AVIENI - ARATEA


0

Carminis incentor mihi Iuppiter! auspice terras

linquo Iove et celsam reserat dux Iuppiter aethram.

imus in astra Iovis monitu, Iovis omine caelum

et Iovis imperio mortalibus aethera pando.

5Hic statio, hic sedes primi patris. iste paterni

principium motus, vis fulminis iste corusci,

vita elementorum, mundi calor, aetheris ignis

astrorumque vigor, perpes substantia lucis

et numerus celsi modulaminis. hic tener aër

10materiaeque gravis concretio, sucus ab alto

corporibus caelo, cunctarum alimonia rerum,

flos et flamma animae. qui discurrente meatu

mentis primigenae penetralia dura resolvens

implevit largo venas operatus amore,

15ordinis ut proprii fetus daret. iste calorem,

quo digesta capax solidaret semina mundus,

inservit. rite hunc primum, medium atque secundum

vox secreta canit sibi; nam permixtus utrimque

et fultus sese geminum latus unus et idemst,

20auctor agendorum propriique patrator amoris

et mundi vere factus pater. hic chaos altum

lumine perrupit, tenebrarum hic vincula primus

solvit et ipse parens rerum fluitantia fixit.

hic dispersa locis statuit primordia iustis,

25hic digestorum speciem dedit, iste colorem

imposuit rebus sexuque immixtus utroque

atque aevi pariter gemini, simul omnia lustrans,

sufficit alterno res semine. rerum opifex hic,

hic altor rerum, rex mundi, celsa potestas

30aetheris atque Erebi, pigra inclinatio nodi,

insociabilium discretio iusta deorum.

cuius et extremum tellus opus, ignea cuius

lumina sunt late sol et soror: ille diei

tendat ut infusi rutilum iubar, altera noctis

35ut face flammanti tenebrosos rumpat amictus,

nec desit genitis pater ullo in tempore rebus.

istius ille anni pulcher chorus, alta ut ebescat

terra gelu, ver ut blandis arrideat auris,

pulverulenta siti tellurem ut torreat aestas

40et gravis autumni redeat fetura parentis.

hoc duce per tumidi ferimur freta gurgitis, isto

praeceptore solum gravibus versamus aratris.

iste modum statuit signis, hic rebus honorem

infundit, tenebris hic interlabitur aethrae,

45viscera et aeternos animat genitabilis artus.

Denique ne longum marcentia corda iacerent

mundanique ortus mens immemor omnia sensim

vilia conciperet neque se subduceret umquam

fontis in aeterni primordia, quo velut amnis,

50quem festina citis urget natura fluentis,

lapsu continuo ruiturae in corpora nostra

prorumpunt animae seriemque per aethera nectunt:

hic primum Gnidii radium senis intulit astris

mortalemque loqui docuit convexa deorum,

55cur Hyperionios nepa circumflecteret ignes,

autumni reditu cur sub gelido Capricorno

bruma pruinosi iuga tristia solveret anni,

cur spatium lucis, madidae cur tempora noctis

libra celerque aries demenso pondere Olympi

60aequarent, qua parte polus sublimior alto

cardine caeruleas Thetidis non tangeret undas,

quis polus umbrifero lateat declivis in axe

et vaga palanti cur signa errore ferantur.

quae rursum ingenio numerisque Solensibus idem

65Iuppiter efferri melius dedit, incola Tauri

Musa ut Cecropios raperetur et Aonas agros.

Me quoque nunc similis stimulat furor edere versum

tempora, cum duris versare ligonibus arva

conveniat, cum velivolo dare carbasa ponto

70et cum viticomo crinem tondere Lyaeo.

o mihi nota adyti iam numina Parnasei!

o per multa operum mea semper cura camenae!

iam placet in superum visus sustollere caelum

atque oculis reserare viam per sidera. maior,

75maior agit mentem solito deus, ampla patescit

Cirrha mihi et totis se Helicon inspirat ab antris.

Omnia, quae flammis pingunt radiantibus aethram,

Nox agit et verso ceu fixa trahuntur Olympo.

at non cuncta tamen signorum in lege putanda,

80pars numeris et honore caret. micat omnibus ignis

et rutilo cunctis flagrat coma flammea crine,

sed quia non certa formarum in luce notantur

omnia, sideribus cassum fit cetera vulgus.

mobilis en etiam mundi se machina versat

85ponderis et proprii trahit inclinatio caelum.

Sed non axis item curvi vertigine fertur

aetheris, ut stilus instabili convolvitur orbi,

usque manet tenuisque procul sacra viscera caeli

perforat et mediae molem terrae tenet. illum

90non prolixa dies, non incumbentis Olympi

cursus agit motatve loco labor, ut semel haerens

constitit et ferri se circum cuncta remisit.

Nec minus extremo dispar polus. Oceano pars

sublime erigitur, subit altera, mersa sub undas,

95pars Erebum et nigri iacet haec ut conscia Ditis.

hic notus, horriferis aquilonibus illa rigescunt

ac teres in gemina stridit vertigine cardo

alter in optutum facilis, latet alter et alto

deprimitur barathro. sed qua sublimior axis

100Tethyos undosae linquit cetosa fluenta,

contemplare, sacras ut mundus surrigat arctos.

sic astrum dici Gnidius dedit, Ausone easdem

voce feras ursasque et plaustra vocare solemus,

fabula namque ursas, species dat plaustra videri.

105has pater omnipotens nemorosi in valle Lycaei

adsuetas duris quondam venatibus aethrae

intulit et raptor genetricis flore sacravit.

vel ceu fama dehinc docet altera, Creta ubi fluctu

tunditur insanis late circumsona chauris,

110Iuppiter has idem rerum memor indultarum

et custoditae referens pia dona salutis,

cum puer agrestis inter Curetas et inter

Dictaeae longum latuit crepitacula rupis,

scandere flammigerum victor permisit Olympum,

115nescia signa salis nocturnique inscia casus

hospita et insanis aquilonibus. haut tamen ollis

ora vel adverso sunt obvia pectora motu,

versa Lycaoniis sed suspectatur in ursis

forma super pariterque polo vestigia librant,

120in spinam et flammis ardentia dorsa iacentes.

Sic Iovis altrices teretem prope cardinis axem

in caput inque umeros, Helice Cynosuraque, versae

praescia venturis dant semper signa procellis.

namque Helice Graios, Tyrios Cynosura per altum

125parva regit. non nulla facem succenderit umquam

stella prior, neque flammigeros eduxerit ortus

ante alia, immerso cum iam Titanius orbe

imbuerit tremulo Tartesia terga rubore,

Cresia quam flammas inter primordia noctis

130maior agat vultusque sacros ostendat Olympo.

illa licet parvo iaceat temone per aethram,

verior infidum tamen est currentibus aequor.

cardine nam toto convertitur (haut mora longos

pigra tenet gyros) neque ceu molita parumper

135flectitur aut tardo cohibet cunctamina lapsu.

denique Sidoniis dux est Cynosura carinis:

rectior undoso cursus sulcatur in aestu.

Inter utramque dehinc praeclari nominis arcton,

ceu circumflexo sinvantur flumina lapsu,

140squameus agmen agens draco volvitur atque obit ambas

spirarum curvis amfractibus. hunc quoque, ut artus

longius effusum spatiosa volumina tendunt,

compta Lycaoniis includunt plaustra choreis.

qua caput est Helices, fundunt sese ultima monstri

145agmina et hac caeli vix cauda in parte quiescit.

altera, qua spirae sinus est, sublime reponit

verticis et curvo ceu circumclusa dracone

in dorsum alterius dorso iacet. anguis ob ora

vertitur ac longe postremam lapsus in arcton

150rursum maioris repetit confinia signi.

nec quae stella caput flammarum insignit honore,

sola micat solave rubent incendia crista,

sed saetosa duplex adolet duo tempora fulgor

et duo sub geminis oculi fulgoribus ardent.

155unicus ignis item mento aestuat ipsaque forma

verticis, in nutum veluti curvata parumper,

qua per dimensos dimittitur ordo meatus,

flectitur adque Helices caudam spectare videtur,

cuius in extremum spatio propiore per aethram

160sibila protenti succedunt ora draconis.

quin super illa etiam summae confinia caudae

stella subit, dextri quae temporis igne coruscans

aemula vicinis accendit lumina flammis.

at declive caput vertexque obliquior astri.

165hac in parte sacri procumbere cernitur axis,

qua pater Oceanus, rutili reparator Eoi,

occasus ortusque salo moderante coërcet

et gemina alternae miscet divortia metae.

Inde pruinoso si lumen abusque dracone

170in convexa feras oculosque in proxima mundi

declines, qua parte globo tumet altior orbis,

illa laboranti similis succedet imago,

protinus expertem quam quondam dixit Aratus

nominis et cuius latuit quoque causa laboris,

175Panyasi sed nota tamen, cui longior aetas

ervit excussis arcana exordia rebus.

nam dura immodici memorat sub lege tyranni

Amphitryoniaden primaevo in flore iuventae,

qua cedunt medii longe secreta diei,

180Hesperidum venisse locos atque aurea mala,

inscia quae lenti semper custodia somni

servabat, carpsisse manu, postquam ille novercae

insaturatae odiis serpens victoris ab ictu

spirarumque sinus et fortia vincula laxans

185occubuit; sic membra genu subnixa sinistro

sustentasse ferunt, sic insidisse labore

devictum fama est. ac tum Tirynthius aethrae

inditus et solio fultus sublime paternost.

Iuppiter hanc speciem, miseratus acerba laborum,

190reddidit et talem cerni permisit Olympo.

en manus ipsa dei violenta in verbera pendens

erigitur dextraeque dehinc impressio plantae

tempora deculcat maculosi prona draconis.

Poplite succidui qua sideris ampla patescunt

195terga dehinc mersumque iacet sublime umerorum,

aspice ceu rutilis vibret lux Gnosia flammis.

haec quondam Bacchi monumentum fulget amoris,

haec Ariadnaei capitis testatur honorem.

trina ter illustrant hanc lumina parsque coronae

200serpentem vicina subit, qua sibila in arcton

ora draco inclinans stridit flabris aquilonis;

post tergum Nixi pars volvitur ac velut haerens

rursum defessi reseratur nuntia signi.

Istius extremo sub vertice, vertice quippe

205sideris innixi, clarum nosces Ophiuchum.

Triccaei sidus stat nominis et cui pingui

ture Epidaureae fumant altaria sedis.

in Styga decursis parcarum ab origine fusis

merserat Hippolytum sors ultima iamque per imas

210Cocyti tenebras et stagna nigrantia Ditis

portitor ille Charon Thesidae fata vehebat.

hic immaturi sed enim miseratus acerbum

leti supplicium Neptunique aspera iussa

algentis artus Erebo procul intimo abusque

215suscitat atque animae rursum tepefacta calore

viscera mundanas revocat medicator in oras.

non tulit omnipotens ortu cuiquam generato

Deucalioneo fas esse novissima fata

vincere et incassum decurrere pensa sororum

220moxque trisulca polo iaculatus fulmina celso

et super aëriae vibrans incendia flammae

morte repertorem medicinae audacis in umbras

deicit, at gnato reparans solacia Phoebo

asperaque extincti miseratus fata nepotis

225surgere nocturno iubet inter sidera motu.

hic ergo insignis ardens venas Ophiuchus,

hic rigidos artus formae anguitenentis honore

arduus, hic tantos umeris vibrantibus ignes

evomit, ut, pleno cum luna nitescit in orbe

230menstruaque ingenti iam tempora dividit ortu,

nequaquam lentis obscurior ex umeris lux

marceat. at manibus non compar flamma rubescit,

nam suffusa levi resplendent ultima luce,

sed cerni sunt prompta tamen postremaque parco

235igne micant. ille angue manum consertus utramque

erigitur serpensque dehinc elabitur, ambas

flexilis et medium cingit spiris Ophiuchum,

quem super haerentem plantarum mole duarum

Scorpios in geminas effusus viscera partis

240afflictusque oculos maculosaque pectora pressus

sustinet. attiguas evolvitur anguis in auras

agmine non aequo neque tanta volumina compar.

nam qua dextra manus sinvoso affigitur angui,

parcius ab domino terga explicat; altera porro

245plurimus ac multo per laevam pondere lapsus

funditur et rutilo, qua lux sedet ignea, mento

usque Ariadnaeae sese vicina coronae

lubricus inclinat. post spiram brachia quondam

formidata truci suspexeris Orioni.

250haec concessa etenim curvis metatio chelis.

huc falcata Chii repserunt cornua monstri,

sidereae nimium facis indiga. namque hebes ollis

ignis et optunso marcent incendia crine.

Callisto rutilet stellis, quibus usque ferinam

255prona sit effigiem! quo cardine torqueat axem,

semper inocciduis attollens lampada flammis,

Arctophylax sive, ut veteres cecinere, Bootes,

famosa Arcadici testans commenta tyranni.

et licet instanti similis similisque minanti

260terga Helices iuxta premat arduus, hau tamen umquam

in picturatae plaustrum procurrere matris

fas datur, antiqui quoniam contagio in illo

criminis et veterum prohibetur culpa malorum.

Nec minus in membris lux olli maxima vibrat

265omnibus, ardet apex capiti, micat ignea late

dextera, flammantur umeri, flammam movet instar

inter utrumque femur. qua se confinia lori

deducunt pedibus, maior fax luminis auras

verberat et reliquo sidus magis aestuat astro.

270nam locus Arcturo sacer hic adscribitur, illinc,

aurea qua summos astringunt cingula amictus,

ebria flammanti consurgit stella rubore.

Qua protenduntur vestigia summa Bootis

quaque per immensum circumflagrantibus astris

275circulus obliquo late iacet astriger orbe,

contemplare sacros subiectae virginis artus.

quam te, quam memorem? sive est genitor tibi summus

Iuppiter et Themide in terras demissa parentes,

seu patris Astraei clarum es genus, aurea cuius

280sidera sunt proles et qui pro munere morum

inculpabilium nomen dedit omnibus astris.

aut Pelusiaci magis es dea litoris Isis,

digna poli, consors et cura latrantis Anubis.

seu tu diva Ceres, sic nam tibi flagrat arista

285et, ceu Siriaco, torretur spica calore

protentata manu, seu quae pernicibus alis,

nec sat certa gradum, viduataque vertice summo

fluxa pilae vertis vestigia, lubricum ut aevum

sors agat et subitis obrepat mobile fatum

290temporibus. precor, in terras procul aethere ab alto

flecte oculos placidamque meis venerabilis, oro,

pande sacris aurem. tu, cum sincera priorum

vita hominum nullis ageret sub legibus aevum

aureaque innocuos servarent saecula mores

295sponte sua nec criminibus via prompta pateret,

inter confusos populorum libera coetus

versabare libens nullique obnoxia culpae

corda inhibens medias casto rei more tenebas.

nullus telluri limes datus, indice nullo

300culta secabantur neque iam discretio campum

metiri in dominos monstraverat, omnia rerum

usurpantis erant promiscaque iura per agros;

praestiterat cunctis communia cuncta videri.

denique cum placidas crebro dea viseret urbes

305tectaque iusta virum passim succederet, illa

ferventis late pelagi natura salumque

fluctibus instabile et glauci vada turgida ponti,

qua senior cano nutrit sub gurgite Nereus

delphinos virides et physeteras anhelos,

310ignorata suo seclusaque fine iacebant.

nulla fides undis, tumido commercia fluctu

nulla petebantur neque longis navita terris

insinuare ratem susceperat, exul ut oris

omnibus externas veheret per inhospita gazas

315aequora et insano penderet saepe profundo.

omnia sed cunctis nasci dabat aurea terris

iustitia et nullo discreverat aëre regna.

at postquam argento deformis vilvit aetas,

rarius in terras os inclinabat honestum

320iam dea, vix summos adlabens denique montis,

cum cedente die Phoebus sub nocte propinqua

occiduus pronos urgeret in aequora currus,

usurpandam oculis sese dabat accurrentum,

non ut fessa virum repararet gaudia vultu,

325sed crepula ut late vomeret convicia voce.

'parcite, vile genus!' lacrimis aiebat obortis,

'causa querellarum vestrum est scelus! aurea quondam

iudice me vestri vixerunt saecla parentes.

degener in vobis animus, solertia vobis

330pervigil, arte nova vitam traducere mos est.

omne aevum studiis excuditis. hinc quoque rursum,

pro pudor atque dolor! nascetur vilior aetas

et lacerata genas ibit Bellona per urbes

saucia, ut infidas agitent certamina mentis.'

335haec ubi permaesto rauco congesserat ore,

alite procursu sese in convexa ferebat

protinus atque oculos fugiens exosa sequentum

linquebat coetus hominum. ruit haec quoque rursum

vivendi series ac successere pudendo

340aerea saecla habitu. fraus ilicet et furor ardens

atque cruentus amor chalybis segnisque libido

et malesuada lucri rabies subit, omnia terror

degener ac maestae facies formidinis implet.

secreti immodicus vada gurgitis ultima versat

345Tiphys, Agenoreo color hinc mentirier ostro

incipit Assyriumque bibunt nova vellera fucum,

ebria ut externo splendescat lana veneno.

sic iusta in populos mox virginis inculpatae

exarsere odia et caelum pernicibus intrat

350diva alis spatiumque sibi subuecta per auras,

unde procul terras summa vix cerneret aethra,

propter anhela libens late capit astra Bootis.

istius extremis umerorum partibus urget

stella facem qualique rubent incendia flamma,

355quae subiecta procul caudam maioris ad ursae

vertice brumalis circumuolvuntur Olympi,

plurima quippe procul claram fax ardet in arcton,

talis utrimque modo simul et fulgore micat lux.

nec contemplandi labor anxius, omnia primis

360obvia ceu vibrant obtutibus: unus ob ora,

qua sunt prima ferae vestigia, praeminet ignis,

altera, qua pedibus regio est clunalibus, ardet

stella itidem genibusque dehinc se tertia promit

aemula, qua rutilae flagrant confinia caudae.

365non tamen his species, non sunt cognomina certa,

sed permixta simul vulgi vice convolvuntur.

Illa quidem supero conserta relabitur axe,

inscia piscosi semper salis. ipsius autem

subiectos capiti geminos tibi cernere fas est,

370Spartanam, geminos, subolem prolemque tonantis

egregiam et proprio post reddita numina caelo.

nam Lacedaemoniis Mars cum calvisset Aphidnis,

Castora Cecropii tulit inclementia belli.

at frater lucemque et fata superstitis aevi

375exosus sortem lacrimis efflagitat aequam.

protinus alternae germanos tempore vitae

Iuppiter attollit caelique in celsa receptans

aeternae flagrare facis iubet ignibus ambo.

Alvo Helices cancer subuolvitur astraque cancro

380Iuno, novercales ut semper proderet iras,

praestitit. hic etenim, Lernaei gurgitis hydram

ureret Alcides cum flammiger, ausus in ipsum

repere victorem. qua duro concava dorso

tegmina curvantur, geminus micat ardor in auras.

385hos dixere asinos ortos Thesprotide terra

et sidus, Lenaee, tuum. disterminat aër

crassior hos. itidem qualis praesepibus esse

forma solet, dispar chelarum flamma coruscat.

namque tribus stellis adoletur dextera cancro,

390laeva duas pigro succendit fomite flammas.

Qua postrema pedum rutilant vestigia in arcto,

maxima flammigeri mundus trahit ora leonis.

membra dehinc, longi qua sese semita caeli

plurima protendit, torrentur fomite acuto

395singula et adsiduis ardet leo viscera flammis.

hic Hyperionii flagrat via Solis et isto

se duce caerulei referunt momenta caloris.

tum succisa Ceres strati cum mergite culmi

construitur, flavos tondentur semina crines

400Omnia et advectas late coquit area messes.

tunc et Threicii repetunt animosa aquilones

flabra polo, tunc cyaneum stata flamina caeli

propellunt pelagus. longis hoc tempore in anni

otia sunt remis, pontus vehit ipse carinas.

405Aurigatorem par sit quoque cura videre,

namque tuas aures implebit fabula solers

Cretaei pecoris. haec lac memoratur alumno

infudisse Iovi capra, nutrix dicta tonantis.

stelligero subuecta polo est, ille impiger autem

410pulcher Erichthonius currus et quattuor olim

iunxit equos, pronus qui non procul in geminorum

laeva iacet fusoque super se corpore tendit

plurimus adque Helices caput inclinatur ab ore.

ille quidem in spatium membra explicat, ut capra laevo

415fixa umero clare sustollitur, ipsius autem

fine manus parvas haedorum suspice flammas.

qui postquam Oceano sese expediere sonoro,

saeva procellosis immittunt flabra fluentis,

ut spumosa truci pulsentur litora fluctu

420et vaga caeruleas involvant aequora puppes.

Nec minus aurigae qua sunt vestigia curvi,

cornigeri late tenduntur pectora tauri.

illic saetonsam pecoris perquirere frontem

esto memor, flexo iacet illic crure, minaces

425in terram figens oculos. non cetera signa

flammarum similem procul inter sidera formam

ostentare valent. gemino sic cornua ductu

erigit aetherii vigor ignis, et ignis utrimque

sic camuris ardet protractibus; hau tibi signis

430perquirenda aliis pecoris frons aequore surget

Oceani. proprio taurum deprenderis ore,

cornua sic vera sub imagine curva dehiscunt,

sic mediam creber pecori frontem asperat ignis,

sic hyades tauri toto procul ore coruscant.

435at Borean laevo qua taurus acumine pulsat,

desuper aurigae dexter pes imminet astro.

una pedem aurigae dextrum cornumque sinistrum

stella tenet pecoris. simul in convexa feruntur,

sed prior occidui taurus subit aequoris undas.

440Nec mea musa senem tacitum Cephea relinquet,

non eget huius enim sedes sacra mominis hilum.

Iasiden quoque summa poli Cephea revolvunt,

illum quin etiam rutilae pater intulit aethrae

donavitque polo. tergo Cynosuridos ursae

445post habitat geminasque manus a pectore tendit.

at diducta pedes tantum mensura seniles

dividit, extrema quantum pede distat ab ursa.

Rursum declivi si visum tramite vergas,

prima tibi ut flexi linquatur spira draconis,

450infortunatam spectabis Cassiepiam.

sed nec multa tamen, cum caelum lumine toto

luna replet, taetram ut superet fax aurea noctem,

occurret genetrix oculis quaerentibus. astat

lurida maerenti; tenuis rubet ignis, et aegrae

455lux hebes est matri, vix qualem Caria quondam

noverat intrantem per claustra tenacia clavem.

formatur stellis distantibus inque umeros vix

tenditur angustos, natae fera fata retundunt.

Namque subest teretisque poli simul orbe rotatur

460Andromeda, ingenti quae semper luce coruscans

sponte oculos in membra rapit. face denique vertex

ardet anhelanti geminamque per aëra fundunt

lucem umeri et summis lux aestuat ignea plantis.

ignea quin etiam per caelum cingula flagrant

465Andromedae et toto vibrant in corpore flammae.

sed tamen hic etiam vivax est poena dolenti,

nam diducta ulnas magna distendit in aethra

vinculaque in caelo retinet quoque, tenuia quippe

brachia contortis astringunt vincula nodis.

470Rursus odorato qua vertex crine tumescit,

Andromedae capiti suppingitur indiga pleni

alvus equi, summo qua fax in vertice vibrat

Virginis inque auras coni vice surgit acuti.

ipsa sub absciso late micat aurea ventre

475cornipedis, simul hunc lux indiscreta retentat

communique rubent duo semper sidera flamma.

tris latus atque armos aliae pecoris pinxere

et spatio disiuncta pari fax aemula flagrat:

plurimus ignis inest, vasto globus aestuat orbe.

480sed non et capiti similis rubor ipsaque cervix,

quamuis procero surgat iuba maxima collo,

languida marcenti vix est spectabilis igne.

ultima quae mento sese explicat, haut minor illa

quattuor est primis, quae formam lumine claro

485cornipedis simulant. non hic equus integer artus,

non quadrupes caelo sustollitur, at tenus alvo

erigitur media, nam cetera pone negantur,

et quatit aetherias primis modo cruribus auras.

hunc, hunc Aonio quondam memorant Helicone

490inclyta post Lyciae redeuntem bella Chimaerae,

mystica qua rupes doctis obmurmurat antris,

herbarum carpsisse comas et gramine odoro

explevisse famem, sed cum sitis arida fauces

ureret ac nullo manaret gurges hiatu,

495illisisse pedem: cornuque excita repente

lympha Camenalem fudit procul Hippocrenen.

Aones hoc latici posuerunt nomen equino

pastores. strepit haec placido inter saxa susurro

atque Helicone cadens sese sitientibus herbis

500inserit, Ascraeas donec vaga gurgite valles

vivificet. rigat hac animas et Thespia pubes

semper et in latices inhiat gens fontis alumni.

ast equus alterno redit inter sidera motu

Oceanique salo caput exserit. haut tibi magni

505cura laboris erit caelo spectare sereno

cornipedem, micat ille procul flagrantibus astris

et perfusa recens educit pectora ponto.

Tum celer ille aries, longi qui limitis orbe

Aethera percurrens numquam Cynosuridos ursae

510segnior ab lapsu convertitur, haut procul astro

visus equi, magno celsum secat aëra motu.

parcior hic rutilae semper facis, indigus ignis

spectatur iusti. nam quanti luminis astra

esse solent, aciem quibus aurea luna retundit,

515marcida lanigeri tantum se forma sub auras

exerit, in tenui quamquam primordia Phoeben

orbe habeant nulloque decus dea proferat ore.

sed licet hunc oculis frustra sectere per aethram,

nam semper propriis caret ignibus: en tibi propter

520Andromedae claro rutilantia cingula in astro

suspectanda patent. vocat ingens balteus ultro

quaerentem. non longa aries statione locatus

in convexa redit, parvo se tramite subter

distinet et medio caelum citus ordine currit,

525ultima chelarum qua brachia quaque corusco

circulus axe means rutilum secat Oriona.

Est etiam Graio quod semper nomine nostri

Deltoton memorant. simile in latus istud utrumque

porrigitur, summum signo caput angulus artat

530et gemini suprema iugi vicinia mordet.

tertia quae stantes sustentat linea ductus,

parcior, haut simili sese sub limite tendit

et contracta modum gemina face flammigerarum

stellarum superat. quin et qua subter in astro

535lanati marcent pecoris pluvioque tepescunt

iam vicina noto, minor istaec linea luce

et fulgore facis praevertitur. at locus olli

post tergum Andromedae. sic se tulit ordo dicatus.

Hinc si vicino flectaris lumina visu

540inque notum sensim boreali ab cardine ductos

inclinere oculos, proles tibi, Derceti, pisces

surgent Bambycii. sedes data quippe duobus

piscibus, ingenti qua celsam circulus aethram

orbe secat. tendit qua pinnae extrema sinistrae

545ales equus, mundo qua pectora laniger alto

urget et adverso surgentem corpore taurum

respicit: hinc medio signantur sidere pisces.

quorum alius rigida consurgit in aëra forma

celsior et Borean propior subit, alter aquarum,

550Troicus haurit aquas funditque ubi ephebus ab urna,

pone avidus iacet in notialia nubila pronus.

sed tamen hi late stellis ex ordine fusis

nectuntur caudas et lenta trahuntur utraque

vincula, per caelum coëunt quae singula rursum

555et rutilo confixa quasi super igne tenentur,

caelestem memorat quem solers Graecia nodum.

Ex umero Andromedae laevo quoque noscere piscem

qui rigidum celsi suspectat cardinis axem

perfacile est, ulnae nam proximus iste sinistrae

560caerulus erigitur. quin et vestigia propter

Persea sub volucri par est tibi quaerere forma.

in caput inque umeros rotat aegram machina mundi

Andromedam. Thraeci nam sub flabris aquilonis

nititur alato vindex pede, maxima cuius

565dextera maerentis solium prope Cassiepiae

tenditur ingentique dehinc vestigia passu

pulverulenta quasi cano procul aëre pandit.

Pleiades femoris pariter sub fine sinistri

Perseus protollit. locus has habet artior omnis

570conexas. omnis lentae facis haud procul istas

ostentat rutili lux sideris, aegra sororum

lumina; nec claro flagrat rubor aureus astro.

his genitor, vero si fluxit fabula fonte,

Poenus Atlans, subiit celsae qui pondera molis

575caelifer atque umero magnum super aethera torquet.

fama vetus septem has memorat genitore creatas

longaevo, sex se rutila inter sidera tantum

sustollunt. septem fert fabula prisca sororum

nomina (sex sese tenui sub lumine reddunt):

580Electra Alcyoneque Celeno Taygeteque

et Sterope Meropeque simul famosaque Maia

prole dei. cerni sex solas carmine Minthes

adserit, Electram caelo abscessisse profundo

ob formidatum memorat prius Oriona.

585pars ait Idaeae deflentem incendia Troiae

et numerosa suae lugentem funera gentis

Electram taetris maestum dare nubibus orbem,

saepius obscuris caput ut sit cincta tenebris.

non numquam Oceani tamen istam surgere ab undis

590in convexa poli, sed sede carere sororum

atque os discretim procul edere, detestatam

Germanoque choro subolis lacrimare ruinas

diffusamque comas cerni crinisque soluti

monstrari effigiem. diros hos fama cometas

595commemorat tristi procul istac surgere forma,

vultum ardere diu, perfundere crinibus aethram,

sanguine suppingi rutiloque rubere cruore.

quin Meropen alii, postquam Sisypheia vincla

et thalamos saevo sortita est omine divum,

600indignam aëria credunt mage sede fuisse.

sic anceps numeri fit fabula sexque per aethram

vergilias cerni tenet usus, sed simul omnis

artavere globum. ter in auras angulus exit

flammiger et mixtis Atlantides ignibus ardent.

605nec tamen est famae similis vigor, ampla sorores

fabula nobilitat, modus ollis parcus et ignis

vix tenui longe face fit spectabilis. istas,

alterno redeunt cum bina crepuscula mundo,

seu nox astrales adolet cum caerula flammas,

610seu matutinus cum sidera dissicit ortus,

convolvi caelo summae pater annuit aethrae.

nec minus arenti cum crine attollitur aestas

et cum cana comas redit anno bruma rigenti,

tempora dissignant. nam si se gurgite tollunt

615vergiliae, curvas in flava novalia falces

exercere dies; si condunt aequore flammas,

tellurem presso proscindere tempus aratro.

Est chelys illa dehinc, tenero quam lusit in aevo

Mercurius, curva religans testudine chordas,

620ut Parnaseo munus memorabile Phoebo

formaret nervis opifex deus. hanc ubi rursum

concentus superi complevit pulcher Apollo,

Orphea Pangaeo docuit gestare sub antro.

hic iam fila novem docta in modulamina movit

625Musarum ad speciem musa satus, ille repertor

carmina Pleiadum numero deduxerat. at cum

impia Bassaridum carpsisset dextera vatem

et devota virum tegerent Libenthra peremptum,

intulit hanc caelo miseratus Iuppiter artem

630praestantis iuvenis, pecudes qui et flumina vates

flexerat. ad nixi qua semet sidera ponto

sustollunt, laevum propter chelys haec femur astat.

advolat ast aliud latus ales et ora canoros

tenditur ad nervos, media est lyra sede dicata,

635Cygneo capiti et curvo contermina signo.

Namque et sidereis cycnus secat aethera pinnis,

donatus caelo, non claro lucidus astro,

sed tamen os flagrans et guttura longa coruscans.

grandibus haud equidem stellis, non his tamen atris

640obscurisve micat. trahit in convexa volatum

perfacilem et dextro late Cepheida dextram

radens remigio summa ad vestigia laevam

declinatur equi. sic magno praepes Olympo

subuehitur, subit occidui sic marmoris undas.

645Nam post cornipedem flagrant duo sidera pisces,

pisces Bambycii, caput autem subter equinum

Laomedontiadae se dextera tendit ephebi.

ipse dehinc longos insignis aquarius artus

astat ad hirsuti caudam pulcher Capricorni.

650Imus ut australi descendit circulus axe

signifer inque notum rutili cadit orbita solis,

hispida saetosi marcet species Capricorni.

hic iam Threicio veniens a cardine Phoebus

vertit iter pulsusque deum, mirabile dictu,

655brumalis redigit. non tum mihi longa phaselis

aequora temptentur, non tum freta turbida pinu

quis petat! angusto decurrit tramite namque

parva dies vastoque dehinc deprensus in alto

nequicquam pigrae clamarit sidera lucis.

660interea totis notus acer saeviet undis

excitumque salum verret notus. aurea Solis

cum rota cornigeri sidus pepulit Capricorni,

tum dirum caelo frigus redit, aspera nautis

tunc freta fluctivagis, tamen isti saepe malorum

665immemores agitant totos in fluctibus annos,

mergorum et focis similes. trahit unda paventis

ac retrahit, quaerunt oculis distantia longe

litora et in pontum cogunt lucra semper hiantes.

Par metus ex pelago tibi sit quoque, sole Sagitta

670cum levis afflatur, cum lux in harundine flagrat

ignis mundani, cum tela extrema coquuntur

cumque sagittiferi torret vapor aureus arcus.

tum quoque si piceam spectaris surgere noctem,

informem taetris tellurem ut vestiat alis,

675litus ama, solers fuge caerula tegmina noctis

exitiumque sali rabidique pericula ponti

ante veni, iam solve memor vaga carbasa malo,

iam prolixarum iaceat rigor antemnarum.

mensis at infausti vel duri sideris index

680Scorpius exoriens sit tempore noctis adultae:

hic matutino veniens procul aequore telum

exigit e pelago, telum trahit ultima cauda.

cunctatur pigro post tergum sidere iuxta

Arquitenens tardos et gurgite liberat artus.

685tum Cynosura etiam maturae in tempore noctis

altius in Borean sustollitur, abditur autem

Orion redeunte die, tum brachia Cepheus

protentasque manus mediamque immergitur alvum.

Quin norunt aliam Superum convexa Sagittam.

690sed tamen haec arcu tereti caret inscia nervi,

inscia nam domini est. telum super advolat ales,

ales olor, sed Threicio conterminus axi

cana pruinosas extendit colla sub arctos.

Armiger hanc etiam Iovis advolat, arbiter ignis

695aetherii, sed membra minor. procul hic tamen alto

cum redit a pelago et movet in convexa volatum

fine tenebrarum summaeque in margine noctis,

spumosum late mare subruit; omnia caeli,

omnia terrarum mox flabra procacia verrunt.

700Tum curvus caudam subit inter sidera delphis,

dux, Neptune, tui quondam super aequor amoris.

hic nam detrusae in latebras procul Amphitrites,

arduus occiduos umeris ubi sustinet axes

Pleiadum genitor, perruperat. hic vagus omni

705gurgite dilectam domino maris ultimo ab orbe

mollis dorsa tulit. breve signo corpus in astris

et super auritum ponto surgit Capricornum.

hic medios artus taeter stupet, altera porro

quattuor illustrat facibus rubor aureus atque

710bis gemino discreta situ micat ignipotens lux.

