0

Talia dicentem confestim factio frendens

Temptare aggreditur verbis cum fraude malignis:

'Certum est, veridicum te nunc venisse magistrum,

Nec quemquam metuens Domini vestigia servas.

5Dic ergo, an liceat nostrae dissolvere genti

Caesaris urgentis semper sub lege tributum?'

Ille sed inspiciens saevi penetralia cordis:

'Cur temptatis, ait, nunc me concludere verbis,

Fallaces? mentis prodit fallacia fructum.

10Inspicite in nummum sculptique nomismatis aera,

Caesaris expressum facile est ubi cernere vultum.

Solvite nunc illi propria sub lege tributum,

Atque Deo proprium legis servemus honorem.'

Post Sadducaei hinc inde latratibus urgent:

15'Moysea, qui legum posuit praecepta, iubere,

Si quis conubium properata morte relinquet,

Pignoribus mediis nondum de germine cretis,

Huius germano rursus sociabile vinclum

Deberi, generis pereat ne portio lapsi.

20Finibus in nostris septem germana fuerunt

Corpora; sed maior primus mox vincula nuptae

Sumpsit, praeceleri cecidit sub acumine mortis

Post alius frater thalamis sine fructibus isdem

Concidit et cuncti iacuere ex ordine fratres

25Unius et cunctos fletus gemuere maritae;

Post ipsam rapuit gelidae inclementia mortis.

Si venient igitur cuncti sub limina vitae,

Cuius conubiis mulier reddenda resurget?'

Ollis Christus ait: 'Errori obnoxia pravo

30Legibus et iussis Domini mens dura resistit.

Namque secunda dehinc laetae reparatio vitae

Non thalamos novit, non terrae gaudia vana,

Sed similes levibus genitoris iuxta ministris

Constituet regni virtus sublimis in aula.

35Nec Deus illorum dominum se ponere mavult,

Qui taetram proni meruerunt sumere mortem,

Sed potius vitae possunt qui prendere lucem.'

Ecce alii rogitant, quae sint firmissima legis.

Ille indefessus nulli responsa negabat:

40'Sublimem caeli Dominum devotio cordis

Diligat; est istaec virtus firmissima legis.

Consimile est isti: Magno teneantur amore

Ad ius fraternum iustae penetralia mentis;

His etenim geminis dependent omnia iussis.

45Sed vobis cuius suboles ventura videtur

Christus, quem cuncti spondent in saecla profetae?'

Respondent, illum Davidis germine nasci.

Prosequitur Christus: 'Cur illum dicere David

Divino flatu scriptum est Dominumque Deumque,

50Quod proprium patrem non aequum est dicere nato?'

Talia salvator; cuncti obstipuere silentes.

Ille sed accita credentum plebe profatur:

'Aspicite scribas sublimi sede superbos.

Hi quaecumque docent, iustum est comprendere cordis

55Obsequio, maculas ipsorum temnite vitae.

Abrupta imponunt umeris nam pondera vestris,

Ipsi quae digito saltem contingere nolunt.

Accubito primo cenae fastuque superbo

Atque salutantum vano tolluntur honore,

60Et nomen sublime volunt gestare magistri.

Sed vos noluerim praecelsi nominis arcem

Affectare, tamen vobis est una magistri

Imposita aeternum caeli de lege potestas

Vos eadem fratrum parili coniunxit amore.

65Unus item pater est, caeli qui in culmine regnat.

In vobis si quis sublimia colla levabit,

Decidet et barathri mergetur ad ultima caeno;

Ast humilis claram conscendet liber in aethram.

Deflendi semper scribae et lacrimabilis aevi

70Caeca Pharisaeae cunctis fallacia plebis.

Nam vobis itiner clausum quia iure negatur,

Non sinitis quemquam penetrare per ardua lucis

Et cunctos trahitis saevae ad consortia flammae.

Vos similes dicam tectis splendore sepulchris,

75Quis facies nitida est, internaque turpia bustis.

Sic vox velatur iustas sub imagine vitae

Atque aditis mentis celantur sordida corda.'

'O Solymi, Solymi, ferro qui saepe profetas

Ad vestram missos vitam sine fine necastis,

80Quam volvi vestram gentem populumque tueri,

Ales uti dulces solita est sub corpore pullos

Obice pinnarum circumcomplexa fovere!

Sed vobis semper caelestia munera sordent.

Deseritur iam nunc domus haec vastanda ruinis,

85Nec nostrum vobis fas ultra est cernere vultum.'

Egreditur templo, cuius praecelsa notantes

'Haec operum vobis miracula digna videntur

Moenia discipulos tali sermone docebat:

Obtutu stupido; veris sed discite dictis,

90Quod mox cuncta solo passim disiecta iacebunt.'

Haec ad Oliveti dicens pervenerat arcem.

Discipuli solum postquam videre, rogabant,

Ut sibi venturi tempus distingueret aevi,

Promissa ipsius quem poscant prendere finem,

95Eius et adventus terrae consumeret orbem.

Quaerentum verbis respondit talia Christus:

'Observate dolum, falso ne nomine capta

Credulitas laqueis errantum praecipitetur.

Discurrent cunctis bellorum incendia terris;

100Sed vos praevalide consistite robore cordis,

Ne mens accepto iaceat turbata tumultu,

Non etenim prima imponent mox proelia finem,

Gentibus et gentes et regibus obvia reges

Signa ferent, nec morbi tunc corrumpere tractum

105Aëris aut pestes prosternere corpora parcent.

Fixa etiam solido per inania pondere tellus

Per diversa loci motu quassante tremiscet.

Haec in primitiis temptamina parva manebunt.

Prodentur multi vestrum letoque dabuntur,

110Proque meo vobis incumbere nomine gentes

Tormentis poenisque feris odiisque necesse est.

Livor erit terris, erroribus omnia plena

Et falsi surgent populorum labe profetae.

Haec inter si quis protectum a vulnere pectus

115Ad finem servare queat, sublimia lucis

Aeternis vitae sertis redimitus adibit.

Regnorum caeli celebratio pervolitabit

In cunctas terrae metas; gens omnis habebit

Testem lucifluo sancti sermone salutis.

120Et tunc finis erit currentia saecula solvens.

Adueniet iam tum tristis defletio terris,

Quae Danihelis habet iussam verissima vocem;

Haec dignus tantum poterit cognoscere lector.

Iudaei longe fugient montesque capessent,

125Nec quisquam domibus repetat sustollere secum,

Quae fuga consociet vestemve aut mobile quicquam.

Deflendae iam sunt uteri cum pondere matres

Et miseros fetus dulci quae lacte rigabunt.

Poscite iam precibus, tristis ne frigore brumae

130Adueniat fuga vestra tamen, neu sabbata festa

Anceps praecipiti turbet trepidatio cursu;

Nam cunctis venient saevissima pondera terris.

Tale malum non saecla prius nec postera norunt.

Et ni sublimis genitor decerpere tempus

135Et numerum miserans vellet breviare dierum,

Nulla dehinc trepidae superarent corpora vitae.

Sed propter lectos veniet miseratio iustos.

Nomine fallentes Christi falsique profetae

Exsurgent terris et monstra potentia fingent,

140Quae forsan lectos capient miracula iustos.

En praedicta patent instantia saecula vobis.

Desertis si quis Christum peragrare loquetur

Occultisve procul penetralibus esse repostum,

Longe credulitas absit vanissima vobis.

145Sicut enim fulgur caelum transcurrit apertum

Et cerni facile est cunctis orientis ab oris

Usque sub occiduum caeli vergentis in orbem,

Sic rapido adventu clarebunt lumina Christi.

Abscondet furvis rutilos umbris radios sol,

150Amittet cursum lunaris gratia lucis

Ignicomaeque ruent stellae caelumque relinquent.

Omnis item virtus caeli commota superni

Signa dabit, proles hominis quis vertice caeli

Clareat; omnigenasque tribus defletio iugis

155Urgebit, veniet cum nubibus ignicoloris

Maiestate potens hominis per sidera natus.

Tum tuba terrifico stridens clangore vocatos

Iustos quadrifido mundi glomerabit ab axe.

Praeteriet neque enim praesens generatio saecli,

160Donec cuncta sequens claudat sibi debita finis.

Haec tellus caelumque super solventur in ignes,

Sed mea non umquam solventur ab ordine dicta.

Quis fuat ille dies nescire est omnibus aequum,

Ni soli rerum Domino, qui sidera torquet.

165Ut quondam terras undae involvere furentes

Et diversa sibi tractantes munia cunctos

Dilvvii rapuit subito violentia tractu,

Sic subitus flammas volvens descendet ab aethra

Aduentus noster; nec cunctos ille sub una

170Condicione promet. Nam tunc ubi iugera laeta

Infindent duo depresso sub vomere sulcis,

Unus correpto tolletur corpore arator,

Ignarusque alius vasto linquetur in agro.

Uno quin etiam recubantes stramine lecti

175Dispar iudicium diversa sorte subibunt.

Unus enim socium quaeret per strata relictus.

Idcirco famuli vigilent, quia nescius illis

Aduentus Domini subita discendet in hora.

Si sciret certum furis insistere tempus

180Quisque domus custos, vigilaret et obvia ferret

Arma procul, ruptas ne quis penetraret in aedes.

Sed vos intentis animis assistite semper,

Namque repentinus vobis subitusque recurret

Filius huc hominis iustis sua praemia servans.

185Ille fidelis erit servus, cui credere cuncta

Aedes et famulos volvit per longa profectus

Vir pater ipse domus: sapiens nimiumque beatus,

Quem veniens Dominus servantem iussa videbit.

Illum maiori famulum redimibit honore.

190Ast ille infelix, qui sordida luxuriatus

Tardantem contemnet herum, famulosque fatigans

Verberibus segnique indulgens ebrietati

Luxuriosorum convivia concelebrarit;

Adueniet dominus servumque incauta furentem

195Praecipitem dignis poenarum cladibus abdet.

Illum perpetuus fletus stridorque manebit.'

'Conferri possunt caelestia regna puellis

Bis quinis, pars est quarum sapientior una,

Altera praestupido pars est stolidissima corde.

200Occurrere illae votis sponsalibus omnes

Ornatu accinctae taedarum flammicomantum.

Sed sapiens pars illa, sibi quo lumina flammae

Susciperet, portare simul curabat olivum.

Stultarum vero non est prudentia talis.

205Cumque moraretur sponsus, tum membra sopore

Solvuntur cunctae per compita lata viarum

Iam noctis medio clamor crebrescere magnus

Exoritur, laetoque dehinc occurrere voto

Admonvit taedisque vias ornare coruscis.

210Surgere virginibus properatum, et lumina taedis

Instruere et flammas pingui componere olivo.

Tum stolidae rogitant olei sibi cedere partem,

Prudentes secum quod tunc gestare videbant.

Sed quoniam sapiens pavitat chorus, omnibus aeque

215Ne desint clarae nutrimina pinguia flammae,

Ex parvo aequalis si detur portio cunctis,

Tum pergunt stultae, ut liquidum mercentur olivum.

Dum pergunt, laetae transcurrunt omnia pompae

Et sponso tantum comitatur factio prudens.

220Adueniunt brutae sero post tempore segnes

Et sponsi pulsare fores et limina clausa

Nequiquam ingeminant precibusque ingrata frequentant,

Ut liceat miseris penetrare in limina laeta.

Illas non comitum sponsi cognoscere quisquam

225Non ipse sponsus volvit. Vigilate timentes,

Aduentus vobis quia non est certior hora.'

'Sicut enim, longas cui contigit ire profecto

In terras, credens servis tractanda talenta

Uni quinque dedit, duo cepit et alter habenda,

230Tertius unius curam tractare talenti

Suscepit, vires quoniam diversa merentur.

Sed maior quis est concredita portio nummi,

Certatim duplis auxerunt incrementis.

Ille sed, unius cui credita cura talenti,

235Telluri infodiens servat sine fructibus aera.

Iamque aderat praesens dominus: tum primus et alter

Se geminasse illi pariter concredita monstrant.

Illos laudat herus potioraque credere tantae

Promittit fidei. Sed tertius ille refodit

240Et domino reddit tali cum voce talentum:

Quod scirem domino memet servire severo,

Qui meteres segetes alieno semine cretas,

Extimui, argentumque tuum concredere terrae

Malvi, quod salvum semper tibi reddere possem.

245Tum dominus famulo respondens talibus infit:

Si nescire meos auderes dicere mores,

Nequitiae tantae veniam concedere possem.

Hoc etiam gnarum potius praestare decebat,

Ut fructum nobis tractata pecunia ferret.

250Quapropter segni tollatur portio nostri

Prudentique dehinc detur possessio maior,

Quem duplis cumulasse lucris mea quinque talenta

Inveni. Namque est certum potiora mereri,

Quis res uberior cumulatae sortis abundat.

255At cui parva subest segni substantia corde,

Id minimum penitus iuste tolletur ab illo,

Ut nequam servus tenebras dimersus ad imas

Perpetuos fletus poenae stridore frequentet.'

'En hominis natus veniet patrisque ministris

260Stipatus celsa iudex in sede sedebit.

Tum gentes cunctae diversis partibus orbis

Convenient iustosque omnes de labe malorum

Secernet dextraque libens in parte locabit,

At pravos laeva despectos parte relinquet;

265Ut pastor pecoris discernit pascua mixti,

Lanigeris dextri permittens mollia prati

At laevos hirtis dumos tondere capellis.

Sed rex ad dextros conversus talia dicet:

Huc veniant sancti, iamdudum debita sumant

270Dona patris, mundi quae sunt aequaeva nitentis

Et iustis primo promissa parantur ab ortu.

Namque fame fessum quondam me grata refecit

Haec plebes potuque sitim mihi saepe removit,

Hospitiumque domus patuit mihi saepe vocato

275Et nudus vestis blandissima tegmina sumpsi

Carceris et poenis horum solacia cepi.

Tum Domino tali respondent voce beati:

Non meminit nostrum quisquam te visere nudum

Nec famis oppressum dura dicione notavit,

280Carceris aut poenis meminit vidisse revinctum.

Respondens illis dicet tum talia iudex:

Fratribus ista meis humiles miserando labores

Qui fecit, certum est dulcem mihi ponere fructum.

At vos, iniusti, iustis succedite flammis

285Et poenis semper mentem torrete malignam

Quas pater horrendis barathri per stagna profundis

Daemonis horrendi sociis ipsique paravit.

Namque sitim passo quondam mihi pocula nulla

Nec famis in poena parvi miseramina panis,

290Aut peregrina mihi tecti vestisve parumper

Tegmina de magnis gracili pro parte dabantur,

Carceris aut saepto claustris morbisve iacenti

Umquam visendi solacia vestra fuerunt.

His damnata dehinc respondet factio verbis:

295Haut umquam nostrum meminit te visere quisquam

Aut sitis aut saevae famis aegrum agitare laborem,

Hospita vel fessis errare per oppida rebus,

Carceris aut mersum poenis morbove gravatum,

Ut tibi sollicito fieret miseratio iusta.

300His rerum dicet Dominus: Cum vestra superbo

Angustis rebus feritas sub corde tumebat

Calcavitque humiles minimos, me sprevit in illis.

Haec ubi dicta dabit, meritis sua praemia reddet.

Aeternum miseri poena fodientur iniqui,

305Aeternumque salus iustis concessa manebit.'

