10

A

Alienum est omne quicquid, optando evenit.

Ab alio exspectes, alteri quod feceris.

Animus, vereri qui scit, scit tuto ingredi.

Auxilia humilia firma consensus facit.

5Amor animi arbitrio sumitur, non ponitur.

Aut amat aut odit mulier, nihil est tertium.

Ad tristem partem strenva est suspicio.

Ames parentem si aequus est: si aliter, feras.

Aspicere oportet quicquid possis perdere.

10Amici vitia si feras, facias tua.

Alienum aes homini ingenuo acerba est servitus.

Absentem laedit, cum ebrio qui litigat.

Amans iratus multa mentitur sibi.

Avarus ipse miseriae causa est suae.

15Amans, quid cupiat, scit; quid sapiat, non videt.

Amans quod suspicatur, vigilans somniat.

Ad calamitatem quilibet rumor valet.

Amor extorqueri non pote, elabi potest.

Ab amante lacrimis redimas iracundiam.

20Aperte mala cum est mulier, tum demum est bona.

Avarum facile capias, ubi non sis item.

Amare et sapere vix deo conceditur.

Avarus nisi cum moritur, nihil recte facit.

Aetas cinaedum celat, aetas indicat.

25Avarus damno potius quam sapiens dolet.

Avaro quid mali optes nisi: vivat diu?

Animo dolenti nihil oportet credere.

Aliena nobis, nostra plus aliis placent.

Amare iuveni fructus est, crimen seni.

30Anus cum ludit morti delicias facit.

Amoris vulnus idem sanat, qui facit.

Ad paenitendum properat, cito qui iudicat.

Aleator quanto in arte est, tanto est nequior.

Amor otiosae causa est sollicitudinis.

35Avidum esse oportet neminem, minime senem.

Animo virum pudicae, non oculo eligunt.

Amantis ius iurandum poenam non habet.

Amans ita ut fax agitando ardescit magis.

Amor ut lacrima ab oculo oritur in pectus cadit.

40Animo imperabit sapiens, stultus serviet.

Amicum an nomen habeas, aperit calamitas.

Amori finem tempus, non animus, facit.

Audendo virtus crescit, tardando timor.

Auxilium profligatis contumelia est.

45Affatim aequa cui fortuna est interitum longe effugit.

Avaro acerba poena natura est sua.

Avaro non est vita, sed mors longior.

Alienam qui orat causam, se culpat reum.

Assidua ei sunt tormenta qui se ipsum timet.

50Animo imperato, ne tibi animus imperet.

Animo ventrique imperare debet, qui frugi esse vult.

Aegre reprendas quod sinas consuescere.

Amico firmo nil emi melius potest.

(Amicis ita prodesto ne noceas tibi.)

55(Avarus animus nullo satiatur lucro.)

(Amici mores noveris, non oderis.)

B

Bis fiet gratum quod opus est si ultro offeras.

Bonarum rerum consuetudo pessima est.

Beneficium dare qui nescit iniuste petit.

60Bonum est fugienda adspicere in alieno malo.

Beneficium accipere libertatem est vendere.

Bona nemini hora est ut non alicui sit mala.

Bis emori est alterius arbitrio mori.

Beneficia plura recipit qui scit reddere.

65Bis peccas cum peccanti obsequium commodas.

Bonus animus laesus gravius multo irascitur.

Bona mors est homini vitae quae exstinguit mala.

Beneficium dando accepit qui digno dedit.

Blanditia non imperio fit dulcis venus.

70Bonus animus numquam erranti obsequium commodat.

Beneficium qui dedisse se dicit petit.

Benivoli coniunctio animi maxima est cognatio.

Beneficium saepe dare docere est reddere.

Bonitatis verba imitari maior malitia est.

75Bona opinio hominum tutior pecunia est.

Bonum quod est supprimitur, numquam exstinguitur.

Bis vincit qui se vincit in victoria.

Benignus etiam causam dandi cogitat.

Bis interimitur qui suis armis perit.

80Bene dormit qui non sentit quam male dormiat.

Bonorum crimen est officiosus miser.

Bona quae veniunt nisi sustineantur opprimunt.

Bona fama in tenebris proprium splendorem tenet.

Bene cogitata si excidunt non occidunt.

85Bene perdit nummos iudici cum dat nocens.

Bona imperante animo bono est pecunia.

Bonum ad virum cito moritur iracundia.

Brevissima esto memoria iracundiae.

Bona turpitudo est quae periclum vindicat.

90Bona comparat praesidia misericordia.

Beneficium dignis ubi des omnes obliges.

Brevis ipsa vita est sed malis fit longior.

