400
ceū Stўgă dīlēctūm fŭgĭēns căpŭt; īndĕ pĕr ūrbēs
rāptātūr Grāiās ātque ārdŭă flūmĭnă rīpīs,
ōblātō dōnēc paūlūm cūnctātă prŏfūndō
īncĭdĭt: ābsīstūnt flūctūs ēt gnāră fŭtūrī
dānt păvĭda āltă vĭām; cēlsīs prŏcŭl īpsă rĕfūlgēt405
cōrnĭbŭs āc sūmmā pălĕārĭă sūstĭnĕt ūndā.
āst Ĕrĕbī vīrgō dītēm vŏlăt aēthĕrĕ Mēmphīn
praēcĭpĕre ēt Phărĭā vĕnĭēntēm pēllĕrĕ tērrā.
cōntrā Nīlŭs ădēst ēt tōtō gūrgĭtĕ tōrrēns
Tīsĭphŏnēn ăgĭt ātque īmīs īllīdĭt hărēnīs410
Dītĭs ŏpem āc saēvī clāmāntēm nūmĭnă rēgnī.
āppārēnt spārsaēquĕ făcēs dīsiēctăquĕ lōngē
vērbĕra ĕt ābrūptīs ēxcūssī crīnĭbŭs hŷdrī.
nēc Iŏvĭs īntĕrĕā cēssāt mănŭs: īntŏnăt āltō
īnsūrgēns caēlō gĕnĭtōr cūrāmquĕ fătētūr,415
ātque īpsa īmpĕrĭūm Iūnō păvĕt. haēc prŏcŭl Īō
spēctăt ăb ārcĕ ‹Phărī›, iām dīvīs āddĭtă iāmquĕ
āspĭdĕ cīnctă cŏmās ĕt ŏvāntī pērsŏnă sīstrō.
Bōspŏrŏn hīnc vĕtĕrēs ērrāntīs nōmĭnĕ dīvaē
vūlgāvērĕ. iŭvēt nōstrōs nūnc īpsă lăbōrēs420
īmmīssīsquĕ rătēm sŭă pēr frĕtă prōvĕhăt Eūrīs."
Dīxĕrăt, ēt plăcĭdī tēndēbānt cārbăsă vēntī.
pōstĕră nōn cāssaē Mĭnўīs Aūrōră rĕtēxīt
nōctĭs ĭtēr; nŏvă cūnctă vĭdēnt Thŷnēăquĕ iūxtā
lītŏră fātĭdĭcī poēnīs hōrrēntĭă Phīneī,425
dīră dĕūm sūmmō quēm vīs ūrgēbăt ĭn aēvō.
quīppĕ nĕque ēxtōrrēm tāntūm nēc lūcĭs ĕgēntēm
īnsŭpĕr Hārpyīaē Tŷphōnĭdĕs, īră Tŏnāntīs,
dēpŏpŭlānt īpsōquĕ dăpēs praēdāntŭr ăb ōrĕ.
tālĭă prōdĭgĭa ēt tālēs prō crīmĭnĕ poēnās430
pērpĕtĭtūr. spēs ūnă sĕnī, quōd pēllĕrĕ saēvām
quōndām fātă lŭēm dĕdĕrānt Ăquĭlōnĕ crĕātīs.
ērgo ŭbĭ iām Mĭnўās cērtāmque āccēdĕrĕ Phīneūs
sēntĭt ŏpēm, prīmās băcŭlō dēfērtŭr ăd ūndās
vēstīgātquĕ rătem ātque ŏcŭlōs āttōllĭt ĭnānēs.435
tūnc tĕnŭēm spīrāns ănĭmām "sālve ō mĭhĭ lōngūm
ēxspēctātă mănūs nōstrīsque" ăĭt "āgnĭtă vōtīs.
nōvĭmŭs ēt dīvīs gĕnĭtī quĭbŭs ēt vĭă iūssōs
quaē fĕrăt āc vēstrī rēbār sīc tēmpŏră cūrsūs
prōxĭmă quaēquĕ lĕgēns, quāntūm Vūlcānĭă Lēmnōs440
trāxĕrĭt, īnfēlīx tŭlĕrīt quaē Cŷzĭcŭs ārmă.
sēnsi ēt Bēbrўcĭō sūprēmam īn lītŏrĕ pūgnām
iām prŏpĭōr iāmque hōc ănĭmūm sōlāmĭnĕ mūlcēns.
nōn ĕgŏ nūnc māgnō quōd crētŭs Ăgēnŏrĕ Phīneūs
aūt mĕmŏrēm mĕă quōd vātēs īnsēdĭt Ăpōllŏ445
pēctŏră; praēsēntīs pŏtĭūs mĭsĕrēscĭtĕ fātī.
nēc mĭhĭ dīvērsīs ērrātūm cāsĭbŭs ōrbēm
āmīssās aūt flērĕ dŏmōs aūt dūlcĭă tēmpūs
lūmĭnă; cōnsuētīs sērum ēst ēx ōrdĭnĕ fātīs
īngĕmĕre. Hārpyīaē sēmpēr mĕă pābŭlă sērvānt,450
fāllĕrĕ quās nūsquām mĭsĕrō lŏcŭs: īlĭcĕt ōmnēs
dēvĕnĭūnt nĭgĕr īntōrtō ceū tūrbĭnĕ nīmbūs,
iāmque ālīs prŏcŭl ēt sŏnĭtū mĭhĭ nōtă Cĕlaēnō;
dīrĭpĭūnt vērrūntquĕ dăpēs foēdātăquĕ tūrbānt
pōcŭlă, saēvĭt ŏdōr sūrgītquĕ mĭsērrĭmă pūgnă,455
pārquĕ mĭhī mōnstrīsquĕ fămēs. sprēvērĕ quŏd ōmnēs
pōllŭĕrūntquĕ mănū quōdque ūnguĭbŭs ēxcĭdĭt ātrīs
hās mĭhĭ fērt īn lūcĕ mŏrās. nēc rūmpĕrĕ fātă
mōrtĕ lĭcēt; trăhĭtūr vīctū crūdēlĭs ĕgēstās.
sēd vōs ō sērvātĕ prĕcōr, praēdīctă dĕōrūm460
sī nōn fālsă mĭhī, vōs fīnem īmpōnĭtĕ poēnīs.
nēmpe ādsūnt quī mōnstră fŭgēnt Ăquĭlōnĭă prōlēs,
nōn ēxtērnă mĭhī; nām rēx ĕgŏ dīvĭtĭs Hēbrī
iūnctăquĕ vēstră mĕō quōndām Clĕŏpātră cŭbīlī."
Nōmĕn ăd Āctaēaē Călăīs Zētēsquĕ sŏrōrīs465
prōsĭlĭūnt, Zētēsquĕ prĭōr "quēm cērnĭmŭs?" īnquīt.
"tūne īlle Ōdrўsĭaē Phīneūs rēx īnclĭtŭs ōraē?
tū Phoēbī cŏmĕs ēt nōstrō dīlēctĕ părēntī?
ō | ŭbĭ nūnc rēgnī gĕnĕrīsque ŭbĭ glōrĭă? quām tē
ēxēdīt lăbŏr ēt mĭsĕrīs fēstīnă sĕnēctūs!470
quīn ăgĕ mīttĕ prĕcēs, nāmque ēst tĭbĭ nōstră vŏlūntās
sī nōn īră dĕūm, vēl sī plācābĭlĭs, ūrgēt."
sūstŭlĭt hīc gĕmĭnās Phīneūs ād sīdĕră pālmās
"tē"que ăĭt, "īnfēstī, quaē nūnc prĕmĭs, īră Tŏnāntīs,
āntĕ prĕcōr, nōstraē tāndēm iām pārcĕ sĕnēctaē;475
sīt mŏdŭs; ēt fŏrĕ crēdo ĕquĭdēm; nām vēstră vŏlūntās
quīd, iŭvĕnēs, sĭnĕ pācĕ dĕūm? nēc crēdĭtĕ cūlpām
saēvĭtĭaē scĕlĕrūmvĕ mĭhī nūnc crīmĭnă pēndī:
fātă lŏquāx mēntēmquĕ Iŏvīs quaēque ābdĭtă sōlūs
cōnsĭlĭa ēt tērrīs sŭbĭtō vēntūră părābāt480
prōdĭdĕrām mĭsĕrāns hŏmĭnūm gĕnŭs; hīnc mĭhĭ tāntă
pēstĭs ĕt ōffūsaē mĕdĭa īntēr dīctă tĕnēbraē.
iām tāndēm cēssēre īraē, nēc cāsŭs ăb āltō,
īpsĕ vŏlēns nōstrīs sēd vōs dĕŭs ādpŭlĭt ōrīs."
sīc ăĭt ēt, fātīs ĭtă iām cēdēntĭbŭs, ōmnēs485
īmpŭlĭt ēt dūraē cōmmōvĭt ĭmāgĭnĕ poēnaē.
