Āltĕră lūx haūd laētă vĭrīs ēmērsĭt Ŏlŷmpō:
Ārgŏlĭcūs mōrbīs fātīsquĕ răpācĭbŭs Īdmōn
lābĭtŭr ēxtrēmī sĭbĭ tūm nōn īnscĭŭs aēvī.
āt mĕmŏr Aēsŏnĭdēs nĭmĭūm iām vēră lŏcūtī
Phīnĕŏs hīnc ălĭōs rāptō păvĕt Īdmŏnĕ lūctūs.5
tūm cŏmĭtī pĭă iūstă tŭlīt caēlātăquĕ mūltā
ārtĕ Dŏlīŏnĭī dōnāt vēlāmĭnă rēgīs,
hōspĕs hŭmūm sēdēmquĕ Lўcūs. flēns ārmă rĕvēllīt
Īdmŏnĭs ē cēlsā Mōpsūs rătĕ; rōbŏră caēdūnt
pārs sīlvīs pōrtāntque āraē, pārs aūgŭrĭs ālbā10
frōndĕ ‹căpūt› vīttīsquĕ lĭgānt, pŏsĭtūmquĕ fĕrētrō
cōngĕmŭērĕ; dĭēs sĭmŭl ēt sŭŭs ādmŏnĕt ōmnēs.
Ēcce īntēr lăcrĭmās īntērque ēxtrēmă vĭrōrūm
mūnĕră, quēm cūrsūs pĕnĕs īmpĕrĭūmquĕ cărīnaē,
Tīphўn ăgīt vĭŏlēntă lŭēs, cūnctīquĕ păvōrĕ15
āttŏnĭtī fūndūnt maēstās ād sīdĕră vōcēs:
"ārquĭpŏtēns ādvērtĕ, prĕcōr, nūnc dēnĭque Ăpōllŏ;
hōc, pătĕr, hōc nōbīs rĕfŏvē căpŭt, ūllă lăbōrīs
sī nōstrī tē cūră mŏvēt, quī cārdĭnĕ sūmmō
vērtĭtŭr ātque ōmnīs mănĭbūs nūnc pēndĕt ăb ūnīs."20
dīctă dăbānt vēntīs nēc dēbĭtă fātă mŏvēbānt.
quālēm praēcĭpĭtī grăvĭdūm iām sōrtĕ părēntēm
nātōrūm flēt pārvă mănūs trĕpĭdīquĕ prĕcāntūr
dūrĕt ŭt īnvălĭdīs ĕt ădhūc gĕnĭtōrĭs ĕgēnīs,
haūd ălĭtēr sŏcĭī sūprēmo īn tēmpŏrĕ Tīphŷn25
ānte ălĭōs sŭpĕrēssĕ vŏlūnt. mōrs frīgĭdă cōntrā
ūrgĕt, ĕt īllĕ rĕcēns ŏcŭlīs īntērvŏlăt Īdmōn.
ēxănĭmūm frūstrā Mĭnўaē clāmōrĕ mŏrāntūr
āvēllīquĕ nĕgānt: vīx mēmbră rĭgēntĭă tāndēm
īmpŏsŭērĕ rŏgō lăcrĭmāsque ēt mūnĕră flāmmīs30
vānă fĕrūnt; crēscīt dōnīs fērālĭs ăcērvūs.
ūt vēro āmplēxūs fēssī rūpērĕ sŭprēmōs
ēt răpĭdaē sōnvērĕ făcēs, tūnc īpsă crĕmārī
vīsă rătīs mĕdĭōquĕ vĭrōs dēpōnĕrĕ pōntō.
nōn tŭlĭt Aēsŏnĭdēs gĕmĭnīs flāgrāntĭă cērnēns35
cōrpŏră cāră rŏgīs, sēd pēctŏrĕ dūctŏr ăb īmō
tālĭă vōcĕ gĕmīt: "quīd tāntum īnfēnsă rĕpēntĕ
nūmĭnă? quās nōstrī poēnās mĕrŭērĕ lăbōrēs?
bīnă (nĕfās) tūtō părĭtēr mĭhĭ fūnĕră sūrgūnt
lītŏrĕ; māgna ădĕō cŏmĭtūm nŭmĕrōsăquĕ pūbēs?40
aūt sŏcĭōs răpĭt ātră dĭēs, aūt īpsĕ rĕlīnquō
sōntĭbŭs īmpūlsūs Fŭrĭīs. ŭbĭ Tīphўs? ŭbi Īdmōn
fātă cănēns? ŭbĭ mōnstrĭfĕraē pār īllĕ nŏvērcaē?
tē sĭnĕ, Thēspĭădē, nōs ūllă mŏvēbĭmŭs ūltrā
aēquŏră? nēc sūmmā spĕcŭlāntēm pūppĕ vĭdēbō45
Plēĭădūmquĕ glŏbōs ĕt ăgēntēs nōctĭbŭs Ārctōs?
cuī Mĭnўās cārāmquĕ rătēm, cuī sīdĕră trādīs?
cārpĕrĕ sēcūrās quīs iām iŭbĕt Aēsŏnă nōctēs?
hōc lăbŏr, hōc dūlcī tŏtĭēns fraūdātă sŏpōrĕ
lūmĭna ĕt ādmōtīs nĭmĭūm mēns ānxĭă Cōlchīs50
prōfŭĭt? heū quāntūm Phāsīs, quāntum Aēă rĕcēssīt!
nūnc quŏquĕ, sī tĕnŭī sŭpĕrānt ĭn ĭmāgĭnĕ cūraē,
ādsīs ūmbră, prĕcōr, vēntūrī praēscĭă caēlī
rēctōrēmquĕ tŭaē mŏnĕās rătĭs." haēc ŭbĭ fātūs,
sōlă vĭrūm flāmmīs vīdīt lābēntĭbŭs ōssă.55
"quōd tămĕn ēxtērnīs ūnūm sōlāmĕn ĭn ōrīs
rēstăt" ăīt, "cārās hŭmŭs haēc nōn dīvĭdăt ūmbrās
ōssăquĕ nēc tŭmŭlō nēc sēpărĕ cōntĕgăt ūrnā,
sēd sĭmŭl, ūt iūnctīs vēnīstĭs ĭn aēquŏră fātīs."
haūd mŏră, rēlĭquĭās sŏcĭī dēflētăquĕ mīscēnt60
nōmĭnă; tūm vīvō frōndēns ē caēspĭtĕ tēllūs
āggĕrĭtūr, cĭnĕrēmquĕ Lўcō cōmmēndăt Ĭāsōn.
Maēsti ōmnēs dŭbĭīquĕ, rătēm fīdīssĭmă cūiūs
dēxtră rĕgāt. sĭmŭl Āncaēūs sōllērsquĕ pĕtēbāt
Naūplĭŭs. Ērgīnūm fātō vŏcăt īpsă mŏnēntī65
quērcŭs, ĕt ād tōnsās vīctī rĕdĭērĕ măgīstrī.
āc vĕlŭt īllĕ, grĕgīs cēssīt cuī rēgĭă, taūrūs
fērtŭr ŏvāns; hūnc ōmnĭs hŏnōs, hūnc ōmnĭs ĭn ūnūm
trānsĭt ămōr: prīmō laētūs sīc tēmpŏrĕ rēctōr
īngrĕdĭtūr cūrsūs; ĕtĕnīm dāt cāndĭdă cērtām70
nōx Hĕlĭcēn. iām prōră frĕtūm cōmmōvĕrăt ēt iām
pūppĕ sĕdēns dīrās dīmīsĕrăt āncŏră tērrās.
Īndĕ prĕmēntĕ Nŏtō trīstēs Ăchĕrūsĭdŏs ōrās
praētĕrĭt ēt fēstā vūlgātūm nōctĕ Lўaēī
Cāllĭchŏrōn; nēc vānă fĭdēs: hīs Bācchŭs ĭn ūndīs75
āblŭĭt ēōō rōrāntēs sānguĭnĕ thŷrsōs.
īllūm pōst ăcĭēs Rūbrīquĕ nŏvīssĭmă claūstră
aēquŏrĭs hīc rĕsĭdēs thĭăsōs, hīc aēră mŏvēntēm
ūdăquĕ pāmpĭnĕā nēctēntēm cōrnŭă vīttā
nūnc ĕtĭām mĕmĭnīstĭs, ăquaē, Boēōtĭă quālēm80
Thŷiăs ĕt īnfēlīx cŭpĕrēt vīdīssĕ Cĭthaērōn.
Fāmă pĕr ēxtrēmōs quīn iām vŏlăt īmprŏbă mānēs
īntĕrĕa ēt māgnīs nātōrūm laūdĭbŭs īmplēt,
āddĭtă iāmquĕ frĕtīs rĕpĕtēns frĕtă iāmquĕ pătēntēs
Cŷănĕās. ārdēnt ăvĭdōs āttōllĕrĕ vūltūs85
quōs pĭĕtās vēl tāngĭt ădhūc quōs aēmŭlă vīrtūs.
fāta īmmōtă mănēnt; ūnūm, quī lītŏre ĭn īllō
cōndĭtŭs, ād cāraē mīttūnt spēctācŭlă tūrbaē.
īt Sthĕnĕlūs. quālēm Māvōrtĭă vīdĭt Ămāzōn
cūmquĕ sŭīs, cŏmĭtem Ālcīdēs ūt cōndĭdĭt, ārmīs,90
tālĭs ăb aēquŏrĕī cōnsūrgēns āggĕrĕ būstī
ēmĭcŭīt; fūlsēre ūndaē, sōl māgnŭs ŭt ōrbēm
tōllĕrĕt aūt nūbēm quătĕrēt pŏlŭs. ātque ĕă vīxdūm
vīsă vĭrīs ātrā nōx prōtĭnŭs ābstŭlĭt ūmbrā.
īllĕ dŏlēns āltūm rĕpĕtīt chăŏs. ōmĭnă Mōpsūs95
dūm stŭpĕt, īn prīmā tŭmŭlūm prŏcŭl āspĭcĭt āctā
ōbnūbēnsquĕ căpūt cĭnĕrī dāt vīnă vŏcātō.
cārmĭnă quīn ĕtĭām vīsōs plācāntĭă mānēs
Ōdrўsĭūs dūx rītĕ mŏvēt mīxtōquĕ sŏnāntēm
pērcŭtĭt ōrĕ lўrām nōmēnquĕ rĕlīnquĭt hărēnīs.100
Āltĭŭs hīnc vēntōs rĕcĭpīt rătĭs, āc fŭgĭt ōmnĕ
Crōbĭălī lătŭs ēt fātīs tĭbĭ, Tīphў, nĕgātūm
Pārthĕnĭum, ānte ălĭōs Trĭvĭaē quī crēdĭtŭr āmnīs
fīdŭs ĕt Īnōpī mātērnā grātĭŏr ūndā.
mōx ĕtĭām Crōmnaē iŭgă pāllēntēmquĕ Cўtōrōn105
tēquĕ cĭtā pĕnĭtūs cōndūnt, Ĕrўthīă, cărīnā.
iāmquĕ rĕdūcēbāt nōctēm pŏlŭs: āltă Cărāmbīs
rādĭtŭr ēt māgnaē pĕlăgō trĕmĭt ūmbră Sĭnōpēs.
Āssўrĭōs cōmplēxă sĭnūs stăt ŏpīmă Sĭnōpē,
nŷmphă prĭūs blāndōsquĕ Iŏvīs quaē lūsĕrăt īgnēs110
caēlĭcŏlīs īmmōtă prŏcīs: dēcēptŭs ămātaē
fraūdĕ dĕaē nēc sōlŭs Hălŷs nēc sōlŭs Ăpōllŏ.
Āddĭdĭt hīc cāsū cŏmĭtēs fōrtūnă bĕnīgnō
Aūtŏlўcūm Phlŏgĭūmque ēt Dēĭlĕōntă, sĕcūtōs
Hērcŭlĭs ārmă vĭrōs; văgŭs hōs ĭbĭ fīxĕrăt ērrōr.115
ūt Grāiām vīdērĕ mănūm pūppēmquĕ Pĕlāsgām
prīmă rŭūnt cĕlĕrēs ād lītŏră sēquĕ prĕcāntūr
āccĭpĭānt sŏcĭōs. nŏvă dūx āccēdĕrĕ gaūdēt
nōmĭnă, dēsērtōs ēt iām sĭbĭ cūrrĕrĕ rēmōs.
trānsĭt Hălŷs lōngīsquĕ flŭēns ānfrāctĭbŭs Īrīs120
saēvăquĕ Thērmōdōn mĕdĭō sălĕ mūrmŭră vōlvēns,
Grādīvō săcĕr ēt spŏlĭīs dītīssĭmŭs āmnīs,
dōnăt ĕquōs, dōnāt vōtās cuī vīrgŏ sĕcūrēs
cūm rĕdĭt īngēntī pēr Cāspĭă claūstră trĭūmphō
Māssăgĕtēn Mēdūmquĕ trăhēns. ēst vēră prŏpāgŏ125
sānguĭnĭs, ēst ōllīs gĕnĭtōr dĕŭs. hīnc măgĭs āltă
Haēmŏnĭdaē pĕtĕre ēt mŏnĭtūs nōn tēmnĕrĕ Phīneī.