Beneficia donari aut mali aut stulti putant.

Bene perdis gaudium ubi dolor pariter perit.

95Bene vixit is qui potuit cum volvit mori.

Bene audire alterum patrimonium est.

Boni est viri etiam in morte nullum fallere.

Bona causa nullum iudicem verebitur.

Bonus vir nemo est nisi qui bonus est omnibus.

C

100Consueta vitia ferimus, nova reprendimus.

Crudelis est in re adversa obiurgatio.

Cavendi nulla est dimittenda occasio.

Cui semper dederis ubi neges rapere imperes.

Crudelem medicum intemperans aeger facit.

105Cuius mortem amici exspectant vitam cives oderunt.

Cum inimico nemo in gratiam tuto redit.

Citius venit periclum cum contemnitur.

Casta ad virum matrona parendo imperat.

Cito ignominia fit superbi gloria.

110Consilio melius vincas quam iracundia.

Cuivis dolori remedium est patientia.

Cotidie damnatur qui semper timet.

Cum vitia prosunt, peccat qui recte facit.

Contumeliam nec fortis pote nec ingenuus pati.

115Conscientia animi nullas invenit linguae preces.

Comes facundus in via pro vehiculo est.

Cito improborum laeta ad perniciem cadunt.

Contemni sapienti gravius est quam stulto percuti.

Cotidie est deterior posterior dies.

120Crimen relinquit vitae qui mortem appetit.

Cogas amantem irasci amare si velis.

Contra imprudentem stulta est nimia ingenuitas.

Crudelis est non fortis qui infantem necat.

Consilium inveniunt multi sed docti explicant.

125Cave quicquam incipias quod paeniteat postea.

Cui omnes bene dicunt possidet populi bona.

Cui nolis saepe irasci irascaris semel.

Crudelis lacrimis pascitur non frangitur.

Caeci sunt oculi cum animus alias res agit.

130Caret periclo qui etiam cum est tutus cavet.

Cum ames non sapias aut cum sapias non ames.

Cicatrix conscientiae pro vulnere est.

Cunctis potest accidere quod cuivis potest.

Cave amicum credas nisi si quem probaveris.

135Contra felicem vix deus vires habet.

Cum das avaro praemium ut noceat rogas.

Cum se ipse vincit sapiens minime vincitur.

Contra hostem aut fortem oportet esse aut supplicem.

Cito culpam effugias si incurrisse paenitet.

140Cum periclo inferior quaerit quod superior occulit.

Consilium in dubiis remedium prudentis est.

Cum inimico ignoscis amicos gratis complures acquiris.

Contubernia sunt lacrimarum ubi misericors miserum adspicit.

Crebro ignoscendo facies de stulto improbum.

145(Cui plus licet quam par est plus vult quam licet.)

D

Discipulus est prioris posterior dies.

Damnare est obiurgare cum auxilio est opus.

Diu apparandum est bellum ut vincas celerius.

Dixeris male dicta cuncta cum ingratum hominem dixeris.

150De inimico non loquaris male sed cogites.

Deliberare utilia mora tutissima est.

Dolor decrescit ubi quo crescat non habet.

Didicere flere feminae in mendacium.

Discordia fit carior concordia.

155Deliberandum est saepe: statuendum est semel.

Difficilem habere oportet aurem ad crimina.

Dum est vita grata, mortis conditio optima est.

Damnum appellandum est cum mala fama lucrum.

Ducis in consilio posita est virtus militum.

160Dies quod donat timeas: cito raptum venit.

Dimissum quod nescitur non amittitur.

Deliberando discitur sapientia.

Deliberando saepe perit occasio.

Duplex fit bonitas simul accessit celeritas.

165Damnati lingua vocem habet, vim non habet.

Dolor animi nimio gravior est quam corporis.

Dulce etiam fugias fieri quod amarum potest.

Difficile est dolori convenire cum patientia.

Deos ridere credo cum felix vovet.

170Durum est negare superior cum supplicat.

Dissolvitur lex cum fit iudex misericors.

Dominari ex parte est cum superior supplicat.

Decima hora amicos plures quam prima invenit.

E

Etiam innocentes cogit mentiri dolor.

175Etiam in peccato recte praestatur fides.

Etiam celeritas in desiderio mora est.

Ex vitio alterius sapiens emendat suum.

Et deest et superest miseris cogitatio.

Etiam oblivisci quid sis interdum expedit.

180Ex hominum questu facta Fortuna est dea.

Effugere cupiditatem regnum est vincere.

Exsul ubi ei nusquam domus est sine sepulcro est mortuus.

Etiam qui faciunt oderunt iniuriam.

Eripere telum non dare irato decet.