Omnia, quae soli et rigido interfusa aquiloni

aetheris incurvi moles rotat inque frequentes

occasus ortusque trahit moderator Olympi,

sunt digesta mihi. quae rursum limite abusque

715sese Hyperionio pluvialis concava in austri

demittunt, taetram donec notus ambiat aethram,

dicere Romuleo conitor carmine solers.

Subtrahit obliquo qua sese circulus orbe

signifer a Borea inque australes se gerit umbras,

720sub medii iam mole poli fera pectora tauri

suspicit Orion. neque quisquam nocte serena

transierit, celso late se cardine pandit

auratumque rubens demittit balteus ensem.

Talis et ipse virum gemina ad vestigia custos

725insequitur. sic flammigero distinguitur astro

aetheriae canis ille plagae, cui plurimus ardor

aestuat in mento, multus rubor imbuit ora.

stridit anhelanti face pestifer, aëra motu

torret, et immodici terras coquit ignibus astri.

730hic varios ardet stellis rutilantibus artus,

sed non est similis cunctis vigor, undique quippe

alvus cyanea est, mento gravis effluit ardor,

qui formidato sub nomine Sirius aethram

urit. huic rutilos si Sol afflexerit axes,

735quantus corporibus, quantus labor imminet agris!

marcebunt sata cuncta diu, namque indiga suci,

siqua iacent, cedunt valido penetrata calori,

ac decoctorum languebunt germina florum.

illa autem, interno quae sunt animata vigore,

740Sirius attollit blandusque illabitur herbas

Sirius et dulci nutrit tepefacta sereno.

hunc, hunc, flammanti cum primum vibrat ab ortu,

auribus atque animo capimus procul. altera siquae

stellarum fulvo rutilant, quae plurima longi

745belua fert lateris, neque multa luce coruscant

et designandis tantum sunt addita membris.

Parvulus in stellis lepus est quoque, namque ubi magnus

emicat Orion, gemina ad vestigia subter

urgetur cursu rutili canis. ille per aethram

750effugit instantem, premit autem Sirius ore.

auritum primis emittit gurges ab undis,

ille minax pavidum super editur et procul idem,

cum lepus occiduum sese inclinavit in aequor,

more latebrarum repetens freta, Sirius alto

755defluit ab caelo mersumque per umida quaerit.

magnus Iasoniam cauda canis extrahit Argo

puppe refulgentem. neque enim se Thessala cumba

sollemne in faciem rostro movet. extima puppis

surgunt Oceano, velut alto a gurgite nautae,

760cum portum tenuere, avidi volitantia raptim

sipara convertunt tergumque incurva remulsi

litora certatim subeunt simul. illa marinas

iam defuncta vias procul imi litoris algas

pone subit terramque tenens secura quiescit.

765sic Argo rutilam tantum inter sidera puppim

ducit et occultat rigido tenus altera malo.

sponte gubernaclum puppis demittit in undas

celsior ac merso descendit in aequora clavo.

Distantem Andromedam prolixi tramite mundi

770Perterret cetos. nam Threicii prope flabra

Andromedam Boreae celso rotat aethere cardo,

belua dira Noto vehitur, trahit Auster in Arcton

ora inimica salo. nam qua se laniger alto

caelo aries tollit, qua piscibus astra duobus

775augentur, rutilat subter Nereia pistrix,

efflua percurrens non multi fluminis astra.

illa memor longae formidinis, illa duorum

inter signa tenax horret squalentia monstri

terga procul pavidumque super caput inserit undis.

780Quin et caeruleo flumen quoque gurgite manat

astra inter sedesque deum. pars aequor id esse

credidit. Ausonii namque hunc dixere priores

Heridanum, Uenetos late qui lapsus in agros

Alpino Hadriacos impellit gurgite fluctus.

785hic fusum caelo quondam Phaëthonta sub undas

excepit senior, leve cum sensere iugales

aetherii rectoris onus cumque ignifer axis

tramite sub mundi mortales sprevit habenas.

didita tum late texere incendia terras;

790astra vorax ignis, flammae sola cuncta coquebant,

donec fata sui miseratus Iuppiter orbis

redderet aetherii Phoebo moderamina cursus.

illum prolixis durae Phaëthontides alnis

planxerunt, rediit supero pax aurea mundo

795Heridanumque senem nutu Iovis omniparentis

astra receperunt. Pharium pars altera Nilum

commemorat, largo segetes quod nutriat amni

arentisque locos unda fecundet alumna

vel quod de medii prolapsus parte diei

800vastus in aequoreas pelagi sese inferat undas.

iste pedem laevum rutili subit Orionis

fusaque quae geminos astringunt vincula pisces

Heridani coëunt amfractibus, ut procul ille

tenditur effusi vi gurgitis. huc quoque cristae

805cedit apex, summa qua lux pristice coruscat

desuper et flamma caudarum cingula figit.

Inter demissum procul in vada caerula clavum

puppis Iasoniae depictaque terga carinae

et pistrim undicolam, leporis qua tenditur alvus,

810stellarum creber rutilat rubor. haud tamen istis

vel lux multa micat vel fit memorabile nomen.

nulli etenim formae flammarum Iuppiter ignes

discrevit, nullos simulant haec corporis artus,

qualia digesto mundus sacer ordine volvit,

815semper in antiquum retrahens iter omnia secum

saeclorum serie longa. istas denique signant

intervalla faces, similis quoque lux habet omnis,

par modus; occasu pariter referuntur et ortu,

nec spectanda forent ponto quod sola carerent.

820cetera descriptis aptantur singula membris

formarum. flagrans leporem qua Sirius urget,

languida nec certo sub nomine cuncta feruntur.

Ultra saetosi rursum speciem Capricorni,

cardinis immersi qua sunt australia flabra.

825in pistrim horrificam conversus viscera piscis

subuehitur. notium vocat istum Graecia piscem.

stellae aliae mundo, qua pulcher aquarius instat

et qua cristato consurgit belua dorso

usque sub aërii rutilantia sidera piscis,

830sunt mediae flammae, steriles, ac lucis egenae,

nam passim ignoti vice vulgi semet in aethram

protollunt. dextram sed tantum propter ephebi,

pocula quem divum mensis gestare loquuntur,

efflua se species liquidarum fundit aquarum

835partis in geminas. lux illic clara duabus

est solum facibus. non haec spatiosa per aethram

intervalla tenent neque lumen lumine forte

collidunt. alii Phrygium nam subter ephebum

ardet apex, alii, qua curvam belua caudam

840terminat, insignis late vomitur globus ignis.

cunctis nomen aqua est. quin stellae denique propter

ora sagittigeri, qua se vestigia prima

cornipedis simulant, circumuolvuntur Olympo,

quis face sub tenui tenebrosus marceat ignis.

845Ecce venenatae qua scorpius agmine caudae

plurimus erigitur tepidumque super micat austrum,

parvulus hic aram locus exprimit. hanc satis arto

tempore suspicies mundo rutilante referri.

nam polus, adverso qui tollitur axe Bootis,

850quantum suspenso vada linquit turbida caelo

Oceani, tantum in sibimet contraria tendit.

Arcturum vertex levat arduus, umbrifer austri

Aram cardo premit. brevis olli semita caeli

occasusque celer, tamen isto luciparens Nox,

855fata hominum miserata prius, miserata labores,

certa procellarum statuit procedere signa.

ne tibi, cum denso conducitur aëre caelum,

inter nimbiferas nubes spectabilis exstet

Ara poli, longa ut glomerent circumque supraque

860feta pruinarum se vellera, qualia tristi

coguntur vento terraque excita per aethram

nubila conceptos effundunt desuper imbres!

non Arae, non sit tali sub tempore vertex

clarior! hoc nam saepe notum praenoscere signo

865Nox docuit! Noctis siquis praecepta sequatur,

incassum zephyri volvunt mare: siquis at ista

respuat, incautas percellent flabra carinas.

vix, si sera Iovem subeat miseratio rerum,

pigra salus nautis redeat fluitantibus alto.

870certior ast ollis veniet spes, axe supremo

si Boreae stringat rutili coma fulgoris auras.

his signis austri raptabunt flabra fluentum,

donec de Boreae rutilum iubar emicet axe.

at si Centaurum medio sub tramite caeli

875videris, ut fluctu tantum discedat eoo.

quantum adit occasum, sit tectus desuper autem

nube umerum et caelo sint omnia signa priora:

Eurus erit, verret salsi vada gurgitis Eurus.

Contemplator enim geminae rutilantia formae

880viscera, quae signis subtexit membra duobus.

nam qua parte hominem quadrupes sustollit equino

ventre super stantem, versatur scorpius ingens:

at qua cornipedem media vir fundit ab alvo,

curva venenati sunt tantum brachia signi.

885ille autem, dextram protendere visus ad aram

caelicolum, iustae persolvit munera vitae

agrestemque manu praedam gerit. hic, ubi celso

Pelius adsurgit dorso nemorosaque late

inserit aëriis iuga nubibus, arbiter aequi

890egerat Alcidae legum post bella magister.

Desuper ingenti sese agmine porrigit hydra,

quae prolata salo longe latus explicat aethra,

in cancrum protenta caput, caudamque feroci

Centauro inclinat, transit spatiosa leonis

895viscera et ingenti sub virgine summa quiescit.

quin et eam spirare putes: sic agmina caelo

lubrica convolvit, sic spiras pendula torquet,

sic et flammigero linguam iacit ore trisulcam.

spirarum medio gestat cratera coruscum,

900ultima caeruleum sustentant agmina corvum,

ales ut intento fodiat vaga viscera rostro.

Ultimus est procyon, geminorum subditus astro,

ore micans rutilo, trina face viscera lucens.

ista volutatos cernuntur cuncta per annos,

905haec vehit Oceanus pater omnia mersaque rursus

hauriet Oceanus, trahit ingens machina caeli

cuncta super. pingunt rutilam sua sidera noctem.

Quinque itidem stellae, similis quibus haud sit imago

nec quas formarum ductus notet adfixarum,

910per bis sena poli volitant rutilantia signa.

nullus eas aliquo pacto deprendere certet,

nam vaga per totam cunctis via defluit aethram

semper et adverso referuntur tramite mundi.

mundus ab eoo trahitur reparabilis alto,

915pronus Atlantei procul in vada caerula ponti.

illae in subrecti cogunt iter aetheris orbem,

nitentes in summa poli motuque feruntur

adverso solis radiis ceu, cum vada cumbam

prona vehunt, siquis prora nitatur ab alta

920in puppim proferre pedem, via carpitur olli

cursibus inceptis contraria. vis tamen istis

obvia labentis semper sustollitur aethrae

unicaque in solis adolent incendia flammis.

longa volutandis tamen ollis tempora currunt

925pigraque se referunt, sedes sortita priores,

omnia. non illas animis audacibus ergo,

carmine non caeco temptabimus. hoc satis unum

Musa mihi, satis hoc longi labor egerit aevi,

si defixarum cursus et signa retexam.

930Quattuor aërios zonae cinxere meatus,

quattuor has cursus et tempora nosse volentem

scire sat est. quin signa etiam sunt quattuor istis

plurima, quae zonis haerentia convolvuntur.

ipsae inconcussa retinentur sede per annos

935mutuaque implexae sibimet consortia mordent,

at modus in binis protenditur. aurea pepli

sidera nocturni si suspectare libebit

nec scindunt medium Phoebeia lumina mensem,

langueat ut stellis species hebes, omnia caeli

940illustrante dea ac flammas superante minores,

orbe sed haut pleno sinit igni fervere acuto

sidera: candentis speciem super inspice lactis

protendi caelo. color olli nomen ab ortu

primigeno statuit. Sic zonam Graecia solers

945concelebrat, nostro sic balteus ore notatur.

non isti forma similis similisve colore

circulus est alius, modus et mensura duobus

est compar solis, alios duo parcior artat

linea nec multa trahit istos ambitus aethra.

950Horum alius, duri qua solvunt flabra aquilones

et qua praecipitant borealia flamina sese,

axe Lycaonio iacet obvius. hic geminorum

sunt capita, hic genua aurigae defixa quiescunt.

circulus hic idem retinet pede Persea laevo

955atque sinistro umero, cubito tenus hic quoque dextram

sustinet Andromedae, manus extima desuper acri

subrigitur Boreae; cubito inclinatur in austrum

maerens Andromeda. hic celeris vestigia summa

praestringuntur equi, praestringitur ales ab ipso

960verticis extremo. secat hic umeros Ophiuchi

circulus et secum flagrantia dorsa revolvit.

Erigone tepidum sese summittit in austrum

virgineusque pudens zonae super imminet artus.

sed leo, sed cancer borealis tramite caeli

965viscera protendunt. at circulus ima calentis

pectora perque alvum procul in postrema leonis

succedit secat ast alium per viscera plana

et medio subter cava tegmina dividit orbe,

lumina secludens altrinsecus. orbita porro

970ista poli partis si discernatur in octo,

quinque supervolvit se partibus, at tribus alti

intrat stagna sali. sol istinc flammifer aethram

iam relegit pulsuque deus semel ordine facto

flectitur aestivo neque celsum semita in axem

975sideris erigitur. via rursum nota iugales

suscipit inque notum rutili redit orbita solis.

circulus iste quidem cancro tenus adiacet axem

semper inocciduum. procul alter cardine in austri

dividit imbriferi corpus medium Capricorni

980Idaeique pedes pueri postremaque caudae

caeruleae pistris. brevis hic lepus, hic canis artus

conditur extremos, hic Thessala cernitur Argo,

hic Centaureae fera molis terga secantur.

iste venenatae disiecta volumina caudae

985amputat, hic arcu protenditur ampla sagitta.

ultimus hic Phoebo locus est, ubi lapsus in austrum

pellitur, albenti cum canent tempora bruma.

sideris hic metae: procul istuc caelite curru

axe sereniferi descendit Sol aquilonis.

990partibus iste tribus tantum se circulus effert,

quinque latet, crepuli succedens stagna profundi.

Inter utrumque dehinc, quantus iacet ambitus illi

zonarum, cani specie quae lactis in aethra

cernitur, ingenti se tramite linea tendens

995dividit ima noti, discernit et alta aquilonis.

hic luci modus et tenebris sub lege magistra

pensatur: nox aequa diem subit aemula. Phoebus

lumina substituit paribusque revolvitur horis,

vel cum summa aestas coquit agri viscera hiantis

1000vel cum floricomo iam tellus vere movetur.

ast isti, celsae qua tramite panditur aethrae,

indicium est aries, hunc totum linea quippe

sustinet. hic tauri curvantur crura minacis

et rutilat stellis hic balteus Orionis.

1005spira anguis levis hic craterque, tenacia corvi

ora inhiant. hic sunt flexarum denique flammae

chelarum, genua hic rigidi vibrant Ophiuchi.

nec Iovis armigero caret alite, namque per ipsum

fulva aquila est. caput hic equus eminet hicque comanti

1010cervice erigitur clarae dator Hippucrenae.

tris omnis recte contentos tramite caeli

distantisque pari spatio sibi transigit axis,

omnibus et mediis ut circumfunditur idem.

Desuper obliqua est alii via quartus et iste

1015stringitur artatus zonarum mole duarum,

quas ab diversa mundi regione locatas

cire repercussi momentum diximus astri.

hunc alius medium medius secat. haut dea Pallas,

vel licet haec cunctos praecellat acumine divos,

1020compingat parili sic lubrica plaustra meatu,

implicet ut spatiis sibimet distantibus orbes,

qualia devexo nectuntur ab ordine cuncta

urgenturque viam similem noctesque diesque

lucis ab exortu procul in vada Calpetana.

1025namque Tithoneo cum sunt elata profundo,

rursus in occiduos merguntur singula fluctus

ordine partito: similis nascentibus ortus

scandendi lex una movet, par denique lapsus

omnibus et simili conduntur sidera casu.

1030ille autem Oceani tantum descendit in aequor,

quantum ab caeruleo distat cancro Capricornus

et quam multus item est, ubi gurgite protulit ortum,

tantus in adversas itidem est cum labitur undas

signifer. in spatio, quantum deducitur orae

1035ambitus extremae, puncti vice terra locandast.

unde acies oculis cum tenditur, haec quoque puncti

sedem habet. hoc signo procurrit missa per auras

signiferi in summum. medio de tramite siquis

dirigat obtutus agilis procul hosque locorum

1040Defessos longo spatio tener amputet aër:

id, quod contenti visus abscinditur, ultro,

siqui in signiferi patulum circumferat orbem,

sex olli partis magnae dabit ambitus orae.

ast hae dimensa spatii sic lege locantur

1045binaque decisis includunt partibus astra.

olli cancer inest, leo flammifer, Attica virgo,

brachia sunt itidem chelarum et scorpius ipse,

arquitenens, saetosa dehinc species Capricorni

volvitur, auratam protendit aquarius urnam,

1050tum duo sunt pisces, aries taurus geminique.

his se bis senis sol admovet hisque recurrens

omnibus absolvit totos reparabilis annos.

Quem cum signiferi graditur sol aureus orbem,

singula frugiparos attollunt tempora vultus.

1055illius Oceano quantum submergitur alto,

tantum telluris super eminet. omnibus iste

noctibus illabens pelago sex inserit astra,

sex reparat. tanto nox umida tempore semper

tenditur, extulerit quantum se circulus undis.

1060At si scire velis, mora lucem quanta retentet

et quanto nox atra sibi trahat otia lapsu:

quae procul Oceano consurgunt, signa notato,

horum semper enim comes est Titanius uni.

horum prima oculis memor incunabula quaere,

1065luminis ipsa vagi captans venatibus, ipsa,

ipsa notans mundo. quae si se nubibus abdent

aut si, cum surgunt, ut tellus saepe tumescit,

occultata iugo praetextaque rupe latebunt,

prompta via est aliis venientum tempora signis

1070noscere. namque ipso deprenderis indice cuncta

Oceano, magnam qua circum amplectitur undis

tellurem, curvet celando ut litora mundo

latius atque sinu patuli salis hauriat astra.

istius indicium praebebunt cornua semper,

1075vel matutino qua perstrepit aëra fluctu,

acer Atlantei vel qua furit aequoris aestu.

nam non obscurae, cum cancer commovet ortum,

Oceano stellae circumuolventur utroque,

in freta labentes aut quae se rursus eoi

1080parte ferunt mundi. Minoae clara coronae

serta cadent, austri tergo cadet incola piscis.

hunc medium pendere tamen mediumque sub undas

cedere per spinam rutila labente corona

semper suspicies, at tergi plurima versum

1085ventre tenus summo supera inter sidera cernes:

os et colla dehinc et pectora vasta per aequor

mersantur. premit ab genibus celsos Ophiuchum

usque umeros cancer, cancer premit ortus et anguem,

agmine qua vasto fluitat caput, aspera cervix

1090qua tumet et spiris qua turgent pectora primis.

parte nec Arcturus distabit multus utraque,

iam minor in superis, iam viscera plurimus alto

conditur. hunc etenim consortem quattuor astris

Oceanus recipit satur hic vix luminis omnis

1095cedit et incipiens tandem convexa relinquit.

tum iam plus mediis nox inclinabitur horis,

cum labente die Phoebo comes ibit in undas.

ista quidem vasti conduntur gurgitis alto,

contra autem nullo reses ortum viscere profert

1100Orion, rutilans ardentia cingula late,

et flagrans umeros et splendens ense corusco

Heridanumque trahens alio se litore promit.

Adueniente dehinc villoso colla leone

omnia, quae cancro sese emergente per aethram

1105extulerant, abeunt. quin et Iovis ales in undas

conditur et totis raptim petit aequora pinnis.

sed nixus genibus replicato crure residens

poplite iam superi celatur corporis artus.

non tamen iste genu, non laevam gurgite plantam

1110occulitur, non Oceanus vorat omnia signi.

proserit hydra caput, claro lepus exsilit ortu

et procyon primique pedes canis ignicomantis.

Erigone salsis cum vultum exegerit undis,

aëris ut patuli iam conscia permeet aethram,

1115astrorum numerosa premit. nam virgine eoo

consurgente freto cedit lyra Cyllenaea,

cedit delphinus pelago ceditque sagitta

primaque pinnarum pars canum condit olorem,

vix iam cauda salum superat. vix lumine parco

1120eminet Heridanus, ponti procul efflua tinguit.

celatur sonipes caput impiger, ardua cervix

Tethyos ima petit, salso iuba rore madescit.

Hydra superpositum procul in cratera movetur

parte alia et liber vestigia Sirius ardet,

1125ultima caeruleo protelans aequore puppim.

illa micat maloque tenus sese exerit Argo,

cum iam virgineos aether vehit altior artus.

Nec, cum flagratas emittunt marmora chelas,

sideris expertis et clara luce carentis,

1130non est nota dies aut est ignobilis ortus.

namque his indicium proprio fert ore Bootes

plurimus exoriens Arcturumque eminus alto

cardine succendit. iam celso Thessala puppis

aethere subuehitur, iam mundo funditur hydra

1135longior extremaeque polum subit indiga caudae,

curva Chii caelo cum surgunt bracchia signi.

inspice ceu dextra referatur ab aequore planta

inque genu tantum nixus pede proferat ortum.

iste lyrae rutilat conterminus atque sub undis

1140hic tenebris petit occidui vada caerula ponti

et mox Oceano reparatur clarus eoo.

cum chelis igitur pede tantum promitur uno.

ipse dehinc versus procul in caput ultima monstri

terga manet, manet, arquitenens dum spicula caelo

1145exerat et supera vibret bellator in aethra.

hoc sidus revehunt chelae; crux scorpius ipse,

cetera cum medio, laevam et caput oraque sursum

arcus agit. tribus hic tandem remorantia membra

partibus erigitur, tria totum denique signa

1150absolvunt pelago. mediae tum serta coronae

et quae Centauro diffunditur extima cauda,

prima venenati cum repunt brachia monstri

surgunt Oceani iam gurgite. et ultima cygni

et caput acris equi premit aequora. iam procul ista

1155marmoris occidui penitus petiere profundum,

hausta salo. caput Andromedae freta vasta receptant

ac formidatam devexi cardine mundi

fluctigeni speciem monstri super invehit auster.

sed Boreae de parte trucis velut aggere ab alto

1160prospiciens superi subrecto verticis axe

intentusque procul specie vaga brachia Cepheus

exserit et saevam pelagi monet adfore pestem.

illa tamen versa in fluvium postrema profundo

tinguitur ab spina, capiti quae proxima summost.

1165undas succedens Cepheus et verticem et ulnas

mersatur patulas. quin et cum scorpius acer

nascitur Oceano, quidquid per sidera aquarum

ad speciem Heridanus pater expuit, abditur alta

Tethye et occidui tegitur Padus aequore ponti.

1170Scorpius ingentem perterritat Oriona,

proserpens pelago. vetus, o Latonia virgo,

fabula nec nostro struimus mendacia versu.

prima, nefas! duri compegit germinis aetas,

prima dedit populis. caecus mos mentis acerbae

1175immodicusque furor sceleris penetraverat oestro

impia corda viri. calverunt dira medullis

protinus in mediis incendia, plurimus ardor

pectore flagravit. tene improbus ille procaxque,

te, dea, te dura valuit contingere dextra,

1180cum sacrata Chii nemora et frondentia late

brachia lucorum, cum silvae colla comasque

devotae tibimet manus impia demolitast,

audax ut facinus donum foret Oenopioni?

digna sed immodico merces stetit illicet ausu.

1185nam dea nubiferi perrumpens viscera montis,

dirum antris animal saevos vomit hostis in artus.

ergo ut falcatis monstrum petit Oriona

morsibus et totas in membra ferocia chelas

intulit, ille mali poenas luit. ista furori

1190praemia debentur: sunt haec commercia laesis

semper numinibus. metus hic, metus acer in astro

permanet et, primo cum scorpius editur ortu,

Orion trepido terrae petit extima cursu.

nec minus Andromedae quidquid volitabat in aethra

1195et siquid pistris reliquum convexa vehebant,

hoc oriente ruunt. omnis procul in vada terror

inserit et cunctos pavor unus in aequora cogit.

Cepheus ipse caput distentaque brachia vasto

induitur ponto, tellurem cingula radunt

1200extima et Oceano mersantur pectora rauco

sola senis; relicum polus ast a litore versat,

semper inocciduum. genetrix quoque Cassiepia

sidera praecipitis sequitur labentia natae

deformemque trahit procul in vada caeca ruinam.

1205prona caput solio, solio vestigia ab alto

sustollit miseranda super. quatit ira furorque

Doridos et Panopes post fata novissima matrem

ac memor has poenas dolor exigit. omnia fluctus

haec simul occiduos subeunt. tamen altera mundus

1210sufficit inque vicem lapsorum multa reportat.

tempore namque isto reliquae se serta coronae

expediunt pelago postremique agminis hydra

erigitur caudam. caput et turgentia membra

Centauro exsuperant. manus effert dextera praedam

1215silvarum, nam prima ferae vestigia in ollis

arcum sera manent, arcu redeunte per aethram

protolli incipiunt. relicum serpentis et artus

anguitenentis item fert primis fluctibus arcus.

amborum capita et palmas geminas Ophiuchi

1220ac primam rutili spiram serpentis eoo

scorpius Oceano surgens agitat. pede nixi,

quem procul aversum semper salis alta remittunt,

tunc artus medii, tum pectora vasta umerusque

dexteraque ulnarum spumosi gurgitis aestu

1225procedunt. pariter caput et manus altera porro

tota, sagittigeri cum vibrant astra, feruntur.

Mercurialis item lyra volvitur altaque Cepheus

cardine sustollens vestigia gurgite nondum

pectora liber agit, sed pectora mersus in undas

1230plaustra Lycaoniae pulsat pede desuper ursae.

tempore non alio magni canis ignea cedunt

sidera, protentum freta iam procul Oriona

hauserunt pelago, toto lepus occidit astro.

tum quoque et Oceano fugientem Sirius urget.

1235sed non aurigam, cum gurgitis ille profundi

ima petit pedibus, capra mox haedive sequuntur.

ista polo rutilant, illum vada livida condunt.

haec membris discreta aliis extantiaque alte

laevum umerum et summae sese attollentia palmae

1240cernuntur, donec labenti congrada soli

sidere devexo freta late caerula turbent.

Namque manum aurigae reliquam celsumque corusci

verticis et dorso qua spina attollitur alto

deprimit hirsuti sidus surgens Capricorni;

1245membra sagittigero cedunt postrema revecto.

iam non alatus remoratur viscera Perseus

aëris in spatiis neque clavum vindicat Argo

alluvione sali. Perseus pede denique dextro

atque genu liber mersatur cetera ponto.

1250Argo quod curvis puppim super attrahit oris,

tinguitur et duro tangit vada caerula dorso.

ipsa dehinc manet exortum Cilicis Capricorni

totaque tum pelago caelo descendit ab alto.

aequora tum procyon, gressum sectatus erilem,

1255intrat et Oceano permutat celsa profundo

haec habet occidui plaga gurgitis ista sonoro

supprimit unda salo. rursum procul erigit aethra

Cygnum aquilamque Iovis. surgunt flammata sagittae

sidera perque notum rutila cum numinis ara.

1260Delphinum patulas promit Capricornus in auras.

Et matutino cum surgit aquarius orbe,

os equus atque pedes novus exerit. ecce cadentis

parte poli trahit occiduum nox atra sub aequor

Centaurum cauda, sed non caput aut umerorum

1265vasta simul recipit. persistit pectore celso

cornipedis species et caelum vertice fulcit.

ora dehinc serpens et prima volumina tantum

conditur. ingentis late tamen agmina caudae

pone trahit. subit ista salum, subit aequora rursum,

1270integer Oceani cum se Centaurus in undas

iecerit atque novo vibrarint sidere pisces

his in summa poli surgentibus ille per austrum

piscis item, planta quem pulcher aquarius urget,

redditur. haud toto tamen hic se corpore promit,

1275sed manet alterius venientis tempora signi:

parte latet, partem supera in convexa sonoris

fluctibus absolvit pelagi. sic bracchia maestae

Andromedae, sic crura dehinc umerique nitentes

paulatim recavo redeunt maris, aurea caelo

1280postquam adolent pisces incendia. denique pisces

cum rutilant, mundo dextram haec attollitur ulnam

laevaque virginei rursum se corporis edent,

Phrixei postquam pecoris proruperit ortus.

Australem hic aries aram procul admovet undis

1285gurgitis occidui. qua lux redit, excitat idem

Persea proceri sustollere verticis astra

et claros fulgere umeros. at cetera nondum

sunt exempta salo, quin totum hoc invida veri

natura ambigua rerum ratione reliquit,

1290extimus an reliquos aries produceret artus

Perseos an tauro freta pelleret assurgente.

hoc una caelum subit integer; haud reses ullo

viscere nascentis nova tauri deserit astra,

quippe huius flammis aurigae sidus inhaeret,

1295nec tamen hunc totum sustollit taurus in aethram.

aurigam salsis evolvunt fluctibus omnem

surgentes gemini. tauro capra plantaque laeva

atque haedi exsuperant, cum primum rursus ab undis

caetosa in superum referuntur viscera caelum,

1300nam cauda et cristae rigor arduus aëra celsum

tunc repetunt. diri cum sidera gurgite monstri

volvit praecipitis teres inclinatio mundi,

eminus ingentem condit pars prima Booten.

quattuor hic etenim signis surgentibus altum

1305vix penetrat pelagus neque summa totus ab aethra

labitur Arcturus, manus olli quippe sinistra

iuge manet celsisque super subducitur ursis.

At cum iam pedibus repetit fluctus Ophiuchus,

ut genua Oceanus vasto procul aequore condat,

1310signum erit eoa geminos procedere parte.

nec lateri pistrix cuiquam vicina videtur,

sed iam tota super sustollitur: expuit atram

iam pelagus speciem nec adhuc tamen extima sorbet.

quid nunc nascentis suspectat navita ponto

1315agmina prima Padi caelo tum fervere aperto

vicinasque faces rutili manet Orionis?

curricula ut solers vero mox indice discat

certa tenebrarum possitque fideliter astro

Explorare notos et tuto carbasa ponto.

1320credo, ni desit magnorum congrua cura,

prompta via est ipso cognoscere talia semper

praeceptore Iove et caelo tibi signa magistro

omnia ducentur. monet alta Iuppiter aethra

singula nos, facilis veram dedit arbiter artem,

1325ne tempestatum primordia caeca laterent.

Nonne vides, primum cum Phoebe in cornua surgit

tenuia et angusto lumen iacit ore per aethram

decedente die pronoque ab tramite solis,

promat ut ingressi solers tibi tempora mensis?

1330namque facem quarti sibimet profitebitur ignis,

corpora cum primum perfundens lumine nostra

in subiecta soli tenuem porrexerit umbram.

ast orbis medii si caedat Cynthia formam,

octavos ortus octavaque plaustra docebit.

1335denique cum toto dea iam surrexerit ore,

integer ut magni resplendeat ambitus orbis,

effluxisse sibi medii iam tempora mensis

monstrabit caelo. pleni cum rursus egena

oris eat, tanto procedens lumine formae,

1340inserit aëriis quantum dea nubibus ignis,

esse senescentis sibimet dispendia mensis

illa docet, quibus in rutili confinia fratris

tertia vix mundo superest via. cum minus autem

umbrarum excludit, sunt tales quattuor ortus

1345marcentis lunae, quales sub mense renato

quattuor exsurgunt languentis luminis umbrae,

atque his octonas includunt ordine luces.

interiectorum numerum quoque nosse dierum

prompta via est: proprio semper dea proditur ore,

1350scandat quanta polum, quotiens temone iuvencos

strinxerit et quanto iam tramite liquerit undas.

Ac decedentis postrema crepuscula noctis

bis sex signa tibi, quae versat signifer orbis,

monstrabunt, cursu nam Phoebus singula mutat

1355semper, et alterno succedit in omnia lapsu,

conficiens iter aetherium. nunc igneus istud

astrum adolet flammis, alii nunc aurea Titan

lumina miscetur, vel cum devexus in undas

labitur et rebus formam absumpsere tenebrae,

1360vel matutino redit incunabula linquens

cum pelago et rebus suffudit luce colores.

sic diversa diem comitantur sidera semper.

non ego nunc longo redeuntia sidera motu

in priscas memorem sedes, habet ista priorum

1365pagina et incerta rerum ratione feruntur.

nam qui solem hiberna novem putat aethere volvi,

ut lunae spatium redeat, vetus Harpalus, ipsam

ocius in sedes momentaque prisca reducit.

illius ad numeros prolixa decennia rursum

1370adiecisse Meton Cecropea dicitur arte

insevitque animis: tenuit rem Graecia solers

protinus et longos inventum misit in annos.

sed primaeva Meton exordia sumpsit ab anno,

torreret rutilo cum Phoebus sidere cancrum,

1375cingula cum veheret pelagus procul Orionis

et cum caeruleo flagraret Sirius astro.

Hic est fons, unde et deduxit tempora lunae

navita, quom longum facili rate curreret aequor,

et quom ruris amans telluri farra parenti

1380crederet: ingenti petat haec indagine semper

seu qui vela salo, seu qui dat semina terrae.

nec mora discendi, brevis hic labor et breve tempus

poscitur, innumeros habet autem industria fructus.

utilitas te certa manet, praenoscere motus

1385si libet aërios et tempestatibus ipsis

edere principium. te primum sponte procellis

arcebis rapidis, te rursum principe fluctus

vitabunt alii, si certis singula signis

tempora discernas. nam mundi cardine verso

1390ut stata raucisoni redit indignatio ponti.

saepe etenim quamquam tranquillae noctis amictu

mitia protenti requiescant terga profundi.

doctus securam subducit ab aequore classem

navita et actaea retinet statione phaselum,

1395cum matutinae praesensit signa procellae.

namque alias caelo cum tertia lumina Phoebus

exserit, ille sali furit inplacabilis horror,

adfore quem pelago comitem sibi dixerat astrum.

crebro quinta dehinc lux commovet Anphitriten,

1400saepe inopina mali clades ruit. omnia certis

indiciis tibi luna dabit, seu lucis utrimque

caesa facem, seu cum teretem concrescit in orbem.

sol queque venturas aperit tibi saepe procellas,

sidera producens et cum sale sidera condit.

