VALERII FLACCI - ARGONAUTICON LIBER I

IIIIIIIVVVIVIIVIII

0

Prīmă dĕūm māgnīs cănĭmūs frĕtă pērvĭă nātīs

fātĭdĭcāmquĕ rătēm, Scўthĭcī quaē Phāsĭdĭs ōrās

aūsă sĕquī mĕdĭōsque īntēr iŭgă cōncĭtă cūrsūs

rūmpĕrĕ flāmmĭfĕrō tāndēm cōnsēdĭt Ŏlŷmpō.

Phoēbĕ, mŏnē, sī Cūmaēaē mĭhĭ cōnscĭă vātīs5

stāt cāstā cōrtīnă dŏmō, sī laūrĕă dīgnā

frōntĕ vĭrēt. tūque ō pĕlăgī cuī māiŏr ăpērtī

fāmă, Călēdŏnĭūs pōstquām tŭă cārbăsă vēxīt

Ōcĕănūs, Phrўgĭōs prĭŭs īndīgnātŭs Ĭūlōs,

ērĭpĕ mē pŏpŭlīs ĕt hăbēntī nūbĭlă tērraē,10

nāmquĕ pŏtēs, vĕtĕrūquĕ făvē, vĕnĕrāndĕ, cănēntī

fāctă vĭrūm: vērsām prōlēs tŭă pāndĭt Ĭdūmēn

sānctĕ pătēr, Sŏlўmō nīgrāntem ‹ēt› pūlvĕrĕ frātrēm

spārgēntēmquĕ făcēs ĕt ĭn ōmnī tūrrĕ fŭrēntēm.

īllĕ tĭbī cūltūsquĕ dĕūm dēlūbrăquĕ cēntūm15

īnstĭtŭēt cūm tū, gĕnĭtōr, lūcēbĭs ăb ōmnī

pārtĕ pŏlī; nĕque ĕnīm Tўrĭaē Cўnŏsūră cărīnaē

cērtĭŏr aūt Grāīs Hĕlĭcē sērvāndă măgīstrīs

tū ‹sī› sīgnă dăbīs, sēd tē dŭcĕ Graēcĭă mīttēt

ēt Sīdōn Nīlūsquĕ rătēs. nūnc nōstră sĕrēnūs20

ōrsă iŭvēs, haēc ūt Lătĭās vōx īmplĕăt ūrbēs.

Haēmŏnĭām prīmīs Pĕlĭās frēnābăt ăb ānnīs,

iām grăvĭs ēt lōngūs pŏpŭlīs mĕtŭs; īllĭŭs āmnēs

Īŏnĭūm quīcūmquĕ pĕtūnt, īlle Ōthrўn ĕt Haēmūm

ātque īmūm fēlīx vērsābāt vōmĕre Ŏlŷmpūm.25

sēd nōn ūllă quĭēs ănĭmō frātrīsquĕ păvēntī

prōgĕnĭēm dīvūmquĕ mĭnās; hūnc nām fŏrĕ rēgī

ēxĭtĭō vātēsquĕ cănūnt pĕcŭdūmquĕ pĕr ārās

tērrĭfĭcī mŏnĭtūs ĭtĕrānt: sŭpĕr īpsĭŭs īngēns

īnstāt fāmă vĭrī vīrtūsque haūd laētă tўrānnō.30

ērgo ānteīrĕ mĕtūs iŭvĕnēmque ēxstīnguĕrĕ pērgīt

Aēsŏnĭūm lētīquĕ vĭās āc tēmpŏră vērsāt.

sēd nĕquĕ bēllă vĭdēt Grăĭās nĕquĕ mōnstră pĕr ūrbēs

ūllă: Clĕōnaēō iām tēmpŏră claūsŭs hĭātū

Ālcīdēs, ōlīm Lērnaē dēfēnsŭs ăb ānguĕ35

Ārcăs, ĕt āmbōbūs iām cōrnŭă frāctă iŭvēncīs.

īră mărīs vāstīquĕ plăcēnt dīscrīmĭnă pōntī.

tūm iŭvĕnēm trānquīllă tŭēns nēc frōntĕ tĭmēndūs

ōccŭpăt ēt fīctīs dāt vūltum ēt pōndĕră dīctīs.

"hānc mĭhĭ mīlĭtĭām, vĕtĕrūm quaē pūlchrĭŏr āctīs,40

ādnŭĕ dāque ănĭmūm. nōstrī dē sānguĭnĕ Phrīxūs

Crēthĕŏs ūt pătrĭās aūdīs ēffūgĕrĭt ārās.

hūnc fĕrŭs Aēētēs, Scўthĭām Phāsīnquĕ rĭgēntēm

quī cŏlĭt (heū māgnī Sōlīs pŭdŏr), hōspĭtă vīnă

īntĕr ĕt āttŏnĭtaē māctāt sōllēmnĭă mēnsaē45

nīl nōstrī dīvūmquĕ mĕmōr. nōn nūntĭă tāntūm

fāmă rĕfērt: īpsūm iŭvĕnēm tām saēvă gĕmēntēm,

īpsum ĕgŏ, cūm sērūs fēssōs sŏpŏr āllĭgăt ārtūs,

āspĭcĭō, lăcĕra ādsĭdŭīs nāmque īllĭŭs ūmbră

quēstĭbŭs ēt māgnī nūmēn mărĭs ēxcĭtăt Hēllē.50

sī mĭhĭ quaē quōndām vīrēs, tūm pēndĕrĕ poēnās

Cōlchĭdă iam ēt rēgīs căpŭt hīc ātque ārmă vĭdērēs.

ōlim ānnīs īlle ārdŏr hĕbēt, nēcdūm mĕă prōlēs

īmpĕrĭo ēt bēllī rēbūs mātūră mărīquĕ.

tū, cuī iām cūraēquĕ vĭgēnt ănĭmīquĕ vĭrīlēs,55

ī, dĕcŭs, ēt pĕcŏrīs Nĕphĕlaēī vēllĕră Grāiō

rēddĕ thŏlo āc tāntīs tēmēt dīgnārĕ pĕrīclīs."

tālĭbŭs hōrtātūs iŭvĕnēm prŏpĭōrquĕ iŭbēntī

cōntĭcŭīt: caūtēs Scўthĭcō cōncūrrĕrĕ pōntō

Cŷănĕās tāntōquĕ sĭlēt pōssēssă drăcōnĕ60

vēllĕră, mūltĭfĭdās rēgīs quēm fīlĭă līnguās

vībrāntem ēx ădўtīs cāntū dăpĭbūsquĕ vŏcābāt

ēt dăbăt ēxtērnō līvēntĭă mēllă vĕnēnō.

Mōx tăcĭtī pătŭērĕ dŏlī, nēc vēllĕră cūraē

ēssĕ vĭrō, sēd sēse ŏdĭīs īmmānĭă cōgī65

īn frĕtă; quā iūssōs sēd tāndēm quaērĕrĕ Cōlchōs

ārtĕ quĕāt? nūnc āĕrĭī plāntārĭă vēllēt

Pērsĕŏs aūt cūrrūs ēt quōs frēnāssĕ drăcōnēs

crēdĭtŭs īgnārās Cĕrĕrīs quī vōmĕrĕ tērrās

īmbŭĭt ēt flāvā quērcūm dāmnāvĭt ărīstā.70

heū quĭd ăgāt? pŏpŭlūmnĕ lĕvēm vĕtĕrīquĕ tўrānnō

īnfēnsum ātque ōlīm mĭsĕrāntēs Aēsŏnă pātrēs

ādvŏcĕt, ān sŏcĭā Iūnōne ēt Pāllădĕ frētūs

ārmĭsŏnā spērēt măgĭs ēt frĕtă iūssă căpēssāt,

sīqua ŏpĕrīs tāntī dŏmĭtō cōnsūrgĕrĕ pōntō75

fāmă quĕāt? tū sōla ănĭmōs mēntēmquĕ pĕrūrīs,

Glōrĭă; tē vĭrĭdēm vĭdĕt īmmūnēmquĕ sĕnēctaē

Phāsĭdĭs īn rīpā stāntēm iŭvĕnēsquĕ vŏcāntēm.

tāndem ănĭmum īncērtūm cōnfūsăquĕ pēctŏră fīrmāt

rēlĭgĭō, tēndēnsquĕ pĭās ād sīdĕră pālmās80

"ōmnĭpŏtēns rēgīna," īnquīt "quām, tūrbĭdŭs ātrō

aēthĕrĕ caērŭlĕūm quătĕrēt cūm Iūppĭtĕr īmbrēm,

īpse ĕgŏ praēcĭpĭtī tŭmĭdūm pĕr Ĕnīpĕă nīmbō

īn cāmpōs ēt tūtă tŭlī nēc crēdĕrĕ quīvī

āntĕ dĕām quām tē tŏnĭtrū nūtūquĕ rĕpōscī85

cōniŭgĭs ēt sŭbĭtā rāptām fōrmīdĭnĕ vīdī,

dā Scўthĭām Phāsīnquĕ mĭhī; tūque, īnnŭbă Pāllās,

ērĭpĕ mē. vēstrīs ĕgŏmēt tūnc vēllĕră tēmplīs

īllă dăbō, dăbĭt aūrātīs ēt cōrnĭbŭs īgnī

cōllă pătēr nĭvĕīquĕ grĕgēs āltārĭă cīngēnt."90

Āccēpērĕ dĕaē cĕlĕrīquĕ pĕr aēthĕră lāpsū

dīvērsās pĕtĭērĕ vĭās. īn moēnĭă pērnīx

Thēspĭăca ād cārūm Trītōnĭă dēvŏlăt Ārgūm.

mōlīri hūnc pūppēm iŭbĕt ēt dēmīttĕrĕ fērrō

rōbŏră, Pēlĭăcās ēt iām cŏmĕs ēxĭt ĭn ūmbrās.95

āt Iūno Ārgŏlĭcās părĭtēr Măcĕtūmquĕ pĕr ūrbēs

spārgĭt ĭnēxpērtōs tēmptārĕ părēntĭbŭs Aūstrōs

Aēsŏnĭdēn: iām stārĕ rătēm rēmīsquĕ sŭpērbām

pōscĕrĕ quōs rĕvĕhāt rēbūsque īn saēcŭlă tōllāt.

Ōmnĭs ădēst quaē iām bēllīs spēctātăquĕ fāmā100

tūrbă dŭcūm, prīmaē seū quōs īn flōrĕ iŭvēntaē

tēmptāmēntă tĕnēnt nēcdūm dătă cōpĭă rērūm.

āt quĭbŭs ārvōrūm stŭdĭūmque īnsōntĭs ărātrī,

hōs stĭmŭlānt māgnāquĕ rătēm pēr lūstră vĭāsquĕ

vīsī laūdĕ cănūnt mănĭfēsto īn lūmĭnĕ Faūnī105

sīlvārūmquĕ dĕae ātque ēlātīs cōrnĭbŭs Āmnēs.

Prōtĭnŭs Īnăchĭīs ūltrō Tīrŷnthĭŭs Ārgīs

ādvŏlăt, Ārcădĭō cūiūs flāmmātă vĕnēnō

tēlă pŭēr făcĭlēsque ŭmĕrīs gaūdēntĭbŭs ārcūs

gēstăt Hўlās; vĕlĭt īllĕ quĭdēm, sēd dēxtĕră nōndūm110

pār ŏnĕrī clāvaēquĕ căpāx. quōs tālĭbŭs āmēns

īnsĕquĭtūr sŏlĭtōsquĕ nŏvāt Sātūrnĭă quēstūs:

"ō | ŭtĭnām Grāiaē rŭĕrēt nōn ōmnĕ iŭvēntaē

īn nŏvă fātă dĕcūs, nōstrīque Eūrŷsthĕŏs haēc nūnc

iūssă fŏrēnt. īmbrem ēt tĕnĕbrās saēvūmquĕ trĭdēntēm115

iāmiam ĕgo ĕt īnvītī tōrsīssēm cōniŭgĭs īgnēm.

nūnc quŏquĕ nēc sŏcĭūm nōstraē cŏlŭmēnvĕ cărīnaē

ēssĕ vĕlim, Hērcŭlĕīs nēc me ūnquām fīdĕrĕ fās sīt

aūxĭlĭīs cŏmĭti ēt tāntūm dēbērĕ sŭpērbō."

Dīxĭt ĕt Haēmŏnĭās ŏcŭlōs dētōrquĕt ăd ūndās.120

fērvĕrĕ cūnctă vĭrūm coētū, sĭmŭl ūndĭquĕ cērnīt

dēlātūm nĕmŭs ēt dōctā rĕsŏnārĕ bĭpēnnī

lītŏră; iām pīnūs grăcĭlī dīssōlvĕrĕ lāmnā

Thēspĭădēn iūngīquĕ lătūs lēntōquĕ sĕquācēs

mōllīrī vĭdĕt īgnĕ trăbēs rēmīsquĕ părātīs125

Pāllădă vēlĭfĕrō quaērēntēm brācchĭă mālō.

cōnstĭtĭt ūt, lōngō mōlēs nōn pērvĭă pōntō,

pūppĭs, ĕt ūt tĕnŭēs sŭbĭērĕ lătēntĭă cēraē

lūmĭnă, pīctūraē vărĭōs sŭpĕr āddĭt hŏnōrēs.

hīc spērātă ** Tŷrrhēnī tērgŏrĕ pīscīs130

Pēlĕŏs īn thălămōs vĕhĭtūr Thĕtĭs; aēquŏră dēlphīn

cōrrĭpĭt, ‹īllă› sĕdēt dēiēcta īn lūmĭnă pāllā

nēc Iŏvĕ māiōrēm nāscī sūspīrăt Ăchīllēm.

hānc Pănŏpē Dōtōquĕ sŏrōr laētātăquĕ flūctū

prōsĕquĭtūr nūdīs părĭtēr Gălătēă lăcērtīs135

āntră pĕtēns; Sĭcŭlō rĕvŏcāt dē lītŏrĕ Cŷclōps.

cōntra īgnīs vĭrĭdīquĕ tŏrūs dē frōndĕ dăpēsquĕ

vīnăque ĕt aēquŏrĕōs īntēr cūm cōniŭgĕ dīvōs

Aēăcĭdēs, pūlsātquĕ chĕlŷn pōst pōcŭlă Chīrōn.

pārte ălĭā Phŏlŏē mūltōque īnsānŭs Ĭācchō140

Rhoēcŭs ĕt Ātrăcĭā sŭbĭtaē dē vīrgĭnĕ pūgnaē.

crātērēs mēnsaēquĕ vŏlānt āraēquĕ dĕōrūm

pōcŭlăque, īnsīgnīs vĕtĕrūm lăbŏr. ōptĭmŭs hāstā

hīc Pēleūs, hīc ēnsĕ fŭrēns āgnōscĭtŭr Aēsōn;

fērt grăvĭs īnvītō vīctōrēm Nēstŏră tērgō145

Mōnўchŭs, ārdēntī pĕrăgīt Clănĭs Āctŏră quērcū;

nīgrō Nēssŭs ĕquō fŭgĭt ādclīnīsquĕ tăpētīs

īn mĕdĭīs văcŭō cōndīt căpŭt Hīppăsŭs aūrō.

Haēc quāmquām mīrāndă mĭnūs stŭpĕt Aēsŏnĕ nātūs

ēt sēcum "heū mĭsĕrōs nōstrūm nātōsquĕ pătrēsquĕ.150

hācĭnĕ nōs ănĭmaē făcĭlēs rătĕ nūbĭlă cōntrā

mīttĭmŭr? īn sōlūm nūnc saēvĭĕt Aēsŏnă pōntūs?

nōn iŭvĕnem īn cāsūs ĕădēmquĕ pĕrīcŭla Ăcāstūm

ābrĭpĭam? īnvīsaē Pĕlĭās frĕtă tūtă cărīnaē

ōptĕt ĕt ēxōrēt nōstrīs cūm mātrĭbŭs ūndās."155

Tālĭă iāctāntī laēvūm Iŏvĭs ārmĭgĕr aēthrā

ādvĕnĭt ēt vălĭdīs fīxam ērĭgĭt ūnguĭbŭs āgnām.