īpse aūtēm cŏmĭtūm cōnvērsŭs ăd ōră nŏvōrūm
"vōs mĭhĭ nūnc pūgnās" ăĭt "ēt vīctrīcĭă" dūctōr
"Hērcŭlĭs ārmă mĕī vēstrāsque īn lītŏrĕ Mārtīs130
īntĕrĕā mĕmŏrātĕ mănūs." sīc fātŭs, ĕt aēgrō
cōrdĕ sĭlēns aūdīt cūrsūs bēllīquĕ lăbōrēs
vīrgĭnĕi, ēxcĭdĕrīt frēnīs quaē prīmă rĕmīssīs,
sēmiănĭmēm pătrĭūs quām sānguĭnĕ vēxĕrĭt āmnīs,
quaē pēltā lătŭs ātque ŭmĕrōs nūdātă phărētrīs135
fūgĕrĭt, Hērcŭlĕaē mōx vūlnĕrĕ prēnsă săgīttaē,
ūtquĕ sĕcūrĭgĕrās stĭmŭlāvĕrĭt Īră cătērvās
flētūrūsquĕ pătēr, quāntūs dŭcĕ tērrŏr ĭn īpsā,
quī fŭrŏr, īnsīgnīs quō bāltĕŭs ārsĕrĭt aūrō.
Nōctĕ sŭb ēxtrēmā claūsīs tēllūrĭs ăb āntrīs140
pērvĭgĭl aūdītūr Chălўbūm lăbŏr: ārmă fătīgānt
rūrĭcŏlaē, Grādīvĕ, tŭī; sŏnăt īllă crĕātrīx
prīmă mănūs bēllī, tērrās crūdēlĭs ĭn ōmnēs.
nām prĭŭs īgnōtī quām dūră cŭbīlĭă fērrī
ērŭĕrēnt ēnsēsquĕ dărēnt, Ŏdĭa aēgră sĭne ārmīs145
ērrābānt Īraēque ĭnŏpēs ēt sēgnĭs Ĕrīnŷs
īndĕ Gĕnētaēī rūpēm Iŏvĭs, hīnc Tĭbărēnūm
dānt vĭrĭdēs pōst tērgă lăcūs, ŭbĭ dēsĭdĕ mītră
fētă lĭgāt pārtūquĕ vĭrūm fŏvĕt īpsă sŏlūtō.
Vōs quŏquĕ nōn nōtaē mīrātī vēlă cărīnaē,150
Mōssŷnoēci, ēt vōs stăbŭlīs, Mācrōnĕs, ăb āltīs
Bŷzērēsquĕ văgī Phĭlўraēque ā nōmĭnĕ dīctă
lītŏră, quaē cōrnū pĕpŭlīt Sātūrnŭs ĕquīnō.
Ūltĭmŭs īndĕ sĭnūs saēvūmquĕ cŭbīlĕ Prŏmētheī
cērnĭtŭr, īn gĕlĭdās cōnsūrgēns Caūcăsŭs Ārctōs.155
īlle ĕtĭam Ālcīdēn Tītānĭă fātă mŏrāntēm
āttŭlĕrāt tūm fōrtĕ dĭēs, iāmque āspĕră nīsū
ūndĭquĕ cōnvēllēns vĕtĕrīs cūm strāgĕ prŭīnaē
vīncŭlă prēnsă mănū sāxīs ābdūxĕrăt īmīs
ārdŭŭs ēt laēvō grăvĭōr pĕdĕ; cōnsŏnăt īngēns160
Caūcăsŭs, ēt sūmmō părĭtēr cūm mōntĕ sĕcūtaē
īncŭbŭērĕ trăbēs, ābdūctăquĕ flūmĭnă pōntō.
fīt frăgŏr, aēthĕrĭās ceū Iūppĭtĕr ārdŭŭs ārcēs
īmpŭlĕrīt, īmās mănŭs aūt Nēptūnĭă tērrās.
hōrrŭĭt īmmēnsūm Pōntī lătŭs, hōrrŭĭt ōmnīs165
Ārmĕnĭaē praētēntŭs Hĭbēr, pĕnĭtūsquĕ rĕcūssō
aēquŏrĕ Cŷrnĕās Mĭnўaē tĭmŭērĕ rĕlīctās.
tūm gĕmĭtū prŏpĭōrĕ chălŷbs dēnsūsquĕ rĕvūlsīs
rūpĭbŭs aūdīrī mōntīs lăbŏr ēt grăvĕ Tītān
vōcĭfĕrāns, fīxōs scŏpŭlīs dūm vēllĭtŭr ārtūs.170
cōntra aūtem īgnārī (quĭs ĕnīm nūnc crēdăt ĭn īllīs
mōntĭbŭs Ālcīdēn dīmīssăvĕ vōtă rĕtēmptēt?)
pērgĕre ĭtēr sŏcĭī; tāntūm mīrāntŭr ăb āltō
lītŏră dīscūssā stērnī nĭvĕ rūptăquĕ sāxă
ēt sĭmŭl īngēntēm mŏrĭbūndaē dēsŭpĕr ūmbrām175
ālĭtĭs ātque ātrīs rōrāntēs īmbrĭbŭs aūrās.
Sōl prŏpĭūs flāmmābăt ăquās ēxtrēmăquĕ fēssīs
coēpĕrăt ōptātōs iām lūx ōstēndĕrĕ Cōlchōs,
māgnŭs ŭbi ādvērsūm spūmāntī Phāsĭs ĭn aēquōr
ōrĕ rŭīt. cūnctī părĭtēr lŏcă dēbĭtă nōscūnt180
sīgnăquĕ cōmmĕmŏrānt ēmēnsāsque ōrdĭnĕ gēntēs
dāntquĕ rătēm flŭvĭō. sĭmŭl aēthĕrĕ plēnă cŏrūscō
Pāllăs ĕt ālĭpĕdūm Iūnō iŭgă sīstĭt ĕquōrūm.
Āc dūm prīmă grăvī dūctōr sŭbĭt ōstĭă pūlsū
pōpŭlĕōs flēxūs tŭmŭlūmquĕ vĭrēntĭă sūprā185
flūmĭnă cōgnātī mĕdĭō vĭdĕt āggĕrĕ Phrīxī,
quēm cŏmĕs īnfēlīx Părĭō dē mārmŏrĕ iūxtā
stāt sŏrŏr, hīnc saēvaē fōrmīdĭnĕ maēstă nŏvērcaē,
īndĕ mărīs, pĕcŭdīquĕ tĭmēns īmpōnĕrĕ pālmās.
sīstĕrĕ tūm sŏcĭōs iŭbĕt ātque hīnc prīmă lĭgārī190
vīncŭlă, ceū Păgăsās pătrĭūmque īntrāvĕrĭt āmnēm.
īpsĕ grăvī pătĕrā sācrī lībāmĭnă Bācchī
rītĕ fĕrēns ūmbrām vŏcăt ēt sīc fātŭr ăd ārās:
"pēr gĕnŭs ātquĕ părēs tēcūm mĭhĭ, Phrīxĕ, lăbōrēs,
tū prĕcŏr ōrsă rĕgās mēque hīs tūtērĭs ĭn ōrīs195
tōt frĕtă, tōt dūrē prŏpĕrāntī sīdĕră pāssīs
Phrīxĕ, făve ēt pătrĭās plăcĭdūs rĕmĭnīscĕrĕ tērrās.
tū quŏquĕ nūnc, tŭmŭlō nēquīquām cōndĭta ĭnānī
ādnŭĕ dīvă mărīs, nŭmĕrōque āccēdĕ tŭōrūm.
quāndo ĕgŏmēt rūrsūs pēr tē vĕhăr? aūrĕă quāndō200
Sēstŏn ĕt īnfaūstōs āgnōscēnt vēllĕră flūctūs?
vōs ĕtĭām, sīlvaē, vōs, Cōlchĭdŏs hōspĭtĭs ōraē,
pāndĭtĕ dīvĕs ŭbī pēllīs mĭcĕt ārbŏrĕ sācrā.
tūnc tĭbĭ, fēcūndī prōlēs Iŏvĭs, ōrtĕ nĭvālī
Ārcădŏs āxĕ dĕaē, flŭvĭō mŏdŏ, Phāsĭ, quĭētō205
Pāllădĭām pătĭārĕ rătēm, nēc dōnă nĕc āraē
dēfŭĕrīnt tēllūrĕ mĕā, rĕvĕrēndă flŭēntīs
ēffĭgĭēs tē, Phāsĭ, mănēt, quām māgnŭs Ĕnīpeūs
ēt pătĕr aūrātō quāntūs iăcĕt Īnăchŭs āntrō."
dīxĕrăt, ātque īllī dēxtrā sĭnĕ vērsă măgīstrī210
prōtĭnŭs īn prōrām rĕdĭīt rătĭs ōmĭnĕ cērtō
flūmĭnĭs ōs pōntūmquĕ tŭēns. "prōmīttĭs ŭt ēccĕ
ūtquĕ vŏcās, rĕvĕhēmŭr" ăīt. sīc deīndĕ prĕcātūs
ārmă iŭbēt cēlsā sŏcĭōs dēprōmĕrĕ pūppĕ.
dōnă dĕhīnc Bācchī cāsūsque ūt fīrmĕt ĭn ōmnēs215
rāptă Cĕrēs, vĭrĭdēsquĕ prĕmūnt lōngo ōrdĭnĕ rīpās.
Īncĭpĕ nūnc cāntūs ălĭōs, dĕă, vīsăquĕ vōbīs
Thēssălĭcī dā bēllă dŭcīs. nōn mēns mĭhĭ, nōn haēc
ōră sătīs. vēntum ād fŭrĭās īnfāndăquĕ nātaē
foēdĕra ĕt hōrrēndā trĕpĭdām sūb vīrgĭnĕ pūppēm;220
īmpĭă mōnstrĭfĕrīs sūrgūnt iām proēlĭă cāmpīs.
āntĕ dŏlōs, ānte īnfīdī tămĕn ēxsĕquăr āstūs
Sōlĭgĕnaē fāllī mĕrĭtī mĕrĭtīquĕ rĕlīnquī,
īndĕ cănēns: Scўthĭcā sĕnĭōr iām Sōlĭs ĭn ūrbĕ
fātă lăbōrātī Phrīxūs cōmplēvĕrăt aēvī.225
īllĭŭs ēxtrēmō sūb fūnĕrĕ mīră rĕpēntĕ
flāmmă pŏlī māgnōque ărĭēs āppārŭĭt āstrō
aēquŏră cūnctă mŏvēns. āt vēllĕră Mārtĭs ĭn ūmbrā
īpsĕ sŭī Phrīxūs mŏnŭmēntum īnsīgnĕ pĕrīclī
līquĕrăt ārdēntī quērcūm cōmplēxă mĕtāllō.230
quōndam ĕtĭām tăcĭtaē vīsūs pēr tēmpŏră nōctīs
ēffĭgĭē vāstā, sŏcĕrūmque ēxtērrŭĭt īngēns
prōdĭtă vōx: "‹ō› quī pătrĭā tēllūrĕ fŭgātūm
quaērēntēmquĕ dŏmōs hīs mē cōnsīdĕrĕ pāssūs
sēdĭbŭs, ōblātā gĕnĕrūm mōx prōlĕ pĕtīstī,235
tūnc tĭbĭ rēgnōrūm lābēs lūctūsquĕ sŭpērsūnt
rāptă sŏpōrātō fŭĕrīnt cūm vēllĕră lūcō.
praētĕrĕa īnfērnaē quaē nūnc sācrātă Dĭānaē
fērt cāstōs Mēdēă chŏrōs, quīcūmquĕ prŏcōrūm
pāctă pĕtāt, mănĕāt rēgnīs nē vīrgŏ pătērnīs."240
dīxĭt ĕt ādmōtā părĭtēr fātālĭă vīsūs
trādĕrĕ tērgă mănū: tūm fālsō fūsŭs ăb aūrō
cūrrĕrĕ pēr sūmmī fūlgōr lăquĕārĭă tēctī.
mēmbră tŏrīs răpĭt īllĕ trĕmēns pătrĭūmquĕ prĕcātūr
nūmĕn ĕt ēōō sūrgēntēs lītŏrĕ cūrrūs:245
"ēst tĭbĭ fātōrūm, gĕnĭtōr, tūtēlă mĕōrūm,
ōmnĭtŭēns: tŭă nūnc tērrīs, tŭă lūmĭnă tōtō
spārgĕ mărī; seū nōstră dŏlōs mōlītŭr ŏpērtōs
sīve ēxtērnă mănūs, prīmūs mĭhĭ nūntĭŭs ēstŏ.
tū quŏquĕ, sācrātā rŭtĭlānt cuī vēllĕră quērcū,250
ēxcŭbĭās, Grādīvĕ, tĕnē; praēsēntĭă lūcō
ārmă tŭbaēquĕ sŏnēnt, vōx ēt tŭă nōctĭbŭs ēxstēt."
vīx ĕă, Caūcăsĕīs cūm lāpsūs mōntĭbŭs ānguīs
haūd sĭnĕ mēntĕ dĕī spīrīs nĕmŭs ōmnĕ rĕfūsīs
īmplĭcŭīt Grāiūmquĕ prŏcūl rēspēxĭt ăd ōrbēm.255
ērgo ōmnēs prŏhĭbērĕ mĭnās praēdīctăquĕ Phrīxī
īnvĭgĭlāt, plēnā nēcdūm Mēdēă iŭvēntā
ādnŭĭtūr thălămīs Ālbānī vīrgŏ tўrānnī.