185Exsilium patitur patriae qui se denegat.

Etiam capillus unus habet umbram suam.

Eheu quam miserum est fieri metuendo senem!

Etiam hosti est aequus qui habet in consilio fidem.

Excelsis multo facilius casus nocet.

190Extrema semper de ante factis iudicant.

Ex lite multa gratia fit formosior.

Etiam bonis malum saepe est adsuescere.

Est utique profunda ignorantia nescire quod pecces.

Etiam sine lege poena est conscientia.

195Errat datum qui sibi quod extortum est putat.

F

Fidem qui perdit, quo se servet reliquo?

Fortuna cum blanditur captatum venit.

Fortunam citius reperias quam retineas.

Formosa facies muta commendatio est.

200Frustra rogatur qui misereri non potest.

Fortuna unde aliquid fregit cassumst reficere.

Fraus est accipere quod non possis reddere.

Fortuna nimium quem fovet stultum facit.

Fatetur facinus is qui iudicium fugit.

205Felix improbitas optimorum est calamitas.

Feras non culpes quod mutari non potest.

Futura pugnant ne se superari sinant.

Furor fit laesa saepius patientia.

Fidem qui perdit nihil pote ultra perdere.

210Facilitas animi ad partem stultitiae rapit.

Fides in animum unde abiit vix umquam redit.

Fidem nemo umquam perdit nisi qui non habet.

Fortuna obesse nulli contenta est semel.

Fulmen est ubi cum potestate habitat iracundia.

215Frustra, cum ad senectam ventum est, repetas adulescentiam.

Falsum maledictum malevolum mendacium est.

Feminae naturam regere desperare est otium.

Feras difficilia ut facilia perferas.

Fortuna vitrea est: tum cum splendet frangitur.

220Feras quod laedit ut quod prodest perferas.

Facit gradum Fortuna quem nemo videt.

Fortuna plus homini quam consilium valet.

Frugalitas miseria est rumoris boni.

Famulatur dominus ubi timet quibus imperat.

225Facile invenies qui bene faciant cum qui fecerunt coles.

Frenos imponit linguae conscientia.

Felicitatem in dubiis virtus impetrat.

Falsum etiam est verum quod constituit superior.

G

Grave praeiudicium est, quod iudicium non habet.

230Gravissima est probi hominis iracundia.

Gravis animi poena est, quem post facti paenitet.

Gravis animus dubiam non habet sententiam.

Gravius malum omne est, quod sub aspectu latet.

Gravius nocet, quodcumque inexpertum accidit.

235Gravis est inimicus is, qui latet in pectore.

Gravissimum est imperium consuetudinis.

Grave crimen, etiam leviter cum est dictum, nocet.

Grave est, quod fronte laeta des, tristi accipi.

(Geminat peccatum, quem delicti non pudet.)

H

240Heu quam difficilis gloriae custodia est!

Homo extra corpus est suum cum irascitur.

Heu quam est timendus qui mori tutum putat!

Homo qui in homine calamitoso est misericors meminit sui.

Honesta turpitudo est pro causa bona

245Habet in adversis auxilia qui in secundis commodat.

Heu quam miserum est ab eo laedi de quo non possis queri!

Hominem experiri multa paupertas iubet.

Heu dolor quam miser est qui in tormento vocem non habet!

Heu quam multa paenitenda incurrunt vivendo diu!

250Heu quam miserum est discere servire ubi sis doctus dominari!

Habet suum venenum blanda oratio.

Homo totiens moritur quotiens amittit suos.

Homo semper aliud, Fortuna aliud cogitat.

Honestus rumor alterum est patrimonium.

255Homo ne sit sine dolore fortunam invenit.

Honeste servit qui succumbit tempori.

Homo vitae commodatus non donatus est.

Heredis fletus sub persona risus est.

Heredem ferre utilius est quam quaerere.

260Habent locum maledicti crebrae nuptiae.

Honeste parcas improbo ut parcas probo.

Humanitatis optima est certatio.

Honos honestum decorat, inhonestum notat.

Heu, conscientia animi gravis est servitus!

265Hominem etiam frugi flectit saepe occasio.

Homini tum deest consilium cum multa invenit.

Humilis nec alte cadere nec graviter potest.

Honestum laedis cum pro indigno intervenis.

I

Inferior rescit quicquid peccat superior.

270Inimicum ulcisci vitam accipere est alteram.

Invitum cum retineas, exire incites.

Ingenuitatem laedas cum indignum roges.

In nullum avarus bonus est, in se pessimus.

Inopi beneficium bis dat qui dat celeriter.

275Inopiae desunt multa, avaritiae omnia.