īnstĭtŭērĕ tŏrōs mĕdĭīsquĕ tăpētĭbŭs īpsūm
āccĭpĭūnt cīrcūmquĕ iăcēnt; sĭmŭl aēquŏră sērvānt,
āstră sĭmūl, vēscīquĕ iŭbēnt āc mīttĕrĕ cūrās,
cūm sŭbĭtūs mĭsĕrō trĕmŏr ēt pāllēntĭă prīmaē490
ōră sĕnīs fūgērĕ mănūs. nēc prōdĭtă pēstīs
āntĕ, sĕd īn mĕdĭīs dăpĭbūs vīdērĕ vŏlūcrēs.
frāgrăt ăcērbŭs ŏdōr pătrĭīque ēxspīrăt Ăvērnī
hālĭtŭs; ūnum ōmnēs īncēssĕrĕ plānctĭbŭs, ūnūm
īnfēstārĕ mănūs; ĭnhĭāt Cōcŷtĭă nūbēs495
lūxūriāns īpsōquĕ fĕrēns fāstīdĭă vīsū.
tūm sŏlă cōllŭvĭe ātque īllīsīs strāmĭnă mēnsīs
foēdă rĭgānt; strīdūnt ālaē, praēdāquĕ rĕtēntā
saēvĭt ŭtrīmquĕ fămēs; nēc sōlum hōrrēndă Cĕlaēnō
Phīnĕă, sēd mĭsĕrās ĕtĭām prŏhĭbērĕ sŏrōrēs.500
ēmĭcăt hīc sŭbĭtō sēsēque Ăquĭlōnĭă prōlēs
cūm clāmōrĕ lĕvāt; gĕnĭtōr sĭmŭl īmpŭlĭt ālās.
hōstĕ nŏvō tūrbātă lŭēs, lāpsaēquĕ răpīnaē
faūcĭbŭs, ēt prīmūm păvĭdaē Phīnēĭă tēctă
pērvŏlĭtānt, mōx āltă pĕtūnt; stānt lītŏrĕ fīxī505
Haēmŏnĭdae ātque ŏcŭlīs pālāntĭă mōnstră sĕquūntūr.
sīcūt, prōrūptī tŏnŭīt cūm fōrtĕ Vĕsēvī
Hēspĕrĭaē lētālĭs ăpēx, vīxdum īgnĕă mōntēm
tōrsĭt hĭēms, iāmque ēōās cĭnĭs īndŭĭt ūrbēs;
tūrbĭnĕ sīc răpĭdō pŏpŭlōs ātque aēquŏră lōngē510
trānsăbĕūnt, nūllāquĕ dătūr cōnsīdĕrĕ tērrā.
iāmque ĕt ăd Īŏnĭī mētās ātque īntĭmă tēndūnt
sāxă; vŏcāt māgnī Strŏphădās nūnc īncŏlă pōntī.
hīc fēssaē lētīquĕ mĕtū prŏpĭōrĭs ănhēlaē
dūm trĕpĭdānt hŭmĭlīquĕ grăvēs tĭmĭdōquĕ vŏlātū515
īmplōrānt clāmōrĕ pătrēm Tŷphōnă nĕfāndō,
ēxtŭlĭt ādsūrgēns nōctēm pătĕr īmăquĕ sūmmīs
mīscŭĭt, ēt mĕdĭīs vōx ēxaūdītă tĕnēbrīs,
"iām sătĭs hūc pĕpŭlīssĕ dĕās. cūr tēndĭtĭs ūltrā
īn fămŭlās saēvīrĕ Iŏvīs, quās, fūlmĭnă quāmquām520
aēgĭdăque īllĕ gĕrēns, māgnās sĭbĭ lēgĭt ĭn īrās?
nūnc quŏque Ăgēnŏrĕīs īdēm dēcēdĕrĕ tēctīs
īmpĕrăt; āgnōscūnt mŏnĭtūs iūssaēquĕ rĕcēdūnt.
mōx tămĕn ēt vōbīs sĭmĭlīs fŭgă, cūm prĕmĕt ārcūs
lētĭfĕr. Hārpyīaē nūnquām nŏvă pābŭlă quaērēnt525
dōnĕc ĕrūnt dīvūm mĕrĭtaē mōrtālĭbŭs īraē."
haēsĭt ŭtērquĕ pŏlō dŭbĭīsque ēlāngŭĭt ālīs,
mōx ăbĭt ēt sŏcĭaē vīctōr pĕtĭt āgmĭnă pūbīs.
Īntĕrĕā Mĭnўaē pūlsā lŭĕ prīmă Tŏnāntī
sācră nŏvānt; tūm vīnă tŏrīs ĕpŭlāsquĕ rĕpōnūnt.530
īpse īntēr mĕdĭōs ceū dūlcĭs ĭmāgĭnĕ sōmnī
laētŭs ăb ōblītaē Cĕrĕrīs sūspīrăt hŏnōrēs
āgnōscīt Bācchī lătĭcēs, āgnōscĭt ĕt ūndām,
ēt nŏvă nōn păvĭdaē mīrāntūr gaūdĭă mēnsaē.
hūnc ŭbĭ rēclīnēm strātīs ēt pācĕ frŭēntēm535
āspĭcĭt āc lōngaē dūcēntem ōblīvĭă poēnaē
tālĭbŭs āppēllāt sūpplēxque ĭtă fātŭr Ĭāsōn:
"vōtă, sĕnēx, pērfēctă tĭbī; nūnc mē quŏquĕ cūrīs
ērĭpe ĕt ād nōstrōs ănĭmūm cōnvērtĕ lăbōrēs.
ōmnĭs ădhūc sōrs laētă quĭdēm, nēc nūmĭnĕ vānō540
sīquă fĭdēs cūraē sŭpĕrūm, tāntum aēquŏr ădōrtī
tēndĭmŭs: īpsă mĭhī pūppēm Iŏvĭs ōptĭmă prōlēs
īnstĭtŭīt, dĕdĭt ēt sŏcĭōs Sātūrnĭă rēgēs.
fīdĕrĕ mēns sēd nōstră nĕquīt, quāntūmquĕ prŏpīnquāt
Phāsĭs ĕt īlle ŏpĕrūm sūmmūs lăbŏr, hōc măgĭs āngūnt545
prōxĭmă, nēc vātēs sāt iām mĭhĭ Mōpsŭs ĕt Īdmōn."
īllĕ dŭcēm nēc fērrĕ prĕcēs nēc dīcĕrĕ pāssūs
āmplĭŭs hīc dēmūm vīttās laūrūmquĕ căpēssīt
nūmĭnă nōtă cĭēns. stŭpĕt Aēsŏnĭs īnclĭtă prōlēs
Phīnĕă ceū nūnquām poēnīs nūllāquĕ grăvātūm550
pēstĕ Iŏvīs: tām lārgŭs hŏnōs, tām mīră sĕnēctaē
māiēstās īnfūsă; vĭgōr nŏvŭs aūxĕrăt ārtūs.
tūm cănĭt "ō tērrās fāmā vēntūrĕ pĕr ōmnēs,
quēm sŏcĭīs dŭcĭbūsquĕ dĕīs ātque ārtĕ bĕnīgnā
Pāllădŏs īpse ūltrō Pĕlĭās ād sīdĕră tōllīt,555
dēmēns, dūm prŏfŭgī nōn spērāt vēllĕră Phrīxī,
fātă lŏcōsquĕ tĭbī, pōssūm quās rēddĕrĕ grātēs,
ēxpĕdĭām rērūmquĕ vĭās fīnēmquĕ dŏcēbō.
īpse ĕtĭām, quī mē prŏhĭbēt sŭă pāndĕrĕ tērrīs
saēcŭlă, tē prōptēr fāndī mĭhĭ Iūppĭtĕr aūctōr.560
hīnc ĭtĕr ād Pōntī căpŭt ērrāntēsquĕ pĕr āltūm
Cŷănĕās; fŭrŏr hīs mĕdĭō cōncūrrĕrĕ pōntō.
nēcdum ūllās vīdērĕ rătēs; sŭă cōmmĭnŭs āctaē
sāxă prĕmūnt caūtēsquĕ sŭās. cūm vīncŭlă mūndī
īmă lăbānt, trĕmĕre ēccĕ sŏlūm, trĕmĕre īpsă rĕpēntĕ565
tēctă vĭdēs; īllaē rĕdĕūnt, īllae aēquŏrĕ cērtānt.
dī tĭbĭ prōgrēssō prŏpĭūs, dī fōrsĭtăn īpsī
aūxĭlĭūm mēntēmquĕ dăbūnt; āst īpsĕ iŭvārĕ
aūsă quĭbūs mŏnĭtīs pōssīm tŭă? quīppĕ pĕr āltūm
tēndĭtĭs ūndĕ prŏcūl vēntī, prŏcŭl ūndĕ vŏlūcrēs,570
ēt pătĕr īpsĕ mărīs păvĭdās dētōrquĕt hăbēnās.
sīquă brĕvīs scŏpŭlīs fĭĕrēt mŏră, sī sĕmĕl ōrsīs
ūllă quĭēs, fŭgă tūnc mĕdĭō spērāndă rĕcūrsū:
vīx rĕpĕtūnt prīmaē cĕlĕrēs cōnfīnĭă tērraē
iāmque ălĭō clāmōrĕ rŭūnt, ōmnīsquĕ tĕnētūr575
pōntŭs ĕt īnfēstīs āncēps cūm mōntĭbŭs ērrāt.
vērum ănĭmō rĕdĭt īllă mĕō sōrs cōgnĭtă dīvūm
(fābŏr ĕnīm nēc spē dŭbĭōs sōlābŏr ĭnānī);
cūm mĭhĭ Tārtărĕās saēvō clāngōrĕ vŏlūcrēs
prōtŭlĭt īră Iŏvīs, vōx haēc sĭmŭl ēxcĭdĭt aūrīs:580
"nē vānās īmpēndĕ prĕcēs fīnēmquĕ mălōrūm
ēxpĕte, Ăgēnŏrĭdē; Pōntūm pĕnĕtrāvĕrĭt ūnă
cūm rătĭs ēt răbĭdī stĕtĕrīnt īn gūrgĭtĕ mōntēs,
tūm spērārĕ mŏdūm poēnaē vĕnĭāmquĕ lĭcēbīt."
sīc dĕŭs. aūt vōbīs ērgō fĕră sāxă pătēscūnt585
aūt mĕă iām saēvaē rĕdĕūnt ād pābŭlă Dīraē.
vērum īntēr mĕdĭās dăbĭtūr sī cūrrĕrĕ caūtēs
(cērtē dīgnă mănūs) văcŭūmque ēxībĭs ĭn aēquōr,
prōxĭmă rēgnă Lўcī, rĕmĕāt quī vīctŏr ăb ōrīs
Bēbrўcĭīs. tōtō nōn ūllūs lītŏrĕ Pōntī590
mītĭŏr. hīc lēctō cŏmĭtūm dē rōbŏrĕ sīquēm
pērcŭlĕrīt vīcīnă lŭēs, nē dēfĭcĕ, cāsūs
praēdīctī mĕmŏr, ātque ănĭmōs āccīngĕ fŭtūrīs.
