0

Sī tē prōpŏsĭtī nōndūm pŭdĕt ātque ĕădem ēst mēns,

ūt bŏnă sūmmă pŭtēs ălĭēnā vīvĕrĕ quādrā,

sī pŏtĕs īllă pătī quaē nēc Sārmēntŭs ĭnīquās

Caēsărĭs ād mēnsās nēc vīlīs Gābbă tŭlīssēt,

quāmvīs iūrātō mĕtŭām tĭbĭ crēdĕrĕ tēstī.5

vēntrĕ nĭhīl nōvī frūgālĭŭs; hōc tămĕn īpsūm

dēfēcīssĕ pŭtā, quŏd ĭnānī sūffĭcĭt ālvō:

nūllă crĕpīdŏ văcāt? nūsquām pōns ēt tĕgĕtīs pārs

dīmĭdĭā brĕvĭōr? tāntīne īniūrĭă cēnaē,

tām iēiūnă fămēs, cūm pōssĭt hŏnēstĭŭs īllīc10

ēt trĕmĕre ēt sōrdēs fārrīs mōrdērĕ cănīnī?

prīmō fīgĕ lŏcō, quōd tū dīscūmbĕrĕ iūssūs

mērcēdēm sŏlĭdām vĕtĕrūm căpĭs ōffĭcĭōrūm.

frūctŭs ămīcĭtĭaē māgnaē cĭbŭs: īmpŭtăt hūnc rēx,

ēt quămŭīs rārūm tămĕn īmpŭtăt. ērgŏ dŭōs pōst15

sī lĭbŭīt mēnsēs nēglēctum ădhĭbērĕ clĭēntēm,

tērtĭă nē văcŭō cēssārēt cūlcĭtă lēctō,

"ūnā sīmŭs" ăīt. vōtōrūm sūmmă. quĭd ūltrā

quaērĭs? hăbēt Trĕbĭūs prōptēr quōd rūmpĕrĕ sōmnūm

dēbĕăt ēt lĭgŭlās dīmīttĕrĕ, sōllĭcĭtūs nē20

tōtă sălūtātrīx iām tūrbă pĕrēgĕrĭt ōrbēm,

sīdĕrĭbūs dŭbĭīs aūt īllō tēmpŏrĕ quō sē

frīgĭdă cīrcŭmăgūnt pīgrī sērrācă Bŏōtaē.

quālīs cēnă tămēn! vīnūm quōd sūcĭdă nōlīt

lānă pătī: dē cōnvīvā Cŏrўbāntă vĭdēbīs.25

iūrgĭă prōlūdūnt, sēd mōx ēt pōcŭlă tōrquēs

saūcĭŭs ēt rūbrā dētērgēs vūlnĕră māppā,

īntēr vōs quŏtĭēns lībērtōrūmquĕ cŏhōrtēm

pūgnă Săgūntīnā fērvēt cōmmīssă lăgōnā.

īpsĕ căpīllātō dīffūsūm cōnsŭlĕ pōtāt30

cālcātāmquĕ tĕnēt bēllīs sŏcĭālĭbŭs ūvām.

cārdĭăcō nūmquām cўăthūm mīssūrŭs ămīcō

crās bĭbĕt Ālbānīs ălĭquīd dē mōntĭbŭs aūt dē

Sētīnīs, cūiūs pătrĭām tĭtŭlūmquĕ sĕnēctūs

dēlēvīt mūltā vĕtĕrīs fūlīgĭnĕ tēstaē,35

quālĕ cŏrōnātī Thrăsĕa Hēlvĭdĭūsquĕ bĭbēbānt

Brūtōrum ēt Cāssī nātālĭbŭs. īpsĕ căpācēs

Hēlĭădūm crūstās ĕt ĭnaēquālēs bērūllō

Vīrrŏ tĕnēt phĭălās: tĭbĭ nōn cōmmīttĭtŭr aūrūm,

vēl, sī quāndŏ dătūr, cūstōs ādfīxŭs ĭbīdēm,40

quī nŭmĕrēt gēmmās, ūnguēs ōbsērvĕt ăcūtōs.

dā vĕnĭām: praēclāra īllī laūdātŭr ĭāspīs.