1405Nec minus ex aliis aderit cognoscere motus

aequoris et magnos caeli callere tumultus,

quos det certa dies, qui longi tempore mensis

astrorumque vice et mundi ratione trahantur.

aëris immadidi quiddam tellure creatum

1410spiramenta vomunt. vis hoc cum fudit in auras

venarum, occulte patulo praetexitur agro

insubiectum oculis terramque supernatat omnem:

vvida materies, quam cum calor ignicomantum

hausit stellarum, superas subducit in auras

1415et concreta diu compingit nubila mundo.

si minor haec madidi substantia caespite ab imo

subrigitur, tenues nebulae caligine fusa

tenduntur caelo. vis autem siccior olli

cum fuit, in celeres dissolvitur undique ventos

1420vicinumque sibi flabris dominantibus ultro

aëra propellit. si maior protinus umor

consurrexit humo, pluvias quoque nubila fundunt

et pluviis late calor est pater. hic super imbres

exprimit et ductum ferventis ab obice mundi

1425respuit umorem. si moles magna utriusque

occurset sibimet velut obvia comminus agri,

compulsu aërio fragor intonat amplaque late

murmura discurrunt pariter crepitantibus auris.

hic inflictus item diversorumque per aethram

1430saepe superne furens illiso fulgoris ignes

excludit rutili totamque volantibus aethram

praestringit flammis et caelum sulpure odorat.

omnibus his genetrix tellus et caespite ab imo

ducuntur superi motus. ipsa ignea mundi

1435lumina, flammigero Phoebus temone coruscans

et quae noctivagos attollit Luna iuvencos,

his peperere malis exordia. namque deorum

movit humum cum forte calor, laxata repente

spiramenta soli venas procul altaque pandunt

1440viscera telluri. bibit imum terra calorem

desuper et madidum tepefactus caespes anhelat.

aëris hos motus rabiemque volubilis undae,

flabra procellarum, mundani tramitis iras,

praesentire decet. cape solers singula mente

1445praeceptisque virum sitientia pectora pande.

Cynthia cum primum caelo nova cornua promit,

cautus utrimque deam circumspice, namque revectae

nequaquam semper similis lux imbuit ortum,

sed species diversa trahit varioque notatur

1450formarum. primi cum surgit luminis igne,

tertia cum rutilat, cum maior sideris aethram

scandit et aërias quarta face luminat oras,

ingredientis erit plene tibi nuntia mensis.

haec castigato si tertia fulserit ortu,

1455pura sit ut foedis ab sordibus, adfore dicet

clara serena diu. tenui surrexerit autem

si face et ignito suppinxerit ora rubore,

turbida certantes converrent aequora chauri.

luminis ista dehinc si crassior atque retunsis

1460cornibus ingreditur, si quarti sideris ortu

percussi tenuem protendat corporis umbram,

imbribus au zephyris hebetabitur, arguet ultro

flabra noti aut pluvias. nam crassus desuper aër

cornua caeca premit, notus uvidus aëra cogit.

1465tertia si rursum protollat Cynthia cursus,

sic subrecta faces et acumina tenta coruscans,

ut nec curva quasi declinet cornua nec se

fusa supinato diducat lumine in auras:

occiduo zephyrum praedicet surgere mundo

1470aut Libyae de parte notum. sin quattuor autem

Cynthia curriculis caelum subit atque coruscis

cornibus immodice prostantibus exserit ignes,

vis prolixa salum ciet, ocius omnia chauri

marmora convolvent, fera verrent flabra profundum.

1475Istius in Borean quod se sustollit acumen,

si curvum specie velut annuat, adfore caelo

saeva procellosi praedicet flabra aquilonis.

namque hoc urgeri sese adserit hocque gravari,

si luna alta tuens docet inclinarier alta.

1480indice rursus eo veniet notus, hanc ubi partem

pone supinam conspexeris inque reclinem

sponte habitum pandi, nam subrigat auster acumen

inferiore plaga. si lunam tertius ortus

proferat atque deae convolvat circulus oras

1485suffusus rutilo, mox tempestate sonora

spumosum late pelagus canescere cernes.

maior et haec rauci versabit gurgitis undas,

ipsa quoque immodice si vultum luna rubescat.

Contemplator item, seu plenum luminis orbem

1490Cynthia distendit, seu cum teres ambitus olli

caeditur et mediae velut indiga lucis utrimque

sustinet obductae sibimet dispendia formae,

cornua prima replens et cornua fessa dehiscens.

induit ac qualem procedens ore colorem,

1495hunc perpende oculis, ipso monitore dierum

signa tene ac totum discerne in tempora mensem.

non unum deprensa diem tibi signa loquuntur

nec vulgo in cunctis adsunt praecepta diebus,

sed quae signa novo dederit nox tertia motu

1500quartave, sustollat medios dum Cynthia vultus,

durabunt caelo. medio quae edixerit ore

ignis in plenos, hinc in dispendia rursus

altera provisae signantur tempora lunae.

illa dehinc, donec germani luminis ignis

1505accedat Phoebe, mensis postrema notabunt.

hoc, quod protento vehit ingens mundus inani,

aëra nomen habet; quod spirat caespite tellus,

nubila dicuntur. caelum super aula deorum

axe adamanteo convolvitur. hic sua certis

1510sunt loca numinibus. borealis verticis altum

regia Saturni. qua siccior annus anhelat

aestatis rutilo, calida stat Iuppiter aethra.

immodicus terram qua desuper ignis adurit,

Gradivo incolitur. brumalis pulsus habenas

1515qua Solis redigit, pulchro Venus obtinet astro.

ast ubi demerso latet ater circulus orbe,

cessit Mercurio locus umbrifer. his super amplas

quinque tenens zonas certo via fervida Soli

limite decurrit. tum Lunam nubila propter,

1520exhalantis humi qua spiramenta madescunt,

ima vehunt caeli. lux it dum fusa frequenter

desuper in nubes, rutilantis lampada lunae

Pascitur umore et varias dea lumine formas

exprimit inserto. sic crebro denique Phoebe

1525nubibus ambiri, cum subsint nubila lunae,

creditur. hanc quotiens includere circulus ergo

spectatur, proprio succedunt ordine signa:

ille alias trino convolvit tramite lunam

et geminus plerumque meat, solet unicus idem

1530cingere. si simplex circumuersabitur orbem,

signa procellarum certissima, signa sereni

praeferet; abruptus subito praenuntiat euros.

marcescens tenui sensim caligine et aethra

digestus patula docet undis adfore pacem.

1535si duo se lunae circumfudere, repente

maxima vis pontum, vis verret maxima terras

maioresque dehinc agitabunt stagna procellae,

si trinus rutilum constrinxerit ambitus orbem;

et magis immodica formidine saeviet auster,

1540zonarum taeter fuerit si tractus in aethra.

denique disrumpant si sese cingula lunae,

ultima tempestas ruet imi gurgitis aestum.

Solis quin etiam, solis tibi cura videndi

sit potior, solem melius praevisa sequuntur

1545astrorumque duci monstrata tenacius haerent,

sive ille occiduas vergat declivis in undas

seu se luciferis reparabilis exerat oris.

istius ingentes radii caliginis atrum

et nebulosarum tractus piceos tenebrarum

1550lumine dissiciunt, cum per chaos umbriferum vis

flammea pervasit. cum se per noctis amictus

inserit aëriae fulgor facis, ille calore

pigra movet, stimulat rutilis torpentia flammis.

Sol sopita animat, Sol dura obstacula primus

1555curru adamanteo reserat pater. efflua Phoebus

igne inhibet, Phoebus radiis densata relaxat.

at cum flammigeri cedit vis inclyta solis,

lucis egens, crassaeque deus latet obice nubis,

et caelo et pelago magnos ait adfore motus.

1560non hic, cum primos educet gurgite vultus,

ceu picturato diversos ore colores

proferat. haud etenim tali tibi sole revecto

mitia iam caeli fas expectare serena.

et si tranquillo convexa cucurrerit astro

1565indideritque facem ponto deus integer, atra

nube carens purusque comas et splendidus orbe,

convenit eoae faciem praesumere lucis.

sed non ora cavo similis medioque recedens

orbe quasi vel si radios discingitur ultro,

1570figat ut australem porrecto sidere partem

aut Borean rigidi iaculetur luminis igne,

et vento et pluviis reparata in luce carebit.

Denique per flammas procul atque incendia Solis,

ipsa dei cedunt blandi si lumina, solers

1575tende oculos, certa hoc ducentur signa magistro.

et ne sanguineus late rubor imbuat ora,

qualia protractu vaga nubila saepe rubescunt,

aut ne labenti piceus color abdat amictu

lampada, quaere diu. si taetro crassior orbest,

1580vvescet pluviis tellus inflataque celsas

aggere devicto superabunt flumina ripas.

ignea si fulgor percurrit plurimus ora,

flamina crebra salis quatient vada, flamina terras

converrent omnis et duri flabra aquilonis

1585silvarumque comas et celsa cacumina flectent.

vis simul amborum si vultum solis oberret,

cuncta noti quatient, imbres procul arva rigabunt.

ecce alias primo nascentis solis in ortu

vel cum praecipites pelago deus inserit ignes,

1590ut coëunt radii nebuloso! cetera quippe

pars Hyperioniae rutilat facis hicque comarum

vis confusa micans mundo sua lumina praestat.

hic globus ater item liventia nubila cogit.

non numquam crasso nebularum tectus amictu

1595in convexa redit, tum caelo rursus aperto,

cum ruit, opposita vultum caligine condit:

omnibus his signis in terram defluit imber

plurimus. interdum tenuis praevertere nubes

visa deum. haec celeri si praesurrexerit ortu

1600ipseque pone sequens radiorum luce carere

cernatur, nimbis ingentibus arva madebunt.

at matutini si Phoebum litoris acta

maiorem solito produxerit atque per aethram

marcenti similis defluxerit extimus orbis,

1605alta dehinc scandens minuat iubar igniferum sol,

pura serena aderunt. namque olli gurgitis aër

crassior immodicum surgens diffuderat orbem

et iam se tenero sustollens tramite caeli

oblitum iusti iubar attrahat. hic quoque, magnis

1610cum madefacta dies sub tempestatibus horret,

pallidus ora cadens promittit pura serena.

displosis etenim per apertam nubibus aethram

ora laboranti similis languentia pallet

et disiectarum moles late nebularum

1615indicat exuti faciem clarescere mundi.

quin nascente die venturos convenit imbres

noscere, cum proni procul ad confinia caeli

deferri piceo spectaris nubila tractu.

et cum declinant radii se partem in utramque

1620lucis in occasu, nox ut serat algida rores,

imber erit. puras si Phoebus condat habenas

et Calpetano tranquillum gurgite lumen

tinguat et illapsum nubes ignita sequatur,

noxque diesque dehinc venturi rursus Eoi

1625nimborum expertes et tempestatibus atris

durabunt. sed cum radiis marcentibus ardor

languet et in tenui tenduntur acumine frustra

Phoebei crines, nimbos aget atra procella.

talis et obducti cernetur forma diei,

1630qualem fraternos subtexens luna iugales

lucem hebetat: subit haec superi sacra lumina solis

inferior mediaeque interstans lampadis orbe

arcet flammigerae radium facis. haut tibi rursum,

cum matutinos molitur lucifer ortus,

1635ebria sanguineae subuolvant vellera nubes

namque gravis caelo fundetur protinus imber.

Nec si sole procul rutila inter stagna morante

emineant radii, radios quoque crassior umbra

contegat, ille dies pluviis ventoque carebit.

1640quin erit imber item, si solem circulus ater

ambiat exortum. maior se denique nimbus

urgebit caelo, maior sola perluet imber,

circumfusa adeo si cingula nescia solvi

servarint taetrae speciem torpentia molis.

1645saepe etiam Phoebo nubes percussa rubescit

et meditata dei formam procul igne recepto

concipit effigiem, simulato luminis orbe.

id qua parte poli spectaveris, adfore ab ipsa

parte tene ventos. tamen haec, tamen omnia semper

1650decedente die melius ventura docebunt.

Convenit hic etiam parvum praesepe notare.

id nubi nomen, quae cancro obuolvitur alto,

Graecia docta dedit. duo propter denique asellos

suspice, quorum alius septem vicina trioni

1655astra adolet, tepidum procul alter spectat in austrum.

in medio quod nube quasi concrescit adacta,

id praesepe vocant. porro hoc praesepe repente

si sese ex oculis procul auferat, ardeat autem

congruus aëriis late rubor ignis asellis,

1660nequaquam tenues agitabunt stagna procellae.

at si sideribus similis lux duret et illi

taetra sit effigies, ruet altis nubibus imber

lenior et parco mox tellus rore madebit.

sed Boreae si parte trucis velut indiga iustae

1665stella facis lento marcescere cernitur igne,

et procul alterius iuba late flagrat aselli,

protinus Aethiopum surget convallibus auster.

at regione noti si lucem stella senescat,

saevus Riphaeis aquilo crepitabit ab oris.

1670Quin et terrenis cape rebus certa frequenter

signa procellarum. nam cum traxere tumorem

aequora prolixum, cum litora curva resultant

sponte procul neque caeruleus colliditur aestus,

aut cum proceris vertex in montibus ultro

1675perstrepit aërium, ventos instare docebunt.

et cum parva fulix trepido petit arva volatu,

stagna sinens, longasque iterat clangore querelas,

indicat insanis freta mox canescere ventis.

denique cum caelo tenduntur pura serena,

1680saevitura polo sunt flamina, primus in ipsa

mox picturati cum vertit pectoris artus

sturnus edax, premat ut tenuis vis obvia plumas

et ne post tergum pateat penetrabilis euro.

Latipedemque anatem cernes excedere ponto

1685saepius et summa nebulas se tendere rupe,

iamque super latices florum volitare senectam

stellarumque comas rumpi procul, aethere celso

decidere in terras, rutilarum spargere crines

flammarum et longos a tergo ducere tractus:

1690inde etiam ventos mox adfore praemonet usus.

Quodsi diversis se passim partibus ignes

excutiant, verret pelagus sine fine modoque

turba procellarum, si duri limite ab euri,

si regione noti, si lenis parte favoni

1695aut de Bistonio mundi procul axe coruscat.

Si repetant veterem ranae per stagna querelam,

vellera si caelo volitent, si discolor Iris

demittat gemino se fornice, circulus albam

si stellam taeter velut ambiat, aequora propter

1700si crepitent volucres, si gurgite saepius alto

pectora mersentur, si crebro garrula hirundo

stagna adeat, rutilae cum sunt primordia lucis;

si matutinas ululae dant carmine voces,

improba si cornix caput altis inserit undis,

1705flumine terga rigans, si saevit gutture rauco,

plurimus abruptis fundetur nubibus imber.

imber erit, latis cum bucula naribus auras

concipit, et late pluviis sola cuncta natabunt,

cum proprias solers sedes formica relinquet.

1710ova cavis effert penetralibus, aspera quippe

tempestas gelidusque dies et frigidus aether;

inserit internis terrarum sedibus aestus.

pectora cum curvo purgat gallinula rostro,

agmine cum denso circumuolitare videtur

1715graculus et tenui cum stridunt gutture corvi;

cum procera salum repetit clangore frequenti

Ardea, cum parvae defigunt spicula muscae

et si nocturnis ardentibus undique testis

concrescant fungi, si flammis emicet ignis

1720effluus aut lucis substantia langueat ultro:

convenit instantes praenoscere protinus imbres.

denique cum patulum torrens Vulcanus aenum

scintillas flamma circumlabente relinquit;

si notus umentis Libyco trahit aethere nubes

1725sive imum ad montem nebularum crassus amictus

tendatur, summo nudentur vertice saxa;

et qua pontus item freta per distenta quiescit,

nubila si longo se procumbentia tractu

diffundunt: caelo et Thetidi terrisque supinis

1730pax aderit, nusquam mundo ruet effluus imber.

Sed cum tranquillo tenduntur clara serena

sub Iove, venturae praenoscere signa procellae

convenit ac rursum, cum perfurit aëris horror,

inspice, quam referant terris pelagoque quietem.

1735inter prima tamen parvum praesepe notatur,

arduus excelso quod cancer cardine volvit.

hoc, cum concretus tenuari coeperit aër,

discutit impositae late sibi molis amictum.

namque sereniferi patet hoc in flabra aquilonis

1740comminus et primo purgatur flamine venti

tempore. tum proprium modulatur noctua carmen,

tum vespertinum cornix longaeva resultat,

tum corvi crepitant et ovantes gutture rauco

agmina crebra vocant, tum nota cubilia laeti

1745succedunt pariter, tum pinnis corpora plaudunt.

Tunc et Strymonias circumuolitare repente

suspicies per aperta grues, ubi mitior annus

sponte procellosum disiecerit aëra caelo.

tunc quoque, cum stellis hebes est lux omnibus ultro

1750nubila nec crassos circumduxere meatus,

ut iubar occulerent flagrantibus obvia flammis,

nec caligo inhibet rutilantis lampados ignes,

orbe nec expleto sacra sidera luna retundit,

sed iam sponte sua stellarum lumina marcent:

1755convenit hibernae praenoscere dura procellae.

nubila si caelo consistere, nubila ferri

sique superfundi sibimet suspexeris ultro,

gramina si carpit semesa petacius anser,

si nocturna tibi cornix canit, hesperus aethra

1760cum redit, innumero si cantu graculus instat,

si matutino fringuilla resultat ab ore,

si fugiunt volucres raptim freta turbida Nerei,

Orchilos infestus si floricomis hymenaeis

ima petit terrae, si denique parvus eritheus

1765succedit trepide scruposae concava rupi

Cecropias si pastus aris vicinus ob ipsa

castra inhibet florumque simul libamina maestae

proxima decerpunt, si Threiciae per aperta

sponte grues trepidant nec sese audacibus aethrae

1770committunt pinnis, ut longos saepe volatus

formavere super, si solvit aranea casses,

tenuia si toto vehit auster licia caelo:

mox tempestates et nubila taetra cientur.

Quid maiora canam? cinis en, cinis ipse, repente

1775cum coit, albenti nix terras vestit amictu.

nix operit terras, rutilis ubi lumina prunis

summa rubent errantque brevi caligine crassae

interius nebulae et denso iam fomes in igni

marcescit penitus. pluvios mox arguet austros,

1780induit immodicis cum semet floribus ilex.

indiga nam suci ligno natura rigentist

et cum flore novo, cum brachia glande gravantur,

vventis caeli sibi nutrimenta latenter

sponte operata docet. quin et lentiscus amara

1785indicium est pluviae. ter fetum concipit arbos

terque novos genetrix fructus alit ipsaque trino

flore renidescens tria tempora prodit arandi.

ter prorumpentis scillae teres erigitur flos

sulcandique solum ter monstrat tempus adesse.

1790Sic et crabronum rauca agmina si volitare

fine sub autumni conspexeris aethere longo,

iam vespertinus primo cum commovet ortus

vergilias pelago, dices instare procellas.

sique sues lentae, si lanae sedula nutrix,

1795si capra dumosis errans in saltibus ultro

in Venerem pergat, quippe ollis uvidus aër

excitat internum per viscera mota furorem:

et tempestates et nubila protinus atra

adfore praecipies. quin et gaudebit arator

1800quique solum iusti versabit mensibus anni,

plebe gruum prima, gaudebit tardus arator

agmine pigrarum: sic quadam lege deorum

his comes est imber. pecudes si denique terram

lanigerae fodiant, caput at tendatur in arctum,

1805cum madidus primum per marmora turbida condit

Pleiadas occasus, cum brumae in frigora cedit

frugifer autumnus, ruet aethra concitus imber.

at ne perruptis terrarum dorsa lacunis

infodiant pecudes, si vasto viscera hiatu

1810discutiant terrae, veniet vis aethere toto

dira procellarum, nix omnis vestiet agros,

nix herbas laedet teneras, nix uret aristas.

at si contigerit plures ardere cometas,

invalidas segetes torrebit siccior aër.

1815nam quae prorumpunt naturae legibus ultro

spiramenta soli, si iustus defuit humor,

arida, per caelum surgentia, desuper aethrae

ignescunt flammis mundique impulsa calore

excutiunt stellas et crebro crine rubescunt.

1820Contemplator item: si longo plurima ponto

agmina festinant volucrum solidamque frequentes

succedunt terram, sterilis desaeviet aestus

ac sitient agri. nam qua circumflua tellus

adluitur pelago, coquit altas siccior aër

1825caespitis arentis venas citiusque calorem

sentit humus succincta salo. fuga protinus ergo

est avium in terras; pavet, has ut viderit, aestus

agricola et sicco iam deflet mergite culmos.

sed si tum modico producant agmina ab undis

1830nec trepido passim versent convexa volatu,

laetitia est duris pastoribus, adfore parcos

praesumunt imbres. sic in contraria semper

vota homines agimur, nostrique cupidine fructus

poscimus alterius dispendia. denique et ipsa

1835solers natura et rerum genitabilis ordo

certa suis studiis affixit signa futuri.

namque et ovis cupido si gramina tondeat ore,

insaturata cibi, decerpens latius agros,

pastor id indicium pluvialis frigoris edet.

1840et si persultans aries lascivius herbas

appetat aut sese sustollant saltibus haedi

vel si iuge gregi cupiant haerere nec usquam

matribus abscedant et si sine fine modoque

pabula delibent, cum tutas vesper adire

1845compellat caulas, monstrabunt adfore nimbos.

Bubus arator item trahit atrae signa procellae,

lambere si lingua prima hos vestigia forte

viderit aut dextrum prosternere corpus in armum,

vel si prolixis auras mugitibus implent,

1850pascua linquentes vix vespere. dat capra moti

rursum signa poli, cum spinis ilicis atrae

multa inhiat. docet haec eadem sus horrida caeno,

gurgitis illuvie si saepius involvatur.

Martius ipse lupus villarum proxima oberrans

1855affectansque locos hominum lectumque laremque

sponte petens crasso consurgere nubila caelo

praemonet. id parvi cum stridunt denique mures,

cum gestire solo, cum ludere forte videntur,

portendunt tibimet; canis id praesentiat, ultro

1860tellurem fodiens. tamen haec, tamen omnia rerum

adfore vel primo nimbos mox sole docebunt,

vel cum curriculis lux ibit coepta secundis,

tertius aut verso cum venerit ortus Olympo.

Non spernenda tibi sunt talia, sed memor uni

1865adde aliud semper; si tertia denique signa

proveniant, firmo venturum pectore fare.

et transactorum solers componere mensum

signa laborabis; si confluxere reperta,

nequaquam trepidare pudor persuadeat ullus.

1870astrorum lapsus, astrorum protinus ortus

discute, si casus similis et stella per aethram

prodidit. exacti iam summa crepuscula mensis

et surgentis item primordia conscius artis

fare sacrae. mensum confinia summa duorum

1875caeca latent. lucis haec semper semet in octo

inscia lunaris tendunt facis: ipse fideli

perquires studio et siquid tibi forte repertum,

pluribus indiciis solers fulcire memento.

Cārmĭnĭs īncēntōr mĭhĭ Iūppĭtĕr! aūspĭcĕ tērrās

līnquŏ Iŏve ēt cēlsām rĕsĕrāt dūx Iūppĭtĕr aēthrām.

īmŭs ĭn āstră Iŏvīs mŏnĭtū, Iŏvĭs ōmĭnĕ caēlūm

ēt Iŏvĭs īmpĕrĭō mōrtālĭbŭs aēthĕră pāndō.

Hīc stătĭo, hīc sēdēs prīmī pătrĭs. īstĕ pătērnī5

prīncĭpĭūm mōtūs, vīs fūlmĭnĭs īstĕ cŏrūscī,

vīta ĕlĕmēntōrūm, mūndī călŏr, aēthĕrĭs īgnīs

āstrōrūmquĕ vĭgōr, pērpēs sūbstāntĭă lūcīs

ēt nŭmĕrūs cēlsī mŏdŭlāmĭnĭs. hīc tĕnĕr āēr

mātĕrĭaēquĕ grăvīs cōncrētĭŏ, sūcŭs ăb āltō10

cōrpŏrĭbūs caēlō, cūnctārum ălĭmōnĭă rērūm,

flōs ēt flāmma ănĭmaē. quī dīscūrrēntĕ mĕātū

mēntīs prīmĭgĕnaē pĕnĕtrālĭă dūră rĕsōlvēns

īmplēvīt lārgō vēnās ŏpĕrātŭs ămōrĕ,

ōrdĭnĭs ūt prŏprĭī fētūs dărĕt. īstĕ călōrēm,15

quō dīgēstă căpāx sŏlĭdārēt sēmĭnă mūndūs,

īnsĕrŭīt. rīte hūnc prīmūm, mĕdĭum ādquĕ sĕcūndūm

vōx sēcrētă cănīt sĭbĭ; nām pērmīxtŭs ŭtrīmquĕ

ēt fūltūs sēsē gĕmĭnūm lătŭs ūnŭs ĕt īdēmst,

aūctŏr ăgēndōrūm prŏprĭīquĕ pătrātŏr ămōrīs20

ēt mūndī vērē fāctūs pătĕr. hīc chăŏs āltūm

lūmĭnĕ pērrūpīt, tĕnĕbrārum hīc vīncŭlă prīmūs

sōlvĭt ĕt īpsĕ părēns rērūm flŭĭtāntĭă fīxīt.

hīc dīspērsă lŏcīs stătŭīt prīmōrdĭă iūstīs,

hīc dīgēstōrūm spĕcĭēm dĕdĭt, īstĕ cŏlōrēm25

īmpŏsŭīt rēbūs sēxūque īmmīxtŭs ŭtrōquĕ

ādque aēvī părĭtēr gĕmĭnī, sĭmŭl ōmnĭă lūstrāns,

sūffĭcĭt āltērnō rēs sēmĭnĕ. rērum ŏpĭfēx hīc,

hīc āltōr rērūm, rēx mūndī, cēlsă pŏtēstās

aēthĕrĭs ādque Ĕrĕbī, pīgra īnclīnātĭŏ nōdī,30

īnsŏcĭābĭlĭūm dīscrētĭŏ iūstă dĕōrūm.

cūiŭs ĕt ēxtrēmūm tēllūs ŏpŭs, īgnĕă cūiūs

lūmĭnă sūnt lātē sōl ēt sŏrŏr: īllĕ dĭēī

tēndăt ŭt īnfūsī rŭtĭlūm iŭbăr, āltĕră nōctīs

ūt făcĕ flāmmāntī tĕnĕbrōsōs rūmpăt ămīctūs,35

nēc dēsīt gĕnĭtīs pătĕr ūllo īn tēmpŏrĕ rēbūs.

īstĭŭs īlle ānnī pūlchēr chŏrŭs, ālta ŭt ĕbēscāt

tērră gĕlū, vēr ūt blāndīs ārrīdĕăt aūrīs,

pūlvĕrŭlēntă sĭtī tēllūrem ūt tōrrĕăt aēstās

ēt grăvĭs aūtūmnī rĕdĕāt fētūră părēntīs.40

hōc dŭcĕ pēr tŭmĭdī fĕrĭmūr frĕtă gūrgĭtĭs, īstō

praēcēptōrĕ sŏlūm grăvĭbūs vērsāmŭs ărātrīs.

īstĕ mŏdūm stătŭīt sīgnīs, hīc rēbŭs hŏnōrēm

īnfūndīt, tĕnĕbrīs hīc īntērlābĭtŭr aēthraē,

vīscĕra ĕt aētērnōs ănĭmāt gĕnĭtābĭlĭs ārtūs.45

Dēnĭquĕ nē lōngūm mārcēntĭă cōrdă iăcērēnt

mūndānīque ōrtūs mēns īmmĕmŏr ōmnĭă sēnsīm

vīlĭă cōncĭpĕrēt nĕquĕ sē sūbdūcĕrĕt ūmquām

fōntĭs ĭn aētērnī prīmōrdĭă, quō vĕlŭt āmnīs,

quēm fēstīnă cĭtīs ūrgēt nātūră flŭēntīs,50

lāpsū cōntĭnŭō rŭĭtūrae īn cōrpŏră nōstră

prōrūmpūnt ănĭmaē sĕrĭēmquĕ pĕr aēthĕră nēctūnt:

hīc prīmūm Gnĭdĭī rădĭūm sĕnĭs īntŭlĭt āstrīs

mōrtālēmquĕ lŏquī dŏcŭīt cōnvēxă dĕōrūm,

cūr Hўpĕrīŏnĭōs nĕpă cīrcūmflēctĕrĕt īgnēs,55

aūtūmnī rĕdĭtū cūr sūb gĕlĭdō Căprĭcōrnō

brūmă prŭīnōsī iŭgă trīstĭă sōlvĕrĕt ānnī,

cūr spătĭūm lūcīs, mădĭdaē cūr tēmpŏră nōctīs

lībră cĕlērque ărĭēs dēmēnsō pōndĕre Ŏlŷmpī

aēquārēnt, quā pārtĕ pŏlūs sūblīmĭŏr āltō60

cārdĭnĕ caērŭlĕās Thĕtĭdīs nōn tāngĕrĕt ūndās,

quīs pŏlŭs ūmbrĭfĕrō lătĕāt dēclīvĭs ĭn āxĕ

ēt văgă pālāntī cūr sīgna ērrōrĕ fĕrāntūr.

quaē rūrsum īngĕnĭō nŭmĕrīsquĕ Sŏlēnsĭbŭs īdēm

Iūppĭtĕr ēffērrī mĕlĭūs dĕdĭt, īncŏlă Taūrī65

Mūsa ūt Cēcrŏpĭōs răpĕrētŭr ĕt Āŏnăs āgrōs.

Mē quŏquĕ nūnc sĭmĭlīs stĭmŭlāt fŭrŏr ēdĕrĕ vērsūm

tēmpŏră, cūm dūrīs vērsārĕ lĭgōnĭbŭs ārvă

cōnvĕnĭāt, cūm vēlĭvŏlō dărĕ cārbăsă pōntō

ēt cūm vītĭcŏmō crīnēm tōndērĕ Lўaēō.70

ō mĭhĭ nōta ădўtī iām nūmĭnă Pārnāsēī!

ō pēr mūlta ŏpĕrūm mĕă sēmpēr cūră cămēnaē!

iām plăcĕt īn sŭpĕrūm vīsūs sūstōllĕrĕ caēlūm

ādque ŏcŭlīs rĕsĕrārĕ vĭām pēr sīdĕră. māiōr,

māiŏr ăgīt mēntēm sŏlĭtō dĕŭs, āmplă pătēscīt75

Cīrrhă mĭhi ēt tōtīs se Hĕlĭcōn īnspīrăt ăb āntrīs.

Ōmnĭă, quaē flāmmīs pīngūnt rădĭāntĭbŭs aēthrām,

Nōx ăgĭt ēt vērsō ceū fīxă trăhūntŭr Ŏlŷmpō.

āt nōn cūnctă tămēn sīgnōrum īn lēgĕ pŭtāndă,

pārs nŭmĕrīs ĕt hŏnōrĕ cărēt. mĭcăt ōmnĭbŭs īgnīs80

ēt rŭtĭlō cūnctīs flāgrāt cŏmă flāmmĕă crīnĕ,

sēd quĭă nōn cērtā fōrmārum īn lūcĕ nŏtāntūr

ōmnĭă, sīdĕrĭbūs cāssūm fīt cētĕră vūlgūs.

mōbĭlĭs ēn ĕtĭām mūndī sē māchĭnă vērsāt

pōndĕrĭs ēt prŏprĭī trăhĭt īnclīnātĭŏ caēlūm.85

Sēd nōn āxĭs ĭtēm cūrvī vērtīgĭnĕ fērtūr

aēthĕrĭs, ūt stĭlŭs īnstăbĭlī cōnvōlvĭtŭr ōrbī,

ūsquĕ mănēt tĕnŭīsquĕ prŏcūl săcră vīscĕră caēlī

pērfŏrăt ēt mĕdĭaē mōlēm tērraē tĕnĕt. īllūm

nōn prōlīxă dĭēs, nōn īncūmbēntĭs Ŏlŷmpī90

cūrsŭs ăgīt mōtātvĕ lŏcō lăbŏr, ūt sĕmĕl haērēns

cōnstĭtĭt ēt fērrī sē cīrcūm cūnctă rĕmīsīt.

Nēc mĭnŭs ēxtrēmō dīspār pŏlŭs. Ōcĕănō pārs

sūblīme ērĭgĭtūr, sŭbĭt āltĕră, mērsă sŭb ūndās,

pārs Ĕrĕbum ēt nīgrī iăcĕt haēc ūt cōnscĭă Dītīs.95

hīc nŏtŭs, hōrrĭfĕrīs ăquĭlōnĭbŭs īllă rĭgēscūnt

āc tĕrĕs īn gĕmĭnā strīdīt vērtīgĭnĕ cārdŏ

āltĕr ĭn ōptūtūm făcĭlīs, lătĕt āltĕr ĕt āltō

dēprĭmĭtūr bărăthrō. sēd quā sūblīmĭŏr āxīs

Tēthўŏs ūndōsaē līnquīt cētōsă flŭēntă,100

cōntēmplārĕ, săcrās ūt mūndūs sūrrĭgăt ārctōs.

sīc āstrūm dīcī Gnĭdĭūs dĕdĭt, Aūsŏne ĕāsdēm

vōcĕ fĕrās ūrsāsque ēt plaūstră vŏcārĕ sŏlēmūs,

fābŭlă nāmque ūrsās, spĕcĭēs dāt plaūstră vĭdērī.

hās pătĕr ōmnĭpŏtēns nĕmŏrōsi īn vāllĕ Lўcaēī105

ādsuētās dūrīs quōndām vēnātĭbŭs aēthraē

īntŭlĭt ēt rāptōr gĕnĕtrīcīs flōrĕ săcrāvīt.

vēl ceū fāmă dĕhīnc dŏcĕt āltĕră, Crēta ŭbĭ flūctū

tūndĭtŭr īnsānīs lātē cīrcūmsŏnă chaūrīs,

Iūppĭtĕr hās īdēm rērūm mĕmŏr īndūltārūm110

ēt cūstōdītaē rĕfĕrēns pĭă dōnă sălūtīs,

cūm pŭĕr āgrēstīs īntēr Cūrētăs ĕt īntēr

Dīctaēaē lōngūm lătŭīt crĕpĭtācŭlă rūpīs,

scāndĕrĕ flāmmĭgĕrūm vīctōr pērmīsĭt Ŏlŷmpūm,

nēscĭă sīgnă sălīs nōctūrnīque īnscĭă cāsūs115

hōspĭta ĕt īnsānīs ăquĭlōnĭbŭs. haūt tămĕn ōllīs

ōră vĕl ādvērsō sūnt ōbvĭă pēctŏră mōtū,

vērsă Lўcāŏnĭīs sēd sūspēctātŭr ĭn ūrsīs

fōrmă sŭpēr părĭtērquĕ pŏlō vēstīgĭă lībrānt,

īn spīnam ēt flāmmīs ārdēntĭă dōrsă iăcēntēs.120

Sīc Iŏvĭs āltrīcēs tĕrĕtēm prŏpĕ cārdĭnĭs āxēm

īn căpŭt īnque ŭmĕrōs, Hĕlĭcē Cўnŏsūrăquĕ, vērsaē

praēscĭă vēntūrīs dānt sēmpēr sīgnă prŏcēllīs.

nāmque Hĕlĭcē Grāiōs, Tўrĭōs Cўnŏsūră pĕr āltūm

pārvă rĕgīt. nōn nūllă făcēm sūccēndĕrĭt ūmquām125

stēllă prĭōr, nĕquĕ flāmmĭgĕrōs ēdūxĕrĭt ōrtūs

ānte ălĭa, īmmērsō cūm iām Tītānĭŭs ōrbĕ

īmbŭĕrīt trĕmŭlō Tārtēsĭă tērgă rŭbōrĕ,

Crēsĭă quām flāmmās īntēr prīmōrdĭă nōctīs

māiŏr ăgāt vūltūsquĕ săcrōs ōstēndăt Ŏlŷmpō.130

īllă lĭcēt pārvō iăcĕāt tēmōnĕ pĕr aēthrām,

vērĭŏr īnfīdūm tămĕn ēst cūrrēntĭbŭs aēquōr.

cārdĭnĕ nām tōtō cōnvērtĭtŭr (haūt mŏră lōngōs

pīgră tĕnēt gŷrōs) nĕquĕ ceū mōlītă părūmpēr

flēctĭtŭr aūt tārdō cŏhĭbēt cūnctāmĭnă lāpsū.135

dēnĭquĕ Sīdŏnĭīs dūx ēst Cўnŏsūră cărīnīs:

rēctĭŏr ūndōsō cūrsūs sūlcātŭr ĭn aēstū.