Īntĕrĕa aūgŭrĭīs mōnstrīsquĕ mĭnācĭbŭs ūrbēm
tērrĭtăt āntĕ mŏnēns sēmpēr dĕŭs ēt dătă sērī260
sīgnă mălī; rēddī iŭbĕt ēxĭtĭālĕ săcērdōs
vēllŭs ĕt Haēmŏnĭīs īnfaūstūm mīttĕrĕ tērrīs.
cōntrā Sōlĕ sătūs Phrīxī praēcēptă vŏlūtāns
aēgrō cōrdĕ nĕgāt, nēc vūlgī cūră tўrānnō
dūm sŭă sīt mŏdŏ tūtă sălūs. tūnc ōrdĭnĕ rēgī265
prōxĭmŭs ēt frātēr mātērnō sānguĭnĕ Pērsēs
īncrĕpĭtārĕ vĭrūm; sĕquĭtūr dŭcĕ tūrbă rĕpērtō.
īllĕ fŭrēns īrā sŏlĭō sē prōrĭpĭt āltō
praēcĭpĭtātquĕ pătrēs; īpsūm quīn tālĭbŭs aūsīs
spēm sĭbĭ iām rērūm vūlgī lĕvĭtātĕ sĕrēntēm270
ēnsĕ pĕtīt. răpĭt īndĕ fŭgām crūdēlĭă Pērsēs
sīgnă gĕrēns ōmnēmquĕ quătīt rūmōrĭbŭs Ārctōn.
iāmque ădĕrāt māgnīs rēgūm cūm mīlĭbŭs ūrbī
prīmăque ĭn ādvērsōs frūstrātūs proēlĭă mūrōs
cōnstĭtĕrāt. dătŭs ēt sŏcĭīs ūtrīmquĕ crĕmāndīs275
īllĕ dĭēs āltērquĕ dĭēs, cūm Mārtĕ rĕmīssō
dēbĭtŭs Aēaēīs dūx Thēssălŭs ādpŭlĭt ōrīs.
Nōx hŏmĭnūm gĕnŭs ēt dūrōs mĭsĕrātă lăbōrēs
rēttŭlĕrāt fēssīs ōptātă sĭlēntĭă tērrīs.
āt Iūno ēt sūmmī vīrgō Iŏvĭs īntĭmă sēcūm280
cōnsĭlĭa ēt vărĭās sŏcĭābānt pēctŏrĕ cūrās.
vīrgŏ prĭōr "māgnā părĭtēr quōs mōlĕ pĕtāmūs?
cērnĭs" ăīt "Cōlchōs hăbĕānt quaē proēlĭă, quīquĕ
nūnc stătŭs. hīnc Pērsēs, īllīnc nōn vīrĭbŭs aēquīs
āppărăt Aēētēs ăcĭēm. quĭbŭs āddĭmŭr ārmīs?"285
cuī Iūnō "dīmīttĕ mĕtūs, nē proēlĭă fōrtĕ
hīnc tĭbĭ grātă nĕgēm; mănĕt īngēns aēgĭdă sūdōr
ēt nōstrōs iām sūdŏr ĕquōs. stāt pēctŏrĕ fīxūm
Aēētaē sŏcĭārĕ mănūs. scĭŏ pērfĭdă rēgīs
cōrdă quĭdēm; nūllōs Mĭnўīs ēxsōlvĕt hŏnōrēs.290
vērum ălĭōs tūnc īpsă dŏlōs, ălĭa ōrsă mŏvēbō."
"sīnt prĕcŏr haēc; tŭă nāmquĕ mĭhī cŏmĭtāndă pŏtēstās"
Pāllăs ăīt, "lĭcĕāt Grāīs ūt rēddĕrĕ tērrīs
Aēsŏnĭūm căpŭt ēt pūppēm, quām strūxĭmŭs īpsaē,
iāctātām tāndēm nōstrō cōmpōnĕrĕ caēlō."295
Tālĭă tūnc hŏmĭnūm sŭpĕrī prō laūdĕ mŏvēbānt.
trīstĭŏr āt nūnquām tāntōvĕ păvēntĭbŭs ūllă
nōx Mĭnўīs ēgēstă mĕtū; nīl quīppĕ rĕpērtō
Phāsĭdĕ, nīl dŏmĭtīs āctūm Sŷmplēgădŏs ūndīs,
cūnctăque ădhūc, māgnī vĕnĭānt dūm rēgĭs ăd ūrbēm,300
āmbĭgŭa ēt dŭbĭā rērūm pēndēntĭă sūmmā.
praēcĭpŭe Aēsŏnĭdēn vărĭōs īncērtă pĕr aēstūs
mēns răpĭt ūndāntēm cūrīs āc mūltă nŏvāntēm.
quālĭtĕr ēx āltā cūm Iūppĭtĕr ārcĕ cŏrūscāt
Plīădăs īllĕ mŏvēns mīxtūmquĕ sŏnōrĭbŭs īmbrēm305
hōrrĭfĕrāmvĕ nĭvēm, cānīs ŭbĭ tōllĭtŭr ōmnīs
cāmpŭs ăquīs, aūt sānguĭnĕī māgna ōstĭă bēllī
[aūt āltōs dūrīs fātōrūm gēntĭbŭs ōrtūs],
sīc tūm dīvērsīs hīnc ātque hīnc mōtĭbŭs āncēps
pēctŏră dūx crēbrō gĕmĭtū quătĭt, ōptăt ĕt ālmūm310
iām iŭbăr ēt cērtī tāndēm dīscrīmĭnĭs hōrās.
tūnc dēfīxă sŏlō coētūque īntēntă sĭlēntī
vērsŭs ăd ōră vĭrūm "quōd prīmum īngēntĭbŭs aūsīs
ōptāvīstĭs" ăīt, "vĕtĕrūmquĕ quŏd hōrrŭĭt aētās,
ādsŭmŭs ēn tāntūmquĕ frĕtīs ēnāvĭmŭs ōrbēm.315
nēc pĕlăgī nōs mīllĕ vĭaē nēc fāmă fĕfēllīt
Sōlĭgĕnam Aēētēn mĕdĭā rēgnārĕ sŭb Ārctō.
ērgo ŭbĭ lūx āltūm spārgēt mărĕ, tēctă pĕtēndă
ūrbĭs ĕt īgnōtī mēns ēxpĕrĭēndă tўrānnī.
ādnŭĕt īpsĕ, rĕōr, nĕque ĭnēxōrābĭlĕ cērtē320
quōd pĕtĭmūs. sīn vērŏ prĕcēs ēt dīctă sŭpērbūs
rēspŭĕrīt, iām nūnc ănĭmōs fīrmātĕ rĕpūlsaē
quāquĕ vĭā pătrĭīs rĕfĕrāmūs vēllĕră tērrīs
stēt pŏtĭūs: rēbūs sēmpēr pŭdŏr ābsĭt ĭn ārtīs."
dīxĕrăt, ēt Scўthĭcām quī sē cŏmĭtēntŭr ăd ūrbēm325
sōrtĕ pĕtīt, nŭmĕrōquĕ nŏvām dūcūntŭr ăb ōmnī.
īndĕ vĭām, quā Cīrcaēī plăgă prōxĭmă cāmpī,
cōrrĭpĭūnt rēgēmquĕ pĕtūnt iām lūcĕ rĕdūctā.
Fōrtĕ dĕūm vărĭīs pēr nōctēm tērrĭtă mōnstrīs
sēnsĕrăt ūt pūlsās tāndēm Mēdēă tĕnēbrās330
rāptă tŏrīs prīmī iŭbăr ād plācābĭlĕ Phoēbī
ībăt ĕt hōrrēndās lūstrāntĭă flūmĭnă nōctēs.
nāmquĕ sŏpōrātōs tăcĭtīs īn sēdĭbŭs ārtūs
dūm prĕmĭt āltă quĭēs nūllaēque īn vīrgĭnĕ cūraē,
vīsă păvēns cāstīs Hĕcătēs ēxcēdĕrĕ lūcīs;335
dūmquĕ pĭī pĕtĭt ōră pătrīs, stĕtĭt ārdŭŭs īntēr
pōntŭs, ĕt īngēntī cīrcūm stŭpĕfāctă prŏfūndō,
frātrĕ tămēn cōnāntĕ sĕquī. mōx stārĕ păvēntēs
vīdĕrăt īntēntā pŭĕrōs nĕcĕ sēquĕ trĕmēntūm
spārgĕrĕ caēdĕ mănūs ēt lūmĭnă rūmpĕrĕ flētū.340
hīs tūrbātă mĭnīs flŭvĭōs rīpāmquĕ pĕtēbāt
Phāsĭdĭs aēquālī Scўthĭdūm cŏmĭtāntĕ cătērvā.
flōrĕă pēr vērnī quālīs iŭgă dūxĭt Hўmēttī
aūt Sĭcŭlā sūb rūpĕ chŏrōs hīnc grēssĭbŭs haērēns
Pāllădŏs, hīnc cāraē Prōsērpĭnă iūnctă Dĭānaē,345
āltĭŏr āc nūllā cŏmĭtūm cērtāntĕ, prĭūsquām
pāllŭĭt ēt vīsō pūlsūs dĕcŏr ōmnĭs Ăvērnō;
tālĭs ĕt īn vīttīs gĕmĭnaē cūm lūmĭnĕ taēdaē
Cōlchĭs ĕrāt nōndūm mĭsĕrōs ēxōsă părēntēs.
ūt prŏcŭl ēxtrēmī gĕlĭdīs ā flūmĭnĭs ūndīs350
prīmă vĭrōs tăcĭtō vīdīt prōcēdĕrĕ pāssū
sūbstĭtĭt āc maēstō nūtrīcem ādfātă tĭmōrēst:
"quaē mănŭs haēc, cērtō ceū mē pĕtăt āgmĭnĕ, mātēr,
ādvĕnĭt haūd ārmīs, haūd ūnquām cōgnĭtă cūltū?
quaērĕ fŭgām, prĕcŏr, ēt tūtōs cīrcūmspĭcĕ sāltūs."355
aūdīt vīrgĭnĕī cūstōs grāndaēvă pŭdōrīs
Hēnĭŏchē, cūltūs prīmī cuī crēdĭtŭs aēvī;
tūm trĕpĭdām dīctīs fīrmāns hōrtātŭr ălūmnām.
"nōn tĭbi ăb hōstĕ mĭnaē nēc vīs" ăĭt "ūllă prŏpīnquāt
nēc mĕtŭs: ēxtērnō iām flāmmĕă mūrĭcĕ cērnō360
tēgmĭnă, iām vīttās frōndēmque īmbēllĭs ŏlīvaē.
Grāiŭs ădēst, Grāiō sīc cūnctă sĭmīllĭmă Phrīxō."
Sīc ăĭt. āt Iūnō, pūlchrūm lōngīssĭmă quāndō
rōbūr cūră dŭcīs māgnīque ēdērĕ lăbōrēs,
mōlĕ nŏva ēt rŏsĕaē pērfūdīt lūcĕ iŭvēntaē.365
iām Tălăūm iāmque Āmpўcĭdēn āstrōquĕ cŏmāntēs
Tŷndărĭdās īpse ēgrĕgĭō sŭpĕrēmĭnĕt ōrĕ.
nōn sĕcŭs, aūtūmnō quām cūm măgĭs āspĕrăt īgnēs
Sīrĭŭs ēt saēvō cūm nōx āccēndĭtŭr aūrō
lūcĭfĕrās crīnītă făcēs, hĕbĕt Ārcăs ĕt īngēns370
Iūppĭtĕr; āst īllūm tāntō nōn glīscĕrĕ caēlō
vēllĕt ăgēr, vēllēnt călĭdīs iām fōntĭbŭs āmnēs.
rēgīna, āttŏnĭtō quāmquām păvŏr ōrĕ sĭlēntēm
ēxănĭmēt, mīrātă tămēn paūlūmquĕ rĕdūctīs
pāssĭbŭs īn sōlō stŭpŭīt dŭcĕ. nēc mĭnŭs īntēr375
īllĕ tŏt īgnōtī sŏcĭās grĕgĭs haērĕt ĭn ūnā
dēfīxūs sēntītquĕ dŭcēm dŏmĭnāmquĕ cătērvaē.
"sī dĕă, sī māgnī dĕcŭs hūc ădĕs" īnquĭt "Ŏlŷmpī,
hās ĕgŏ crēdŏ făcēs, haēc vīrgĭnĭs ōră Dĭānaē,
tēquĕ rĕnōdātām phărĕtrīs āc pācĕ frŭēntēm380
ād sŭă Caūcăsĕaē prōdūcūnt flūmĭnă nŷmphaē.
sī dŏmŭs īn tērrīs ātque hīnc tĭbĭ gēntĭs ŏrīgŏ,
fēlīx prōlĕ părēns, ōlīmquĕ bĕātĭŏr īllĕ
quī tŭlĕrīt lōngīs ēt tē sĭbĭ iūnxĕrĭt ānnīs.
sēd fĕr ŏpēm, rēgīnă, vĭrīs. nōs hōspĭtă pūbēs385
ādvĕhĭmūr, Grāiūm prŏcĕrēs tŭă tēctă pĕtēntēs.
dūc, prĕcŏr, ād vēstrī, quīcūmque ēst, ōră tўrānnī
āc tū prīmă dŏcē fāndī tēmpūsquĕ mŏdūmquĕ.
nām mĭhĭ sōllĭcĭtō dĕŭs īgnārōquĕ lŏcōrūm
tē dĕdĭt; īn te ănĭmōs ātque ōmnĭă nōstră rĕpōnō."390
Dīxĭt ĕt ōppĕrĭēns trĕpĭdām stĕtĭt. īllă părūmpēr
vīrgĭnĕō cūnctātă mĕtū sīc ōrsă vĭcīssīm:
"quēm pĕtĭs Aēētēn gĕnĭtōr mĕŭs, īpsăquĕ iūxtā
moēnĭă, sī bĭvĭōs pōssīs dīscērnĕrĕ cāllēs.
hāc ădĕō dŭcĕ fērtĕ grădūs; īngēntĭă nāmquĕ395
cāstra ălĭōs ădĭtūs ātque īmpĭŭs ōbsĭdĕt hōstīs."
dīxĕrăt haēc pătrĭūmquĕ vĭām dētōrquĕt ăd āmnēm
sācrăquĕ tērrĭfĭcaē sūpplēx mŏvĕt īrrĭtă Nōctī.