nām Vīrro, ūt mūltī, gēmmās ād pōcŭlă trānsfērt

ā dĭgĭtīs, quās īn vāgīnaē frōntĕ sŏlēbāt

pōnĕrĕ zēlŏtўpō iŭvĕnīs praēlātŭs Ĭārbaē.45

tū Bĕnĕvēntānī sūtōrīs nōmĕn hăbēntēm

sīccābīs călĭcēm nāsōrūm quāttŭŏr āc iām

quāssātum ēt rūptō pōscēntēm sūlpŭră vītrō.

sī stŏmăchūs dŏmĭnī fērvēt vīnōquĕ cĭbōquĕ,

frīgĭdĭōr Gĕtĭcīs pĕtĭtūr dēcōctă prŭīnīs.50

nōn ĕădēm vōbīs pōnī mŏdŏ vīnă quĕrēbār?

vōs ălĭām pōtātĭs ăquām. tĭbĭ pōcŭlă cūrsōr

Gaētūlūs dăbĭt aūt nīgrī mănŭs ōssĕă Maūrī

ēt cuī pēr mĕdĭām nōlīs ōccūrrĕrĕ nōctēm,

clīvōsaē vĕhĕrīs dūm pēr mŏnŭmēntă Lătīnaē.55

flōs Ăsĭae ānte īpsūm, prĕtĭō māiōrĕ părātūs

quām fŭĭt ēt Tūllī cēnsūs pūgnācĭs ĕt Āncī

ēt, nē tē tĕnĕām, Rōmānōrum ōmnĭă rēgūm

frīvŏlă. quōd cum ĭtă sīt, tū Gaētūlūm Gănўmēdēm

rēspĭcĕ, cūm sĭtĭēs. nēscīt tōt mīlĭbŭs ēmptūs60

paūpĕrĭbūs mīscērĕ pŭēr, sēd fōrmă, sĕd aētās

dīgnă sŭpērcĭlĭō. quāndo ād tē pērvĕnĭt īllĕ?

quāndŏ rŏgātŭs ădēst călĭdaē gĕlĭdaēquĕ mĭnīstēr?

quīppe īndīgnātūr vĕtĕrī pārērĕ clĭēntī

quōdque ălĭquīd pōscās ēt quōd sē stāntĕ rĕcūmbās65

[māxĭmă quaēquĕ dŏmūs sērvīs ēst plēnă sŭpērbīs.]

ēcce ălĭūs quāntō pōrrēxīt mūrmŭrĕ pānēm

vīx frāctūm, sŏlĭdaē iām mūcĭdă frūstă fărīnaē,

quaē gĕnŭīnum ăgĭtēnt, nōn ādmīttēntĭă mōrsūm.

sēd tĕnĕr ēt nīveūs mōllīquĕ sĭlīgĭnĕ fīctūs70

sērvātūr dŏmĭnō. dēxtrām cŏhĭbērĕ mĕmēntō;

sālvă sĭt ārtōptaē rĕvĕrēntĭă. fīngĕ tămēn tē

īmprŏbŭlūm, sŭpĕrēst īllīc quī pōnĕrĕ cōgāt:

"vīs tū cōnsuētīs, aūdāx cōnvīvă, cănīstrīs

īmplērī pānīsquĕ tŭī nōvīssĕ cŏlōrēm?"75

"scīlĭcĕt hōc fŭĕrāt, prōptēr quōd saēpĕ rĕlīctā

cōniŭgĕ pēr mōntem ādvērsūm gĕlĭdāsquĕ cŭcūrrī

Ēsquĭlĭās, frĕmĕrēt saēvā cūm grāndĭnĕ vērnūs

Iūppĭtĕr ēt mūltō stīllārēt paēnŭlă nīmbō."

āspĭcĕ quām lōngō dīstīnguāt pēctŏrĕ lāncēm80

quaē fērtūr dŏmĭnō squīlla, ēt quĭbŭs ūndĭquĕ saēptă

āspărăgīs quā dēspĭcĭāt cōnvīvĭă caūdā,

dūm vĕnĭt ēxcēlsī mănĭbūs sūblātă mĭnīstrī.

sēd tĭbĭ dīmĭdĭō cōnstrīctūs cāmmărŭs ōvō

pōnĭtŭr ēxĭgŭā fērālīs cēnă pătēllā.85

īpsĕ Vĕnāfrānō pīscēm pērfūndĭt, ăt hīc quī

pāllĭdŭs ādfērtūr mĭsĕrō tĭbĭ caūlĭs ŏlēbīt

lāntērnam; īllŭd ĕnīm vēstrīs dătŭr ālvĕŏlīs quōd

cānnă Mĭcīpsārūm prōrā sŭbŭēxĭt ăcūtā,

prōptēr quōd Rōmaē cūm Bōccărĕ nēmŏ lăvātūr,90

quōd tūtōs ĕtĭām făcĭt ā sērpēntĭbŭs ātrīs.