Instructa inopia est in divitiis cupiditas.

Invitat culpam qui peccatum praeterit.

Iucundum nihil est nisi quod reficit varietas.

Ingenuitas non recipit contumeliam.

280Irritare est calamitatem cum te felicem voces.

Impune pecces in eum qui peccat prior.

Ingratus unus omnibus miseris nocet.

In miseria vita etiam contumelia est.

Ita amicum habeas, posse ut facile fieri hunc inimicum putes.

285Invidiam ferre aut fortis aut felix potest.

In amore semper mendax iracundia est.

Invidia tacite sed inimice irascitur.

Iratum breviter vites, inimicum diu.

Iniuriarum remedium est oblivio.

290Iracundiam qui vincit hostem superat maximum.

lactum tacendo crimen facias acrius.

In malis sperare bene nisi innocens nemo solet.

In iudicando criminosa est celeritas.

Inimicum quamuis humilem docti est metuere.

295In calamitoso risus etiam iniuria est.

Iudex damnatur cum nocens absolvitur.

Ignoscere hominum est nisi pudet cui ignoscitur.

In rebus dubiis plurimi est audacia.

Illo nocens se damnat quo peccat die.

300Ita crede amico ne sit inimico locus.

Iratus etiam facinus consilium putat.

Invidia id loquitur quod videt non quod subest.

Iniuriam aures facilius quam oculi ferunt.

Iacet omnis virtus fama nisi late patet.

305Ignis calorem suum etiam in ferro tenet.

In venere semper certat dolor et gaudium.

In amore forma plus valet quam auctoritas.

Ingrata sunt beneficia quibus comes est metus.

Imprudens peccat quem peccati paenitet.

310Inertia indicatur cum fugitur labor.

Iratus cum ad se rediit sibi tum irascitur.

In amore saepe causa damni quaeritur.

Iucunda macula est ex inimici sanguine.

In venere semper dulcis est dementia.

315In misero facile fit potens iniuria.

Interdum habet stultitiae partem facilitas.

Inertia est laboris excusatio.

Iniuriam facilius facias quam feras.

Iratus nihil non criminis loquitur loco.

320Incertus animus dimidium est sapientiae.

In turpi re peccare bis delinquere est.

Ingenuus animus non fert vocis verbera.

Iniuriam ipse facias ubi non vindices.

Is minimum eget mortalis qui minimum cupit.

325Inimici ad animum nullae conveniunt preces.

Inimico exstincto exitium lacrimae non habent.

Ibi semper est victoria ubi concordia est.

Iter est quacumque dat prior vestigium.

Ibi pote valere populus ubi leges valent.

330Insanae vocis numquam libertas tacet.

Improbe Neptunum accusat qui iterum naufragium facit.

L

Loco ignominiae est apud indignum dignitas.

Laus nova nisi oritur, etiam vetus amittitur.

Laeso doloris remedium inimici est dolor.

335Levis est Fortuna: cito reposcit quod dedit.

Lex universa est quae iubet nasci et mori.

Lucrum sine damno alterius fieri non potest.

Lascivia et laus numquam habent concordiam.

Legem nocens veretur, Fortunam innocens.

340Libido, non iudicium est, quod levitas sapit.

Libido cunctos etiam sub vultu domat.

Longum est quodcumque flagitavit cupiditas.

Lapsus ubi semel sis, sit tua culpa, si iterum cecideris.

Lex videt iratum, iratus legem non videt.

345Legem solet obliviscier iracundia.

Locis remotis qui latet lex est sibi.

Late ignis lucere, ut nihil urat, non potest.

Licentiam des linguae cum verum petas.

Lucrum est dolorem posse damno exstinguere.

M

350Malignos fieri maxime ingrati docent.

Multis minatur qui uni facit iniuriam.

Mora omnis odio est sed facit sapientiam.

Mala causa est quae requirit misericordiam.

Mori est felicis antequam mortem invoces.

355Miserum est tacere cogi quod cupias loqui.

Miserrima est fortuna quae inimico caret.

Malus est vocandus qui sua est causa bonus.

Malus bonum ubi se simulat tunc est pessimus.

Metus cum venit, rarum habet somnus locum.

360Mori necesse est, sed non quotiens volveris.

Male geritur quicquid geritur fortunae fide.

Mortuo qui mittit munus, nil dat illi, adimit sibi.

Minus est quam servus dominus qui servos timet.

Magis fidus heres nascitur quam scribitur.

365Malo in consilio feminae vincunt viros.

Mala est voluntas ad alienam adsuescere.

Maximo periclo custoditur quod multis placet.

Mala est medicina, ubi aliquid naturae perit.