āt prŏcŭl ē stăbŭlīs trĕpĭdī clāmōrĕ sĕquūntūr

pāstōrēs frĕmĭtūsquĕ cănūm; cĭtŭs ōccŭpăt aūrās

rāptŏr ĕt Aēgaēī sŭpĕr ēffŭgĭt āltă prŏfūndī.160

āccĭpĭt aūgŭrĭum Aēsŏnĭdēs laētūsquĕ sŭpērbī

tēctă pĕtīt Pĕlĭaē. prĭŏr huīc tūm rēgĭă prōlēs

ādvŏlăt āmplēxūs frātērnăquĕ pēctŏră iūngēns.

dūctŏr ăīt "nōn dēgĕnĕrēs, ūt rērĭs, Ăcāstĕ,

vēnĭmŭs ād quēstūs: sŏcĭūm tē iūngĕrĕ coēptīs165

ēst ănĭmūs; nĕque ĕnīm Tĕlămōn aūt Cānthŭs ĕt Īdās

Tŷndărĕūsquĕ pŭēr mĭhĭ vēllĕrĕ dīgnĭŏr Hēllēs.

ō quāntūm tērraē, quāntūm cōgnōscĕrĕ caēlī

pērmīssum ēst! pĕlăgūs quāntōs ăpĕrīmŭs ĭn ūsūs!

nūnc fōrsān grăvĕ rērĭs ŏpūs, sēd laētă rĕcūrrēt170

cūm rătĭs ēt cārām cūm iām mĭhĭ rēddĕt Ĭōlcōn

quīs pŭdŏr heū nōstrōs tĭbĭ tūnc aūdīrĕ lăbōrēs,

quām rĕfĕrām vīsās tŭă pēr sūspīrĭă gēntēs!"

Nēc pāssūs rēx plūră vĭrūm "sāt mūltă părātō

īn quaēcūmquĕ vŏcās; nēc nōs" ăĭt, "ōptĭmĕ, sēgnēs175

crēdĭdĕrīs pătrĭīsvĕ măgīs cōnfīdĕrĕ rēgnīs

quām tĭbĭ, sī prīmōs dŭcĕ tē vīrtūtĭs hŏnōrēs

cārpĕrĕ, frātērnaē sī dēs ādcrēscĕrĕ fāmaē.

quīn ĕgŏ, nēquă mĕtū nĭmĭō mē cūră părēntīs

īmpĕdĭāt, fāllam īgnārūm sŭbĭtūsquĕ părātīs180

tūnc ădĕrō, prīmās līnquēt cūm pūppĭs hărēnās."

dīxĕrăt. īlle ănĭmōs prōmīssăquĕ tālĭă laētūs

āccĭpĭt ēt grēssūs ăvĭdōs ād lītŏră vērtīt.

Āt dŭcĭs īmpĕrĭīs Mĭnўaē mŏnĭtūquĕ frĕquēntēs

pūppem ŭmĕrīs sŭbĕūnt ēt tēntō pōplĭtĕ prōnī185

dēcūrrūnt īntrāntquĕ frĕtūm; nōn clāmŏr ănhēlīs

naūtĭcŭs aūt blāndūs tēstūdĭnĕ dēfŭĭt Ōrpheūs.

tūm laētī stătŭūnt ārās. tĭbĭ, rēctŏr ăquārūm,

sūmmŭs hŏnōr, tĭbĭ caērŭlĕīs īn lītŏrĕ vīttīs

ēt Zĕphўrīs Glaūcōquĕ bŏvēm Thĕtĭdīquĕ iŭvēncām190

dēĭcĭt Āncaēūs: nōn īllō cērtĭŏr āltēr

pīnguĭă lētĭfĕrā pērfrīngĕrĕ cōllă bĭpēnnī.

īpsĕ tĕr aēquŏrĕō lībāns cārchēsĭă pātrī

sīc ăĭt Aēsŏnĭdēs: "ō quī spūmāntĭă nūtū

rēgnă quătīs tērrāsquĕ sălō cōmplēctĕrĭs ōmnēs,195

dā vĕnĭām. scĭŏ mē cūnctīs ē gēntĭbŭs ūnūm

īnlĭcĭtās tēmptārĕ vĭās hĭĕmēmquĕ mĕrērī:

sēd nōn spōntĕ fĕrōr, nēc nūnc mĭhĭ iūngĕrĕ mōntēs

mēns tămĕn aūt sūmmō dēpōscĕrĕ fūlmĕn Ŏlŷmpō.

nē Pĕlĭaē tē vōtă trăhānt; īlle āspĕră iūssă200

rēppĕrĭt ēt Cōlchōs īn mē lūctūmquĕ mĕōrūm.

†īllŭmĕtū† tāntūm nōn īndīgnāntĭbŭs ūndīs

hōc căpŭt āccĭpĭās ēt prēssām rēgĭbŭs ālnūm."

sīc fātūs pīnguī cŭmŭlāt lībāmĭnĕ flāmmām.

Prōtŭlĭt ūt crīnēm dēnsīs lūctātŭs ĭn ēxtīs205

īgnĭs ĕt ēscēndīt sălĭēntĭă vīscĕră taūrī,

ēccĕ săcēr tōtūsquĕ dĕī pēr lītŏră Mōpsūs

īmmānīs vīsū vīttāmquĕ cŏmāmquĕ pĕr aūrās

sūrgēntēm laūrūsquĕ rŏtāt. vōx rēddĭtă tāndēm,

vōx hōrrēndă vĭrīs; tūm fāctă sĭlēntĭă vātī.210

"heū quaēnam āspĭcĭō? nōstrīs mŏdŏ cōncĭtŭs aūsīs

aēquŏrĕōs vŏcăt ēccĕ dĕōs Nēptūnŭs ĕt īngēns

cōncĭlĭūm. frĕmĕre ēt lēgēm dēfēndĕrĕ cūnctī

hōrtāntūr. sīc āmplēxū, sīc, pēctŏră frātrīs,

Iūnŏ, tĕnē, tŭquĕ ō pūppēm nē dēsĕrĕ, Pāllās;215

nūnc pătrŭī, nūnc, flēctĕ mĭnās. cēssērĕ rătēmquĕ

āccēpērĕ mărī. pēr quōt dīscrīmĭnă rērūm

ēxpĕdĭōr! sŭbĭtā cūr pūlchĕr hărūndĭnĕ crīnēs

vēlăt Hўlās? ūnde ūrna ŭmĕrīs nĭvĕōsquĕ pĕr ārtūs

caērŭlĕaē vēstēs? ūnde haēc tĭbĭ vūlnĕră, Pōllūx?220

quāntūs iō tŭmĭdīs taūrōrum ē nārĭbŭs īgnīs!

tōllūnt sē gălĕaē sūlcīsque ēx ōmnĭbŭs hāstaē

ēt iām iāmque ŭmĕrī. quēm cīrcūm vēllĕră Mārtēm

āspĭcĭō? quaēnam ālĭgĕrīs sĕcăt ānguĭbŭs aūrās

caēdĕ mădēns? quōs ēnsĕ fĕrīt? mĭsĕr, ērĭpĕ pārvōs,225

Aēsŏnĭdē. cērno ēt thălămōs ārdērĕ iŭgālēs."

Iāmdūdūm ** Mĭnўās āmbāgĕ dŭcēmquĕ

tērrĭfĭcāt; sĕd ĕnīm cōntrā Phoēbēĭŭs Īdmōn

nōn pāllōrĕ vĭrīs, nōn ūllo hōrrōrĕ cŏmārūm

tērrĭbĭlīs, plēnūs fātīs Phoēbōquĕ quĭētō,230

cuī gĕnĭtōr trĭbŭīt mŏnĭtū praēnōscĕrĕ dīvūm

ōmĭnă, seū flāmmās seū lūbrĭcă cōmmĭnŭs ēxtă

seū plēnūm cērtīs īntērrŏgĕt āĕră pīnnīs,

sīc sŏcĭīs Mōpsōquĕ cănīt: "quāntum aūgŭr Ăpōllŏ

flāmmăquĕ prīmă dŏcēt, praēdūrī plēnă lăbōrīs235

cērno ĕquĭdēm, pătĭēns sēd quaē rătĭs ōmnĭă vīncēt.

īngēntēs dūrāte ănĭmaē dūlcēsquĕ părēntūm

tēndĭte ăd āmplēxūs." lăcrĭmaē cĕcĭdērĕ cănēntī

quōd sĭbĭ iām claūsōs īnvēnĭt ĭn īgnĭbŭs Ārgōs.

Vīx ĕă fātŭs ĕrāt iūngīt cūm tālĭă dūctōr240

Aēsŏnĭūs: "sŭpĕrūm quāndō cōnsūltă vĭdētīs,

ō sŏcĭī, tāntīsquĕ dătūr spēs māxĭmă coēptīs,

vōs quŏquĕ nūnc vīrēs ănĭmōsque ādfērtĕ pătērnōs.

nōn mĭhĭ Thēssălĭcī pĭĕtās cūlpāndă tўrānnī

sūspēctīvĕ dŏlī: dĕŭs haēc, dĕŭs, ōmĭnĕ dēxtrō245

īmpĕrăt; īpsĕ sŭō vŏlŭīt cōmmērcĭă mūndō

Iūppĭtĕr ēt tāntōs hŏmĭnūm mīscērĕ lăbōrēs.

ītĕ, vĭrī, mēcūm dŭbĭīsque ēvīncĭtĕ rēbūs

quaē mĕmĭnīssĕ iŭvēt nōstrīsquĕ nĕpōtĭbŭs īnstēnt.

hānc vērō, sŏcĭī, vĕnĭēntem īn lītŏrĕ laētī250

dūlcĭbŭs ādlŏquĭīs lūdōque ēdūcĭtĕ nōctēm."

pārētūr. mōllī iŭvĕnēs fūndūntŭr ĭn ālgā,

cōnspĭcŭūsquĕ tŏrīs Tīrŷnthĭŭs. ēxtă mĭnīstrī

rāptă sĭmūl vĕrĭbūs Cĕrĕrēmquĕ dĕdērĕ cănīstrīs.

Iāmque ădĕrāt sūmmō dēcūrrēns vērtĭcĕ Chīrōn255

clāmāntēmquĕ pătrī prŏcŭl ōstēndēbăt Ăchīllēm.

ūt pŭĕr ād nōtās ērēctūm Pēlĕă vōcēs

vīdĭt ĕt īngēntī tēndēntēm brācchĭă pāssū,

ādsĭlŭīt cārāquĕ dĭū cērvīcĕ pĕpēndīt.

īllūm nēc vălĭdō spūmāntĭă pōcŭlă Bācchō260

sōllĭcĭtānt vĕtĕrī nēc cōnspĭcĭēndă mĕtāllō

sīgnă tĕnēnt: stŭpĕt īn dŭcĭbūs māgnūmquĕ sŏnāntēs

haūrĭt ĕt Hērcŭlĕō fērt cōmmĭnŭs ōră lĕōnī.

laētŭs ăt īmplĭcĭtī Pēleūs răpĭt ōscŭlă nātī

sūspīciēnsquĕ pŏlūm "plăcĭdō sī cūrrĕrĕ flūctū265

Pēlĕă vūltĭs" ăīt "vēntōsque ōptārĕ fĕrēntēs,

hōc, sŭpĕrī, sērvātĕ căpūt. tū cētĕră, Chīlōn,

dā mĭhĭ. tē pārvūs lĭtŭōs ēt bēllă lŏquēntēm

mīrētūr; sūb tē pŭĕrīlĭă tēlă măgīstrō

vēnātōr fĕrăt ēt nōstrām fēstīnĕt ăd hāstām."270

ōmnĭbŭs īndĕ vĭaē călŏr āddĭtŭs; īrĕ pĕr āltūm

māgnā mēntĕ vŏlūnt. Phrīxī prōmīttĭtŭr ābsēns

vēllŭs ĕt aūrātīs Ārgō rĕdĭtūră cŏrŷmbīs.

Sōl rŭĭt ēt tōtūm Mĭnўīs laētāntĭbŭs ūndaē

dēdūxērĕ dĭēm. spārgūntūr lītŏrĕ cūrvō275

lūmĭnă nōndum ūllīs tērrās mōnstrāntĭă naūtīs.

Thrācĭŭs hīc nōctēm dūlcī tēstūdĭnĕ vātēs

ēxtrăhĭt, ūt stĕtĕrīt rĕdĭmītūs tēmpŏră vīttīs

Phrīxŭs ĕt īniūstās cōntēctūs nūbĭbŭs ārās

fūgĕrĭt Īnōō līnquēns Ăthămāntă Lĕārchō;280

aūrĕŭs ūt iŭvĕnēm mĭsĕrāntĭbŭs īntŭlĭt ūndīs

vēctŏr ĕt ādstrīctīs ūt sēdīt cōrnĭbŭs Hēllē.

sēptem Aūrōră vĭās tŏtĭdēmquĕ pĕrēgĕrăt ūmbrās

lūnă pŏlō, dĭrĭmīquĕ prŏcūl nōn aēquŏrĕ vīsă

coēpĕrăt ā gĕmĭnā dīscēdĕrĕ Sēstŏs Ăbŷdō.285

hīc sŏrŏr Aēŏlĭdēn aēvūm mānsūră pĕr ōmnĕ

dēsĕrĭt, heū saēvaē nēquīquam ērēptă nŏvērcaē.

īllă quĭdēm fēssīs lōngē pĕtĭt ūmĭdă pālmīs

vēllĕră, sēd bĭbŭlās ūrgēntī pōndĕrĕ vēstēs

ūndă trăhīt lēvīquĕ mănūs lābūntŭr ăb aūrō.290

quīs tĭbĭ, Phrīxĕ, dŏlōr, răpĭdō cūm cōncĭtŭs aēstū

rēspĭcĕrēs mĭsĕraē clāmāntĭă vīrgĭnĭs ōră

ēxtrēmāsquĕ mănūs spārsōsquĕ pĕr aēquŏră crīnēs!

Iāmquĕ mĕrō lūdōquĕ mŏdūs pŏsĭtīquĕ quĭētīs

cōntĭcŭērĕ tŏrīs; sōlūs quĭbŭs ōrdĭnĕ fūsīs295

īmpătĭēns sōmnī dūctōr mănĕt. hūnc grăvĭs Aēsōn

ēt părĭtēr vĭgĭl Ālcĭmĕdē spēctāntquĕ tĕnēntquĕ

plēni ŏcŭlōs. īllīs plăcĭdī sērmōnĭs Ĭāsōn

sūggĕrĭt ādfātūs tūrbātăquĕ pēctŏră mūlcēt.

mōx ŭbĭ vīctă grăvī cĕcĭdērūnt lūmĭnă sōmnō300

vīsă cŏrōnātaē fūlgēns tūtēlă cărīnaē

vōcĭbŭs hīs īnstārĕ dŭcī: "Dōdōnĭdă quērcūm

īngrĕdĭōr, nēc fātĭdĭcīs āvēllĕrĕ sīlvīs

mē nĭsĭ prōmīssō pŏtŭīt Sātūrnĭă caēlō.

tēmpŭs ădēst; ăgĕ rūmpĕ mŏrās, dūmque aēquŏrĕ tōtō305

cūrrĭmŭs īncērtūs sī nūbĭlă dūxĕrĭt aēthēr,

iām nūnc mīttĕ mĕtūs fīdēns sŭpĕrīsquĕ mĭhīquĕ."

Chāŏnĭīquĕ vĭdēs fămŭlām Iŏvĭs. aēquŏră tēcūm

dīxĕrăt. īllĕ păvēns, laētō quāmquam ōmĭnĕ dīvūm,

prōsīlvīt strātīs. Mĭnўās sĭmŭl ōbtŭlĭt ōmnēs310

ālmă nŏvō crīspāns pĕlăgūs Tīthōnĭă Phoēbō.

dīscūrrūnt trānstrīs; hī cēlsō cōrnŭă mālō

ēxpĕdĭūnt, ălĭī tōnsās īn mārmŏrĕ sūmmō

praētēmptānt, prōrā fūnēm lĕgĭt Ārgŭs ăb āltā.