Talia dum loquitur, scissos lacerata capillos

Pro fratris morbo iustis soror anxia curis

Hortatur iuvenem rapido percurrere gressu,

Casibus ut tantis Christus servaret amicum.

310Nam fuerat mulier meritis accepta benignis,

Obsequio cuius fratremque domumque merentem

Amplexus pleno Christus retinebat amore.

Nuntius adveniens perfert, extrema iacere

Dilectum Christo iuvenem per tristia morbi

315Et leti et vitae confinia summa tenentem.

Lazarus hic habuit nomen, sed Christus amaris

Percussus verbis: 'Non est, si creditis, inquit,

Ad letum ducens istaec violentia morbi,

Sed Deus ut digno iustis celebretur honore

320Et suboles hominis sancta virtute nitescat.'

Tunc ad discipulos: 'Dormit iam Lazarus, inquit,

Sed carum iuvenem faciam consurgere rursus.'

Aiunt discipuli: 'Somno succedere plena

Et remeare salus poterit;' nec mente sequuntur,

325Quod mortem somni dixit sub nomine Christus.

Errorem quorum tali sermone removit:

'Lazarus in letum cecidit, sed gaudia menti

Hinc veniunt vestramque fidem mihi fortius armant,

Cernitis absentem longe quod cuncta videre.

330Sed properemus,' ait. Didymus tum talia fatur:

'Pergamus pariterque omnes procumbere leto

Cogamur, totiens quod gens Iudaea minatur.

Iamque aderat Christus, fuerat sed forte sepulto

Quarta dies, mersasque atris de morte tenebris

335Germanas luctus lacrimosaque tecta tenebant.

Convenere illuc solacia debita dantes

Iudaeae gentis proceres carique propinqui.

Sed Martha, audito Christum venisse, cucurrit

Obuia deservitque domum maestamque sororem,

340Et procul: 'O | utinam praesens virtus tua nobis

Afforet et morti fratrem rapuisset acerbae.

Nam quicquid poscis, certum est tibi posse venire.

Quam Dominus tali solatur voce gementem:

'Robustam mentem, mulier, virtute resume.

345Lazarus haec vitae recidiva in lumina surget.'

Et mulier: 'Certe surgent in munera vitae

Mortales cuncti, veniet cum terminus orbi.'

Christus item sancto depromit pectore vocem:

'En ego sum clarae vobis reparatio vitae.

350In me qui credit, mortem deponere sumptam

Et vitam poterit iugi componere saeclo.

At quicumque fidem vivo sub pectore sumet,

Horrida non umquam continget limina mortis;

Istaec si credis puro de pectore, Martha?'

355Illa dehinc: 'Haec una fides mea corda tenebit,

Sublimis veneranda Dei quod venerit in te

Caelestis suboles celso sub nomine Christi.'

Haec ait et Mariam cursu motura sororem

Interiora petit: sanctum venisse magistrum

360Et pariter luctu oppressam vocitare sororem

Admonvit tacito designans omnia nutu.

Prosilit illa foras audito nomine Christi;

Prosequiturque simul Solymorum turba gementem

Credentum, tumulo fletus inferre sorores.

365Illa salutiferum postquam conspexit Iesum,

Procidit ante pedes rumpitque hanc pectore vocem:

'Si mihi germanum potuisses visere vivum,

Lazarus haut poterat durae succumbere morti.'

Fletibus his Christus socians de corde dolorem

370Inquirit tumuli sedem, quo condita nuper

Membra forent animae volucris spoliata calore.

Haut mora demonstrant flenti maestoque sepulchrum

Rupe sub excisa; lapidis quod pondere clausum

Ut vidit Sanctus, multo mox vecte moveri

375Praecipit; at Marthae talis vox verberat auras:

'Quattuor en luces totidemque ex ordine noctes

Praetereunt, quo membra solo composta quiescunt.

Crediderim, corpus motu fugiente caloris

Fetorem miserum liquefactis reddere membris.'

380His dictis contra depromit talia Christus:

'Iam totiens dictum est, magnis consistere rebus

Credentum virtute fidem; sed gloria summi

Iam genitoris adest, fidei si robur habetis.'

Haec ubi dicta dedit saxumque immane revulsis

385Obicibus patuit, virtus mox conscia caelum

Suscipit et tali genitorem voce precatur:

'Eximias grates, genitor, tibi, sancte, fatemur:

Me placidus semper venerandis auribus audis,

Sed populus praesens me missum credere discat.'

390Haec ubi dicta dedit, tumuli mox limine in ipso

Restitit adverso complens cava saxa clamore:

'Lazare, sopitis redeuntem suscipe membris

En animam tuque ipse foras te prome sepulchro.'

Nec mora conexis manibus pedibusque repente

395Procedit tumulo, vultum cui linea texta

Et totum gracilis conectit fascia corpus.

Tum solvi iussit laetumque ad tecta remittit.

Iudaei postquam factum venerabile cernunt,

Qui tanti Mariam fuerant Marthamque secuti,

400Pars credens sequitur tantae virtutis honorem;

Ast alii repetunt urbem procerumque superbis

Cuncta Pharisaeis rerum miracula narrant.

Ergo ad concilium scribae, plebisque vocatur

Iam gravior numerus, qua natum principis alte

405Pulchra Caiphaeae collucent atria sedis.

Illic complacuit Christum prosternere leto,

Sed vitare dies paschae, ne plebe frequenti

Discordes populi raperent in bella furorem.

Ille Simonis erat tectis, quem lurida lepra

410Virtute ipsius diffugerat. Ecce iacenti

Accedit mulier propius, sanctumque alabastro,

Quo pretiosa inerant late fragrantis olivi.

Unguenta, ab summo perfundit vertice Christum.

Discipuli increpitant fantes, potuisse iuvari

415De pretio unguenti miserorum corpora egentum.

Has Dominus prohibet voces factumque probavit:

'Desinite obsequio iustam prohibere puellam.

Pauperibus semper dabitur succurrere tempus,

Sed me non semper tribuetur visere vobis.

420Funeris ista mei multum laudanda ministrat

Officio mundumque implebunt talia facta.'

Tunc e discipulis unus se subtrahit amens

Iudas et ad proceres tali cum voce cucurrit:

'Quod pretium sperare datur, si prodere vobis

425Quaesitumque diu possim monstrare magistrum?'

Illi continuo statuunt ter dena argenti

Pondera: | his Iudas sceleri se subdidit alto.

Iamque dies paschae primo processerat ortu:

Discipuli quaerunt, ubi cenam sumere paschae

430Vellet; at ille sibi quendam sine nomine quaeri,

Ultima qui domini caperet mandata, iubebat.

Vespere mox primo bis sex recubantibus una

Discipulis, tali divinat voce magister:

'En urget tempus, Christum cum prodere morti

435E vobis unus scelerato corde volutat.'

Continuo cuncti quaerunt, quis talibus ausis

Insano tantum cepisset corde venenum.

Ille dehinc: 'Epulis mecum nunc vescitur, inquit.

Sed suboles hominis quondam praescripta subibit

440Supplicia ad tempus. Miserabilis ille per aevum,

Qui iustum dedet; quanto felicior esset,

Si numquam terris tetigisset lumina vitae!'

Et Iudas graviter tum conscia pectora pressus,

'Numquid, ait, Iudam talis suspicio tangit?'

445Respondit Dominus: 'Te talia dicere cerno.'

Haec ubi dicta dedit, palmis sibi frangere panem.

Divisumque dehinc tradit sancteque precatus

Discipulos docuit, proprium sic edere corpus.

Hinc calicem sumit Dominus vinoque repletum

450Gratis sanctificat verbis potumque ministrat,

Edocuitque, suum se divisisse cruorem,

Atque ait: 'Hic sanguis populi delicta redemit;

Hoc potate meum. Nam veris credite dictis,

Post haec non umquam vitis gustabo liquorem,

455Donec regna patris melioris munere vitae

In nova me rursus concedent surgere vina.'

Exin cantato sanctis concentibus hymno

Montis Oliveti conscendunt culmina cuncti

Talia tum Christus depromit pectore verba:

460'Omnes praesenti noctis vos tempore longe

Disperget misere deserto principe terror.

Sic etenim scriptum est: Pastoris casibus omnes

In diversa fugam capient per rura bidentes.

Post ubi vita novos caeli mihi reddet honores,

465Praeveniam vestrosque choros genitalibus arvis

Grata Galilaeae volitans per rura docebo.'

Respondit Petrus: 'Cunctos, si credere fas est,

Quod tua labanter possint praecepta negare,

Sed mea non umquam mutabit pectora casus.'

470Ille dehinc: 'Nox haec, quae lucida sidera terris

Inducit lucemque promens nunc incubat undas,

Audiet, ut trinis pavidus mendacia verbis

Dices et Christum, fortissime Petre, negabis,

Et prius, alitibus resonent quam tecta domorum.'

475At Petrus: 'Duram mortem mihi sumere malim,

Vox oblita suum quam deneget ista magistrum.'

Has vires cordis perstant promittere cuncti.

Nominis Hebraei sunt Gessamaneia rura.

Illo progreditur lucis vitaeque repertor,

480Circa discipuli Iuda fugiente sequuntur.

Atque illic reliquos iussit residere ministros.

Ipse sed assumpto longe procedere Petro

Zebedeique simul natis per devia tendit.

Tunc angore gravi maestus sic voce profatur:

485'Tristia nunc volvens animus mihi pectora turbat

Morte tenus, sed nunc vos segnem excludite somnum,

Sollicitamque simul vigilando ducite noctem.'

Haec ait et paulum procedens corpore terram

Deprimit et tali proiectus voce precatur:

490'Si fas est, genitor, calicis me transeat huius

Incumbens valido nobis violentia tractu.

Sed tua iam veniat potius, quam nostra voluntas,

Quae tibi decreta est tantis sententia rebus.'

Tunc ad discipulos repedat, sed somnus anhelis

495Prostratos terrae membris dissolverat omnes.

Tunc ait ad Petrum: 'Non est mihi ponere virtus

Unam pervigilem tantis sub casibus horam?

Sed vigilate, precor, ne vos temptatio raptos

Horrida praecipitet saevae per lubrica mortis.

500Spiritus iste viget, sed corpus debile labat.'

Secessit rursus secreti montis in arcem

Orabatque patrem: 'Rerum mitissime rector,

Hunc quoniam calicem non est transire potestas,

Iam tua proveniat nostra de sorte voluntas.'

505Rursus discipulos somni sub pondere pressos

Invenit et rursus idem genitore precato

Alloquitur fesso nexos languore quietis:

'Iam dormire licet sociosque revisere vestros,

Nam venit ecce, meum qui dedat in omnia corpus,

510Quae maculata meis imponet factio membris.'

Cum dicto Iudas numero stipante catervae

Aduenit procerum iussu populique ferocis.

Pars strictis gladiis pars fidens pondere clavae

Signa sequebatur Iudae promissa furentis.

515Oscula nam pepigit sese contingere Christi,

Quo facile ignotum caperet miserabile vulgus.

Ille ubi dissimulans blanda cum voce salutat,

Attigit et labiis iusti venerabilis ora,

Continuo Christus: 'Totum complere licebit,

520Huc venisse tuo quaecumque est causa paratu.'

Iniecere manum turbae Christumque prehendunt.

Tunc e discipulis unus fulgente machaera

Occurrit vatis famulo sublatus in iram

Tempore et excussam rapuit vi vulneris aurem.

525Olli Christus ait: 'Gladium tu ponito, noster;

Nam quicumque ferox confidet vindice ferro,

Hunc iusti similis ferri vindicta manebit.

An ego non possem caelestia castra vocare

Et patris innumeras in proelia ducere turmas?

530Sed scriptura meis complenda est debita rebus.

Vos autem stricto qui me comprendere ferro

Fustibus et gladiis concurritis, en ego vobis

Occurram, templi media qui semper in arce

Vobiscum residens docui, nec talia quisquam

535In solum tantis circumlatrantibus ausus.

Discipuli passim Christo fugere relicto.

Iamque Caiphaea steterat salvator in aula,

Cum venere omnes scribae proceresque vocati.

At Petrus longe servans vestigia solus

540Occulte maestus sedit cum plebe ministra

Extremum opperiens tanto sub turbine finem.

Ecce sacerdotes falsos conquirere testes

Incumbunt fictasque volunt contexere causas,

Quis mortem insonti possent imponere Christo.

545Sed nullus tanto visus satis esse furori.

Ultima prosiliunt testes, qui dicere Iesum

Audissent, templum quod solus vertere posset

Et versum trinis iterum instaurare diebus.

Ipse sacerdotum princeps urgere tacentem

550Insistit frendens furiis ac talia fatur:

'Cur nihil ad tantas nunc respondere querellas

Convictus veris procerum sub testibus audes?

Adiurabo tamen summi per regna Tonantis,

Ut fateare palam, si fas te credere Christum.'

555Ille dehinc tali compellat voce superbum:

'Istaec sola tibi procedunt pectore verba

Vera tuo; veniet vobis visenda per auras

Maiestas prolis hominis, cum dextera sanctae

Virtuti assidet sub nubibus ignicoloris.'

560Talibus auditis scindit de pectore vestem

Exsultans furiis et caeco corde, sacerdos

Atque ait: 'Audistis pugnantis foeda profani

Verba Deo; polluta magis consurgat in iras

Religio et vestram cuncti iam pandite mentem.'

565Conclamant omnes mortique addicere certant.

Tum sanctam Christi faciem sputa improba complent

Et palmae, in malis colaphique in vertice crebri

Insultant verbisque omnes illudere certant:

'Christe, profetabis, cuius tibi palma sonarit!'

570At Petrum mulier tristem quod viderat intus,

'Tune etiam, iuvenis, fueras comes additus, inquit,

Isti, quem ludens procerum sententia damnat?'

Ille negat tectisque feris se promere temptat.

Ecce sed egressum primo sub limine cernens

575Altera consimili prodebat voce ministris.

Rursus ait iurans, illum se nosse negabat.

Tum percontatum multi accessere sequentes

Eque sono vocis sese cognoscere dicunt,

Cuncta Galilaeam streperent quod verba loquellam.

580Et Petros iurans devotis omnia verbis

Nescire affirmat, quisquis foret ille, negando.

Hanc vocem, plausum quatiens sub culmine tecti,

Ales prosequitur cantu, mentemque Simonis

Circumstant tristem verbis praesagia Christi;

585Egressusque dehinc ploratus habebat amaros.

Sidera iam luci concedunt et rapidus sol

Progreditur radiis terras trepidantibus implens.

Iamque e concilio Christum post terga revinctum

Praesidis ad gremium magno clamore trahebant.

590Interea celsum Dominus stans ante tribunal

Talia Pilati verbis excepit Iesus:

'Tu rex Iudaeae gentis, quod dicitur, astas?'

Respondit Christus: 'Uestris haec audio verbis.'

Exhinc terribilis iusti accusatio surgens

595Infremit et sanctum scelerata facundia pressat.

Respondere nihil trucibus dignatur Iesus.

Pilatus quaerit, quae tum sit causa tacendi.

Ille magis perstans miranda silentia servat.