Malae naturae numquam doctore indigent.

370Misereri scire sine periclo est vivere.

Male vivunt qui se semper victuros putant.

Male dictum interpretando facias acrius.

Male secum agit aeger medicum qui heredem facit.

Minus decipitur cui negatur celeriter.

375Mutat se bonitas irritata iniuria.

Mulier cum sola cogitat male cogitat.

Male facere qui vult numquam non causam invenit.

Malivolus semper sua natura vescitur.

Multos timere debet quem multi timent.

380Male imperando summum imperium amittitur.

Mulier quae multis nubit multis non placet.

Malivolus animus abditos dentes habet.

Medicina calamitatis est aequanimitas.

Muliebris lacrima condimentum est malitiae.

385Metum respicere non solet quicquid iuvat.

Malo etiam parcas, si una periturus bonus.

Magnum secum affert crimen indignatio.

Malus etsi obesse non potest tamen cogitat.

Mage valet qui nescit quod calamitas valet.

390Mora cogitationis diligentia est.

Multa ignoscendo fit potens potentior.

Multis placere quae cupit culpam cupit.

Minimum eripit Fortuna cum minimum dedit.

Meretrix est instrumentum contumeliae.

395Malus bonum ad se numquam consilium refert.

Manifesta causa secum habet sententiam.

Multorum calamitate vir moritur bonus.

Metus improbos compescit non clementia.

Muneribus est, non lacrimis, meretrix misericors.

400Metuendum est semper, esse cum tutus velis.

Mors infanti felix, iuveni acerba, nimis sera est seni.

Malam rem cum velis honestare improbes.

Malum est consilium quod mutari non potest.

Malitia unius cito fit male dictum omnium.

405Mortem ubi contemnas viceris omnes metus.

Misera est voluptas ubi pericli memoria est.

Male vincit is quem paenitet victoriae.

Misericors civis patriae est consolatio.

Malitia ut peior veniat se simulat bonam.

410Malus animus in secreto peius cogitat.

Mutare quod non possis, ut natum est, feras.

Multa ante temptes quam virum invenias bonum.

Miserrimum est arbitrio alterius vivere.

Mansueta tutiora sunt sed serviunt.

415Mala mors necessitatis contumelia est.

Minus saepe pecces si scias quid nescias.

Malus quicumque in poena est praesidium est bonis.

Mala est inopia ex copia quae nascitur.

Monere non punire stultitiam decet.

420Multo turpius damnatur cui in delicto ignoscitur.

(Malum ne alienum feceris tuum gaudium.)

N

Nihil agere semper infelici est optimum.

Nihil peccant oculi, si animus oculis imperat.

Nihil proprium ducas quicquid mutari potest.

425Non cito ruina obteritur qui rimam timet.

Nullus est tam tutus quaestus quam quod habeas parcere.

Nescias quid optes aut quid fugias: ita ludit dies.

Numquam periclum sine periclo vincitur.

Nulla tam bona est fortuna de qua nihil possis queri.

430Nusquam melius morimur homines quam ubi libenter viximus.

Negandi causa avaro numquam deficit.

Naturam abscondit cum improbus recte facit.

Non turpis est cicatrix quam virtus parit.

Numquam ubi diu fuit ignis defecit vapor.

435Necesse est minima maximorum esse initia.

Non corrigit, sed laedit, qui invitum regit.

Nimia concedendo interdum fit stultitia stultior.

Nihil magis amat cupiditas quam quod non licet.

Nisi vindices delicta, improbitatem adiuves.

440Nulli facilius quam malo invenies parem.

Nihil non acerbum prius quam maturum fuit.

Nocere posse et nolle laus amplissima est.

Non vincitur, sed vincit, qui cedit suis.

Necessitas dat legem, non ipsa accipit.

445Nescio quid agitat, cum bonum imitatur malus.

Nulla hominum maior poena est quam infelicitas.

Non novit virtus calamitati cedere.

Necessitas ab homine quae vult impetrat.

Necessitati quodlibet telum utile est.

450Nocere casus non solet constantiae.

Non pote non sapere qui se stultum intellegit.

Necessitas egentem mendacem facit.

Non facile solus serves quod multis placet.

Necessitas quod poscit nisi des eripit.

455Nocens precatur, innocens irascitur.

Nec vita nec fortuna hominibus perpes est.

Non semper aurem facilem habet felicitas.

Numquam non miser est qui quod timeat cogitat.

Ni qui scit facere insidias nescit metuere.

460Negat sibi ipse qui quod difficile est petit.

Nimium altercando veritas amittitur.

Nullo in loco male audit misericordia.