Īntĕr ŭtrāmquĕ dĕhīnc praēclārī nōmĭnĭs ārctōn,

ceū cīrcūmflēxō sĭnŭāntūr flūmĭnă lāpsū,

squāmĕŭs āgmĕn ăgēns drăcŏ vōlvĭtŭr ādque ŏbĭt āmbās140

spīrārūm cūrvīs āmfrāctĭbŭs. hūnc quŏque, ŭt ārtūs

lōngĭŭs ēffūsūm spătĭōsă vŏlūmĭnă tēndūnt,

cōmptă Lўcāŏnĭīs īnclūdūnt plaūstră chŏrēīs.

quā căpŭt ēst Hĕlĭcēs, fūndūnt sēse ūltĭmă mōnstrī

āgmĭna ĕt hāc caēlī vīx caūda īn pārtĕ quĭēscīt.145

āltĕră, quā spīraē sĭnŭs ēst, sūblīmĕ rĕpōnīt

vērtĭcĭs ēt cūrvō ceū cīrcūmclūsă drăcōnĕ

īn dōrsum āltĕrĭūs dōrsō iăcĕt. ānguĭs ŏb ōră

vērtĭtŭr āc lōngē pōstrēmām lāpsŭs ĭn ārctōn

rūrsūm māiōrīs rĕpĕtīt cōnfīnĭă sīgnī.150

nēc quaē stēllă căpūt flāmmārum īnsīgnĭt hŏnōrĕ,

sōlă mĭcāt sōlāvĕ rŭbēnt īncēndĭă crīstā,

sēd saētōsă dŭplēx ădŏlēt dŭŏ tēmpŏră fūlgōr

ēt dŭŏ sūb gĕmĭnīs ŏcŭlī fūlgōrĭbŭs ārdēnt.

ūnĭcŭs īgnĭs ĭtēm mēnto aēstŭăt īpsăquĕ fōrmă155

vērtĭcĭs, īn nūtūm vĕlŭtī cūrvātă părūmpēr,

quā pēr dīmēnsōs dīmīttĭtŭr ōrdŏ mĕātūs,

flēctĭtŭr ādque Hĕlĭcēs caūdām spēctārĕ vĭdētūr,

cūiŭs ĭn ēxtrēmūm spătĭō prŏpĭōrĕ pĕr aēthrām

sībĭlă prōtēntī sūccēdūnt ōră drăcōnīs.160

quīn sŭpĕr īlla ĕtĭām sūmmaē cōnfīnĭă caūdaē

stēllă sŭbīt, dēxtrī quaē tēmpŏrĭs īgnĕ cŏrūscāns

aēmŭlă vīcīnīs āccēndīt lūmĭnă flāmmīs.

āt dēclīvĕ căpūt vērtēxque ōblīquĭŏr āstrī.

hāc īn pārtĕ săcrī prōcūmbĕrĕ cērnĭtŭr āxīs,165

quā pătĕr Ōcĕănūs, rŭtĭlī rĕpărātŏr Ĕōī,

ōccāsūs ōrtūsquĕ sălō mŏdĕrāntĕ cŏērcēt

ēt gĕmĭna āltērnaē mīscēt dīvōrtĭă mētaē.

Īndĕ prŭīnōsō sī lūmĕn ăbūsquĕ drăcōnĕ

īn cōnvēxă fĕrās ŏcŭlōsque īn prōxĭmă mūndī170

dēclīnēs, quā pārtĕ glŏbō tŭmĕt āltĭŏr ōrbīs,

īllă lăbōrāntī sĭmĭlīs sūccēdĕt ĭmāgŏ,

prōtĭnŭs ēxpērtēm quām quōndām dīxĭt Ărātūs

nōmĭnĭs ēt cūiūs lătŭīt quŏquĕ caūsă lăbōrīs,

Pānўăsī sēd nōtă tămēn, cuī lōngĭŏr aētās175

ērŭĭt ēxcūssīs ārcāna ēxōrdĭă rēbūs.

nām dūra īmmŏdĭcī mĕmŏrāt sūb lēgĕ tўrānnī

Āmphĭtrўōnĭădēn prīmaēvo īn flōrĕ iŭvēntaē,

quā cēdūnt mĕdĭī lōngē sēcrētă dĭēī,

Hēspĕrĭdūm vēnīssĕ lŏcōs ādque aūrĕă mālă,180

īnscĭă quaē lēntī sēmpēr cūstōdĭă sōmnī

sērvābāt, cārpsīssĕ mănū, pōstquam īllĕ nŏvērcaē

īnsătŭrātae ŏdĭīs sērpēns vīctōrĭs ăb īctū

spīrārūmquĕ sĭnūs ēt fōrtĭă vīncŭlă lāxāns

ōccŭbŭīt; sīc mēmbră gĕnū sūbnīxă sĭnīstrō185

sūstēntāssĕ fĕrūnt, sīc īnsīdīssĕ lăbōrĕ

dēvīctūm fāma ēst. āc tūm Tīrŷnthĭŭs aēthraē

īndĭtŭs ēt sŏlĭō fūltūs sūblīmĕ pătērnōst.

Iūppĭtĕr hānc spĕcĭēm, mĭsĕrātŭs ăcērbă lăbōrūm,

rēddĭdĭt ēt tālēm cērnī pērmīsĭt Ŏlŷmpō.190

ēn mănŭs īpsă dĕī vĭŏlēnta īn vērbĕră pēndēns

ērĭgĭtūr dēxtraēquĕ dĕhīnc īmprēssĭŏ plāntaē

tēmpŏră dēcūlcāt măcŭlōsī prōnă drăcōnīs.

Pōplĭtĕ sūccĭdŭī quā sīdĕrĭs āmplă pătēscūnt

tērgă dĕhīnc mērsūmquĕ iăcēt sūblīme ŭmĕrōrūm,195

āspĭcĕ ceū rŭtĭlīs vībrēt lūx Gnōsĭă flāmmīs.

haēc quōndām Bācchī mŏnŭmēntūm fūlgĕt ămōrīs,

haēc Ărĭādnaēī căpĭtīs tēstātŭr hŏnōrēm.

trīnă tĕr īllūstrānt hānc lūmĭnă pārsquĕ cŏrōnaē

sērpēntēm vīcīnă sŭbīt, quā sībĭla ĭn ārctōn200

ōră drăco īnclīnāns strīdīt flābrīs ăquĭlōnīs;

pōst tērgūm Nīxī pārs vōlvĭtŭr āc vĕlŭt haērēns

rūrsūm dēfēssī rĕsĕrātūr nūntĭă sīgnī.

Īstĭŭs ēxtrēmō sūb vērtĭcĕ, vērtĭcĕ quīppĕ

sīdĕrĭs īnnīxī, clārūm nōscēs ŏphĭūchūm.205

Trīccaēī sīdūs stāt nōmĭnĭs ēt cuī pīnguī

tūre Ĕpĭdaūrēaē fūmānt āltārĭă sēdīs.

īn Stўgă dēcūrsīs pārcārum ăb ŏrīgĭnĕ fūsīs

mērsĕrăt Hīppŏlўtūm sōrs ūltĭmă iāmquĕ pĕr īmās

Cōcŷtī tĕnĕbrās ēt stāgnă nĭgrāntĭă Dītīs210

pōrtĭtŏr īllĕ Chărōn Thēsīdaē fātă vĕhēbāt.

hīc īmmātūrī sĕd ĕnīm mĭsĕrātŭs ăcērbūm

lētī sūpplĭcĭūm Nēptūnīque āspĕră iūssă

ālgēntīs ārtūs Ĕrĕbō prŏcŭl īntĭmo ăbūsquĕ

sūscĭtăt ādque ănĭmaē rūrsūm tĕpĕfāctă călōrĕ215

vīscĕră mūndānās rĕvŏcāt mĕdĭcātŏr ĭn ōrās.

nōn tŭlĭt ōmnĭpŏtēns ōrtū cuīquām gĕnĕrātō

Deūcălĭōnēō fās ēssĕ nŏvīssĭmă fātă

vīncĕre ĕt īncāssūm dēcūrrĕrĕ pēnsă sŏrōrūm

mōxquĕ trĭsūlcă pŏlō iăcŭlātūs fūlmĭnă cēlsō220

ēt sŭpĕr āĕrĭaē vībrāns īncēndĭă flāmmaē

mōrtĕ rĕpērtōrēm mĕdĭcīnae aūdācĭs ĭn ūmbrās

dēĭcĭt, āt gnātō rĕpărāns sōlācĭă Phoēbō

āspĕrăque ēxtīnctī mĭsĕrātūs fātă nĕpōtīs

sūrgĕrĕ nōctūrnō iŭbĕt īntēr sīdĕră mōtū.225

hīc ērgo īnsīgnīs ārdēns vēnās ŏphĭūchūs,

hīc rĭgĭdōs ārtūs fōrmae ānguĭtĕnēntĭs hŏnōrĕ

ārdŭŭs, hīc tāntōs ŭmĕrīs vībrāntĭbŭs īgnēs

ēvŏmĭt, ūt, plēnō cūm lūnă nĭtēscĭt ĭn ōrbĕ

mēnstrŭăque īngēntī iām tēmpŏră dīvĭdĭt ōrtū,230

nēquāquām lēntīs ōbscūrĭŏr ēx ŭmĕrīs lūx

mārcĕăt. āt mănĭbūs nōn cōmpār flāmmă rŭbēscīt,

nām sūffūsă lĕvī rēsplēndēnt ūltĭmă lūcĕ,

sēd cērnī sūnt prōmptă tămēn pōstrēmăquĕ pārcō

īgnĕ mĭcānt. īlle ānguĕ mănūm cōnsērtŭs ŭtrāmquĕ235

ērĭgĭtūr sērpēnsquĕ dĕhīnc ēlābĭtŭr, āmbās

flēxĭlĭs ēt mĕdĭūm cīngīt spīrīs ŏphĭūchūm,

quēm sŭpĕr haērēntēm plāntārūm mōlĕ dŭārūm

Scōrpĭŏs īn gĕmĭnās ēffūsūs vīscĕră pārtīs

āfflīctūsque ŏcŭlōs măcŭlōsăquĕ pēctŏră prēssūs240

sūstĭnĕt. āttĭgŭās ēvōlvĭtŭr ānguĭs ĭn aūrās

āgmĭnĕ nōn aēquō nĕquĕ tāntă vŏlūmĭnă cōmpār.

nām quā dēxtră mănūs sĭnŭōso āffīgĭtŭr ānguī,

pārcĭŭs āb dŏmĭnō tērga ēxplĭcăt; āltĕră pōrrŏ

plūrĭmŭs āc mūltō pēr laēvām pōndĕrĕ lāpsūs245

fūndĭtŭr ēt rŭtĭlō, quā lūx sĕdĕt īgnĕă, mēntō

ūsque Ărĭādnaēaē sēsē vīcīnă cŏrōnaē

lūbrĭcŭs īnclīnāt. pōst spīrām brāchĭă quōndām

fōrmīdātă trŭcī sūspēxĕrĭs Ōrīōnī.

haēc cōncēssa ĕtĕnīm cūrvīs mētātĭŏ chēlīs.250

hūc fālcātă Chĭī rēpsērūnt cōrnŭă mōnstrī,

sīdĕrĕaē nĭmĭūm făcĭs īndĭgă. nāmque hĕbĕs ōllīs

īgnĭs ĕt ōptūnsō mārcēnt īncēndĭă crīnĕ.

Cāllīstō rŭtĭlēt stēllīs, quĭbŭs ūsquĕ fĕrīnām

prōnă sĭt ēffĭgĭēm! quō cārdĭnĕ tōrquĕăt āxēm,255

sēmpĕr ĭnōccĭdŭīs āttōllēns lāmpădă flāmmīs,

Ārctŏphўlāx sīve, ūt vĕtĕrēs cĕcĭnērĕ, Bŏōtēs,

fāmōsa Ārcădĭcī tēstāns cōmmēntă tўrānnī.

ēt lĭcĕt īnstāntī sĭmĭlīs sĭmĭlīsquĕ mĭnāntī

tērga Hĕlĭcēs iūxtā prĕmăt ārdŭŭs, haū tămĕn ūmquām260

īn pīctūrātaē plaūstrūm prōcūrrĕrĕ mātrīs

fās dătŭr, āntīquī quŏnĭām cōntāgĭo ĭn īllō

crīmĭnĭs ēt vĕtĕrūm prŏhĭbētūr cūlpă mălōrūm.

Nēc mĭnŭs īn mēmbrīs lūx ōllī māxĭmă vībrāt

ōmnĭbŭs, ārdĕt ăpēx căpĭtī, mĭcăt īgnĕă lātē265

dēxtĕră, flāmmāntūr ŭmĕrī, flāmmām mŏvĕt īnstār

īntĕr ŭtrūmquĕ fĕmūr. quā sē cōnfīnĭă lōrī

dēdūcūnt pĕdĭbūs, māiōr fāx lūmĭnĭs aūrās

vērbĕrăt ēt rĕlĭquō sīdūs măgĭs aēstŭăt āstrō.

nām lŏcŭs Ārctūrō săcĕr hīc ādscrībĭtŭr, īllīnc,270

aūrĕă quā sūmmōs āstrīngūnt cīngŭla ămīctūs,

ēbrĭă flāmmāntī cōnsūrgīt stēllă rŭbōrĕ.

Quā prōtēndūntūr vēstīgĭă sūmmă Bŏōtīs

quāquĕ pĕr īmmēnsūm cīrcūmflāgrāntĭbŭs āstrīs

cīrcŭlŭs ōblīquō lātē iăcĕt āstrĭgĕr ōrbĕ,275

cōntēmplārĕ săcrōs sūbiēctaē vīrgĭnĭs ārtūs.

quām tē, quām mĕmŏrēm? sīve ēst gĕnĭtōr tĭbĭ sūmmūs

Iūppĭtĕr ēt Thĕmĭde īn tērrās dēmīssă părēntēs,

seū pătrĭs Āstraēī clārum ēs gĕnŭs, aūrĕă cūiūs

sīdĕră sūnt prōlēs ēt quī prō mūnĕrĕ mōrūm280

īncūlpābĭlĭūm nōmēn dĕdĭt ōmnĭbŭs āstrīs.

aūt Pĕlŭsīācī măgĭs ēs dĕă lītŏrĭs Īsīs,

dīgnă pŏlī, cōnsōrs ēt cūră lătrāntĭs Ănūbīs.

seū tū dīvă Cĕrēs, sīc nām tĭbĭ flāgrăt ărīstă

ēt, ceū Sīrĭăcō, tōrrētūr spīcă călōrĕ285

prōtēntātă mănū, seū quaē pērnīcĭbŭs ālīs,

nēc sāt cērtă grădūm, vĭdŭātăquĕ vērtĭcĕ sūmmō

flūxă pĭlaē vērtīs vēstīgĭă, lūbrĭcum ŭt aēvūm

sōrs ăgăt ēt sŭbĭtīs ōbrēpāt mōbĭlĕ fātūm

tēmpŏrĭbūs. prĕcŏr, īn tērrās prŏcŭl aēthĕre ăb āltō290

flēcte ŏcŭlōs plăcĭdāmquĕ mĕīs vĕnĕrābĭlĭs, ōrō,

pāndĕ săcrīs aūrēm. tū, cūm sīncēră prĭōrūm

vīta hŏmĭnūm nūllīs ăgĕrēt sūb lēgĭbŭs aēvūm

aūrĕăque īnnŏcŭōs sērvārēnt saēcŭlă mōrēs

spōntĕ sŭā nēc crīmĭnĭbūs vĭă prōmptă pătērēt,295

īntēr cōnfūsōs pŏpŭlōrūm lībĕră coētūs

vērsābārĕ lĭbēns nūllīque ōbnōxĭă cūlpaē

cōrda ĭnhĭbēns mĕdĭās cāstō rĕĭ mōrĕ tĕnēbās.

nūllūs tēllūrī līmēs dătŭs, īndĭcĕ nūllō

cūltă sĕcābāntūr nĕquĕ iām dīscrētĭŏ cāmpūm300

mētīri īn dŏmĭnōs mōnstrāvĕrăt, ōmnĭă rērūm

ūsūrpāntĭs ĕrānt prōmīscăquĕ iūră pĕr āgrōs;

praēstĭtĕrāt cūnctīs cōmmūnĭă cūnctă vĭdērī.

dēnĭquĕ cūm plăcĭdās crēbrō dĕă vīsĕrĕt ūrbēs

tēctăquĕ iūstă vĭrūm pāssīm sūccēdĕrĕt, īllă305

fērvēntīs lātē pĕlăgī nātūră sălūmquĕ

flūctĭbŭs īnstăbĭle ēt glaūcī vădă tūrgĭdă pōntī,

quā sĕnĭōr cānō nūtrīt sūb gūrgĭtĕ Nēreūs

dēlphīnōs vĭrĭdēs ēt phŷsētērăs ănhēlōs,

īgnōrātă sŭō sēclūsăquĕ fīnĕ iăcēbānt.310

nūllă fĭdēs ūndīs, tŭmĭdō cōmmērcĭă flūctū

nūllă pĕtēbāntūr nĕquĕ lōngīs nāvĭtă tērrīs

īnsĭnŭārĕ rătēm sūscēpĕrăt, ēxŭl ŭt ōrīs

ōmnĭbŭs ēxtērnās vĕhĕrēt pĕr ĭnhōspĭtă gāzās

aēquŏra ĕt īnsānō pēndērēt saēpĕ prŏfūndō.315

ōmnĭă sēd cūnctīs nāscī dăbăt aūrĕă tērrīs

iūstĭtĭa ēt nūllō dīscrēvĕrăt āĕrĕ rēgnă.

āt pōstquam ārgēntō dēfōrmīs vīlŭĭt aētās,

rārĭŭs īn tērrās ōs īnclīnābăt hŏnēstūm

iām dĕă, vīx sūmmōs ādlābēns dēnĭquĕ mōntīs,320

cūm cēdēntĕ dĭē Phoēbūs sūb nōctĕ prŏpīnquā

ōccĭdŭūs prōnōs ūrgērĕt ĭn aēquŏră cūrrūs,

ūsūrpāndam ŏcŭlīs sēsē dăbăt āccūrrēntūm,

nōn ūt fēssă vĭrūm rĕpărārēt gaūdĭă vūltū,

sēd crĕpŭla ūt lātē vŏmĕrēt cōnvīcĭă vōcĕ.325

'pārcĭtĕ, vīlĕ gĕnūs!' lăcrĭmīs ăĭēbăt ŏbōrtīs,

'caūsă quĕrēllārūm vēstrum ēst scĕlŭs! aūrĕă quōndām

iūdĭcĕ mē vēstrī vīxērūnt saēclă părēntēs.

dēgĕnĕr īn vōbīs ănĭmūs, sōlērtĭă vōbīs

pērvĭgĭl, ārtĕ nŏvā vītām trādūcĕrĕ mōs ēst.330

ōmne aēvūm stŭdĭīs ēxcūdĭtĭs. hīnc quŏquĕ rūrsūm,

prō pŭdŏr ātquĕ dŏlōr! nāscētūr vīlĭŏr aētās

ēt lăcĕrātă gĕnās ībīt Bēllōnă pĕr ūrbēs

saūcĭa, ŭt īnfīdās ăgĭtēnt cērtāmĭnă mēntīs.'

haēc ŭbĭ pērmaēstō raūcō cōngēssĕrăt ōrĕ,335

ālĭtĕ prōcūrsū sēse īn cōnvēxă fĕrēbāt

prōtĭnŭs ātque ŏcŭlōs fŭgĭēns ēxōsă sĕquēntūm

līnquēbāt coētūs hŏmĭnūm. rŭĭt haēc quŏquĕ rūrsūm

vīvēndī sĕrĭēs āc sūccēssērĕ pŭdēndō

aērĕă saēcla hăbĭtū. fraūs īlĭcĕt ēt fŭrŏr ārdēns340

ātquĕ crŭēntŭs ămōr chălўbīs sēgnīsquĕ lĭbīdŏ

ēt mălĕsuādă lŭcrī răbĭēs sŭbĭt, ōmnĭă tērrōr

dēgĕnĕr āc maēstaē făcĭēs fōrmīdĭnĭs īmplēt.

sēcrēti īmmŏdĭcūs vădă gūrgĭtĭs ūltĭmă vērsāt

Tīphўs, Ăgēnŏrĕō cŏlŏr hīnc mēntīrĭĕr ōstrō345

īncĭpĭt Āssўrĭūmquĕ bĭbūnt nŏvă vēllĕră fūcūm,

ēbrĭa ŭt ēxtērnō splēndēscāt lānă vĕnēnō.

sīc iūsta īn pŏpŭlōs mōx vīrgĭnĭs īncūlpātaē

ēxārsēre ŏdĭa ēt caēlūm pērnīcĭbŭs īntrāt

dīva ālīs spătĭūmquĕ sĭbī sūbvēctă pĕr aūrās,350

ūndĕ prŏcūl tērrās sūmmā vīx cērnĕrĕt aēthrā,

prōptĕr ănhēlă lĭbēns lātē căpĭt āstră Bŏōtīs.

īstĭŭs ēxtrēmīs ŭmĕrōrūm pārtĭbŭs ūrgēt

stēllă făcēm quālīquĕ rŭbēnt īncēndĭă flāmmā,

quaē sūbiēctă prŏcūl caūdām māiōrĭs ăd ūrsaē355

vērtĭcĕ brūmālīs cīrcūmvōlvūntŭr Ŏlŷmpī,

plūrĭmă quīppĕ prŏcūl clārām fāx ārdĕt ĭn ārctōn,

tālĭs ŭtrīmquĕ mŏdō sĭmŭl ēt fūlgōrĕ mĭcāt lūx.

nēc cōntēmplāndī lăbŏr ānxĭŭs, ōmnĭă prīmīs

ōbvĭă ceū vībrānt ōbtūtĭbŭs: ūnŭs ŏb ōră,360

quā sūnt prīmă fĕraē vēstīgĭă, praēmĭnĕt īgnīs,

āltĕră, quā pĕdĭbūs rĕgĭo ēst clūnālĭbŭs, ārdēt

stēlla ĭtĭdēm gĕnĭbūsquĕ dĕhīnc sē tērtĭă prōmīt

aēmŭlă, quā rŭtĭlaē flāgrānt cōnfīnĭă caūdaē.

nōn tămĕn hīs spĕcĭēs, nōn sūnt cōgnōmĭnă cērtă,365

sēd pērmīxtă sĭmūl vūlgī vĭcĕ cōnvōlvūntūr.

Īllă quĭdēm sŭpĕrō cōnsērtă rĕlābĭtŭr āxĕ,

īnscĭă pīscōsī sēmpēr sălĭs. īpsĭŭs aūtēm

sūbiēctōs căpĭtī gĕmĭnōs tĭbĭ cērnĕrĕ fās ēst,

Spārtānām, gĕmĭnōs, sŭbŏlēm prōlēmquĕ tŏnāntīs370

ēgrĕgĭam ēt prŏprĭō pōst rēddĭtă nūmĭnă caēlō.

nām Lăcĕdaēmŏnĭīs Mārs cūm călŭīssĕt Ăphīdnīs,

Cāstŏră Cēcrŏpĭī tŭlĭt īnclēmēntĭă bēllī.

āt frātēr lūcēmque ēt fātă sŭpērstĭtĭs aēvī

ēxōsūs sōrtēm lăcrĭmīs ēfflāgĭtăt aēquām.375

prōtĭnŭs āltērnaē gērmānōs tēmpŏrĕ vītaē

Iūppĭtĕr āttōllīt caēlīque īn cēlsă rĕcēptāns

aētērnaē flāgrārĕ făcīs iŭbĕt īgnĭbŭs āmbŏ.

Ālvo Hĕlĭcēs cāncēr sūbvōlvĭtŭr āstrăquĕ cāncrō

Iūnŏ, nŏvērcālēs ūt sēmpēr prōdĕrĕt īrās,380

praēstĭtĭt. hīc ĕtĕnīm, Lērnaēī gūrgĭtĭs hŷdrām

ūrĕrĕt Ālcīdēs cūm flāmmĭgĕr, aūsŭs ĭn īpsūm

rēpĕrĕ vīctōrēm. quā dūrō cōncăvă dōrsō

tēgmĭnă cūrvāntūr, gĕmĭnūs mĭcăt ārdŏr ĭn aūrās.

hōs dīxēre ăsĭnōs ōrtōs Thēsprōtĭdĕ tērrā385

ēt sīdūs, Lēnaēĕ, tŭūm. dīstērmĭnăt āēr

crāssĭŏr hōs. ĭtĭdēm quālīs praēsēpĭbŭs ēssĕ

fōrmă sŏlēt, dīspār chēlārūm flāmmă cŏrūscāt.

nāmquĕ trĭbūs stēllīs ădŏlētūr dēxtĕră cāncrō,

laēvă dŭās pīgrō sūccēndīt fōmĭtĕ flāmmās.390

Quā pōstrēmă pĕdūm rŭtĭlānt vēstīgĭa ĭn ārctō,

māxĭmă flāmmĭgĕrī mūndūs trăhĭt ōră lĕōnīs.

mēmbră dĕhīnc, lōngī quā sēsē sēmĭtă caēlī

plūrĭmă prōtēndīt, tōrrēntūr fōmĭte ăcūtō

sīngŭla ĕt ādsĭdŭīs ārdēt lĕŏ vīscĕră flāmmīs.395

hīc Hўpĕrīŏnĭī flāgrāt vĭă Sōlĭs ĕt īstō

sē dŭcĕ caērŭlĕī rĕfĕrūnt mōmēntă călōrīs.

tūm sūccīsă Cĕrēs strātī cūm mērgĭtĕ cūlmī

cōnstrŭĭtūr, flāvōs tōndēntūr sēmĭnă crīnēs

Ōmnĭa ĕt ādvēctās lātē cŏquĭt ārĕă mēssēs.400

tūnc ēt Thrēĭcĭī rĕpĕtūnt ănĭmōsa ăquĭlōnēs

flābră pŏlō, tūnc cŷănĕūm stătă flāmĭnă caēlī

prōpēllūnt pĕlăgūs. lōngīs hōc tēmpŏre ĭn ānnī

ōtĭă sūnt rēmīs, pōntūs vĕhĭt īpsĕ cărīnās.

Aūrīgātōrēm pār sīt quŏquĕ cūră vĭdērĕ,405

nāmquĕ tŭās aūrēs īmplēbīt fābŭlă sōlērs

Crētaēī pĕcŏrīs. haēc lāc mĕmŏrātŭr ălūmnō

īnfūdīssĕ Iŏvī căpră, nūtrīx dīctă tŏnāntīs.

stēllĭgĕrō sūbvēctă pŏlo ēst, īlle īmpĭgĕr aūtēm

pūlchĕr Ĕrīchthŏnĭūs cūrrūs ēt quāttŭŏr ōlīm410

iūnxĭt ĕquōs, prōnūs quī nōn prŏcŭl īn gĕmĭnōrūm

laēvă iăcēt fūsōquĕ sŭpēr sē cōrpŏrĕ tēndīt

plūrĭmŭs ādque Hĕlĭcēs căpŭt īnclīnātŭr ăb ōrĕ.

īllĕ quĭdem īn spătĭūm mēmbra ēxplĭcăt, ūt căpră laēvō

fīxa ŭmĕrō clārē sūstōllĭtŭr, īpsĭŭs aūtēm415

fīnĕ mănūs pārvās haēdōrūm sūspĭcĕ flāmmās.

quī pōstquam Ōcĕănō sēse ēxpĕdĭērĕ sŏnōrō,

saēvă prŏcēllōsīs īmmīttūnt flābră flŭēntīs,

ūt spūmōsă trŭcī pūlsēntūr lītŏră flūctū

ēt văgă caērŭlĕās īnvōlvānt aēquŏră pūppēs.420

Nēc mĭnŭs aūrīgaē quā sūnt vēstīgĭă cūrvī,

cōrnĭgĕrī lātē tēndūntūr pēctŏră taūrī.

īllīc saētōnsām pĕcŏrīs pērquīrĕrĕ frōntēm

ēstŏ mĕmōr, flēxō iăcĕt īllīc crūrĕ, mĭnācēs

īn tērrām fīgēns ŏcŭlōs. nōn cētĕră sīgnă425

flāmmārūm sĭmĭlēm prŏcŭl īntēr sīdĕră fōrmām

ōstēntārĕ vălēnt. gĕmĭnō sīc cōrnŭă dūctū

ērĭgĭt aēthĕrĭī vĭgŏr īgnĭs, ĕt īgnĭs ŭtrīmquĕ

sīc cămŭrīs ārdēt prōtrāctĭbŭs; haū tĭbĭ sīgnīs

pērquīrēnda ălĭīs pĕcŏrīs frōns aēquŏrĕ sūrgēt430

Ōcĕănī. prŏprĭō taūrūm dēprēndĕrĭs ōrĕ,

cōrnŭă sīc vērā sŭb ĭmāgĭnĕ cūrvă dĕhīscūnt,

sīc mĕdĭām crēbēr pĕcŏrī frōntem āspĕrăt īgnīs,

sīc hўădēs taūrī tōtō prŏcŭl ōrĕ cŏrūscānt.

āt bŏrĕān laēvō quā taūrŭs ăcūmĭnĕ pūlsāt,435

dēsŭpĕr aūrīgaē dēxtēr pēs īmmĭnĕt āstrō.

ūnă pĕdem aūrīgaē dēxtrūm cōrnūmquĕ sĭnīstrūm

stēllă tĕnēt pĕcŏrīs. sĭmŭl īn cōnvēxă fĕrūntūr,

sēd prĭŏr ōccĭdŭī taūrūs sŭbĭt aēquŏrĭs ūndās.

Nēc mĕă mūsă sĕnēm tăcĭtūm Cēphēă rĕlīnquēt,440

nōn ĕgĕt hūiŭs ĕnīm sēdēs săcră mōmĭnĭs hīlūm.

Īăsĭdēn quŏquĕ sūmmă pŏlī Cēphēă rĕvōlvūnt,

īllūm quīn ĕtĭām rŭtĭlaē pătĕr īntŭlĭt aēthraē

dōnāvītquĕ pŏlō. tērgō Cўnŏsūrĭdŏs ūrsaē

pōst hăbĭtāt gĕmĭnāsquĕ mănūs ā pēctŏrĕ tēndīt.445

āt dīdūctă pĕdēs tāntūm mēnsūră sĕnīlēs

dīvĭdĭt, ēxtrēmā quāntūm pĕdĕ dīstăt ăb ūrsā.

Rūrsūm dēclīvī sī vīsūm trāmĭtĕ vērgās,

prīmă tĭbi ūt flēxī līnquātūr spīră drăcōnīs,

īnfōrtūnātām spēctābīs Cāssĭĕpīām.450

sēd nēc mūltă tămēn, cūm caēlūm lūmĭnĕ tōtō

lūnă rĕplēt, taētram ūt sŭpĕrēt fāx aūrĕă nōctēm,

ōccūrrēt gĕnĕtrīx ŏcŭlīs quaērēntĭbŭs. āstāt

lūrĭdă maērēntī; tĕnŭīs rŭbĕt īgnĭs, ĕt aēgraē

lūx hĕbĕs ēst mātrī, vīx quālēm Cārĭă quōndām455

nōvĕrăt īntrāntēm pēr claūstră tĕnācĭă clāvēm.

fōrmātūr stēllīs dīstāntĭbŭs īnque ŭmĕrōs vīx

tēndĭtŭr āngūstōs, nātaē fĕră fātă rĕtūndūnt.

Nāmquĕ sŭbēst tĕrĕtīsquĕ pŏlī sĭmŭl ōrbĕ rŏtātūr

Āndrŏmĕda, īngēntī quaē sēmpēr lūcĕ cŏrūscāns460

spōnte ŏcŭlōs īn mēmbră răpīt. făcĕ dēnĭquĕ vērtēx

ārdĕt ănhēlāntī gĕmĭnāmquĕ pĕr āĕră fūndūnt

lūcem ŭmĕri ēt sūmmīs lūx aēstŭăt īgnĕă plāntīs.

īgnĕă quīn ĕtĭām pēr caēlūm cīngŭlă flāgrānt

Āndrŏmĕdae ēt tōtō vībrānt īn cōrpŏrĕ flāmmaē.465

sēd tămĕn hīc ĕtĭām vīvāx ēst poēnă dŏlēntī,

nām dīdūcta ūlnās māgnā dīstēndĭt ĭn aēthrā

vīncŭlăque īn caēlō rĕtĭnēt quŏquĕ, tēnŭiă quīppĕ

brāchĭă cōntōrtīs āstrīngūnt vīncŭlă nōdīs.

Rūrsŭs ŏdōrātō quā vērtēx crīnĕ tŭmēscīt,470

Āndrŏmĕdaē căpĭtī sūppīngĭtŭr īndĭgă plēnī

ālvŭs ĕquī, sūmmō quā fāx īn vērtĭcĕ vībrāt

Vīrgĭnĭs īnque aūrās cōnī vĭcĕ sūrgĭt ăcūtī.