Sollemni sed forte die concedere leges

600Unum damnati capitis de more iubebant;

Et fuit in vinclis famoso nomine latro,

Quem Christo infensus populus dimittere vitae

Ardebat: trucibus somno sed territa visis

Pilati coniux, iusti discedere poena,

605Mandatis precibusque virum suspensa rogabat.

Tum iudex iterum procerum disquirere mentem

Temptat, et instanti cuperent quem solvere poenae,

Plebis ad arbitrium mitti de lege requirit

Sed proceres populum fusa ambitione rogabant,

610Latronem legi peterent Christumque negarent.

At postquam procerum incendit sententia vulgum,

Latronisque petit potius sibi cedere vitam,

Consulvit praeses populum, quid vellet Iesum.

Plebs incensa malo saevos miscere tumultus,

615Et crucis ad poenas iterumque iterumque petebant,

Qui regis nomen cuperet, qui Caesaris hostem

Confessus sese proprio damnaverit ore.

Denique vi victus detestatusque cruentum

Officium increpitans se libera sanguinis huius

620Corda tenere sibi, coramque a crimine palmas

Abluit, ut genti tantum macula illa maneret.

Hoc magis inclamant: 'Nos, nos cruor iste sequatur,

Et genus in nostrum scelus hoc et culpa redundet.'

Pilatus donat plebi legique Barabban

625Et crucis ad poenam victus concedit Iesum.

Proditor at Iudas postquam se talia cernit

Accepto sceleris pretio signasse furentem,

Infelix veris damnans sua gesta querellis

Proiecit templo tunc detestans argentum.

630Exorsusque suas laqueo sibi sumere poenas

Informem rapuit ficus de vertice mortem.

Inde sacerdotes, pretium quod sanguinis esset,

Illicitum fantes aditis concedere templi,

Quod dare tum licitum, cum sanguis distraheretur,

635Credebant, agrum mercati nomine vero

Sanguinis, horrendo signant scelera impia facto.

Haec quondam cooperta canens vox vera profetae

Eventum rerum patefecit in ordine saecli:

Argenti triginta minas posuere profani

640Hoc pretium pretiosi corporis instituentes,

Quod mox ad figuli rursus transfertur agellum.

Traditus est trucibus iustus scelerisque ministris

Militibus: scelerata ludibria corpore praebet.

Purpureamque illi tunicam clamidemque rubentem

645Inducunt spinisque caput cinxere cruentis,

Inque vicem sceptri dextram comitatur harundo.

Tum genibus nixi regem dominumque salutant

Iudaeae gentis faciemque lavere salivis

Vertice et in sancto plagis lusere nefandis.

650Haec ubi transegit miles ludibria demens,

Indutum propriae ducebat tegmina vestis

Et crucis ad poenam sanctum iustumque trahebat.

Ecce sed egressi quendam cepere Simonem

Cyrena genitum lignumque afferre iubebant,

655Quo dominum lucis iussis suffigere saevis

Instans urgebat saecli immutabilis ordo.

At postquam ventum est, ubi ruris Golgatha nomen,

Permixtum felli vinum dant pocula Christo.

Ille sed in summo gustu tractata recusat;

660Ut satis antiquis fieret per talia dictis,

Nec tamen insultans hominum furor omnia poscit.

Iamque cruci fixum pendebat in arbore corpus,

Intactaeque dedit tunicae sub sorte per omnes

Militis unius servans possessio textum.

665Et scriptum causae titulum meritique locarunt,

Quod rex Iudaeae plebis gentisque fuisset.

Accidit, ut pariter poenae consortia ferrent

Latrones hinc inde duo; sed caeca furentis

Insultat plebis fixo vaesania Christo:

670'Hic est, qui templum poterat dissolvere solus,

Hic est, qui trino lucis reparare meatu.

Sed nunc discendat suboles veneranda Tonantis

Et crucis e poena corpusque animamque resolvat.

Haec vulgi proceres vaecordis dicta sequuntur;

675Atque Pharisaei scribaeque et factio demens

Illudunt motuque caput linguasque loquellis

Insanis quatiunt aeternae ad vincula poenae:

'Nonne alios quondam trucibus servare solebat

Morborum vinclis? sese cur solvere poenis

680Non valet? En regem nostrae quem credere gentis

Debuimus: solvat ligni de robore corpus!

Tunc sanctis digne poterimus credere signis.

Confidit genitore Deo: dimittere poena

Cur propriam non vult subolem veneranda potestas?

685Nec minus increpitant dextra laevaque gementes

Affixi crucibus scelerum pro sorte latrones.

Iam medium cursus lucis conscenderat orbem,

Cum subito ex oculis fugit furvisque tenebris

Induitur trepidumque diem sol nocte recondit.

690Ast ubi turbatus nonam transegerat horam

Consternata suo redierunt lumina mundo.

Et Christus magna genitorem voce vocabat

Hebraeae in morem linguae; sed nescia plebes

Heliam vocitare putat. Tum concitus unus

695Cogebat spongo turpi calamoque revincto

Impressum labiis acidum potare saporem.

Cetera turba furens tali cum voce cachinnat:

'Spectemus pariter, caelo ne forte remissus

Helias veniat, celsa qui sede quiescit,

700Liberet et mirero confixum stipite regem.'

Tum clamor Domini magno conamine missus

Aetheriis animam comitem commiscuit auris.

Scinduntur pariter sancti velamina templi

Carbasaque in geminas partes disrupta dehiscunt

705Et tremebunda omni concussa est pondere tellus,

Dissiliuntque suo ruptae de corpore cautes.

Tum veterum monumenta virum patuere repulsis

Obicibus iustaeque animae per membra reversae

Et visi passim populi per moenia late

710Erravere urbis: sic terrent omnia mundum,

Militibus primis quatiuntur corda pavore,

Dedita qui saevae servabant corpora poenae,

Et subolem dixere Dei Christumque fatentur.

E speculis matres miracula tanta tuentur

715Omnes, obsequium Christo quae ferre solebant.

Iam decedenti vesper succedere soli

Coeperat, et procerum solus cum iustior audet

Corpus ad extremum munus deposcere Christi.

Hic ab Arimathia nomen gestabat Ioseph,

720Qui quondam verbis aures praebebat Iesu.

Pilatum tunc iste rogat, sibi cedere membra,

Quis nuper tulerat vitam vis horrida poenae.

Concessit praeses et corpus fulgida lino

Texta tegunt saxique novo componitur antro.

725Limen concludunt immensa volumina petrae;

E speculis servant matres et cuncta tuentur.

Iamque dies rutilo complebat lumine terras,

Otia qui semper prisca de lege iubebat,

Nulla sed immitis procerum furor otia servat.

730Conveniunt onerantque simul sic iudicis aures:

'Erroris laqueos iustissima poena resolvit.

Nunc meminisse decet; quoniam planus ille solebat

Vulgari semper iactans promittere plebi,

E mortis sese tenebris ad lumina vitae

735Cum trino solis pariter remeare recursu.

Hoc petimus, custos miles nova funera servet,

Ne fera discipulis furandi audacia corpus

Consurgat turbetque recens insania plebem.'

Et Pilatus ad haec: 'Miles permittitur, inquit,

740Servare, ut vultis, corpus tellure sepultum.'

Conveniunt saxique ingentia pondera volvunt,

Et limen signis et saxum milite servant.

Sidera iam noctis venturo cedere soli

Incipiunt, tumuli matres tum visere saeptum

745Concurrunt, motus sed terram protinus omnem

Concutit et caelo lapsus discendit aperto

Nuntius et saxum tumuli de limine volvit.

Illius et facies splendet ceu fulguris ignis,

Et nivis ad speciem lucent velamina vestis.

750Militibus terror sensum discluserat omnem

Et iacuere simul ceu fusa cadavera leto.

Ille sed ad matres tali cum voce profatur:

'Uestra pavor nullus quatiens nunc corda fatiget;

Nam manifesta fides, sanctum vos quaerere corpus,

755Quod crucis in ligno scelerata insania fixit.

Surrexit Christus aeternaque lumina vitae

Corpore cum sancto devicta morte recepit.

Visere iam vobis licitum est, quod sede sepulchri

Nulla istic iaceant, fuerant quae condita membra.

760Dicite praeterea celeri properoque recursu

Discipulis, Christum remeasse in luminis oras,

Inque Galilaeam laetum praecedere terram.'

His dictis visisque animos perfuderat ardens

Laetitia attonitis stupor ancipitique pavore.

765Denique praecipiti celebrantes gaudia cursu

Talia discipulis referunt tumulumque relinquunt.

Ecce iteris medio clarus se ostendit Iesus

Et fidas matres blandus salvere iubebat.

Occurrunt illae et genibus plantisque prehensis

770Victorem leti pavidae venerantur Iesum.

Talibus ille dehinc praeceptis pectora firmat:

'Mentibus absistat fidei pavor omnis et ista

Fratribus en nostris propere mandata referte.

Nostri conspectus si cura est, ite volentes

775Inque Galilaeam propere transcurrite terram.'

Interea tumulo custodum exterrita corda;

Mittunt e numero partem, quae tanta referret

Iudaeis rerum miracula. Sed manus amens

Iam semel insano penitus devota furori

780Praemia militibus certatim magna rependit

Et famam argento redimit, quod limine rupto

Furtim sustulerit corpus defensa tenebris

Occulte rapiens audacia discipulorum.

Iamque Galilaeos conscenderat anxia montes

785Mandatis Christi concurrens turba suorum:

Cernitur ecce suis proles veneranda Tonantis

Illum procumbens sancte chorus omnis adorat;

Nec tamen in cunctis pariter fundata manebat

Pectoribus virtus, nam pars dubitabat eorum.

790Tunc sic discipulos clarus compellat Iesus:

'In caelo et terris genitor mihi cuncta subegit,

Me pater est vobis dignatus mittere lucem.

Gentibus haut aliter nunc vos ego mittere cunctis

Institui, vestrum est cunctas mihi iungere gentes.

795Pergite et ablutos homines purgantibus undis

Nomine sub sancto patris natique lavate,

Vivifici pariter currant spiramina flatus.

Ablutisque dehinc nostra insinuate docentes

Praecepta, ut vitam possint agitare perennem;

800Nec vobis umquam nostri praesentia deerit,

Donec consumens dissolvat saecula finis.

Has mea mens fidei vires sanctique timoris

Cepit et in tantum lucet mihi gratia Christi,

Versibus ut nostris divinae gloria legis

805Ornamenta libens caperet; terrestria linguae.

Haec mihi pax Christi tribuit, pax haec mihi saecli,

Quam fovet indulgens terrae regnator apertae

Constantinus, adest cui gratia digna merenti,

Qui solus regnum sacri sibi nominis horret

810Imponi pondus, quo iustis dignior actis

Aeternam capiat divina in saecula vitam

Per dominum lucis Christum, qui in saecula regnat.

Tālĭă dīcēntēm cōnfēstīm fāctĭŏ frēndēns

Tēmptāre āggrĕdĭtūr vērbīs cūm fraūdĕ mălīgnīs:

'Cērtum ēst, vērĭdĭcūm tē nūnc vēnīssĕ măgīstrūm,

Nēc quēmquām mĕtŭēns Dŏmĭnī vēstīgĭă sērvās.

Dīc ērgo, ān lĭcĕāt nōstraē dīssōlvĕrĕ gēntī5

Caēsărĭs ūrgēntīs sēmpēr sūb lēgĕ trĭbūtūm?'

Īllĕ sĕd īnspĭcĭēns saēvī pĕnĕtrālĭă cōrdīs:

'Cūr tēmptātĭs, ăīt, nūnc mē cōnclūdĕrĕ vērbīs,

Fāllācēs? mēntīs prōdīt fāllācĭă frūctūm.

Īnspĭcĭte īn nūmmūm scūlptīquĕ nŏmīsmătĭs aēră,10

Caēsărĭs ēxprēssūm făcĭle ēst ŭbĭ cērnĕrĕ vūltūm.

Sōlvĭtĕ nūnc īllī prŏprĭā sūb lēgĕ trĭbūtūm,

Ātquĕ Dĕō prŏprĭūm lēgīs sērvēmŭs hŏnōrēm.'

Pōst Sāddūcaēi hīnc īndē lātrātĭbŭs ūrgēnt:

'Moŷsĕă, quī lēgūm pŏsŭīt praēcēptă, iŭbērĕ,15

Sī quīs cōnŭbĭūm prŏpĕrātā mōrtĕ rĕlīnquēt,

Pīgnŏrĭbūs mĕdĭīs nōndūm dē gērmĭnĕ crētīs,

Hūiūs gērmānō rūrsūs sŏcĭābĭlĕ vīnclūm

Dēbērī, gĕnĕrīs pĕrĕāt nē pōrtĭŏ lāpsī.

Fīnĭbŭs īn nōstrīs sēptēm gērmānă fŭērūnt20

Cōrpŏră; sēd māiōr prīmūs mōx vīncŭlă nūptaē

Sūmpsīt, praēcĕlĕrī cĕcĭdīt sŭb ăcūmĭnĕ mōrtīs

Pōst ălĭūs frātēr thălămīs sĭnĕ frūctĭbŭs īsdēm

Cōncĭdĭt ēt cūnctī iăcŭēre ēx ōrdĭnĕ frātrēs

Ūnĭŭs ēt cūnctōs flētūs gĕmŭērĕ mărītaē;25

Pōst īpsām răpŭīt gĕlĭdae īnclēmēntĭă mōrtīs.

Sī vĕnĭēnt ĭgĭtūr cūnctī sūb līmĭnă vītaē,

Cūiūs cōnŭbĭīs mŭlĭēr rēddēndă rĕsūrgēt?'

Ōllīs Chrīstŭs ăīt: 'Ērrōri ōbnōxĭă prāvō

Lēgĭbŭs ēt iūssīs Dŏmĭnī mēns dūră rĕsīstīt.30

Nāmquĕ sĕcūndă dĕhīnc laētaē rĕpărātĭŏ vītaē

Nōn thălămōs nōvīt, nōn tērraē gaūdĭă vānă,

Sēd sĭmĭlēs lĕvĭbūs gĕnĭtōrīs iūxtă mĭnīstrīs

Cōnstĭtŭēt rēgnī vīrtūs sūblīmĭs ĭn aūlā.

Nēc Dĕŭs īllōrūm dŏmĭnūm sē pōnĕrĕ māvūlt,35

Quī taētrām prōnī mĕrŭērūnt sūmĕrĕ mōrtēm,

Sēd pŏtĭūs vītaē pōssūnt quī prēndĕrĕ lūcēm.'

Ēcce ălĭī rŏgĭtānt, quaē sīnt fīrmīssĭmă lēgīs.

Īlle īndēfēssūs nūllī rēspōnsă nĕgābāt:

'Sūblīmēm caēlī Dŏmĭnūm dēvōtĭŏ cōrdīs40

Dīlĭgăt; ēst īstaēc vīrtūs fīrmīssĭmă lēgīs.

Cōnsĭmĭle ēst īstī: Māgnō tĕnĕāntŭr ămōrĕ

Ād iūs frātērnūm iūstaē pĕnĕtrālĭă mēntīs;

Hīs ĕtĕnīm gĕmĭnīs dēpēndēnt ōmnĭă iūssīs.

Sēd vōbīs cūiūs sŭbŏlēs vēntūră vĭdētūr45

Chrīstūs, quēm cūnctī spōndēnt īn saēclă prŏfētaē?'