īllīc pēstĭfĕrās sūbtēr iŭgă cōncăvă tōrquēt
āltĕr ăquās Ăchĕrōn vāstōque ēxūndăt hĭātū595
fūmĕŭs ēt saēvā sĕquĭtūr cālīgĭnĕ cāmpōs.
līnquĕ grăvēm flŭvĭum ēt mĭsĕrīs sŭă fātă cŏlōnīs;
sīc quŏquĕ nōn ūnō dăbĭtūr trānscūrrĕrĕ lūctū.
quīd tĭbĭ nūbĭfĕrā sūrgēntēm rūpĕ Cărāmbīn,
quīd mĕmŏrēm quās Īrĭs ăquās aūt tōrquĕăt Āncōn?600
prōxĭmă Thērmōdōn hīnc iām sĕcăt ārvă: mĕmēntŏ,
īnclĭta Ămāzŏnĭdūm māgnōque ēxōrtă Grădīvō
gēns ĭbĭ; fēmĭnĕās nēc tū nūnc crēdĕ cătērvās,
sēd quālīs, sēd quāntă vĭrīs īnsūltăt Ĕnŷō
dīvăquĕ Gōrgŏnĕī gēstātrīx īnnŭbă mōnstrī.605
nē tĭbĭ tūnc hōrrēndă răpāx ād lītŏră pūppēm
vēntŭs ăgāt, lūdō vŏlĭtāns cūm tūrmă sŭpērbō
pūlvĕrĕīs ēxsūltăt ĕquīs ŭlŭlātăquĕ tēllūs
īntrĕmĭt ēt pūgnās mōtā pătĕr īncĭtăt hāstā.
nōn ĭtă sīt mĕtŭēndă tĭbī, saēvīssĭmă quāmquām,610
gēns Chălўbūm, dūrīs pătĭēns cuī cūltŭs ĭn ārvīs
ēt tŏnăt ādflīctā sēmpēr dŏmŭs īgnĕă māssā.
īnde ōmnem īnnŭmĕrī rēgēs pēr lītŏrĭs ōrām,
hōspĭtĭī quīs nūllă fĭdēs; sēd līmĭtĕ rēctō
pūppĭs ĕt aēquālī trānscūrrāt cārbăsŭs aūrā.615
sīc dēmūm răpĭdī vĕnĭēs ād Phāsĭdĭs āmnēm.
cāstra ĭbĭ iām Scўthĭaē frātērnăquĕ sūrgĭt Ĕrīnŷs.
īpsĕ trŭcēs īllīc Cōlchōs hōstēmquĕ iŭvābīs
aūxĭlĭīs. nēc plūra ĕquĭdēm dīscrīmĭnă cērnō.
fōrs ĕtĭam ōptātām dăbĭtūr cōntīngĕrĕ pēllēm.620
sēd tē nōn ănĭmīs nēc sōlīs vīrĭbŭs aēquūm
crēdĕrĕ; saēpe ācrī pŏtĭōr prūdēntĭă dēxtrā.
quām tŭlĕrīt dĕŭs ārrĭpe ŏpēm. iāmque ūltĭmă nōbīs
prōmĕrĕ fātă nĕfās; sĭlĕām prĕcŏr." ātque ĭtă fāctō
fīnĕ dĕdīt tăcĭtīs ĭtĕrūm rēspōnsă tĕnēbrīs.625
Tūm sŭbĭtā rĕsĭdēs sŏcĭōs fōrmīdĭnĕ Iāsōn
praēcĭpĭtāt rūmpītquĕ mŏrās tēmpūsquĕ tĭmēndī.
īpsĕ vĭrōs grădĭēns ād prīmī lītŏrĭs ūndām
prōsĕquĭtūr Phīneūs. "quaēnām tĭbĭ praēmĭă" dīxīt
"quās, dĕcŭs ō Bŏrĕaē, pōssīm pērsōlvĕrĕ grātēs?630
mē Pāngaēă sŭpēr rūrsūs iŭgă mēquĕ pătērnā
stārĕ Tўrō dūlcēsque ĭtĕrūm mĭhĭ sūrgĕrĕ sōlēs
nūnc rĕŏr. ēxāctaē (vērūmne?) ăbĭērĕ vŏlūcrēs
nēc mĕtŭām, tūtaēquĕ dăpēs? dătĕ tāngĕrĕ vūltūs,
dēm sĭnĭte āmplēxūs, prŏpĭūsque āccēdĭtĕ dēxtraē."635
dīxĕrăt. ābscēdūnt tērrīs ēt lītŏră cōndūnt.
Ōmnĭbŭs ēxtēmplō saēvā sŭb ĭmāgĭnĕ rūpēs
Cŷănĕaē prŏpĭōrquĕ lăbōr. quāndo ādfŏrĕ quāquĕ
pārtĕ pŭtēnt? stānt ōră mĕtū nēc fēssă rĕcēdūnt
lūmĭnă dīvērsās cīrcūm sērvāntĭbŭs ūndās,640
cūm prŏcŭl" aūdītī sŏnĭtūs īnsānăquĕ sāxă,
sāxă nĕque īllă vĭrīs, sēd praēcĭpĭtātă prŏfūndō
sīdĕrĕī pārs vīsă pŏlī. dūmque ōcĭŭs īnstānt
fērrĕ fŭgām mărĭa āntĕ rătēm, mărĭa īpsă rĕpēntĕ
dēfĭcĕre ādvērsōsquĕ vĭdēnt dīscēdĕrĕ mōntēs,645
ōmnĭbŭs ēt gĕlĭdā rāptī fōrmīdĭnĕ rēmī.
īpsĕ pĕr ārmă vŏlāns ēt pēr iŭgă sūmmă cărīnaē
hōrtātūr sūpplēxquĕ mănūs īntēndĭt Ĭāsōn,
nōmĭnĕ quēmquĕ prĕmēns. "ŭbĭ nūnc prōmīssă sŭpērbă
īngēntēsquĕ mĭnaē, mēcūm quĭbŭs īstă sĕcūtī?650
īdem Ămўcī cērtē vīsō tĭmŏr ōmnĭbŭs āntrō
pērcŭlĕrāt; stĕtĭmūs tămĕn ēt dĕŭs ādfŭĭt aūsīs.
quīn ĭtĕrum īdem ădĕrīt, crēdō, dĕŭs." haēc ŭbĭ fātūs
cōrrĭpĭt ābiēctī rēmūmquĕ lŏcūmquĕ Phălērī
ēt trăhĭt; īnsĕquĭtūr flāmmātă pŭdōrĕ iŭvēntūs.655
ūndă lăbōrāntēs praēcēps rŏtăt āc fŭgă pōntī
ōbvĭă; mīscēntūr rūpēs, iāmque aēquŏrĕ tōtō
Cŷănĕaē iŭgă praēcĭpĭtēs īnfīsă rĕmīttūnt.
bīs frăgŏr īnfēstās caūtēs ādvērsăquĕ sāxīs
sāxă dĕdīt, flāmma ēxprēssō bīs fūlsĭt ĭn īmbrī.660
sīcūt mūltĭfĭdūs rūptīs ē nūbĭbŭs hōrrōr
ēffŭgĭt ēt tĕnĕbrās nīmbōsque īntērmĭcăt īgnīs
tērrĭfĭcīquĕ rŭūnt tŏnĭtrūs ēlīsăquĕ nōctēm
lūx dĭrĭmīt (păvŏr ōră vĭrūm, păvŏr ōccŭpăt aūrēs):
haūd sĕcŭs īmplēvīt pōntūm frăgŏr; ēfflŭĭt īmbēr665
spūmĕŭs ēt māgnō pūppēm prŏcŭl aēquŏrĕ vēstīt.