īpsă sŭb ābscīsō lātē mĭcăt aūrĕă vēntrĕ

cōrnĭpĕdīs, sĭmŭl hūnc lūx īndīscrētă rĕtēntāt475

cōmmūnīquĕ rŭbēnt dŭŏ sēmpēr sīdĕră flāmmā.

trīs lătŭs ātque ārmōs ălĭaē pĕcŏrīs pīnxērĕ

ēt spătĭō dīsiūnctă părī fāx aēmŭlă flāgrāt:

plūrĭmŭs īgnĭs ĭnēst, vāstō glŏbŭs aēstŭăt ōrbĕ.

sēd nōn ēt căpĭtī sĭmĭlīs rŭbŏr īpsăquĕ cērvīx,480

quāmvīs prōcērō sūrgāt iŭbă māxĭmă cōllō,

lānguĭdă mārcēntī vīx ēst spēctābĭlĭs īgnĕ.

ūltĭmă quaē mēntō sēse ēxplĭcăt, haūt mĭnŏr īllă

quāttŭŏr ēst prīmīs, quaē fōrmām lūmĭnĕ clārō

cōrnĭpĕdīs sĭmŭlānt. nōn hīc ĕquŭs īntĕgĕr ārtūs,485

nōn quădrŭpēs caēlō sūstōllĭtŭr, āt tĕnŭs ālvō

ērĭgĭtūr mĕdĭā, nām cētĕră pōnĕ nĕgāntūr,

ēt quătĭt aēthĕrĭās prīmīs mŏdŏ crūrĭbŭs aūrās.

hūnc, hūnc Āŏnĭō quōndām mĕmŏrānt Hĕlĭcōnē

īnclўtă pōst Lўcĭaē rĕdĕūntēm bēllă Chĭmaēraē,490

mŷstĭcă quā rūpēs dōctīs ōbmūrmŭrăt āntrīs,

hērbārūm cārpsīssĕ cŏmās ēt grāmĭne ŏdōrō

ēxplēvīssĕ fămēm, sēd cūm sĭtĭs ārĭdă faūcēs

ūrĕrĕt āc nūllō mānārēt gūrgĕs hĭātū,

īllīsīssĕ pĕdēm: cōrnūque ēxcītă rĕpēntĕ495

lŷmphă Cămēnālēm fūdīt prŏcŭl Hīppōcrēnēn.

Āŏnĕs hōc lătĭcī pŏsŭērūnt nōmĕn ĕquīnō

pāstōrēs. strĕpĭt haēc plăcĭdo īntēr sāxă sŭsūrrō

ātque Hĕlĭcōnĕ cădēns sēsē sĭtĭēntĭbŭs hērbīs

īnsĕrĭt, Āscraēās dōnēc văgă gūrgĭtĕ vāllēs500

vīvĭfĭcēt. rĭgăt hāc ănĭmās ēt Thēspĭă pūbēs

sēmpĕr ĕt īn lătĭcēs ĭnhĭāt gēns fōntĭs ălūmnī.

āst ĕquŭs āltērnō rĕdĭt īntēr sīdĕră mōtū

Ōcĕănīquĕ sălō căpŭt ēxsĕrĭt. haūt tĭbĭ māgnī

cūră lăbōrĭs ĕrīt caēlō spēctārĕ sĕrēnō505

cōrnĭpĕdēm, mĭcăt īllĕ prŏcūl flāgrāntĭbŭs āstrīs

ēt pērfūsă rĕcēns ēdūcīt pēctŏră pōntō.

Tūm cĕlĕr īlle ărĭēs, lōngī quī līmĭtĭs ōrbĕ

Aēthĕră pērcūrrēns nūmquām Cўnŏsūrĭdŏs ūrsaē

sēgnĭŏr āb lāpsū cōnvērtĭtŭr, haūt prŏcŭl āstrō510

vīsŭs ĕquī, māgnō cēlsūm sĕcăt āĕră mōtū.

pārcĭŏr hīc rŭtĭlaē sēmpēr făcĭs, īndĭgŭs īgnīs

spēctātūr iūstī. nām quāntī lūmĭnĭs āstră

ēssĕ sŏlēnt, ăcĭēm quĭbŭs aūrĕă lūnă rĕtūndīt,

mārcĭdă lānĭgĕrī tāntūm sē fōrmă sŭb aūrās515

ēxĕrĭt, īn tĕnŭī quāmquām prīmōrdĭă Phoēbēn

ōrbe hăbĕānt nūllōquĕ dĕcūs dĕă prōfĕrăt ōrĕ.

sēd lĭcĕt hūnc ŏcŭlīs frūstrā sēctērĕ pĕr aēthrām,

nām sēmpēr prŏprĭīs cărĕt īgnĭbŭs: ēn tĭbĭ prōptēr

Āndrŏmĕdaē clārō rŭtĭlāntĭă cīngŭla ĭn āstrō520

sūspēctāndă pătēnt. vŏcăt īngēns bāltĕŭs ūltrō

quaērēntēm. nōn lōnga ărĭēs stătĭōnĕ lŏcātūs

īn cōnvēxă rĕdīt, pārvō sē trāmĭtĕ sūbtēr

dīstĭnĕt ēt mĕdĭō caēlūm cĭtŭs ōrdĭnĕ cūrrīt,

ūltĭmă chēlārūm quā brāchĭă quāquĕ cŏrūscō525

cīrcŭlŭs āxĕ mĕāns rŭtĭlūm sĕcăt Ōrīōnă.

Ēst ĕtĭām Grāiō quōd sēmpēr nōmĭnĕ nōstrī

Dēltōtōn mĕmŏrānt. sĭmĭle īn lătŭs īstŭd ŭtrūmquĕ

pōrrĭgĭtūr, sūmmūm sīgnō căpŭt āngŭlŭs ārtāt

ēt gĕmĭnī sūprēmă iŭgī vīcīnĭă mōrdēt.530

tērtĭă quaē stāntēs sūstēntāt līnĕă dūctūs,

pārcĭŏr, haūt sĭmĭlī sēsē sūb līmĭtĕ tēndīt

ēt cōntrāctă mŏdūm gĕmĭnā făcĕ flāmmĭgĕrārūm

stēllārūm sŭpĕrāt. quīn ēt quā sūbtĕr ĭn āstrō

lānātī mārcēnt pĕcŏrīs plŭvĭōquĕ tĕpēscūnt535

iām vīcīnă nŏtō, mĭnŏr īstaēc līnĕă lūcĕ

ēt fūlgōrĕ făcīs praēvērtĭtŭr. āt lŏcŭs ōllī

pōst tērgum Āndrŏmĕdaē. sīc sē tŭlĭt ōrdŏ dĭcātūs.

Hīnc sī vīcīnō flēctārīs lūmĭnă vīsū

īnquĕ nŏtūm sēnsīm bŏrĕāli āb cārdĭnĕ dūctōs540

īnclīnēre ŏcŭlōs, prōlēs tĭbĭ, Dērcĕtĭ, pīscēs

sūrgēnt Bāmbўcĭī. sēdēs dătă quīppĕ dŭōbūs

pīscĭbŭs, īngēntī quā cēlsām cīrcŭlŭs aēthrām

ōrbĕ sĕcāt. tēndīt quā pīnnae ēxtrēmă sĭnīstraē

ālĕs ĕquūs, mūndō quā pēctŏră lānĭgĕr āltō545

ūrgĕt ĕt ādvērsō sūrgēntēm cōrpŏrĕ taūrūm

rēspĭcĭt: hīnc mĕdĭō sīgnāntūr sīdĕrĕ pīscēs.

quōrum ălĭūs rĭgĭdā cōnsūrgĭt ĭn āĕră fōrmā

cēlsĭŏr ēt Bŏrĕān prŏpĭōr sŭbĭt, āltĕr ăquārūm,

Trōĭcŭs haūrĭt ăquās fūndītque ŭbi ĕphēbŭs ăb ūrnā,550

pōne ăvĭdūs iăcĕt īn nŏtĭālĭă nūbĭlă prōnūs.

sēd tămĕn hī lātē stēllīs ēx ōrdĭnĕ fūsīs

nēctūntūr caūdās ēt lēntă trăhūntŭr ŭtrāquĕ

vīncŭlă, pēr caēlūm cŏĕūnt quaē sīngŭlă rūrsūm

ēt rŭtĭlō cōnfīxă quăsī sŭpĕr īgnĕ tĕnēntūr,555

caēlēstēm mĕmŏrāt quēm sōlērs Graēcĭă nōdūm.

Ēx ŭmĕro Āndrŏmĕdaē laēvō quŏquĕ nōscĕrĕ pīscēm

quī rĭgĭdūm cēlsī sūspēctāt cārdĭnĭs āxēm

pērfăcĭle ēst, ūlnaē nām prōxĭmŭs īstĕ sĭnīstraē

caērŭlŭs ērĭgĭtūr. quīn ēt vēstīgĭă prōptēr560

Pērsĕă sūb vŏlŭcrī pār ēst tĭbĭ quaērĕrĕ fōrmā.

īn căpŭt īnque ŭmĕrōs rŏtăt aēgrām māchĭnă mūndī

Āndrŏmĕdām, Thraēcī nām sūb flābrīs ăquĭlōnīs

nītĭtŭr ālātō vīndēx pĕdĕ, māxĭmă cūiūs

dēxtĕră maērēntīs sŏlĭūm prŏpĕ Cāssĭĕpīaē565

tēndĭtŭr īngēntīquĕ dĕhīnc vēstīgĭă pāssū

pūlvĕrŭlēntă quăsī cānō prŏcŭl āĕrĕ pāndīt.

Plēĭădēs fĕmŏrīs părĭtēr sūb fīnĕ sĭnīstrī

Pērseūs prōtōllīt. lŏcŭs hās hăbĕt ārtĭŏr ōmnīs

cōnēxās. ōmnīs lēntaē făcĭs haūd prŏcŭl īstās570

ōstēntāt rŭtĭlī lūx sīdĕrĭs, aēgră sŏrōrūm

lūmĭnă; nēc clārō flāgrāt rŭbŏr aūrĕŭs āstrō.

hīs gĕnĭtōr, vērō sī flūxīt fābŭlă fōntĕ,

Poēnŭs Ătlāns, sŭbĭīt cēlsaē quī pōndĕră mōlīs

caēlĭfĕr ātque ŭmĕrō māgnūm sŭpĕr aēthĕră tōrquēt.575

fāmă vĕtūs sēptem hās mĕmŏrāt gĕnĭtōrĕ crĕātās

lōngaēvō, sēx sē rŭtĭla īntēr sīdĕră tāntūm

sūstōllūnt. sēptēm fērt fābŭlă prīscă sŏrōrūm

nōmĭnă (sēx sēsē tĕnŭī sūb lūmĭnĕ rēddūnt):

Ēlēctra Ālcўŏnēquĕ Cĕlēnō Tāўgĕtēquĕ580

ēt Stĕrŏpē Mĕrŏpēquĕ sĭmūl fāmōsăquĕ Māiă

prōlĕ dĕī. cērnī sēx sōlās cārmĭnĕ Mīnthēs

ādsĕrĭt, Ēlēctrām caēlo ābscēssīssĕ prŏfūndō

ōb fōrmīdātūm mĕmŏrāt prĭŭs Ōrīōnă.

pārs ăĭt Īdaēaē dēflēntem īncēndĭă Trōiaē585

ēt nŭmĕrōsă sŭaē lūgēntēm fūnĕră gēntīs

Ēlēctrām taētrīs maēstūm dărĕ nūbĭbŭs ōrbēm,

saēpĭŭs ōbscūrīs căpŭt ūt sīt cīnctă tĕnēbrīs.

nōn nūmquam Ōcĕănī tămĕn īstām sūrgĕre ăb ūndīs

īn cōnvēxă pŏlī, sēd sēdĕ cărērĕ sŏrōrūm590

ātque ōs dīscrētīm prŏcŭl ēdĕrĕ, dētēstātām

Gērmānōquĕ chŏrō sŭbŏlīs lăcrĭmārĕ rŭīnās

dīffūsāmquĕ cŏmās cērnī crīnīsquĕ sŏlūtī

mōnstrāri ēffĭgĭēm. dīrōs hōs fāmă cŏmētās

cōmmĕmŏrāt trīstī prŏcŭl īstāc sūrgĕrĕ fōrmā,595

vūltum ārdērĕ dĭū, pērfūndĕrĕ crīnĭbŭs aēthrām,

sānguĭnĕ sūppīngī rŭtĭlōquĕ rŭbērĕ crŭōrĕ.

quīn Mĕrŏpēn ălĭī, pōstquām Sĭsўphēĭă vīnclă

ēt thălămōs saēvō sōrtīta ēst ōmĭnĕ dīvūm,

īndīgnam āĕrĭā crēdūnt măgĕ sēdĕ fŭīssĕ.600

sīc āncēps nŭmĕrī fīt fābŭlă sēxquĕ pĕr aēthrām

vērgĭlĭās cērnī tĕnĕt ūsūs, sēd sĭmŭl ōmnīs

ārtāvērĕ glŏbūm. tĕr ĭn aūrās āngŭlŭs ēxīt

flāmmĭgĕr ēt mīxtīs Ātlāntĭdĕs īgnĭbŭs ārdēnt.

nēc tămĕn ēst fāmaē sĭmĭlīs vĭgŏr, āmplă sŏrōrēs605

fābŭlă nōbĭlĭtāt, mŏdŭs ōllīs pārcŭs ĕt īgnīs

vīx tĕnŭī lōngē făcĕ fīt spēctābĭlĭs. īstās,

āltērnō rĕdĕūnt cūm bīnă crĕpūscŭlă mūndō,

seū nōx āstrālēs ădŏlēt cūm caērŭlă flāmmās,

seū mātūtīnūs cūm sīdĕră dīssĭcĭt ōrtūs,610

cōnvōlvī caēlō sūmmaē pătĕr ānnŭĭt aēthraē.

nēc mĭnŭs ārēntī cūm crīne āttōllĭtŭr aēstās

ēt cūm cānă cŏmās rĕdĭt ānnō brūmă rĭgēntī,

tēmpŏră dīssīgnānt. nām sī sē gūrgĭtĕ tōllūnt

vērgĭlĭaē, cūrvās īn flāvă nŏvālĭă fālcēs615

ēxērcērĕ dĭēs; sī cōndūnt aēquŏrĕ flāmmās,

tēllūrēm prēssō prōscīndĕrĕ tēmpŭs ărātrō.

Ēst chĕlўs īllă dĕhīnc, tĕnĕrō quām lūsĭt ĭn aēvō

Mērcŭrĭūs, cūrvā rĕlĭgāns tēstūdĭnĕ chōrdās,

ūt Pārnāsēō mūnūs mĕmŏrābĭlĕ Phoēbō620

fōrmārēt nērvīs ŏpĭfēx dĕŭs. hānc ŭbĭ rūrsūm

cōncēntūs sŭpĕrī cōmplēvīt pūlchĕr Ăpōllŏ,

Ōrphĕă Pāngaēō dŏcŭīt gēstārĕ sŭb āntrō.

hīc iām fīlă nŏvēm dōcta īn mŏdŭlāmĭnă mōvīt

Mūsārum ād spĕcĭēm mūsā sătŭs, īllĕ rĕpērtōr625

cārmĭnă Plēĭădūm nŭmĕrō dēdūxĕrăt. āt cūm

īmpĭă Bāssărĭdūm cārpsīssēt dēxtĕră vātēm

ēt dēvōtă vĭrūm tĕgĕrēnt Lībēnthră pĕrēmptūm,

īntŭlĭt hānc caēlō mīsērătŭs Iūppĭtĕr ārtēm

praēstāntīs iŭvĕnīs, pĕcŭdēs qui ēt flūmĭnă vātēs630

flēxĕrăt. ād nīxī quā sēmēt sīdĕră pōntō

sūstōllūnt, laēvūm prōptēr chĕlўs haēc fĕmŭr āstāt.

ādvŏlăt āst ălĭūd lătŭs ālĕs ĕt ōră cănōrōs

tēndĭtŭr ād nērvōs, mĕdĭa ēst lўră sēdĕ dĭcātă,

Cŷgnēō căpĭti ēt cūrvō cōntērmĭnă sīgnō.635

Nāmque ēt sīdĕrĕīs cŷcnūs sĕcăt aēthĕră pīnnīs,

dōnātūs caēlō, nōn clārō lūcĭdŭs āstrō,

sēd tămĕn ōs flāgrāns ēt gūttŭră lōngă cŏrūscāns.

grāndĭbŭs haūd ĕquĭdēm stēllīs, nōn hīs tămĕn ātrīs

ōbscūrīsvĕ mĭcāt. trăhĭt īn cōnvēxă vŏlātūm640

pērfăcĭlem ēt dēxtrō lātē Cēphēĭdă dēxtrām

rādēns rēmĭgĭō sūmma ād vēstīgĭă laēvām

dēclīnātŭr ĕquī. sīc māgnō praēpĕs Ŏlŷmpō

sūbvĕhĭtūr, sŭbĭt ōccĭdŭī sīc mārmŏrĭs ūndās.

Nām pōst cōrnĭpĕdēm flāgrānt dŭŏ sīdĕră pīscēs,645

pīscēs Bāmbўcĭī, căpŭt aūtēm sūbtĕr ĕquīnūm

Lāŏmĕdōntĭădaē sē dēxtĕră tēndĭt ĕphēbī.

īpsĕ dĕhīnc lōngōs īnsīgnĭs ăquārĭŭs ārtūs

āstăt ăd hīrsūtī caūdām pūlchēr Căprĭcōrnī.

Īmŭs ŭt aūstrālī dēscēndīt cīrcŭlŭs āxĕ650

sīgnĭfĕr īnquĕ nŏtūm rŭtĭlī cădĭt ōrbĭtă sōlīs,

hīspĭdă saētōsī mārcēt spĕcĭēs Căprĭcōrnī.

hīc iām Thrēĭcĭō vĕnĭēns ā cārdĭnĕ Phoēbūs

vērtĭt ĭtēr pūlsūsquĕ dĕūm, mīrābĭlĕ dīctū,

brūmālīs rĕdĭgīt. nōn tūm mĭhĭ lōngă phăsēlīs655

aēquŏră tēmptēntūr, nōn tūm frĕtă tūrbĭdă pīnū

quīs pĕtăt! āngūstō dēcūrrīt trāmĭtĕ nāmquĕ

pārvă dĭēs vāstōquĕ dĕhīnc dēprēnsŭs ĭn āltō

nēquīcquām pīgraē clāmārīt sīdĕră lūcīs.

īntĕrĕā tōtīs nŏtŭs ācēr saēvĭĕt ūndīs660

ēxcītūmquĕ sălūm vērrēt nŏtŭs. aūrĕă Sōlīs

cūm rŏtă cōrnĭgĕrī sīdūs pĕpŭlīt Căprĭcōrnī,

tūm dīrūm caēlō frīgūs rĕdĭt, āspĕră naūtīs

tūnc frĕtă flūctĭvăgīs, tămĕn īstī saēpĕ mălōrūm

īmmĕmŏrēs ăgĭtānt tōtōs īn flūctĭbŭs ānnōs,665

mērgōrum ēt fōcīs sĭmĭlēs. trăhĭt ūndă păvēntīs

āc rĕtrăhīt, quaērūnt ŏcŭlīs dīstāntĭă lōngē

lītŏra ĕt īn pōntūm cōgūnt lŭcră sēmpĕr hĭāntēs.

Pār mĕtŭs ēx pĕlăgō tĭbĭ sīt quŏquĕ, sōlĕ Săgīttă

cūm lĕvĭs āfflātūr, cūm lūx ĭn hărūndĭnĕ flāgrāt670

īgnīs mūndānī, cūm tēla ēxtrēmă cŏquūntūr

cūmquĕ săgīttĭfĕrī tōrrēt văpŏr aūrĕŭs ārcūs.

tūm quŏquĕ sī pĭcĕām spēctārīs sūrgĕrĕ nōctēm,

īnfōrmēm taētrīs tēllūrem ūt vēstĭăt ālīs,

lītŭs ămā, sōlērs fŭgĕ caērŭlă tēgmĭnă nōctīs675

ēxĭtĭūmquĕ sălī răbĭdīquĕ pĕrīcŭlă pōntī

āntĕ vĕnī, iām sōlvĕ mĕmōr văgă cārbăsă mālō,

iām prōlīxārūm iăcĕāt rĭgŏr āntēmnārūm.

mēnsĭs ăt īnfaūstī vēl dūrī sīdĕrĭs īndēx

Scōrpĭŭs ēxŏrĭēns sīt tēmpŏrĕ nōctĭs ădūltaē:680

hīc mātūtīnō vĕnĭēns prŏcŭl aēquŏrĕ tēlūm

ēxĭgĭt ē pēlāgŏ, tĕlūm trăhĭt ūltĭmă caūdă.

cūnctātūr pīgrō pōst tērgūm sīdĕrĕ iūxtā

Ārquĭtĕnēns tārdōs ēt gūrgĭtĕ lībĕrăt ārtūs.

tūm Cўnŏsūra ĕtĭām mātūrae īn tēmpŏrĕ nōctīs685

āltĭŭs īn Bŏrĕān sūstōllĭtŭr, ābdĭtŭr aūtēm

Ōrīōn rĕdĕūntĕ dĭē, tūm brāchĭă Cēpheūs

prōtēntāsquĕ mănūs mĕdĭāmque īmmērgĭtŭr ālvūm.

Quīn nōrūnt ălĭām Sŭpĕrūm cōnvēxă Săgīttām.

sēd tămĕn haēc ārcū tĕrĕtī cărĕt īnscĭă nērvī,690

īnscĭă nām dŏmĭni ēst. tēlūm sŭpĕr ādvŏlăt ālēs,

ālĕs ŏlōr, sēd Thrēĭcĭō cōntērmĭnŭs āxī

cānă prŭīnōsās ēxtēndīt cōllă sŭb ārctōs.

Ārmĭgĕr hānc ĕtĭām Iŏvĭs ādvŏlăt, ārbĭtĕr īgnīs

aēthĕrĭī, sēd mēmbră mĭnōr. prŏcŭl hīc tămĕn āltō695

cūm rĕdĭt ā pĕlăgo ēt mŏvĕt īn cōnvēxă vŏlātūm

fīnĕ tĕnēbrārūm sūmmaēque īn mārgĭnĕ nōctīs,

spūmōsūm lātē mărĕ sūbrŭĭt; ōmnĭă caēlī,

ōmnĭă tērrārūm mōx flābră prŏcācĭă vērrūnt.

Tūm cūrvūs caūdām sŭbĭt īntēr sīdĕră dēlphīs,700

dūx, Nēptūnĕ, tŭī quōndām sŭpĕr aēquŏr ămōrīs.

hīc nām dētrūsae īn lătĕbrās prŏcŭl Āmphītrītēs,

ārdŭŭs ōccĭdŭōs ŭmĕrīs ŭbĭ sūstĭnĕt āxēs

Plēĭădūm gĕnĭtōr, pērrūpĕrăt. hīc văgŭs ōmnī

gūrgĭtĕ dīlēctām dŏmĭnō mărĭs ūltĭmo ăb ōrbĕ705

mōllīs dōrsă tŭlīt. brĕvĕ sīgnō cōrpŭs ĭn āstrīs

ēt sŭpĕr aūrītūm pōntō sūrgīt Căprĭcōrnūm.

hīc mĕdĭōs ārtūs taētēr stŭpĕt, āltĕră pōrrŏ

quāttŭŏr īllūstrāt făcĭbūs rŭbŏr aūrĕŭs ātquĕ

bīs gĕmĭnō dīscrētă sĭtū mĭcăt īgnĭpŏtēns lūx.710

Ōmnĭă, quaē sōli ēt rĭgĭdo īntērfūsa ăquĭlōnī

aēthĕrĭs īncūrvī mōlēs rŏtăt īnquĕ frĕquēntēs

ōccāsūs ōrtūsquĕ trăhīt mŏdĕrātŏr Ŏlŷmpī,

sūnt dīgēstă mĭhī. quaē rūrsūm līmĭte ăbūsquĕ

sēse Hўpĕrīŏnĭō plŭvĭālīs cōncăva ĭn aūstrī715

dēmīttūnt, taētrām dōnēc nŏtŭs āmbĭăt aēthrām,

dīcĕrĕ Rōmŭlĕō cōnītōr cārmĭnĕ sōlērs.

Sūbtrăhĭt ōblīquō quā sēsē cīrcŭlŭs ōrbĕ

sīgnĭfĕr ā Bŏrĕa īnque aūstrālēs sē gĕrĭt ūmbrās,

sūb mĕdĭī iām mōlĕ pŏlī fĕră pēctŏră taūrī720

sūspĭcĭt Ōrīōn. nĕquĕ quīsquām nōctĕ sĕrēnā

trānsĭĕrīt, cēlsō lātē sē cārdĭnĕ pāndīt

aūrātūmquĕ rŭbēns dēmīttīt bāltĕŭs ēnsēm.

Tālĭs ĕt īpsĕ vĭrūm gĕmĭna ād vēstīgĭă cūstōs

īnsĕquĭtūr. sīc flāmmĭgĕrō dīstīnguĭtŭr āstrō725

aēthĕrĭaē cănĭs īllĕ plăgaē, cuī plūrĭmŭs ārdōr

aēstŭăt īn mēntō, mūltūs rŭbŏr īmbŭĭt ōră.

strīdĭt ănhēlāntī făcĕ pēstĭfĕr, āĕră mōtū

tōrrĕt, ĕt īmmŏdĭcī tērrās cŏquĭt īgnĭbŭs āstrī.

hīc vărĭōs ārdēt stēllīs rŭtĭlāntĭbŭs ārtūs,730

sēd nōn ēst sĭmĭlīs cūnctīs vĭgŏr, ūndĭquĕ quīppĕ

ālvūs cŷănĕa ēst, mēntō grăvĭs ēfflŭĭt ārdōr,

quī fōrmīdātō sūb nōmĭnĕ Sīrĭŭs aēthrām

ūrīt. huīc rŭtĭlōs sī Sōl āfflēxĕrĭt āxēs,

quāntūs cōrpŏrĭbūs, quāntūs lăbŏr īmmĭnĕt āgrīs!735

mārcēbūnt sătă cūnctă dĭū, nāmque īndĭgă sūcī,

sīquă iăcēnt, cēdūnt vălĭdō pĕnĕtrātă călōrī,

āc dēcōctōrūm lānguēbūnt gērmĭnă flōrūm.

īlla aūtem, īntērnō quaē sūnt ănĭmātă vĭgōrĕ,

Sīrĭŭs āttōllīt blāndūsque īllābĭtŭr hērbās740

Sīrĭŭs ēt dūlcī nūtrīt tĕpĕfāctă sĕrēnō.

hūnc, hūnc, flāmmāntī cūm prīmūm vībrăt ăb ōrtū,

aūrĭbŭs ātque ănĭmō căpĭmūs prŏcŭl. āltĕră sīquaē

stēllārūm fūlvō rŭtĭlānt, quaē plūrĭmă lōngī

bēlŭă fērt lătĕrīs, nĕquĕ mūltā lūcĕ cŏrūscānt745

ēt dēsīgnāndīs tāntūm sūnt āddĭtă mēmbrīs.

Pārvŭlŭs īn stēllīs lĕpŭs ēst quŏquĕ, nāmque ŭbĭ māgnūs

ēmĭcăt Ōrīōn, gĕmĭna ād vēstīgĭă sūbtēr

ūrgētūr cūrsū rŭtĭlī cănĭs. īllĕ pĕr aēthrām

ēffŭgĭt īnstāntēm, prĕmĭt aūtēm Sīrĭŭs ōrĕ.750

aūrītūm prīmīs ēmīttīt gūrgĕs ăb ūndīs,

īllĕ mĭnāx păvĭdūm sŭpĕr ēdĭtŭr ēt prŏcŭl īdēm,

cūm lĕpŭs ōccĭdŭūm sēse īnclīnāvĭt ĭn aēquōr,

mōrĕ lătēbrārūm rĕpĕtēns frĕtă, Sīrĭŭs āltō

dēflŭĭt āb caēlō mērsūmquĕ pĕr ūmĭdă quaērīt.755

māgnŭs Ĭāsŏnĭām caūdā cănĭs ēxtrăhĭt Ārgō

pūppĕ rĕfūlgēntēm. nĕque ĕnīm sē Thēssălă cūmbă

sōllēmne īn făcĭēm rōstrō mŏvĕt. ēxtĭmă pūppīs

sūrgūnt Ōcĕănō, vĕlŭt ālto ā gūrgĭtĕ naūtaē,

cūm pōrtūm tĕnŭēre, ăvĭdī vŏlĭtāntĭă rāptīm760

sīpără cōnvērtūnt tērgūmque īncūrvă rĕmūlsī

lītŏră cērtātīm sŭbĕūnt sĭmŭl. īllă mărīnās

iām dēfūnctă vĭās prŏcŭl īmī lītŏrĭs ālgās

pōnĕ sŭbīt tērrāmquĕ tĕnēns sēcūră quĭēscīt.

sīc Ārgō rŭtĭlām tāntum īntēr sīdĕră pūppīm765

dūcĭt ĕt ōccūltāt rĭgĭdō tĕnŭs āltĕră mālō.

spōntĕ gŭbērnāclūm pūppīs dēmīttĭt ĭn ūndās

cēlsĭŏr āc mērsō dēscēndĭt ĭn aēquŏră clāvō.

Dīstāntem Āndrŏmĕdām prōlīxī trāmĭtĕ mūndī

Pērtērrēt cētōs. nām Thrēĭcĭī prŏpĕ flābră770

Āndrŏmĕdām Bŏrĕaē cēlsō rŏtăt aēthĕrĕ cārdŏ,

bēlŭă dīră Nŏtō vĕhĭtūr, trăhĭt Aūstĕr ĭn Ārctōn

ōra ĭnĭmīcă sălō. nām quā sē lānĭgĕr āltō

caēlo Ărĭēs tōllīt, quā Pīscĭbŭs āstră dŭōbūs

aūgēntūr, rŭtĭlāt sūbtēr Nērēĭă pīstrīx,775

ēfflŭă pērcūrrēns nōn mūltī flūmĭnĭs āstră.

īllă mĕmōr lōngaē fōrmīdĭnĭs, īllă dŭōrūm

īntēr sīgnă tĕnāx hōrrēt squālēntĭă mōnstrī

tērgă prŏcūl păvĭdūmquĕ sŭpēr căpŭt īnsĕrĭt ūndīs.

Quīn ēt caērŭlĕō flūmēn quŏquĕ gūrgĭtĕ mānāt780

āstra īntēr sēdēsquĕ dĕūm. pārs aēquŏr ĭd ēssĕ

crēdĭdĭt. Aūsŏnĭī nāmque hūnc dīxērĕ prĭōrēs

Hērĭdănūm, Vĕnĕtōs lātē quī lāpsŭs ĭn āgrōs

Ālpīno Hādrĭăcōs īmpēllīt gūrgĭtĕ flūctūs.

hīc fūsūm caēlō quōndām Phăĕthōntă sŭb ūndās785

ēxcēpīt sĕnĭōr, lĕvĕ cūm sēnsērĕ iŭgālēs

aēthĕrĭī rēctōrĭs ŏnūs cūmque īgnĭfĕr āxīs

trāmĭtĕ sūb mūndī mōrtālēs sprēvĭt hăbēnās.

dīdĭtă tūm lātē tēxēre īncēndĭă tērrās;

āstră vŏrāx īgnīs, flāmmaē sŏlă cūnctă cŏquēbānt,790

dōnēc fātă sŭī mĭsĕrātūs Iūppĭtĕr ōrbīs

rēddĕrĕt aēthĕrĭī Phoēbō mŏdĕrāmĭnă cūrsūs.

īllūm prōlīxīs dūraē Phăĕthōntĭdĕs ālnīs

plānxērūnt, rĕdĭīt sŭpĕrō pāx aūrĕă mūndō

Hērĭdănūmquĕ sĕnēm nūtū Iŏvĭs ōmnĭpărēntīs795

āstră rĕcēpērūnt. Phărĭūm pārs āltĕră Nīlūm

cōmmĕmŏrāt, lārgō sĕgĕtēs quōd nūtrĭăt āmnī

ārēntīsquĕ lŏcōs ūndā fēcūndĕt ălūmnā

vēl quōd dē mĕdĭī prōlāpsūs pārtĕ dĭēī

vāstŭs ĭn aēquŏrĕās pĕlăgī sēse īnfĕrăt ūndās.800

īstĕ pĕdēm laēvūm rŭtĭlī sŭbĭt Ōrīōnīs

fūsăquĕ quaē gĕmĭnōs āstrīngūnt vīncŭlă pīscēs

Hērĭdănī cŏrĕūnt āmfrāctĭbŭs, ūt prŏcŭl īllĕ

tēndĭtŭr ēffūsī vī gūrgĭtĭs. hūc quŏquĕ crīstaē

cēdĭt ăpēx, sūmmā quā lūx prīstīcĕ cŏrūscāt805

dēsŭpĕr ēt flāmmā caūdārūm cīngŭlă fīgīt.

Īntēr dēmīssūm prŏcŭl īn vădă caērŭlă clāvūm

pūppĭs Ĭāsŏnĭaē dēpīctăquĕ tērgă cărīnaē

ēt pīstrim ūndĭcŏlām, lĕpŏrīs quā tēndĭtŭr ālvūs,

stēllārūm crēbēr rŭtĭlāt rŭbŏr. haūd tămĕn īstīs810

vēl lūx mūltă mĭcāt vēl fīt mĕmŏrābĭlĕ nōmēn.

nūlli ĕtĕnīm fōrmaē flāmmārūm Iūppĭtĕr īgnēs

dīscrēvīt, nūllōs sĭmŭlānt haēc cōrpŏrĭs ārtūs,

quālĭă dīgēstō mūndūs săcĕr ōrdĭnĕ vōlvīt,

sēmpĕr ĭn āntīquūm rĕtrăhēns ĭtĕr ōmnĭă sēcūm815

saēclōrūm sĕrĭē lōnga. īstās dēnĭquĕ sīgnānt

īntērvāllă făcēs, sĭmĭlīs quŏquĕ lūx hăbĕt ōmnīs,

pār mŏdŭs; ōccāsū părĭtēr rĕfĕrūntŭr ĕt ōrtū,

nēc spēctāndă fŏrēnt pōntō quōd sōlă cărērēnt.

cētĕră dēscrīptīs āptāntūr sīngŭlă mēmbrīs820

fōrmārūm. flāgrāns lĕpŏrēm quā Sīrĭŭs ūrgēt,

lānguĭdă nēc cērtō sūb nōmĭnĕ cūnctă fĕrūntūr.