Rēspōndēnt, īllūm Dāvīdīs gērmĭnĕ nāscī.

Prōsĕquĭtūr Chrīstūs: 'Cūr īllūm dīcĕrĕ Dāvīd

Dīvīnō flātū scrīptum ēst Dŏmĭnūmquĕ Dĕūmquĕ,

Quōd prŏprĭūm pātrēm nōn aēquum ēst dīcĕrĕ nātō?'50

Tālĭă sālvātōr; cūncti ōbstĭpŭērĕ sĭlēntēs.

Īllĕ sĕd āccītā crēdēntūm plēbĕ prŏfātūr:

'Āspĭcĭtē scrībās sūblīmī sēdĕ sŭpērbōs.

Hī quaēcūmquĕ dŏcēnt, iūstum ēst cōmprēndĕrĕ cōrdīs

Ōbsĕquĭō, măcŭlās īpsōrūm tēmnĭtĕ vītaē.55

Ābrūpta īmpōnūnt ŭmĕrīs nām pōndĕră vēstrīs,

Īpsī quaē dĭgĭtō sāltēm cōntīngĕrĕ nōlūnt.

Āccŭbĭtō prīmō cēnaē fāstūquĕ sŭpērbō

Ātquĕ sălūtāntūm vānō tōllūntŭr hŏnōrĕ,

Ēt nōmēn sūblīmĕ vŏlūnt gēstārĕ măgīstrī.60

Sēd vōs nōlŭĕrīm praēcēlsī nōmĭnĭs ārcēm

Āffēctārĕ, tămēn vōbīs ēst ūnă măgīstrī

Īmpŏsĭta aētērnūm caēlī dē lēgĕ pŏtēstās

Vōs ĕădēm frātrūm părĭlī cōniūnxĭt ămōrĕ.

Ūnŭs ĭtēm pătĕr ēst, caēlī qui īn cūlmĭnĕ rēgnāt.65

Īn vōbīs sī quīs sūblīmĭă cōllă lĕvābīt,

Dēcĭdĕt ēt bărăthrī mērgētŭr ăd ūltĭmă caēnō;

Āst hŭmĭlīs clārām cōnscēndēt lībĕr ĭn aēthrām.

Dēflēndī sēmpēr scrībae ēt lăcrĭmābĭlĭs aēvī

Caēcă Phărīsaēaē cūnctīs fāllācĭă plēbīs.70

Nām vōbīs ĭtĭnēr claūsūm quĭă iūrĕ nĕgātūr,

Nōn sĭnĭtīs quēmquām pĕnĕtrārĕ pĕr ārdŭă lūcīs

Ēt cūnctōs trăhĭtīs saēvae ād cōnsōrtĭă flāmmaē.

Vōs sĭmĭlēs dīcām tēctīs splēndōrĕ sĕpūlchrīs,

Quīs făcĭēs nĭtĭda ēst, īntērnăquĕ tūrpĭă būstīs.75

Sīc vōx vēlātūr iūstās sŭb ĭmāgĭnĕ vītaē

Ātque ădĭtīs mēntīs cēlāntūr sōrdĭdă cōrdă.'

'Ō Sŏlўmī, Sŏlўmī, fērrō quī saēpĕ prŏfētās

Ād vēstrām mīssōs vītām sĭnĕ fīnĕ nĕcāstīs,

Quām vŏlŭī vēstrām gēntēm pŏpŭlūmquĕ tŭērī,80

Ālĕs ŭtī dūlcēs sŏlĭta ēst sūb cōrpŏrĕ pūllōs

Ōbĭcĕ pīnnārūm cīrcūmcōmplēxă fŏvērĕ!

Sēd vōbīs sēmpēr caēlēstĭă mūnĕră sōrdēnt.

Dēsĕrĭtūr iām nūnc dŏmŭs haēc vāstāndă rŭīnīs,

Nēc nōstrūm vōbīs fās ūltra ēst cērnĕrĕ vūltūm.'85

Ēgrĕdĭtūr tēmplō, cūiūs praēcēlsă nŏtāntēs

'Haēc ŏpĕrūm vōbīs mīrācŭlă dīgnă vĭdēntūr

Moēnĭă dīscĭpŭlōs tālī sērmōnĕ dŏcēbāt:

Ōbtūtū stŭpĭdō; vērīs sēd dīscĭtĕ dīctīs,

Quōd mōx cūnctă sŏlō pāssīm dīsiēctă iăcēbūnt.'90

Haēc ăd Ŏlīvētī dīcēns pērvēnĕrăt ārcēm.

Dīscĭpŭlī sōlūm pōstquām vīdērĕ, rŏgābānt,

Ūt sĭbĭ vēntŭrĭ tēmpūs dīstīngūĕrĕt aēvī,

Prōmīssa īpsīūs quēm pōscānt prēndĕrĕ fīnēm,

Ēiŭs ĕt ādvēntūs tērraē cōnsūmĕrĕt ōrbēm.95

Quaērēntūm vērbīs rēspōndīt tālĭă Chrīstūs:

'Ōbsērvātĕ dŏlūm, fālsō nē nōmĭnĕ cāptă

Crēdŭlĭtās lăquĕīs ērrāntūm praēcĭpĭtētūr.

Dīscūrrēnt cūnctīs bēllōrum īncēndĭă tērrīs;

Sēd vōs praēvălĭdē cōnsīstĭtĕ rōbŏrĕ cōrdīs,100

Nē mēns āccēptō iăcĕāt tūrbātă tŭmūltū,

Nōn ĕtĕnīm prīma īmpōnēnt mōx proēlĭă fīnēm,

Gēntĭbŭs ēt gēntēs ēt rēgĭbŭs ōbvĭă rēgēs

Sīgnă fĕrēnt, nēc mōrbī tūnc cōrrūmpĕrĕ trāctūm

Āĕrĭs aūt pēstēs prōstērnĕrĕ cōrpŏră pārcēnt.105

Fīxa ĕtĭām sŏlĭdō pĕr ĭnānĭă pōndĕrĕ tēllūs

Pēr dīvērsă lŏcī mōtū quāssāntĕ trĕmīscēt.

Haēc īn prīmĭtĭīs tēmptāmĭnă pārvă mănēbūnt.

Prōdēntūr mūltī vēstrūm lētōquĕ dăbūntūr,

Prōquĕ mĕō vōbīs īncūmbĕrĕ nōmĭnĕ gēntēs110

Tōrmēntīs poēnīsquĕ fĕrīs ŏdĭīsquĕ nĕcēsse ēst.

Līvŏr ĕrīt tērrīs, ērrōrĭbŭs ōmnĭă plēnă

Ēt fālsī sūrgēnt pŏpŭlōrūm lābĕ prŏfētaē.

Haēc īntēr sī quīs prōtēctum ā vūlnĕrĕ pēctūs

Ād fīnēm sērvārĕ quĕāt, sūblīmĭă lūcīs115

Aētērnīs vītaē sērtīs rĕdĭmītŭs ădībīt.

Rēgnōrūm caēlī cĕlĕbrātĭŏ pērvŏlĭtābīt

Īn cūnctās tērraē mētās; gēns ōmnĭs hăbēbīt

Tēstēm lūcĭflŭō sānctī sērmōnĕ sălūtīs.

Ēt tūnc fīnĭs ĕrīt cūrrēntĭă saēcŭlă sōlvēns.120

Ādvĕnĭēt iām tūm trīstīs dēflētĭŏ tērrīs,

Quaē Dănĭhēlĭs hăbēt iūssām vērīssĭmă vōcēm;

Haēc dīgnūs tāntūm pŏtĕrīt cōgnōscĕrĕ lēctōr.

Iūdaēī lōngē fŭgĭēnt mōntēsquĕ căpēssēnt,

Nēc quīsquām dŏmĭbūs rĕpĕtāt sūstōllĕrĕ sēcūm,125

Quaē fŭgă cōnsŏcĭēt vēstēmve aūt mōbĭlĕ quīcquām.

Dēflēndaē iām sūnt ŭtĕrī cūm pōndĕrĕ mātrēs

Ēt mĭsĕrōs fētūs dūlcī quaē lāctĕ rĭgābūnt.

Pōscĭtĕ iām prĕcĭbūs, trīstīs nē frīgŏrĕ brūmaē

Ādvĕnĭāt fŭgă vēstră tămēn, neū sābbătă fēstă130

Āncēps praēcĭpĭtī tūrbēt trĕpĭdātĭŏ cūrsū;

Nām cūnctīs vĕnĭēnt saēvīssĭmă pōndĕră tērrīs.

Tālĕ mălūm nōn saēclă prĭūs nēc pōstĕră nōrūnt.

Ēt nī sūblīmīs gĕnĭtōr dēcērpĕrĕ tēmpūs

Ēt nŭmĕrūm mĭsĕrāns vēllēt brĕvĭārĕ dĭērūm,135

Nūllă dĕhīnc trĕpĭdaē sŭpĕrārēnt cōrpŏră vītaē.

Sēd prōptēr lēctōs vĕnĭēt mĭsĕrātĭŏ iūstōs.

Nōmĭnĕ fāllēntēs Chrīstī fālsīquĕ prŏfētaē

Ēxsūrgēnt tērrīs ēt mōnstră pŏtēntĭă fīngēnt,

Quaē fōrsān lēctōs căpĭēnt mīrācŭlă iūstōs.140

Ēn praēdīctă pătēnt īnstāntĭă saēcŭlă vōbīs.

Dēsērtīs sī quīs Chrīstūm pĕrăgrārĕ lŏquētūr

Ōccūltīsvĕ prŏcūl pĕnĕtrālĭbŭs ēssĕ rĕpōstūm,

Lōngē crēdŭlĭtās ābsīt vānīssĭmă vōbīs.

Sīcŭt ĕnīm fūlgūr caēlūm trānscūrrĭt ăpērtūm145

Ēt cērnī făcĭle ēst cūnctīs ŏrĭēntĭs ăb ōrīs

Ūsquĕ sŭb ōccĭdŭūm caēlī vērgēntĭs ĭn ōrbēm,

Sīc răpĭdo ādvēntū clārēbūnt lūmĭnă Chrīstī.

Ābscōndēt fūrvīs rŭtĭlōs ūmbrīs rădĭōs sōl,

Āmīttēt cūrsūm lūnārīs grātĭă lūcīs150

Īgnĭcŏmaēquĕ rŭēnt stēllaē caēlūmquĕ rĕlīnquēnt.

Ōmnĭs ĭtēm vīrtūs caēlī cōmmōtă sŭpērnī

Sīgnă dăbīt, prōlēs hŏmĭnīs quīs vērtĭcĕ caēlī

Clārĕăt; ōmnĭgĕnāsquĕ trĭbūs dēflētĭŏ iūgīs

Ūrgēbīt, vĕnĭēt cūm nūbĭbŭs īgnĭcŏlōrīs155

Māiēstātĕ pŏtēns hŏmĭnīs pēr sīdĕră nātūs.

Tūm tŭbă tērrĭfĭcō strīdēns clāngōrĕ vŏcātōs

Iūstōs quādrĭfĭdō mūndī glŏmĕrābĭt ăb āxĕ.

Praētĕrĭēt nĕque ĕnīm praēsēns gĕnĕrātĭŏ saēclī,

Dōnēc cūnctă sĕquēns claūdāt sĭbĭ dēbĭtă fīnīs.160

Haēc tēllūs caēlūmquĕ sŭpēr sōlvēntŭr ĭn īgnēs,

Sēd mĕă nōn ūmquām sōlvēntŭr ăb ōrdĭnĕ dīctă.

Quīs fŭăt īllĕ dĭēs nēscīre ēst ōmnĭbŭs aēquūm,

Nī sōlī rērūm Dŏmĭnō, quī sīdĕră tōrquēt.

Ūt quōndām tērrās ūndae īnvōlvērĕ fŭrēntēs165

Ēt dīvērsă sĭbī trāctāntēs mūnĭă cūnctōs

Dīlŭvĭī răpŭīt sŭbĭtō vĭŏlēntĭă trāctū,

Sīc sŭbĭtūs flāmmās vōlvēns dēscēndĕt ăb aēthrā

Ādvēntūs nōstēr; nēc cūnctōs īllĕ sŭb ūnā

Cōndĭcĭōnĕ prŏmēt. Nām tūnc ŭbĭ iūgĕră laētă170

Īnfīndēnt dŭŏ dēprēssō sūb vōmĕrĕ sūlcīs,

Ūnūs cōrrēptō tōllētūr cōrpŏre ărātōr,

Īgnārūsque ălĭūs vāstō līnquētŭr ĭn āgrō.

Ūnō quīn ĕtĭām rĕcŭbāntēs strāmĭnĕ lēctī

Dīspār iūdĭcĭūm dīvērsā sōrtĕ sŭbībūnt.175

Ūnŭs ĕnīm sŏcĭūm quaērēt pēr strātă rĕlīctūs.

Īdcīrcō fămŭlī vĭgĭlēnt, quĭă nēscĭŭs īllīs

Ādvēntūs Dŏmĭnī sŭbĭtā dīscēndĕt ĭn hōrā.

Sī scīrēt cērtūm fūrīs īnsīstĕrĕ tēmpūs

Quīsquĕ dŏmūs cūstōs, vĭgĭlārĕt ĕt ōbvĭă fērrēt180

Ārmă prŏcūl, rūptās nē quīs pĕnĕtrārĕt ĭn aēdēs.

Sēd vōs īntēntīs ănĭmīs āssīstĭtĕ sēmpēr,

Nāmquĕ rĕpēntīnūs vōbīs sŭbĭtūsquĕ rĕcūrrēt

Fīlĭŭs hūc hŏmĭnīs iūstīs sŭă praēmĭă sērvāns.

Īllĕ fĭdēlĭs ĕrīt sērvūs, cuī crēdĕrĕ cūnctă185

Aēdēs ēt fămŭlōs vŏlŭīt pēr lōngă prŏfēctūs

Vīr pătĕr īpsĕ dŏmūs: săpĭēns nĭmĭūmquĕ bĕātūs,

Quēm vĕnĭēns Dŏmĭnūs sērvāntēm iūssă vĭdēbīt.

Īllūm māiōrī fămŭlūm rĕdĭmībĭt hŏnōrĕ.

Āst īlle īnfēlīx, quī sōrdĭdă lūxŭrĭātūs190

Tārdāntēm cōntēmnĕt hĕrūm, fămŭlōsquĕ fătīgāns

Vērbĕrĭbūs sēgnīque īndūlgēns ēbrĭĕtātī

Lūxŭrĭōsōrūm cōnvīvĭă cōncĕlĕbrārīt;

Ādvĕnĭēt dŏmĭnūs sērvūmque īncaūtă fŭrēntēm

Praēcĭpĭtēm dīgnīs poēnārūm clādĭbŭs ābdēt.195

Īllūm pērpĕtŭūs flētūs strīdōrquĕ mănēbīt.'

'Cōnfērrī pōssūnt caēlēstĭă rēgnă pŭēllīs

Bīs quīnīs, pārs ēst quārūm săpĭēntĭŏr ūnă,

Āltĕră praēstŭpĭdō pārs ēst stŏlĭdīssĭmă cōrdĕ.

Ōccūrrēre īllaē vōtīs spōnsālĭbŭs ōmnēs200

Ōrnātu āccīnctaē taēdārūm flāmmĭcŏmāntūm.