Īncrēscūnt mātrūm gĕmĭtūs ēt fōrtĭă lānguēnt315

cōrdă pătrūm; lōngīs flēntēs āmplēxĭbŭs haērēnt.

vōx tămĕn Ālcĭmĕdēs plānctūs sŭpĕrēmĭnĕt ōmnēs.

fēmĭnĕīs tāntum īllă fŭrēns ŭlŭlātĭbŭs ōbstāt

ōbrŭăt Īdaēām quāntūm tŭbă Mārtĭă būxūm

fātŭr ĕt haēc: "nāte īndīgnōs ădĭtūrĕ lăbōrēs,320

dīvĭdĭmūr; nĕc ăd hōs ănĭmūm cōmpōnĕrĕ cāsūs

āntĕ dătūm, sēd bēllă tĭbī tērrāsquĕ tĭmēbām.

vōta ălĭīs făcĭēndă dĕīs. sī fātă rĕdūcūnt

tē mĭhĭ, sī trĕpĭdīs plācābĭlĕ mātrĭbŭs aēquōr,

pōssum ĕquĭdēm lūcēmquĕ pătī lōngūmquĕ tĭmōrēm.325

sīn ălĭūd fōrtūnă părāt, mĭsĕrērĕ părēntūm,

Mōrs bŏnă, dūm mĕtŭs ēst nĕc ădhūc dŏlŏr. eī mĭhĭ, Cōlchōs

ūnde ĕgo ĕt āvēctī tĭmŭīssēm vēllĕră Phrīxī?

quōs iām mēntĕ dĭēs, quām saēva īnsōmnĭă cūrīs

prōspĭcĭō! quŏtĭēns raūcōs ād lītŏrĭs īctūs330

dēfĭcĭām Scўthĭcūm mĕtŭēns pōntūmquĕ pŏlūmquĕ

nēc dē tē crēdām nōstrīs īngrātă sĕrēnīs!

dā, prĕcŏr, āmplēxūs haēsūrăquĕ vērbă rĕlīnquĕ

aūrĭbŭs ēt dūlcī iām nūnc prĕmĕ lūmĭnă dēxtrā."

tālĭbŭs Ālcĭmĕdē maērēt; sēd fōrtĭŏr Aēsōn335

āttōllēns dīctīs ănĭmōs "ō sī mĭhĭ sānguīs

quāntŭs ĕrāt cūm sīgnĭfĕrūm crātēră mĭnāntēm

nōn lĕvĭōrĕ Phŏlūm mănŭs haēc cōmpēscŭĭt aūrō!

prīmŭs ĭn aērātīs pŏsŭīssēm pūppĭbŭs ārmă

cōncūssōquĕ rătēm gaūdērēm tōllĕrĕ rēmō.340

sēd pătrĭaē vālvērĕ prĕcēs aūdītăquĕ māgnīs

vōtă dĕīs: vĭdĕō nōstrō tŏt ĭn aēquŏrĕ rēgēs

tēquĕ dŭcēm. tālēs, tălĕs ēgŏ dŭcērĕ sŭētūs

ātquĕ sĕquī. nūnc īllĕ dĭēs (dēt Iūppĭtĕr ōrō),

īllĕ sŭpēr quō tē Scўthĭcī rēgīsquĕ mărīsquĕ345

vīctōrem ātque ŭmĕrōs ārdēntēm vēllĕrĕ rāptō

āccĭpĭām cēdāntquĕ tŭaē mĕă fāctă iŭvēntaē."

sīc ăĭt. īllĕ sŭō cōllāpsām pēctŏrĕ mātrēm

sūstĭnŭīt māgnāquĕ sĕnēm cērvīcĕ rĕcēpīt.

Ēt iām fīnĭs ĕrāt. Zĕphўrūmquĕ rătēmquĕ mŏrāntēs350

sōlvĕrăt āmplēxūs trīstī tŭbă tērtĭă sīgnō.

dānt rēmō sŭă quīsquĕ vĭrī, dānt nōmĭnă trānstrīs.

hīnc laēvūm Tĕlămōn pĕlăgūs tĕnĕt, āltĭŏr īndĕ

ōccŭpăt Ālcīdēs ălĭūd mărĕ, cētĕră pūbēs

dīvĭdĭtūr. cĕlĕr Āstēriōn, quēm mātrĕ cădēntēm355

Pērĕsĭūs gĕmĭnō fōvīt pătĕr āmnĕ Cŏmētēs,

sēgnĭŏr Āpĭdănī vīrēs ŭbĭ sēntĭt Ĕnīpeūs,

nītĭtŭr hīnc Tălăūs frātrīsquĕ Lĕōdŏcŭs ūrgēt

rēmō tērgă sŭī, quōs nōbĭlĕ cōntŭlĭt Ārgōs.

hīnc quŏquĕ mīssŭs ădēst quămŭīs ārcēntĭbŭs Īdmōn360

ālĭtĭbūs; sēd tūrpĕ vĭrō tĭmŭīssĕ fŭtūră.

hīc ēt Naūbŏlĭdēs tōrtās cōnsūrgĭt ĭn ūndās

Īphĭtŭs, hīc pătrĭūm frāngīt Nēptūnĭŭs aēquōr

quī tĕnĕt ūndĭsŏnām Psămăthēn sēmpērquĕ pătēntēm

Taēnărŏn Eūphēmūs, mōllīque ā lītŏrĕ Pēllaē365

Deūcălĭōn cērtūs iăcŭlīs ēt cōmmĭnŭs ēnsĕ

nōbĭlĭs Āmphīōn, părĭtēr quōs ēdĭdĭt Hŷpsō

nēc pŏtŭīt sĭmĭlēs vŏlŭītve ēdīscĕrĕ vūltūs.

tūm vălĭdā Clўmĕnūs pērcūssō pēctŏrĕ tōnsā

frātĕr ĕt Īphīclūs pūppēm trăhĭt, ēt făcĕ saēvā370

īn tŭă mōx Dănăōs āctūrūs sāxă, Căphēreū,

Naūplĭŭs, ēt tōrtūm nōn ā Iŏvĕ fūlmĕn Ŏīleūs

quī gĕmĕt Eūbŏĭcās nātō strīdēntĕ pĕr ūndās,

quīque Ĕrўmānthēī sūdāntēm pōndĕrĕ mōnstrī

Āmphĭtrўōnĭădēn Tĕgĕaēō līmĭnĕ Cēpheūs375

iūvĭt, ĕt Āmphĭdămās (āt frātēr plēnĭŏr āctīs

mālŭĭt Āncaēō vēllūs cōntīngĕrĕ Phrīxī),

tēctŭs ĕt Eūrўtĭōn sērvātō cōllă căpīllō

quēm pătĕr Āŏnĭās rĕdŭcēm tōndēbĭt ăd ārās.

tē quŏquĕ Thēssălĭcaē, Nēstōr, răpĭt īn frĕtă pūppīs380

fāmă, Mўcēnaēīs ōlīm quī cāndĭdă vēlīs

aēquŏră nēc nāntēs mīrābĕrĕ mīllĕ măgīstrōs.

hīc vātēs Phoēbīquĕ fĭdēs nōn vānă părēntīs

Mōpsūs, pūnĭcĕō cuī cīrcūmfūsă cŏthūrnō

pālla īmōs fĕrĭt ālbă pĕdēs vīttātăquĕ frōntĕ385

cāssĭs ĕt īn sūmmō laūrūs Pēnēĭă cōnō.

quīn ētiam Hērcŭlĕō cōnsūrgĭt ăb ōrdĭnĕ Tŷdeūs

Nēlīdēsquĕ Pĕrīclўmĕnūs, quēm pārvă Mĕthōnē

†fēlĕvĭs† Ēlĭs ĕquīs ēt flūctĭbŭs ōbvĭŭs Aūlōn

caēstĭbŭs ādvērsōs vīdērūnt frāngĕrĕ vūltūs.390

tū quŏquĕ Phrīxēōs rēmō, Poēāntĭĕ, Cōlchōs

bīs Lēmnōn vīsūrĕ pĕtīs, nūnc cūspĭdĕ pātrīs

īnclĭtŭs, Hērcŭlĕās ōlīm tōrtūrĕ săgīttās.

prōxĭmŭs hīnc Būtēs Āctaēīs dīvĕs ăb ōrīs;

īnnŭmĕrās nām claūdĭt ăpēs lōngāquĕ sŭpērbūs395

fūscāt nūbĕ dĭēm dūm plēnās nēctărĕ cēllās

pāndĭt ĕt īn dūlcēm rēgēs dīmīttĭt Hўmēttōn.

īnsĕquĕrīs cāsūsquĕ tŭōs ēxprēssă, Phălērĕ,

ārmă gĕrīs; †văcŭā† nām lāpsŭs ăb ārbŏrĕ pārvūm

tē quătĕr ārdēntī tērgō cīrcūmuĕnĭt ānguīs,400

stāt prŏcŭl īntēndēns dŭbĭūm pătĕr ānxĭŭs ārcūm.

tūm caēlātă mĕtūs ălĭōs gĕrĭt ārma Ĕrĭbōtēs.

nēc Pēleūs frētūs sŏcĕrīs ēt cōniŭgĕ dīvā

dēfŭĭt, āc prōrā splēndēt tŭă cūspĭs ăb āltā,

Aēăcĭdē; tāntum haēc ălĭīs ēxcēlsĭŏr hāstīs405

quāntūm Pēlĭăcās īn vērtĭcĕ vīcĕrăt ōrnōs.

līnquĭt ĕt Āctŏrĭdēs nātūm Chīrōnĭs ĭn āntrō

ūt sŏcĭūs cārō părĭtēr mĕdĭtētŭr Ăchīllī

fīlă lўraē părĭtērquĕ lĕvēs pŭĕr īncĭtĕt hāstās

dīscăt ĕquēs plăcĭdī cōnscēndĕrĕ tērgă măgīstrī410

ēt quēm fāmă gĕnūs nōn ēst dēcēptă Lўaēī

Phlīās īmmīssūs pătrĭōs dē vērtĭcĕ crīnēs.

nēc tĭmĕt Āncaēūm gĕnĕtrīx cōmmīttĕrĕ pōntō

plēnă tŭlīt quēm rēgĕ mărīs. sēcūrŭs ĭn aēquōr

haūd mĭnŭs Ērgīnūs, prōlēs Nēptūnĭă, fērtūr415

quī mărĭs īnsĭdĭās, clāraē quī sīdĕră nōctīs

nōrĭt ĕt ē claūsīs quēm dēstĭnĕt Aēŏlŭs āntrīs

nōn mĕtŭāt cuī rēgnă rătīs, cuī trādĕrĕ caēlūm

ādsĭdŭā Tīphŷs vūltūm lāssātŭs ăb Ārctō.

taūrĕă vūlnĭfĭcō pōrtāt cĕlĕr āspĕră plūmbō420

tērgă Lăcōn sāltem īn văcŭōs ūt brācchĭă vēntōs

spārgăt ĕt Oēbălĭūm Păgăsēĭă pūppĭs ălūmnūm

spēctēt sēcūrō cĕlĕbrāntēm lītŏră lūdō;

ōrăquĕ Thēssălĭcō mĕlĭōr cōntūndĕrĕ frēnō

vēctōrēm păvĭdaē Cāstōr dūm quaērĕrĕt Hēllēs425

pāssŭs Ămŷclaēā pīnguēscĕrĕ Cŷllărŏn hērbā.

īllīs Taēnărĭō părĭtēr trĕmĭt īgnĕă fūcō

pūrpŭră, quōd gĕmĭnā mātēr spēctābĭlĕ tēlā

dūxĭt ŏpūs; bīs Tāўgĕtōn sīlvāsquĕ cŏmāntēs

strūxĕrăt, Eūrōtān mōllī bīs fūdĕrăt aūrō;430

quēmquĕ sŭūs sŏnĭpēs nĭvĕō dē stāmĭnĕ pōrtāt

ēt vŏlăt āmbōrūm pătrĭūs dē pēctŏrĕ cŷcnūs.

āt tĭbĭ cōllēctās sōlvīt iām fībŭlă vēstēs

ōstēndītque ŭmĕrōs fōrtēs spătĭūmquĕ sŭpērbī

pēctŏrĭs Hērcŭlĕīs aēquūm, Mĕlĕāgrĕ, lăcērtīs.435

hīc nŭmĕrōsă phălānx, prōlēs Cŷllēnĭă: cērtūs

Aēthălĭdēs sŭbĭtās nērvō rĕdĕūntĕ săgīttās

cōgĕrĕ; tū mĕdĭōs glădĭō bŏnŭs īrĕ pĕr hōstēs,

Eūrўtĕ; nēc pătrĭō Mĭnўīs īgnōbĭlĭs ūsū

nūntĭă vērbă dŭcīs pŏpŭlīs quī rēddĭt Ĕchīōn.440

sēd nōn, Īphĭ, tŭīs Ārgō rĕdĭtūră lăcērtīs

heū cĭnĕrēm Scўthĭcā tē maēstă rĕlīnquĕt hărēnā

cēssāntēmquĕ tŭūm lūgēbĭt ĭn ōrdĭnĕ rēmūm.

tē quŏquĕ dānt cāmpī tāntō pāstōrĕ Phĕraēī

fēlīcēs, Ādmētĕ; tŭīs nām pēndĭt ĭn ārvīs445

Dēlĭŭs īngrātō Stĕrŏpēn quōd fūdĕrăt ārcū.

ā quŏtĭēns fămŭlō nōtīs sŏrŏr ōbvĭă sīlvīs

flēvĭt ŭbi Ōssaēaē cāptārēt frīgŏră quērcūs

pērdĕrĕt ēt pīnguī mĭsĕrōs Boēbēĭdĕ crīnēs!

īnsūrgīt trānstrīs ēt rēmō Nērĕă vērsāt450

Cānthŭs, ĭn Aēaēō vōlvēt quēm bārbără cūspīs

pūlvĕre; ăt īntĕrĕā clărĭ dēcŭs ădīăcĕt ōrbīs

quēm gĕnĭtōr gēstābăt Ăbās (sĕcăt aūrĕă flūctū

tēgmĭnă Chālcĭdĭcās fŭgĭēns Eūrīpŭs hărēnās

cēlsăquĕ sēmĭfĕrūm cōntōrquēns frēnă lŭpōrūm455

sūrgĭs ăb ōstrĭfĕrō mĕdĭūs, Nēptūnĕ, Gĕrāstō).

āt tĭbĭ Pāllădĭā pīnū, Pŏlўphēmĕ, rĕvēctō

ānte ūrbem ārdēntēs rēstāt dēprēndĕrĕ pātrīs

rēlĭquĭās, mūltūm fămŭlīs pĭă iūstă mŏrātīs

sī vĕnĭās. brĕvĭōrĕ pĕtīt iām caērŭlă rēmō460

ōccŭpăt ēt lōngē sŭă trānstră nŏvīssĭmŭs Īdās.

āt frātēr māgnōs Lŷnceūs sērvātŭs ĭn ūsūs,

quēm tŭlĭt Ārēnē, pōssīt quī rūmpĕrĕ tērrās

ēt Stўgă trānsmīssō tăcĭtām dēprēndĕrĕ vīsū.

flūctĭbŭs ē mĕdĭīs tērrās dăbĭt īllĕ măgīstrō465

ēt dăbĭt āstră rătī, cūmque aēthĕră Iūppĭtĕr ūmbrā

pērdĭdĕrīt sōlūs trānsībīt nūbĭlă Lŷnceūs.

quīn ēt Cēcrŏpĭaē prōlēs văcăt Ōrīthyīaē

tēmpĕrĕt ūt trĕmŭlōs Zētēs frātērquĕ cĕrūchōs.

nēc vēro Ōdrўsĭūs trānstrīs īmpēndĭtŭr Ōrpheūs470

aūt pōntūm rēmō sŭbĭgīt, sēd cārmĭnĕ tōnsās

īrĕ dŏcēt sūmmō pāssīm nē gūrgĭtĕ pūgnēnt.

dōnăt ĕt Īphīclō pĕlăgūs iŭvĕnūmquĕ lăbōrēs

Aēsŏnĭdēs, fēssūm Phўlăcē quēm mīsĕrăt aēvō

nōn iam ŏpĕrum īn pārtēm, mŏnĭtūs sēd trādăt ŭt ācrēs475

māgnōrūmquĕ vĭrōs quī laūdĭbŭs ūrăt ăvōrūm.