Ādvērtērĕ dĕī dēfīxăquĕ lūmĭnă pōntō,
quīd scŏpŭlīs praēclūsă rătīs, quīd dūră iŭvēntūs
ēxpĕdĭāt; pēndēt māgnīs făvŏr ōrtŭs ăb aūsīs.
prīmă cŏrūscāntī sīgnūm dĕdĭt aēgĭdĕ vīrgŏ670
fūlmĭnĕām iăcŭlātă făcēm. vīxdum ārdŭă caūtēs
cēssĕrăt, īllă vŏlāns tĕnŭī pēr cōncĭtă sāxă
lūcĕ fŭgīt; rĕdĭērĕ vĭrīs ănĭmīquĕ mănūsquĕ
ūt vīdērĕ vĭām. "sĕquŏr, ō quīcūmquĕ dĕōrūm"
Aēsŏnĭdēs "vēl fāllĭs" ăīt, praēcēpsquĕ frăgōrēs675
pēr mĕdĭōs rŭĭt ēt fūmō sē cōndĭdĭt ātrō.
coēpĕrăt hīnc cēdēns ābdūctīs mōntĭbŭs ūndă
fērrĕ rătēm pĕlăgōquĕ dĭēs ōccūrrĕre ăpērtō.
sēd nĕquĕ pērmīssīs iām fūndĕrĕ rēctŏr hăbēnīs
vēlă nĕque ēnītī rēmīs pŏtĕ, cūm sŭpĕr ādsūnt680
Cŷănĕaē. prĕmĭt ūmbră rătēm scŏpŭlīquĕ fĕrūntūr
cōmmĭnŭs. hīc ‹Iūnō› praēcēpsque ēx aēthĕrĕ Pāllās
īnsĭlĭūnt părĭtēr scŏpŭlōs: hūnc nātă cŏērcēt,
hūnc cōniūnx Iŏvĭs, ūt vălĭdō quī rōbŏrĕ taūrōs
sūb iŭga ĕt īnvītō dētōrquĕt ĭn īlĭă cōrnū.685
īndĕ, vĕlūt mīxtīs Vūlcānĭŭs ārdŏr hărēnīs
vērsĕt ăquās, sīc īmă frĕmūnt, flūctūquĕ cŏāctō
āngĭtŭr ēt claūsūm scŏpŭlōs sŭpĕr ēfflŭĭt aēquōr.
cōntra ōmnēs vălĭdīs tĕnŭī dīscrīmĭnĕ rēmīs
pērgĕre ĭtēr mĕdĭōsquĕ rătēm trānsfērrĕ pĕr īctūs.690
sāxă sĕd ēxtrēmīs tămĕn īncrĕpŭērĕ cŏrŷmbīs
pārsquĕ (nĕfās) dēprēnsă iŭgīs; nām cētĕră caēlō
dēbĭtă. cōnclāmānt Mĭnўaē, lătĕra ūtrăquĕ quīppĕ
dīssĭlŭīssĕ pŭtānt. fŭgĭt īpsĕ nŏvīssĭmŭs īctūs
Tīphўs ĕt ‹ē› mĕdĭīs sĕquĭtūr frĕtă rāptă rŭīnīs;695
nēc prĭŭs ōbsēssūm scŏpŭlīs rēspēxĭt ăd aēquōr,
aūt sŏcĭīs tēmptātă quĭēs, Nīgrāntĭă quām iām
Lītŏră lōngīnquīque ēxīrēnt flūmĭnă Rhēbaē.
tūnc fēssās pŏsŭērĕ mănūs, tūnc ārĭda ănhēlī
pēctŏră, dīscūssā quālēs fōrmīdĭne Ăvērnī700
Ālcīdēs Thēseūsquĕ cŏmēs pāllēntĭă iūngūnt
ōscŭlă, vīx prīmīs āmplēxī lūmĭnĭs ōrīs.
nēc vēro īpsĕ mĕtūs cūrāsquĕ rĕsōlvĕrĕ dūctōr,
sēd mărĭa āspēctāns "heū quī dătŭs īstĕ dĕōrūm
sōrtĕ lăbōr nōbīs! sērum ūt vĕnĭāmŭs ăd āmnēm705
Phāsĭdĭs ēt mītēs" īnquīt "dēnt vēllĕră Cōlchī,
ūndĕ pĕr hōs ĭtĕrūm mōntēs fŭgă?" tālĭă fūndīt
īmpĕrĭō fīxōs Iŏvĭs aētērnūmquĕ rĕvīnctōs
nēscĭŭs. īd fātī cērtā nām lēgĕ mănēbāt
sīquă pĕr hōs ūndīs ūnquām rătĭs īssĕt ăpērtīs.710
Tūm frĕtă, quaē lōngīs fŭĕrānt īmpērvĭă saēclīs,
ād sŭbĭtām stŭpŭērĕ rătēm, Pōntīquĕ iăcēntīs
ōmnĕ sŏlūm rēgēsquĕ pătēnt gēntēsquĕ rĕpōstaē.
nōn ălĭbi ēffūsīs cēssērūnt lōngĭŭs ūndīs
lītŏră, nēc, tāntās quămŭīs Tŷrrhēnŭs ĕt Aēgōn715
vōlvăt ăquās, gĕmĭnīs tŏtĭdēm sūnt Sŷrtĭbŭs ūndaē.
nām sŭpĕr hūc vāstōs tēllūs quŏquĕ cōngĕrĭt āmnēs.
nōn sēptēmgĕmĭnī mĕmŏrēm quās ēxĭtŭs Hīstrī,
quās Tănăīs flāvūsquĕ Tўrēs Hўpănīsquĕ Nŏvāsquĕ
āddăt ŏpēs, quāntōsquĕ sĭnūs Maēōtĭă lāxēnt720
aēquŏră. flūmĭnĕō sīc āgmĭnĕ frēgĭt ămārī
vīm sălĭs hīnc Bŏrĕaē cēdēns glăcĭāntĭbŭs aūrīs
Pōntŭs ĕt ēxōrtā făcĭlīs cōncrēscĕrĕ brūmā.
ūtquĕ vĕl īmmōtōs Ūrsaē rĭgŏr īnvĕnĭt āmnēs
vēl frĕtă vērsă vădīs, hĭĕmēm sīc ūndă pĕr ōmnēm725
aūt cāmpō iăcĕt aūt tŭmĭdō rĭgĕt ārdŭă flūctū,
ātque hāc Eūrōpām cūrvīs ānfrāctĭbŭs ūrgēt,
hāc Ăsĭām, Scўthĭcūm spĕcĭē sĭnŭātŭs ĭn ārcūm.
īllīc ūmbrōsaē sēmpēr stānt aēquŏrĕ nūbēs
ēt nōn cērtă dĭēs, prīmō nēc sōlĕ prŏfūndūm730
sōlvĭtŭr aūt vērnīs cūm lūx aēquātă tĕnēbrīs,
sēd rĕdĭt ēxtrēmō tāndem īn sŭă lītŏră Taūrō.
Iām Mărĭāndŷnīs ādvērtīt pūppĭs hărēnīs
ātquĕ cĕlēr tērrās rēgēmque ēxquīrĭt Ĕchiōn
dīctă fĕrēns, lēctōs (fāma ēst sī nōmĭnĭs ūnquām)735
Haēmŏnĭaē sŭbĭīssĕ vĭrōs, dēt lītŏră fēssīs.
ādprŏpĕrāt Lўcŭs aūdītīs laētātŭs Ăchīvīs
āc sĭmŭl Aēsŏnĭdēn ōmnēmque īn rēgĭă tūrbām
tēctă trăhīt mŏdŏ Bēbrўcĭīs praēfīxă trŏpaēīs,
mītĭs ĕt īn mĕdĭīs ēffātūr tālĭă Grāīs:740
"haūd tĕmĕre ēst; fātō dīvūm rĕŏr ād mĕă vēctōs
lītŏră vōs, ŏdĭūm quĭbŭs ātque ĕădem īră fŭrēntīs
Bēbrўcĭaē saēvāquĕ părēs dē gēntĕ trĭūmphī.
cērtă fĭdēs ănĭmīs, īdēm quĭbŭs īncĭdĭt hōstīs.
nōs quŏquĕ, nōs Ămўcūm, tāntō prŏcŭl ōrbĕ rĕmōtī,745
sēnsĭmŭs, ēt saēvīs frātēr mĭhĭ fūsŭs hărēnīs.
ūltŏr ĕgo, ātque īllūc cūnctīs āccēnsŭs ĭn ārmīs
tūnc ădĕrām cūm vōs mĕdĭīs cōntēntă fĕrēbānt
vēlă frĕtīs. īllum īn sănĭē tābōquĕ rĕcēntī
vīdĭmŭs aēquŏrĕō sĭmĭlēm pēr lītŏră mōnstrō.750
nēc vērō praēcēptă mĭhī sūprēmă tўrānnī
fātă quĕrōr bēllōvĕ măgīs laētārĕr ĕt ārmīs
prōcŭbŭīssĕ mĕīs, quām lēgĕ quŏd ōccĭdĭt ūltūs
īpsĕ sŭā mĕrĭtōquĕ mădēnt quōd sānguĭnĕ caēstūs."
ēxcĭpĭt Aēsŏnĭdēs; "tŭŭs ērgo īn mōntĭbŭs īgnīs755
īllĕ? tŭās ăcĭēs mĕdĭō dē gūrgĭtĕ vīdī?"
fātŭr, ĕt ōstēntāns prōlēm Iŏvĭs "hīc tĭbĭ Pōllūx
ēn" ăĭt, "īnvīsō sōlvīt cuī pēctŏrĕ poēnās."
īllĕ vĭrūm cīrcā mīrāntĭă lūmĭnă vōlvīt.
fēstă dĕhīnc mĕdĭīs ĭnĕūnt cōnvīvĭă tēctīs760
cōmmūnēsquĕ vŏcānt sŭpĕrōs, quōrum ērŭtă nūtū
Bēbrўcĭa, ēt vōtīs părĭtēr praēdāquĕ frŭūntūr.
Atque ea non oculis divum pater amplius aequis
sustinuit, natique pios miseratus amores
Iunonem ardenti trepidam gravis increpat ira.
"ut nova nunc tacito ‹te› pectore gaudia tollunt!
5haeret inops solisque furit Tirynthius oris,
at comite immemores Minyae facilesque relicto
alta tenent. sic Iuno ducem fovet anxia curis
Aesonium, sic arma viro sociosque ministrat.
iam quibus incertam bellis Scythicaeque paventem
10gentis opes, quanta trepidam formidine cernam!
tum precibus, tum me lacrimis et supplice dextra
attemptare veto; rerum mihi firma potestas.
i, Furias Veneremque move; dabit impia poenas
virgo nec Aeetae gemitus patiemur inultos.