Necessitas quod celat frustra quaeritur.

Necessitas quam pertinax regnum tenet!

465Nemo immature moritur qui moritur miser.

Nocentem qui defendit sibi crimen parit.

Nihil non aut lenit aut domat diuturnitas.

Nihil turpe ducas pro salutis remedio.

Noli contemnere ea quae summos sublevant.

470Nihil aliud scit necessitas quam vincere.

Nemo timendo ad summum pervenit locum.

Nisi per te sapias, frustra sapientem audias.

Necessitati sapiens nihil umquam negat.

Non facile de innocente crimen fingitur.

475Nimium boni est in morte cum nihil est mali.

Ni gradus servetur, nulli tutus est summus locus.

Nihil est miserius quam ubi pudet quod feceris.

Nec mortem effugere quisquam nec amorem potest.

Necessitatem ferre non flere addecet.

480Nusquam facilius culpa quam in turba latet.

Non leve beneficium praestat qui breviter negat.

(Non est beatus, esse se qui non putat.)

O

Omnis voluptas, quemcumque arrisit, nocet.

Obsequium benevoli animi finem non habet.

485O vita misero longa, felici brevis!

Obiurgari in calamitate gravius est quam calamitas.

O dulce tormentum ubi reprimitur gaudium!

Omnes aequo animo parent ubi digni imperant.

Occidi est pulchrum, ignominiose ubi servias.

490O tacitum tormentum animi conscientia!

Optime positum est beneficium bene ubi meminit qui accipit.

Obsequio nuptae cito fit odium paelicis.

Occasio receptus difficiles habet.

O pessimum periclum quod opertum latet!

495Omnes cum occulte peccant, peccant ocius.

Occasio aegre offertur, facile amittitur.

Oculi occulte amorem incipiunt, consuetudo perficit.

P

Probus libertus sine natura est filius.

Prodesse qui vult nec potest, aeque est miser.

500Pericla timidus etiam quae non sunt videt.

Pudor doceri non potest, nasci potest.

Plus est quam poena sinere miserum vivere.

Pudorem alienum qui eripit perdit suum.

Patientia animi occultas divitias habet.

505Peiora multo cogitat mutus dolor.

Pecunia una regimen est rerum omnium.

Pudor dimissus numquam redit in gratiam.

Perdendi finem nemo nisi egestas facit.

Poena ad malum serpens iam cum properat venit.

510Plus est quam poena iniuriae succumbere.

Pro medicina est dolor dolorem qui necat.

Patiens et fortis se ipsum felicem facit.

Prospicere in pace oportet quod bellum iuvet.

Parens iratus in se est crudelissimus.

515Perdit non donat qui dat nisi sit memoria.

Probi delicta neglegens, leges teras.

Pars benefici est quod petitur si belle neges.

Properare in iudicando est crimen quaerere.

Populi est mancipium quisquis patriae est utilis.

520Per quae sis tutus illa semper cogites.

Perfugere ad inferiorem se ipsum est tradere.

Peccatum amici veluti tuum recte putes.

Potens misericors publica est felicitas.

Praesens est semper absens qui se ulciscitur.

525Perfacile quod vota imperant felix facit.

Poenam moratur improbus, non praeterit.

Perdidisse ad assem mallem quam accepisse turpiter.

Paucorum est intellegere quid donet deus.

Perenne coniugium animus, non corpus, facit.

530Pereundi scire tempus adsidue est mori.

Potenti irasci sibi periclum est quaerere.

Peccare pauci nolunt, nulli nesciunt.

Paucorum improbitas est multorum calamitas.

Pro dominis peccare etiam virtutis loco est.

535Patiendo multa venient quae nequeas pati.

Paratae lacrimae insidias non fletum indicant.

Peccatum extenuat qui celeriter corrigit.

Pudorem habere servitus quodammodo est.

Potest uti adversis numquam felicitas.

540Prudentis vultus etiam sermonis loco est.

Probo beneficium qui dat ex parte accipit.

Pudor si quem non flectit, non frangit timor.

Poena allevatur ubi relaxatur dolor.

Plures tegit Fortuna quam tutos facit.

545Post calamitatem memoria alia est calamitas.

Probo bona fama maxima est hereditas.

Pericla qui audet ante vincit quam accipit.

Perpetuo vincit qui utitur clementia.

Plures amicos mensa quam mens concipit.

550Prudentis est irascier sero et semel.

Per quem sis clarus illi quod sis imputes.

Poenae sat est qui laesit cum supplex venit.

Q

Quamuis non rectum, quod iuvat, rectum putes.

Quisquis nocere didicit, meminit, cum potest.

555Qui metuit contumeliam, raro accipit.