Ārgĕ, tŭaē tĭbĭ cūră rătīs, tē moēnĭă dōctūm

Thēspĭă Pāllădĭō dānt mūnĕrĕ; sōrs tĭbĭ nēquā

pārtĕ trăhāt tăcĭtūm pūppīs mărĕ fīssăquĕ flūctū

vēl pĭcĕ vēl mōllī cōndūcĕrĕ vūlnĕră cērā.480

pērvĭgĭl Ārcădĭō Tīphŷs pēndēbăt ăb āstrō

Hāgnĭădēs, fēlīx stēllīs quī sēgnĭbŭs ūsūm

ēt dĕdĭt aēquŏrĕōs caēlō dŭcĕ tēndĕrĕ cūrsūs.

Ēccĕ pĕr ōblīquī răpĭdūm cōmpēndĭă mōntīs

dūctŏr ŏvāns laētūsquĕ dŏlīs āgnōscĭt Ăcāstūm485

hōrrēntēm iăcŭlīs ēt pārmaē lūcĕ cŏrūscūm.

īlle ŭbĭ sē mĕdĭaē pēr scūtă vĭrōsquĕ cărīnaē

īntŭlĭt, ārdēnti Aēsŏnĭdēs rĕtĭnācŭlă fērrō

ābscĭdĭt: haūd ălĭtēr sāltūs vāstātăquĕ pērnīx

vēnātōr quām lūstră fŭgīt dŏmĭnōquĕ tĭmēntēm490

ūrgĕt ĕquūm, tĕnĕrās cōmprēssūs pēctŏrĕ tīgrēs

quās āstū răpŭīt păvĭdō, dūm saēvă rĕlīctīs

mātĕr ĭn āvērsō cătŭlīs vēnātŭr Ămānō.

īt părĭtēr prōpūlsă rătīs; stānt lītŏrĕ mātrēs

clārăquĕ vēla ŏcŭlīs pērcūssăquĕ sōlĕ sĕquūntūr495

scūtă vĭrūm, dōnēc iām cēlsĭŏr ārbŏrĕ pōntūs

īmmēnsūsquĕ rătēm spēctāntĭbŭs ābstūlĭt ăēr.

Sīdĕrĕā tūnc ārcĕ pătēr pūlchērrĭmă Grāiūm

coēptă tŭēns tāntāmque ŏpĕrīs cōnsūrgĕrĕ mōlēm

laētātūr; pătrĭī nĕque ĕnīm prŏbăt ōtĭă rēgnī.500

ūna ōmnēs gaūdēnt sŭpĕrī vēntūrăquĕ mūndō

tēmpŏră quaēquĕ vĭās cērnūnt sĭbĭ crēscĕrĕ Pārcaē.

sēd nōn ēt Scўthĭcī gĕnĭtōr dīscrīmĭnĕ nātī

īntrĕpĭdūs tālēs fūndīt Sōl pēctŏrĕ vōcēs:

"sūmmĕ sătōr, cuī nōstră dĭēs vōlvēntĭbŭs ānnīs505

tōt pĕrăgīt rĕfĭcītquĕ vĭcēs, tŭăne īstă vŏlūntās

Grāiăquĕ nūnc ūndīs dŭcĕ tē nūtūquĕ sĕcūndō

īt rătĭs? ān mĕrĭtōs fās ēst mĭhĭ rūmpĕrĕ quēstūs?

hōc mĕtŭēns ēt nēquă fŏrēt mănŭs īnvĭdă nātō

nōn mĕdĭaē tēllūrĭs ŏpēs, nōn īmprŏbă lēgī510

dīvĭtĭs ārvă plăgaē (tĕnĕānt ūbērrĭmă Teūcēr

ēt Lĭbўs ēt vēstrī Pĕlŏpīs dŏmŭs): hōrrĭdă saēvō

quaē prĕmĭs ārvă gĕlū strīctōsque īnsēdĭmŭs āmnēs.

cēdĕrĕt hīs ĕtĭam ēt sēsē sĭne hŏnōrĕ rĕfērrēt

ūltĕrĭūs, sēd nūbĕ rĭgēns āc nēscĭă †rēgūm†515

stāt sŭpĕr ēt nōstrōs iām zōnă rĕvērbĕrăt īgnēs.

quīd rĕgĭo īmmānīs, quīd bārbărŭs āmnĭbŭs ūllīs

Phāsĭs ĕt āvērsīs prōlēs mĕă gēntĭbŭs ōbstāt?

quīd Mĭnўaē mĕrŭērĕ quĕrī? nūm vēllĕrĕ Grāiō

vī pŏtĭtūr? prŏfŭgō quīn āgmĭnă iūngĕrĕ Phrīxō520

ābnŭĭt, Īnōās ūltrō nēc vēnĭt ăd ārās,

īmpĕrĭī sēd pārtĕ vĭrūm nātaēquĕ mŏrātūs

cōniŭgĭō vĭdĕt ē Grăĭā nūnc stīrpĕ nĕpōtēs

ēt gĕnĕrōs vŏcăt ēt iūnctās sĭbĭ sānguĭnĕ tērrās.

flēctĕ rătēm mōtūsquĕ, pătēr, nēc vūlnĕrĕ nōstrō525

aēquŏră pāndĕ vĭrīs; vĕtĕrīs sāt cōnscĭă lūctūs

sīlvă Pădi ēt vīsō flēntēs gĕnĭtōrĕ sŏrōrēs."

ādfrĕmĭt hīs quāssātquĕ căpūt quī vēllĕră dōnō

Bēllĭpŏtēns sĭbĭ fīxă vĭdēt, tēmptātăquĕ cōntrā

Pāllăs ĕt āmbōrūm gĕmŭīt Sātūrnĭă quēstūs.530

Tūm gĕnĭtōr "vĕtĕra haēc nōbīs ēt cōndĭtă pērgūnt

ōrdĭnĕ cūnctă sŭō rērūmque ā prīncĭpĕ cūrsū

fīxă mănēnt; nĕque ĕnīm tērrīs tūm sānguĭs ĭn ūllīs

nōstĕr ĕrāt cūm fātă dărēm, iūstīquĕ făcūltās

hīnc mĭhĭ cūm vărĭōs strŭĕrēm pēr saēcŭlă rēgēs.535

ātque ĕgŏ cūrārūm rĕpĕtām dēcrētă mĕārūm.

iām prīdēm rĕgĭō quaē vīrgĭnĭs aēquŏr ăd Hēllēs

ēt Tănăī tĕnŭs īmmēnsō dēscēndĭt ăb Eūrō

ūndăt ĕquīs flōrētquĕ vĭrīs, nēc tōllĕrĕ cōntrā

ūllă părēs ănĭmōs nōmēnquĕ căpēssĕrĕ bēllīs540

aūsă mănūs; sīc fātă, lŏcōs sīc īpsĕ fŏvēbām.

āccĕlĕrāt sēd sūmmă dĭēs Ăsĭāmquĕ lăbāntēm

līnquĭmŭs ēt pōscūnt iām mē sŭă tēmpŏră Grāī.

īndĕ mĕaē quērcūs trĭpŏdēsque ănĭmaēquĕ părēntūm

hānc pĕlăgō mīsērĕ mănūm. vĭă fāctă pĕr ūndās545

pērque hĭĕmēs, Bēllōnă, tĭbī. nēc vēllĕră tāntūm

īndīgnāndă mănēnt prŏpĭōrque ēx vīrgĭnĕ rāptā

īllĕ dŏlōr, sēd (nūllă măgīs sēntēntĭă mēntī

fīxă mĕaē) vĕnĭēt Phrўgĭā iām pāstŏr ăb Īdā

quī gĕmĭtūs īrāsquĕ părēs ēt mūtŭă Grāīs550

dōnă fĕrāt. quaē clāssĕ dĕhīnc ēffūsă prŏcōrūm

bēllă, quŏt ād Troīām flēntēs hībērnă Mўcēnās,

quōt prŏcĕrēs nātōsquĕ dĕūm, quaē rōbŏră cērnēs

ōppĕtĕre ēt māgnīs Ăsĭām cōncēdĕrĕ fātīs!

hīnc Dănăūm dē fīnĕ sĕdēt gēntēsquĕ fŏvēbō555

mōx ălĭās. pătĕānt mōntēs sīlvaēquĕ lăcūsquĕ

cūnctăquĕ claūstră mărīs; spēs ēt mĕtŭs ōmnĭbŭs ēstō.

ārbĭtĕr īpsĕ lŏcōs tērrēnăquĕ sūmmă mŏvēndō

ēxpĕrĭār quaēnām pŏpŭlīs lōngīssĭmă cūnctīs

rēgnă vĕlīm līnquāmquĕ dătās ŭbĭ cērtŭs hăbēnās."560

tūnc ŏcŭlōs Aēgaēă rĕfērt ād caērŭlă, rōbūr

Hērcŭlĕūm Lēdaēquĕ tŭēns gĕnŭs, ātque ĭtă fātūr:

"tēndĭte ĭn āstră, vĭrī: mē prīmūm rēgĭă mūndō

Īăpĕtī pōst bēllă trŭcīs Phlēgraēquĕ lăbōrēs

īmpŏsŭīt; dūrūm vōbīs ĭtĕr ēt grăvĕ caēlī565

īnstĭtŭī. sīc ēccĕ mĕūs, sīc, ōrbĕ pĕrāctō

Lībĕr ĕt ēxpērtūs tērrās rĕmĕāvĭt Ăpōllŏ."

dīxĭt ĕt īngēntī flāmmāntēm nūbĭlă sūlcō

dērēxīt pĕr ĭnānĕ făcēm, quaē pūppĕ prŏpīnquā

īn bĭfĭdūm dīscēssĭt ĭtēr frātrēsquĕ pĕtīvīt570

Tŷndărĕōs, plăcĭda ēt mĕdĭīs īn frōntĭbŭs haēsīt

prōtĭnŭs āmbōrūm lūmēnque īnnōxĭă fūndīt

pūrpŭrĕūm, mĭsĕrīs ōlim īmplōrābĭlĕ naūtīs.

Īntĕrĕā mĕdĭō saēvūs pērmīssă prŏfūndō

cārbăsă Pāngaēā Bŏrĕās spĕcŭlātŭs ăb ārcĕ575

cōntĭnŭo Aēŏlĭām Tŷrrhēnăquĕ tēndĭt ăd āntră

cōncĭtŭs. ōmnĕ dĕī răpĭdīs nĕmŭs īngĕmĭt ālīs,

strātă Cĕrēs, mōtūquĕ nĭgēr sūb praēpĕtĕ pōntūs.

aēquŏrĕ Trīnăcrĭō rĕfŭgīque ā pārtĕ Pĕlōrī

stāt rūpēs hōrrēndă frĕtīs, quŏt ĭn aēthĕră sūrgīt580

mōlĭbŭs, īnfērnās tŏtĭdēm dēmīssă sŭb ūndās.

nēc scŏpŭlōs aūt āntră mĭnōr iūxta āltĕră tēllūs

cērnĭtŭr. īllam Ăcămāns hăbĭtāt nūdūsquĕ Pўrācmōn,

hās nīmbī vēntīquĕ dŏmōs ēt naūfrăgă sērvāt

tēmpēstās; hīnc īn tērrās lātūmquĕ prŏfūndūm585

ēst ĭtĕr, hīnc ōlīm sŏlĭtī mīscērĕ pŏlūmquĕ

īnfēlīxquĕ frĕtūm (nĕque ĕnīm tūnc Aēŏlŭs īllīs

rēctŏr ĕrāt Lĭbўā cūm rūmpĕrĕt ādvĕnă Cālpēn

Ōcĕănūs, cūm flēns Sĭcŭlōs Oēnōtrĭă fīnēs

pērdĕrĕt ēt mĕdĭīs īntrārēnt mōntĭbŭs ūndaē),590

īntŏnŭīt dōnēc păvĭdīs ēx aēthĕrĕ vēntīs

Ōmnĭpŏtēns rēgēmquĕ dĕdīt, quēm iūssă vĕrērī

saēvă cŏhōrs; tūm mōntĕ chălŷbs ĭtĕrātăquĕ mūrīs

sāxă dŏmānt Eūrōs. cūm iām cŏhĭbērĕ frĕmēntūm

ōră nĕquīt, rēx tūnc ădĭtūs ēt claūstră rĕfrīngīt595

īpsĕ vŏlēns plācātquĕ dătā fĕră mūrmŭră pōrtā.

nūntĭŭs hūnc sŏlĭō Bŏrĕās prōtūrbăt ăb āltō.

"Pāngaēā quŏd ăb ārcĕ nĕfās," ăĭt "Aēŏlĕ, vīdī!

Grāiă nŏvām fērrō mōlēm cōmmēntă iŭvēntūs

pērgĭt ĕt īngēntī gaūdēns dŏmăt aēquŏră vēlō,600

nēc mĭhĭ lībērtās īmīs frĕtă tōllĕre hărēnīs

quālĭs ĕrām nōndūm vīnclīs ēt cārcĕrĕ claūsūs.

hīnc ănĭmī strūctaēquĕ vĭrīs fīdūcĭă pūppīs

quōd Bōreān sūb rēgĕ vĭdēnt. dā mērgĕrĕ Grāiōs

īnsānāmquĕ rătēm; nīl mē mĕă pīgnŏră tāngūnt.605

tāntum hŏmĭnūm cōmpēscĕ mĭnās dūm lītŏră iūxtā

Thēssălă nēcdum ălĭaē vīdērūnt cārbăsă tērraē."

Dīxĕrăt, āt cūnctī frĕmĕre īntŭs ĕt aēquŏră vēntī

pōscĕrĕ. tūm vălĭdām cōntōrtō tūrbĭnĕ pōrtām

īmpŭlĭt Hīppŏtădēs. fūndūnt sē cārcĕrĕ laētī610

Thrācĕs ĕquī Zĕphўrūsque ēt nōctī cōncŏlŏr ālās

nīmbōrūm cūm prōlĕ Nŏtūs crīnēmquĕ prŏcēllīs

hīspĭdŭs ēt mūltā flāvūs căpŭt Eūrŭs hărēnā.

īndūxēre hĭĕmēm raūcōque ād lītŏră trāctū

ūnănĭmī frĕtă cūrvă fĕrūnt. nēc sōlă Trĭdēntīs615

rēgnă mŏvēnt; vāstō părĭtēr rŭĭt īgnĕŭs aēthēr

cūm tŏnĭtrū pĭcĕōquĕ prĕmīt nōx ōmnĭă caēlō.

ēxcūssī mănĭbūs rēmī cōnvērsăquĕ frōntēm

pūppĭs ĭn ōblīquūm rĕsŏnōs lătŭs āccĭpĭt īctūs

vēlă sŭpēr trĕmŭlūm sŭbĭtūs vŏlĭtāntĭă mālūm620

tūrbŏ răpīt. quī tūm Mĭnўīs trĕpĭdāntĭbŭs hōrrōr

cūm pĭcĕī fūlsērĕ pŏlī păvĭdāmquĕ cŏrūscaē

āntĕ rătēm cĕcĭdērĕ făcēs āntēmnăquĕ laēvō

prōnă dĕhīscēntēm cōrnū cūm sūstŭlĭt ūndām!

nōn hĭĕmēm mīssōsquĕ pŭtānt cōnsūrgĕrĕ vēntōs625

īgnārī, sēd tālĕ frĕtūm. tūm mūrmŭrĕ maēstō

"hōc ĕrăt īnlĭcĭtās tĕmĕrārĕ rŭdēntĭbŭs ūndās

quōd nōstrī tĭmŭērĕ pătrēs. vīx lītŏrĕ pūppēm

sōlvĭmŭs, ēt quāntō frĕmĭtū sē sūstŭlĭt Aēgōn!

hōcĭnĕ Cŷănĕaē cōncūrrūnt aēquŏrĕ caūtēs630

trīstĭŭs ān mĭsĕrīs sŭpĕrēst mărĕ? līnquĭtĕ, tērraē,

spēm pĕlăgī sācrōsque ĭtĕrūm sēpōnĭtĕ flūctūs."

haēc ĭtĕrānt sēgnī flēntēs ōccūmbĕrĕ lētō.

māgnănĭmūs spēctāt phărĕtrās ĕt ĭnūtĭlĕ rōbūr

Āmphĭtrўōnĭădēs; mīscēnt sūprēmă păvēntēs635

vērba ălĭī iūngūntquĕ mănūs ātque ōră fătīgānt

āspēctu īn mĭsĕrō tōtī, cūm prōtĭnŭs ālnūs

sōlvĭtŭr ēt vāstō pūppīs mărĕ sōrbĕt hĭātū.