15dixit et arcano redolentem nectare rorem,
quem penes alta quies liquidique potentia somni,
detulit inque vagi libavit tempora nati.
ille graves oculos et Hylan resonantia semper
ora ferens, ut nulla deum superare potestas,
20procumbit. tandem fessis pax reddita silvis
fluminaque et vacuis auditae montibus aurae.
ecce puer summa se tollere visus ab unda
frondibus in croceis et iniquae munere nymphae,
stansque super carum tales caput edere voces:
25"quid, pater, in vanos absumis tempora questus?
hoc nemus heu fatis mihi iam domus; improba quae me
nympha rapit saevae monitu Iunonis in amnes
nunc Iovis accessus et iam mihi limina caeli
conciliat iungitque ‹toros› et fontis honores.
30o dolor, o dulces quas gessimus ante pharetrae!
iam socii laetis rapuerunt vincula ventis
hortator postquam furiis et voce nefanda
impulit Oenides. verum cum gente domoque
ista luet saevaeque aderunt tua numina matri.
35surge age et in duris haud unquam defice; caelo
mox aderis teque astra ferent: tu semper amoris
sis memor et cari comitis ne abscedat imago."
talibus orantem dictis visuque fruentem
ille ultro petit et vacuis amplexibus instat
40languentisque movet frustra conamina dextrae:
corpus hebet somno refugaque eluditur umbra.
tum lacrimis, tum voce sequi, tum rumpere questus,
cum sopor et vano spes maesta resolvitur actu.
fluctus ab undisoni ceu forte crepidine saxi
45cum rapit halcyonis miserae fetumque laremque,
it super aegra parens queriturque tumentibus undis
certa sequi quocumque ferant, audetque pavetque,
icta fatiscit aquis donec domus haustaque fluctust;
illa dolens vocem dedit et se sustulit alis:
50haud aliter somni maestus labor. exsilit amens
effusisque genas lacrimis rigat. "ibimus" inquit
"solus et hos montes desertaque lustra tenebis,
care puer, nec res ultra mirabere nostras."
haec fatus relegitque vias et vallibus exit
55incertus quid Iuno ferat, quas apparet iras.
nec minus et socios cernit procul aequore ferri
praecipites tacitumque pudet potuisse relinqui.
Iamque iter ad Teucros atque hospita moenia Troiae
flexerat Iliaci repetens promissa tyranni,
60cum maesto Latona simul Dianaque vultu
ante Iovem stetit et supplex sic fatur Apollo:
"in quem alium Alciden, in quae iam tempora differs
Caucaseum, rex magne, senem? nullumne malorum
finem adeo poenaeque dabis? te cuncta precatur
65gens hominum atque ipsi iam te, pater ‹optime›, montes
fessaque cum silvis orant iuga. sat tibi furtum
ignis et aetheriae defensa silentia mensae."
dixit ubi, e scopulis media inter pabula diri
vulturis ipse etiam gemitu maestaque fatigat
70voce Iovem saevis relevans ambusta pruinis
lumina; congeminant amnes rupesque fragorem
Caucaseae; stupet ipse dei clamoribus ales.
tunc etiam superas Acheronte auditus ad arces
Iapetus; gravis orantem procul arcet Erinys
75respiciens celsi legem Iovis. ille dearum
fletibus et magno Phoebi commotus honore
velocem roseis demittit nubibus Irin.
"i, Phrygas Alcides et Troiae differat arma;
nunc" ait "eripiat dirae Titana volucri."
80diva volat defertque viro celeranda parentis
imperia atque alacrem laetis hortatibus implet.
Iam Minyae mediis clarae per sidera noctis
fluctibus intulerant placido cava lintea cursu
multaque deserto memores super Hercule volvunt.
85Thracius at summa sociis e puppe sacerdos
fata deum et miserae solans incommoda vitae
securum numeris agit et medicabile carmen;
quod simul adsumpta pulsum fide, luctus et irae
et labor et dulces cedunt e pectore nati.
90Interea magni iamiam subeuntibus astris
Oceani genitale caput Titania frenis
antra sonant; Sol auricomis cingentibus Horis
multifidum iubar et bisseno sidere textam
loricam induitur; ligat hanc qui nubila contra
95balteus undantem variat mortalibus arcum.
inde super terras et eoi cornua montis
emicuit traxitque diem candentibus undis
et Minyas viso liquerunt flamina Phoebo.
Proxima Bebrycii panduntur litora regni,
100pingue solum et duris regio non invida tauris.
rex Amycus; regis fatis et numine freti
non muris cinxere domos, non foedera legum
ulla colunt placidas aut iura tenentia mentes.
quales Aetnaeis rabidi Cyclopes in antris
105nocte sub hiberna servant freta, sicubi saevis
advectet ratis acta Notis tibi pabula dira
et miseras, Polypheme, dapes, sic undique in omnes
prospiciunt cursantque vias qui corpora regi
capta trahant. ea Neptuno trux ipse parenti
110sacrifici pro rupe iugi media aequora supra
torquet agens. sin forma viris praestantior adsit
tum legere arma iubet sumptisque occurrere contra
caestibus; haec miseris sors est aequissima leti.
huc ubi devectam Neptunus gurgite puppem
115sensit et extremum nati prospexit in oras
et quondam laetos domini certamine campos,
ingemit ac tales evolvit pectore questus:
"infelix imas quondam mihi rapta sub undas
nec potius magno Melie tum mixta Tonanti!
120usque adeone meam quacumque ab origine prolem
tristia fata manent? sic te olim pergere sensi,
Iuppiter, iniustae quando mihi virginis armis
concidit infelix et nunc chaos implet Orion.
nec tibi nunc virtus aut det fiducia nostri,
125nate, animos opibusque ultra ne crede paternis.
iamiam aliae vires maioraque sanguine nostro
vincunt fata Iovis, potior cui cura suorumst.
atque ideo neque ego hanc tumidis avertere ventis
temptavi tenuive ratem nec iam mora morti
130hinc erit ulla tuae. reges preme, dure, secundos."
abstulit inde oculos natumque et tristia linquens
proelia sanguineo terras pater adluit aestu.
Principio fluvios gentemque et litora ductor
explorare iubet, paulumque egressus Echion
135invenit obscura gemitus in valle trahentem
clam iuvenem et caesi maerentem nomen amici.
ille virum ut contra venientem umbrataque vidit
tempora Parrhasio patris de more galero
paciferaeque manu nequiquam insignia virgae,
140"heu fuge" ait "certo, quicumque es, perdite, passu
dum datur." obstipuit visu Nonacria proles
quid ferat admirans. postquam remeare monentem
ocius et dictis perstantem cernit in isdem,
abripit et sociis quae sint ea promere cogit.
145ille manum tendens "non haec" ait "hospita vobis
terra, viri, non hic ullos reverentia ritus
pectora; mors habitat saevaeque hoc litore pugnae.
iam veniet diros Amycus qui tollere caestus
imperet et vasto qui vertice nubila pulset.
150talis in advectos Neptuni credita proles
aeternum furit, atque aequae virtutis egentes
ceu superum segnes ad iniqua altaria tauros
constituit, tandem ut misero lavet arma cerebro.
consulite atque fugae medium ne temnite tempus.
155namque isti frustra quisquam concurrere monstro
audeat, et quaenam talem vidisse voluptas?"
ductor ad haec "Bebryxne venis diversaque regi
corda gerens (melior vulgi nam saepe voluntas),
hostis an externis fato delatus ab oris?
160et tua cur Amycus caestu nondum obruit ora?"
"nomen" ait "praedulce mihi sortemque secutus
Otreos unanimi. decus ille et laeta suorum
gloria nec vestros comes aspernandus in actus
Hesionam et Phrygiae peteret cum gaudia nuptae
165hic Amycum contra iussus stetit, atque ego palmas
implicui; sed prima procul vixdum ora levantis
fulminea frontem dextra disiectaque fudit
lumina. me nunquam leto dignatus et armis,
sed lacrimis potius luctuque absumor inerti.
170spes tamen, his fando si nuntius exstitit oris
et Mariandynum patrias penetravit ad urbes,
unde genus fraterque viro - sed et ille quierit
oro nec vanis cladem Lycus augeat armis."
Haec ubi non ulla iuvenes formidine moti
175accipiunt, dolet et dura sic pergere mente
terga sequi properosque iubet coniungere gressus.
litore in extremo spelunca apparuit ingens
arboribus super et dorso contecta minanti,
non quae dona die, non quae trahat aetheris ignem,
180infelix domus et sonitu fremibunda profundi.
at varii pro rupe metus: hinc trunca rotatis
bracchia rapta viris strictoque immortua caestu
ossaque taetra situ ‹et› capitum maestissimus ordo
per piceas, quibus adverso sub vulnere nulla
185iam facies nec nomen erat; media ipsius arma
sacra metu magnique aris imposta parentis.
hospitis hic primum monitus rediere Dymantis
et pavor et monstri subiit absentis imago
atque oculos cuncti inter se tenuere silentes
190donec sidereo Pollux interritus ore
"te tamen, hac quicumque es" ait "formidine, faxo
iam tua silva ferat, modo sint tibi sanguis et artus."
omnibus idem animus forti decernere pugna
exoptantque virum contraque occurrere poscunt.
195qualiter ignotis spumantem funditus amnem
taurus aquis qui primus init spernitque tumentem
pandit iter, mox omne pecus formidine pulsa
pone subit iamque et mediis procedit ab undis.
At procul e silvis sese gregibusque ferebat
200saevus in antra gigans, quem nec sua turba tuendo
it taciti secura metus. mortalia nusquam
signa manent; instar scopuli, qui montibus altis
summus abit longeque iugo stat solus ab omni.
devolat inde furens, nec quo via curve profecti
205nec genus ante rogat, sed tali protonat ira:
"incipite, o iuvenes. etenim fiducia, credo,
huc tulit auditas et sponte lacessitis oras;
sin errore viae, necdum mens gnara locorum,
hic mihi lex caestus adversaque tollere contra
210bracchia; sic ingens Asiae plaga quique per Arcton
dexter et in laevum pontus iacet haec mea visit
hospitia, hoc functi remeant certamine reges.