Quam miserum est mortem cupere nec posse emori.

Qui pro innocente dicit satis est eloquens.

Qui cum dolet blanditur post tempus sapit.

Quod timeas citius quam quod speres evenit.

560Quod vult cupiditas cogitat, non quod decet.

Quicquid conaris, quo pervenias cogites.

Qui bene dissimulat citius inimico nocet.

Quod semper est paratum non semper iuvat.

Quodcumque celes ipse tibi fias timor.

565Qui ius iurandum servat quovis pervenit.

Quod aetas vitium posuit aetas auferet.

Quemcumque quaerit calamitas facile invenit.

Quod periit quaeri pote, reprendi non potest.

Quam miserum officium est quod successum non habet!

570Quam miser est cui est ingrata misericordia!

Quam miserum est cogi opprimere quem salvum velis!

Quem fama semel oppressit vix restituitur.

Quod vix contingit ut voluptatem parit!

Quam miserum est id quod pauci habent amittere!

575Qui in vero dubitat male agit cum deliberat.

Qui timet amicum, amicus ut timeat, docet.

Quicquid vindicandum est, omnis optima est occasio.

Quam miserum auxilium est ubi nocet quod sustinet!

Qui pote consilium fugere sapere idem potest.

580Qui ulcisci dubitat improbos plures facit.

Qui obesse cum potest non vult prodest tibi.

Quicquid bono concedas, des partem tibi.

Quod nescias cui serves stultum est parcere.

Quae vult videri bella nimis, nulli negat.

585Qui debet limen creditoris non amat.

Qui pote transferre amorem pote deponere.

Qui culpae ignoscit uni suadet pluribus.

Quod improbis eripitur donatur probis.

Qui sibi non vivit aliis merito est mortuus.

590Quicquid fit cum virtute fit cum gloria.

Qui exspectat ut rogetur officium levat.

Qui timet amicum vim non novit nominis.

Qui non potest celare vitium non facit.

Qui omnes insidias timet in nullas incidit.

595Quam malus est culpam qui suam alterius facit!

Qui docte servit partem dominatus tenet.

Qui se ipse laudat cito derisorem invenit.

Quam miserum est bene quod feceris factum queri!

Quam est felix vita quae sine odiis transiit!

600Quicquid futurum est summum ab imo nascitur.

Quam miserum est ubi consilium casu vincitur!

Quicquid fortuna exornat cito contemnitur.

Quicquid plus quam necesse est possideas premit.

Qui pote nocere timetur cum etiam non adest.

605Quem bono tenere non potueris, contineas malo.

Quod senior loquitur omnes consilium putant.

Quam miserum est, ubi te captant, qui defenderent!

Quod quisque amat laudando commendat sibi.

Quem diligas etiam queri de ipso malum est.

610Qui venit ut noceat semper meditatus venit.

Quis miserum sciret, verba nisi haberet dolor?

Quam miserum est cum se renovat consumptum malum!

Quanto serius peccatur tanto incipitur turpius.

Quam miser est qui excusare sibi se non potest!

615Quo caveas, cum animus aliud verba aliud petunt?

Qui invitus servit, fit miser, servit tamen.

Quod est timendum decipit si neglegas.

Quid tibi pecunia opus est, si uti non potes?

Quod fugere credas saepe solet occurrere.

620Quamuis acerbus qui monet nulli nocet.

Qui numerosis studet amicis is etiam inimicos ferat.

Qui semet accusat ab alio non potest criminari.

Qui dormientem necat absentem ulciscitur.

Quod est venturum sapiens ut praesens cavet.

625Quem diligas, ni recte moneas, oderis.

(Quod vult, habet, qui velle, quod satis est, potest.)

R

Ratione, non vi vincenda adulescentia est.

Rei nulli prodest mora nisi iracundiae.

Reus innocens fortunam, non testem timet.

630Rarum esse oportet, quod diu carum velis.

Rapere est accipere, quod non possis reddere.

Regnat, non regitur, qui nil, nisi quod vult, facit.

Rivalitatem non amat victoria.

Ruborem amico excutere amicum est perdere.

635Rex esse nolim, ut esse crudelis velim.

Res quanto est maior, tanto est insidiosior.

Roganti melius quam imperanti pareas.

Respicere nil consuevit iracundia.

Rapere est, non petere, quicquid invito auferas.

640Remedium frustra est contra fulmen quaerere.

Rogare officium servitus quodammodo est.

Reddit, non perdit, qui, quod alienum est, refert.

S

Semper iratus plus se posse putat quam possit.

Spes est salutis ubi hominem obiurgat pudor.

645Suadere primum dein corrigere benivoli est.