Ūltrā saētōsī rūrsūm spĕcĭēm Căprĭcōrnī,

cārdĭnĭs īmmērsī quā sūnt aūstrālĭă flābră.

īn pīstrim hōrrĭfĭcām cōnvērsūs vīscĕră pīscīs825

sūbvĕhĭtūr. nŏtĭūm vŏcăt īstūm Graēcĭă pīscēm.

stēllae ălĭaē mūndō, quā pūlchĕr ăquārĭŭs īnstāt

ēt quā crīstātō cōnsūrgīt bēlŭă dōrsō

ūsquĕ sŭb āĕrĭī rŭtĭlāntĭă sīdĕră pīscīs,

sūnt mĕdĭaē flāmmaē, stĕrĭlēs, āc lūcĭs ĕgēnaē,830

nām pāssim īgnōtī vĭcĕ vūlgī sēmĕt ĭn aēthrām

prōtōllūnt. dēxtrām sēd tāntūm prōptĕr ĕphēbī,

pōcŭlă quēm dīvūm mēnsīs gēstārĕ lŏquūntūr,

ēfflŭă sē spĕcĭēs lĭquĭdārūm fūndĭt ăquārūm

pārtīs īn gĕmĭnās. lūx īllīc clāră dŭābūs835

ēst sōlūm făcĭbūs. nōn haēc spătĭōsă pĕr aēthrām

īntērvāllă tĕnēnt nĕquĕ lūmēn lūmĭnĕ fōrtĕ

cōllīdūnt. ălĭī Phrўgĭūm nām sūbtĕr ĕphēbūm

ārdĕt ăpēx, ălĭī, quā cūrvām bēlŭă caūdām

tērmĭnăt, īnsīgnīs lātē vŏmĭtūr glŏbŭs īgnīs.840

cūnctīs nōmĕn ăqua ēst. quīn stēllaē dēnĭquĕ prōptēr

ōră săgīttĭgĕrī, quā sē vēstīgĭă prīmă

cōrnĭpĕdīs sĭmŭlānt, cīrcūmvōlvūntŭr Ŏlŷmpō,

quīs făcĕ sūb tĕnŭī tĕnĕbrōsūs mārcĕăt īgnīs.

Ēccĕ vĕnēnātaē quā scōrpĭŭs āgmĭnĕ caūdaē845

plūrĭmŭs ērĭgĭtūr tĕpĭdūmquĕ sŭpēr mĭcăt aūstrūm,

pārvŭlŭs hīc ārām lŏcŭs ēxprĭmĭt. hānc sătĭs ārtō

tēmpŏrĕ sūspĭcĭēs mūndō rŭtĭlāntĕ rĕfērrī.

nām pŏlŭs, ādvērsō quī tōllĭtŭr āxĕ Bŏōtīs,

quāntūm sūspēnsō vădă līnquīt tūrbĭdă caēlō850

Ōcĕănī, tāntum īn sĭbĭmēt cōntrārĭă tēndīt.

Ārctūrūm vērtēx lĕvăt ārdŭŭs, ūmbrĭfĕr aūstrī

Ārām cārdŏ prĕmīt. brĕvĭs ōllī sēmĭtă caēlī

ōccāsūsquĕ cĕlēr, tămĕn īstō lūcĭpărēns Nōx,

fāta hŏmĭnūm mĭsĕrātă prĭūs, mĭsĕrātă lăbōrēs,855

cērtă prŏcēllārūm stătŭīt prōcēdĕrĕ sīgnă.

nē tĭbĭ, cūm dēnsō cōndūcĭtŭr āĕrĕ caēlūm,

īntēr nīmbĭfĕrās nūbēs spēctābĭlĭs ēxstēt

Āră pŏlī, lōnga ūt glŏmĕrēnt cīrcūmquĕ sŭprāquĕ

fētă prŭīnārūm sē vēllĕră, quālĭă trīstī860

cōgūntūr vēntō tērrāque ēxcītă pĕr aēthrām

nūbĭlă cōncēptōs ēffūndūnt dēsŭpĕr īmbrēs!

nōn Āraē, nōn sīt tālī sūb tēmpŏrĕ vērtēx

clārĭŏr! hōc nām saēpĕ nŏtūm praēnōscĕrĕ sīgnō

Nōx dŏcŭīt! Nōctīs sīquīs praēcēptă sĕquātūr,865

īncāssūm zĕphўrī vōlvūnt mărĕ: sīquĭs ăt īstă

rēspŭăt, īncaūtās pērcēllēnt flābră cărīnās.

vīx, sī sēră Iŏvēm sŭbĕāt mĭsĕrātĭŏ rērūm,

pīgră sălūs naūtīs rĕdĕāt flŭĭtāntĭbŭs āltō.

cērtĭŏr āst ōllīs vĕnĭēt spēs, āxĕ sŭprēmō870

sī Bŏrĕaē strīngāt rŭtĭlī cŏmă fūlgŏrĭs aūrās.

hīs sīgnīs aūstrī rāptābūnt flābră flŭēntūm,

dōnēc dē Bŏrĕaē rŭtĭlūm iŭbăr ēmĭcĕt āxĕ.

āt sī Cēntaūrūm mĕdĭō sūb trāmĭtĕ caēlī

vīdĕrĭs, ūt flūctū tāntūm dīscēdăt ĕōō.875

quāntum ădĭt ōccāsūm, sīt tēctūs dēsŭpĕr aūtēm

nūbe ŭmĕrum ēt caēlō sīnt ōmnĭă sīgnă prĭōră:

Eūrŭs ĕrīt, vērrēt sālsī vădă gūrgĭtĭs Eūrūs.

Cōntēmplātŏr ĕnīm gĕmĭnaē rŭtĭlāntĭă fōrmaē

vīscĕră, quaē sīgnīs sūbtēxīt mēmbră dŭōbūs.880

nām quā pārte hŏmĭnēm quădrŭpēs sūstōllĭt ĕquīnō

vēntrĕ sŭpēr stāntēm, vērsātūr scōrpĭŭs īngēns:

āt quā cōrnĭpĕdēm mĕdĭā vīr fūndĭt ăb ālvō,

cūrvă vĕnēnātī sūnt tāntūm brāchĭă sīgnī.

īlle aūtēm, dēxtrām prōtēndĕrĕ vīsŭs ăd ārām885

caēlĭcŏlūm, iūstaē pērsōlvīt mūnĕră vītaē

āgrēstēmquĕ mănū praēdām gĕrĭt. hīc, ŭbĭ cēlsō

Pēlĭŭs ādsūrgīt dōrsō nĕmŏrōsăquĕ lātē

īnsĕrĭt āĕrĭīs iŭgă nūbĭbŭs, ārbĭtĕr aēquī

ēgĕrăt Ālcīdaē lēgūm pōst bēllă măgīstēr.890

Dēsŭpĕr īngēntī sēse āgmĭnĕ pōrrĭgĭt hŷdră,

quaē prōlātă sălō lōngē lătŭs ēxplĭcăt aēthră,

īn cāncrūm prōtēntă căpūt, caūdāmquĕ fĕrōcī

Cēntaūro īnclīnāt, trānsīt spătĭōsă lĕōnīs

vīscĕra ĕt īngēntī sūb vīrgĭnĕ sūmmă quĭēscīt.895

quīn ĕt ĕām spīrārĕ pŭtēs: sīc āgmĭnă caēlō

lūbrĭcă cōnvōlvīt, sīc spīrās pēndŭlă tōrquēt,

sīc ēt flāmmĭgĕrō līnguām iăcĭt ōrĕ trĭsūlcām.

spīrārūm mĕdĭō gēstāt crātēră cŏrūscūm,

ūltĭmă caērŭlĕūm sūstēntānt āgmĭnă cōrvūm,900

ālĕs ŭt īntēntō fŏdĭāt văgă vīscĕră rōstrō.

Ūltĭmŭs ēst prŏcўōn, gĕmĭnōrūm sūbdĭtŭs āstrō,

ōrĕ mĭcāns rŭtĭlō, trīnā făcĕ vīscĕră lūcēns.

īstă vŏlūtātōs cērnūntūr cūnctă pĕr ānnōs,

haēc vĕhĭt Ōcĕănūs pătĕr ōmnĭă mērsăquĕ rūrsūs905

haūrĭĕt Ōcĕănūs, trăhĭt īngēns māchĭnă caēlī

cūnctă sŭpēr. pīngūnt rŭtĭlām sŭă sīdĕră nōctēm.

Quīnque ĭtĭdēm stēllaē, sĭmĭlīs quĭbŭs haūd sĭt ĭmāgŏ

nēc quās fōrmārūm dūctūs nŏtĕt ādfīxārūm,

pēr bīs sēnă pŏlī vŏlĭtānt rŭtĭlāntĭă sīgnă.910

nūllŭs ĕās ălĭquō pāctō dēprēndĕrĕ cērtēt,

nām văgă pēr tōtām cūnctīs vĭă dēflŭĭt aēthrām

sēmpĕr ĕt ādvērsō rĕfĕrūntūr trāmĭtĕ mūndī.

mūndŭs ăb ēōō trăhĭtūr rĕpărābĭlĭs āltō,

prōnŭs Ătlāntēī prŏcŭl īn vădă caērŭlă pōntī.915

īllae īn sūbrēctī cōgūnt ĭtĕr aēthĕrĭs ōrbēm,

nītēntēs īn sūmmă pŏlī mōtūquĕ fĕrūntūr

ādvērsō sōlīs rădĭīs ceū, cūm vădă cūmbām

prōnă vĕhūnt, sīquīs prōrā nītātŭr ăb āltā

īn pūppīm prōfērrĕ pĕdēm, vĭă cārpĭtŭr ōllī920

cūrsĭbŭs īncēptīs cōntrārĭă. vīs tămĕn īstīs

ōbvĭă lābēntīs sēmpēr sūstōllĭtŭr aēthraē

ūnĭcăque īn sōlīs ădŏlēnt īncēndĭă flāmmīs.

lōngă vŏlūtāndīs tămĕn ōllīs tēmpŏră cūrrūnt

pīgrăquĕ sē rĕfĕrūnt, sēdēs sōrtītă prĭōrēs,925

ōmnĭă. nōn īllās ănĭmīs aūdācĭbŭs ērgŏ,

cārmĭnĕ nōn caēcō tēmptābĭmŭs. hōc sătĭs ūnūm

Mūsă mĭhī, sătĭs hōc lōngī lăbŏr ēgĕrĭt aēvī,

sī dēfīxārūm cūrsūs ēt sīgnă rĕtēxām.

Quāttŭŏr āĕrĭōs zōnaē cīnxērĕ mĕātūs,930

quāttŭŏr hās cūrsūs ēt tēmpŏră nōssĕ vŏlēntēm

scīrĕ săt ēst. quīn sīgna ĕtĭām sūnt quāttŭŏr īstīs

plūrĭmă, quaē zōnīs haērēntĭă cōnvōlvūntūr.

īpsae īncōncūssā rĕtĭnēntūr sēdĕ pĕr ānnōs

mūtŭăque īmplēxaē sĭbĭmēt cōnsōrtĭă mōrdēnt,935

āt mŏdŭs īn bīnīs prōtēndĭtŭr. aūrĕă pēplī

sīdĕră nōctūrnī sī sūspēctārĕ lĭbēbīt

nēc scīndūnt mĕdĭūm Phoēbēĭă lūmĭnă mēnsēm,

lānguĕăt ūt stēllīs spĕcĭēs hĕbĕs, ōmnĭă caēlī

īllūstrāntĕ dĕa āc flāmmās sŭpĕrāntĕ mĭnōrēs,940

ōrbĕ sĕd haūt plēnō sĭnĭt īgnī fērvĕre ăcūtō

sīdĕră: cāndēntīs spĕcĭēm sŭpĕr īnspĭcĕ lāctīs

prōtēndī caēlō. cŏlŏr ōllī nōmĕn ăb ōrtū

prīmĭgĕnō stătŭīt. Sīc zōnām Graēcĭă sōlērs

cōncĕlĕbrāt, nōstrō sīc bāltĕŭs ōrĕ nŏtātūr.945

nōn īstī fōrmā sĭmĭlīs sĭmĭlīsvĕ cŏlōrĕ

cīrcŭlŭs ēst ălĭūs, mŏdŭs ēt mēnsūră dŭōbūs

ēst cōmpār sōlīs, ălĭōs dŭŏ pārcĭŏr ārtāt

līnĕă nēc mūltā trăhĭt īstōs āmbĭtŭs aēthrā.

Hōrum ălĭūs, dūrī quā sōlvūnt flābra ăquĭlōnēs950

ēt quā praēcĭpĭtānt bŏrĕālĭă flāmĭnă sēsē,

āxĕ Lўcāŏnĭō iăcĕt ōbvĭŭs. hīc gĕmĭnōrūm

sūnt căpĭta, hīc gĕnŭa aūrīgaē dēfīxă quĭēscūnt.

cīrcŭlŭs hīc īdēm rĕtĭnēt pĕdĕ Pērsĕă laēvō

ātquĕ sĭnīstro ŭmĕrō, cŭbĭtō tĕnŭs hīc quŏquĕ dēxtrām955

sūstĭnĕt Āndrŏmĕdaē, mănŭs ēxtĭmă dēsŭpĕr ācrī

sūbrĭgĭtūr Bŏrĕaē; cŭbĭto īnclīnātŭr ĭn aūstrūm

maērēns Āndrŏmĕda. hīc cĕlĕrīs vēstīgĭă sūmmă

praēstrīngūntŭr ĕquī, praēstrīngĭtŭr ālĕs ăb īpsō

vērtĭcĭs ēxtrēmō. sĕcăt hīc ŭmĕrōs ŏphĭūchī960

cīrcŭlŭs ēt sēcūm flāgrāntĭă dōrsă rĕvōlvīt.

Ērĭgŏnē tĕpĭdūm sēsē sūmmīttĭt ĭn aūstrūm

vīrgīneūsquĕ pŭdēns zōnaē sŭpĕr īmmĭnĕt ārtūs.

sēd lĕŏ, sēd cāncēr bŏrĕālīs trāmĭtĕ caēlī

vīscĕră prōtēndūnt. āt cīrcŭlŭs īmă călēntīs965

pēctŏră pērque ālvūm prŏcŭl īn pōstrēmă lĕōnīs

sūccēdīt sĕcăt āst ălĭūm pēr vīscĕră plānă

ēt mĕdĭō sūbtēr căvă tēgmĭnă dīvĭdĭt ōrbĕ,

lūmĭnă sēclūdēns āltrīnsĕcŭs. ōrbĭtă pōrrō

īstă pŏlī pārtīs sī dīscērnātŭr ĭn ōctō,970

quīnquĕ sŭpērvōlvīt sē pārtĭbŭs, āt trĭbŭs āltī

īntrāt stāgnă sălī. sōl īstīnc flāmmĭfĕr aēthrām

iām rĕlĕgīt pūlsūquĕ dĕūs sĕmĕl ōrdĭnĕ fāctō

flēctĭtŭr aēstīvō nĕquĕ cēlsūm sēmĭta ĭn āxēm

sīdĕrĭs ērĭgĭtūr. vĭă rūrsūm nōtă iŭgālēs975

sūscĭpĭt īnquĕ nŏtūm rŭtĭlī rĕdĭt ōrbĭtă sōlīs.

cīrcŭlŭs īstĕ quĭdēm cāncrō tĕnŭs ādiăcĕt āxēm

sēmpĕr ĭnōccĭdŭūm. prŏcŭl āltēr cārdĭne ĭn aūstrī

dīvĭdĭt īmbrĭfĕrī cōrpūs mĕdĭūm Căprĭcōrnī

Īdaēīquĕ pĕdēs pŭĕrī pōstrēmăquĕ caūdaē980

caērŭlĕaē pīstrīs. brĕvĭs hīc lĕpŭs, hīc cănĭs ārtūs

cōndĭtŭr ēxtrēmōs, hīc Thēssălă cērnĭtŭr Ārgō,

hīc Cēntaūrēaē fĕră mōlīs tērgă sĕcāntūr.

īstē vēnĕnătaē dīsiēctă vŏlūmĭnă caūdaē

āmpŭtăt, hīc ārcū prōtēndĭtŭr āmplă săgīttă.985

ūltĭmŭs hīc Phoēbō lŏcŭs ēst, ŭbĭ lāpsŭs ĭn aūstrūm

pēllĭtŭr, ālbēntī cūm cānēnt tēmpŏră brūmā.

sīdĕrĭs hīc mētaē: prŏcŭl īstūc caēlĭtĕ cūrrū

āxĕ sĕrēnĭfĕrī dēscēndīt Sōl ăquĭlōnīs.

pārtĭbŭs īstĕ trĭbūs tāntūm sē cīrcŭlŭs ēffērt,990

quīnquĕ lătēt, crĕpŭlī sūccēdēns stāgnă prŏfūndī.

Īntĕr ŭtrūmquĕ dĕhīnc, quāntūs iăcĕt āmbĭtŭs īllī

zōnārūm, cānī spĕcĭē quaē lāctĭs ĭn aēthrā

cērnĭtŭr, īngēntī sē trāmĭtĕ līnĕă tēndēns

dīvĭdĭt īmă nŏtī, dīscērnĭt ĕt ālta ăquĭlōnīs.995

hīc lūcī mŏdŭs ēt tĕnĕbrīs sūb lēgĕ măgīstrā

pēnsātūr: nōx aēquă dĭēm sŭbĭt aēmŭlă. Phoēbūs

lūmĭnă sūbstĭtŭīt părĭbūsquĕ rĕvōlvĭtŭr hōrīs,

vēl cūm sūmma aēstās cŏquĭt āgrī vīscĕra hĭāntīs

vēl cūm flōrĭcŏmō iām tēllūs vērĕ mŏvētūr.1000

āst īstī, cēlsaē quā trāmĭtĕ pāndĭtŭr aēthraē,

īndĭcĭum ēst ărĭēs, hūnc tōtūm līnĕă quīppĕ

sūstĭnĕt. hīc taūrī cūrvāntūr crūră mĭnācīs

ēt rŭtĭlāt stēllīs hīc bāltĕŭs Ōrīōnīs.

spīra ānguīs lĕvĭs hīc crātērquĕ, tĕnācĭă cōrvī1005

ōra ĭnhĭānt. hīc sūnt flēxārūm dēnĭquĕ flāmmaē

chēlārūm, gĕnŭa hīc rĭgĭdī vībrānt ŏphĭūchī.

nēc Iŏvĭs ārmĭgĕrō cărĕt ālĭtĕ, nāmquĕ pĕr īpsūm

fūlva ăquĭla ēst. căpŭt hīc ĕquŭs ēmĭnĕt hīcquĕ cŏmāntī

cērvīce ērĭgĭtūr clāraē dătŏr Hīppūcrēnaē.1010

trīs ōmnīs rēctē cōntēntōs trāmĭtĕ caēlī

dīstāntīsquĕ părī spătĭō sĭbĭ trānsĭgĭt āxīs,

ōmnĭbŭs ēt mĕdĭīs ūt cīrcūmfūndĭtŭr īdēm.

Dēsŭpĕr ōblīqua ēst ălĭī vĭă quārtŭs ĕt īstĕ

strīngĭtŭr ārtātūs zōnārūm mōlĕ dŭārūm,1015

quās āb dīvērsā mūndī rĕgĭōnĕ lŏcātās

cīrĕ rĕpērcūssī mōmēntūm dīxĭmŭs āstrī.

hūnc ălĭūs mĕdĭūm mĕdĭūs sĕcăt. haūt dĕă Pāllās,

vēl lĭcĕt haēc cūnctōs praēcēllăt ăcūmĭnĕ dīvōs,

cōmpīngāt părĭlī sīc lūbrĭcă plaūstră mĕātū,1020

īmplĭcĕt ūt spătĭīs sĭbĭmēt dīstāntĭbŭs ōrbēs,

quālĭă dēvēxō nēctūntŭr ăb ōrdĭnĕ cūnctă

ūrgēntūrquĕ vĭām sĭmĭlēm nōctēsquĕ dĭēsquĕ

lūcĭs ăb ēxōrtū prŏcŭl īn vădă Cālpētānă.

nāmquĕ Tĭthōnēō cūm sūnt ēlātă prŏfūndō,1025

rūrsŭs ĭn ōccĭdŭōs mērgūntūr sīngŭlă flūctūs

ōrdĭnĕ pārtītō: sĭmĭlīs nāscēntĭbŭs ōrtūs

scāndēndī lēx ūnă mŏvēt, pār dēnĭquĕ lāpsūs

ōmnĭbŭs ēt sĭmĭlī cōndūntūr sīdĕră cāsū.

īlle aūtem Ōcĕănī tāntūm dēscēndĭt ĭn aēquōr,1030

quāntum āb caērŭlĕō dīstāt cāncrō Căprĭcōrnūs

ēt quām mūltŭs ĭtem ēst, ŭbĭ gūrgĭtĕ prōtŭlĭt ōrtūm,

tāntŭs ĭn ādvērsās ĭtĭdem ēst cūm lābĭtŭr ūndās

sīgnĭfĕr. īn spătĭō, quāntūm dēdūcĭtŭr ōraē

āmbĭtŭs ēxtrēmaē, pūnctī vĭcĕ tērră lŏcāndāst.1035

ūnde ăcĭēs ŏcŭlīs cūm tēndĭtŭr, haēc quŏquĕ pūnctī

sēdem hăbĕt. hōc sīgnō prōcūrrīt mīssă pĕr aūrās

sīgnĭfĕri īn sūmmūm. mĕdĭō dē trāmĭtĕ sīquīs

dīrĭgăt ōbtūtūs ăgĭlīs prŏcŭl hōsquĕ lŏcōrūm

Dēfēssōs lōngō spătĭō tĕnĕr āmpŭtĕt āēr:1040

īd, quōd cōntēntī vīsūs ābscīndĭtŭr, ūltrō,

sīqui īn sīgnĭfĕrī pătŭlūm cīrcūmfĕrăt ōrbēm,

sēx ōllī pārtīs māgnaē dăbĭt āmbĭtŭs ōraē.

āst haē dīmēnsā spătĭī sīc lēgĕ lŏcāntūr

bīnăquĕ dēcīsīs īnclūdūnt pārtĭbŭs āstră.1045

ōllī cāncĕr ĭnēst, lĕŏ flāmmĭfĕr, Āttĭcă vīrgŏ,

brāchĭă sūnt ĭtĭdēm chēlārum ēt scōrpĭŭs īpsĕ,

ārquĭtĕnēns, saētōsă dĕhīnc spĕcĭēs Căprĭcōrnī

vōlvĭtŭr, aūrātām prōtēndĭt ăquārĭŭs ūrnām,

tūm dŭŏ sūnt pīscēs, ărĭēs taūrūs gĕmĭnīquĕ.1050

hīs sē bīs sēnīs sōl ādmŏvĕt hīsquĕ rĕcūrrēns

ōmnĭbŭs ābsōlvīt tōtōs rĕpărābĭlĭs ānnōs.

Quēm cūm sīgnĭfĕrī grădĭtūr sōl aūrĕŭs ōrbēm,

sīngŭlă frūgĭpărōs āttōllūnt tēmpŏră vūltūs.

īllĭŭs Ōcĕănō quāntūm sūbmērgĭtŭr āltō,1055

tāntūm tēllūrīs sŭpĕr ēmĭnĕt. ōmnĭbŭs īstĕ

nōctĭbŭs īllābēns pĕlăgō sēx īnsĕrĭt āstră,

sēx rĕpărāt. tāntō nōx ūmĭdă tēmpŏrĕ sēmpēr

tēndĭtŭr, ēxtŭlĕrīt quāntūm sē cīrcŭlŭs ūndīs.

Āt sī scīrĕ vĕlīs, mŏră lūcēm quāntă rĕtēntēt1060

ēt quāntō nōx ātră sĭbī trăhăt ōtĭă lāpsū:

quaē prŏcŭl Ōcĕănō cōnsūrgūnt, sīgnă nŏtātō,

hōrūm sēmpĕr ĕnīm cŏmĕs ēst Tītānĭŭs ūnī.

hōrūm prīma ŏcŭlīs mĕmŏr īncūnābŭlă quaērĕ,

lūmĭnĭs īpsă văgī cāptāns vēnātĭbŭs, īpsă,1065

īpsă nŏtāns mūndō. quaē sī sē nūbĭbŭs ābdēnt

aūt sī, cūm sūrgūnt, ūt tēllūs saēpĕ tŭmēscīt,

ōccūltātă iŭgō praētēxtăquĕ rūpĕ lătēbūnt,

prōmptă vĭa ēst ălĭīs vĕnĭēntūm tēmpŏră sīgnīs

nōscĕrĕ. nāmque īpsō dēprēndĕrĭs īndĭcĕ cūnctă1070

Ōcĕănō, māgnām quā cīrcum āmplēctĭtŭr ūndīs

tēllūrēm, cūrvēt cēlāndo ūt lītŏră mūndō

lātĭŭs ātquĕ sĭnū pătŭlī sălĭs haūrĭăt āstră.

īstĭŭs īndĭcĭūm praēbēbūnt cōrnŭă sēmpēr,

vēl mātūtīnō quā pērstrĕpĭt āĕră flūctū,1075

ācĕr Ătlāntēī vēl quā fŭrĭt aēquŏrĭs aēstū.

nām nōn ōbscūraē, cūm cāncēr cōmmŏvĕt ōrtūm,

Ōcĕănō stēllaē cīrcūmŭŏlvēntŭr ŭtrōquĕ,

īn frĕtă lābēntēs aūt quaē sē rūrsŭs ĕōī

pārtĕ fĕrūnt mūndī. Mīnōaē clāră cŏrōnaē1080

sērtă cădēnt, aūstrī tērgō cădĕt īncŏlă pīscīs.

hūnc mĕdĭūm pēndērĕ tămēn mĕdĭūmquĕ sŭb ūndās

cēdĕrĕ pēr spīnām rŭtĭlā lābēntĕ cŏrōnā

sēmpēr sūspĭcĭēs, āt tērgī plūrĭmă vērsūm

vēntrĕ tĕnūs sūmmō sŭpĕra īntēr sīdĕră cērnēs:1085

ōs ēt cōllă dĕhīnc ēt pēctŏră vāstă pĕr aēquōr

mērsāntūr. prĕmĭt āb gĕnĭbūs cēlsōs ŏphĭūchūm

usque umeros cancer, cancer premit ortus et anguem,

āgmĭnĕ quā vāstō flŭĭtāt căpŭt, āspĕră cērvīx

quā tŭmĕt ēt spīrīs quā tūrgēnt pēctŏră prīmīs.1090

pārtĕ nĕc Ārctūrūs dīstābīt mūltŭs ŭtrāquĕ,

iām mĭnŏr īn sŭpĕrīs, iām vīscĕră plūrĭmŭs āltō

cōndĭtŭr. hūnc ĕtĕnīm cōnsōrtēm quāttŭŏr āstrīs

Ōcĕănūs rĕcĭpīt sătŭr hīc vīx lūmĭnĭs ōmnīs

cēdĭt ĕt īncĭpĭēns tāndēm cōnvēxă rĕlīnquīt.1095

tūm iām plūs mĕdĭīs nōx īnclīnābĭtŭr hōrīs,

cūm lābēntĕ dĭē Phoēbō cŏmĕs ībĭt ĭn ūndās.

īstă quĭdēm vāstī cōndūntūr gūrgĭtĭs āltō,

cōntra aūtēm nūllō rĕsĕs ōrtūm vīscĕrĕ prōfērt

Ōrīōn, rŭtĭlāns ārdēntĭă cīngŭlă lātē,1100

ēt flāgrāns ŭmĕrōs ēt splēndēns ēnsĕ cŏrūscō

Hērĭdănūmquĕ trăhēns ălĭō sē lītŏrĕ prōmīt.

Ādvĕnĭēntĕ dĕhīnc vīllōsō cōllă lĕōnĕ

ōmnĭă, quaē cāncrō sēse ēmērgēntĕ pĕr aēthrām

ēxtŭlĕrānt, ăbĕūnt. quīn ēt Iŏvĭs ālĕs ĭn ūndās1105

cōndĭtŭr ēt tōtīs rāptīm pĕtĭt aēquŏră pīnnīs.

sēd nīxūs gĕnĭbūs rĕplĭcātō crūrĕ rĕsīdēns

pōplĭtĕ iām sŭpĕrī cēlātūr cōrpŏrĭs ārtūs.

nōn tămĕn īstĕ gĕnū, nōn laēvām gūrgĭtĕ plāntām

ōccŭlĭtūr, nōn Ōcĕănūs vŏrăt ōmnĭă sīgnī.1110

prōsĕrĭt hŷdră căpūt, clārō lĕpŭs ēxsĭlĭt ōrtū

ēt prŏcўōn prīmīquĕ pĕdēs cănĭs īgnĭcŏmāntīs.

Ērĭgŏnē sālsīs cūm vūltum ēxēgĕrĭt ūndīs,

āĕrĭs ūt pătŭlī iām cōnscĭă pērmĕĕt aēthrām,

āstrōrūm nŭmĕrōsă prĕmīt. nām vīrgĭne ĕōō1115

cōnsūrgēntĕ frĕtō cēdīt lўră Cŷllēnaēă,

cēdīt dēlphīnūs pĕlăgō cēdītquĕ săgīttă

prīmăquĕ pīnnārūm pārs cānūm cōndĭt ŏlōrēm,

vīx iām caūdă sălūm sŭpĕrāt. vīx lūmĭnĕ pārcō

ēmĭnĕt Hērĭdănūs, pōntī prŏcŭl ēfflŭă tīnguīt.1120

cēlātūr sŏnĭpēs căpŭt īmpĭgĕr, ārdŭă cērvīx

Tēthўŏs īmă pĕtīt, sālsō iŭbă rōrĕ mădēscīt.

Hŷdră sŭpērpŏsĭtūm prŏcŭl īn crātēră mŏvētūr

pārte ălĭa ēt lībēr vēstīgĭă Sīrĭŭs ārdēt,

ūltĭmă caērŭlĕō prōtēlāns aēquŏrĕ pūppīm.1125

īllă mĭcāt mālōquĕ tĕnūs sēse ēxĕrĭt Ārgō,

cūm iām vīrgĭnĕōs aēthēr vĕhĭt āltĭŏr ārtūs.

Nēc, cūm flāgrātās ēmīttūnt mārmŏră chēlās,

sīdĕrĭs ēxpērtīs ēt clārā lūcĕ cărēntīs,

nōn ēst nōtă dĭēs aūt ēst īgnōbĭlĭs ōrtūs.1130

nāmque hīs īndĭcĭūm prŏprĭō fērt ōrĕ Bŏōtēs

plūrĭmŭs ēxŏrĭēns Ārctūrūmque ēmĭnŭs āltō

cārdĭnĕ sūccēndīt. iām cēlsō Thēssălă pūppīs

aēthĕrĕ sūbvĕhĭtūr, iām mūndō fūndĭtŭr hŷdră

lōngĭŏr ēxtrēmaēquĕ pŏlūm sŭbĭt īndĭgă caūdaē,1135

cūrvă Chĭī caēlō cūm sūrgūnt brācchĭă sīgnī.

īnspĭcĕ ceū dēxtrā rĕfĕrātŭr ăb aēquŏrĕ plāntā

īnquĕ gĕnū tāntūm nīxūs pĕdĕ prōfĕrăt ōrtūm.

īstĕ lўraē rŭtĭlāt cōntērmĭnŭs ātquĕ sŭb ūndīs

hīc tĕnĕbrīs pĕtĭt ōccĭdŭī vădă caērŭlă pōntī1140

ēt mōx Ōcĕănō rĕpărātūr clārŭs ĕōō.

cūm chēlīs ĭgĭtūr pĕdĕ tāntūm prōmĭtŭr ūnō.

īpsĕ dĕhīnc vērsūs prŏcŭl īn căpŭt ūltĭmă mōnstrī

tērgă mănēt, mănĕt, ārquĭtĕnēns dūm spīcŭlă caēlō

ēxĕrăt ēt sŭpĕrā vībrēt bēllātŏr ĭn aēthrā.1145

hōc sīdūs rĕvĕhūnt chēlaē; crūx scōrpĭŭs īpsĕ,

cētĕră cūm mĕdĭō, laēvam ēt căpŭt ōrăquĕ sūrsūm

ārcŭs ăgīt. trĭbŭs hīc tāndēm rĕmŏrāntĭă mēmbră

pārtĭbŭs ērĭgĭtūr, trĭă tōtūm dēnĭquĕ sīgnă

ābsōlvūnt pĕlăgō. mĕdĭaē tūm sērtă cŏrōnaē1150

ēt quaē Cēntaūrō dīffūndĭtŭr ēxtĭmă caūdă,

prīmă vĕnēnātī cūm rēpūnt brāchĭă mōnstrī

sūrgūnt Ōcĕănī iām gūrgĭte. ĕt ūltĭmă cŷgnī

ēt căpŭt ācrĭs ĕquī prĕmĭt aēquŏră. iām prŏcŭl īstă

mārmŏrĭs ōccĭdŭī pĕnĭtūs pĕtĭērĕ prŏfūndūm,1155

haūstă sălō. căpŭt Āndrŏmĕdaē frĕtă vāstă rĕcēptānt

āc fōrmīdātām dēvēxī cārdĭnĕ mūndī

flūctĭgĕnī spĕcĭēm mōnstrī sŭpĕr īnvĕhĭt aūstēr.

sēd Bŏrĕaē dē pārtĕ trŭcīs vĕlŭt āggĕre ăb āltō

prōspĭcĭēns sŭpĕrī sūbrēctō vērtĭcĭs āxĕ1160

īntēntūsquĕ prŏcūl spĕcĭē văgă brāchĭă Cēpheūs

ēxsĕrĭt ēt saēvām pĕlăgī mŏnĕt ādfŏrĕ pēstēm.

īllă tămēn vērsa īn flŭvĭūm pōstrēmă prŏfūndō

tīnguĭtŭr āb spīnā, căpĭtī quaē prōxĭmă sūmmōst.

ūndās sūccēdēns Cēpheūs ēt vērtĭcem ĕt ūlnās1165

mērsātūr pătŭlās. quīn ēt cūm scōrpĭŭs ācēr

nāscĭtŭr Ōcĕănō, quīdquīd pēr sīdĕra ăquārūm

ād spĕcĭem Hērĭdănūs pătĕr ēxpŭĭt, ābdĭtŭr āltā

Tēthўe ĕt ōccĭdŭī tĕgĭtūr Pădŭs aēquŏrĕ pōntī.