Neptuni domus, atque egomet Neptunia proles.
iam pridem caestus resides et frigida raris
215dentibus aret humus. quis mecum foedera iunget?
prima manu cui dona fero? mox omnibus idem
ibit honos. fuga sub terras, fuga nulla per auras.
nec lacrimae (ne ferte preces) superive vocati
pectora nostra movent; aliis rex Iuppiter oris.
220faxo Bebrycium nequeat transcendere puppis
ulla fretum et ponto volitet Symplegas inani."
Talia dicta dabat, cum protinus asper Iason
et simul Aeacidae simul et Calydonis alumni
Nelidesque Idasque prior, quae maxima, surgunt,
225nomina; sed nudo steterat iam pectore Pollux.
tum pavor et gelidus defixit Castora sanguis.
nam nec ad Elei pugnam videt ora parentis
nec sonat Oebalius caveae favor aut iuga nota
Taygeti, lavitur patrios ubi victor ad amnes,
230nec pretium sonipes aut sacrae taurus harenae,
praemia sed manes reclusaque ianua leti.
illum Amucus nec fronte trucem nec mole tremendum,
vixdum etiam primae spargentem signa iuventae,
ore renidenti lustrans obit et fremit ausum
235sanguineosque rotat furiis ardentibus orbes.
non aliter iam regna poli, iam capta Typhoeus
astra ferens Bacchum ante acies primamque deorum
Pallada et oppositos doluit sibi virginis angues.
sic adeo insequitur rabidoque ita murmure terret:
240"quisquis es, infelix celeras puer; haud tibi pulchrae
manserit hoc ultra frontis decus orave matri
nota feres. tune a sociis electus iniquis?
tune Amyci moriere manu?" nec plura moratus
ingentes umeros spatiosaque pectoris ossa
245protulit horrendosque toris informibus artus.
deficiunt visu Minyae, miratur et ipse
Tyndarides; redit Alcidae iam sera cupido
et vacuos maesto lustrarunt lumine montes.
at satus aequoreo fatur tunc talia rege:
250"aspice et haec crudis durata volumina tauris;
nec peto sortis opem, sed quos potes indue caestus."
Dixit et urgentis per sera piacula fati
nescius extremum hoc armis innectere palmas
dat famulis, dat et inde Lacon. odia aspera surgunt
255ignotis prius atque incensa mente feruntur
in medium sanguis Iovis et Neptunia proles.
hinc illinc dubiis intenta silentia votis,
et pater orantes caesorum Tartarus umbras
nube cava tandem ad meritae spectacula poenae
260emittit; summi nigrescunt culmina montis.
Continuo Bebryx, Maleae velut arce fragosa
turbo rapax, vix ora virum, vix tollere passus
bracchia torrenti praeceps agit undique nimbo
cursibus involvens, totaque immanis harena
265insequitur. vigil ille metu cum pectore et armis
huc alternus et huc, semper cervice reducta
semper et in digitis et summi pulvere campi,
proiectusque redit. spumanti qualis in alto
Pliade capta ratis, trepidi quam sola magistri
270cura tenet, rapidum ventis certantibus aequor
intemerata secat, Pollux sic providus ictus
servat et Oebalia dubium caput eripit arte.
ut deinde urgentes effudit nutibus iras
ardoremque viri, paulatim insurgere fesso
275integer et summos manibus deducere caestus.
ille dies aegros Amyci sudoribus artus
primus et arenti cunctantem vidit hiatu;
nec sua defessum noscunt loca nec sua regem
agmina. respirant ambo paulumque reponunt
280bracchia, ceu Lapithas aut Paeonas aequore in ipso
cum refovet fixaque silet Gradivus in hasta.
vix steterant, et iam ecce ruunt inflictaque late
terga sonant; nova vis iterum, nova corpora surgunt.
hunc pudor, hunc noto iam spes audentior hoste
285instimulant. fumant crebro praecordia pulsu,
avia responsant gemitu iuga; pervigil ut cum
artificum novat Aetna manus et fulmina Cyclops
prosubigit, pulsis strepitant incudibus urbes.
emicat hic dextramque parat dextramque minatur
290Tyndarides; redit huc oculis et pondere Bebryx
sic ratus, ille autem celeri rapit ora sinistra.
conclamant socii et subitas dant gaudia voces.
illum insperata turbatum fraude furentemque
Oebalides prima refugit dum detonet ira,
295territus ipse etiam atque ingentis conscius ausi.
saevit inops Amycus nullo discrimine sese
praecipitans avidusque viri (respectat ovantes
quippe procul Minyas); tunc caestu elatus utroque
inruit. hos inter Pollux subit et trucis ultro
300advolat ora viri; nec spes effecta, sed ambae
in pectus cecidere manus. hoc saevior ille
ecce iterum vacuas agit inconsulta per auras
bracchia, sentit enim Pollux rationis egentem;
dat genibus iunctis latus effusumque secutus
305haud revocare gradum patitur turbatque premitque
ancipitem, crebros et liber congerit ictus
desuper averso; sonat omni vulnere vertex
inclinis ceditque malis. iam tempora manant
sanguineaeque latent aures, vitalia donec
310vincula, qua primo cervix committitur artu
solvit dextra gravis. labentem propulit heros
ac super insistens "Pollux ego missus Amyclis
et Iove natus" ait; "nomen mirantibus umbris
hoc referes: sic et memori noscere sepulchro."
315Bebrycas extemplo spargit fuga: nullus adempti
regis amor; montem celeres silvamque capessunt.
haec sors, haec Amycum tandem manus arcuit ausis
effera servantem Ponti loca vimque iuventae
continuam et magni sperantem tempora patris.
320tenditur ille ingens hominum pavor arvaque late
occupat, annosi veluti si decidat olim
pars Erycis vel totus Athos; qua mole iacentis
ipse etiam expleri victor nequit oraque longo
comminus obtutu mirans tenet. at manus omnis
325heroum densis certatim amplexibus urgent
armaque ferre iuvat fessasque attollere palmas.
"salve, vera Iovis, vera o Iovis" undique "proles"
ingeminant; "o magnanimis memoranda palaestris
Taygeta et primi felix labor ille magistri."
330dumque ea dicta ferunt, tenues tamen ire cruores
siderea de fronte vident; nec sanguine Pollux
territus averso siccabat vulnera caestu.
illius excelsum ramis caput oraque Castor
implicat et viridi conectit tempora lauro
335respiciensque ratem "patriis" ait "has precor oris,
diva, refer frondes cumque hac freta curre corona."
dixerat. hinc valida caedunt armenta bipenni
perfusique sacro placati gurgitis amne
graminea sternuntur humo; tunc liba dapesque
340frondibus accumulant; exsortia terga Laconi
praecipiunt pecudum. toto mox tempore mensae
laetus ovat nunc laude virum, nunc vatis honoro
carmine, Victori geminans cratera parenti.
Iamque dies auraeque vocant, rursusque capessunt
345aequora, qua rigidos eructat Bosporos amnes.
illos, Nile, tuis nondum dea gentibus Io
transierat fluctus, unde haec data nomina ponto.
tum pius Oeagri claro de sanguine vates
admonita genetrice refert casusque locorum
350Inachidosque vias pelagusque emensa iuvencae
exilia intentisque canit. "videre priores
saepe Iovem ‹in› terras Argivaque regna Pelasgum
virginis Iasia blandos descendere ad ignes.
sentit Iuno dolos curaque accensa iugali
355aethere desilvit; dominam Lyrceia tellus
antraque deprensae tremuerunt conscia culpae.
tum trepida Inachiae paelex subit ora iuvencae
sponte dei; plausu fovet hanc et pectora mulcet
Iuno renidenti cohibens suspiria vultu.
360mox ita adorta Iovem: "da quam modo ditibus Argis
campus alit primae referentem cornua Phoebes
indomitamque bovem, da carae munera nuptae.
ipsa ego dilectae pecudi iam pascua digna
praecipuosque legam fontes." qua fraude negaret
365aut quos inventus finxisset Iuppiter astus?
muneris illa potens custodem protinus Argum
adiungit; custos Argus placet, inscia somni
lumina non aliter toto cui vertice, quam si
Lyda nurus sparso telas maculaverit ostro.
370Argus et in scopulos et monstris horrida lustra
ignotas iubet ire vias heu multa morantem
conantemque preces inclusaque pectore verba.
ultima tum patriae cedens dedit oscula ripae;
flevit Amymone, flerunt Messeides undae,
375flevit et effusis revocans Hyperia lacertis.
illa, ubi vel fessi tremerent erroribus artus
vel rueret summo iam frigidus aethere vesper,
heu quotiens saxo posuit latus, aut, ubi longa
aegra siti, quos ore lacus, quae pabula carpsit,
380verbere candentes quotiens exhorruit armos!
quin et ab excelso meditantem vertice saltus
audentemque mori valles citus egit in imas
Argus et arbitrio durus servavit erili,
cum subito Arcadio sonuit cava fistula ritu
385imperiumque patris celerans Cyllenius ales
advenit et leni modulatur carmina avena
"quo"que ait "hinc diversus abis? en respice cantus."
haud procul insectans Argum languentia somno
lumina cuncta notat dulcesque sequentia somnos
390et celerem mediis in cantibus exigit harpen.
iamque refecta Iovi paulatim in imagine prisca
ibat agris Io victrix Iunonis, et ecce
cum facibus spirisque et Tartareo | ululatu
Tisiphonen videt, ac primo vestigia visu
395figit et in miserae rursus bovis ora recurrit.
nec qua valle memor ‹nec› quo se vertice sistat
Inachias errore etiam defertur ad undas,
qualis et a prima quantum mutata iuvenca!
nec pater aut trepidae temptant accedere nymphae.