mūllŭs ĕrīt dŏmĭnī, quēm mīsīt Cōrsĭcă vēl quēm

Taūrŏmĕnītānaē rūpēs, quāndo ōmnĕ pĕrāctūmst

ēt iām dēfēcīt nōstrūm mărĕ, dūm gŭlă saēvīt,

rētĭbŭs ādsĭdŭīs pĕnĭtūs scrūtāntĕ măcēllō95

prōxĭmă, nēc pătĭmūr Tŷrrhēnūm crēscĕrĕ pīscēm.

īnstrŭĭt ērgŏ fŏcūm prōvīncĭă, sūmĭtŭr īllīnc

quōd cāptātŏr ĕmāt Laēnās, Aūrēlĭă vēndāt.

Vīrrōnī mūraēnă dătūr, quaē māxĭmă vēnīt

gūrgĭtĕ dē Sĭcŭlō; nām dūm sē cōntĭnĕt Aūstēr,100

dūm sĕdĕt ēt sīccāt mădĭdās īn cārcĕrĕ pīnnās,

cōntēmnūnt mĕdĭām tĕmĕrārĭă līnă Chărŷbdīm:

vōs ānguīllă mănēt lōngaē cōgnātă cŏlūbraē

aūt †glăcĭe āspērsūs† măcŭlīs Tĭbĕrīnŭs ĕt īpsĕ

vērnŭlă rīpārūm, pīnguīs tōrrēntĕ clŏācā105

ēt sŏlĭtūs mĕdĭaē crŷptām pĕnĕtrārĕ Sŭbūraē.

īpsī paūcă vĕlīm, făcĭlēm sī praēbĕăt aūrēm.

nēmŏ pĕtīt, mŏdĭcīs quaē mīttēbāntŭr ămīcīs

ā Sĕnĕcā, quaē Pīsŏ bŏnūs, quaē Cōttă sŏlēbāt

lārgīrī; nāmque ēt tĭtŭlīs ēt fāscĭbŭs ōlīm110

māĭŏr hābĕbătūr dōnāndī glōrĭă. sōlūm

pōscĭmŭs ūt cēnēs cīvīlĭtĕr. hōc făce ĕt ēstō,

ēsto, ūt nūnc mūltī, dīvēs tĭbĭ, paūpĕr ămīcīs.

ānsĕrĭs ānte īpsūm māgnī iĕcŭr, ānsĕrĭbūs pār

āltĭlĭs, ēt flāvī dīgnūs fērrō Mĕlĕāgrī115

spūmăt ăpēr. pōst hūnc trādēntūr tūbĕră, sī vēr

tūnc ĕrĭt ēt făcĭēnt ōptātă tŏnītrŭă cēnās

māiōrēs. "tĭbi hăbē frūmēntum" Āllēdĭŭs īnquīt,

"ō Lĭbўē, dīsiūngĕ bŏvēs, dūm tūbĕră mīttās."

strūctōrem īntĕrĕā, nē qua īndīgnātĭŏ dēsīt,120

sāltāntēm spēctēs ēt chīrŏnŏmūntă vŏlāntī

cūltēllō, dōnēc pĕrăgāt dīctātă măgīstrī

ōmnĭă; nēc mĭnĭmō sānē dīscrīmĭnĕ rēfērt

quō gēstū lĕpŏrēs ēt quō gāllīnă sĕcētūr.

dūcērīs plāntā vĕlŭt īctŭs ăb Hērcŭlĕ Cācūs125

ēt pōnērĕ fŏrīs, sī quīd tēmptāvĕrĭs ūmquām

hīscĕrĕ tāmquam hăbĕās trĭă nōmĭnă. quāndŏ prŏpīnāt

Vīrrŏ tĭbī sūmītvĕ tŭīs cōntāctă lăbēllīs

pōcŭlă? quīs vēstrūm tĕmĕrārĭŭs ūsque ădĕō, quīs

pērdĭtŭs, ūt dīcāt rēgī "bĭbĕ"? plūrĭmă sūnt quaē130

nōn aūdēnt hŏmĭnēs pērtūsā dīcĕrĕ laēnā.

quādrīngēntă tĭbī sī quīs dĕŭs aūt sĭmĭlīs dīs

ēt mĕlĭōr fātīs dōnārĕt hŏmūncĭŏ, quāntūs

ēx nĭhĭlō, quāntūs fĭĕrēs Vīrrōnĭs ămīcūs!