Īlle aūtem īncēptūm fămŭlā dŭcĕ prōtĭnŭs ūrgēt
āĕrĕ saēptŭs ĭtēr, pătĭtūr nēc rēgĭă cērnī400
Iūnŏ vĭrūm, prĭŏr Aēētaē nē nūntĭŭs ādsīt.
iāmque ĭnĕrāt pŏpŭlō mĕdĭaēque īncōgnĭtŭs ūrbī
cūm cŏmĕs ōrsă lŏquī. "Phoēbī gĕnĭtōrĭs ăd ārās
vēntum" ăĭt. "hūc ădўtīs iām sē dē mōrĕ pătērnīs
rēx fĕrĕt; hīc prŏcĕrēs aūdīt pŏpŭlōsquĕ prĕcāntēs405
ādlŏquĭīs făcĭlīs: praēsēns pătĕr ādmŏnĕt aēquī."
līmĭnă, nōn ălĭtēr quām sī rădĭāntĭs ădīrēnt
ōră dĕī vērāsque aētērnī lūmĭnĭs ārcēs;
tālĕ iŭbār ‹pēr› tēctă mĭcāt. stāt fērrĕŭs Ātlāns
Ōcĕănō, gĕnĭbūsquĕ tŭmēns īnfrīngĭtŭr ūndā;410
āt mĕdĭī pēr tērgă sĕnīs răpĭt īpsĕ nĭtēntēs
āltŭs ĕquōs cūrvōquĕ dĭēm sūbtēxĭt Ŏlŷmpō;
pōnĕ rŏtā brĕvĭōrĕ sŏrōr dēnsaēquĕ sĕquūntūr
Plīădĕs ēt mădĭdīs rōrāntēs crīnĭbŭs īmbrēs.
nēc mĭnŭs hīnc vărĭā dūx laētŭs ĭmāgĭnĕ tēmplī415
ād gĕmĭnās fērt ōră fŏrēs, cūnābŭlă gēntīs
Cōlchĭdŏs hīc ōrtūsquĕ tŭēns, ūt prīmă Sĕsōstrīs
īntŭlĕrīt rēx bēllă Gĕtīs, ūt clādĕ sŭōrūm
tērrĭtŭs hōs Thēbās pătrĭūmquĕ rĕdūcăt ăd āmnēm,
Phāsĭdĭs hōs īmpōnăt ăgrīs Cōlchōsquĕ vŏcārī420
īmpĕrĕt. Ārsĭnŏēn īllī tĕpĭdaēquĕ rĕquīrūnt
ōtĭă laētă Phărī pīnguēmquĕ sĭne īmbrĭbŭs ānnūm
ēt iām Sārmătĭcīs pērmūtānt cārbăsă brācīs.
bārbărŭs īn pătrĭīs sēctātūr mōntĭbŭs Aēān
Phāsĭs ămōrĕ fŭrēns: păvĭdās iăcĭt īllă phărētrās425
Dīxĕrăt, āst īllī prŏpĕrē mōnstrātă căpēssūnt
vīrgĭnĕō tūrbātă mĕtū, dīscūrsĭbŭs ēt iām
dēfĭcĭt, āc vŏlŭcrī vīctām dĕŭs āllĭgăt ūndā.
flēbānt pōpŭlĕaē iŭvĕnēm Phăĕthōntă sŏrōrēs
ātĕr ĕt Ērĭdănī trĕpĭdūm glŏbŭs ībăt ĭn āmnēm;430
āt iŭgă vīx Tēthŷs spārsūmquĕ rĕcōllĭgĭt āxēm
ēt fōrmīdāntēm pătrĭōs Pўrŏēntă dŏlōrēs.
aūrĕă quīn ĕtĭām praēsāgā Mūlcĭbĕr ārtĕ
vēllĕră vēntūrōsque ōlīm caēlārăt Ăchīvōs.
tēxĭtŭr Ārgēā pīnūs Păgăsaēă sĕcūrī;435
iāmque ĕădēm rēmōs, ĕădēm dĕă flēctĭt hăbēnās.
īpsă sŭbīt nūdāquĕ vŏcāt dūx āgmĭnă dēxtrā,
ēxŏrĭtūr Nŏtŭs ēt tōtō rătĭs ūnă prŏfūndō
cērnĭtŭr; Ōdrўsĭō gaūdēbānt cārmĭnĕ phōcaē.
āppārēnt trĕpĭdī ‹pēr› Phāsĭdĭs ōstĭă Cōlchī440
clāmāntēmquĕ prŏcūl līnquēns rēgīnă părēntēm.
ūrbs ĕrăt hīnc cōntrā gĕmĭnō cīrcūmflŭă pōntō
lūdŭs ŭbi ēt cāntūs taēdaēque īn nōctĕ iŭgālēs
rēgālīquĕ tŏrō laētūs gĕnĕr; īllĕ prĭōrēm
dēsĕrĭt: ūltrīcēs spēctānt ā cūlmĭnĕ Dīraē.445
dēfĭcĭt īn thălămīs tūrbātăquĕ paēlĭcĕ cōniūnx
pāllam ēt gēmmĭfĕraē dōnum ēxĭtĭālĕ cŏrōnaē
āppărăt ānte ōmnēs sēcūm dēquēstă lăbōrēs;
mūnĕrĕ quō pătrĭās paēlēx ōrnātŭr ăd ārās
īnfēlīx, ēt iām rŭtĭlīs cōrrēptă vĕnēnīs450
īmplĭcăt īgnĕ dŏmōs. haēc tūm mīrācŭlă Cōlchīs
strūxĕrăt Īgnĭpŏtēns nōndūm nōscēntĭbŭs, īllĕ
quīs lăbŏr, ālĭgĕrīs aūt quaē sĕcĕt ānguĭbŭs aūrās
caēdĕ mădēns; ōdērĕ tămēn vīsūsquĕ rĕflēctūnt.
Quīn īdēm Mĭnўās ŏpĕrūm dēfīxĕrăt hōrrōr455
cūm sē Sōlĕ sătūs pătrĭīs pĕnĕtrālĭbŭs īnfērt.
fīlĭŭs hūnc iūxtā prīmīs Ābsŷrtŭs ĭn ānnīs,
dīgnŭs ăvō quēmque īnsōntēm mĕlĭōră mănērēnt.
tūm gĕnĕr Ālbānīs Stŷrūs qui ādvēnĕrăt ōrīs,
dīstŭlĕrānt sēd bēllă tŏrōs; tūm Phrōntĭs ĕt Ārgūs460
Aēŏlĭdaē frātērquĕ Mĕlās, quōs ādvĕnă Phrīxūs
prōgĕnŭīt, părĭtērquĕ lĕvī Cўtĭsōrŭs ĭn hāstā.
pōst ălĭī, quōs praēcĭpŭō Tītānĭă tēllūs
lēgĭt hŏnōrĕ pătrēs, mōtīque ād proēlĭă rēgēs.
ādmŏnĕt hīc sŏcĭōs nĕbŭlāmque ērūmpĭt Ĭāsōn465
sīdĕrĭs ōră fĕrēns; nŏvă lūx ēffūsă Cўtaēīs.
cōnvĕnĭūnt rŏgĭtāntquĕ vĭrōs, rŏgĭtāntquĕ quĭd aūsī
quīdvĕ fĕrānt. pōstquām prīmīs ĭnhĭāntĭă dīctīs
āgmĭnă sūpprēssūmquĕ vĭdēt iām mūrmŭr Ĭāsōn
tālĭă mīrāntī prŏpĭūs tŭlĭt ōrsă tўrānnō:470
"rēx Hўpĕrīŏnĭdē, quēm pēr frĕtă tāntă pĕtēndūm
caēlĭcŏlae ēt prīmā dīgnūm stătŭērĕ cărīnā,
sīquāndo hīc ălĭquām nōstrō sătŭs ōrbĕ sŏlēbāt
Thēssălĭām, sīquōs Phrīxūs mĕmŏrārĕ Pĕlāsgōs,
hī tĭbĭ tōt cāsūs, hōrrēndă tŏt āvĭă mēnsī475
cērnĭmŭr. īpse ĕgŏmēt prŏprĭō dē sānguĭnĕ Phrīxī;
nāmque īdēm Crētheūs āmbōbŭs ĕt Aēŏlŭs aūctōr
cūm Iŏvĕ Nēptūnōque ēt cūm Sālmōnĭdĕ nŷmphā.
mē nĕquĕ nūnc ēnsēs āraēque ēgērĕ pătērnaē
nēc tŭă Thēssălĭcīs quāmquam īnclĭtă nōmĭnă tērrīs480
spōntĕ sĕquōr. cuī nōn iūssō tŏt ădīrĕ vŏlūptās
mōnstră mărīs, cuī Cŷănĕōs īntrārĕ frăgōrēs?
scēptră tŭī tōtō Pĕlĭās sūb lūmĭnĕ Phoēbī
māxĭmă sōrtĕ tĕnēns, tōtque īllă crĕāntĭă dīvōs
ōppĭdă, tōt vĭgĭlī pūlchērrĭmă flūmĭnă cōrnū,485
īllĕ mĕum īmpĕrĭīs ūrgēt căpŭt, īllĕ lăbōrēs
dāt vărĭōs, sŭŭs ūt māgnūm rēx spārgĭt ăb Ārgīs
Ālcīdēn, Sthĕnĕlo īpsĕ sătūs. tămĕn āspĕră rēgūm
pērpĕtĭmūr iŭgă, nēc mĕlĭōr pārērĕ rĕcūsō.
hīc sĭbĭ me aūrātaē pĕcŭdīs quīscūmquĕ pĕrīclīs490
ēxŭvĭās pērfērrĕ iŭbēt. tĭbĭ grātĭă nōstrī
sīt prĕcŏr haēc mĕrĭtīquĕ lŏcūs, quōd iūssă rĕcēpī
tēque ălĭūm quām quēm Pĕlĭās spērātquĕ cŭpītquĕ
prōmīsi ēt mĕlĭōră tŭaē mĭhĭ foēdĕră dēxtraē.
sī pĕtĕre hōc saēvī stătŭīssēm sānguĭnĕ bēllī495
Ōssă dăbāt Pīndūsquĕ rătēs quōtque āntĕ sĕcūtī
īndĕ nĕc aūdācēm Bācchūm nēc Pērsĕă rēgēs.
sēd mē nūdă fĭdēs sānctīquĕ pŏtēntĭă iūstī
hūc tŭlĭt āc mĕdĭī sŏcĭātrīx grātĭă Phrīxī;
nāmquĕ tĭbī nōstrā gĕnĭtī dē stīrpĕ nĕpōtēs.500
nēc tămĕn aūt Phrўgĭōs rēgēs aūt ārvă fŭrēntīs
Bēbrўcĭaē spērnēndŭs ădī; seū fraūdĕ pĕtīvīt
seū quĭs hŏnōrĕ mĕōs, sŭă rēddĭtă dōnă dĕūmquĕ
nōs gĕnŭs ātquĕ rătēm māgnaē sēnsērĕ Mĭnērvaē.
vīx tāndēm lōngīs quaēsītām Cōlchĭdă vōtīs505
cōntĭgĭmūs, quālēmquĕ dăbāt tē fāmă vĭdēmūs.
tū mŏdŏ nē clārōs Mĭnўīs īncīdĕrĭs āctūs.
nōn ălĭēnă pĕtō tērrīsve īndēbĭtă nōstrīs
(sīquĭs ĕt īn prĕcĭbūs vērō lŏcŭs), ātque ĕă Phrīxō
crēdĕ dărī, Phrīxum ād pătrĭōs ĕă fērrĕ pĕnātēs.510
mūnĕră tū cōntrā vīctūm mĭhĭ vēctă pĕr aēquōr
āccĭpĕ, Taēnărĭī chlămўdēm dē sānguĭne ăēnī
frēnăque ĕt āccīnctūm gēmmīs fūlgēntĭbŭs ēnsēm;
hōc pătrĭūm dĕcŭs, haēc mātērnī tēxtă lăbōrīs,
hīs Lăpĭthēs ādsuērăt ĕquēs. dā iūngĕrĕ dōnă,515
dā Scўthĭcās sŏcĭārĕ dŏmōs. scĭăt ēffĕră rēgīs
īră mĕī quēm te hōrrĭfĕrō sōrtītŭs ĭn āxĕ
Caūcăsŭs ātquĕ tŭīs quāntūm mītēscăt hăbēnīs."