400ergo iterum silvas, iterum petit invia retro
ceu Styga dilectum fugiens caput; inde per urbes
raptatur Graias atque ardua flumina ripis,
oblato donec paulum cunctata profundo
incidit: absistunt fluctus et gnara futuri
405dant pavida alta viam; celsis procul ipsa refulget
cornibus ac summa palearia sustinet unda.
ast Erebi virgo ditem volat aethere Memphin
praecipere et Pharia venientem pellere terra.
contra Nilus adest et toto gurgite torrens
410Tisiphonen agit atque imis illidit harenis
Ditis opem ac saevi clamantem numina regni.
apparent sparsaeque faces disiectaque longe
verbera et abruptis excussi crinibus hydri.
nec Iovis interea cessat manus: intonat alto
415insurgens caelo genitor curamque fatetur,
atque ipsa imperium Iuno pavet. haec procul Io
spectat ab arce ‹Phari›, iam divis addita iamque
aspide cincta comas et ovanti persona sistro.
Bosporon hinc veteres errantis nomine divae
420vulgavere. iuvet nostros nunc ipsa labores
immissisque ratem sua per freta provehat Euris."
Dixerat, et placidi tendebant carbasa venti.
postera non cassae Minyis Aurora retexit
noctis iter; nova cuncta vident Thyneaque iuxta
425litora fatidici poenis horrentia Phinei,
dira deum summo quem vis urgebat in aevo.
quippe neque extorrem tantum nec lucis egentem
insuper Harpyiae Typhonides, ira Tonantis,
depopulant ipsoque dapes praedantur ab ore.
430talia prodigia et tales pro crimine poenas
perpetitur. spes una seni, quod pellere saevam
quondam fata luem dederant Aquilone creatis.
ergo ubi iam Minyas certamque accedere Phineus
sentit opem, primas baculo defertur ad undas
435vestigatque ratem atque oculos attollit inanes.
tunc tenuem spirans animam "salve o mihi longum
exspectata manus nostrisque" ait "agnita votis.
novimus et divis geniti quibus et via iussos
quae ferat ac vestri rebar sic tempora cursus
440proxima quaeque legens, quantum Vulcania Lemnos
traxerit, infelix tulerit quae Cyzicus arma.
sensi et Bebrycio supremam in litore pugnam
iam propior iamque hoc animum solamine mulcens.
non ego nunc magno quod cretus Agenore Phineus
445aut memorem mea quod vates insedit Apollo
pectora; praesentis potius miserescite fati.
nec mihi diversis erratum casibus orbem
amissas aut flere domos aut dulcia tempus
lumina; consuetis serum est ex ordine fatis
450ingemere. Harpyiae semper mea pabula servant,
fallere quas nusquam misero locus: ilicet omnes
deveniunt niger intorto ceu turbine nimbus,
iamque alis procul et sonitu mihi nota Celaeno;
diripiunt verruntque dapes foedataque turbant
455pocula, saevit odor surgitque miserrima pugna,
parque mihi monstrisque fames. sprevere quod omnes
pollueruntque manu quodque unguibus excidit atris
has mihi fert in luce moras. nec rumpere fata
morte licet; trahitur victu crudelis egestas.
460sed vos o servate precor, praedicta deorum
si non falsa mihi, vos finem imponite poenis.
nempe adsunt qui monstra fugent Aquilonia proles,
non externa mihi; nam rex ego divitis Hebri
iunctaque vestra meo quondam Cleopatra cubili."
465Nomen ad Actaeae Calais Zetesque sororis
prosiliunt, Zetesque prior "quem cernimus?" inquit.
"tune ille Odrysiae Phineus rex inclitus orae?
tu Phoebi comes et nostro dilecte parenti?
o | ubi nunc regni generisque ubi gloria? quam te
470exedit labor et miseris festina senectus!
quin age mitte preces, namque est tibi nostra voluntas
si non ira deum, vel si placabilis, urget."
sustulit hic geminas Phineus ad sidera palmas
"te"que ait, "infesti, quae nunc premis, ira Tonantis,
475ante precor, nostrae tandem iam parce senectae;
sit modus; et fore credo equidem; nam vestra voluntas
quid, iuvenes, sine pace deum? nec credite culpam
saevitiae scelerumve mihi nunc crimina pendi:
fata loquax mentemque Iovis quaeque abdita solus
480consilia et terris subito ventura parabat
prodideram miserans hominum genus; hinc mihi tanta
pestis et offusae media inter dicta tenebrae.
iam tandem cessere irae, nec casus ab alto,
ipse volens nostris sed vos deus adpulit oris."
485sic ait et, fatis ita iam cedentibus, omnes
impulit et durae commovit imagine poenae.
instituere toros mediisque tapetibus ipsum
accipiunt circumque iacent; simul aequora servant,
astra simul, vescique iubent ac mittere curas,
490cum subitus misero tremor et pallentia primae
ora senis fugere manus. nec prodita pestis
ante, sed in mediis dapibus videre volucres.
fragrat acerbus odor patriique exspirat Averni
halitus; unum omnes incessere planctibus, unum
495infestare manus; inhiat Cocytia nubes
luxurians ipsoque ferens fastidia visu.
tum sola colluvie atque illisis stramina mensis
foeda rigant; stridunt alae, praedaque retenta
saevit utrimque fames; nec solum horrenda Celaeno
500Phinea, sed miseras etiam prohibere sorores.
emicat hic subito seseque Aquilonia proles
cum clamore levat; genitor simul impulit alas.
hoste novo turbata lues, lapsaeque rapinae
faucibus, et primum pavidae Phineia tecta
505pervolitant, mox alta petunt; stant litore fixi
Haemonidae atque oculis palantia monstra sequuntur.
sicut, prorupti tonuit cum forte Vesevi
Hesperiae letalis apex, vixdum ignea montem
torsit hiems, iamque eoas cinis induit urbes;
510turbine sic rapido populos atque aequora longe
transabeunt, nullaque datur considere terra.
iamque et ad Ionii metas atque intima tendunt
saxa; vocat magni Strophadas nunc incola ponti.
hic fessae letique metu propioris anhelae
515dum trepidant humilique graves timidoque volatu
implorant clamore patrem Typhona nefando,
extulit adsurgens noctem pater imaque summis
miscuit, et mediis vox exaudita tenebris,
"iam satis huc pepulisse deas. cur tenditis ultra
520in famulas saevire Iovis, quas, fulmina quamquam
aegidaque ille gerens, magnas sibi legit in iras?
nunc quoque Agenoreis idem decedere tectis
imperat; agnoscunt monitus iussaeque recedunt.
mox tamen et vobis similis fuga, cum premet arcus
525letifer. Harpyiae nunquam nova pabula quaerent
donec erunt divum meritae mortalibus irae."
haesit uterque polo dubiisque elanguit alis,
mox abit et sociae victor petit agmina pubis.
Interea Minyae pulsa lue prima Tonanti
530sacra novant; tum vina toris epulasque reponunt.
ipse inter medios ceu dulcis imagine somni
laetus ab oblitae Cereris suspirat honores
agnoscit Bacchi latices, agnoscit et undam,
et nova non pavidae mirantur gaudia mensae.
535hunc ubi reclinem stratis et pace fruentem
aspicit ac longae ducentem oblivia poenae
talibus appellat supplexque ita fatur Iason:
"vota, senex, perfecta tibi; nunc me quoque curis
eripe et ad nostros animum converte labores.
540omnis adhuc sors laeta quidem, nec numine vano
siqua fides curae superum, tantum aequor adorti
tendimus: ipsa mihi puppem Iovis optima proles
instituit, dedit et socios Saturnia reges.
fidere mens sed nostra nequit, quantumque propinquat
545Phasis et ille operum summus labor, hoc magis angunt
proxima, nec vates sat iam mihi Mopsus et Idmon."
ille ducem nec ferre preces nec dicere passus
amplius hic demum vittas laurumque capessit
numina nota ciens. stupet Aesonis inclita proles
550Phinea ceu nunquam poenis nullaque gravatum
peste Iovis: tam largus honos, tam mira senectae
maiestas infusa; vigor novus auxerat artus.
tum canit "o terras fama venture per omnes,
quem sociis ducibusque deis atque arte benigna
555Pallados ipse ultro Pelias ad sidera tollit,
demens, dum profugi non sperat vellera Phrixi,
fata locosque tibi, possum quas reddere grates,
expediam rerumque vias finemque docebo.
ipse etiam, qui me prohibet sua pandere terris
560saecula, te propter fandi mihi Iuppiter auctor.
hinc iter ad Ponti caput errantesque per altum
Cyaneas; furor his medio concurrere ponto.
necdum ullas videre rates; sua comminus actae
saxa premunt cautesque suas. cum vincula mundi
565ima labant, tremere ecce solum, tremere ipsa repente
tecta vides; illae redeunt, illae aequore certant.
di tibi progresso propius, di forsitan ipsi
auxilium mentemque dabunt; ast ipse iuvare
ausa quibus monitis possim tua? quippe per altum
570tenditis unde procul venti, procul unde volucres,
et pater ipse maris pavidas detorquet habenas.
siqua brevis scopulis fieret mora, si semel orsis
ulla quies, fuga tunc medio speranda recursu:
vix repetunt primae celeres confinia terrae
575iamque alio clamore ruunt, omnisque tenetur
pontus et infestis anceps cum montibus errat.
verum animo redit illa meo sors cognita divum
(fabor enim nec spe dubios solabor inani);
cum mihi Tartareas saevo clangore volucres
580protulit ira Iovis, vox haec simul excidit auris:
"ne vanas impende preces finemque malorum
expete, Agenoride; Pontum penetraverit una
cum ratis et rabidi steterint in gurgite montes,
tum sperare modum poenae veniamque licebit."