Sēd săpĭēns pārs īllă, sĭbī quō lūmĭnă flāmmaē

Sūscĭpĕrēt, pōrtārĕ sĭmūl cūrābăt ŏlīvūm.

Stūltārūm vērō nōn ēst prūdēntĭă tālīs.

Cūmquĕ mŏrārētūr spōnsūs, tūm mēmbră sŏpōrĕ205

Sōlvūntūr cūnctaē pēr cōmpĭtă lātă vĭārūm

Iām nōctīs mĕdĭō clāmōr crēbrēscĕrĕ māgnūs

Ēxŏrĭtūr, laētōquĕ dĕhīnc ōccūrrĕrĕ vōtō

Ādmŏnŭīt taēdīsquĕ vĭās ōrnārĕ cŏrūscīs.

Sūrgĕrĕ vīrgĭnĭbūs prŏpĕrātum, ēt lūmĭnă taēdīs210

Īnstrŭĕre ēt flāmmās pīnguī cōmpōnĕre ŏlīvō.

Tūm stŏlĭdaē rŏgĭtānt ŏlĕī sĭbĭ cēdĕrĕ pārtēm,

Prūdēntēs sēcūm quōd tūnc gēstārĕ vĭdēbānt.

Sēd quŏnĭām săpĭēns păvĭtāt chŏrŭs, ōmnĭbŭs aēquĕ

Nē dēsīnt clāraē nūtrīmĭnă pīnguĭă flāmmaē,215

Ēx pārvo aēquālīs sī dētūr pōrtĭŏ cūnctīs,

Tūm pērgūnt stūltae, ūt lĭquĭdūm mērcēntŭr ŏlīvūm.

Dūm pērgūnt, laētaē trānscūrrūnt ōmnĭă pōmpaē

Ēt spōnsō tāntūm cŏmĭtātūr fāctĭŏ prūdēns.

Ādvĕnĭūnt brūtaē sērō pōst tēmpŏrĕ sēgnēs220

Ēt spōnsī pūlsārĕ fŏrēs ēt līmĭnă claūsă

Nēquīquam īngĕmĭnānt prĕcĭbūsque īngrātă frĕquēntānt,

Ūt lĭcĕāt mĭsĕrīs pĕnĕtrāre īn līmĭnă laētă.

Īllās nōn cŏmĭtūm spōnsī cōgnōscĕrĕ quīsquām

Nōn īpsē spōnsūs vŏlŭīt. Vĭgĭlātĕ tĭmēntēs,225

Ādvēntūs vōbīs quĭă nōn ēst cērtĭŏr hōră.'

'Sīcŭt ĕnīm, lōngās cuī cōntĭgĭt īrĕ prŏfēctō

Īn tērrās, crēdēns sērvīs trāctāndă tălēntă

Ūnī quīnquĕ dĕdīt, dŭŏ cēpĭt ĕt āltĕr hăbēndă,

Tērtĭŭs ūnīūs cūrām trāctārĕ tălēntī230

Sūscēpīt, vīrēs quŏnĭām dīvērsă mĕrēntūr.

Sēd māiōr quīs ēst cōncrēdĭtă pōrtĭŏ nūmmī,

Cērtātīm dūplīs aūxērūnt īncrēmēntīs.

Īllĕ sĕd, ūnīūs cuī crēdĭtă cūră tălēntī,

Tēllūri īnfŏdĭēns sērvāt sĭnĕ frūctĭbŭs aēră.235

Iāmque ădĕrāt praēsēns dŏmĭnūs: tūm prīmŭs ĕt āltēr

Sē gĕmĭnāsse īllī părĭtēr cōncrēdĭtă mōnstrānt.

Īllōs laūdăt hĕrūs pŏtĭōrăquĕ crēdĕrĕ tāntaē

Prōmīttīt fĭdĕī. Sēd tērtĭŭs īllĕ rĕfōdīt

Ēt dŏmĭnō rēddīt tālī cūm vōcĕ tălēntūm:240

Quōd scīrēm dŏmĭnō mēmēt sērvīrĕ sĕvērō,

Quī mĕtĕrēs sĕgĕtēs ălĭēnō sēmĭnĕ crētās,

Ēxtĭmŭi, ārgēntūmquĕ tŭūm cōncrēdĕrĕ tērraē

Mālŭĭ, quōd sālvūm sēmpēr tĭbĭ rēddĕrĕ pōssēm.

Tūm dŏmĭnūs fămŭlō rēspōndēns tālĭbŭs īnfīt:245

Sī nēscīrĕ mĕōs aūdērēs dīcĕrĕ mōrēs,

Nēquĭtĭaē tāntaē vĕnĭām cōncēdĕrĕ pōssēm.

Hōc ĕtĭām gnārūm pŏtĭūs praēstārĕ dĕcēbāt,

Ūt frūctūm nōbīs trāctātă pĕcūnĭă fērrēt.

Quāprōptēr sēgnī tōllātūr pōrtĭŏ nōstrī250

Prūdēntīquĕ dĕhīnc dētūr pōssēssĭŏ māiōr,

Quēm dūplīs cŭmŭlāssĕ lŭcrīs mĕă quīnquĕ tălēntă

Īnvēnī. Nāmque ēst cērtūm pŏtĭōră mĕrērī,

Quīs rēs ūbĕrĭōr cŭmŭlātaē sōrtĭs ăbūndāt.

Āt cuī pārvă sŭbēst sēgnī sūbstāntĭă cōrdĕ,255

Īd mĭnĭmūm pĕnĭtūs iūstē tōllētŭr ăb īllō,

Ūt nēquām sērvūs tĕnĕbrās dīmērsŭs ăd īmās

Pērpĕtŭōs flētūs poēnaē strīdōrĕ frĕquēntēt.'

'Ēn hŏmĭnīs nātūs vĕnĭēt pātrīsquĕ mĭnīstrīs

Stīpātūs cēlsā iūdēx īn sēdĕ sĕdēbīt.260

Tūm gēntēs cūnctaē dīvērsīs pārtĭbŭs ōrbīs

Cōnvĕnĭēnt iūstōsque ōmnēs dē lābĕ mălōrūm

Sēcērnēt dēxtrāquĕ lĭbēns īn pārtĕ lŏcābīt,

Āt prāvōs laēvā dēspēctōs pārtĕ rĕlīnquēt;

Ūt pāstōr pĕcŏrīs dīscērnīt pāscŭă mīxtī,265

Lānĭgĕrīs dēxtrī pērmīttēns mōllĭă prātī

Āt laēvōs hīrtīs dūmōs tōndērĕ căpēllīs.

Sēd rēx ād dēxtrōs cōnvērsūs tālĭă dīcēt:

Hūc vĕnĭānt sānctī, iāmdūdūm dēbĭtă sūmānt

Dōnă pătrīs, mūndī quaē sūnt aēquaēvă nĭtēntīs270

Ēt iūstīs prīmō prōmīssă părāntŭr ăb ōrtū.

Nāmquĕ fămē fēssūm quōndām mē grātă rĕfēcīt

Haēc plēbēs pōtūquĕ sĭtīm mĭhĭ saēpĕ rĕmōvīt,

Hōspĭtĭūmquĕ dŏmūs pătŭīt mĭhĭ saēpĕ vŏcātō

Ēt nūdūs vēstīs blāndīssĭmă tēgmĭnă sūmpsī275

Cārcĕrĭs ēt poēnīs hōrūm sōlācĭă cēpī.

Tūm Dŏmĭnō tālī rēspōndēnt vōcĕ bĕātī:

Nōn mĕmĭnīt nōstrūm quīsquām tē vīsĕrĕ nūdūm

Nēc fămĭs ōpprēssūm dūrā dĭcĭōnĕ nŏtāvīt,

Cārcĕrĭs aūt poēnīs mĕmĭnīt vīdīssĕ rĕvīnctūm.280

Rēspōndēns īllīs dīcēt tūm tālĭă iūdēx:

Frātrĭbŭs īstă mĕīs hŭmĭlēs mĭsĕrāndŏ lăbōrēs

Quī fēcīt, cērtum ēst dūlcēm mĭhĭ pōnĕrĕ frūctūm.

Āt vōs, īniūstī, iūstīs sūccēdĭtĕ flāmmīs

Ēt poēnīs sēmpēr mēntēm tōrrētĕ mălīgnām285

Quās pătĕr hōrrēndīs bărăthrī pēr stāgnă prŏfūndīs

Daēmŏnĭs hōrrēndī sŏcĭīs īpsīquĕ părāvīt.

Nāmquĕ sĭtīm pāssō quōndām mĭhĭ pōcŭlă nūllă

Nēc fămĭs īn poēnā pārvī mĭsĕrāmĭnă pānīs,

Aūt pĕrĕgrīnă mĭhī tēctī vēstīsvĕ părūmpēr290

Tēgmĭnă dē māgnīs grăcĭlī prō pārtĕ dăbāntūr,

Cārcĕrĭs aūt saēptō claūstrīs mōrbīsvĕ iăcēntī

Ūmquām vīsēndī sōlācĭă vēstră fŭērūnt.

Hīs dāmnātă dĕhīnc rēspōndēt fāctĭŏ vērbīs:

Haūt ūmquām nōstrūm mĕmĭnīt tē vīsĕrĕ quīsquām295

Aūt sĭtĭs aūt saēvaē fămĭs aēgrum ăgĭtārĕ lăbōrēm,

Hōspĭtă vēl fēssīs ērrārĕ pĕr ōppĭdă rēbūs,

Cārcĕrĭs aūt mērsūm poēnīs mōrbōvĕ grăvātūm,

Ūt tĭbĭ sōllĭcĭtō fĭĕrēt mĭsĕrātĭŏ iūstă.

Hīs rērūm dīcēt Dŏmĭnūs: Cūm vēstră sŭpērbō300

Āngūstīs rēbūs fĕrĭtās sūb cōrdĕ tŭmēbāt

Cālcāvītque hŭmĭlēs mĭnĭmōs, mē sprēvĭt ĭn īllīs.

Haēc ŭbĭ dīctă dăbīt, mĕrĭtīs sŭă praēmĭă rēddēt.

Aētērnūm mĭsĕrī poēnā fŏdĭēntŭr ĭnīquī,

Aētērnūmquĕ sălūs iūstīs cōncēssă mănēbīt.'305

Tālĭă dūm lŏquĭtūr, scīssōs lăcĕrātă căpīllōs

Prō frātrīs mōrbō iūstīs sŏrŏr ānxĭă cūrīs

Hōrtātūr iŭvĕnēm răpĭdō pērcūrrĕrĕ grēssū,

Cāsĭbŭs ūt tāntīs Chrīstūs sērvārĕt ămīcūm.

Nām fŭĕrāt mŭlĭēr mĕrĭtīs āccēptă bĕnīgnīs,310

Ōbsĕquĭō cūiūs frātrēmquĕ dŏmūmquĕ mĕrēntēm

Āmplēxūs plēnō Chrīstūs rĕtĭnēbăt ămōrĕ.

Nūntĭŭs ādvĕnĭēns pērfērt, ēxtrēmă iăcērĕ

Dīlēctūm Chrīstō iŭvĕnēm pēr trīstĭă mōrbī

Ēt lēti ēt vītaē cōnfīnĭă sūmmă tĕnēntēm.315

Lāzărŭs hīc hăbŭīt nōmēn, sēd Chrīstŭs ămārīs

Pērcūssūs vērbīs: 'Nōn ēst, sī crēdĭtĭs, īnquīt,

Ād lētūm dūcēns īstaēc vĭŏlēntĭă mōrbī,

Sēd Dĕŭs ūt dīgnō iūstīs cĕlĕbrētŭr hŏnōrĕ

Ēt sŭbŏlēs hŏmĭnīs sānctā vīrtūtĕ nĭtēscāt.'320

Tūnc ād dīscĭpŭlōs: 'Dōrmīt iām Lāzărŭs, īnquīt,

Sēd cārūm iŭvĕnēm făcĭām cōnsūrgĕrĕ rūrsūs.'

Āiūnt dīscĭpŭlī: 'Sōmnō sūccēdĕrĕ plēnă

Ēt rĕmĕārĕ sălūs pŏtĕrīt;' nēc mēntĕ sĕquūntūr,

Quōd mōrtēm sōmnī dīxīt sūb nōmĭnĕ Chrīstūs.325

Ērrōrēm quōrūm tālī sērmōnĕ rĕmōvīt:

'Lāzărŭs īn lētūm cĕcĭdīt, sēd gaūdĭă mēntī

Hīnc vĕnĭūnt vēstrāmquĕ fĭdēm mĭhĭ fōrtĭŭs ārmānt,

Cērnĭtĭs ābsēntēm lōngē quōd cūnctă vĭdērĕ.

Sēd prŏpĕrēmŭs,' ăīt. Dĭdўmūs tūm tālĭă fātūr:330

'Pērgāmūs părĭtērque ōmnēs prōcūmbĕrĕ lētō

Cōgāmūr, tŏtĭēns quōd gēns Iūdaēă mĭnātūr.

Iāmque ădĕrāt Chrīstūs, fŭĕrāt sēd fōrtĕ sĕpūltō

Quārtă dĭēs, mērsāsque ātrīs dē mōrtĕ tĕnēbrīs

Gērmānās lūctūs lăcrĭmōsăquĕ tēctă tĕnēbānt.335

Cōnvēnēre īllūc sōlācĭă dēbĭtă dāntēs

Iūdaēaē gēntīs prŏcĕrēs cārīquĕ prŏpīnquī.

Sēd Mārtha, aūdītō Chrīstūm vēnīssĕ, cŭcūrrīt

Ōbvĭă dēsĕrŭītquĕ dŏmūm maēstāmquĕ sŏrōrēm,

Ēt prŏcŭl: 'Ō | ŭtĭnām praēsēns vīrtūs tŭă nōbīs340

Āffŏrĕt ēt mōrtī frātrēm răpŭīssĕt ăcērbaē.

Nām quīcquīd pōscīs, cērtum ēst tĭbĭ pōssĕ vĕnīrĕ.

Quām Dŏmĭnūs tālī sōlātūr vōcĕ gĕmēntēm:

'Rōbūstām mēntēm, mŭlĭēr, vīrtūtĕ rĕsūmĕ.

Lāzărŭs haēc vītaē rĕcĭdīva īn lūmĭnă sūrgēt.'345

Ēt mŭlĭēr: 'Cērtē sūrgēnt īn mūnĕră vītaē

Mōrtālēs cūnctī, vĕnĭēt cūm tērmĭnŭs ōrbī.'

Chrīstŭs ĭtēm sānctō dēprōmīt pēctŏrĕ vōcēm:

'Ēn ĕgŏ sūm clāraē vōbīs rĕpărātĭŏ vītaē.

Īn mē quī crēdīt, mōrtēm dēpōnĕrĕ sūmptām350

Ēt vītām pŏtĕrīt iūgī cōmpōnĕrĕ saēclō.

Āt quīcūmquĕ fĭdēm vīvō sūb pēctŏrĕ sūmēt,

Hōrrĭdă nōn ūmquām cōntīngēt līmĭnă mōrtīs;

Īstaēc sī crēdīs pūrō dē pēctŏrĕ, Mārthă?'