"dā Trĕbĭō, pōne ād Trĕbĭūm. vīs, frātĕr, ăb īpsīs135

īlĭbŭs?" ō nūmmī, vōbīs hūnc praēstăt hŏnōrēm,

vōs ēstīs frātēr. dŏmĭnūs tămĕn ēt dŏmĭnī rēx

sī vīs tūnc fĭĕrī, nūllūs tĭbĭ pārvŭlŭs aūlā

lūsĕrĭt Aēnēās nēc fīlĭă dūlcĭŏr īllō.

[iūcūndum ēt cārūm stĕrĭlīs făcĭt ūxŏr ămīcūm.]140

sēd tŭă nūnc Mўcălē părĭāt lĭcĕt ēt pŭĕrōs trēs

īn grĕmĭūm pātrīs fūndāt sĕmĕl, īpsĕ lŏquācī

gaūdēbīt nīdō, vĭrĭdēm thōrācă iŭbēbīt

ādfērrī mĭnĭmāsquĕ nŭcēs āssēmquĕ rŏgātūm,

ād mēnsām quŏtĭēns părăsītūs vēnĕrĭt īnfāns.145

vīlĭbŭs āncĭpĭtēs fūngī pōnēntŭr ămīcīs,

bōlētūs dŏmĭnō, sēd quālēs Claūdĭŭs ēdīt

ānte īllum ūxōrīs, pōst quēm nĭhĭl āmplĭŭs ēdīt.

Vīrrŏ sĭbi ēt rĕlĭquīs Vīrrōnĭbŭs īllă iŭbēbīt

pōmă dărī, quōrūm sōlō pāscārĭs ŏdōrĕ,150

quāli ā pērpĕtŭūs Phaēācum aūtūmnŭs hăbēbāt,

crēdĕrĕ quaē pōssīs sūbrēptă sŏrōrĭbŭs Āfrīs:

tū scăbĭē frŭĕrīs mālī, quŏd ĭn āggĕrĕ rōdīt

quī tĕgĭtūr pārma ēt gălĕā mĕtŭēnsquĕ flăgēllī

dīscĭt ăb hīrsūtā iăcŭlūm tōrquērĕ căpēllā.155

fōrsĭtăn īmpēnsaē Vīrrōnēm pārcĕrĕ crēdās.

hōc ăgĭt, ūt dŏlĕās; nām quaē cōmoēdĭă, mīmūs

quīs mĕlĭōr plōrāntĕ gŭlā? | ērgo ōmnĭă fīūnt,

sī nēscīs, ūt pēr lăcrĭmās ēffūndĕrĕ bīlēm

cōgārīs prēssōquĕ dĭū strīdērĕ mŏlārī.160

tū tĭbĭ lībĕr hŏmo ēt rēgīs cōnvīvă vĭdērīs:

cāptūm tē nīdōrĕ sŭaē pŭtăt īllĕ cŭlīnaē,

nēc mălĕ cōniēctāt; quĭs ĕnīm tām nūdŭs, ŭt īllūm

bīs fĕrăt, Ētrūscūm pŭĕrō sī cōntĭgĭt aūrūm

vēl nōdūs tāntum ēt sīgnūm dē paūpĕrĕ lōrō?165

spēs bĕnĕ cēnāndī vōs dēcĭpĭt. "ēccĕ dăbīt iām

sēmēsūm lĕpŏrem ātque ălĭquīd dē clūnĭbŭs āprī,

ād nōs iām vĕnĭēt mĭnŏr āltĭlĭs." īndĕ părātō

īntāctōque ōmnēs ēt strīctō pānĕ tăcētīs.

īllĕ săpīt, quī tē sīc ūtĭtŭr. ōmnĭă fērrĕ170

sī pŏtĕs, ēt dēbēs. pūlsāndūm vērtĭcĕ rāsō

praēbēbīs quāndōquĕ căpūt nēc dūră tĭmēbīs

flāgră păti, hīs ĕpŭlīs ēt tālī dīgnŭs ămīcō.