īllam hūc ātque īllūc nūnc tōrquēns vērbĕrăt Eūrūs,

nūnc strīdēns Zĕphўrīs aūfērt Nŏtŭs; ūndĭquĕ fērvēnt640

aēquŏră, cūm sŭbĭtūs trĭfĭdā Nēptūnŭs ĭn hāstā

caērŭlĕūm fūndō căpŭt ēxtŭlĭt. "hānc mĭhĭ Pāllās

ēt sŏrŏr hānc" īnquīt "mūlcēns mĕă pēctŏră flētū

ābstŭlĕrīnt; vĕnĭānt Phărĭaē Tўrĭaēquĕ cărīnaē

pērmīssūmquĕ pŭtēnt. quŏtĭēns mōx rāptă vĭdēbō645

vēlă Nŏtīs plēnāsquĕ mălīs clāmōrĭbŭs ūndās!

nōn mĕŭs Ōrīōn aūt saēvūs Plīădĕ Taūrūs

mōrtīs caūsă nŏvaē; mĭsĕrīs tū gēntĭbŭs, Ārgō,

fātă părās, nēc tām mĕrĭtō tĭbĭ, Tīphў, quĭētūm

ūllă părēns vŏlĕt Ēlўsĭūm mānēsquĕ pĭōrūm."650

haēc ăĭt ēt pōntūm pătĕr āc tūrbātă rĕpōnīt

lītŏră dēpēllītquĕ Nŏtōs, quōs caērŭlŭs hōrrōr

ēt mădĭdō grăvĭs ūndă sĭnū lōngēquĕ sĕcūtūs

īmbĕr ăd Aēŏlĭaē tēndūnt sĭmŭl aēquŏrĕ pōrtām.

ēmĭcŭīt rĕsĕrātă dĭēs caēlūmquĕ rĕsōlvīt655

ārcŭs ĕt īn sūmmōs rĕdĭērūnt nūbĭlă mōntēs.

iām plăcĭdīs rătĭs ēxstăt ăquīs, quām gūrgĭte ăb īmō

ēt Thĕtĭs ēt māgnīs Pĕlĕī sŏcĕr ērĭgĭt ūlnīs.

ērgo ŭmĕrōs dūctōr sācrō vēlātŭr ămīctū

Aēsŏnĭāmquĕ căpīt pătĕrām, quām mūnĕrĕ gaūdēns660

līquĕrăt hōspĭtĭō phărĕtrāsquĕ rĕpēndĕrăt aūrō

Sālmōneūs, nōndum īllĕ fŭrēns, cūm fīngĕrĕt āltī

quādrĭfĭdā trăbĕ tēlă Iŏvīs cōntrāquĕ rŭēntī

aūt Ăthŏn aūt Rhŏdŏpēn maēstaē nĕmŏra ārdŭă Pīsaē

aēmŭlŭs ēt mĭsĕrōs īpse ūrĕrĕt Ēlĭdĭs āgrōs.665

hāc pĕlăgō lībāt lătĭcēs ēt tālĭbŭs īnfīt:

"dī quĭbŭs ūndārūm tēmpēstātīsquĕ sŏnōraē

īmpĕrĭum ēt māgnō pĕnĭtūs pār rēgĭă caēlō,

tūquĕ, frĕtūm dīvōsquĕ pătēr sōrtītĕ bĭfōrmēs,

seū cāsūs nōx īstă fŭīt seū, vōlvĭtŭr āxīs670

ūt sŭpĕrūm, sīc stāre ŏpĕrām tōllīquĕ vĭcīssīm

pōntŭs hăbēt, seū tē sŭbĭtaē nŏvă pūppĭs ĭmāgŏ

ārmōrūmque hŏmĭnūmquĕ trŭcēs cōnsūrgĕre ĭn īrās

īmpŭlĭt, haēc lŭĕrīm sătĭs ēt tŭă nūmĭnă, rēctōr,

iām fŭĕrīnt mĕlĭōră mĭhī. dā rēddĕrĕ tērrīs675

hās ănĭmās pătrĭaēque āmplēctī līmĭnă pōrtaē.

tūm quōcūmquĕ lŏcō mĕrĭtās tĭbĭ plūrĭmŭs ārās

pāscĭt hŏnōs, ŭbĭcūmquĕ rŏtīs hōrrēndŭs ĕquīsquĕ

stās, pătĕr, ātque īngēns ūtrīmquĕ flŭēntĭă Trītōn

frēnă tĕnēt, tāntūs nōstrās cōndērĕ pĕr ūrbēs."680

dīxĕrăt haēc. ŏrĭtūr clāmōr dēxtraēquĕ sĕquēntūm

vērbă dŭcīs. sīc cūm stăbŭlīs ēt mēssĭbŭs īngēns

īră dĕum ēt Călăbrī pŏpŭlātōr Sīrĭŭs ārvī

īncŭbŭīt, cŏĭt āgrēstūm mănŭs ānxĭă prīscūm

īn nĕmŭs ēt mĭsĕrīs dīctāt pĭă vōtă săcērdōs.685

ēcce aūtēm mōllī Zĕphўrōs dēscēndĕrĕ lāpsū

āspĭcĭūnt; vŏlăt īmmīssīs căvă pīnŭs hăbēnīs

īnfīndītquĕ sălum ēt spūmās vŏmĭt aērĕ trĭdēntī;

Tīphўs ăgīt tăcĭtīquĕ sĕdēnt ād iūssă mĭnīstrī:

quālĭtĕr ād sūmmī sŏlĭūm Iŏvĭs ōmnĭă cīrcūm690

prōnă părātă dĕō, vēntīque īmbrēsquĕ nĭvēsquĕ

fūlgŭrăque ēt tŏnĭtrūs ĕt ădhūc īn fōntĭbŭs āmnēs.

Āt sŭbĭtūs cūrāquĕ dŭcēm mĕtŭs ācrĭŏr ōmnī

mēnsquĕ mălī praēsāgă quătīt, quōd rēgĭs ădōrtūs

prōgĕnĭēm rāptōquĕ dŏlīs crūdēlĭs Ăcāstō695

cētĕră nūdă nĕcī mĕdĭōque īn crīmĭnĕ pātrēm

līquĕrĭt āc nūllīs ĭnŏpēm vāllāvĕrĭt ārmīs,

īpsĕ prŏcūl nūnc tūtă tĕnēns; rŭăt ōmnĭs ĭn īllūm

quīppĕ fŭrōr. nēc vānă păvēt trĕpĭdātquĕ fŭtūrīs.

Saēvĭt ătrōx Pĕlĭās ĭnĭmīcăquĕ vērtĭce ăb āltō700

vēlă vĭdēt nēc quā se ārdēns ēffūndĕrĕ pōssīt.

nīl ănĭmī, nīl rēgnă iŭvānt; frĕmĭt ōbĭcĕ pōntī

claūsă cŏhōrs, tēlīsquĕ sălūm făcĭbūsquĕ cŏrūscāt.

haūd sĕcŭs, aērĭsŏnā vŏlŭcēr cūm Daēdălŭs Īdā

prōsĭlŭīt iūxtāquĕ cŏmēs brĕvĭōrĭbŭs ālīs,705

nūbĕ nŏvā līnquēntĕ dŏmōs Mīnōĭă frūstrā

īnfrĕmŭīt mănŭs ēt vīsū lāssātŭr ĭnānī

ōmnĭs ĕquēs plēnīsquĕ rĕdīt Gōrtŷnă phărētrīs.

quīn ĕtĭam īn thălămīs prīmōque īn līmĭne Ăcāstī

fūsŭs hŭmō iŭvĕnīs grēssūs ĕt ĭnānĭă sīgnă710

ōrĕ prĕmīt spārsīsquĕ lĕgēns vēstīgĭă cānīs

"tē quŏquĕ iām maēstī fōrsān gĕnĭtōrĭs ĭmāgŏ,

nāte," ăĭt "ēt lūctūs sŭbĕūnt sūspīrĭă nōstrī

iāmquĕ dŏlōs cīrcūmquĕ trŭcīs dīscrīmĭnă lētī

mīllĕ vĭdēs. quā te, īnfēlīx, quĭbŭs īnsĕquăr ōrīs?715

nōn Scўthĭcās fĕrŭs īllĕ dŏmōs nĕc ăd ōstĭă Pōntī

tēndĭt ĭtēr, fālsaē sēd cāptūm laūdĭs ămōrĕ

tē, pŭĕr, īn nōstraē dūrūs tōrmēntă sĕnēctaē

nūnc lăcĕrāt. cēlsīs ān sī frĕtă pūppĭbŭs ēssēnt

pērvĭă, nōn ūltrō iŭvĕnēs clāssēmquĕ dĕdīssēm?720

ō dŏmŭs, ō frētī nēquīquām prōlĕ pĕnātēs!"

dīxĭt ĕt ēxtēmplō fŭrĭīs īrāquĕ mĭnācī

tērrĭbĭlīs "sūnt hīc ĕtĭām tŭă vūlnĕră, praēdŏ,

sūnt lăcrĭmaē cārūsquĕ părēns": sĭmŭl aēdĭbŭs āltīs

ītquĕ rĕdītquĕ frĕmēns rērūmque āspērrĭmă vērsāt.725

Bīstŏnăs ād mĕrĭtōs cūm cōrnŭă saēvă Thўōneūs

tōrsĭt, ĕt īnfēlīx iām mīllĕ fŭrōrĭbŭs Haēmūs,

iām Rhŏdŏpēs nĕmŏra āltă gĕmūnt, tālem īncĭtă lōngīs

pōrtĭcĭbūs cōniūnxquĕ fŭgīt nātīquĕ Lўcūrgūm.

Tārtărĕō tūm sācră Iŏvī Stўgĭīsquĕ fĕrēbāt730

mānĭbŭs Ālcĭmĕdē tāntō sŭpĕr ānxĭă nātō,

sīquĭd ăb ēxcītīs mĕlĭūs praēnōscĕrĕt ūmbrīs.

īpsum ĕtĭām cūrīsquĕ părēm tālēsquĕ prĕmēntēm

cōrdĕ mĕtūs dūcīt, făcĭlēm tămĕn, Aēsŏnă cōniūnx.

īn scrŏbĭbūs crŭŏr ēt lārgūs Phlĕgĕthōntĭs ŏpērtī735

stāgnăt hŏnōs, saēvōquĕ vŏcāt grāndaēvă tŭmūltū

Thēssălĭs ēxănĭmēs ătăvōs māgnaēquĕ nĕpōtēm

Plēĭŏnēs. ēt iām tĕnŭēs ād cārmĭnă vūltūs

ēxtŭlĕrāt maēstōsquĕ tŭēns nātūmquĕ nŭrūmquĕ

tālĭă lībātō pāndēbāt sānguĭnĕ Crētheūs:740

"mīttĕ mĕtūs, vŏlăt īllĕ mărī, quāntūmquĕ prŏpīnquāt

iām măgĭs ātquĕ măgīs vărĭīs stŭpĕt Aēă dĕōrūm

prōdĭgĭīs quătĭūntquĕ trŭcēs ōrācŭlă Cōlchōs.

heū quĭbŭs īngrĕdĭtūr fātīs, quī gēntĭbŭs hōrrōr

pērgīt! mōx Scўthĭaē spŏlĭīs nŭrĭbūsquĕ sŭpērbūs745

ādvĕnĭēt; cŭpĕrem īpsĕ grăvēs tūm rūmpĕrĕ tērrās.

sēd tĭbĭ trīstĕ nĕfās frātērnăquĕ tūrbĭdŭs ārmă

rēx părăt ēt saēvōs īrārūm cōncĭpĭt īgnēs.

quīn răpĭs hīnc ănĭmam ēt fămŭlōs cĭtŭs ēffŭgĭs ārtūs?

ī, mĕŭs ēs, iām te ‹īn› lūcōs pĭă tūrbă sĭlēntūm750

sēcrētīsquĕ cĭēt vŏlĭtāns pătĕr Aēŏlŭs ārvīs."

Hōrrŭĭt īntĕrĕā fămŭlūm clāmōrĕ sŭprēmō

maēstă dŏmūs, rēgēmquĕ frăgōr pēr moēnĭă dīffērt

mīllĕ cĭērĕ mănūs ēt iām dărĕ iūssă vŏcātīs.

flāgrāntēs ārās vēstēmquĕ nĕmūsquĕ săcērdōs755

praēcĭpĭtāt sŭbĭtīsquĕ păvēns cīrcūmspĭcĭt Aēsōn

quīd mŏvĕāt. quām mūltă lĕō cūnctātŭr ĭn ārtā

mōlĕ vĭrūm rīctūquĕ gĕnās ēt lūmĭnă prēssīt,

sīc cūraē sŭbĭērĕ dŭcēm, fērrūmnĕ căpēssāt

īmbēlle ātque aēvī sĕnĭōr gēstāmĭnă prīmī,760

ān pātrēs rēgnīque ăcŭāt mūtābĭlĕ vūlgūs.

cōntra ēffūsă mănūs haērēnsque īn pēctŏrĕ cōniūnx

"mē quŏque" ăīt "cāsūs cŏmĭtēm quīcūmquĕ prŏpīnquāt

āccĭpĭēs, nēc fātă trăhām nātūmquĕ vĭdēbō

tē sĭnĕ, sāt caēlī pătĭēns, cūm prīmă pĕr āltūm765

vēlă dĕdīt pŏtŭī quaē tāntūm fērrĕ dŏlōrēm."

tālĭă pēr lăcrĭmās. ēt iām cīrcūmspĭcĭt Aēsōn

praēvĕnĭāt quō fīnĕ mĭnās, quaē fātă căpēssāt

dīgnă sătīs; māgnōs ŏbĭtūs nātūmquĕ dŏmūmquĕ

ēt gĕnŭs Aēŏlĭūm pūgnātăquĕ pōscĕrĕ bēllă.770

ēst ĕtĭam ānte ŏcŭlōs aēvī rŭdĭs āltĕră prōlēs,

īngēntēs ănĭmōs ēt fōrtĭă dīscĕrĕ fāctă

quēm vĕlĭt ātque ōlīm lētī mĕmĭnīssĕ pătērnī.

ērgō sācră nŏvāt. vĕtĕrīs sūb nōctĕ cŭprēssī

sōrdĭdŭs ēt mūltā pāllēns fērrūgĭnĕ taūrūs775

stābăt ădhūc, cuī caērŭlĕaē pēr cōrnŭă vīttaē

ēt tāxī frōns hīrtă cŏmīs; īpse aēgĕr ănhēlāns

īmpātiēnsquĕ lŏcī vīsāque ēxtērrĭtŭs ūmbrā.

hūnc sĭbĭ praēcĭpŭūm gēntīs dē mōrĕ nĕfāndaē

Thēssălĭs īn sērōs Dītīs sērvāvĕrăt ūsūs,780

tērgĕmĭnām cūm plācăt ĕrām Stўgĭāsquĕ sŭprēmō

ōbsĕcrăt īgnĕ dŏmōs, iāmiam ēxōrābĭlĕ rētrō

cārmĕn ăgēns; nĕque ĕnim āntĕ lĕvēs nĭgĕr āvĕhĭt ūmbrās

pōrtĭtŏr ēt cūnctaē prīmīs stānt faūcĭbŭs Ōrcī.