Scōrpĭŭs īngēntēm pērtērrĭtăt Ōrīōnă,1170

prōsērpēns pĕlăgō. vĕtŭs, ō Lātōnĭă vīrgŏ,

fābŭlă nēc nōstrō strŭĭmūs mēndācĭă vērsū.

prīmă, nĕfās! dūrī cōmpēgīt gērmĭnĭs aētās,

prīmă dĕdīt pŏpŭlīs. caēcūs mōs mēntĭs ăcērbaē

īmmŏdĭcūsquĕ fŭrōr scĕlĕrīs pĕnĕtrāvĕrăt oēstrō1175

īmpĭă cōrdă vĭrī. călŭērūnt dīră mĕdūllīs

prōtĭnŭs īn mĕdĭīs īncēndĭă, plūrĭmŭs ārdōr

pēctŏrĕ flāgrāvīt. tēne īmprŏbŭs īllĕ prŏcāxquĕ,

tē, dĕă, tē dūrā vălŭīt cōntīngĕrĕ dēxtrā,

cūm sācrātă Chĭī nĕmŏra ēt frōndēntĭă lātē1180

brāchĭă lūcōrūm, cūm sīlvaē cōllă cŏmāsquĕ

dēvōtaē tĭbĭmēt mănŭs īmpĭă dēmōlītāst,

aūdāx ūt făcĭnūs dōnūm fŏrĕt Oēnŏpĭōnī?

dīgnă sĕd īmmŏdĭcō mērcēs stĕtĭt īllĭcĕt aūsū.

nām dĕă nūbĭfĕrī pērrūmpēns vīscĕră mōntīs,1185

dīrum āntrīs ănĭmāl saēvōs vŏmĭt hōstĭs ĭn ārtūs.

ērgo ūt fālcātīs mōnstrūm pĕtĭt Ōrīrōnă

mōrsĭbŭs ēt tōtās īn mēmbră fĕrōcĭă chēlās

īntŭlĭt, īllĕ mălī poēnās lŭĭt. īstă fŭrōrī

praēmĭă dēbēntūr: sūnt haēc cōmmērcĭă laēsīs1190

sēmpēr nūmĭnĭbūs. mĕtŭs hīc, mĕtŭs ācĕr ĭn āstrō

pērmănĕt ēt, prīmō cūm scōrpĭŭs ēdĭtŭr ōrtū,

Ōrīōn trĕpĭdō tērraē pĕtĭt ēxtĭmă cūrsū.

nēc mĭnŭs Āndrŏmĕdaē quīdquīd vŏlĭtābăt ĭn aēthrā

ēt sīquīd pīstrīs rĕlĭquūm cōnvēxă vĕhēbānt,1195

hōc ŏrĭēntĕ rŭūnt. ōmnīs prŏcŭl īn vădă tērrōr

īnsĕrĭt ēt cūnctōs păvŏr ūnŭs ĭn aēquŏră cōgīt.

Cēpheūs īpsĕ căpūt dīstēntăquĕ brāchĭă vāstō

īndŭĭtūr pōntō, tēllūrēm cīngŭlă rādūnt

ēxtĭma ĕt Ōcĕănō mērsāntūr pēctŏră raūcō1200

sōlă sĕnīs; rĕlĭcūm pŏlŭs āst ā lītŏrĕ vērsāt,

sēmpĕr ĭnōccĭdŭūm. gĕnĕtrīx quŏquĕ Cāssĭĕpīă

sīdĕră praēcĭpĭtīs sĕquĭtūr lābēntĭă nātaē

dēfōrmēmquĕ trăhīt prŏcŭl īn vădă caēcă rŭīnām.

prōnă căpūt sŏlĭō, sŏlĭō vēstīgĭa ăb āltō1205

sūstōllīt mĭsĕrāndă sŭpēr. quătĭt īră fŭrōrquĕ

Dōrĭdŏs ēt Pănŏpēs pōst fātă nŏvīssĭmă mātrēm

āc mĕmŏr hās poēnās dŏlŏr ēxĭgĭt. ōmnĭă flūctūs

haēc sĭmŭl ōccĭdŭōs sŭbĕūnt. tămĕn āltĕră mūndūs

sūffĭcĭt īnquĕ vĭcēm lāpsōrūm mūltă rĕpōrtāt.1210

tēmpŏrĕ nāmque īstō rĕlĭquaē sē sērtă cŏrōnaē

ēxpĕdĭūnt pĕlăgō pōstrēmīque āgmĭnĭs hŷdră

ērĭgĭtūr caūdām. căpŭt ēt tūrgēntĭă mēmbră

Cēntaūro ēxsŭpĕrānt. mănŭs ēffērt dēxtĕră praēdām

sīlvārūm, nām prīmă fĕraē vēstīgĭa ĭn ōllīs1215

ārcūm sēră mănēnt, ārcū rĕdĕūntĕ pĕr aēthrām

prōtōlli īncĭpĭūnt. rĕlĭcūm sērpēntĭs ĕt ārtūs

ānguĭtĕnēntĭs ĭtēm fērt prīmīs flūctĭbŭs ārcūs.

āmbōrūm căpĭta ēt pālmās gĕmĭnās ŏphĭūchī

āc prīmām rŭtĭlī spīrām sērpēntĭs ĕōō1220

scōrpĭŭs Ōcĕănō sūrgēns ăgĭtāt. pĕdĕ nīxī,

quēm prŏcŭl āvērsūm sēmpēr sălĭs āltă rĕmīttūnt,

tūnc ārtūs mĕdĭī, tūm pēctŏră vāsta ŭmĕrūsquĕ

dēxtĕrăque ūlnārūm spūmōsī gūrgĭtĭs aēstū

prōcēdūnt. părĭtēr căpŭt ēt mănŭs āltĕră pōrrŏ1225

tōtă, săgīttĭgĕrī cūm vībrānt āstră, fĕrūntūr.

Mērcŭrĭālĭs ĭtēm lўră vōlvĭtŭr āltăquĕ Cēpheūs

cārdĭnĕ sūstōllēns vēstīgĭă gūrgĭtĕ nōndūm

pēctŏră lībĕr ăgīt, sēd pēctŏră mērsŭs ĭn ūndās

plaūstră Lўcāŏnĭaē pūlsāt pĕdĕ dēsŭpĕr ūrsaē.1230

tēmpŏrĕ nōn ălĭō māgnī cănĭs īgnĕă cēdūnt

sīdĕră, prōtēntūm frĕtă iām prŏcŭl Ōrīōnă

haūsērūnt pĕlăgō, tōtō lĕpŭs ōccĭdĭt āstrō.

tūm quŏque ĕt Ōcĕănō fŭgĭēntēm Sīrĭŭs ūrgēt.

sēd nōn aūrīgām, cūm gūrgĭtĭs īllĕ prŏfūndī1235

īmă pĕtīt pĕdĭbūs, căpră mōx haēdīvĕ sĕquūntūr.

īstă pŏlō rŭtĭlānt, īllūm vădă līvĭdă cōndūnt.

haēc mēmbrīs dīscrēta ălĭīs ēxtāntĭăque āltē

laēvum ŭmĕrum ēt sūmmaē sēse āttōllēntĭă pālmaē

cērnūntūr, dōnēc lābēntī cōngrădă sōlī1240

sīdĕrĕ dēvēxō frĕtă lātē caērŭlă tūrbēnt.

Nāmquĕ mănum aūrīgaē rĕlĭquām cēlsūmquĕ cŏrūscī

vērtĭcĭs ēt dōrsō quā spīna āttōllĭtŭr āltō

dēprĭmĭt hīrsūtī sīdūs sūrgēns Căprĭcōrnī;

mēmbră săgīttĭgĕrō cēdūnt pōstrēmă rĕvēctō.1245

iām nōn ālātūs rĕmŏrātūr vīscĕră Pērseūs

āĕrĭs īn spătĭīs nĕquĕ clāvūm vīndĭcăt Ārgō

āllŭviŏnē sālī. Pērseūs pĕdĕ dēnĭquĕ dēxtrō

ātquĕ gĕnū lībēr mērsātūr cētĕră pōntō.

Ārgō quōd cūrvīs pūppīm sŭpĕr āttrăhĭt ōrīs,1250

tīnguĭtŭr ēt dūrō tāngīt vădă caērŭlă dōrsō.

īpsă dĕhīnc mănĕt ēxōrtūm Cĭlĭcīs Căprĭcōrnī

tōtăquĕ tūm pĕlăgō caēlō dēscēndĭt ăb āltō.

aēquŏră tūm prŏcўōn, grēssūm sēctātŭs ĕrīlēm,

īntrăt ĕt Ōcĕănō pērmūtāt cēlsă prŏfūndō1255

haēc hăbĕt ōccĭdŭī plăgă gūrgĭtĭs īstă sŏnōrō

sūpprĭmĭt ūndă sălō. rūrsūm prŏcŭl ērĭgĭt aēthră

Cŷgnum ăquĭlāmquĕ Iŏvīs. sūrgūnt flāmmātă săgīttaē

sīdĕră pērquĕ nŏtūm rŭtĭlā cūm nūmĭnĭs ārā.

Dēlphīnūm pătŭlās prōmīt Căprĭcōrnŭs ĭn aūrās.1260

Ēt mātūtīnō cūm sūrgĭt ăquārĭŭs ōrbĕ,

ōs ĕquŭs ātquĕ pĕdēs nŏvŭs ēxĕrĭt. ēccĕ cădēntīs

pārtĕ pŏlī trăhĭt ōccĭdŭūm nōx ātră sŭb aēquōr

Cēntaūrūm caūdā, sēd nōn căpŭt aūt ŭmĕrōrūm

vāstă sĭmūl rĕcĭpīt. pērsīstīt pēctŏrĕ cēlsō1265

cōrnĭpĕdīs spĕcĭēs ēt caēlūm vērtĭcĕ fūlcīt.

ōră dĕhīnc sērpēns ēt prīmă vŏlūmĭnă tāntūm

cōndĭtŭr. īngēntīs lātē tămĕn āgmĭnă caūdaē

pōnĕ trăhīt. sŭbĭt īstă sălūm, sŭbĭt aēquŏră rūrsūm,

īntĕgĕr Ōcĕănī cūm sē Cēntaūrŭs ĭn ūndās1270

iēcĕrĭt ātquĕ nŏvō vībrārīnt sīdĕrĕ pīscēs

hīs īn sūmmă pŏlī sūrgēntĭbŭs īllĕ pĕr aūstrūm

pīscĭs ĭtēm, plāntā quēm pūlchĕr ăquārĭŭs ūrgēt,

rēddĭtŭr. haūd tōtō tămĕn hīc sē cōrpŏrĕ prōmīt,

sēd mănĕt āltĕrĭūs vĕnĭēntīs tēmpŏră sīgnī:1275

pārtĕ lătēt, pārtēm sŭpĕra īn cōnvēxă sŏnōrīs

flūctĭbŭs ābsōlvīt pĕlăgī. sīc brācchĭă maēstaē

Āndrŏmĕdaē, sīc crūră dĕhīnc ŭmĕrīquĕ nĭtēntēs

paūlātīm rĕcăvō rĕdĕūnt mărĭs, aūrĕă caēlō

pōstquam ădŏlēnt pīscēs īncēndĭă. dēnĭquĕ pīscēs1280

cūm rŭtĭlānt, mūndō dēxtram haēc āttōllĭtŭr ūlnām

laēvăquĕ vīrgĭnĕī rūrsūm sē cōrpŏrĭs ēdēnt,

Phrīxēī pōstquām pĕcŏrīs prōrūpĕrĭt ōrtūs.

Aūstrālem hīc ărĭēs ārām prŏcŭl ādmŏvĕt ūndīs

gūrgĭtĭs ōccĭdŭī. quā lūx rĕdĭt, ēxcĭtăt īdēm1285

Pērsĕă prōcērī sūstōllĕrĕ vērtĭcĭs āstră

ēt clārōs fūlgēre ŭmĕrōs. āt cētĕră nōndūm

sūnt ēxēmptă sălō, quīn tōtum hōc īnvĭdă vērī

nātūra āmbĭgŭā rērūm rătĭōnĕ rĕlīquīt,

ēxtĭmŭs ān rĕlĭquōs ărĭēs prōdūcĕrĕt ārtūs1290

Pērsĕŏs ān taūrō frĕtă pēllĕrĕt āssūrgēntĕ.

hōc ūnā caēlūm sŭbĭt īntĕgĕr; haūd rĕsĕs ūllō

vīscĕrĕ nāscēntīs nŏvă taūrī dēsĕrĭt āstră,

quīppe hūiūs flāmmīs aūrīgaē sīdŭs ĭnhaērēt,

nēc tămĕn hūnc tōtūm sūstōllīt taūrŭs ĭn aēthrām.1295

aūrīgām sālsīs ēvōlvūnt flūctĭbŭs ōmnēm

sūrgēntēs gĕmĭnī. taūrō căpră plāntăquĕ laēvā

ātque haēdi ēxsŭpĕrānt, cūm prīmūm rūrsŭs ăb ūndīs

caētōsa īn sŭpĕrūm rĕfĕrūntūr vīscĕră caēlūm,

nām caūda ēt crīstaē rĭgŏr ārdŭŭs āĕră cēlsūm1300

tūnc rĕpĕtūnt. dīrī cūm sīdĕră gūrgĭtĕ mōnstrī

vōlvīt praēcĭpĭtīs tĕrĕs īnclīnātĭŏ mūndī,

ēmĭnŭs īngēntēm cōndīt pārs prīmă Bŏōtēn.

quāttŭŏr hīc ĕtĕnīm sīgnīs sūrgēntĭbŭs āltūm

vīx pĕnĕtrāt pĕlăgūs nĕquĕ sūmmā tōtŭs ăb aēthrā1305

lābĭtŭr Ārctūrūs, mănŭs ōllī quīppĕ sĭnīstră

iūgĕ mănēt cēlsīsquĕ sŭpēr sūbdūcĭtŭr ūrsīs.

Āt cūm iām pĕdĭbūs rĕpĕtīt flūctūs Ŏphĭūchūs,

ūt gĕnŭa Ōcĕănūs vāstō prŏcŭl aēquŏrĕ cōndāt,

sīgnum ĕrĭt ēōā gĕmĭnōs prōcēdĕrĕ pārtĕ.1310

nēc lătĕrī pīstrīx cuīquām vīcīnă vĭdētūr,

sēd iām tōtă sŭpēr sūstōllĭtŭr: ēxpŭĭt ātrām

iām pĕlăgūs spĕcĭēm nĕc ădhūc tămĕn ēxtĭmă sōrbēt.

quīd nūnc nāscēntīs sūspēctāt nāvĭtă pōntō

āgmĭnă prīmă Pădī caēlō tūm fērvĕre ăpērtō1315

vīcīnāsquĕ făcēs rŭtĭlī mănĕt Ōrīōnīs?

cūrrĭcŭla ūt sōlērs vērō mōx īndĭcĕ dīscāt

cērtă tĕnēbrārūm pōssītquĕ fĭdēlĭtĕr āstrō

Ēxplōrārĕ nŏtōs ēt tūtō cārbăsă pōntō.

crēdō, nī dēsīt māgnōrūm cōngrŭă cūră,1320

prōmptă vĭa ēst īpsō cōgnōscĕrĕ tālĭă sēmpēr

praēcēptōrĕ Iŏve ēt caēlō tĭbĭ sīgnă măgīstrō

ōmnĭă dūcēntūr. mŏnĕt āltā Iūppĭtĕr aēthrā

sīngŭlă nōs, făcĭlīs vērām dĕdĭt ārbĭtĕr ārtēm,

nē tēmpēstātūm prīmōrdĭă caēcă lătērēnt.1325

Nōnnĕ vĭdēs, prīmūm cūm Phoēbe īn cōrnŭă sūrgīt

tēnŭia ĕt āngūstō lūmēn iăcĭt ōrĕ pĕr aēthrām

dēcēdēntĕ dĭē prōnōque āb trāmĭtĕ sōlīs,

prōmăt ŭt īngrēssī sōlērs tĭbĭ tēmpŏră mēnsīs?

nāmquĕ făcēm quārtī sĭbĭmēt prŏfĭtēbĭtŭr īgnīs,1330

cōrpŏră cūm prīmūm pērfūndēns lūmĭnĕ nōstră

īn sūbiēctă sŏlī tĕnŭēm pōrrēxĕrĭt ūmbrām.

āst ōrbīs mĕdĭī sī caēdāt Cŷnthĭă fōrmām,

ōctāvōs ōrtūs ōctāvăquĕ plaūstră dŏcēbīt.

dēnĭquĕ cūm tōtō dĕă iām sūrrēxĕrĭt ōrĕ,1335

īntĕgĕr ūt māgnī rēsplēndĕăt āmbĭtŭs ōrbīs,

ēfflūxīssĕ sĭbī mĕdĭī iām tēmpŏră mēnsīs

mōnstrābīt caēlō. plēnī cūm rūrsŭs ĕgēnă

ōrĭs ĕāt, tāntō prōcēdēns lūmĭnĕ fōrmaē,

īnsĕrĭt āĕrĭīs quāntūm dĕă nūbĭbŭs īgnīs,1340

ēssĕ sĕnēscēntīs sĭbĭmēt dīspēndĭă mēnsīs

īllă dŏcēt, quĭbŭs īn rŭtĭlī cōnfīnĭă frātrīs

tērtĭă vīx mūndō sŭpĕrēst vĭă. cūm mĭnŭs aūtēm

ūmbrārum ēxclūdīt, sūnt tālēs quāttŭŏr ōrtūs

mārcēntīs lūnaē, quālēs sūb mēnsĕ rĕnātō1345

quāttŭŏr ēxsūrgūnt lānguēntīs lūmĭnĭs ūmbraē,

ātque hīs ōctōnās īnclūdūnt ōrdĭnĕ lūcēs.

īntēriēctōrūm nŭmĕrūm quŏquĕ nōssĕ dĭērūm

prōmptă vĭa ēst: prŏprĭō sēmpēr dĕă prōdĭtŭr ōrĕ,

scāndāt quāntă pŏlūm, quŏtĭēns tēmōnĕ iŭvēncōs1350

strīnxĕrĭt ēt quāntō iām trāmĭtĕ līquĕrĭt ūndās.

Āc dēcēdēntīs pōstrēmă crĕpūscŭlă nōctīs

bīs sēx sīgnă tĭbī, quaē vērsāt sīgnĭfĕr ōrbīs,

mōnstrābūnt, cūrsū nām Phoēbūs sīngŭlă mūtāt

sēmpĕr, ĕt āltērnō sūccēdĭt ĭn ōmnĭă lāpsū,1355

cōnfĭcĭēns ĭtĕr aēthĕrĭūm. nūnc īgnĕŭs īstūd

āstrum ădŏlēt flāmmīs, ălĭī nūnc aūrĕă Tītān

lūmĭnă mīscētūr, vēl cūm dēvēxŭs ĭn ūndās

lābĭtŭr ēt rēbūs fōrmam ābsūmpsērĕ tĕnēbraē,

vēl mātūtīnō rĕdĭt īncūnābŭlă līnquēns1360

cūm pĕlăgo ēt rēbūs sūffūdīt lūcĕ cŏlōrēs.

sīc dīvērsă dĭēm cŏmĭtāntūr sīdĕră sēmpēr.

nōn ĕgŏ nūnc lōngō rĕdĕūntĭă sīdĕră mōtū

īn prīscās mĕmŏrēm sēdēs, hăbĕt īstă prĭōrūm

pāgĭna ĕt īncērtā rērūm rătĭōnĕ fĕrūntūr.1365

nām quī sōlem hībērnă nŏvēm pŭtăt aēthĕrĕ vōlvī,

ūt lūnaē spătĭūm rĕdĕāt, vĕtŭs Hārpălŭs, īpsām

ōcĭŭs īn sēdēs mōmēntăquĕ prīscă rĕdūcīt.

īllĭŭs ād nŭmĕrōs prōlīxă dĕcēnnĭă rūrsūm

ādĭĕcīssĕ Mĕtōn Cĕcrŏpēā dīcĭtŭr ārtĕ1370

īnsēvītque ănĭmīs: tĕnŭīt rēm Graēcĭă sōlērs

prōtĭnŭs ēt lōngōs īnvēntūm mīsĭt ĭn ānnōs.

sēd prīmaēvă Mĕtōn ēxōrdĭă sūmpsĭt ăb ānnō,

tōrrērēt rŭtĭlō cūm Phoēbūs sīdĕrĕ cāncrūm,

cīngŭlă cūm vĕhĕrēt pĕlăgūs prŏcŭl Ōrīōnīs1375

ēt cūm caērŭlĕō flāgrārēt Sīrĭŭs āstrō.

Hīc ēst fōns, ūnde ēt dēdūxīt tēmpŏră lūnaē

nāvĭtă, quōm lōngūm făcĭlī rătĕ cūrrĕrĕt aēquōr,

ēt quōm rūrĭs ămāns tēllūrī fārră părēntī

crēdĕrĕt: īngēntī pĕtăt haēc īndāgĭnĕ sēmpēr1380

seū quī vēlă sălō, seū quī dāt sēmĭnă tērraē.

nēc mŏră dīscēndī, brĕvĭs hīc lăbŏr ēt brĕvĕ tēmpūs

pōscĭtŭr, īnnŭmĕrōs hăbĕt aūtem īndūstrĭă frūctūs.

ūtĭlĭtās tē cērtă mănēt, praēnōscĕrĕ mōtūs

sī lĭbĕt āĕrĭōs ēt tēmpēstātĭbŭs īpsīs1385

ēdĕrĕ prīncĭpĭūm. tē prīmūm spōntĕ prŏcēllīs

ārcēbīs răpĭdīs, tē rūrsūm prīncĭpĕ flūctūs

vītābūnt ălĭī, sī cērtīs sīngŭlă sīgnīs

tēmpŏră dīscērnās. nām mūndī cārdĭnĕ vērsō

ūt stătă raūcĭsŏnī rĕdĭt īndīgnātĭŏ pōntī.1390

saēpe ĕtĕnīm quāmquām trānquīllaē nōctĭs ămīctū

mītĭă prōtēntī rĕquĭēscānt tērgă prŏfūndī.

dōctūs sēcūrām sūbdūcĭt ăb aēquŏrĕ clāssēm

nāvĭta ĕt āctaēā rĕtĭnēt stătĭōnĕ phăsēlūm,

cūm mātūtīnaē praēsēnsīt sīgnă prŏcēllaē.1395

nāmque ălĭās caēlō cūm tērtĭă lūmĭnă Phoēbūs

ēxsĕrĭt, īllĕ sălī fŭrĭt īnplācābĭlĭs hōrrōr,

ādfŏrĕ quēm pĕlăgō cŏmĭtēm sĭbĭ dīxĕrăt āstrūm.

crēbrō quīntă dĕhīnc lūx cōmmŏvĕt Ānphītrītēn,

saēpe ĭnŏpīnă mălī clādēs rŭĭt. ōmnĭă cērtīs1400

īndĭcĭīs tĭbĭ lūnă dăbīt, seū lūcĭs ŭtrīmquĕ

caēsă făcēm, seū cūm tĕrĕtēm cōncrēscĭt ĭn ōrbēm.

sōl quĕquĕ vēntŭrăs āpērīt tĭbĭ saēpĕ prŏcēllās,

sīdĕră prōdūcēns ēt cūm sălĕ sīdĕră cōndīt.

Nēc mĭnŭs ēx ălĭīs ădĕrīt cōgnōscĕrĕ mōtūs1405

aēquŏrĭs ēt māgnōs caēlī cāllērĕ tŭmūltūs,

quōs dēt cērtă dĭēs, quī lōngī tēmpŏrĕ mēnsīs

āstrōrūmquĕ vĭce ēt mūndī rătĭōnĕ trăhāntūr.

āĕrĭs īmmădĭdī quīddām tēllūrĕ crĕātūm

spīrāmēntă vŏmūnt. vīs hōc cūm fūdĭt ĭn aūrās1410

vēnārum, ōccūltē pătŭlō praētēxĭtŭr āgrō

īnsūbiēctum ŏcŭlīs tērrāmquĕ sŭpērnătăt ōmnēm:

ūvĭdă mātĕrĭēs, quām cūm călŏr īgnĭcŏmāntūm

haūsīt stēllārūm, sŭpĕrās sūbdūcĭt ĭn aūrās

ēt cōncrētă dĭū cōmpīngīt nūbĭlă mūndō.1415

sī mĭnŏr haēc mădĭdī sūbstāntĭă caēspĭte ăb īmō

sūbrĭgĭtūr, tĕnŭēs nĕbŭlaē cālīgĭnĕ fūsā

tēndūntūr caēlō. vīs aūtēm sīccĭŏr ōllī

cūm fŭĭt, īn cĕlĕrēs dīssōlvĭtŭr ūndĭquĕ vēntōs

vīcīnūmquĕ sĭbī flābrīs dŏmĭnāntĭbŭs ūltrō1420

āĕră prōpēllīt. sī māiōr prōtĭnŭs ūmōr

cōnsūrrēxĭt hŭmō, plŭvĭās quŏquĕ nūbĭlă fūndūnt

ēt plŭvĭīs lātē călŏr ēst pătĕr. hīc sŭpĕr īmbrēs

ēxprĭmĭt ēt dūctūm fērvēntĭs ăb ōbĭcĕ mūndī

rēspŭĭt ūmōrēm. sī mōlēs māgna ŭtrĭūsquĕ1425

ōccūrsēt sĭbĭmēt vĕlŭt ōbvĭă cōmmĭnŭs āgrī,

cōmpūlsu āĕrĭō frăgŏr īntŏnăt āmplăquĕ lātē

mūrmŭră dīscūrrūnt părĭtēr crĕpĭtāntĭbŭs aūrīs.

hīc īnflīctŭs ĭtēm dīvērsōrūmquĕ pĕr aēthrām

saēpĕ sŭpērnĕ fŭrēns īllīsō fūlgŏrĭs īgnēs1430

ēxclūdīt rŭtĭlī tōtāmquĕ vŏlāntĭbŭs aēthrām

praēstrīngīt flāmmīs ēt caēlūm sūlpŭre ŏdōrāt.

ōmnĭbŭs hīs gĕnĕtrīx tēllūs ēt caēspĭte ăb īmō

dūcūntūr sŭpĕrī mōtūs. īpsa īgnĕă mūndī

lūmĭnă, flāmmĭgĕrō Phoēbūs tēmōnĕ cŏrūscāns1435

ēt quaē nōctĭvăgōs āttōllīt Lūnă iŭvēncōs,

hīs pĕpĕrērĕ mălīs ēxōrdĭă. nāmquĕ dĕōrūm

mōvĭt hŭmūm cūm fōrtĕ călōr, lāxātă rĕpēntĕ

spīrāmēntă sŏlī vēnās prŏcŭl āltăquĕ pāndūnt

vīscĕră tēllūrī. bĭbĭt īmūm tērră călōrēm1440

dēsŭpĕr ēt mădĭdūm tĕpĕfāctūs caēspĕs ănhēlāt.

āĕrĭs hōs mōtūs răbĭēmquĕ vŏlūbĭlĭs ūndaē,

flābră prŏcēllārūm, mūndānī trāmĭtĭs īrās,

praēsēntīrĕ dĕcēt. căpĕ sōlērs sīngŭlă mēntĕ

praēcēptīsquĕ vĭrūm sĭtĭēntĭă pēctŏră pāndĕ.1445

Cŷnthĭă cūm prīmūm caēlō nŏvă cōrnŭă prōmīt,

caūtŭs ŭtrīmquĕ dĕām cīrcūmspĭcĕ, nāmquĕ rĕvēctaē

nēquāquām sēmpēr sĭmĭlīs lūx īmbŭĭt ōrtūm,

sēd spĕcĭēs dīvērsă trăhīt vărĭōquĕ nŏtātūr

fōrmārūm. prīmī cūm sūrgīt lūmĭnĭs īgnĕ,1450

tērtĭă cūm rŭtĭlāt, cūm māiōr sīdĕrĭs aēthrām

scāndĭt ĕt āĕrĭās quārtā făcĕ lūmĭnăt ōrās,

īngrĕdĭēntĭs ĕrīt plēnē tĭbĭ nūntĭă mēnsīs.

haēc cāstīgātō sī tērtĭă fūlsĕrĭt ōrtū,

pūră sĭt ūt foēdīs āb sōrdĭbŭs, ādfŏrĕ dīcēt1455

clāră sĕrēnă dĭū. tĕnŭī sūrrēxĕrĭt aūtēm

sī făce ĕt īgnītō sūppīnxĕrĭt ōră rŭbōrĕ,

tūrbĭdă cērtāntēs cōnvērrēnt aēquŏră chaūrī.

lūmĭnĭs īstă dĕhīnc sī crāssĭŏr ātquĕ rĕtūnsīs

cōrnĭbŭs īngrĕdĭtūr, sī quārtī sīdĕrĭs ōrtū1460

pērcūssī tĕnŭēm prōtēndāt cōrpŏrĭs ūmbrām,

īmbrĭbŭs aū zĕphўrīs hĕbĕtābĭtŭr, ārgŭĕt ūltrō

flābră nŏti aūt plŭvĭās. nām crāssūs dēsŭpĕr āēr

cōrnŭă caēcă prĕmīt, nŏtŭs ūvĭdŭs āĕră cōgīt.

tērtĭă sī rūrsūm prōtōllāt Cŷnthĭă cūrsūs,1465

sīc sūbrēctă făcēs ĕt ăcūmĭnă tēntă cŏrūscāns,

ūt nēc cūrvă quăsī dēclīnēt cōrnŭă nēc sē

fūsă sŭpīnātō dīdūcāt lūmĭne ĭn aūrās:

ōccĭdŭō zĕphўrūm praēdīcēt sūrgĕrĕ mūndō

aūt Lĭbўaē dē pārtĕ nŏtūm. sīn quāttŭŏr aūtēm1470

Cŷnthĭă cūrrĭcŭlīs caēlūm sŭbĭt ātquĕ cŏrūscīs

cōrnĭbŭs īmmŏdĭcē prōstāntĭbŭs ēxsĕrĭt īgnēs,

vīs prōlīxă sălūm cĭĕt, ōcĭŭs ōmnĭă chaūrī

mārmŏră cōnvōlvēnt, fĕră vērrēnt flābră prŏfūndūm.

Īstĭŭs īn Bōreān quōd sē sūstōllĭt ăcūmēn,1475

sī cūrvūm spĕcĭē vĕlŭt ānnŭăt, ādfŏrĕ caēlō

saēvă prŏcēllōsī praēdīcēt flābra ăquĭlōnīs.

nāmque hōc ūrgērī sēse ādsĕrĭt hōcquĕ grăvārī,

sī lūna āltă tŭēns dŏcĕt īnclīnārĭĕr āltă.

īndĭcĕ rūrsŭs ĕō vĕnĭēt nŏtŭs, hānc ŭbĭ pārtēm1480

pōnē sūpīnām cōnspēxĕrĭs īnquĕ rĕclīnēm

spōnte hăbĭtūm pāndī, nām sūbrĭgăt aūstĕr ăcūmēn

īnfĕrĭōrĕ plăgā. sī lūnām tērtĭŭs ōrtūs

prōfĕrăt ātquĕ dĕaē cōnvōlvāt cīrcŭlŭs ōrās

sūffūsūs rŭtĭlō, mōx tēmpēstātĕ sŏnōrā1485

spūmōsūm lātē pĕlăgūs cānēscĕrĕ cērnēs.

māiŏr ĕt haēc raūcī vērsābīt gūrgĭtĭs ūndās,

īpsă quŏque īmmŏdĭcē sī vūltūm lūnă rŭbēscāt.

Cōntēmplātŏr ĭtēm, seū plēnūm lūmĭnĭs ōrbēm

Cŷnthĭă dīstēndīt, seū cūm tĕrĕs āmbĭtŭs ōllī1490

caēdĭtŭr ēt mĕdĭaē vĕlŭt īndĭgă lūcĭs ŭtrīmquĕ

sūstĭnĕt ōbdūctaē sĭbĭmēt dīspēndĭă fōrmaē,

cōrnŭă prīmă rĕplēns ēt cōrnŭă fēssă dĕhīscēns.

īndŭĭt āc quālēm prōcēdēns ōrĕ cŏlōrēm,

hūnc pērpēnde ŏcŭlīs, īpsō mŏnĭtōrĕ dĭērūm1495

sīgnă tĕne āc tōtūm dīscērne īn tēmpŏră mēnsēm.

nōn ūnūm dēprēnsă dĭēm tĭbĭ sīgnă lŏquūntūr

nēc vūlgo īn cūnctīs ādsūnt praēcēptă dĭēbūs,

sēd quaē sīgnă nŏvō dĕdĕrīt nōx tērtĭă mōtū

quārtăvĕ, sūstōllāt mĕdĭōs dūm Cŷnthĭă vūltūs,1500

dūrābūnt caēlō. mĕdĭō quae ēdīxĕrĭt ōrĕ

īgnīs īn plēnōs, hīnc īn dīspēndĭă rūrsūs

āltĕră prōvīsaē sīgnāntūr tēmpŏră lūnaē.

īllă dĕhīnc, dōnēc gērmānī lūmĭnĭs īgnīs

āccēdāt Phoēbē, mēnsīs pōstrēmă nŏtābūnt.1505

hōc, quōd prōtēntō vĕhĭt īngēns mūndŭs ĭnānī,

āĕră nōmĕn hăbēt; quōd spīrāt caēspĭtĕ tēllūs,

nūbĭlă dīcūntūr. caēlūm sŭpĕr aūlă dĕōrūm

āxe ădămāntēō cōnvōlvĭtŭr. hīc sŭă cērtīs

sūnt lŏcă nūmĭnĭbūs. bŏrĕālīs vērtĭcĭs āltūm1510

rēgĭă Sātūrnī. quā sīccĭŏr ānnŭs ănhēlāt

aēstātīs rŭtĭlō, călĭdā stāt Iūppĭtĕr aēthrā.