Si te propositi nondum pudet atque eadem est mens,

ut bona summa putes aliena vivere quadra,

si potes illa pati quae nec Sarmentus iniquas

Caesaris ad mensas nec vilis Gabba tulisset,

5quamuis iurato metuam tibi credere testi.

ventre nihil novi frugalius; hoc tamen ipsum

defecisse puta, quod inani sufficit alvo:

nulla crepido vacat? nusquam pons et tegetis pars

dimidia brevior? tantine iniuria cenae,

10tam ieiuna fames, cum possit honestius illic

et tremere et sordes farris mordere canini?

primo fige loco, quod tu discumbere iussus

mercedem solidam veterum capis officiorum.

fructus amicitiae magnae cibus: imputat hunc rex,

15et quamuis rarum tamen imputat. ergo duos post

si libuit menses neglectum adhibere clientem,

tertia ne vacuo cessaret culcita lecto,

"una simus" ait. votorum summa. quid ultra

quaeris? habet Trebius propter quod rumpere somnum

20debeat et ligulas dimittere, sollicitus ne

tota salutatrix iam turba peregerit orbem,

sideribus dubiis aut illo tempore quo se

frigida circumagunt pigri serraca Bootae.

qualis cena tamen! vinum quod sucida nolit

25lana pati: de conviva Corybanta videbis.

iurgia proludunt, sed mox et pocula torques

saucius et rubra deterges vulnera mappa,

inter vos quotiens libertorumque cohortem

pugna Saguntina fervet commissa lagona.

30ipse capillato diffusum consule potat

calcatamque tenet bellis socialibus uvam.

cardiaco numquam cyathum missurus amico

cras bibet Albanis aliquid de montibus aut de

Setinis, cuius patriam titulumque senectus

35delevit multa veteris fuligine testae,

quale coronati Thrasea Helvidiusque bibebant

Brutorum et Cassi natalibus. ipse capaces

Heliadum crustas et inaequales berullo

Virro tenet phialas: tibi non committitur aurum,

40vel, si quando datur, custos adfixus ibidem,

qui numeret gemmas, ungues observet acutos.

da veniam: praeclara illi laudatur iaspis.

nam Virro, ut multi, gemmas ad pocula transfert

a digitis, quas in vaginae fronte solebat

45ponere zelotypo iuvenis praelatus Iarbae.

tu Beneventani sutoris nomen habentem

siccabis calicem nasorum quattuor ac iam

quassatum et rupto poscentem sulpura vitro.

si stomachus domini fervet vinoque ciboque,

50frigidior Geticis petitur decocta pruinis.

non eadem vobis poni modo vina querebar?

vos aliam potatis aquam. tibi pocula cursor

Gaetulus dabit aut nigri manus ossea Mauri

et cui per mediam nolis occurrere noctem,

55clivosae veheris dum per monumenta Latinae.

flos Asiae ante ipsum, pretio maiore paratus

quam fuit et Tulli census pugnacis et Anci

et, ne te teneam, Romanorum omnia regum

frivola. quod cum ita sit, tu Gaetulum Ganymedem

60respice, cum sities. nescit tot milibus emptus

pauperibus miscere puer, sed forma, sed aetas

digna supercilio. quando ad te pervenit ille?

quando rogatus adest calidae gelidaeque minister?

quippe indignatur veteri parere clienti

65quodque aliquid poscas et quod se stante recumbas

[maxima quaeque domus servis est plena superbis.]

ecce alius quanto porrexit murmure panem

vix fractum, solidae iam mucida frusta farinae,

quae genuinum agitent, non admittentia morsum.

70sed tener et niveus mollique siligine fictus

servatur domino. dextram cohibere memento;

salva sit artoptae reverentia. finge tamen te

improbulum, superest illic qui ponere cogat:

"vis tu consuetis, audax conviva, canistris

75impleri panisque tui novisse colorem?"

"scilicet hoc fuerat, propter quod saepe relicta

coniuge per montem adversum gelidasque cucurri

Esquilias, fremeret saeva cum grandine vernus

Iuppiter et multo stillaret paenula nimbo."