īllum ŭbĭ tērrĭfĭcīs sŭpĕrēsse īn tēmpŏrĕ sācrīs785

cōnspēxīt, stătŭīt lētō sūprēmăquĕ fātūr

īpsĕ mănū tāngēns dāmnātī cōrnŭă taūrī:

"vōs, quĭbŭs īmpĕrĭūm Iŏvĭs ēt nōn sēgnĕ pĕrāctūm

lūcĭs ĭtēr, mĭhĭ cōncĭlĭīs, mĭhĭ cōgnĭtă bēllīs

nōmĭnă, māgnōrūm fāmā sācrātă nĕpōtūm;790

tūque, ēxcītĕ părēns ūmbrīs ūt nōstră vĭdērēs

fūnĕra ĕt ōblītōs sŭpĕrūm pătĕrērĕ dŏlōrēs,

dā plăcĭdaē mĭhĭ sēdĭs ĭtēr, mēque hōstĭă vēstrīs

cōncĭlĭēt praēmīssă lŏcīs. tū, nūntĭă sōntūm

vīrgŏ Iŏvī, tērrās ŏcŭlīs quaē prōspĭcĭs aēquīs,795

ūltrīcēsquĕ dĕaē Fāsque ēt grāndaēvă Fŭrōrūm

Poēnă părēns, mĕrĭtīs rēgīs sūccēdĭtĕ tēctīs

ēt saēvās īnfērtĕ făcēs. săcĕr ēffĕră rāptēt

cōrdă păvōr, nēc sōlă mĕī grăvĭa ādfŏrĕ nātī

ārmă rătēmquĕ pŭtēt; clāssēs ēt Pōntĭcă sīgnă800

ātque īndīgnātōs tĕmĕrātō lītŏrĕ rēgēs

mēnte ăgĭtēt sēmpērquĕ mĕtū dēcūrrăt ăd ūndās

ārmă cĭēns: mōrs sēră vĭām tēmptātăquĕ claūdāt

ēffŭgĭa ēt nōstrās nĕquĕāt praēcūrrĕrĕ dīrās,

sēd rĕdŭcēs iām iāmquĕ vĭrōs aūrōquĕ cŏrūscūm805

cērnăt ĭtēr. stābo īnsūltāns ĕt ŏvāntĭă cōntrā

ōră mănūsquĕ fĕrām. tūm vōbīs sīquŏd ĭnaūsūm

ārcānūmquĕ nĕfās ĕt ădhūc īncōgnĭtă lētī

sōrs sŭpĕrēst, dătĕ fāllācī pŭdĭbūndă sĕnēctaē

ēxĭtĭa īndĕcŏrēsque ŏbĭtūs. nōn Mārtĕ nĕc ārmīs810

aūt prĕcŏr īllĕ mĕī nātī dīgnātŭs ŭt ūnquām

ēnsĕ cădāt; quaē fīdă, mănūs, quaē cāră, sŭōrūm

dīrĭpĭāt lăcĕrētquĕ sĕnēm nēc mēmbră sĕpūlchrō

cōntĕgăt. haēc nōstēr dē rēgĕ pĭācŭlă sānguīs

sūmăt ĕt, heū, cūnctaē, quās mīsĭt ĭn aēquŏră, gēntēs."815

ādstĭtĭt ēt nīgrō fūmāntĭă pōcŭlă tābō

cōntĭgĭt īpsă grăvī Fŭrĭārūm māxĭmă dēxtrā;

īlli ăvĭde ēxcēptūm pătĕrīs haūsērĕ crŭōrēm.

Fīt frăgŏr; īrrūmpūnt fŏrĭbūs quī saēvă fĕrēbānt

īmpĕrĭa ēt strīctōs iūssīs rēgālĭbŭs ēnsēs.820

īn mĕdĭā iām mōrtĕ sĕnēs sūffēctăquĕ lētō

lūmĭna ĕt ūndāntī rĕvŏmēntēs vēstĕ crŭōrēm

cōnspĭcĭūnt; prīmōquĕ rŭdēm sūb līmĭnĕ rērūm

tē, pŭĕr, ēt vīsā pāllēntēm mōrtĕ părēntūm

dīrĭpĭūnt āddūntquĕ tŭīs. prŏcŭl hōrrŭĭt Aēsōn825

ēxcēdēns mĕmŏrēmquĕ tŭlīt sūb nūbĭbŭs ūmbrām.

Cārdĭnĕ sūb nōstrō rēbūsque ābscīsă sŭpērnīs

Tārtărĕī sĕdĕt aūlă pătrīs, nōn īllă rŭēntī

āccēssūră pŏlō, vīctām sī vōlvĕrĕ mōlēm

īngēntī iŭvĕt ōrĕ Chăōs, quōd pōndĕrĕ fēssām830

mātĕrĭēm lāpsūmquĕ quĕāt cōnsūmĕrĕ mūndūm.

hīc gĕmĭnae aētērnūm pōrtaē, quārum āltĕră dūrā

sēmpēr lēgĕ pătēns pŏpŭlōs rēgēsquĕ rĕcēptāt,

āst ălĭām tēmptārĕ nĕfās ēt tēndĕrĕ cōntrā;

rāra ēt spōntĕ pătēt, sīquāndō pēctŏrĕ dūctōr835

vūlnĕră nōtă gĕrēns, gălĕīs praēfīxă rŏtīsquĕ

cuī dŏmŭs, aūt stŭdĭūm mōrtālēs pēllĕrĕ cūrās,

cūltă fĭdēs, lōngē mĕtŭs ātque īgnōtă cŭpīdŏ,

seū vĕnĭt īn vīttīs cāstāque īn vēstĕ săcērdōs

quōs ōmnēs lĕvĭbūs plāntīs ēt lāmpădă quāssāns840

prōgĕnĭēs Ātlāntĭs ăgīt. lūcēt vĭă lātē

īgnĕ dĕī, dōnēc sīlvās ĕt ămoēnă pĭōrūm

dēvĕnĭānt cāmpōsque, ŭbĭ sōl tōtūmquĕ pĕr ānnūm

dūrăt ăprīcă dĭēs thĭăsīquĕ chŏrīquĕ vĭrōrūm

cārmĭnăque ēt quōrūm pŏpŭlīs iām nūllă cŭpīdŏ.845

hās pătĕr īn sēdēs aētērnăquĕ moēnĭă nātūm

īndūcītquĕ nŭrūm. tūm pōrtā quāntă sĭnīstrā

poēnă dŏcēt mănĕāt Pĕlĭān, quōt līmĭnĕ mōnstră.

mīrāntūr tāntōs strĕpĭtūs tūrbāmquĕ rŭēntēm

ēt lŏca ĕt īnfērnōs ālmaē vīrtūtĭs hŏnōrēs.850

Prima deum magnis canimus freta pervia natis

fatidicamque ratem, Scythici quae Phasidis oras

ausa sequi mediosque inter iuga concita cursus

rumpere flammifero tandem consedit Olympo.

5Phoebe, mone, si Cumaeae mihi conscia vatis

stat casta cortina domo, si laurea digna

fronte viret. tuque o pelagi cui maior aperti

fama, Caledonius postquam tua carbasa vexit

Oceanus, Phrygios prius indignatus Iulos,

10eripe me populis et habenti nubila terrae,

namque potes, veteruque fave, venerande, canenti

facta virum: versam proles tua pandit Idumen

sancte pater, Solymo nigrantem ‹et› pulvere fratrem

spargentemque faces et in omni turre furentem.

15ille tibi cultusque deum delubraque centum

instituet cum tu, genitor, lucebis ab omni

parte poli; neque enim Tyriae Cynosura carinae

certior aut Grais Helice servanda magistris

tu ‹si› signa dabis, sed te duce Graecia mittet

20et Sidon Nilusque rates. nunc nostra serenus

orsa iuves, haec ut Latias vox impleat urbes.

Haemoniam primis Pelias frenabat ab annis,

iam gravis et longus populis metus; illius amnes

Ionium quicumque petunt, ille Othryn et Haemum

25atque imum felix versabat vomere Olympum.

sed non ulla quies animo fratrisque paventi

progeniem divumque minas; hunc nam fore regi

exitio vatesque canunt pecudumque per aras

terrifici monitus iterant: super ipsius ingens

30instat fama viri virtusque haud laeta tyranno.

ergo anteire metus iuvenemque exstinguere pergit

Aesonium letique vias ac tempora versat.

sed neque bella videt Graias neque monstra per urbes

ulla: Cleonaeo iam tempora clausus hiatu

35Alcides, olim Lernae defensus ab angue

Arcas, et ambobus iam cornua fracta iuvencis.

ira maris vastique placent discrimina ponti.

tum iuvenem tranquilla tuens nec fronte timendus

occupat et fictis dat vultum et pondera dictis.

40"hanc mihi militiam, veterum quae pulchrior actis,

adnue daque animum. nostri de sanguine Phrixus

Cretheos ut patrias audis effugerit aras.

hunc ferus Aeetes, Scythiam Phasinque rigentem

qui colit (heu magni Solis pudor), hospita vina

45inter et attonitae mactat sollemnia mensae

nil nostri divumque memor. non nuntia tantum

fama refert: ipsum iuvenem tam saeva gementem,

ipsum ego, cum serus fessos sopor alligat artus,

aspicio, lacera adsiduis namque illius umbra

50questibus et magni numen maris excitat Helle.

si mihi quae quondam vires, tum pendere poenas

Colchida iam et regis caput hic atque arma videres.

olim annis ille ardor hebet, necdum mea proles

imperio et belli rebus matura marique.

55tu, cui iam curaeque vigent animique viriles,

i, decus, et pecoris Nephelaei vellera Graio

redde tholo ac tantis temet dignare periclis."

talibus hortatus iuvenem propiorque iubenti

conticuit: cautes Scythico concurrere ponto

60Cyaneas tantoque silet possessa dracone

vellera, multifidas regis quem filia linguas

vibrantem ex adytis cantu dapibusque vocabat

et dabat externo liventia mella veneno.

Mox taciti patuere doli, nec vellera curae

65esse viro, sed sese odiis immania cogi

in freta; qua iussos sed tandem quaerere Colchos

arte queat? nunc aërii plantaria vellet

Perseos aut currus et quos frenasse dracones

creditus ignaras Cereris qui vomere terras

70imbuit et flava quercum damnavit arista.

heu quid agat? populumne levem veterique tyranno

infensum atque olim miserantes Aesona patres

advocet, an socia Iunone et Pallade fretus

armisona speret magis et freta iussa capessat,

75siqua operis tanti domito consurgere ponto

fama queat? tu sola animos mentemque peruris,

Gloria; te viridem videt immunemque senectae

Phasidis in ripa stantem iuvenesque vocantem.

tandem animum incertum confusaque pectora firmat

80religio, tendensque pias ad sidera palmas

"omnipotens regina," inquit "quam, turbidus atro

aethere caeruleum quateret cum Iuppiter imbrem,

ipse ego praecipiti tumidum per Enipea nimbo

in campos et tuta tuli nec credere quivi

85ante deam quam te tonitru nutuque reposci

coniugis et subita raptam formidine vidi,

da Scythiam Phasinque mihi; tuque, innuba Pallas,

eripe me. vestris egomet tunc vellera templis

illa dabo, dabit auratis et cornibus igni

90colla pater niveique greges altaria cingent."

Accepere deae celerique per aethera lapsu

diversas petiere vias. in moenia pernix

Thespiaca ad carum Tritonia devolat Argum.

moliri hunc puppem iubet et demittere ferro

95robora, Peliacas et iam comes exit in umbras.

at Iuno Argolicas pariter Macetumque per urbes

spargit inexpertos temptare parentibus Austros

Aesoniden: iam stare ratem remisque superbam

poscere quos revehat rebusque in saecula tollat.

100Omnis adest quae iam bellis spectataque fama

turba ducum, primae seu quos in flore iuventae

temptamenta tenent necdum data copia rerum.

at quibus arvorum studiumque insontis aratri,

hos stimulant magnaque ratem per lustra viasque

105visi laude canunt manifesto in lumine Fauni

silvarumque deae atque elatis cornibus Amnes.

Protinus Inachiis ultro Tirynthius Argis

advolat, Arcadio cuius flammata veneno

tela puer facilesque umeris gaudentibus arcus

110gestat Hylas; velit ille quidem, sed dextera nondum

par oneri clavaeque capax. quos talibus amens

insequitur solitosque novat Saturnia questus:

"o | utinam Graiae rueret non omne iuventae

in nova fata decus, nostrique Eurystheos haec nunc

115iussa forent. imbrem et tenebras saevumque tridentem

iamiam ego et inviti torsissem coniugis ignem.

nunc quoque nec socium nostrae columenve carinae

esse velim, Herculeis nec me unquam fidere fas sit

auxiliis comiti et tantum debere superbo."

120Dixit et Haemonias oculos detorquet ad undas.

fervere cuncta virum coetu, simul undique cernit

delatum nemus et docta resonare bipenni

litora; iam pinus gracili dissolvere lamna

Thespiaden iungique latus lentoque sequaces

125molliri videt igne trabes remisque paratis

Pallada velifero quaerentem bracchia malo.

constitit ut, longo moles non pervia ponto,

puppis, et ut tenues subiere latentia cerae

lumina, picturae varios super addit honores.

130hic sperata ** Tyrrheni tergore piscis

Peleos in thalamos vehitur Thetis; aequora delphin

corripit, ‹illa› sedet deiecta in lumina palla

nec Iove maiorem nasci suspirat Achillem.

hanc Panope Dotoque soror laetataque fluctu

135prosequitur nudis pariter Galatea lacertis

antra petens; Siculo revocat de litore Cyclops.

contra ignis viridique torus de fronde dapesque

vinaque et aequoreos inter cum coniuge divos

Aeacides, pulsatque chelyn post pocula Chiron.

140parte alia Pholoë multoque insanus Iaccho

Rhoecus et Atracia subitae de virgine pugnae.

crateres mensaeque volant araeque deorum

poculaque, insignis veterum labor. optimus hasta

hic Peleus, hic ense furens agnoscitur Aeson;

145fert gravis invito victorem Nestora tergo

Monychus, ardenti peragit Clanis Actora quercu;

nigro Nessus equo fugit adclinisque tapetis

in mediis vacuo condit caput Hippasus auro.

Haec quamquam miranda minus stupet Aesone natus

150et secum "heu miseros nostrum natosque patresque.

hacine nos animae faciles rate nubila contra

mittimur? in solum nunc saeviet Aesona pontus?

non iuvenem in casus eademque pericula Acastum

abripiam? invisae Pelias freta tuta carinae

155optet et exoret nostris cum matribus undas."

Talia iactanti laevum Iovis armiger aethra

advenit et validis fixam erigit unguibus agnam.

at procul e stabulis trepidi clamore sequuntur

pastores fremitusque canum; citus occupat auras

160raptor et Aegaei super effugit alta profundi.

accipit augurium Aesonides laetusque superbi

tecta petit Peliae. prior huic tum regia proles

advolat amplexus fraternaque pectora iungens.

ductor ait "non degeneres, ut reris, Acaste,

165venimus ad questus: socium te iungere coeptis

est animus; neque enim Telamon aut Canthus et Idas

Tyndareusque puer mihi vellere dignior Helles.

o quantum terrae, quantum cognoscere caeli

permissum est! pelagus quantos aperimus in usus!

170nunc forsan grave reris opus, sed laeta recurret

cum ratis et caram cum iam mihi reddet Iolcon

quis pudor heu nostros tibi tunc audire labores,

quam referam visas tua per suspiria gentes!"

Nec passus rex plura virum "sat multa parato

175in quaecumque vocas; nec nos" ait, "optime, segnes

credideris patriisve magis confidere regnis

quam tibi, si primos duce te virtutis honores

carpere, fraternae si des adcrescere famae.

quin ego, nequa metu nimio me cura parentis

180impediat, fallam ignarum subitusque paratis

tunc adero, primas linquet cum puppis harenas."

dixerat. ille animos promissaque talia laetus

accipit et gressus avidos ad litora vertit.

At ducis imperiis Minyae monituque frequentes

185puppem umeris subeunt et tento poplite proni

decurrunt intrantque fretum; non clamor anhelis

nauticus aut blandus testudine defuit Orpheus.

tum laeti statuunt aras. tibi, rector aquarum,

summus honor, tibi caeruleis in litore vittis

190et Zephyris Glaucoque bovem Thetidique iuvencam

deicit Ancaeus: non illo certior alter

pinguia letifera perfringere colla bipenni.

ipse ter aequoreo libans carchesia patri

sic ait Aesonides: "o qui spumantia nutu

195regna quatis terrasque salo complecteris omnes,

da veniam. scio me cunctis e gentibus unum

inlicitas temptare vias hiememque mereri:

sed non sponte feror, nec nunc mihi iungere montes

mens tamen aut summo deposcere fulmen Olympo.

200ne Peliae te vota trahant; ille aspera iussa

repperit et Colchos in me luctumque meorum.

†illumetu† tantum non indignantibus undis

hoc caput accipias et pressam regibus alnum."

sic fatus pingui cumulat libamine flammam.

205Protulit ut crinem densis luctatus in extis

ignis et escendit salientia viscera tauri,

ecce sacer totusque dei per litora Mopsus

immanis visu vittamque comamque per auras

surgentem laurusque rotat. vox reddita tandem,

210vox horrenda viris; tum facta silentia vati.