Īllă dĕhīnc: 'Haēc ūnă fĭdēs mĕă cōrdă tĕnēbīt,355

Sūblīmīs vĕnĕrāndă Dĕī quōd vēnĕrĭt īn tē

Caēlēstīs sŭbŏlēs cēlsō sūb nōmĭnĕ Chrīstī.'

Haēc ăĭt ēt Mărĭām cūrsū mōtūră sŏrōrēm

Īntĕrĭōră pĕtīt: sānctūm vēnīssĕ măgīstrūm

Ēt părĭtēr lūctu ōpprēssām vŏcĭtārĕ sŏrōrēm360

Ādmŏnŭīt tăcĭtō dēsīgnāns ōmnĭă nūtū.

Prōsĭlĭt īllă fŏrās aūdītō nōmĭnĕ Chrīstī;

Prōsĕquĭtūrquĕ sĭmūl Sŏlўmōrūm tūrbă gĕmēntēm

Crēdēntūm, tŭmŭlō flētūs īnfērrĕ sŏrōrēs.

Īllă sălūtĭfĕrūm pōstquām cōnspēxĭt Ĭēsūm,365

Prōcĭdĭt āntĕ pĕdēs rūmpītque hānc pēctŏrĕ vōcēm:

'Sī mĭhĭ gērmānūm pŏtŭīssēs vīsĕrĕ vīvūm,

Lāzărŭs haūt pŏtĕrāt dūraē sūccūmbĕrĕ mōrtī.'

Flētĭbŭs hīs Chrīstūs sŏcĭāns dē cōrdĕ dŏlōrēm

Īnquīrīt tŭmŭlī sēdēm, quō cōndĭtă nūpēr370

Mēmbră fŏrēnt ănĭmaē vŏlŭcrīs spŏlĭātă călōrĕ.

Haūt mŏră dēmōnstrānt flēntī maēstōquĕ sĕpūlchrūm

Rūpĕ sŭb ēxcīsā; lăpĭdīs quōd pōndĕrĕ claūsūm

Ūt vīdīt Sānctūs, mūltō mōx vēctĕ mŏvērī

Praēcĭpĭt; āt Mārthaē tālīs vōx vērbĕrăt aūrās:375

'Quāttŭŏr ēn lūcēs tŏtĭdēmque ēx ōrdĭnĕ nōctēs

Praētĕrĕūnt, quō mēmbră sŏlō cōmpōstă quĭēscūnt.

Crēdĭdĕrīm, cōrpūs mōtū fŭgĭēntĕ călōrīs

Fētōrēm mĭsĕrūm lĭquĕfāctīs rēddĕrĕ mēmbrīs.'

Hīs dīctīs cōntrā dēprōmīt tālĭă Chrīstūs:380

'Iām tŏtĭēns dīctum ēst, māgnīs cōnsīstĕrĕ rēbūs

Crēdēntūm vīrtūtĕ fĭdēm; sēd glōrĭă sūmmī

Iām gĕnĭtōrĭs ădēst, fĭdĕī sī rōbŭr hăbētīs.'

Haēc ŭbĭ dīctă dĕdīt sāxūmque īmmānĕ rĕvūlsīs

Ōbĭcĭbūs pătŭīt, vīrtūs mōx cōnscĭă caēlūm385

Sūscĭpĭt ēt tālī gĕnĭtōrēm vōcĕ prĕcātūr:

'Ēxĭmĭās grātēs, gĕnĭtōr, tĭbĭ, sānctĕ, fătēmūr:

Mē plăcĭdūs sēmpēr vĕnĕrāndīs aūrĭbŭs aūdīs,

Sēd pŏpŭlūs praēsēns mē mīssūm crēdĕrĕ dīscāt.'

Haēc ŭbĭ dīctă dĕdīt, tŭmŭlī mōx līmĭne ĭn īpsō390

Rēstĭtĭt ādvērsō cōmplēns căvă sāxă clămōrĕ:

'Lāzărĕ, sōpītīs rĕdĕūntēm sūscĭpĕ mēmbrīs

Ēn ănĭmām tūque īpsĕ fŏrās tē prōmĕ sĕpūlchrō.'

Nēc mŏră cōnēxīs mănĭbūs pĕdĭbūsquĕ rĕpēntĕ

Prōcēdīt tŭmŭlō, vūltūm cuī līnĕă tēxtă395

Ēt tōtūm grăcĭlīs cōnēctīt fāscĭă cōrpūs.

Tūm sōlvī iūssīt laētūmque ād tēctă rĕmīttīt.

Iūdaēī pōstquām fāctūm vĕnĕrābĭlĕ cērnūnt,

Quī tāntī Mărĭām fŭĕrānt Mārthāmquĕ sĕcūtī,

Pārs crēdēns sĕquĭtūr tāntaē vīrtūtĭs hŏnōrēm;400

Āst ălĭī rĕpĕtūnt ūrbēm prŏcĕrūmquĕ sŭpērbīs

Cūnctă Phărīsaēīs rērūm mīrācŭlă nārrānt.

Ērgo ād cōncĭlĭūm scrībaē, plēbīsquĕ vŏcātūr

Iām grăvĭōr nŭmĕrūs, quā nātūm prīncĭpĭs āltē

Pūlchră Căīphaēaē cōllūcēnt ātrĭă sēdīs.405

Īllīc cōmplăcŭīt Chrīstūm prōstērnĕrĕ lētō,

Sēd vītārĕ dĭēs pāschaē, nē plēbĕ frĕquēntī

Dīscōrdēs pŏpŭlī răpĕrēnt īn bēllă fŭrōrēm.

Īllĕ Sĭmōnĭs ĕrāt tēctīs, quēm lūrĭdă lēpră

Vīrtūte īpsīūs dīffūgĕrăt. Ēccĕ iăcēntī410

Āccēdīt mŭlĭēr prŏpĭūs, sānctūmque ălăbāstrō,

Quō prĕtĭōsa ĭnĕrānt lātē frāgrāntĭs ŏlīvī.

Ūnguēnta, āb sūmmō pērfūndīt vērtĭcĕ Chrīstūm.

Dīscĭpŭli īncrĕpĭtānt fāntēs, pŏtŭīssĕ iŭvārī

Dē prĕtĭo ūnguēntī mĭsĕrōrūm cōrpŏra ĕgēntūm.415

Hās Dŏmĭnūs prŏhĭbēt vōcēs fāctūmquĕ prŏbāvīt:

'Dēsĭnĭte ōbsĕquĭō iūstām prŏhĭbērĕ pŭēllām.

Paūpĕrĭbūs sēmpēr dăbĭtūr sūccūrrĕrĕ tēmpūs,

Sēd mē nōn sēmpēr trĭbŭētūr vīsĕrĕ vōbīs.

Fūnĕrĭs īstă mĕī mūltūm laūdāndă mĭnīstrāt420

Ōffĭcĭō mūndūmque īmplēbūnt tālĭă fāctă.'

Tūnc ē dīscĭpŭlīs ūnūs sē sūbtrăhĭt āmēns

Iūdăs ĕt ād prŏcĕrēs tālī cūm vōcĕ cŭcūrrīt:

'Quōd prĕtĭūm spērārĕ dătūr, sī prōdĕrĕ vōbīs

Quaēsītūmquĕ dĭū pōssīm mōnstrārĕ măgīstrūm?'425

Īllī cōntĭnŭō stătŭūnt tēr dēna ārgēntī

Pōndĕră: | hīs Iūdās scĕlĕrī sē sūbdĭdĭt āltō.

Iāmquĕ dĭēs pāschaē prīmō prōcēssĕrăt ōrtū:

Dīscĭpŭlī quaērūnt, ŭbĭ cēnām sūmĕrĕ pāschaē

Vēllĕt; ăt īllĕ sĭbī quēndām sĭnĕ nōmĭnĕ quaērī,430

Ūltĭmă quī dŏmĭnī căpĕrēt māndātă, iŭbēbāt.

Vēspĕrĕ mōx prīmō bīs sēx rĕcŭbāntĭbŭs ūnā

Dīscĭpŭlīs, tālī dīvīnāt vōcĕ măgīstēr:

'Ēn ūrgēt tēmpūs, Chrīstūm cūm prōdĕrĕ mōrtī

Ē vōbīs ūnūs scĕlĕrātō cōrdĕ vŏlūtāt.'435

Cōntĭnŭō cūnctī quaērūnt, quīs tālĭbŭs aūsīs

Īnsānō tāntūm cēpīssēt cōrdĕ vĕnēnūm.

Īllĕ dĕhīnc: 'Ĕpŭlīs mēcūm nūnc vēscĭtŭr, īnquīt.

Sēd sŭbŏlēs hŏmĭnīs quōndām praēscrīptă sŭbībīt

Sūpplĭcĭa ād tēmpūs. Mĭsĕrābĭlĭs īllĕ pĕr aēvūm,440

Quī iūstūm dēdēt; quāntō fēlīcĭŏr ēssēt,

Sī nūmquām tērrīs tĕtĭgīssēt lūmĭnă vītaē!'

Ēt Iūdās grăvĭtēr tūm cōnscĭă pēctŏră prēssūs,

'Nūmquĭd, ăīt, Iūdām tālīs sūspīcĭŏ tāngīt?'

Rēspōndīt Dŏmĭnūs: 'Tē tālĭă dīcĕrĕ cērnō.'445

Haēc ŭbĭ dīctă dĕdīt, pālmīs sĭbĭ frāngĕrĕ pānēm.

Dīvīsūmquĕ dĕhīnc trādīt sānctēquĕ prĕcātūs

Dīscĭpŭlōs dŏcŭīt, prŏprĭūm sīc ēdĕrĕ cōrpūs.

Hīnc călĭcēm sūmīt Dŏmĭnūs vīnōquĕ rĕplētūm

Grātīs sānctĭfĭcāt vērbīs pōtūmquĕ mĭnīstrāt,450

Ēdŏcŭītquĕ, sŭūm sē dīvīsīssĕ crŭōrēm,

Ātque ăĭt: 'Hīc sānguīs pŏpŭlī dēlīctă rĕdēmīt;

Hōc pōtātĕ mĕūm. Nām vērīs crēdĭtĕ dīctīs,

Pōst haēc nōn ūmquām vītīs gūstābŏ lĭquōrēm,

Dōnēc rēgnă pătrīs mĕlĭōrīs mūnĕrĕ vītaē455

Īn nŏvă mē rūrsūs cōncēdēnt sūrgĕrĕ vīnă.'

Ēxīn cāntātō sānctīs cōncēntĭbŭs hŷmnō

Mōntĭs Ŏlīvētī cōnscēndūnt cūlmĭnă cūnctī

Tālĭă tūm Chrīstūs dēprōmīt pēctŏrĕ vērbă:

'Ōmnēs praēsēntī nōctīs vōs tēmpŏrĕ lōngē460

Dīspērgēt mĭsĕrē dēsērtō prīncĭpĕ tērrōr.

Sīc ĕtĕnīm scrīptum ēst: Pāstōrīs cāsĭbŭs ōmnēs

Īn dīvērsă fŭgām căpĭēnt pēr rūră bĭdēntēs.

Pōst ŭbĭ vītă nŏvōs caēlī mĭhĭ rēddĕt hŏnōrēs,

Praēvĕnĭām vēstrōsquĕ chŏrōs gĕnĭtālĭbŭs ārvīs465

Grātă Gălīlaēaē vŏlĭtāns pēr rūră dŏcēbō.'

Rēspōndīt Pētrūs: 'Cūnctōs, sī crēdĕrĕ fās ēst,

Quōd tŭă lābāntēr pōssīnt praēcēptă nĕgārĕ,

Sēd mĕă nōn ūmquām mūtābīt pēctŏră cāsūs.'

Īllĕ dĕhīnc: 'Nōx haēc, quaē lūcĭdă sīdĕră tērrīs470

Īndūcīt lūcēmquĕ prŏmēns nūnc īncŭbăt ūndās,

Aūdĭĕt, ūt trīnīs păvĭdūs mēndācĭă vērbīs

Dīcēs ēt Chrīstūm, fōrtīssĭmĕ Pētrĕ, nĕgābīs,

Ēt prĭŭs, ālĭtĭbūs rĕsŏnēnt quām tēctă dŏmōrūm.'

Āt Pētrūs: 'Dūrām mōrtēm mĭhĭ sūmĕrĕ mālīm,475

Vōx ōblītă sŭūm quām dēnĕgĕt īstă măgīstrūm.'

Hās vīrēs cōrdīs pērstānt prōmīttĕrĕ cūnctī.

Nōmĭnĭs Hēbraēī sūnt Gēssămănēĭă rūră.

Īllō prōgrĕdĭtūr lūcīs vītaēquĕ rĕpērtōr,

Cīrcā dīscĭpŭlī Iūdā fŭgĭēntĕ sĕquūntūr.480

Ātque īllīc rĕlĭquōs iūssīt rĕsĭdērĕ mĭnīstrōs.

Īpsĕ sĕd āssūmptō lōngē prōcēdĕrĕ Pētrō

Zēbĕdĕīquĕ sĭmūl nātīs pēr dēvĭă tēndīt.

Tūnc āngōrĕ grăvī maēstūs sīc vōcĕ prŏfātūr:

'Trīstĭă nūnc vōlvēns ănĭmūs mĭhĭ pēctŏră tūrbāt485

Mōrtĕ tĕnūs, sēd nūnc vōs sēgnem ēxclūdĭtĕ sōmnūm,

Sōllĭcĭtāmquĕ sĭmūl vĭgĭlāndō dūcĭtĕ nōctēm.'

Haēc ăĭt ēt paūlūm prōcēdēns cōrpŏrĕ tērrām

Dēprĭmĭt ēt tālī prōiēctūs vōcĕ prĕcātūr:

'Sī fās ēst, gĕnĭtōr, călĭcīs mē trānsĕăt hūiūs490

Īncūmbēns vălĭdō nōbīs vĭŏlēntĭă trāctū.

Sēd tŭă iām vĕnĭāt pŏtĭūs, quām nōstră vŏlūntās,

Quaē tĭbĭ dēcrēta ēst tāntīs sēntēntĭă rēbūs.'

Tūnc ād dīscĭpŭlōs rĕpĕdāt, sēd sōmnŭs ănhēlīs

Prōstrātōs tērraē mēmbrīs dīssōlvĕrăt ōmnēs.495

Tūnc ăĭt ād Pētrūm: 'Nōn ēst mĭhĭ pōnĕrĕ vīrtūs

Ūnām pērvĭgĭlēm tāntīs sūb cāsĭbŭs hōrām?

Sēd vĭgĭlātĕ, prĕcōr, nē vōs tēmptātĭŏ rāptōs

Hōrrĭdă praēcĭpĭtēt saēvaē pēr lūbrĭcă mōrtīs.

Spīrĭtŭs īstĕ vĭgēt, sēd cōrpūs dēbĭlĕ lābāt.'500

Sēcēssīt rūrsūs sēcrētī mōntĭs ĭn ārcēm

Ōrābātquĕ pătrēm: 'Rērūm mītīssĭmĕ rēctōr,

Hūnc quŏnĭām călĭcēm nōn ēst trānsīrĕ pŏtēstās,

Iām tŭă prōvĕnĭāt nōstrā dē sōrtĕ vŏlūntās.'