80aspice quam longo distinguat pectore lancem

quae fertur domino squilla, et quibus undique saepta

asparagis qua despiciat convivia cauda,

dum venit excelsi manibus sublata ministri.

sed tibi dimidio constrictus cammarus ovo

85ponitur exigua feralis cena patella.

ipse Venafrano piscem perfundit, at hic qui

pallidus adfertur misero tibi caulis olebit

lanternam; illud enim vestris datur alveolis quod

canna Micipsarum prora subuexit acuta,

90propter quod Romae cum Boccare nemo lavatur,

quod tutos etiam facit a serpentibus atris.

mullus erit domini, quem misit Corsica vel quem

Tauromenitanae rupes, quando omne peractumst

et iam defecit nostrum mare, dum gula saevit,

95retibus adsiduis penitus scrutante macello

proxima, nec patimur Tyrrhenum crescere piscem.

instruit ergo focum provincia, sumitur illinc

quod captator emat Laenas, Aurelia vendat.

Virroni muraena datur, quae maxima venit

100gurgite de Siculo; nam dum se continet Auster,

dum sedet et siccat madidas in carcere pinnas,

contemnunt mediam temeraria lina Charybdim:

vos anguilla manet longae cognata colubrae

aut †glacie aspersus† maculis Tiberinus et ipse

105vernula riparum, pinguis torrente cloaca

et solitus mediae cryptam penetrare Suburae.

ipsi pauca velim, facilem si praebeat aurem.

nemo petit, modicis quae mittebantur amicis

a Seneca, quae Piso bonus, quae Cotta solebat

110largiri; namque et titulis et fascibus olim

maior habebatur donandi gloria. solum

poscimus ut cenes civiliter. hoc face et esto,

esto, ut nunc multi, dives tibi, pauper amicis.

anseris ante ipsum magni iecur, anseribus par

115altilis, et flavi dignus ferro Meleagri

spumat aper. post hunc tradentur tubera, si ver

tunc erit et facient optata tonitrua cenas

maiores. "tibi habe frumentum" Alledius inquit,

"o Libye, disiunge boves, dum tubera mittas."

120structorem interea, ne qua indignatio desit,

saltantem spectes et chironomunta volanti

cultello, donec peragat dictata magistri

omnia; nec minimo sane discrimine refert

quo gestu lepores et quo gallina secetur.

125duceris planta velut ictus ab Hercule Cacus

et ponere foris, si quid temptaveris umquam

hiscere tamquam habeas tria nomina. quando propinat

Virro tibi sumitve tuis contacta labellis

pocula? quis vestrum temerarius usque adeo, quis

130perditus, ut dicat regi "bibe"? plurima sunt quae

non audent homines pertusa dicere laena.

quadringenta tibi si quis deus aut similis dis

et melior fatis donaret homuncio, quantus

ex nihilo, quantus fieres Virronis amicus!

135"da Trebio, pone ad Trebium. vis, frater, ab ipsis

ilibus?" o nummi, vobis hunc praestat honorem,

vos estis frater. dominus tamen et domini rex

si vis tunc fieri, nullus tibi parvulus aula

luserit Aeneas nec filia dulcior illo.

140[iucundum et carum sterilis facit uxor amicum.]

sed tua nunc Mycale pariat licet et pueros tres

in gremium patris fundat semel, ipse loquaci

gaudebit nido, viridem thoraca iubebit

adferri minimasque nuces assemque rogatum,

145ad mensam quotiens parasitus venerit infans.

vilibus ancipites fungi ponentur amicis,

boletus domino, sed quales Claudius edit

ante illum uxoris, post quem nihil amplius edit.

Virro sibi et reliquis Virronibus illa iubebit

150poma dari, quorum solo pascaris odore,

quali a perpetuus Phaeacum autumnus habebat,

credere quae possis subrepta sororibus Afris:

tu scabie frueris mali, quod in aggere rodit

qui tegitur parma et galea metuensque flagelli

155discit ab hirsuta iaculum torquere capella.

forsitan impensae Virronem parcere credas.

hoc agit, ut doleas; nam quae comoedia, mimus

quis melior plorante gula? | ergo omnia fiunt,

si nescis, ut per lacrimas effundere bilem

160cogaris pressoque diu stridere molari.

tu tibi liber homo et regis conviva videris:

captum te nidore suae putat ille culinae,

nec male coniectat; quis enim tam nudus, ut illum

bis ferat, Etruscum puero si contigit aurum

165vel nodus tantum et signum de paupere loro?

spes bene cenandi vos decipit. "ecce dabit iam

semesum leporem atque aliquid de clunibus apri,

ad nos iam veniet minor altilis." inde parato

intactoque omnes et stricto pane tacetis.

170ille sapit, qui te sic utitur. omnia ferre

si potes, et debes. pulsandum vertice raso

praebebis quandoque caput nec dura timebis

flagra pati, his epulis et tali dignus amico.