Tālĭbŭs ōrāntēm vūltū grăvĭs īllĕ mĭnācī
iāmdūdūm prĕmĭt ēt fŭrĭīs īgnēscĭt ŏpērtīs.520
ceū tŭmĕt ātque īmō sūb gūrgĭtĕ cōncĭpĭt Aūstrōs
ūndă sĭlēns, trăhĭt ēx āltō sīc bārbărŭs īrās,
ēt nūnc aūsă vĭrī, nūnc heū sŭă prōdĭtă Grāīs
rēgnă frĕmīt, quīn ēt făcĭlī sĭbĭ mēntĕ rĕcēptūm
iām Phrīxūm dŏlĕt ēt Scўthĭaē pĕrĭīssĕ tĭmōrēs;525
nūnc quāssāt căpŭt āc iŭvĕnīs spēs rīdĕt ĭnānēs,
quīd vēsānŭs ăgāt quōd vēllĕră pōscăt ăb ānguĕ.
ūrĭt ĕt āntīquaē mĕmŏrēm vōx praēscĭă sōrtīs,
cūm sĕmĕl aūt Pērsēn īllīnc sĭbĭ mōvĕrĭt aūt hīnc
Thēssălĭcām fōrtūnă rătēm, nūm dēbĭtŭs īstă530
fīnĭs ăgāt saēvaēquĕ pĕtānt iām vēllĕră Pārcaē.
īntĕrĕā quŏnĭām bēllī pūgnaēquĕ prŏpīnquaē
cūră prĭōr, fīngīt plăcĭdīs fĕră pēctŏră dīctīs
rēddĭt ĕt haēc: "cŭpĕrem haūd tālī vōs tēmpŏrĕ tēctīs
ādvēnīssĕ mĕīs, quō mē grăvĭs ādsĭdĕt hōstīs.535
frātĕr ĕnīm (scēptrī sīc ōmnĭbŭs ūnă cŭpīdŏ)
ēxcĭdĭūm părăt ēt cāstrīs me īngēntĭbŭs ūrgēt.
quāre ăgĕ cōgnātās prīmūm dēfēndĭtĕ sēdēs
nēc dĕcŭs ōblātī dīmīsĕrĭs ādvĕnă bēllī;
nāmquĕ vĭrūm trăhĭt īpsĕ chălŷbs. tūm vēllĕră vīctōr540
tām mĕrĭtīs, nēc sōlă, dăbō." cōntra īnscĭŭs āstūs
"ērgŏ nĕc hīc nōstrīs dērāt lăbŏr ārdŭŭs āctīs"
ēxcĭpĭt Aēsŏnĭdēs "ēt ceū nĭhĭl aēquŏrĕ pāssīs
āddĭtŭs īstĕ dĭēs? vĕnĭānt sŭpĕr haēc quŏquĕ fātō
bēllă mĕō? nōn hūnc pārvā mĭhĭ caēdĕ dŏlōrēm545
quāsquĕ dĕdīt lŭĕt īllĕ mŏrās." tūm Cāstŏră mīttīt
quī fĕrăt Aēaēī sŏcĭīs rēspōnsă tўrānnī.
ācrĭbŭs āst īllōs cūrīs mŏră saēvă trăhēbāt,
āc sĭmŭl ūt mĕdĭō vīdērūnt Cāstŏră cāmpō
crēbrĭŏr īncūssīt mēntēm păvŏr. "ō Iŏvĭs ālmă550
prōgĕnĭēs, fāre ān pătrĭām spēs ūllă vĭdēndī,
fāre" ōmnēs. īlle īn mĕdĭīs sīc ōrsŭs Ăchīvīs:
"nēc fĕrŭs Aēētēs, ūt fāmă, nĕc aūrĕă nōbīs
tērgă nĕgāt, bēllo īntĕrĕā sēd prēssŭs ĭnīquō
aūxĭlĭūm pĕtĭt: ārmātōs dūx prōtĭnŭs ōmnēs555
āccĕlĕrārĕ iŭbēt; lōngō nām tūtă rĕcēssū
pūppĭs ĕt āppŏsĭtā flŭvĭūs dēfēndĭtŭr ūrbĕ."
Haūd mŏră, prōsĭlĭūnt quōs nēc Rhīpaēă iŭvēntūs,
quōs nĕc Hĭbēr aūt tōtă sŭīs Aūrōră phărētrīs
sūstĭnĕāt. stĕtĭt ēxplĭcĭtō prĭŭs āgmĭnĕ pūbēs560
ēxpērtīquĕ sĭmūl sī tēla ārtūsquĕ sĕquāntūr;
nēc quīsquām frĕtă nēc pătrĭās iām rēspĭcĭt ūrbēs,
sēd măgĭs ād praēsēns ītūr dĕcŭs. īncĭtă crīstās
aūră quătīt, vărĭīs flōrēt vĭă dīscŏlŏr ārmīs,
quālĭs ăb Ōcĕănō nĭtĭdūm chŏrŭs aēthĕră vēstīt,565
quālĭbŭs ādsūrgēns nōx aūrĕă cīngĭtŭr āstrīs.
īllōs Sōlĕ sătūs tăcĭtā maēstīssĭmŭs īrā
mīrātūr tĕmĕre ādsūmptōs, nēc tālĭă māllēt
rōbŏră quām mĕdĭōs hōstēm sŭbĭīssĕ pĕnātēs.
īntĕrĕā laētō pătĭtūr cōnvīvĭă vūltū570
ēt iūxta Aēsŏnĭdēn māgnō crātērĕ lăcēssīt
nūnc sĭbĭ mōnstrāntēm nātōs Iŏvĭs ōrăquĕ iūxtā
Aēăcĭdūm, nūnc īngēntēs Călўdōnĭs ălūmnōs;
aūdĭt ĕt Ālcīdēn īnfāndo ērrōrĕ rĕlīctūm
dēflētōsquĕ dŭcēs tērraēquĕ mărīsquĕ lăbōrēs.575
īpse aūtēm tāntīs cōncītă fŭrōrĭbŭs ārmă
ēxpĕtĭt Aēsŏnĭdēs ĕt ămīcōs ōrdĭnĕ rēgēs.
"quīs prŏcŭl īllĕ vĭrūm nōbīs, quēm bāltĕŭs āspēr
sūblĭgăt ēt strīctō stāt prōxĭmŭs ārmĭgĕr ārcū
ceū pūgnām părĕt ēt pŏsĭtās cōnfūndĕrĕ mēnsās?"580
cōntrā flāmmĭgĕrī prōlēs Pērsēĭă Sōlīs
"quēm rŏgĭtās, Cārmēiŭs" ăīt; "mōs cōmmĭnŭs ārmă
sēmpĕr hăbērĕ vĭrō, sēmpēr mĕmĭnīssĕ phărētraē."
quīd Lătăgūm, quīd si āmnĭgĕnām mīrērĕ Chŏāspēn?
bēllātōrĭs ĕquī pōtāntēm cērnĕ crŭōrēs;585
nēc tămĕn īmmīssīs hīc sēgnĭŏr ībĭt hăbēnīs.
"īllum" ăĭt Aēsŏnĭdēs "părĭtēr rĕfĕr, hōrrĭdă sīgnīs
cuī chlămўs ēt mūltā spīrāt cŏmă flēxĭlĭs aūrā."
rēspĭcĭt Aēētēs ātque hūnc quŏquĕ nōmĭnĕ rēddīt.
"dīvĕs Ărōn; crŏcĕōs sīc īllĭŭs ōmnĭs ŏdōrēs590
iāctăt ĕquēs, cūnctīs sīc ēst cŏmă cūltă mănīplīs:
sēd nē spērnĕ vĭrum ēt cōmptīs dīffīdĕ căpīllīs.
Cāmpĕsŭs hīc spŏlĭīs īn tīgrĭdĭs. īllĕ prŏfūndō
īncūmbēns Ōdrūssă mĕrō; vĭdĕ lātă cŏmāntēm
pēctŏra ĕt īngēntī tūrbāntēm pōcŭlă bārbā."595
hīc ĕt Ĭāxārtēn dīctīs stŭpĕt hōspĕs ăcērbīs
īmmŏdĭcūm līnguāquĕ grăvēm, cuī mūltă mĭnāntī
nōn sŭpĕrūm, nōn praēsēntīs rĕvĕrēntĭă bēllī.
cōntra aūtem Aēētēs "nōn frūstrā māgnă sŭpērbō
dīctă vŏlānt" ăĭt, "ēt vōcēm părĭa ārmă sĕquūntūr,600
nēc rĕquĭēs quīn Mārtĕ dĭēm nōctēmquĕ fătīgēt;
ātque ŭbĭ Rhīpaēā stŭpŭērūnt flūmĭnă brūmā
iām păvĭdī cūm prōlĕ Gĕtaē, iām pērvĭgĭl īllūm
Mēdŭs ĕt ōppŏsĭtīs ēxspēctăt Hĭbērĭă claūstrīs.
hōs aūtēm quaē quēmquĕ mănūs, ‹quaē› sīgnă sĕquāntūr605
sī mĕmŏrēm, prĭŭs ūmēntēm lūx sōlvĕrĭt ūmbrām.
crās ăcĭēs ātque īllă dŭcūm crās rēgnă vĭdēbīs
dīssŏnă, sāxĭfĕraē sūrgāt quĭbŭs īmbĕr hăbēnaē,
quaē iăcŭlō gēns āptă lĕvī, quaē pīctă phărētrīs
vēnĕrĭt. īngēntēs ănĭmō iām prōspĭcĕ cāmpōs610
ātque hānc ālĭpĕdī pūlsāntēm cōrpŏră cūrrū
Eūrўălēn, quĭbŭs ēxsūltēt Māvōrtĭă tūrmīs
ēt quāntum ēlātā vălĕāt pēltātă sĕcūrī,
cāră mĭhi ēt vērās īntēr nōn ūltĭmă nātās."
fātŭr ĕt ōccĭdŭō lībāt crātēră părēntī.615
quīsquĕ sŭīs tūm vōtă dĕīs ēt pōcŭlă fūndīt,
dēnt ăcĭēm, dēnt bēllĭgĕrōs sŭpĕrārĕ lăbōrēs.
Ēcce aūtēm Gĕtĭcīs vĕnĭēns Grādīvŭs ăb āntrīs
īngēntēmquĕ trăhēns Ārctōă pĕr aēquŏră nūbēm
āspĭcĭt Aēaēā Mĭnўās stŭpĕfāctŭs ĭn ūrbĕ620
āmbītūmquĕ sĕnēm prōmīssăquĕ vēllĕră pūppī
Thēssălĭcaē. cĭtŭs ād sūmmī stēllāntĭă pātrīs
tēctă rŭīt quēstūquĕ Iŏvēm tēstātŭr ăcērbō.
"quaē stŭdĭīs, rēx māgnĕ, quĭēs? iām mūtŭă dīvī
ēxĭtĭa īn sōlōs hŏmĭnūm mōlīmŭr hŏnōrēs625
tēque ĕă cūnctă iŭvānt, răbĭdām quī Pāllădă caēlō
nōn ăbĭgīs nĕquĕ fēmĭnĕīs iūs ōbĭcĭs aūsīs.
nōn quĕrŏr ēxstrūctā quōd vēxĕrĭt īpsă cărīnā
vēllĕră sācră mĕīs spērāntem āvērtĕrĕ lūcīs
quōdquĕ pălām tūtātă vĭrōs (sīc cētĕră pērgāt630
sī vălĕt); īnsĭdĭīs quīd nūnc fāllācĭbŭs āmbīt
nōstra ūt Phrīxēō spŏlĭēntūr tēmplă mĕtāllō?
nōn ŏpŭs aūxĭlĭō Cōlchīs nēc foēdĕrĕ vēstrō;
ēt Pērsēn sĭmŭl ēt Mĭnўās dēpōscĭmŭs hōstēs.
quīn ăgĕ (quīd tāntaē cŏĕūnt īn proēlĭă gēntēs,635
quīd tŭŭs Aēsŏnĭdēs?) īmūs nōs, prōtĭnŭs īmūs
īn nĕmŭs aūrĭfĕrum ēt sūmptīs dēcērnĭmŭs ārmīs?
vēl tū sōlă pŏlō tăcĭtīs ĭnŏpīnă tĕnēbrīs
lābĕrĕ; quāntŭs ĭbī dĕŭs ēxpĕrĭērĕ nĕc īllās
ādstĭtĕrīs īmpūnĕ trăbēs. ān Mārtĭă tēmplă640
īntĕmĕrāndă mĭnūs, tāntūm mĭhĭ lūcŭs ĕt āggēr
quōd rŭdĭs ēt sōlā cŏlĭmūr sīc gēntĭbŭs ūmbrā?
ēst ămŏr ēt rērūm cūnctīs tūtēlă sŭārūm.
ēt tĭbĭ, māgnĕ pătēr, tērrīs dōnārĭă cērtānt;
ēst hŏnŏr hīs ĕtĭām sīlvīs. ĕgŏ cāră Mўcēnēs645
cūlmĭnă, vīrgĭnĕās praēdēr sī Cēcrŏpĭs ārcēs,
iām cōniūnx, iām tē gĕmĭtū lăcrĭmīsquĕ tĕnēbīt
nātă quĕrēns. mĕtŭānt ērgō nēc tālĭă pōssīnt."