"heu quaenam aspicio? nostris modo concitus ausis

aequoreos vocat ecce deos Neptunus et ingens

concilium. fremere et legem defendere cuncti

hortantur. sic amplexu, sic, pectora fratris,

215Iuno, tene, tuque o puppem ne desere, Pallas;

nunc patrui, nunc, flecte minas. cessere ratemque

accepere mari. per quot discrimina rerum

expedior! subita cur pulcher harundine crines

velat Hylas? unde urna umeris niveosque per artus

220caeruleae vestes? unde haec tibi vulnera, Pollux?

quantus io tumidis taurorum e naribus ignis!

tollunt se galeae sulcisque ex omnibus hastae

et iam iamque umeri. quem circum vellera Martem

aspicio? quaenam aligeris secat anguibus auras

225caede madens? quos ense ferit? miser, eripe parvos,

Aesonide. cerno et thalamos ardere iugales."

Iamdudum ** Minyas ambage ducemque

terrificat; sed enim contra Phoebeius Idmon

non pallore viris, non ullo horrore comarum

230terribilis, plenus fatis Phoeboque quieto,

cui genitor tribuit monitu praenoscere divum

omina, seu flammas seu lubrica comminus exta

seu plenum certis interroget aëra pinnis,

sic sociis Mopsoque canit: "quantum augur Apollo

235flammaque prima docet, praeduri plena laboris

cerno equidem, patiens sed quae ratis omnia vincet.

ingentes durate animae dulcesque parentum

tendite ad amplexus." lacrimae cecidere canenti

quod sibi iam clausos invenit in ignibus Argos.

240Vix ea fatus erat iungit cum talia ductor

Aesonius: "superum quando consulta videtis,

o socii, tantisque datur spes maxima coeptis,

vos quoque nunc vires animosque adferte paternos.

non mihi Thessalici pietas culpanda tyranni

245suspective doli: deus haec, deus, omine dextro

imperat; ipse suo volvit commercia mundo

Iuppiter et tantos hominum miscere labores.

ite, viri, mecum dubiisque evincite rebus

quae meminisse iuvet nostrisque nepotibus instent.

250hanc vero, socii, venientem ‹in› litore laeti

dulcibus adloquiis ludoque educite noctem."

paretur. molli iuvenes funduntur in alga,

conspicuusque toris Tirynthius. exta ministri

rapta simul veribus Cereremque dedere canistris.

255Iamque aderat summo decurrens vertice Chiron

clamantemque patri procul ostendebat Achillem.

ut puer ad notas erectum Pelea voces

vidit et ingenti tendentem bracchia passu,

adsilvit caraque diu cervice pependit.

260illum nec valido spumantia pocula Baccho

sollicitant veteri nec conspicienda metallo

signa tenent: stupet in ducibus magnumque sonantes

haurit et Herculeo fert comminus ora leoni.

laetus at impliciti Peleus rapit oscula nati

265suspiciensque polum "placido si currere fluctu

Pelea vultis" ait "ventosque optare ferentes,

hoc, superi, servate caput. tu cetera, Chilon,

da mihi. te parvus lituos et bella loquentem

miretur; sub te puerilia tela magistro

270venator ferat et nostram festinet ad hastam."

omnibus inde viae calor additus; ire per altum

magna mente volunt. Phrixi promittitur absens

vellus et auratis Argo reditura corymbis.

Sol ruit et totum Minyis laetantibus undae

275deduxere diem. sparguntur litore curvo

lumina nondum ullis terras monstrantia nautis.

Thracius hic noctem dulci testudine vates

extrahit, ut steterit redimitus tempora vittis

Phrixus et iniustas contectus nubibus aras

280fugerit Inoo linquens Athamanta Learcho;

aureus ut iuvenem miserantibus intulit undis

vector et adstrictis ut sedit cornibus Helle.

septem Aurora vias totidemque peregerat umbras

luna polo, dirimique procul non aequore visa

285coeperat a gemina discedere Sestos Abydo.

hic soror Aeoliden aevum mansura per omne

deserit, heu saevae nequiquam erepta novercae.

illa quidem fessis longe petit umida palmis

vellera, sed bibulas urgenti pondere vestes

290unda trahit levique manus labuntur ab auro.

quis tibi, Phrixe, dolor, rapido cum concitus aestu

respiceres miserae clamantia virginis ora

extremasque manus sparsosque per aequora crines!

Iamque mero ludoque modus positique quietis

295conticuere toris; solus quibus ordine fusis

impatiens somni ductor manet. hunc gravis Aeson

et pariter vigil Alcimede spectantque tenentque

pleni oculos. illis placidi sermonis Iason

suggerit adfatus turbataque pectora mulcet.

300mox ubi victa gravi ceciderunt lumina somno

visa coronatae fulgens tutela carinae

vocibus his instare duci: "Dodonida quercum

ingredior, nec fatidicis avellere silvis

me nisi promisso potuit Saturnia caelo.

305tempus adest; age rumpe moras, dumque aequore toto

currimus incertus si nubila duxerit aether,

iam nunc mitte metus fidens superisque mihique."

Chaoniique vides famulam Iovis. aequora tecum

dixerat. ille pavens, laeto quamquam omine divum,

310prosilvit stratis. Minyas simul obtulit omnes

alma novo crispans pelagus Tithonia Phoebo.

discurrunt transtris; hi celso cornua malo

expediunt, alii tonsas in marmore summo

praetemptant, prora funem legit Argus ab alta.

315Increscunt matrum gemitus et fortia languent

corda patrum; longis flentes amplexibus haerent.

vox tamen Alcimedes planctus supereminet omnes.

femineis tantum illa furens ululatibus obstat

obruat Idaeam quantum tuba Martia buxum

320fatur et haec: "nate indignos aditure labores,

dividimur; nec ad hos animum componere casus

ante datum, sed bella tibi terrasque timebam.

vota aliis facienda deis. si fata reducunt

te mihi, si trepidis placabile matribus aequor,

325possum equidem lucemque pati longumque timorem.

sin aliud fortuna parat, miserere parentum,

Mors bona, dum metus est nec adhuc dolor. ei mihi, Colchos

unde ego et avecti timuissem vellera Phrixi?

quos iam mente dies, quam saeva insomnia curis

330prospicio! quotiens raucos ad litoris ictus

deficiam Scythicum metuens pontumque polumque

nec de te credam nostris ingrata serenis!

da, precor, amplexus haesuraque verba relinque

auribus et dulci iam nunc preme lumina dextra."

335talibus Alcimede maeret; sed fortior Aeson

attollens dictis animos "o si mihi sanguis

quantus erat cum signiferum cratera minantem

non leviore Pholum manus haec compescuit auro!

primus in aeratis posuissem puppibus arma

340concussoque ratem gauderem tollere remo.

sed patriae valuere preces auditaque magnis

vota deis: video nostro tot in aequore reges

teque ducem. tales, tales ego ducere suetus

atque sequi. nunc ille dies (det Iuppiter oro),

345ille super quo te Scythici regisque marisque

victorem atque umeros ardentem vellere rapto

accipiam cedantque tuae mea facta iuventae."

sic ait. ille suo collapsam pectore matrem

sustinuit magnaque senem cervice recepit.

350Et iam finis erat. Zephyrumque ratemque morantes

solverat amplexus tristi tuba tertia signo.

dant remo sua quisque viri, dant nomina transtris.

hinc laevum Telamon pelagus tenet, altior inde

occupat Alcides aliud mare, cetera pubes

355dividitur. celer Asterion, quem matre cadentem

Peresius gemino fovit pater amne Cometes,

segnior Apidani vires ubi sentit Enipeus,

nititur hinc Talaus fratrisque Leodocus urget

remo terga sui, quos nobile contulit Argos.

360hinc quoque missus adest quamuis arcentibus Idmon

alitibus; sed turpe viro timuisse futura.

hic et Naubolides tortas consurgit in undas

Iphitus, hic patrium frangit Neptunius aequor

qui tenet undisonam Psamathen semperque patentem

365Taenaron Euphemus, mollique a litore Pellae

Deucalion certus iaculis et comminus ense

nobilis Amphion, pariter quos edidit Hypso

nec potuit similes volvitve ediscere vultus.

tum valida Clymenus percusso pectore tonsa

370frater et Iphiclus puppem trahit, et face saeva

in tua mox Danaos acturus saxa, Caphereu,

Nauplius, et tortum non a Iove fulmen Oileus

qui gemet Euboicas nato stridente per undas,

quique Erymanthei sudantem pondere monstri

375Amphitryoniaden Tegeaeo limine Cepheus

iuvit, et Amphidamas (at frater plenior actis

malvit Ancaeo vellus contingere Phrixi),

tectus et Eurytion servato colla capillo

quem pater Aonias reducem tondebit ad aras.

380te quoque Thessalicae, Nestor, rapit in freta puppis

fama, Mycenaeis olim qui candida velis

aequora nec nantes mirabere mille magistros.

hic vates Phoebique fides non vana parentis

Mopsus, puniceo cui circumfusa cothurno

385palla imos ferit alba pedes vittataque fronte

cassis et in summo laurus Peneia cono.

quin etiam Herculeo consurgit ab ordine Tydeus

Nelidesque Periclymenus, quem parva Methone

†felevis† Elis equis et fluctibus obvius Aulon

390caestibus adversos viderunt frangere vultus.

tu quoque Phrixeos remo, Poeantie, Colchos

bis Lemnon visure petis, nunc cuspide patris

inclitus, Herculeas olim torture sagittas.

proximus hinc Butes Actaeis dives ab oris;

395innumeras nam claudit apes longaque superbus

fuscat nube diem dum plenas nectare cellas

pandit et in dulcem reges dimittit Hymetton.

insequeris casusque tuos expressa, Phalere,

arma geris; †uacua† nam lapsus ab arbore parvum

400te quater ardenti tergo circumuenit anguis,

stat procul intendens dubium pater anxius arcum.

tum caelata metus alios gerit arma Eribotes.

nec Peleus fretus soceris et coniuge diva

defuit, ac prora splendet tua cuspis ab alta,

405Aeacide; tantum haec aliis excelsior hastis

quantum Peliacas in vertice vicerat ornos.

linquit et Actorides natum Chironis in antro

ut socius caro pariter meditetur Achilli

fila lyrae pariterque leves puer incitet hastas

410discat eques placidi conscendere terga magistri

et quem fama genus non est decepta Lyaei

Phlias immissus patrios de vertice crines.

nec timet Ancaeum genetrix committere ponto

plena tulit quem rege maris. securus in aequor

415haud minus Erginus, proles Neptunia, fertur

qui maris insidias, clarae qui sidera noctis

norit et e clausis quem destinet Aeolus antris

non metuat cui regna ratis, cui tradere caelum

adsidua Tiphys vultum lassatus ab Arcto.

420taurea vulnifico portat celer aspera plumbo

terga Lacon saltem in vacuos ut bracchia ventos

spargat et Oebalium Pagaseia puppis alumnum

spectet securo celebrantem litora ludo;

oraque Thessalico melior contundere freno

425vectorem pavidae Castor dum quaereret Helles

passus Amyclaea pinguescere Cyllaron herba.

illis Taenario pariter tremit ignea fuco

purpura, quod gemina mater spectabile tela

duxit opus; bis Taygeton silvasque comantes

430struxerat, Eurotan molli bis fuderat auro;

quemque suus sonipes niveo de stamine portat

et volat amborum patrius de pectore cycnus.

at tibi collectas solvit iam fibula vestes

ostenditque umeros fortes spatiumque superbi

435pectoris Herculeis aequum, Meleagre, lacertis.

hic numerosa phalanx, proles Cyllenia: certus

Aethalides subitas nervo redeunte sagittas

cogere; tu medios gladio bonus ire per hostes,

Euryte; nec patrio Minyis ignobilis usu

440nuntia verba ducis populis qui reddit Echion.

sed non, Iphi, tuis Argo reditura lacertis

heu cinerem Scythica te maesta relinquet harena

cessantemque tuum lugebit in ordine remum.

te quoque dant campi tanto pastore Pheraei

445felices, Admete; tuis nam pendit in arvis

Delius ingrato Steropen quod fuderat arcu.

a quotiens famulo notis soror obvia silvis

flevit ubi Ossaeae captaret frigora quercus

perderet et pingui miseros Boebeide crines!

450insurgit transtris et remo Nerea versat

Canthus, in Aeaeo volvet quem barbara cuspis

pulvere; at interea clari decus adiacet orbis

quem genitor gestabat Abas (secat aurea fluctu

tegmina Chalcidicas fugiens Euripus harenas

455celsaque semiferum contorquens frena luporum

surgis ab ostrifero medius, Neptune, Gerasto).

at tibi Palladia pinu, Polypheme, revecto

ante urbem ardentes restat deprendere patris

reliquias, multum famulis pia iusta moratis

460si venias. breviore petit iam caerula remo

occupat et longe sua transtra novissimus Idas.

at frater magnos Lynceus servatus in usus,

quem tulit Arene, possit qui rumpere terras

et Styga transmisso tacitam deprendere visu.

465fluctibus e mediis terras dabit ille magistro

et dabit astra rati, cumque aethera Iuppiter umbra

perdiderit solus transibit nubila Lynceus.

quin et Cecropiae proles vacat Orithyiae

temperet ut tremulos Zetes fraterque ceruchos.

470nec vero Odrysius transtris impenditur Orpheus

aut pontum remo subigit, sed carmine tonsas

ire docet summo passim ne gurgite pugnent.

donat et Iphiclo pelagus iuvenumque labores

Aesonides, fessum Phylace quem miserat aevo

475non iam operum in partem, monitus sed tradat ut acres

magnorumque viros qui laudibus urat avorum.

Arge, tuae tibi cura ratis, te moenia doctum

Thespia Palladio dant munere; sors tibi nequa

parte trahat tacitum puppis mare fissaque fluctu

480vel pice vel molli conducere vulnera cera.

pervigil Arcadio Tiphys pendebat ab astro

Hagniades, felix stellis qui segnibus usum

et dedit aequoreos caelo duce tendere cursus.

Ecce per obliqui rapidum compendia montis

485ductor ovans laetusque dolis agnoscit Acastum

horrentem iaculis et parmae luce coruscum.

ille ubi se mediae per scuta virosque carinae

intulit, ardenti Aesonides retinacula ferro

abscidit: haud aliter saltus vastataque pernix

490venator quam lustra fugit dominoque timentem

urget equum, teneras compressus pectore tigres

quas astu rapuit pavido, dum saeva relictis

mater in averso catulis venatur Amano.

it pariter propulsa ratis; stant litore matres

495claraque vela oculis percussaque sole sequuntur

scuta virum, donec iam celsior arbore pontus

immensusque ratem spectantibus abstulit aër.

Siderea tunc arce pater pulcherrima Graium

coepta tuens tantamque operis consurgere molem

500laetatur; patrii neque enim probat otia regni.

una omnes gaudent superi venturaque mundo

tempora quaeque vias cernunt sibi crescere Parcae.

sed non et Scythici genitor discrimine nati

intrepidus tales fundit Sol pectore voces:

505"summe sator, cui nostra dies volventibus annis

tot peragit reficitque vices, tuane ista voluntas

Graiaque nunc undis duce te nutuque secundo

it ratis? an meritos fas est mihi rumpere questus?

hoc metuens et nequa foret manus invida nato

510non mediae telluris opes, non improba legi

divitis arva plagae (teneant uberrima Teucer

et Libys et vestri Pelopis domus): horrida saevo

quae premis arva gelu strictosque insedimus amnes.

cederet his etiam et sese sine honore referret

515ulterius, sed nube rigens ac nescia †regum†

stat super et nostros iam zona reverberat ignes.

quid regio immanis, quid barbarus amnibus ullis

Phasis et aversis proles mea gentibus obstat?

quid Minyae meruere queri? num vellere Graio

520vi potitur? profugo quin agmina iungere Phrixo

abnuit, Inoas ultro nec venit ad aras,

imperii sed parte virum nataeque moratus

coniugio videt e Graia nunc stirpe nepotes

et generos vocat et iunctas sibi sanguine terras.

525flecte ratem motusque, pater, nec vulnere nostro

aequora pande viris; veteris sat conscia luctus

silva Padi et viso flentes genitore sorores."

adfremit his quassatque caput qui vellera dono

Bellipotens sibi fixa videt, temptataque contra

530Pallas et amborum gemuit Saturnia questus.