īmmŏdĭcūs tērrām quā dēsŭpĕr īgnĭs ădūrīt,

Grādīvo īncŏlĭtūr. brūmālīs pūlsŭs hăbēnās

quā Sōlīs rĕdĭgīt, pūlchrō Vĕnŭs ōbtĭnĕt āstrō.1515

āst ŭbĭ dēmērsō lătĕt ātēr cīrcŭlŭs ōrbĕ,

cēssīt Mērcŭrĭō lŏcŭs ūmbrĭfĕr. hīs sŭpĕr āmplās

quīnquĕ tĕnēns zōnās cērtō vĭă fērvĭdă Sōlī

līmĭtĕ dēcūrrīt. tūm Lūnām nūbĭlă prōptēr,

ēxhālāntĭs hŭmī quā spīrāmēntă mădēscūnt,1520

īmă vĕhūnt caēlī. lūx īt dūm fūsă frĕquēntēr

dēsŭpĕr īn nūbēs, rŭtĭlāntīs lāmpădă lūnaē

Pāscĭtŭr ūmōre ēt vărĭās dĕă lūmĭnĕ fōrmās

ēxprĭmĭt īnsērtō. sīc crēbrō dēnĭquĕ Phoēbē

nūbĭbŭs āmbīrī, cūm sūbsīnt nūbĭlă lūnaē,1525

crēdĭtŭr. hānc quŏtĭēns īnclūdĕrĕ cīrcŭlŭs ērgŏ

spēctātūr, prŏprĭō sūccēdūnt ōrdĭnĕ sīgnă:

īlle ălĭās trīnō cōnvōlvīt trāmĭtĕ lūnām

ēt gĕmĭnūs plērūmquĕ mĕāt, sŏlĕt ūnĭcŭs īdēm

cīngĕrĕ. sī sīmplēx cīrcūmvērsābĭtŭr ōrbēm,1530

sīgnă prŏcēllārūm cērtīssĭmă, sīgnă sĕrēnī

praēfĕrĕt; ābrūptūs sŭbĭtō praēnūntĭăt eūrōs.

mārcēscēns tĕnŭī sēnsīm cālīgĭne ĕt aēthrā

dīgēstūs pătŭlā dŏcĕt ūndīs ādfŏrĕ pācēm.

sī dŭŏ sē lūnaē cīrcūmfūdērĕ, rĕpēntĕ1535

māxĭmă vīs pōntūm, vīs vērrēt māxĭmă tērrās

māiōrēsquĕ dĕhīnc ăgĭtābūnt stāgnă prŏcēllaē,

sī trīnūs rŭtĭlūm cōnstrīnxĕrĭt āmbĭtŭs ōrbēm;

ēt măgĭs īmmŏdĭcā fōrmīdĭnĕ saēvĭĕt aūstēr,

zōnārūm taētēr fŭĕrīt sī trāctŭs ĭn aēthrā.1540

dēnĭquĕ dīsrūmpānt sī sēsē cīngŭlă lūnaē,

ūltĭmă tēmpēstās rŭĕt īmī gūrgĭtĭs aēstūm.

Sōlīs quīn ĕtĭām, sōlīs tĭbĭ cūră vĭdēndī

sīt pŏtĭōr, sōlēm mĕlĭūs praēvīsă sĕquūntūr

āstrōrūmquĕ dŭcī mōnstrātă tĕnācĭŭs haērēnt,1545

sīve īlle ōccĭdŭās vērgāt dēclīvĭs ĭn ūndās

seū sē lūcĭfĕrīs rĕpărābĭlĭs ēxĕrăt ōrīs.

īstĭŭs īngēntēs rădĭī cālīgĭnĭs ātrūm

ēt nĕbŭlōsārūm trāctūs pĭcĕōs tĕnĕbrārūm

lūmĭnĕ dīssĭcĭūnt, cūm pēr chăŏs ūmbrĭfĕrūm vīs1550

flāmmĕă pērvāsīt. cūm sē pēr nōctĭs ămīctūs

īnsĕrĭt āĕrĭaē fūlgōr făcĭs, īllĕ călōrĕ

pīgră mŏvēt, stĭmŭlāt rŭtĭlīs tōrpēntĭă flāmmīs.

Sōl sōpīta ănĭmāt, Sōl dūra ōbstācŭlă prīmūs

cūrru ădămāntēō rĕsĕrāt pătĕr. ēfflŭă Phoēbūs1555

īgne ĭnhĭbēt, Phoēbūs rădĭīs dēnsātă rĕlāxāt.

āt cūm flāmmĭgĕrī cēdīt vīs īnclўtă sōlīs,

lūcĭs ĕgēns, crāssaēquĕ dĕūs lătĕt ōbĭcĕ nūbīs,

ēt caēlo ēt pĕlăgō māgnōs ăĭt ādfŏrĕ mōtūs.

nōn hīc, cūm prīmōs ēdūcēt gūrgĭtĕ vūltūs,1560

ceū pīctūrātō dīvērsōs ōrĕ cŏlōrēs

prōfĕrăt. haūd ĕtĕnīm tālī tĭbĭ sōlĕ rĕvēctō

mītĭă iām caēlī fās ēxpēctārĕ sĕrēnă.

ēt sī trānquīllō cōnvēxă cŭcūrrĕrĭt āstrō

īndĭdĕrītquĕ făcēm pōntō dĕŭs īntĕgĕr, ātrā1565

nūbĕ cărēns pūrūsquĕ cŏmās ēt splēndĭdŭs ōrbĕ,

cōnvĕnĭt ēōaē făcĭēm praēsūmĕrĕ lūcīs.

sēd nōn ōră căvō sĭmĭlīs mĕdĭōquĕ rĕcēdēns

ōrbĕ quăsī vēl sī rădĭōs dīscīngĭtŭr ūltrō,

fīgăt ŭt aūstrālēm pōrrēctō sīdĕrĕ pārtēm1570

aūt Bŏrĕān rĭgĭdī iăcŭlētūr lūmĭnĭs īgnĕ,

ēt vēnto ēt plŭvĭīs rĕpărāta īn lūcĕ cărēbīt.

Dēnĭquĕ pēr flāmmās prŏcŭl ātque īncēndĭă Sōlīs,

īpsă dĕī cēdūnt blāndī sī lūmĭnă, sōlērs

tēnde ŏcŭlōs, cērta hōc dūcēntūr sīgnă măgīstrō.1575

ēt nē sānguĭnĕūs lātē rŭbŏr īmbŭăt ōră,

quālĭă prōtrāctū văgă nūbĭlă saēpĕ rŭbēscūnt,

aūt nē lābēntī pīceūs cŏlŏr ābdăt ămīctū

lāmpădă, quaērĕ dĭū. sī taētrō crāssĭŏr ōrbēst,

ūvēscēt plŭvĭīs tēllūs īnflātăquĕ cēlsās1580

āggĕrĕ dēvīctō sŭpĕrābūnt flūmĭnă rīpās.

ignea si fulgor percurrit plurimus ora,

flāmĭnă crēbră sălīs quătĭēnt vădă, flāmĭnă tērrās

cōnvērrēnt ōmnīs ēt dūrī flābra ăquĭlōnīs

sīlvārūmquĕ cŏmās ēt cēlsă căcūmĭnă flēctēnt.1585

vīs sĭmŭl āmbōrūm sī vūltūm sōlĭs ŏbērrēt,

cūnctă nŏtī quătĭēnt, īmbrēs prŏcŭl ārvă rĭgābūnt.

ēcce ălĭās prīmō nāscēntīs sōlĭs ĭn ōrtū

vēl cūm praēcĭpĭtēs pĕlăgō dĕŭs īnsĕrĭt īgnēs,

ūt cŏĕūnt rădĭī nĕbŭlōsō! cētĕră quīppĕ1590

pārs Hўpĕrīŏnĭaē rŭtĭlāt făcĭs hīcquĕ cŏmārūm

vīs cōnfūsă mĭcāns mūndō sŭă lūmĭnă praēstāt.

hīc glŏbŭs ātĕr ĭtēm līvēntĭă nūbĭlă cōgīt.

nōn nūmquām crāssō nĕbŭlārūm tēctŭs ămīctū

īn cōnvēxă rĕdīt, tūm caēlō rūrsŭs ăpērtō,1595

cūm rŭĭt, ōppŏsĭtā vūltūm cālīgĭnĕ cōndīt:

ōmnĭbŭs hīs sīgnīs īn tērrām dēflŭĭt īmbēr

plūrĭmŭs. īntērdūm tĕnŭīs praēvērtĕrĕ nūbēs

vīsă dĕum. haēc cĕlĕrī sī praēsūrrēxĕrĭt ōrtū

īpsĕquĕ pōnĕ sĕquēns rădĭōrūm lūcĕ cărērĕ1600

cērnātūr, nīmbīs īngēntĭbŭs ārvă mădēbūnt.

āt mātūtīnī sī Phoēbūm lītŏrĭs āctă

māiōrēm sŏlĭtō prōdūxĕrĭt ātquĕ pĕr aēthrām

mārcēntī sĭmĭlīs dēflūxĕrĭt ēxtĭmŭs ōrbīs,

āltă dĕhīnc scāndēns mĭnŭāt iŭbăr īgnĭfĕrūm sōl,1605

pūră sĕrēna ădĕrūnt. nāmque ōllī gūrgĭtĭs āēr

crāssĭŏr īmmŏdĭcūm sūrgēns dīffūdĕrăt ōrbēm

ēt iām sē tĕnĕrō sūstōllēns trāmĭtĕ caēlī

ōblītūm iūstī iŭbăr āttrăhăt. hīc quŏquĕ, māgnīs

cūm mădĕfāctă dĭēs sūb tēmpēstātĭbŭs hōrrēt,1610

pāllĭdŭs ōră cădēns prōmīttīt pūră sĕrēnă.

dīsplōsīs ĕtĕnīm pĕr ăpērtām nūbĭbŭs aēthrām

ōră lăbōrāntī sĭmĭlīs lānguēntĭă pāllēt

ēt dīsiēctārūm mōlēs lātē nĕbŭlārūm

īndĭcăt ēxūtī făcĭēm clārēscĕrĕ mūndī.1615

quīn nāscēntĕ dĭē vēntūrōs cōnvĕnĭt īmbrēs

nōscĕrĕ, cūm prōnī prŏcŭl ād cōnfīnĭă caēlī

dēfērrī pĭcĕō spēctārīs nūbĭlă trāctū.

ēt cūm dēclīnānt rădĭī sē pārtem ĭn ŭtrāmquĕ

lūcĭs ĭn ōccāsū, nōx ūt sĕrăt ālgĭdă rōrēs,1620

īmbĕr ĕrīt. pūrās sī Phoēbūs cōndăt hăbēnās

ēt Cālpētānō trānquīllūm gūrgĭtĕ lūmēn

tīnguăt ĕt īllāpsūm nūbēs īgnītă sĕquātūr,

nōxquĕ dĭēsquĕ dĕhīnc vēntūrī rūrsŭs Ĕōī

nīmbōrum ēxpērtēs ēt tēmpēstātĭbŭs ātrīs1625

dūrābūnt. sēd cūm rădĭīs mārcēntĭbŭs ārdōr

lānguĕt ĕt īn tĕnŭī tēndūntŭr ăcūmĭnĕ frūstrā

Phoēbēī crīnēs, nīmbōs ăgĕt ātră prŏcēllă.

tālĭs ĕt ōbdūctī cērnētūr fōrmă dĭēī,

quālēm frātērnōs sūbtēxēns lūnă iŭgālēs1630

lūcem hĕbĕtāt: sŭbĭt haēc sŭpĕrī săcră lūmĭnă sōlīs

īnfĕrĭōr mĕdĭaēque īntērstāns lāmpădĭs ōrbĕ

ārcēt flāmmĭgĕraē rădĭūm făcĭs. haūt tĭbĭ rūrsūm,

cūm mātūtīnōs mōlītūr lūcĭfĕr ōrtūs,

ēbrĭă sānguĭnĕaē sūbvōlvānt vēllĕră nūbēs1635

nāmquĕ grăvīs caēlō fūndētūr prōtĭnŭs īmbēr.

Nēc sī sōlĕ prŏcūl rŭtĭla īntēr stāgnă mŏrāntĕ

ēmĭnĕānt rădĭī, rădĭōs quŏquĕ crāssĭŏr ūmbră

cōntĕgăt, īllĕ dĭēs plŭvĭīs vēntōquĕ cărēbīt.

quīn ĕrĭt īmbĕr ĭtēm, sī sōlēm cīrcŭlŭs ātēr1640

āmbĭăt ēxōrtūm. māiōr sē dēnĭquĕ nīmbūs

ūrgēbīt caēlō, māiōr sŏlă pērlŭĕt īmbēr,

cīrcūmfūsa ădĕō sī cīngŭlă nēscĭă sōlvī

sērvārīnt taētraē spĕcĭēm tōrpēntĭă mōlīs.

saēpe ĕtĭām Phoēbō nūbēs pērcūssă rŭbēscīt1645

ēt mĕdĭtātă dĕī fōrmām prŏcŭl īgnĕ rĕcēptō

cōncĭpĭt ēffĭgĭēm, sĭmŭlātō lūmĭnĭs ōrbĕ.

īd quā pārtĕ pŏlī spēctāvĕrĭs, ādfŏre ăb īpsā

pārtĕ tĕnē vēntōs. tămĕn haēc, tămĕn ōmnĭă sēmpēr

dēcēdēntĕ dĭē mĕlĭūs vēntūră dŏcēbūnt.1650

Cōnvĕnĭt hīc ĕtĭām pārvūm praēsēpĕ nŏtārĕ.

īd nūbī nōmēn, quaē cāncro ŏbŭōlvĭtŭr āltō,

Graēcĭă dōctă dĕdīt. dŭŏ prōptēr dēnĭque ăsēllōs

sūspĭcĕ, quōrum ălĭūs sēptēm vīcīnă trĭōnī

āstra ădŏlēt, tĕpĭdūm prŏcŭl āltēr spēctăt ĭn aūstrūm.1655

īn mĕdĭō quōd nūbĕ quăsī cōncrēscĭt ădāctā,

īd praēsēpĕ vŏcānt. pōrro hōc praēsēpĕ rĕpēntĕ

sī sēse ēx ŏcŭlīs prŏcŭl aūfĕrăt, ārdĕăt aūtēm

cōngrŭŭs āĕrĭīs lātē rŭbŏr īgnĭs ăsēllīs,

nēquāquām tĕnŭēs ăgĭtābūnt stāgnă prŏcēllaē.1660

āt sī sīdĕrĭbūs sĭmĭlīs lūx dūrĕt ĕt īllī

taētră sĭt ēffĭgĭēs, rŭĕt āltīs nūbĭbŭs īmbēr

lēnĭŏr ēt pārcō mōx tēllūs rōrĕ mădēbīt.

sēd Bŏrĕaē sī pārtĕ trŭcīs vĕlŭt īndĭgă iūstaē

stēllă făcīs lēntō mārcēscĕrĕ cērnĭtŭr īgnĕ,1665

ēt prŏcŭl āltĕrĭūs iŭbă lātē flāgrăt ăsēllī,

prōtĭnŭs Aēthĭŏpūm sūrgēt cōnvāllĭbŭs aūstēr.

āt rĕgĭōnĕ nŏtī sī lūcēm stēllă sĕnēscāt,

saēvūs Rīphaēīs ăquĭlō crĕpĭtābĭt ăb ōrīs.

Quīn ēt tērrēnīs căpĕ rēbūs cērtă frĕquēntēr1670

sīgnă prŏcēllārūm. nām cūm trāxērĕ tŭmōrēm

aēquŏră prōlīxūm, cūm lītŏră cūrvă rĕsūltānt

spōntĕ prŏcūl nĕquĕ caērŭlĕūs cōllīdĭtŭr aēstūs,

aūt cūm prōcērīs vērtēx īn mōntĭbŭs ūltrō

pērstrĕpĭt āĕrĭūm, vēntōs īnstārĕ dŏcēbūnt.1675

ēt cūm pārvă fŭlīx trĕpĭdō pĕtĭt ārvă vŏlātū,

stāgnă sĭnēns, lōngāsque ĭtĕrāt clāngōrĕ quĕrēlās,

īndĭcăt īnsānīs frĕtă mōx cānēscĕrĕ vēntīs.

dēnĭquĕ cūm caēlō tēndūntūr pūră sĕrēnă,

saēvītūră pŏlō sūnt flāmĭnă, prīmŭs ĭn īpsă1680

mōx pīctūrātī cūm vērtīt pēctŏrĭs ārtūs

stūrnŭs ĕdāx, prĕmăt ūt tĕnŭīs vīs ōbvĭă plūmās

ēt nē pōst tērgūm pătĕāt pĕnĕtrābĭlĭs eūrō.

Lātĭpĕdēmque ănătēm cērnēs ēxcēdĕrĕ pōntō

saēpĭŭs ēt sūmmā nĕbŭlās sē tēndĕrĕ rūpĕ,1685

iāmquĕ sŭpēr lătĭcēs flōrūm vŏlĭtārĕ sĕnēctām

stēllārūmquĕ cŏmās rūmpī prŏcŭl, aēthĕrĕ cēlsō

dēcĭdĕre īn tērrās, rŭtĭlārūm spārgĕrĕ crīnēs

flāmmārum ēt lōngōs ā tērgō dūcĕrĕ trāctūs:

īnde ĕtĭām vēntōs mōx ādfŏrĕ praēmŏnĕt ūsūs.1690

Quōdsī dīvērsīs sē pāssīm pārtĭbŭs īgnēs

ēxcŭtĭānt, vērrēt pĕlăgūs sĭnĕ fīnĕ mŏdōquĕ

tūrbă prŏcēllārūm, sī dūrī līmĭte ăb eūrī,

sī rĕgĭōnĕ nŏtī, sī lēnīs pārtĕ făvōnī

aūt dē Bīstŏnĭō mūndī prŏcŭl āxĕ cŏrūscāt.1695

Sī rĕpĕtānt vĕtĕrēm rānaē pēr stāgnă quĕrēlām,

vēllĕră sī caēlō vŏlĭtēnt, sī dīscŏlŏr Īrīs

dēmīttāt gĕmĭnō sē fōrnĭcĕ, cīrcŭlŭs ālbām

sī stēllām taētēr vĕlŭt āmbĭăt, aēquŏră prōptēr

sī crĕpĭtēnt vŏlŭcrēs, sī gūrgĭtĕ saēpĭŭs āltō1700

pēctŏră mērsēntūr, sī crēbrō gārrŭla hĭrūndŏ

stāgna ădĕāt, rŭtĭlaē cūm sūnt prīmōrdĭă lūcīs;

sī mātūtīnās ŭlŭlaē dānt cārmĭnĕ vōcēs,

īmprŏbă sī cōrnīx căpŭt āltīs īnsĕrĭt ūndīs,

flūmĭnĕ tērgă rĭgāns, sī saēvīt gūttŭrĕ raūcō,1705

plūrĭmŭs ābrūptīs fūndētūr nūbĭbŭs īmbēr.

īmbĕr ĕrīt, lātīs cūm būcŭlă nārĭbŭs aūrās

cōncĭpĭt, ēt lātē plŭvĭīs sŏlă cūnctă nătābūnt,

cūm prŏprĭās sōlērs sēdēs fōrmīcă rĕlīnquēt.

ōvă căvīs ēffērt pĕnĕtrālĭbŭs, āspĕră quīppĕ1710

tēmpēstās gĕlĭdūsquĕ dĭēs ēt frīgĭdŭs aēthēr;

īnsĕrĭt īntērnīs tērrārūm sēdĭbŭs aēstūs.

pēctŏră cūm cūrvō pūrgāt gāllīnŭlă rōstrō,

āgmĭnĕ cūm dēnsō cīrcūmvŏlĭtārĕ vĭdētūr

grācŭlŭs ēt tĕnŭī cūm strīdūnt gūttŭrĕ cōrvī;1715

cūm prōcēră sălūm rĕpĕtīt clāngōrĕ frĕquēntī

Ārdĕă, cūm pārvaē dēfīgūnt spīcŭlă mūscaē

ēt sī nōctūrnīs ārdēntĭbŭs ūndĭquĕ tēstīs

cōncrēscānt fūngī, sī flāmmīs ēmĭcĕt īgnīs

ēfflŭŭs aūt lūcīs sūbstāntĭă lānguĕăt ūltrō:1720

cōnvĕnĭt īnstāntēs praēnōscĕrĕ prōtĭnŭs īmbrēs.

dēnĭquĕ cūm pătŭlūm tōrrēns Vūlcānŭs ăēnūm

scīntīllās flāmmā cīrcūmlābēntĕ rĕlīnquīt;

sī nŏtŭs ūmēntīs Lĭbўcō trăhĭt aēthĕrĕ nūbēs

sīve īmum ād mōntēm nĕbŭlārūm crāssŭs ămīctūs1725

tēndātūr, sūmmō nūdēntūr vērtĭcĕ sāxă;

ēt quā pōntŭs ĭtēm frĕtă pēr dīstēntă quĭēscīt,

nūbĭlă sī lōngō sē prōcūmbēntĭă trāctū

dīffūndūnt: caēlo ēt Thĕtĭdī tērrīsquĕ sŭpīnīs

pāx ădĕrīt, nūsquām mūndō rŭĕt ēfflŭŭs īmbēr.1730

Sēd cūm trānquīllō tēndūntūr clāră sĕrēnă

sūb Iŏvĕ, vēntūraē praēnōscĕrĕ sīgnă prŏcēllaē

cōnvĕnĭt āc rūrsūm, cūm pērfŭrĭt āĕrĭs hōrrōr,

īnspĭcĕ, quām rĕfĕrānt tērrīs pĕlăgōquĕ quĭētēm.

īntēr prīmă tămēn pārvūm praēsēpĕ nŏtātūr,1735

ārdŭŭs ēxcēlsō quōd cāncēr cārdĭnĕ vōlvīt.

hōc, cūm cōncrētūs tĕnŭārī coēpĕrĭt āēr,

dīscŭtĭt īmpŏsĭtaē lātē sĭbĭ mōlĭs ămīctūm.

nāmquĕ sĕrēnĭfĕrī pătĕt hōc īn flābra ăquĭlōnīs

cōmmĭnŭs ēt prīmō pūrgātūr flāmĭnĕ vēntī1740

tēmpŏrĕ. tūm prŏprĭūm mŏdŭlātūr nōctŭă cārmēn,

tūm vēspērtīnūm cōrnīx lōngaēvă rĕsūltāt,

tūm cōrvī crĕpĭtānt ĕt ŏvāntēs gūttŭrĕ raūcō

āgmĭnă crēbră vŏcānt, tūm nōtă cŭbīlĭă laētī

sūccēdūnt părĭtēr, tūm pīnnīs cōrpŏră plaūdūnt.1745

Tūnc ēt Strŷmŏnĭās cīrcūmvŏlĭtārĕ rĕpēntĕ

sūspĭcĭēs pĕr ăpērtă grŭēs, ŭbĭ mītĭŏr ānnūs

spōntĕ prŏcēllōsūm dīsiēcĕrĭt āĕră caēlō.

tūnc quŏquĕ, cūm stēllīs hĕbĕs ēst lūx ōmnĭbŭs ūltrō

nūbĭlă nēc crāssōs cīrcūmdūxērĕ mĕātūs,1750

ūt iŭbăr ōccŭlĕrēnt flāgrāntĭbŭs ōbvĭă flāmmīs,

nēc cālīgo ĭnhĭbēt rŭtĭlāntīs lāmpădŏs īgnēs,

ōrbĕ nĕc ēxplētō săcră sīdĕră lūnă rĕtūndīt,

sēd iām spōntĕ sŭā stēllārūm lūmĭnă mārcēnt:

cōnvĕnĭt hībērnaē praēnōscĕrĕ dūră prŏcēllaē.1755

nūbĭlă sī caēlō cōnsīstĕrĕ, nūbĭlă fērrī

sīquĕ sŭpērfūndī sĭbĭmēt sūspēxĕrĭs ūltrō,

grāmĭnă sī cārpīt sēmēsă pĕtācĭŭs ānsēr,

sī nōctūrnă tĭbī cōrnīx cănĭt, hēspĕrŭs aēthrā

cūm rĕdĭt, īnnŭmĕrō sī cāntū grācŭlŭs īnstāt,1760

sī mātūtīnō frīnguīllă rĕsūltăt ăb ōrĕ,

sī fŭgĭūnt vŏlŭcrēs rāptīm frĕtă tūrbĭdă Nēreī,

Ōrchĭlŏs īnfēstūs sī flōrĭcŏmīs hўmĕnaēīs

īmă pĕtīt tērraē, sī dēnĭquĕ pārvŭs ĕrītheūs

sūccēdīt trĕpĭdē scrūpōsaē cōncăvă rūpī1765

Cēcrŏpĭās sī pāstŭs ărīs vīcīnŭs ŏb īpsă

cāstra ĭnhĭbēt flōrūmquĕ sĭmūl lībāmĭnă maēstaē

prōxĭmă dēcērpūnt, sī Thrēĭcĭaē pĕr ăpērtă

spōntĕ grŭēs trĕpĭdānt nēc sēse aūdācĭbŭs aēthraē

cōmmīttūnt pīnnīs, ūt lōngōs saēpĕ vŏlātūs1770

fōrmāvērĕ sŭpēr, sī sōlvĭt ărānĕă cāssēs,

tēnŭiă sī tōtō vĕhĭt aūstēr līcĭă caēlō:

mōx tēmpēstātēs ēt nūbĭlă taētră cĭēntūr.

Quīd māiōră cănām? cĭnĭs ēn, cĭnĭs īpsĕ, rĕpēntĕ

cūm cŏĭt, ālbēntī nīx tērrās vēstĭt ămīctū.1775

nīx ŏpĕrīt tērrās, rŭtĭlīs ŭbĭ lūmĭnă prūnīs

sūmmă rŭbēnt ērrāntquĕ brĕvī cālīgĭnĕ crāssaē

īntĕrĭūs nĕbŭlae ēt dēnsō iām fōmĕs ĭn īgnī

mārcēscīt pĕnĭtūs. plŭvĭōs mōx ārgŭĕt aūstrōs,

īndŭĭt īmmŏdĭcīs cūm sēmēt flōrĭbŭs īlēx.1780

īndĭgă nām sūcī līgnō nātūră rĭgēntīst

ēt cūm flōrĕ nŏvō, cūm brāchĭă glāndĕ grăvāntūr,

ūvēntīs caēlī sĭbĭ nūtrīmēntă lătēntēr

spōnte ŏpĕrātă dŏcēt. quīn ēt lēntīscŭs ămāră

īndĭcĭum ēst plŭvĭaē. tēr fētūm cōncĭpĭt ārbōs1785

tērquĕ nŏvōs gĕnĕtrīx frūctūs ălĭt īpsăquĕ trīnō

flōrĕ rĕnīdēscēns trĭă tēmpŏră prōdĭt ărāndī.

tēr prōrūmpēntīs scīllaē tĕrĕs ērĭgĭtūr flōs

sūlcāndīquĕ sŏlūm tēr mōnstrāt tēmpŭs ădēssĕ.

Sīc ēt crābrōnūm raūca āgmĭnă sī vŏlĭtārĕ1790

fīnĕ sŭb aūtūmnī cōnspēxĕrĭs aēthĕrĕ lōngō,

iām vēspērtīnūs prīmō cūm cōmmŏvĕt ōrtūs

vērgĭlĭās pĕlăgō, dīcēs īnstārĕ prŏcēllās.

sīquĕ sŭēs lēntaē, sī lānaē sēdŭlă nūtrīx,

sī căpră dūmōsīs ērrāns īn sāltĭbŭs ūltrō1795

īn Vĕnĕrēm pērgāt, quīppe ōllīs ūvĭdŭs āēr

ēxcĭtăt īntērnūm pēr vīscĕră mōtă fŭrōrēm:

ēt tēmpēstātēs ēt nūbĭlă prōtĭnŭs ātră

ādfŏrĕ praēcĭpĭēs. quīn ēt gaūdēbĭt ărātōr

quīquĕ sŏlūm iūstī vērsābīt mēnsĭbŭs ānnī,1800

plēbĕ grŭūm prīmā, gaūdēbīt tārdŭs ărātōr

āgmĭnĕ pīgrārūm: sīc quādām lēgĕ dĕōrūm

hīs cŏmĕs ēst īmbēr. pĕcŭdēs sī dēnĭquĕ tērrām

lānĭgĕraē fŏdĭānt, căpŭt āt tēndātŭr ĭn ārctūm,

cūm mădĭdūs prīmūm pēr mārmŏră tūrbĭdă cōndīt1805

Pleiadas occasus, cum brumae in frigora cedit

frūgĭfĕr aūtūmnūs, rŭĕt aēthrā cōncĭtŭs īmbēr.

āt nē pērrūptīs tērrārūm dōrsă lăcūnīs

īnfŏdĭānt pĕcŭdēs, sī vāstō vīscĕra hĭātū

dīscŭtĭānt tērraē, vĕnĭēt vīs aēthĕrĕ tōtō1810

dīră prŏcēllārūm, nīx ōmnīs vēstĭĕt āgrōs,

nīx hērbās laēdēt tĕnĕrās, nīx ūrĕt ărīstās.

āt sī cōntĭgĕrīt plūrēs ārdērĕ cŏmētās,

īnvălĭdās sĕgĕtēs tōrrēbīt sīccĭŏr āēr.

nām quaē prōrūmpūnt nātūraē lēgĭbŭs ūltrō1815

spīrāmēntă sŏlī, sī iūstūs dēfŭĭt hūmōr,

ārĭdă, pēr caēlūm sūrgēntĭă, dēsŭpĕr aēthraē

īgnēscūnt flāmmīs mūndīque īmpūlsă călōrĕ

ēxcŭtĭūnt stēllās ēt crēbrō crīnĕ rŭbēscūnt.

Cōntēmplātŏr ĭtēm: sī lōngō plūrĭmă pōntō1820

āgmĭnă fēstīnānt vŏlŭcrūm sŏlĭdāmquĕ frĕquēntēs

sūccēdūnt tērrām, stĕrĭlīs dēsaēvĭĕt aēstūs

āc sĭtĭēnt āgrī. nām quā cīrcūmflŭă tēllūs

ādlŭĭtūr pĕlăgō, cŏquĭt āltās sīccĭŏr āēr

caēspĭtĭs ārēntīs vēnās cĭtĭūsquĕ călōrēm1825

sēntĭt hŭmūs sūccīnctă sălō. fŭgă prōtĭnŭs ērgŏ

ēst ăvĭum īn tērrās; păvĕt, hās ūt vīdĕrĭt, aēstūs

āgrĭcŏla ēt sīccō iām dēflēt mērgĭtĕ cūlmōs.

sēd sī tūm mŏdĭcō prōdūcānt āgmĭna ăb ūndīs

nēc trĕpĭdō pāssīm vērsēnt cōnvēxă vŏlātū,1830

laētĭtĭa ēst dūrīs pāstōrĭbŭs, ādfŏrĕ pārcōs

praēsūmūnt īmbrēs. sīc īn cōntrārĭă sēmpēr

vōta hŏmĭnēs ăgĭmūr, nōstrīquĕ cŭpīdĭnĕ frūctūs

pōscĭmŭs āltĕrĭūs dīspēndĭă. dēnĭque ĕt īpsă

sōlērs nātūra ēt rērūm gĕnĭtābĭlĭs ōrdŏ1835

cērtă sŭīs stŭdĭīs āffīxīt sīgnă fŭtūrī.

nāmque ĕt ŏvīs cŭpĭdō sī grāmĭnă tōndĕăt ōrĕ,

īnsătŭrātă cĭbī, dēcērpēns lātĭŭs āgrōs,

pāstŏr ĭd īndĭcĭūm plŭvĭālīs frīgŏrĭs ēdēt.

ēt sī pērsūltāns ărĭēs lāscīvĭŭs hērbās1840

āppĕtăt aūt sēsē sūstōllānt sāltĭbŭs haēdī

vēl sī iūgĕ grĕgī cŭpĭānt haērērĕ nĕc ūsquām

mātrĭbŭs ābscēdānt ēt sī sĭnĕ fīnĕ mŏdōquĕ

pābŭlă dēlībēnt, cūm tūtās vēspĕr ădīrĕ

cōmpēllāt caūlās, mōnstrābūnt ādfŏrĕ nīmbōs.1845

Būbŭs ărātŏr ĭtēm trăhĭt ātraē sīgnă prŏcēllaē,

lāmbĕrĕ sī līnguā prīma hōs vēstīgĭă fōrtĕ

vīdĕrĭt aūt dēxtrūm prōstērnĕrĕ cōrpŭs ĭn ārmūm,

vēl sī prōlīxīs aūrās mūgītĭbŭs īmplēnt,

pāscŭă līnquēntēs vīx vēspĕrĕ. dāt căpră mōtī1850

rūrsūm sīgnă pŏlī, cūm spīnīs īlĭcĭs ātraē

mūlta ĭnhĭāt. dŏcĕt haēc ĕădēm sūs hōrrĭdă caēnō,

gūrgĭtĭs īllŭvĭē sī saēpĭŭs īnvōlvātūr.

Mārtĭŭs īpsĕ lŭpūs vīllārūm prōxĭma ŏbērrāns

āffēctānsquĕ lŏcōs hŏmĭnūm lēctūmquĕ lărēmquĕ1855

spōntĕ pĕtēns crāssō cōnsūrgĕrĕ nūbĭlă caēlō

praēmŏnĕt. īd pārvī cūm strīdūnt dēnĭquĕ mūrēs,

cūm gēstīrĕ sŏlō, cūm lūdĕrĕ fōrtĕ vĭdēntūr,

pōrtēndūnt tĭbĭmēt; cănĭs īd praēsēntĭăt, ūltrō

tēllūrēm fŏdĭēns. tămĕn haēc, tămĕn ōmnĭă rērūm1860

ādfŏrĕ vēl prīmō nīmbōs mōx sōlĕ dŏcēbūnt,

vēl cūm cūrrĭcŭlīs lūx ībīt coēptă sĕcūndīs,

tērtĭŭs aūt vērsō cūm vēnĕrĭt ōrtŭs Ŏlŷmpō.

Nōn spērnēndă tĭbī sūnt tālĭă, sēd mĕmŏr ūnī

ādde ălĭūd sēmpēr; sī tērtĭă dēnĭquĕ sīgnă1865

prōvĕnĭānt, fīrmō vēntūrūm pēctŏrĕ fārĕ.

ēt trānsāctōrūm sōlērs cōmpōnĕrĕ mēnsūm

sīgnă lăbōrābīs; sī cōnflūxērĕ rĕpērtă,

nēquāquām trĕpĭdārĕ pŭdōr pērsuādĕăt ūllūs.

āstrōrūm lāpsūs, āstrōrūm prōtĭnŭs ōrtūs1870

dīscŭtĕ, sī cāsūs sĭmĭlīs ēt stēllă pĕr aēthrām

prōdĭdĭt. ēxāctī iām sūmmă crĕpūscŭlă mēnsīs

ēt sūrgēntĭs ĭtēm prīmōrdĭă cōnscĭŭs ārtīs

fārĕ săcraē. mēnsūm cōnfīnĭă sūmmă dŭōrūm

caēcă lătēnt. lūcīs haēc sēmpēr sēmĕt ĭn ōctō1875

īnscĭă lūnārīs tēndūnt făcĭs: īpsĕ fĭdēlī

pērquīrēs stŭdĭo ēt sīquīd tĭbĭ fōrtĕ rĕpērtūm,

plūrĭbŭs īndĭcĭīs sōlērs fūlcīrĕ mĕmēntŏ.