Nōn tŭlĭt haēc ănĭmīs quīn lōngă sĭlēntĭă Pāllās
rūmpĕrĕt īrrīdēns strĕpĭtūmquĕ mĭnāsquĕ Grădīvī.650
"nōn tĭbi Ălōīdaē quĭbŭs haēc fĕră mūrmŭră iāctēs,
nōn Lăpĭthaē, sēd Pāllăs" ăīt; "nĕque ĕgo aēgĭdĕ dīgnă
nēc vŏcĕr ūltĕrĭūs prōlēs Iŏvĭs, ēxcĭdăt īstĕ
nī tĭbĭ cōrdĕ tŭmōr: lĭtŭōs mĭsĕr ārmăquĕ fāxō
ōdĕrĭs ēt prīmīs ădĭmām tŭă nōmĭnă bēllīs.655
quīn sĭmĭlī mātrēm dēmēns grăvĭtātĕ sĕcūtūs;
dīgnă quĭdēm, mōnstrūm sŭpĕrīs quaē tālĕ crĕāvīt.
quōd tămĕn ādgrēssaē scĕlŭs aūt quō crīmĭnĕ sōntēs
sī iŭvĕnēm, quī iūssă sŭī tām dīră tўrānnī
īmpăvĭdūs mărĭa ēt nōndūm quī nōtă sŭbībāt,660
iūvĭmŭs ēt māgnīs ălĭquām spēm mōvĭmŭs aūsīs?
ān nūllās praēfērrĕ prĕcēs nēc foēdĕră rēgīs
ūllă sĕquī, caēcā sēd cūncta īmpēllĕrĕ pūgnā
dēbŭĭmūs? sīc Thrācĕs ăgūnt, sīc tūrbĭdŭs īstĕ
sīquă pĕtīt. cŭpĕrem haēc ĕtĭāmnūm bēllă rĕmīttī665
nēc sŏcĭās ārmārĕ mănūs. dā vēllĕră, rēctōr,
ēt mĕdĭō nōs cērnĕ mărī. quōd sīn ĕă Māvōrs
ābnĕgăt ēt sōlūs nōstrīs sūdōrĭbŭs ōbstāt,
ībĭmŭs īndĕcŏrēs frūstrāquĕ tŏt aēquŏră vēctaē?
mās ălĭqua ēt nĕquĕāt, sī fēmĭnă." coēpĕrăt ārdēns670
hīc ĭtĕrum āltērnīs Māvōrs īnsūrgĕrĕ dīctīs.
ēxcĭpĭt hīnc cōntrā pătĕr ēt sīc vōcĕ cŏērcēt:
"quīd, vēsānĕ, frĕmīs? cūm vōs iām paēnĭtĕt āctī
pēccātūmquĕ sătīs, tūnc ād mĕă iūră vĕnītīs.
quōlĭbĕt īstă mŏdō, quācūmque īmpēllĭtĕ pūgnā,675
quaē coēpīstĭs, hăbēnt quŏnĭām sŭă fātă fŭrōrēs.
tē tămĕn hōc, cōniūnx, ēt tē, mĕă nātă, mŏnēbō:
sīt Pērsēn pĕpŭlīssĕ sătīs, nēc vānă rĕtēntēt
spēs Mĭnўās fīnēm‹vĕ› vĕlīnt īmpōnĕrĕ bēllō.
īllum ĕtĕnīm tālīs rērūm mănĕt, āccĭpĭte, ōrdŏ:680
vīctă rĕtrō nūnc cāstră dăbīt bēllūmquĕ rĕmīttēt
tērrĭtŭs ādvēntū dŭcĭs ēt vīrtūtĕ Pĕlāsgī;
mōx ŭbĭ Thēssălĭcīs rĕfĕrēnt hōs flāmĭnă tērrīs,
tūnc ădĕrīt vīctōrquĕ dŏmōs ēt scēptră tĕnēbīt,
dōnĕc ĕt Aēētēn ĭnŏpīs pōst lōngă sĕnēctaē685
ēxĭlĭa, heū māgnīs quāntūm lĭcĕt, īmpĭă, fātīs,
nātă iŭvēt Grāiūsquĕ nĕpōs īn rēgnă rĕpōnāt.
hīc lăbŏr āmbōrūm‹que› haēc sūnt dīscrīmĭnă frātrūm.
vādĭte ĕt ādvērsīs, ūt quīs vŏlĕt, īrrŭăt ārmīs."
Dīxĕrăt. īnstaūrāt mēnsās pācēmquĕ rĕdūcīt690
ēt iām sīdĕrĕām nōctēm dēmīttĭt Ŏlŷmpō.
tūnc ādsuētŭs ădēst Phlēgraēās rēddĕrĕ pūgnās
Mūsārūm chŏrŭs ēt cĭthăraē pūlsātŏr Ăpōllŏ
fērtquĕ grăvēm Phrўgĭūs cīrcūm crātēră mĭnīstēr.
sūrgĭtŭr īn sōmnōs sēque ād sŭă līmĭnă flēctūnt.695
Altera lux haud laeta viris emersit Olympo:
Argolicus morbis fatisque rapacibus Idmon
labitur extremi sibi tum non inscius aevi.
at memor Aesonides nimium iam vera locuti
5Phineos hinc alios rapto pavet Idmone luctus.
tum comiti pia iusta tulit caelataque multa
arte Dolionii donat velamina regis,
hospes humum sedemque Lycus. flens arma revellit
Idmonis e celsa Mopsus rate; robora caedunt
10pars silvis portantque arae, pars auguris alba
fronde ‹caput› vittisque ligant, positumque feretro
congemuere; dies simul et suus admonet omnes.
Ecce inter lacrimas interque extrema virorum
munera, quem cursus penes imperiumque carinae,
15Tiphyn agit violenta lues, cunctique pavore
attoniti fundunt maestas ad sidera voces:
"arquipotens adverte, precor, nunc denique Apollo;
hoc, pater, hoc nobis refove caput, ulla laboris
si nostri te cura movet, qui cardine summo
20vertitur atque omnis manibus nunc pendet ab unis."
dicta dabant ventis nec debita fata movebant.
qualem praecipiti gravidum iam sorte parentem
natorum flet parva manus trepidique precantur
duret ut invalidis et adhuc genitoris egenis,
25haud aliter socii supremo in tempore Tiphyn
ante alios superesse volunt. mors frigida contra
urget, et ille recens oculis intervolat Idmon.
exanimum frustra Minyae clamore morantur
avellique negant: vix membra rigentia tandem
30imposuere rogo lacrimasque et munera flammis
vana ferunt; crescit donis feralis acervus.
ut vero amplexus fessi rupere supremos
et rapidae sonuere faces, tunc ipsa cremari
visa ratis medioque viros deponere ponto.
35non tulit Aesonides geminis flagrantia cernens
corpora cara rogis, sed pectore ductor ab imo
talia voce gemit: "quid tantum infensa repente
numina? quas nostri poenas meruere labores?
bina (nefas) tuto pariter mihi funera surgunt
40litore; magna adeo comitum numerosaque pubes?
aut socios rapit atra dies, aut ipse relinquo
sontibus impulsus Furiis. ubi Tiphys? ubi Idmon
fata canens? ubi monstriferae par ille novercae?
te sine, Thespiade, nos ulla movebimus ultra
45aequora? nec summa speculantem puppe videbo
Pleiadumque globos et agentes noctibus Arctos?
cui Minyas caramque ratem, cui sidera tradis?
carpere securas quis iam iubet Aesona noctes?
hoc labor, hoc dulci totiens fraudata sopore
50lumina et admotis nimium mens anxia Colchis
profuit? heu quantum Phasis, quantum Aea recessit!
nunc quoque, si tenui superant in imagine curae,
adsis umbra, precor, venturi praescia caeli
rectoremque tuae moneas ratis." haec ubi fatus,
55sola virum flammis vidit labentibus ossa.
"quod tamen externis unum solamen in oris
restat" ait, "caras humus haec non dividat umbras
ossaque nec tumulo nec separe contegat urna,
sed simul, ut iunctis venistis in aequora fatis."
60haud mora, reliquias socii defletaque miscent
nomina; tum vivo frondens e caespite tellus
aggeritur, cineremque Lyco commendat Iason.
Maesti omnes dubiique, ratem fidissima cuius
dextra regat. simul Ancaeus sollersque petebat
65Nauplius. Erginum fato vocat ipsa monenti
quercus, et ad tonsas victi rediere magistri.
ac velut ille, gregis cessit cui regia, taurus
fertur ovans; hunc omnis honos, hunc omnis in unum
transit amor: primo laetus sic tempore rector
70ingreditur cursus; etenim dat candida certam
nox Helicen. iam prora fretum commoverat et iam
puppe sedens diras dimiserat ancora terras.
Inde premente Noto tristes Acherusidos oras
praeterit et festa vulgatum nocte Lyaei
75Callichoron; nec vana fides: his Bacchus in undis
abluit eoo rorantes sanguine thyrsos.
illum post acies Rubrique novissima claustra
Aequoris hic resides thiasos, hic aera moventem
udaque pampinea nectentem cornua vitta
80nunc etiam meministis, aquae, Boeotia qualem
Thyias et infelix cuperet vidisse Cithaeron.
Fama per extremos quin iam volat improba manes
interea et magnis natorum laudibus implet,
addita iamque fretis repetens freta iamque patentes
85Cyaneas. ardent avidos attollere vultus
quos pietas vel tangit adhuc quos aemula virtus.
fata immota manent; unum, qui litore in illo
conditus, ad carae mittunt spectacula turbae.
it Sthenelus. qualem Mavortia vidit Amazon
90cumque suis, comitem Alcides ut condidit, armis,
talis ab aequorei consurgens aggere busti
emicuit; fulsere undae, sol magnus ut orbem
tolleret aut nubem quateret polus. atque ea vixdum
visa viris atra nox protinus abstulit umbra.
95ille dolens altum repetit chaos. omina Mopsus
dum stupet, in prima tumulum procul aspicit acta
obnubensque caput cineri dat vina vocato.
carmina quin etiam visos placantia manes
Odrysius dux rite movet mixtoque sonantem
100percutit ore lyram nomenque relinquit harenis.
Altius hinc ventos recipit ratis, ac fugit omne
Crobiali latus et fatis tibi, Tiphy, negatum
Parthenium, ante alios Triviae qui creditur amnis
fidus et Inopi materna gratior unda.
105mox etiam Cromnae iuga pallentemque Cytoron
teque cita penitus condunt, Erythia, carina.
iamque reducebat noctem polus: alta Carambis
raditur et magnae pelago tremit umbra Sinopes.
Assyrios complexa sinus stat opima Sinope,
110nympha prius blandosque Iovis quae luserat ignes
caelicolis immota procis: deceptus amatae
fraude deae nec solus Halys nec solus Apollo.
Addidit hic casu comites fortuna benigno
Autolycum Phlogiumque et Deileonta, secutos
115Herculis arma viros; vagus hos ibi fixerat error.
ut Graiam videre manum puppemque Pelasgam
prima ruunt celeres ad litora seque precantur
accipiant socios. nova dux accedere gaudet
nomina, desertos et iam sibi currere remos.
120transit Halys longisque fluens anfractibus Iris
saevaque Thermodon medio sale murmura volvens,
Gradivo sacer et spoliis ditissimus amnis,
donat equos, donat votas cui virgo secures
cum redit ingenti per Caspia claustra triumpho
125Massageten Medumque trahens. est vera propago
sanguinis, est ollis genitor deus. hinc magis alta
Haemonidae petere et monitus non temnere Phinei.
ipse autem comitum conversus ad ora novorum
"vos mihi nunc pugnas" ait "et victricia" ductor
130"Herculis arma mei vestrasque in litore Martis
interea memorate manus." sic fatus, et aegro
corde silens audit cursus bellique labores
virginei, exciderit frenis quae prima remissis,
semianimem patrius quam sanguine vexerit amnis,
135quae pelta latus atque umeros nudata pharetris
fugerit, Herculeae mox vulnere prensa sagittae,
utque securigeras stimulaverit Ira catervas
fleturusque pater, quantus duce terror in ipsa,
qui furor, insignis quo balteus arserit auro.
140Nocte sub extrema clausis telluris ab antris
pervigil auditur Chalybum labor: arma fatigant
ruricolae, Gradive, tui; sonat illa creatrix
prima manus belli, terras crudelis in omnes.
nam prius ignoti quam dura cubilia ferri
145erverent ensesque darent, Odia aegra sine armis
errabant Iraeque inopes et segnis Erinys
inde Genetaei rupem Iovis, hinc Tibarenum
dant virides post terga lacus, ubi deside mitra
feta ligat partuque virum fovet ipsa soluto.
150Vos quoque non notae mirati vela carinae,
Mossynoeci, et vos stabulis, Macrones, ab altis
Byzeresque vagi Philyraeque a nomine dicta
litora, quae cornu pepulit Saturnus equino.
Ultimus inde sinus saevumque cubile Promethei
155cernitur, in gelidas consurgens Caucasus Arctos.
ille etiam Alciden Titania fata morantem
attulerat tum forte dies, iamque aspera nisu
undique convellens veteris cum strage pruinae
vincula prensa manu saxis abduxerat imis
160arduus et laevo gravior pede; consonat ingens
Caucasus, et summo pariter cum monte secutae
incubuere trabes, abductaque flumina ponto.
fit fragor, aetherias ceu Iuppiter arduus arces
impulerit, imas manus aut Neptunia terras.
165horruit immensum Ponti latus, horruit omnis
Armeniae praetentus Hiber, penitusque recusso
aequore Cyaneas Minyae timuere relictas.
tum gemitu propiore chalybs densusque revulsis
rupibus audiri montis labor et grave Titan
170vociferans, fixos scopulis dum vellitur artus.
contra autem ignari (quis enim nunc credat in illis
montibus Alciden dimissave vota retemptet?)
pergere iter socii; tantum mirantur ab alto
litora discussa sterni nive ruptaque saxa
175et simul ingentem moribundae desuper umbram
alitis atque atris rorantes imbribus auras.