Tum genitor "vetera haec nobis et condita pergunt

ordine cuncta suo rerumque a principe cursu

fixa manent; neque enim terris tum sanguis in ullis

noster erat cum fata darem, iustique facultas

535hinc mihi cum varios struerem per saecula reges.

atque ego curarum repetam decreta mearum.

iam pridem regio quae virginis aequor ad Helles

et Tanai tenus immenso descendit ab Euro

undat equis floretque viris, nec tollere contra

540ulla pares animos nomenque capessere bellis

ausa manus; sic fata, locos sic ipse fovebam.

accelerat sed summa dies Asiamque labantem

linquimus et poscunt iam me sua tempora Grai.

inde meae quercus tripodesque animaeque parentum

545hanc pelago misere manum. via facta per undas

perque hiemes, Bellona, tibi. nec vellera tantum

indignanda manent propiorque ex virgine rapta

ille dolor, sed (nulla magis sententia menti

fixa meae) veniet Phrygia iam pastor ab Ida

550qui gemitus irasque pares et mutua Grais

dona ferat. quae classe dehinc effusa procorum

bella, quot ad Troiam flentes hiberna Mycenas,

quot proceres natosque deum, quae robora cernes

oppetere et magnis Asiam concedere fatis!

555hinc Danaum de fine sedet gentesque fovebo

mox alias. pateant montes silvaeque lacusque

cunctaque claustra maris; spes et metus omnibus esto.

arbiter ipse locos terrenaque summa movendo

experiar quaenam populis longissima cunctis

560regna velim linquamque datas ubi certus habenas."

tunc oculos Aegaea refert ad caerula, robur

Herculeum Ledaeque tuens genus, atque ita fatur:

"tendite in astra, viri: me primum regia mundo

Iapeti post bella trucis Phlegraeque labores

565imposuit; durum vobis iter et grave caeli

institui. sic ecce meus, sic, orbe peracto

Liber et expertus terras remeavit Apollo."

dixit et ingenti flammantem nubila sulco

derexit per inane facem, quae puppe propinqua

570in bifidum discessit iter fratresque petivit

Tyndareos, placida et mediis in frontibus haesit

protinus amborum lumenque innoxia fundit

purpureum, miseris olim implorabile nautis.

Interea medio saevus permissa profundo

575carbasa Pangaea Boreas speculatus ab arce

continuo Aeoliam Tyrrhenaque tendit ad antra

concitus. omne dei rapidis nemus ingemit alis,

strata Ceres, motuque niger sub praepete pontus.

aequore Trinacrio refugique a parte Pelori

580stat rupes horrenda fretis, quot in aethera surgit

molibus, infernas totidem demissa sub undas.

nec scopulos aut antra minor iuxta altera tellus

cernitur. illam Acamans habitat nudusque Pyracmon,

has nimbi ventique domos et naufraga servat

585tempestas; hinc in terras latumque profundum

est iter, hinc olim soliti miscere polumque

infelixque fretum (neque enim tunc Aeolus illis

rector erat Libya cum rumperet advena Calpen

Oceanus, cum flens Siculos Oenotria fines

590perderet et mediis intrarent montibus undae),

intonuit donec pavidis ex aethere ventis

Omnipotens regemque dedit, quem iussa vereri

saeva cohors; tum monte chalybs iterataque muris

saxa domant Euros. cum iam cohibere frementum

595ora nequit, rex tunc aditus et claustra refringit

ipse volens placatque data fera murmura porta.

nuntius hunc solio Boreas proturbat ab alto.

"Pangaea quod ab arce nefas," ait "Aeole, vidi!

Graia novam ferro molem commenta iuventus

600pergit et ingenti gaudens domat aequora velo,

nec mihi libertas imis freta tollere harenis

qualis eram nondum vinclis et carcere clausus.

hinc animi structaeque viris fiducia puppis

quod Borean sub rege vident. da mergere Graios

605insanamque ratem; nil me mea pignora tangunt.

tantum hominum compesce minas dum litora iuxta

Thessala necdum aliae viderunt carbasa terrae."

Dixerat, at cuncti fremere intus et aequora venti

poscere. tum validam contorto turbine portam

610impulit Hippotades. fundunt se carcere laeti

Thraces equi Zephyrusque et nocti concolor alas

nimborum cum prole Notus crinemque procellis

hispidus et multa flavus caput Eurus harena.

induxere hiemem raucoque ad litora tractu

615unanimi freta curva ferunt. nec sola Tridentis

regna movent; vasto pariter ruit igneus aether

cum tonitru piceoque premit nox omnia caelo.

excussi manibus remi conversaque frontem

puppis in obliquum resonos latus accipit ictus

620vela super tremulum subitus volitantia malum

turbo rapit. qui tum Minyis trepidantibus horror

cum picei fulsere poli pavidamque coruscae

ante ratem cecidere faces antemnaque laevo

prona dehiscentem cornu cum sustulit undam!

625non hiemem missosque putant consurgere ventos

ignari, sed tale fretum. tum murmure maesto

"hoc erat inlicitas temerare rudentibus undas

quod nostri timuere patres. vix litore puppem

solvimus, et quanto fremitu se sustulit Aegon!

630hocine Cyaneae concurrunt aequore cautes

tristius an miseris superest mare? linquite, terrae,

spem pelagi sacrosque iterum seponite fluctus."

haec iterant segni flentes occumbere leto.

magnanimus spectat pharetras et inutile robur

635Amphitryoniades; miscent suprema paventes

verba alii iunguntque manus atque ora fatigant

aspectu in misero toti, cum protinus alnus

solvitur et vasto puppis mare sorbet hiatu.

illam huc atque illuc nunc torquens verberat Eurus,

640nunc stridens Zephyris aufert Notus; undique fervent

aequora, cum subitus trifida Neptunus in hasta

caeruleum fundo caput extulit. "hanc mihi Pallas

et soror hanc" inquit "mulcens mea pectora fletu

abstulerint; veniant Phariae Tyriaeque carinae

645permissumque putent. quotiens mox rapta videbo

vela Notis plenasque malis clamoribus undas!

non meus Orion aut saevus Pliade Taurus

mortis causa novae; miseris tu gentibus, Argo,

fata paras, nec tam merito tibi, Tiphy, quietum

650ulla parens volet Elysium manesque piorum."

haec ait et pontum pater ac turbata reponit

litora depellitque Notos, quos caerulus horror

et madido gravis unda sinu longeque secutus

imber ad Aeoliae tendunt simul aequore portam.

655emicuit reserata dies caelumque resolvit

arcus et in summos redierunt nubila montes.

iam placidis ratis exstat aquis, quam gurgite ab imo

et Thetis et magnis Pelei socer erigit ulnis.

ergo umeros ductor sacro velatur amictu

660Aesoniamque capit pateram, quam munere gaudens

liquerat hospitio pharetrasque rependerat auro

Salmoneus, nondum ille furens, cum fingeret alti

quadrifida trabe tela Iovis contraque ruenti

aut Athon aut Rhodopen maestae nemora ardua Pisae

665aemulus et miseros ipse ureret Elidis agros.

hac pelago libat latices et talibus infit:

"di quibus undarum tempestatisque sonorae

imperium et magno penitus par regia caelo,

tuque, fretum divosque pater sortite biformes,

670seu casus nox ista fuit seu, volvitur axis

ut superum, sic stare operam tollique vicissim

pontus habet, seu te subitae nova puppis imago

armorumque hominumque truces consurgere in iras

impulit, haec luerim satis et tua numina, rector,

675iam fuerint meliora mihi. da reddere terris

has animas patriaeque amplecti limina portae.

tum quocumque loco meritas tibi plurimus aras

pascit honos, ubicumque rotis horrendus equisque

stas, pater, atque ingens utrimque fluentia Triton

680frena tenet, tantus nostras condere per urbes."

dixerat haec. oritur clamor dextraeque sequentum

verba ducis. sic cum stabulis et messibus ingens

ira deum et Calabri populator Sirius arvi

incubuit, coit agrestum manus anxia priscum

685in nemus et miseris dictat pia vota sacerdos.

ecce autem molli Zephyros descendere lapsu

aspiciunt; volat immissis cava pinus habenis

infinditque salum et spumas vomit aere tridenti;

Tiphys agit tacitique sedent ad iussa ministri:

690qualiter ad summi solium Iovis omnia circum

prona parata deo, ventique imbresque nivesque

fulguraque et tonitrus et adhuc in fontibus amnes.

At subitus curaque ducem metus acrior omni

mensque mali praesaga quatit, quod regis adortus

695progeniem raptoque dolis crudelis Acasto

cetera nuda neci medioque in crimine patrem

liquerit ac nullis inopem vallaverit armis,

ipse procul nunc tuta tenens; ruat omnis in illum

quippe furor. nec vana pavet trepidatque futuris.

700Saevit atrox Pelias inimicaque vertice ab alto

vela videt nec qua se ardens effundere possit.

nil animi, nil regna iuvant; fremit obice ponti

clausa cohors, telisque salum facibusque coruscat.

haud secus, aerisona volucer cum Daedalus Ida

705prosilvit iuxtaque comes brevioribus alis,

nube nova linquente domos Minoia frustra

infremuit manus et visu lassatur inani

omnis eques plenisque redit Gortyna pharetris.

quin etiam in thalamis primoque in limine Acasti

710fusus humo iuvenis gressus et inania signa

ore premit sparsisque legens vestigia canis

"te quoque iam maesti forsan genitoris imago,

nate," ait "et luctus subeunt suspiria nostri

iamque dolos circumque trucis discrimina leti

715mille vides. qua te, infelix, quibus insequar oris?

non Scythicas ferus ille domos nec ad ostia Ponti

tendit iter, falsae sed captum laudis amore

te, puer, in nostrae durus tormenta senectae

nunc lacerat. celsis an si freta puppibus essent

720pervia, non ultro iuvenes classemque dedissem?

o domus, o freti nequiquam prole penates!"

dixit et extemplo furiis iraque minaci

terribilis "sunt hic etiam tua vulnera, praedo,

sunt lacrimae carusque parens": simul aedibus altis

725itque reditque fremens rerumque asperrima versat.

Bistonas ad meritos cum cornua saeva Thyoneus

torsit, et infelix iam mille furoribus Haemus,

iam Rhodopes nemora alta gemunt, talem incita longis

porticibus coniunxque fugit natique Lycurgum.

730Tartareo tum sacra Iovi Stygiisque ferebat

manibus Alcimede tanto super anxia nato,

siquid ab excitis melius praenosceret umbris.

ipsum etiam curisque parem talesque prementem

corde metus ducit, facilem tamen, Aesona coniunx.

735in scrobibus cruor et largus Phlegethontis operti

stagnat honos, saevoque vocat grandaeva tumultu

Thessalis exanimes atavos magnaeque nepotem

Pleiones. et iam tenues ad carmina vultus

extulerat maestosque tuens natumque nurumque

740talia libato pandebat sanguine Cretheus:

"mitte metus, volat ille mari, quantumque propinquat

iam magis atque magis variis stupet Aea deorum

prodigiis quatiuntque truces oracula Colchos.

heu quibus ingreditur fatis, qui gentibus horror

745pergit! mox Scythiae spoliis nuribusque superbus

adveniet; cuperem ipse graves tum rumpere terras.

sed tibi triste nefas fraternaque turbidus arma

rex parat et saevos irarum concipit ignes.

quin rapis hinc animam et famulos citus effugis artus?

750i, meus es, iam te ‹in› lucos pia turba silentum

secretisque ciet volitans pater Aeolus arvis."

Horruit interea famulum clamore supremo

maesta domus, regemque fragor per moenia differt

mille ciere manus et iam dare iussa vocatis.

755flagrantes aras vestemque nemusque sacerdos

praecipitat subitisque pavens circumspicit Aeson

quid moveat. quam multa leo cunctatur in arta

mole virum rictuque genas et lumina pressit,

sic curae subiere ducem, ferrumne capessat

760imbelle atque aevi senior gestamina primi,

an patres regnique acuat mutabile vulgus.

contra effusa manus haerensque in pectore coniunx

"me quoque" ait "casus comitem quicumque propinquat

accipies, nec fata traham natumque videbo

765te sine, sat caeli patiens, cum prima per altum

vela dedit potui quae tantum ferre dolorem."

talia per lacrimas. et iam circumspicit Aeson

praeveniat quo fine minas, quae fata capessat

digna satis; magnos obitus natumque domumque

770et genus Aeolium pugnataque poscere bella.

est etiam ante oculos aevi rudis altera proles,

ingentes animos et fortia discere facta

quem velit atque olim leti meminisse paterni.

ergo sacra novat. veteris sub nocte cupressi

775sordidus et multa pallens ferrugine taurus

stabat adhuc, cui caeruleae per cornua vittae

et taxi frons hirta comis; ipse aeger anhelans

impatiensque loci visaque exterritus umbra.

hunc sibi praecipuum gentis de more nefandae

780Thessalis in seros Ditis servaverat usus,

tergeminam cum placat eram Stygiasque supremo

obsecrat igne domos, iamiam exorabile retro

carmen agens; neque enim ante leves niger avehit umbras

portitor et cunctae primis stant faucibus Orci.

785illum ubi terrificis superesse in tempore sacris

conspexit, statuit leto supremaque fatur

ipse manu tangens damnati cornua tauri:

"vos, quibus imperium Iovis et non segne peractum

lucis iter, mihi conciliis, mihi cognita bellis

790nomina, magnorum fama sacrata nepotum;

tuque, excite parens umbris ut nostra videres

funera et oblitos superum paterere dolores,

da placidae mihi sedis iter, meque hostia vestris

conciliet praemissa locis. tu, nuntia sontum

795virgo Iovi, terras oculis quae prospicis aequis,

ultricesque deae Fasque et grandaeva Furorum

Poena parens, meritis regis succedite tectis

et saevas inferte faces. sacer effera raptet

corda pavor, nec sola mei gravia adfore nati

800arma ratemque putet; classes et Pontica signa

atque indignatos temerato litore reges

mente agitet semperque metu decurrat ad undas

arma ciens: mors sera viam temptataque claudat

effugia et nostras nequeat praecurrere diras,

805sed reduces iam iamque viros auroque coruscum

cernat iter. stabo insultans et ovantia contra

ora manusque feram. tum vobis siquod inausum

arcanumque nefas et adhuc incognita leti

sors superest, date fallaci pudibunda senectae

810exitia indecoresque obitus. non Marte nec armis

aut precor ille mei nati dignatus ut unquam

ense cadat; quae fida, manus, quae cara, suorum

diripiat laceretque senem nec membra sepulchro

contegat. haec noster de rege piacula sanguis

815sumat et, heu, cunctae, quas misit in aequora, gentes."

adstitit et nigro fumantia pocula tabo

contigit ipsa gravi Furiarum maxima dextra;

illi avide exceptum pateris hausere cruorem.

Fit fragor; irrumpunt foribus qui saeva ferebant

820imperia et strictos iussis regalibus enses.

in media iam morte senes suffectaque leto

lumina et undanti revomentes veste cruorem

conspiciunt; primoque rudem sub limine rerum

te, puer, et visa pallentem morte parentum

825diripiunt adduntque tuis. procul horruit Aeson

excedens memoremque tulit sub nubibus umbram.

Cardine sub nostro rebusque abscisa supernis

Tartarei sedet aula patris, non illa ruenti

accessura polo, victam si volvere molem

830ingenti iuvet ore Chaos, quod pondere fessam

materiem lapsumque queat consumere mundum.

hic geminae aeternum portae, quarum altera dura

semper lege patens populos regesque receptat,

ast aliam temptare nefas et tendere contra;

835rara et sponte patet, siquando pectore ductor

vulnera nota gerens, galeis praefixa rotisque

cui domus, aut studium mortales pellere curas,

culta fides, longe metus atque ignota cupido,

seu venit in vittis castaque in veste sacerdos

840quos omnes levibus plantis et lampada quassans

progenies Atlantis agit. lucet via late

igne dei, donec silvas et amoena piorum

deveniant camposque, ubi sol totumque per annum

durat aprica dies thiasique chorique virorum

845carminaque et quorum populis iam nulla cupido.

has pater in sedes aeternaque moenia natum

inducitque nurum. tum porta quanta sinistra

poena docet maneat Pelian, quot limine monstra.

mirantur tantos strepitus turbamque ruentem

850et loca et infernos almae virtutis honores.