Rūrsūs dīscĭpŭlōs sōmnī sūb pōndĕrĕ prēssōs505

Īnvēnīt ēt rūrsŭs ĭdēm gĕnĭtōrĕ prĕcātō

Āllŏquĭtūr fēssō nēxōs lānguōrĕ quĭētīs:

'Iām dōrmīrĕ lĭcēt sŏcĭōsquĕ rĕvīsĕrĕ vēstrōs,

Nām vĕnĭt ēccĕ, mĕūm quī dēdăt ĭn ōmnĭă cōrpūs,

Quaē măcŭlātă mĕīs īmpōnēt fāctĭŏ mēmbrīs.'510

Cūm dīctō Iūdās nŭmĕrō stīpāntĕ cătērvaē

Ādvēnīt prŏcĕrūm iūssū pŏpŭlīquĕ fĕrōcīs.

Pārs strīctīs glădĭīs pārs fīdēns pōndĕrĕ clāvaē

Sīgnă sĕquēbātūr Iūdaē prōmīssă fŭrēntīs.

Ōscŭlă nām pĕpĭgīt sēsē cōntīngĕrĕ Chrīstī,515

Quō făcĭle īgnōtūm căpĕrēt mĭsĕrābĭlĕ vūlgūs.

Īlle ŭbĭ dīssĭmŭlāns blāndā cūm vōcĕ sălūtāt,

Āttĭgĭt ēt lăbĭīs iūstī vĕnĕrābĭlĭs ōră,

Cōntĭnŭō Chrīstūs: 'Tōtūm cōmplērĕ lĭcēbīt,

Hūc vēnīssĕ tŭō quaēcūmque ēst caūsă părātū.'520

Īniēcērĕ mănūm tūrbaē Chrīstūmquĕ prĕhēndūnt.

Tūnc ē dīscĭpŭlīs ūnūs fūlgēntĕ măchaērā

Ōccūrrīt vātīs fămŭlō sūblātŭs ĭn īrām

Tēmpŏre ĕt ēxcūssām răpŭīt vī vūlnĕrĭs aūrēm.

Ōllī Chrīstŭs ăīt: 'Glădĭūm tū pōnĭtŏ, nōstēr;525

Nām quīcūmquĕ fĕrōx cōnfīdēt vīndĭcĕ fērrō,

Hūnc iūstī sĭmĭlīs fērrī vīndīctă mănēbīt.

Ān ĕgŏ nōn pōssēm caēlēstĭă cāstră vŏcārĕ

Ēt pătrĭs īnnŭmĕrās īn proēlĭă dūcĕrĕ tūrmās?

Sēd scrīptūră mĕīs cōmplēnda ēst dēbĭtă rēbūs.530

Vōs aūtēm strīctō quī mē cōmprēndĕrĕ fērrō

Fūstĭbŭs ēt glădĭīs cōncūrrĭtĭs, ēn ĕgŏ vōbīs

Ōccūrrām, tēmplī mĕdĭā quī sēmpĕr ĭn ārcĕ

Vōbīscūm rĕsĭdēns dŏcŭī, nēc tālĭă quīsquām

Īn sōlūm tāntīs cīrcūmlātrāntĭbŭs aūsūs.535

Dīscĭpŭlī pāssīm Chrīstō fūgērĕ rĕlīctō.

Iāmquĕ Căīphaēā stĕtĕrāt sālvātŏr ĭn aūlā,

Cūm vēnēre ōmnēs scrībaē prŏcĕrēsquĕ vŏcātī.

Āt Pētrūs lōngē sērvāns vēstīgĭă sōlūs

Ōccūltē maēstūs sēdīt cūm plēbĕ mĭnīstrā540

Ēxtrēmum ōppĕrĭēns tāntō sūb tūrbĭnĕ fīnēm.

Ēccĕ săcērdōtēs fālsōs cōnquīrĕrĕ tēstēs

Īncūmbūnt fīctāsquĕ vŏlūnt cōntēxĕrĕ caūsās,

Quīs mōrtem īnsōntī pōssēnt īmpōnĕrĕ Chrīstō.

Sēd nūllūs tāntō vīsūs sătĭs ēssĕ fŭrōrī.545

Ūltĭmă prōsĭlĭūnt tēstēs, quī dīcĕrĕ Iēsūm

Aūdīssēnt, tēmplūm quōd sōlūs vērtĕrĕ pōssēt

Ēt vērsūm trīnīs ĭtĕrum īnstaūrārĕ dĭēbūs.

Īpsĕ săcērdōtūm prīncēps ūrgērĕ tăcēntēm

Īnsīstīt frēndēns fŭrĭīs āc tālĭă fātūr:550

'Cūr nĭhĭl ād tāntās nūnc rēspōndērĕ quĕrēllās

Cōnvīctūs vērīs prŏcĕrūm sūb tēstĭbŭs aūdēs?

Ādiūrābŏ tămēn sūmmī pēr rēgnă Tŏnāntīs,

Ūt fătĕārĕ pălām, sī fās tē crēdĕrĕ Chrīstūm.'

Īllĕ dĕhīnc tālī cōmpēllāt vōcĕ sŭpērbūm:555

'Īstaēc sōlă tĭbī prōcēdūnt pēctŏrĕ vērbă

Vēră tŭō; vĕnĭēt vōbīs vīsēndă pĕr aūrās

Māiēstās prōlīs hŏmĭnīs, cūm dēxtĕră sānctaē

Vīrtūti āssīdēt sūb nūbĭbŭs īgnĭcŏlōrīs.'

Tālĭbŭs aūdītīs scīndīt dē pēctŏrĕ vēstēm560

Ēxsūltāns fŭrĭīs ēt caēcō cōrdĕ, săcērdōs

Ātque ăĭt: 'Aūdīstīs pūgnāntīs foēdă prŏfānī

Vērbă Dĕō; pōllūtă măgīs cōnsūrgăt ĭn īrās

Rēlĭgĭo ēt vēstrām cūnctī iām pāndĭtĕ mēntēm.'

Cōnclāmānt ōmnēs mōrtīque āddīcĕrĕ cērtānt.565

Tūm sānctām Chrīstī făcĭēm spūta īmprŏbă cōmplēnt

Ēt pālmae, īn mālīs cŏlăphīque īn vērtĭcĕ crēbrī

Īnsūltānt vērbīsque ōmnēs īllūdĕrĕ cērtānt:

'Chrīstĕ, prŏfētābīs, cūiūs tĭbĭ pālmă sŏnārīt!'

Āt Pētrūm mŭlĭēr trīstēm quōd vīdĕrăt īntūs,570

'Tūne ĕtĭām, iŭvĕnīs, fŭĕrās cŏmĕs āddĭtŭs, īnquīt,

Īstī, quēm lūdēns prŏcĕrūm sēntēntĭă dāmnāt?'

Īllĕ nĕgāt tēctīsquĕ fĕrīs sē prōmĕrĕ tēmptāt.

Ēccĕ sĕd ēgrēssūm prīmō sūb līmĭnĕ cērnēns

Āltĕră cōnsĭmĭlī prōdēbāt vōcĕ mĭnīstrīs.575

Rūrsŭs ăīt iūrāns, īllūm sē nōssĕ nĕgābāt.

Tūm pērcōntātūm mūlti āccēssērĕ sĕquēntēs

Ēquĕ sŏnō vōcīs sēsē cōgnōscĕrĕ dīcūnt,

Cūnctă Gălīlaēām strĕpĕrēnt quōd vērbă lŏquēllām.

Ēt Pētrōs iūrāns dēvōtīs ōmnĭă vērbīs580

Nēscīre āffīrmāt, quīsquīs fŏrĕt īllĕ, nĕgāndō.

Hānc vōcēm, plaūsūm quătĭēns sūb cūlmĭnĕ tēctī,

Ālēs prōsĕquĭtūr cāntū, mēntēmquĕ Sĭmōnīs

Cīrcūmstānt trīstēm vērbīs praēsāgĭă Chrīstī;

Ēgrēssūsquĕ dĕhīnc plōrātŭs hăbēbăt ămārōs.585

Sīdĕră iām lūcī cōncēdūnt ēt răpĭdūs sōl

Prōgrĕdĭtūr rădĭīs tērrās trĕpĭdāntĭbŭs īmplēns.

Iāmque ē cōncĭlĭō Chrīstūm pōst tērgă rĕvīnctūm

Praēsĭdĭs ād grĕmĭūm māgnō clāmōrĕ trăhēbānt.

Īntĕrĕā cēlsūm Dŏmĭnūs stāns āntĕ trĭbūnāl590

Tālĭă Pīlātī vērbīs ēxcēpĭt Ĭēsūs:

'Tū rēx Iūdaēaē gēntīs, quōd dīcĭtŭr, āstās?'

Rēspōndīt Chrīstūs: 'Vēstrīs haēc aūdĭŏ vērbīs.'

Ēxhīnc tērrĭbĭlīs iūsti āccūsātĭŏ sūrgēns

Īnfrĕmĭt ēt sānctūm scĕlĕrātă făcūndĭă prēssāt.595

Rēspōndērĕ nĭhīl trŭcĭbūs dīgnātŭr Ĭēsūs.

Pīlātūs quaērīt, quaē tūm sīt caūsă tăcēndī.

Īllĕ măgīs pērstāns mīrāndă sĭlēntĭă sērvāt.

Sōllēmnī sēd fōrtĕ dĭē cōncēdĕrĕ lēgēs

Ūnūm dāmnātī căpĭtīs dē mōrĕ iŭbēbānt;600

Ēt fŭĭt īn vīnclīs fāmōsō nōmĭnĕ lātrŏ,

Quēm Chrīsto īnfēnsūs pŏpŭlūs dīmīttĕrĕ vītaē

Ārdēbāt: trŭcĭbūs sōmnō sēd tērrĭtă vīsīs

Pīlātī cōniūx, iūstī dīscēdĕrĕ poēnā,

Māndātīs prĕcĭbūsquĕ vĭrūm sūspēnsă rŏgābāt.605

Tūm iūdēx ĭtĕrūm prŏcĕrūm dīsquīrĕrĕ mēntēm

Tēmptăt, ĕt īnstāntī cŭpĕrēnt quēm sōlvĕrĕ poēnaē,

Plēbĭs ăd ārbĭtrĭūm mīttī dē lēgĕ rĕquīrīt

Sēd prŏcĕrēs pŏpŭlūm fūsa āmbĭtĭōnĕ rŏgābānt,

Lātrōnēm lēgī pĕtĕrēnt Chrīstūmquĕ nĕgārēnt.610

Āt pōstquām prŏcĕrum īncēndīt sēntēntĭă vūlgūm,

Lātrōnīsquĕ pĕtīt pŏtĭūs sĭbĭ cēdĕrĕ vītām,

Cōnsŭlŭīt praēsēs pŏpŭlūm, quīd vēllĕt Ĭēsūm.

Plēbs īncēnsă mălō saēvōs mīscērĕ tŭmūltūs,

Ēt crŭcĭs ād poēnās ĭtĕrūmque ĭtĕrūmquĕ pĕtēbānt,615

Quī rēgīs nōmēn cŭpĕrēt, quī Caēsărĭs hōstēm

Cōnfēssūs sēsē prŏprĭō dāmnāvĕrĭt ōrĕ.

Dēnĭquĕ vī vīctūs dētēstātūsquĕ crŭēntūm

Ōffĭcĭum īncrĕpĭtāns sē lībĕră sānguĭnĭs hūiūs

Cōrdă tĕnērĕ sĭbī, cōrāmque ā crīmĭnĕ pālmās620

Āblŭĭt, ūt gēntī tāntūm măcŭla īllă mănērēt.

Hōc măgĭs īnclāmānt: 'Nōs, nōs crŭŏr īstĕ sĕquātūr,

Ēt gĕnŭs īn nōstrūm scĕlŭs hōc ēt cūlpă rĕdūndēt.'

Pīlātūs dōnāt plēbī lēgīquĕ Bărābbān

Ēt crŭcĭs ād poēnām vīctūs cōncēdĭt Ĭēsūm.625

Prōdĭtŏr āt Iūdās pōstquām sē tālĭă cērnīt

Āccēptō scĕlĕrīs prĕtĭō sīgnāssĕ fŭrēntēm,

Īnfēlīx vērīs dāmnāns sŭă gēstă quĕrēllīs

Prōiēcīt tēmplō tūnc dētēstāns ārgēntūm.

Ēxōrsūsquĕ sŭās lăquĕō sĭbĭ sūmĕrĕ poēnās630

Īnfōrmēm răpŭīt fīcūs dē vērtĭcĕ mōrtēm.

Īndĕ săcērdōtēs, prĕtĭūm quōd sānguĭnĭs ēssēt,

Īllĭcĭtūm fāntēs ădĭtīs cōncēdĕrĕ tēmplī,

Quōd dărĕ tūm lĭcĭtūm, cūm sānguīs dīstrăhĕrētūr,

Crēdēbānt, āgrūm mērcātī nōmĭnĕ vērō635

Sānguĭnĭs, hōrrēndō sīgnānt scĕlĕra īmpĭă fāctō.

Haēc quōndām cŏŏpērtă cănēns vōx vēră prŏfētaē

Ēvēntūm rērūm pătĕfēcĭt ĭn ōrdĭnĕ saēclī:

Ārgēntī trīgīntă mĭnās pŏsŭērĕ prŏfānī

Hōc prĕtĭūm prĕtĭōsī cōrpŏrĭs īnstĭtŭēntēs,640

Quōd mōx ād fĭgŭlī rūrsūs trānsfērtŭr ăgēllūm.

Trādĭtŭs ēst trŭcĭbūs iūstūs scĕlĕrīsquĕ mĭnīstrīs

Mīlĭtĭbūs: scĕlĕrātă lŭdībrĭă cōrpŏrĕ praēbēt.

Pūrpŭrĕāmque īllī tŭnĭcām clămĭdēmquĕ rŭbēntēm

Īndūcūnt spīnīsquĕ căpūt cīnxērĕ crŭēntīs,645

Īnquĕ vĭcēm scēptrī dēxtrām cŏmĭtātŭr hărūndŏ.

Tūm gĕnĭbūs nīxī rēgēm dŏmĭnūmquĕ sălūtānt

Iūdaēaē gēntīs făcĭēmquĕ lăvērĕ sălīvīs

Vērtĭce ĕt īn sānctō plāgīs lūsērĕ nĕfāndīs.

Haēc ŭbĭ trānsēgīt mīlēs lūdībrĭă dēmēns,650

Īndūtūm prŏprĭaē dūcēbāt tēgmĭnă vēstīs

Ēt crŭcĭs ād poēnām sānctūm iūstūmquĕ trăhēbāt.

Ēccĕ sĕd ēgrēssī quēndām cēpērĕ Sĭmōnēm

Cŷrēnā gĕnĭtūm līgnūmque āffērrĕ iŭbēbānt,

Quō dŏmĭnūm lūcīs iūssīs sūffīgĕrĕ saēvīs655

Īnstāns ūrgēbāt saēcli īmmūtābĭlĭs ōrdŏ.

Āt pōstquām vēntum ēst, ŭbĭ rūrīs Gōlgăthă nōmēn,

Pērmīxtūm fēllī vīnūm dānt pōcŭlă Chrīstō.