585sic deus. aut vobis ergo fera saxa patescunt
aut mea iam saevae redeunt ad pabula Dirae.
verum inter medias dabitur si currere cautes
(certe digna manus) vacuumque exibis in aequor,
proxima regna Lyci, remeat qui victor ab oris
590Bebryciis. toto non ullus litore Ponti
mitior. hic lecto comitum de robore siquem
perculerit vicina lues, ne defice, casus
praedicti memor, atque animos accinge futuris.
illic pestiferas subter iuga concava torquet
595alter aquas Acheron vastoque exundat hiatu
fumeus et saeva sequitur caligine campos.
linque gravem fluvium et miseris sua fata colonis;
sic quoque non uno dabitur transcurrere luctu.
quid tibi nubifera surgentem rupe Carambin,
600quid memorem quas Iris aquas aut torqueat Ancon?
proxima Thermodon hinc iam secat arva: memento,
inclita Amazonidum magnoque exorta Gradivo
gens ibi; femineas nec tu nunc crede catervas,
sed qualis, sed quanta viris insultat Enyo
605divaque Gorgonei gestatrix innuba monstri.
ne tibi tunc horrenda rapax ad litora puppem
ventus agat, ludo volitans cum turma superbo
pulvereis exsultat equis ululataque tellus
intremit et pugnas mota pater incitat hasta.
610non ita sit metuenda tibi, saevissima quamquam,
gens Chalybum, duris patiens cui cultus in arvis
et tonat adflicta semper domus ignea massa.
inde omnem innumeri reges per litoris oram,
hospitii quis nulla fides; sed limite recto
615puppis et aequali transcurrat carbasus aura.
sic demum rapidi venies ad Phasidis amnem.
castra ibi iam Scythiae fraternaque surgit Erinys.
ipse truces illic Colchos hostemque iuvabis
auxiliis. nec plura equidem discrimina cerno.
620fors etiam optatam dabitur contingere pellem.
sed te non animis nec solis viribus aequum
credere; saepe acri potior prudentia dextra.
quam tulerit deus arripe opem. iamque ultima nobis
promere fata nefas; sileam precor." atque ita facto
625fine dedit tacitis iterum responsa tenebris.
Tum subita resides socios formidine Iason
praecipitat rumpitque moras tempusque timendi.
ipse viros gradiens ad primi litoris undam
prosequitur Phineus. "quaenam tibi praemia" dixit
630"quas, decus o Boreae, possim persolvere grates?
me Pangaea super rursus iuga meque paterna
stare Tyro dulcesque iterum mihi surgere soles
nunc reor. exactae (verumne?) abiere volucres
nec metuam, tutaeque dapes? date tangere vultus,
635dem sinite amplexus, propiusque accedite dextrae."
dixerat. abscedunt terris et litora condunt.
Omnibus extemplo saeva sub imagine rupes
Cyaneae propiorque labor. quando adfore quaque
parte putent? stant ora metu nec fessa recedunt
640lumina diversas circum servantibus undas
cum procul auditi sonitus insanaque saxa,
saxa neque illa viris, sed praecipitata profundo
siderei pars visa poli. dumque ocius instant
ferre fugam maria ante ratem, maria ipsa repente
645deficere adversosque vident discedere montes,
omnibus et gelida rapti formidine remi.
ipse per arma volans et per iuga summa carinae
hortatur supplexque manus intendit Iason,
nomine quemque premens. "ubi nunc promissa superba
650ingentesque minae, mecum quibus ista secuti?
idem Amyci certe viso timor omnibus antro
perculerat; stetimus tamen et deus adfuit ausis.
quin iterum idem aderit, credo, deus." haec ubi fatus
corripit abiecti remumque locumque Phaleri
655et trahit; insequitur flammata pudore iuventus.
unda laborantes praeceps rotat ac fuga ponti
obvia; miscentur rupes, iamque aequore toto
Cyaneae iuga praecipites infisa remittunt.
bis fragor infestas cautes adversaque saxis
660saxa dedit, flamma expresso bis fulsit in imbri.
sicut multifidus ruptis e nubibus horror
effugit et tenebras nimbosque intermicat ignis
terrificique ruunt tonitrus elisaque noctem
lux dirimit (pavor ora virum, pavor occupat aures):
665haud secus implevit pontum fragor; effluit imber
spumeus et magno puppem procul aequore vestit.
Aduertere dei defixaque lumina ponto,
quid scopulis praeclusa ratis, quid dura iuventus
expediat; pendet magnis favor ortus ab ausis.
670prima coruscanti signum dedit aegide virgo
fulmineam iaculata facem. vixdum ardua cautes
cesserat, illa volans tenui per concita saxa
luce fugit; rediere viris animique manusque
ut videre viam. "sequor, o quicumque deorum"
675Aesonides "vel fallis" ait, praecepsque fragores
per medios ruit et fumo se condidit atro.
coeperat hinc cedens abductis montibus unda
ferre ratem pelagoque dies occurrere aperto.
sed neque permissis iam fundere rector habenis
680vela neque eniti remis pote, cum super adsunt
Cyaneae. premit umbra ratem scopulique feruntur
comminus. hic ‹Iuno› praecepsque ex aethere Pallas
insiliunt pariter scopulos: hunc nata coërcet,
hunc coniunx Iovis, ut valido qui robore tauros
685sub iuga et invito detorquet in ilia cornu.
inde, velut mixtis Vulcanius ardor harenis
verset aquas, sic ima fremunt, fluctuque coacto
angitur et clausum scopulos super effluit aequor.
contra omnes validis tenui discrimine remis
690pergere iter mediosque ratem transferre per ictus.
saxa sed extremis tamen increpuere corymbis
parsque (nefas) deprensa iugis; nam cetera caelo
debita. conclamant Minyae, latera utraque quippe
dissilvisse putant. fugit ipse novissimus ictus
695Tiphys et ‹e› mediis sequitur freta rapta ruinis;
nec prius obsessum scopulis respexit ad aequor,
aut sociis temptata quies, Nigrantia quam iam
Litora longinquique exirent flumina Rhebae.
tunc fessas posuere manus, tunc arida anheli
700pectora, discussa quales formidine Averni
Alcides Theseusque comes pallentia iungunt
oscula, vix primis amplexi luminis oris.
nec vero ipse metus curasque resolvere ductor,
sed maria aspectans "heu qui datus iste deorum
705sorte labor nobis! serum ut veniamus ad amnem
Phasidis et mites" inquit "dent vellera Colchi,
unde per hos iterum montes fuga?" talia fundit
imperio fixos Iovis aeternumque revinctos
nescius. id fati certa nam lege manebat
710siqua per hos undis unquam ratis isset apertis.
Tum freta, quae longis fuerant impervia saeclis,
ad subitam stupuere ratem, Pontique iacentis
omne solum regesque patent gentesque repostae.
non alibi effusis cesserunt longius undis
715litora, nec, tantas quamuis Tyrrhenus et Aegon
volvat aquas, geminis totidem sunt Syrtibus undae.
nam super huc vastos tellus quoque congerit amnes.
non septemgemini memorem quas exitus Histri,
quas Tanais flavusque Tyres Hypanisque Novasque
720addat opes, quantosque sinus Maeotia laxent
aequora. flumineo sic agmine fregit amari
vim salis hinc Boreae cedens glaciantibus auris
Pontus et exorta facilis concrescere bruma.
utque vel immotos Ursae rigor invenit amnes
725vel freta versa vadis, hiemem sic unda per omnem
aut campo iacet aut tumido riget ardua fluctu,
atque hac Europam curvis anfractibus urget,
hac Asiam, Scythicum specie sinvatus in arcum.
illic umbrosae semper stant aequore nubes
730et non certa dies, primo nec sole profundum
solvitur aut vernis cum lux aequata tenebris,
sed redit extremo tandem in sua litora Tauro.
Iam Mariandynis advertit puppis harenis
atque celer terras regemque exquirit Echion
735dicta ferens, lectos (fama est si nominis unquam)
Haemoniae subiisse viros, det litora fessis.
adproperat Lycus auditis laetatus Achivis
ac simul Aesoniden omnemque in regia turbam
tecta trahit modo Bebryciis praefixa tropaeis,
740mitis et in mediis effatur talia Grais:
"haud temere est; fato divum reor ad mea vectos
litora vos, odium quibus atque eadem ira furentis
Bebryciae saevaque pares de gente triumphi.
certa fides animis, idem quibus incidit hostis.
745nos quoque, nos Amycum, tanto procul orbe remoti,
sensimus, et saevis frater mihi fusus harenis.
ultor ego, atque illuc cunctis accensus in armis
tunc aderam cum vos mediis contenta ferebant
vela fretis. illum in sanie taboque recenti
750vidimus aequoreo similem per litora monstro.
nec vero praecepta mihi suprema tyranni
fata queror bellove magis laetarer et armis
procubuisse meis, quam lege quod occidit ultus
ipse sua meritoque madent quod sanguine caestus."
755excipit Aesonides; "tuus ergo in montibus ignis
ille? tuas acies medio de gurgite vidi?"
fatur, et ostentans prolem Iovis "hic tibi Pollux
en" ait, "inviso solvit cui pectore poenas."
ille virum circa mirantia lumina volvit.
760festa dehinc mediis ineunt convivia tectis
communesque vocant superos, quorum eruta nutu
Bebrycia, et votis pariter praedaque fruuntur.