Sol propius flammabat aquas extremaque fessis
coeperat optatos iam lux ostendere Colchos,
magnus ubi adversum spumanti Phasis in aequor
180ore ruit. cuncti pariter loca debita noscunt
signaque commemorant emensasque ordine gentes
dantque ratem fluvio. simul aethere plena corusco
Pallas et alipedum Iuno iuga sistit equorum.
Ac dum prima gravi ductor subit ostia pulsu
185populeos flexus tumulumque virentia supra
flumina cognati medio videt aggere Phrixi,
quem comes infelix Pario de marmore iuxta
stat soror, hinc saevae formidine maesta novercae,
inde maris, pecudique timens imponere palmas.
190sistere tum socios iubet atque hinc prima ligari
vincula, ceu Pagasas patriumque intraverit amnem.
ipse gravi patera sacri libamina Bacchi
rite ferens umbram vocat et sic fatur ad aras:
"per genus atque pares tecum mihi, Phrixe, labores,
195tu precor orsa regas meque his tuteris in oris
tot freta, tot dure properanti sidera passis
Phrixe, fave et patrias placidus reminiscere terras.
tu quoque nunc, tumulo nequiquam condita inani
adnue diva maris, numeroque accede tuorum.
200quando egomet rursus per te vehar? aurea quando
Seston et infaustos agnoscent vellera fluctus?
vos etiam, silvae, vos, Colchidos hospitis orae,
pandite dives ubi pellis micet arbore sacra.
tunc tibi, fecundi proles Iovis, orte nivali
205Arcados axe deae, fluvio modo, Phasi, quieto
Palladiam patiare ratem, nec dona nec arae
defuerint tellure mea, reverenda fluentis
effigies te, Phasi, manet, quam magnus Enipeus
et pater aurato quantus iacet Inachus antro."
210dixerat, atque illi dextra sine versa magistri
protinus in proram rediit ratis omine certo
fluminis os pontumque tuens. "promittis ut ecce
utque vocas, revehemur" ait. sic deinde precatus
arma iubet celsa socios depromere puppe.
215dona dehinc Bacchi casusque ut firmet in omnes
rapta Ceres, viridesque premunt longo ordine ripas.
Incipe nunc cantus alios, dea, visaque vobis
Thessalici da bella ducis. non mens mihi, non haec
ora satis. ventum ad furias infandaque natae
220foedera et horrenda trepidam sub virgine puppem;
impia monstriferis surgunt iam proelia campis.
ante dolos, ante infidi tamen exsequar astus
Soligenae falli meriti meritique relinqui,
inde canens: Scythica senior iam Solis in urbe
225fata laborati Phrixus compleverat aevi.
illius extremo sub funere mira repente
flamma poli magnoque aries apparuit astro
aequora cuncta movens. at vellera Martis in umbra
ipse sui Phrixus monumentum insigne pericli
230liquerat ardenti quercum complexa metallo.
quondam etiam tacitae visus per tempora noctis
effigie vasta, socerumque exterruit ingens
prodita vox: "‹o› qui patria tellure fugatum
quaerentemque domos his me considere passus
235sedibus, oblata generum mox prole petisti,
tunc tibi regnorum labes luctusque supersunt
rapta soporato fuerint cum vellera luco.
praeterea infernae quae nunc sacrata Dianae
fert castos Medea choros, quicumque procorum
240pacta petat, maneat regnis ne virgo paternis."
dixit et admota pariter fatalia visus
tradere terga manu: tum falso fusus ab auro
currere per summi fulgor laquearia tecti.
membra toris rapit ille tremens patriumque precatur
245numen et eoo surgentes litore currus:
"est tibi fatorum, genitor, tutela meorum,
omnituens: tua nunc terris, tua lumina toto
sparge mari; seu nostra dolos molitur opertos
sive externa manus, primus mihi nuntius esto.
250tu quoque, sacrata rutilant cui vellera quercu,
excubias, Gradive, tene; praesentia luco
arma tubaeque sonent, vox et tua noctibus exstet."
vix ea, Caucaseis cum lapsus montibus anguis
haud sine mente dei spiris nemus omne refusis
255implicuit Graiumque procul respexit ad orbem.
ergo omnes prohibere minas praedictaque Phrixi
invigilat, plena necdum Medea iuventa
adnuitur thalamis Albani virgo tyranni.
Interea auguriis monstrisque minacibus urbem
260territat ante monens semper deus et data seri
signa mali; reddi iubet exitiale sacerdos
vellus et Haemoniis infaustum mittere terris.
contra Sole satus Phrixi praecepta volutans
aegro corde negat, nec vulgi cura tyranno
265dum sua sit modo tuta salus. tunc ordine regi
proximus et frater materno sanguine Perses
increpitare virum; sequitur duce turba reperto.
ille furens ira solio se proripit alto
praecipitatque patres; ipsum quin talibus ausis
270spem sibi iam rerum vulgi levitate serentem
ense petit. rapit inde fugam crudelia Perses
signa gerens omnemque quatit rumoribus Arcton.
iamque aderat magnis regum cum milibus urbi
primaque in adversos frustratus proelia muros
275constiterat. datus et sociis utrimque cremandis
ille dies alterque dies, cum Marte remisso
debitus Aeaeis dux Thessalus adpulit oris.
Nox hominum genus et duros miserata labores
rettulerat fessis optata silentia terris.
280at Iuno et summi virgo Iovis intima secum
consilia et varias sociabant pectore curas.
virgo prior "magna pariter quos mole petamus?
cernis" ait "Colchos habeant quae proelia, quique
nunc status. hinc Perses, illinc non viribus aequis
285apparat Aeetes aciem. quibus addimur armis?"
cui Iuno "dimitte metus, ne proelia forte
hinc tibi grata negem; manet ingens aegida sudor
et nostros iam sudor equos. stat pectore fixum
Aeetae sociare manus. scio perfida regis
290corda quidem; nullos Minyis exsolvet honores.
verum alios tunc ipsa dolos, alia orsa movebo."
"sint precor haec; tua namque mihi comitanda potestas"
Pallas ait, "liceat Grais ut reddere terris
Aesonium caput et puppem, quam struximus ipsae,
295iactatam tandem nostro componere caelo."
Talia tunc hominum superi pro laude movebant.
tristior at nunquam tantove paventibus ulla
nox Minyis egesta metu; nil quippe reperto
Phaside, nil domitis actum Symplegados undis,
300cunctaque adhuc, magni veniant dum regis ad urbem,
ambigua et dubia rerum pendentia summa.
praecipue Aesoniden varios incerta per aestus
mens rapit undantem curis ac multa novantem.
qualiter ex alta cum Iuppiter arce coruscat
305Pliadas ille movens mixtumque sonoribus imbrem
horriferamve nivem, canis ubi tollitur omnis
campus aquis, aut sanguinei magna ostia belli
[aut altos duris fatorum gentibus ortus],
sic tum diversis hinc atque hinc motibus anceps
310pectora dux crebro gemitu quatit, optat et almum
iam iubar et certi tandem discriminis horas.
tunc defixa solo coetuque intenta silenti
versus ad ora virum "quod primum ingentibus ausis
optavistis" ait, "veterumque quod horruit aetas,
315adsumus en tantumque fretis enavimus orbem.
nec pelagi nos mille viae nec fama fefellit
Soligenam Aeeten media regnare sub Arcto.
ergo ubi lux altum sparget mare, tecta petenda
urbis et ignoti mens experienda tyranni.
320adnuet ipse, reor, neque inexorabile certe
quod petimus. sin vero preces et dicta superbus
respuerit, iam nunc animos firmate repulsae
quaque via patriis referamus vellera terris
stet potius: rebus semper pudor absit in artis."
325dixerat, et Scythicam qui se comitentur ad urbem
sorte petit, numeroque novam ducuntur ab omni.
inde viam, qua Circaei plaga proxima campi,
corripiunt regemque petunt iam luce reducta.
Forte deum variis per noctem territa monstris
330senserat ut pulsas tandem Medea tenebras
rapta toris primi iubar ad placabile Phoebi
ibat et horrendas lustrantia flumina noctes.
namque soporatos tacitis in sedibus artus
dum premit alta quies nullaeque in virgine curae,
335visa pavens castis Hecates excedere lucis;
dumque pii petit ora patris, stetit arduus inter
pontus, et ingenti circum stupefacta profundo,
fratre tamen conante sequi. mox stare paventes
viderat intenta pueros nece seque trementum
340spargere caede manus et lumina rumpere fletu.
his turbata minis fluvios ripamque petebat
Phasidis aequali Scythidum comitante caterva.
florea per verni qualis iuga duxit Hymetti
aut Sicula sub rupe choros hinc gressibus haerens
345Pallados, hinc carae Proserpina iuncta Dianae,
altior ac nulla comitum certante, priusquam
palluit et viso pulsus decor omnis Averno;
talis et in vittis geminae cum lumine taedae
Colchis erat nondum miseros exosa parentes.
350ut procul extremi gelidis a fluminis undis
prima viros tacito vidit procedere passu
substitit ac maesto nutricem adfata timorest:
"quae manus haec, certo ceu me petat agmine, mater,
advenit haud armis, haud unquam cognita cultu?
355quaere fugam, precor, et tutos circumspice saltus."
audit virginei custos grandaeva pudoris
Henioche, cultus primi cui creditus aevi;
tum trepidam dictis firmans hortatur alumnam.
"non tibi ab hoste minae nec vis" ait "ulla propinquat
360nec metus: externo iam flammea murice cerno
tegmina, iam vittas frondemque imbellis olivae.
Graius adest, Graio sic cuncta simillima Phrixo."
Sic ait. at Iuno, pulchrum longissima quando
robur cura ducis magnique edere labores,
365mole nova et roseae perfudit luce iuventae.
iam Talaum iamque Ampyciden astroque comantes
Tyndaridas ipse egregio supereminet ore.
non secus, autumno quam cum magis asperat ignes
Sirius et saevo cum nox accenditur auro
370luciferas crinita faces, hebet Arcas et ingens
Iuppiter; ast illum tanto non gliscere caelo
vellet ager, vellent calidis iam fontibus amnes.
regina, attonito quamquam pavor ore silentem
exanimet, mirata tamen paulumque reductis
375passibus in solo stupuit duce. nec minus inter
ille tot ignoti socias gregis haeret in una
defixus sentitque ducem dominamque catervae.
"si dea, si magni decus huc ades" inquit "Olympi,
has ego credo faces, haec virginis ora Dianae,
380teque renodatam pharetris ac pace fruentem
ad sua Caucaseae producunt flumina nymphae.
si domus in terris atque hinc tibi gentis origo,
felix prole parens, olimque beatior ille
qui tulerit longis et te sibi iunxerit annis.
385sed fer opem, regina, viris. nos hospita pubes
advehimur, Graium proceres tua tecta petentes.
duc, precor, ad vestri, quicumque est, ora tyranni
ac tu prima doce fandi tempusque modumque.
nam mihi sollicito deus ignaroque locorum
390te dedit; in te animos atque omnia nostra repono."
Dixit et opperiens trepidam stetit. illa parumper
virgineo cunctata metu sic orsa vicissim:
"quem petis Aeeten genitor meus, ipsaque iuxta
moenia, si bivios possis discernere calles.
395hac adeo duce ferte gradus; ingentia namque
castra alios aditus atque impius obsidet hostis."
dixerat haec patriumque viam detorquet ad amnem
sacraque terrificae supplex movet irrita Nocti.
Ille autem inceptum famula duce protinus urget
400aëre saeptus iter, patitur nec regia cerni
Iuno virum, prior Aeetae ne nuntius adsit.
iamque inerat populo mediaeque incognitus urbi
cum comes orsa loqui. "Phoebi genitoris ad aras
ventum" ait. "huc adytis iam se de more paternis
405rex feret; hic proceres audit populosque precantes
adloquiis facilis: praesens pater admonet aequi."
limina, non aliter quam si radiantis adirent
ora dei verasque aeterni luminis arces;
tale iubar ‹per› tecta micat. stat ferreus Atlans
410Oceano, genibusque tumens infringitur unda;
at medii per terga senis rapit ipse nitentes
altus equos curvoque diem subtexit Olympo;
pone rota breviore soror densaeque sequuntur
Pliades et madidis rorantes crinibus imbres.
415nec minus hinc varia dux laetus imagine templi
ad geminas fert ora fores, cunabula gentis
Colchidos hic ortusque tuens, ut prima Sesostris
intulerit rex bella Getis, ut clade suorum
territus hos Thebas patriumque reducat ad amnem,
420Phasidis hos imponat agris Colchosque vocari
imperet. Arsinoën illi tepidaeque requirunt
otia laeta Phari pinguemque sine imbribus annum
et iam Sarmaticis permutant carbasa bracis.
barbarus in patriis sectatur montibus Aean
425Phasis amore furens: pavidas iacit illa pharetras
Dixerat, ast illi propere monstrata capessunt
virgineo turbata metu, discursibus et iam
deficit, ac volucri victam deus alligat unda.
flebant populeae iuvenem Phaëthonta sorores
430ater et Eridani trepidum globus ibat in amnem;
at iuga vix Tethys sparsumque recolligit axem
et formidantem patrios Pyroenta dolores.
aurea quin etiam praesaga Mulciber arte
vellera venturosque olim caelarat Achivos.
435texitur Argea pinus Pagasaea securi;
iamque eadem remos, eadem dea flectit habenas.
ipsa subit nudaque vocat dux agmina dextra,
exoritur Notus et toto ratis una profundo
cernitur; Odrysio gaudebant carmine phocae.