Īllĕ sĕd īn sūmmō gūstū trāctātă rĕcūsāt;

Ūt sătĭs āntīquīs fĭĕrēt pēr tālĭă dīctīs,660

Nēc tămĕn īnsūltāns hŏmĭnūm fŭrŏr ōmnĭă pōscīt.

Iāmquĕ crŭcī fīxūm pēndēbăt ĭn ārbŏrĕ cōrpūs,

Īntāctaēquĕ dĕdīt tŭnĭcaē sūb sōrtĕ pĕr ōmnēs

Mīlĭtĭs ūnīūs sērvāns pōssēssĭŏ tēxtūm.

Ēt scrīptūm caūsaē tĭtŭlūm mĕrĭtīquĕ lŏcārūnt,665

Quōd rēx Iūdaēaē plēbīs gēntīsquĕ fŭīssēt.

Āccĭdĭt, ūt părĭtēr poēnaē cōnsōrtĭă fērrēnt

Lātrōnēs hīnc īndĕ dŭō; sēd caēcă fŭrēntīs

Īnsūltāt plēbīs fīxō vaēsānĭă Chrīstō:

'Hīc ēst, quī tēmplūm pŏtĕrāt dīssōlvĕrĕ sōlūs,670

Hīc ēst, quī trīnō lūcīs rĕpărārĕ mĕātū.

Sēd nūnc dīscēndāt sŭbŏlēs vĕnĕrāndă Tŏnāntīs

Ēt crŭcĭs ē poēnā cōrpūsque ănĭmāmquĕ rĕsōlvāt.

Haēc vūlgī prŏcĕrēs vaēcōrdīs dīctă sĕquūntūr;

Ātquĕ Phărīsaēī scrībaēque ēt fāctĭŏ dēmēns675

Īllūdūnt mōtūquĕ căpūt līnguāsquĕ lŏquēllīs

Īnsānīs quătĭūnt aētērnae ād vīncŭlă poēnaē:

'Nōnne ălĭōs quōndām trŭcĭbūs sērvārĕ sŏlēbāt

Mōrbōrūm vīnclīs? sēsē cūr sōlvĕrĕ poēnīs

Nōn vălĕt? Ēn rēgēm nōstraē quēm crēdĕrĕ gēntīs680

Dēbŭĭmūs: sōlvāt līgnī dē rōbŏrĕ cōrpūs!

Tūnc sānctīs dīgnē pŏtĕrīmūs crēdĕrĕ sīgnīs.

Cōnfīdīt gĕnĭtōrĕ Dĕō: dīmīttĕrĕ poēnā

Cūr prŏprĭām nōn vūlt sŭbŏlēm vĕnĕrāndă pŏtēstās?

Nēc mĭnŭs īncrĕpĭtānt dēxtrā laēvāquĕ gĕmēntēs685

Āffīxī crŭcĭbūs scĕlĕrūm prō sōrtĕ lătrōnēs.

Iām mĕdĭūm cūrsūs lūcīs cōnscēndĕrăt ōrbēm,

Cūm sŭbĭto ēx ŏcŭlīs fūgīt fūrvīsquĕ tĕnēbrīs

Īndŭĭtūr trĕpĭdūmquĕ dĭēm sōl nōctĕ rĕcōndīt.

Āst ŭbĭ tūrbātūs nōnām trānsēgĕrăt hōrām690

Cōnstērnātă sŭō rĕdĭērūnt lūmĭnă mūndō.

Ēt Chrīstūs māgnā gĕnĭtōrēm vōcĕ vŏcābāt

Hēbraēae īn mōrēm līnguaē; sēd nēscĭă plēbēs

Hēlīām vŏcĭtārĕ pŭtāt. Tūm cōncĭtŭs ūnūs

Cōgēbāt spōngō tūrpī călămōquĕ rĕvīnctō695

Īmprēssūm lăbĭīs ăcĭdūm pōtārĕ săpōrēm.

Cētĕră tūrbă fŭrēns tālī cūm vōcĕ căchīnnāt:

'Spēctēmūs părĭtēr, caēlō nē fōrtĕ rĕmīssūs

Hēlīās vĕnĭāt, cēlsā quī sēdĕ quĭēscīt,

Lībĕrĕt ēt mĭrĕrō cōnfīxūm stīpĭtĕ rēgēm.'700

Tūm clāmōr Dŏmĭnī māgnō cōnāmĭnĕ mīssūs

Aēthĕrĭīs ănĭmām cŏmĭtēm cōmmīscŭĭt aūrīs.

Scīndūntūr părĭtēr sānctī vēlāmĭnă tēmplī

Cārbăsăque īn gēmīnās pārtēs dīsrūptă dĕhīscūnt

Ēt trĕmĕbūnda ōmnī cōncūssa ēst pōndĕrĕ tēllūs,705

Dīssĭlĭūntquĕ sŭō rūptaē dē cōrpŏrĕ caūtēs.

Tūm vĕtĕrūm mŏnŭmēntă vĭrūm pătŭērĕ rĕpūlsīs

Ōbĭcĭbūs iūstaēque ănĭmaē pēr mēmbră rĕvērsaē

Ēt vīsī pāssīm pŏpŭlī pēr moēnĭă lātē

Ērrāvēre ūrbīs: sīc tērrēnt ōmnĭă mūndūm,710

Mīlĭtĭbūs prīmīs quătĭūntūr cōrdă păvōrĕ,

Dēdĭtă quī saēvaē sērvābānt cōrpŏră poēnaē,

Ēt sŭbŏlēm dīxērĕ Dĕī Chrīstūmquĕ fătēntūr.

Ē spĕcŭlīs mātrēs mīrācŭlă tāntă tŭēntūr

Ōmnēs, ōbsĕquĭūm Chrīstō quaē fērrĕ sŏlēbānt.715

Iām dēcēdēntī vēspēr sūccēdĕrĕ sōlī

Coēpĕrăt, ēt prŏcĕrūm sōlūs cūm iūstĭŏr aūdēt

Cōrpŭs ăd ēxtrēmūm mūnūs dēpōscĕrĕ Chrīstī.

Hīc ăb Ărīmāthīă nŏmēn gēstābăt Ĭōsēph,

Quī quōndām vērbīs aūrēs praēbēbăt Ĭēsū.720

Pīlātūm tūnc īstĕ rŏgāt, sĭbĭ cēdĕrĕ mēmbră,

Quīs nūpēr tŭlĕrāt vītām vīs hōrrĭdă poēnaē.

Cōncēssīt praēsēs ēt cōrpūs fūlgĭdă līnō

Tēxtă tĕgūnt sāxīquĕ nŏvō cōmpōnĭtŭr āntrō.

Līmēn cōnclūdūnt īmmēnsă vŏlūmĭnă pētraē;725

Ē spĕcŭlīs sērvānt mātrēs ēt cūnctă tŭēntūr.

Iāmquĕ dĭēs rŭtĭlō cōmplēbāt lūmĭnĕ tērrās,

Ōtĭă quī sēmpēr prīscā dē lēgĕ iŭbēbāt,

Nūllă sĕd īmmītīs prŏcĕrūm fŭrŏr ōtĭă sērvāt.

Cōnvĕnĭūnt ŏnĕrāntquĕ sĭmūl sīc iūdĭcĭs aūrēs:730

'Ērrōrīs lăquĕōs iūstīssĭmă poēnă rĕsōlvīt.

Nūnc mĕmĭnīssĕ dĕcēt; quŏnĭām plănŭs īllĕ sŏlēbāt

Vūlgārī sēmpēr iāctāns prōmīttĕrĕ plēbī,

Ē mōrtīs sēsē tĕnĕbrīs ād lūmĭnă vītaē

Cūm trīnō sōlīs părĭtēr rĕmĕārĕ rĕcūrsū.735

Hōc pĕtĭmūs, cūstōs mīlēs nŏvă fūnĕră sērvēt,

Nē fĕră dīscĭpŭlīs fūrāndi aūdācĭă cōrpūs

Cōnsūrgāt tūrbētquĕ rĕcēns īnsānĭă plēbēm.'

Ēt Pīlātŭs ăd haēc: 'Mīlēs pērmīttĭtŭr, īnquīt,

Sērvāre, ūt vūltīs, cōrpūs tēllūrĕ sĕpūltūm.'740

Cōnvĕnĭūnt sāxīque īngēntĭă pōndĕră vōlvūnt,

Ēt līmēn sīgnīs ēt sāxūm mīlĭtĕ sērvānt.

Sīdĕră iām nōctīs vēntūrō cēdĕrĕ sōlī

Īncĭpĭūnt, tŭmŭlī mātrēs tūm vīsĕrĕ saēptūm

Cōncūrrūnt, mōtūs sēd tērrām prōtĭnŭs ōmnēm745

Cōncŭtĭt ēt caēlō lāpsūs dīscēndĭt ăpērtō

Nūntĭŭs ēt sāxūm tŭmŭlī dē līmĭnĕ vōlvīt.

Īllĭŭs ēt făcĭēs splēndēt ceū fūlgŭrĭs īgnīs,

Ēt nĭvĭs ād spĕcĭēm lūcēnt vēlāmĭnă vēstīs.

Mīlĭtĭbūs tērrōr sēnsūm dīsclūsĕrăt ōmnēm750

Ēt iăcŭērĕ sĭmūl ceū fūsă cădāvĕră lētō.

Īllĕ sĕd ād mātrēs tālī cūm vōcĕ prŏfātūr:

'Vēstră păvōr nūllūs quătĭēns nūnc cōrdă fătīgēt;

Nām mănĭfēstă fĭdēs, sānctūm vōs quaērĕrĕ cōrpūs,

Quōd crŭcĭs īn līgnō scĕlĕrāta īnsānĭă fīxīt.755

Sūrrēxīt Chrīstūs aētērnăquĕ lūmĭnă vītaē

Cōrpŏrĕ cūm sānctō dēvīctā mōrtĕ rĕcēpīt.

Vīsĕrĕ iām vōbīs lĭcĭtum ēst, quōd sēdĕ sĕpūlchrī

Nūlla īstīc iăcĕānt, fŭĕrānt quaē cōndĭtă mēmbră.

Dīcĭtĕ praētĕrĕā cĕlĕrī prŏpĕrōquĕ rĕcūrsū760

Dīscĭpŭlīs, Chrīstūm rĕmĕāsse īn lūmĭnĭs ōrās,

Īnquĕ Gălīlaēām laētūm praēcēdĕrĕ tērrām.'

Hīs dīctīs vīsīsque ănĭmōs pērfūdĕrăt ārdēns

Laētĭtĭa āttŏnĭtīs stŭpŏr āncĭpĭtīquĕ păvōrĕ.

Dēnĭquĕ praēcĭpĭtī cĕlĕbrāntēs gaūdĭă cūrsū765

Tālĭă dīscĭpŭlīs rĕfĕrūnt tŭmŭlūmquĕ rĕlīnquūnt.

Ēcce ĭtĕrīs mĕdĭō clārūs se ōstēndĭt Ĭēsūs

Ēt fīdās mātrēs blāndūs sālvērĕ iŭbēbāt.

Ōccūrrūnt īllae ēt gĕnĭbūs plāntīsquĕ prĕhēnsīs

Vīctōrēm lētī păvĭdaē vĕnĕrāntŭr Ĭēsūm.770

Tālĭbŭs īllĕ dĕhīnc praēcēptīs pēctŏră fīrmāt:

'Mēntĭbŭs ābsīstāt fĭdĕī păvŏr ōmnĭs ĕt īstă

Frātrĭbŭs ēn nōstrīs prŏpĕrē māndātă rĕfērtĕ.

Nōstrī cōnspēctūs sī cūra ēst, ītĕ vŏlēntēs

Īnquĕ Gălīlaēām prŏpĕrē trānscūrrĭtĕ tērrām.'775

Īntĕrĕā tŭmŭlō cūstōdum ēxtērrĭtă cōrdă;

Mīttūnt ē nŭmĕrō pārtēm, quaē tāntă rĕfērrēt

Iūdaēīs rērūm mīrācŭlă. Sēd mănŭs āmēns

Iām sĕmĕl īnsānō pĕnĭtūs dēvōtă fŭrōrī

Praēmĭă mīlĭtĭbūs cērtātīm māgnă rĕpēndīt780

Ēt fāmam ārgēntō rĕdĭmīt, quōd līmĭnĕ rūptō

Fūrtīm sūstŭlĕrīt cōrpūs dēfēnsă tĕnēbrīs

Ōccūltē răpĭēns aūdācĭă dīscĭpŭlōrūm.

Iāmquĕ Gălīlaēōs cōnscēndĕrăt ānxĭă mōntēs

Māndātīs Chrīstī cōncūrrēns tūrbă sŭōrūm:785

Cērnĭtŭr ēccĕ sŭīs prōlēs vĕnĕrāndă Tŏnāntīs

Īllūm prōcūmbēns sānctē chŏrŭs ōmnĭs ădōrāt;

Nēc tămĕn īn cūnctīs părĭtēr fūndātă mănēbāt

Pēctŏrĭbūs vīrtūs, nām pārs dŭbĭtābăt ĕōrūm.

Tūnc sīc dīscĭpŭlōs clārūs cōmpēllăt Ĭēsūs:790

'Īn caēlo ēt tērrīs gĕnĭtōr mĭhĭ cūnctă sŭbēgīt,

Mē pătĕr ēst vōbīs dīgnātūs mīttĕrĕ lūcēm.

Gēntĭbŭs haūt ălĭtēr nūnc vōs ĕgŏ mīttĕrĕ cūnctīs

Īnstĭtŭī, vēstrum ēst cūnctās mĭhĭ iūngĕrĕ gēntēs.

Pērgĭte ĕt āblūtōs hŏmĭnēs pūrgāntĭbŭs ūndīs795

Nōmĭnĕ sūb sānctō pātrīs nātīquĕ lăvātĕ,

Vīvĭfĭcī părĭtēr cūrrānt spīrāmĭnă flātūs.

Āblūtīsquĕ dĕhīnc nōstra īnsĭnŭātĕ dŏcēntēs

Praēcēpta, ūt vītām pōssīnt ăgĭtārĕ pĕrēnnēm;

Nēc vōbīs ūmquām nōstrī praēsēntĭă deērīt,800

Dōnēc cōnsūmēns dīssōlvāt saēcŭlă fīnīs.

Hās mĕă mēns fĭdĕī vīrēs sānctīquĕ tĭmōrīs

Cēpĭt ĕt īn tāntūm lūcēt mĭhĭ grātĭă Chrīstī,

Vērsĭbŭs ūt nōstrīs dīvīnaē glōrĭă lēgīs

Ōrnāmēntă lĭbēns căpĕrēt; tērrēstrĭă līnguaē.805

Haēc mĭhĭ pāx Chrīstī trĭbŭīt, pāx haēc mĭhĭ saēclī,

Quām fŏvĕt īndūlgēns tērraē rēgnātŏr ăpērtaē

Cōnstāntīnŭs, ădēst cuī grātĭă dīgnă mĕrēntī,

Quī sōlūs rēgnūm sācrī sĭbĭ nōmĭnĭs hōrrēt

Īmpōnī pōndūs, quō iūstīs dīgnĭŏr āctīs810

Aētērnām căpĭāt dīvīna īn saēcŭlă vītām

Pēr dŏmĭnūm lūcīs Chrīstūm, qui īn saēcŭlă rēgnāt.