Sapiens contra omnes arma fert cum cogitat.

Sanctissimum est meminisse cui te debeas.

Stulti timent fortunam, sapientes ferunt.

Sensus, non aetas, invenit sapientiam.

650Semper beatam se putat benignitas.

Sapiens locum dat requiescendi iniuriae.

Solet esse in dubiis pro consilio temeritas.

Semper consilium tunc deest cum opus est maxime.

Sapiens quod petitur, ubi tacet, breviter negat.

655Semper plus metuit animus ignotum malum.

Secunda in paupertate fortuna est fides.

Si nihil velis timere, metuas omnia.

Summissum imperium non tenet vires suas.

Secundus est a matre nutricis dolor.

660Sibi supplicium ipse dat quem admissi paenitet.

Suum sequitur lumen semper innocentia.

Stultum est ulcisci velle alium poena sua.

Sibi primum auxilium eripere est leges tollere.

Suis qui nescit parcere inimicis favet.

665Sine dolore est vulnus quod ferendum est cum victoria.

Semper metuendo sapiens evitat malum.

Stultum est queri de adversis, ubi culpa est tua.

Solet hora quod multi anni abstulerunt reddere.

Spina etiam grata est ex qua spectatur rosa.

670Stultum est vicinum velle ulcisci incendio.

Stultum facit Fortuna quem vult perdere.

Spes inopem, res avarum, mors miserum levat.

Se damnat iudex innocentem qui opprimit.

Sibi ipsa improbitas cogit fieri iniuriam.

675Satis est beatus qui potest cum vult mori.

Solet sequi laus, cum viam fecit labor.

Socius fit culpae qui nocentem sublevat.

Suspicio sibi ipsa rivales parit.

Semper metuendum quicquid irasci potest.

680Seditio civium hostium est occasio.

Salutis causa bene fit homini iniuria.

Stultitia est insectari quem di diligunt.

Sat magna usura est pro beneficio memoria.

Sero in periclis est consilium quaerere.

685Sua servat qui salva esse vult communia.

Satis est superare inimicum, nimium est perdere.

Suspiciosus omnium damnat fidem.

Suspicio probatis tacita iniuria est.

Superari a superiore pars est gloriae.

690Supplicem hominem opprimere virtus non est sed crudelitas.

Sat est disertus e quo loquitur veritas.

T

Thesaurum in sepulcro ponit, qui senem heredem facit.

Taciturnitas stulto homini pro sapientia est.

Tam deest avaro, quod habet, quam quod non habet.

695Tarde, sed graviter sapiens mens irascitur.

Tuti sunt omnes, unus ubi defenditur.

Temptando cuncta caeci quoque tuto ambulant.

Tam de se iudex iudicat quam de reo.

V

Ubi fata peccant, hominum consilia excidunt.

700Voluptas e difficili data dulcissima est.

Ubi omnis vitae metus est, mors est optima.

Unus deus poenam affert, multi cogitant.

Ubi peccat aetas maior, male discit minor.

Ubi nihil timetur, quod timeatur nascitur.

705Ubi sis cum tuis et absis, patriam non desideres.

Verum est quod pro salute fit mendacium.

Ubicumque pudor est, semper ibi sancta est fides.

Utilius ferrum est in sulco quam orichalcum est in proelio.

Ubi innocens formidat damnat iudicem.

710Voluntas impudicum non corpus facit.

Virtuti melius quam fortunae creditur.

Verbum omne refert in quam partem intellegas.

Virum bonum natura non ordo facit.

Ubi coepit ditem pauper imitari, perit.

715Veterem ferendo iniuriam invites novam.

Virtutis spolia cum videt, gaudet labor.

Virtutis vultus partem habet victoriae.

Virtute quod non possis blanditia auferas.

Utrumque casum adspicere debet qui imperat.

720Voluptas tacita metus est mage quam gaudium.

Viri boni est nescire facere iniuriam.

Vultu an natura sapiens sis, multum interest.

Virtuti amorem nemo honeste denegat.

Ubi libertas cecidit, audet libere nemo loqui.

725Vita otiosa regnum est et curae minus.

Ubi omnes peccant, spes querelae tollitur.

Ut plures corrigantur, rite pauci eliduntur.

Virtutis omnis impedimentum est timor.

Ubi iudicat qui accusat, vis non lex valet.

730Ubi emas aliena, caveas ne vendas tua.

Ubi peccatum cito corrigitur, fama solet ignoscere.

Ubi innocens damnatur, pars patriae exsulat.

Vincere est honestum, opprimere acerbum, pulchrum ignoscere.

(Velox consilium sequitur paenitentia.)