440apparent trepidi ‹per› Phasidis ostia Colchi
clamantemque procul linquens regina parentem.
urbs erat hinc contra gemino circumflua ponto
ludus ubi et cantus taedaeque in nocte iugales
regalique toro laetus gener; ille priorem
445deserit: ultrices spectant a culmine Dirae.
deficit in thalamis turbataque paelice coniunx
pallam et gemmiferae donum exitiale coronae
apparat ante omnes secum dequesta labores;
munere quo patrias paelex ornatur ad aras
450infelix, et iam rutilis correpta venenis
implicat igne domos. haec tum miracula Colchis
struxerat Ignipotens nondum noscentibus, ille
quis labor, aligeris aut quae secet anguibus auras
caede madens; odere tamen visusque reflectunt.
455Quin idem Minyas operum defixerat horror
cum se Sole satus patriis penetralibus infert.
filius hunc iuxta primis Absyrtus in annis,
dignus avo quemque insontem meliora manerent.
tum gener Albanis Styrus qui advenerat oris,
460distulerant sed bella toros; tum Phrontis et Argus
Aeolidae fraterque Melas, quos advena Phrixus
progenuit, pariterque levi Cytisorus in hasta.
post alii, quos praecipuo Titania tellus
legit honore patres, motique ad proelia reges.
465admonet hic socios nebulamque erumpit Iason
sideris ora ferens; nova lux effusa Cytaeis.
conveniunt rogitantque viros, rogitantque quid ausi
quidue ferant. postquam primis inhiantia dictis
agmina suppressumque videt iam murmur Iason
470talia miranti propius tulit orsa tyranno:
"rex Hyperionide, quem per freta tanta petendum
caelicolae et prima dignum statuere carina,
siquando hic aliquam nostro satus orbe solebat
Thessaliam, siquos Phrixus memorare Pelasgos,
475hi tibi tot casus, horrenda tot avia mensi
cernimur. ipse egomet proprio de sanguine Phrixi;
namque idem Cretheus ambobus et Aeolus auctor
cum Iove Neptunoque et cum Salmonide nympha.
me neque nunc enses araeque egere paternae
480nec tua Thessalicis quamquam inclita nomina terris
sponte sequor. cui non iusso tot adire voluptas
monstra maris, cui Cyaneos intrare fragores?
sceptra tui toto Pelias sub lumine Phoebi
maxima sorte tenens, totque illa creantia divos
485oppida, tot vigili pulcherrima flumina cornu,
ille meum imperiis urget caput, ille labores
dat varios, suus ut magnum rex spargit ab Argis
Alciden, Sthenelo ipse satus. tamen aspera regum
perpetimur iuga, nec melior parere recuso.
490hic sibi me auratae pecudis quiscumque periclis
exuvias perferre iubet. tibi gratia nostri
sit precor haec meritique locus, quod iussa recepi
teque alium quam quem Pelias speratque cupitque
promisi et meliora tuae mihi foedera dextrae.
495si petere hoc saevi statuissem sanguine belli
Ossa dabat Pindusque rates quotque ante secuti
inde nec audacem Bacchum nec Persea reges.
sed me nuda fides sanctique potentia iusti
huc tulit ac medii sociatrix gratia Phrixi;
500namque tibi nostra geniti de stirpe nepotes.
nec tamen aut Phrygios reges aut arva furentis
Bebryciae spernendus adi; seu fraude petivit
seu quis honore meos, sua reddita dona deumque
nos genus atque ratem magnae sensere Minervae.
505vix tandem longis quaesitam Colchida votis
contigimus, qualemque dabat te fama videmus.
tu modo ne claros Minyis incideris actus.
non aliena peto terrisve indebita nostris
(siquis et in precibus vero locus), atque ea Phrixo
510crede dari, Phrixum ad patrios ea ferre penates.
munera tu contra victum mihi vecta per aequor
accipe, Taenarii chlamydem de sanguine aeni
frenaque et accinctum gemmis fulgentibus ensem;
hoc patrium decus, haec materni texta laboris,
515his Lapithes adsuerat eques. da iungere dona,
da Scythicas sociare domos. sciat effera regis
ira mei quem te horrifero sortitus in axe
Caucasus atque tuis quantum mitescat habenis."
Talibus orantem vultu gravis ille minaci
520iamdudum premit et furiis ignescit opertis.
ceu tumet atque imo sub gurgite concipit Austros
unda silens, trahit ex alto sic barbarus iras,
et nunc ausa viri, nunc heu sua prodita Grais
regna fremit, quin et facili sibi mente receptum
525iam Phrixum dolet et Scythiae periisse timores;
nunc quassat caput ac iuvenis spes ridet inanes,
quid vesanus agat quod vellera poscat ab angue.
urit et antiquae memorem vox praescia sortis,
cum semel aut Persen illinc sibi moverit aut hinc
530Thessalicam fortuna ratem, num debitus ista
finis agat saevaeque petant iam vellera Parcae.
interea quoniam belli pugnaeque propinquae
cura prior, fingit placidis fera pectora dictis
reddit et haec: "cuperem haud tali vos tempore tectis
535advenisse meis, quo me gravis adsidet hostis.
frater enim (sceptri sic omnibus una cupido)
excidium parat et castris me ingentibus urget.
quare age cognatas primum defendite sedes
nec decus oblati dimiseris advena belli;
540namque virum trahit ipse chalybs. tum vellera victor
tam meritis, nec sola, dabo." contra inscius astus
"ergo nec hic nostris derat labor arduus actis"
excipit Aesonides "et ceu nihil aequore passis
additus iste dies? veniant super haec quoque fato
545bella meo? non hunc parva mihi caede dolorem
quasque dedit luet ille moras." tum Castora mittit
qui ferat Aeaei sociis responsa tyranni.
acribus ast illos curis mora saeva trahebat,
ac simul ut medio viderunt Castora campo
550crebrior incussit mentem pavor. "o Iovis alma
progenies, fare an patriam spes ulla videndi,
fare" omnes. ille in mediis sic orsus Achivis:
"nec ferus Aeetes, ut fama, nec aurea nobis
terga negat, bello interea sed pressus iniquo
555auxilium petit: armatos dux protinus omnes
accelerare iubet; longo nam tuta recessu
puppis et apposita fluvius defenditur urbe."
Haud mora, prosiliunt quos nec Rhipaea iuventus,
quos nec Hiber aut tota suis Aurora pharetris
560sustineat. stetit explicito prius agmine pubes
expertique simul si tela artusque sequantur;
nec quisquam freta nec patrias iam respicit urbes,
sed magis ad praesens itur decus. incita cristas
aura quatit, variis floret via discolor armis,
565qualis ab Oceano nitidum chorus aethera vestit,
qualibus adsurgens nox aurea cingitur astris.
illos Sole satus tacita maestissimus ira
miratur temere adsumptos, nec talia mallet
robora quam medios hostem subiisse penates.
570interea laeto patitur convivia vultu
et iuxta Aesoniden magno cratere lacessit
nunc sibi monstrantem natos Iovis oraque iuxta
Aeacidum, nunc ingentes Calydonis alumnos;
audit et Alciden infando errore relictum
575defletosque duces terraeque marisque labores.
ipse autem tantis concita furoribus arma
expetit Aesonides et amicos ordine reges.
"quis procul ille virum nobis, quem balteus asper
subligat et stricto stat proximus armiger arcu
580ceu pugnam paret et positas confundere mensas?"
contra flammigeri proles Perseia Solis
"quem rogitas, Carmeius" ait; "mos comminus arma
semper habere viro, semper meminisse pharetrae."
quid Latagum, quid si amnigenam mirere Choaspen?
585bellatoris equi potantem cerne cruores;
nec tamen immissis hic segnior ibit habenis.
"illum" ait Aesonides "pariter refer, horrida signis
cui chlamys et multa spirat coma flexilis aura."
respicit Aeetes atque hunc quoque nomine reddit.
590"dives Aron; croceos sic illius omnis odores
iactat eques, cunctis sic est coma culta maniplis:
sed ne sperne virum et comptis diffide capillis.
Campesus hic spoliis in tigridis. ille profundo
incumbens Odrussa mero; vide lata comantem
595pectora et ingenti turbantem pocula barba."
hic et Iaxarten dictis stupet hospes acerbis
immodicum linguaque gravem, cui multa minanti
non superum, non praesentis reverentia belli.
contra autem Aeetes "non frustra magna superbo
600dicta volant" ait, "et vocem paria arma sequuntur,
nec requies quin Marte diem noctemque fatiget;
atque ubi Rhipaea stupuerunt flumina bruma
iam pavidi cum prole Getae, iam pervigil illum
Medus et oppositis exspectat Hiberia claustris.
605hos autem quae quemque manus, ‹quae› signa sequantur
si memorem, prius umentem lux solverit umbram.
cras acies atque illa ducum cras regna videbis
dissona, saxiferae surgat quibus imber habenae,
quae iaculo gens apta levi, quae picta pharetris
610venerit. ingentes animo iam prospice campos
atque hanc alipedi pulsantem corpora curru
Euryalen, quibus exsultet Mavortia turmis
et quantum elata valeat peltata securi,
cara mihi et veras inter non ultima natas."
615fatur et occiduo libat cratera parenti.
quisque suis tum vota deis et pocula fundit,
dent aciem, dent belligeros superare labores.
Ecce autem Geticis veniens Gradivus ab antris
ingentemque trahens Arctoa per aequora nubem
620aspicit Aeaea Minyas stupefactus in urbe
ambitumque senem promissaque vellera puppi
Thessalicae. citus ad summi stellantia patris
tecta ruit questuque Iovem testatur acerbo.
"quae studiis, rex magne, quies? iam mutua divi
625exitia in solos hominum molimur honores
teque ea cuncta iuvant, rabidam qui Pallada caelo
non abigis neque femineis ius obicis ausis.
non queror exstructa quod vexerit ipsa carina
vellera sacra meis sperantem avertere lucis
630quodque palam tutata viros (sic cetera pergat
si valet); insidiis quid nunc fallacibus ambit
nostra ut Phrixeo spolientur templa metallo?
non opus auxilio Colchis nec foedere vestro;
et Persen simul et Minyas deposcimus hostes.
635quin age (quid tantae coeunt in proelia gentes,
quid tuus Aesonides?) imus nos, protinus imus
in nemus auriferum et sumptis decernimus armis?
vel tu sola polo tacitis inopina tenebris
labere; quantus ibi deus experiere nec illas
640adstiteris impuna trabes. an Martia templa
intemeranda minus, tantum mihi lucus et agger
quod rudis et sola colimur sic gentibus umbra?
est amor et rerum cunctis tutela suarum.
et tibi, magne pater, terris donaria certant;
645est honor his etiam silvis. ego cara Mycenes
culmina, virgineas praeder si Cecropis arces,
iam coniunx, iam te gemitu lacrimisque tenebit
nata querens. metuant ergo nec talia possint."
Non tulit haec animis quin longa silentia Pallas
650rumperet irridens strepitumque minasque Gradivi.
"non tibi Aloidae quibus haec fera murmura iactes,
non Lapithae, sed Pallas" ait; "neque ego aegide digna
nec vocer ulterius proles Iovis, excidat iste
ni tibi corde tumor: lituos miser armaque faxo
655oderis et primis adimam tua nomina bellis.
quin simili matrem demens gravitate secutus;
digna quidem, monstrum superis quae tale creavit.
quod tamen adgressae scelus aut quo crimine sontes
si iuvenem, qui iussa sui tam dira tyranni
660impavidus maria et nondum qui nota subibat,
iuvimus et magnis aliquam spem movimus ausis?
an nullas praeferre preces nec foedera regis
ulla sequi, caeca sed cuncta impellere pugna
debuimus? sic Thraces agunt, sic turbidus iste
665siqua petit. cuperem haec etiamnum bella remitti
nec socias armare manus. da vellera, rector,
et medio nos cerne mari. quod sin ea Mavors
abnegat et solus nostris sudoribus obstat,
ibimus indecores frustraque tot aequora vectae?
670mas aliqua et nequeat, si femina." coeperat ardens
hic iterum alternis Mavors insurgere dictis.
excipit hinc contra pater et sic voce coërcet:
"quid, vesane, fremis? cum vos iam paenitet acti
peccatumque satis, tunc ad mea iura venitis.
675quolibet ista modo, quacumque impellite pugna,
quae coepistis, habent quoniam sua fata furores.
te tamen hoc, coniunx, et te, mea nata, monebo:
sit Persen pepulisse satis, nec vana retentet
spes Minyas finem‹ue› velint imponere bello.
680illum etenim talis rerum manet, accipite, ordo:
victa retro nunc castra dabit bellumque remittet
territus adventu ducis et virtute Pelasgi;
mox ubi Thessalicis referent hos flamina terris,
tunc aderit victorque domos et sceptra tenebit,
685donec et Aeeten inopis post longa senectae
exilia, heu magnis quantum licet, impia, fatis,
nata iuvet Graiusque nepos in regna reponat.
hic labor amborum‹que› haec sunt discrimina fratrum.
vadite et adversis, ut quis volet, irruat armis."
690Dixerat. instaurat mensas pacemque reducit
et iam sideream noctem demittit Olympo.
tunc adsuetus adest Phlegraeas reddere pugnas
Musarum chorus et citharae pulsator Apollo
fertque gravem Phrygius circum cratera minister.
695surgitur in somnos seque ad sua limina flectunt.