1

Sī mĭhĭ quaē lēgī, Părĭ, nōn lēgīssĕ lĭcērēt,

sērvārēm nŭmĕrōs ‖ sīcŭt ĕt āntĕ prŏbaē.

Nūnc ŏcŭlōs tŭă cūm vĭŏlārĭt ĕpīstŭlă nōstrōs,

nōn rēscrībēndī ‖ glōrĭă vīsă lĕvīs.

Aūsŭs ĕs hōspĭtĭī tĕmĕrātīs, ādvĕnă, sācrīs5

lēgĭtĭmām nūptaē ‖ sōllĭcĭtārĕ fĭdēm.

Scīlĭcĕt īdcīrcō vēntōsă pĕr aēquŏră vēctūm

ēxcēpīt pōrtū ‖ Taēnărĭs ōră sŭō,

nēc tĭbĭ, dīvērsā quāmvīs ēt gēntĕ vĕnīrēs,

ōppŏsĭtās hăbŭīt ‖ rēgĭă nōstră fŏrēs,10

ēssĕt ŭt ōffĭcĭī mērcēs īniūrĭă tāntī?

Quī sīc īntrābās, ‖ hōspĕs ăn hōstĭs ĕrās?

Nēc dŭbĭtō quīn haēc, cūm sīt tām iūstă, vŏcētūr

rūstĭcă iūdĭcĭō ‖ nōstră quĕrēlă tŭō.

Rūstĭcă sīm sānē, dūm nōn ōblītă pŭdōrīs,15

dūmquĕ tĕnōr vītaē ‖ sīt sĭnĕ lābĕ mĕaē.

Sī nōn ēst fīctō trīstīs mĭhĭ vūltŭs ĭn ōrĕ

nēc sĕdĕō dūrīs ‖ tōrvă sŭpērcĭlĭīs,

fāmă tămēn clāra ēst ĕt ădhūc sĭnĕ crīmĭnĕ lūsī

ēt laūdēm dē mē ‖ nūllŭs ădūltĕr hăbēt.20

Quō măgĭs ādmīrōr quaē sīt fīdūcĭă coēptī,

spēmquĕ tŏrī dĕdĕrīt ‖ quaē tĭbĭ caūsă mĕī.

Ān, quĭă vīm nōbīs Nēptūnĭŭs āttŭlĭt hērōs,

rāptă sĕmēl vĭdĕōr ‖ bīs quŏquĕ dīgnă răpī?

Crīmĕn ĕrāt nōstrūm, sī dēlīnītă fŭīssēm;25

cūm sīm rāptă, mĕūm ‖ quīd nĭsĭ nōllĕ fŭīt?

Nōn tămĕn ā fāctō frūctūm tŭlĭt īllĕ pĕtītūm;

ēxcēptō rĕdĭī ‖ pāssă tĭmōrĕ nĭhīl.

Ōscŭlă lūctāntī tāntūmmŏdŏ paūcă prŏtērvūs

ābstŭlĭt; ūltĕrĭūs ‖ nīl hăbĕt īllĕ mĕī.30

Quaē tŭă nēquĭtĭa ēst, nōn hīs cōntēntă fŭīssēt;

dī mĕlĭūs! sĭmĭlīs ‖ nōn fŭĭt īllĕ tŭī.

Rēddĭdĭt īntāctām, mĭnŭītquĕ mŏdēstĭă crīmēn,

ēt iŭvĕnēm fāctī ‖ paēnĭtŭīssĕ pătēt.

Thēsĕă paēnĭtŭīt, Părĭs ūt sūccēdĕrĕt īllī,35

nē quāndō nōmēn ‖ nōn sĭt ĭn ōrĕ mĕūm?

Nēc tămĕn īrāscōr (quĭs ĕnīm sūccēnsĕt ămāntī?)

sī mŏdŏ, quēm praēfērs, ‖ nōn sĭmŭlātŭr ămōr.

Hōc quŏque ĕnīm dŭbĭtō, nōn quōd fīdūcĭă dēsīt,

aūt mĕă sīt făcĭēs ‖ nōn bĕnĕ nōtă mĭhī,40

sēd quĭă crēdŭlĭtās dāmnō sŏlĕt ēssĕ pŭēllīs,

vērbăquĕ dīcūntūr ‖ vēstră cărērĕ fĭdĕ.

"Āt pēccānt ălĭaē mātrōnăquĕ rāră pŭdīcāst."

Quīs prŏhĭbēt rārīs ‖ nōmĕn ĭnēssĕ mĕūm?

Nām mĕă quōd vīsa ēst tĭbĭ mātĕr ĭdōnĕă cūiūs45

ēxēmplō flēctī ‖ mē quŏquĕ pōssĕ pŭtēs,

mātrĭs ĭn ādmīssō fālsā sŭb ĭmāgĭnĕ lūsaē

ērrŏr ĭnēst; plūmā ‖ tēctŭs ădūltĕr ĕrāt;

nīl ĕgŏ, sī pēccēm, pōssūm nēscīssĕ, nĕc ūllūs

ērrōr, quī fāctī ‖ crīmĕn ŏbūmbrĕt, ĕrīt;50

īllă bĕne ērrāvīt vĭtĭūmque aūctōrĕ rĕdēmīt;

fēlīx īn cūlpā ‖ quō Iŏvĕ dīcăr ĕgō?

Ēt gĕnŭs ēt prŏăvōs ēt rēgĭă nōmĭnă iāctās.

Clāră sătīs dŏmŭs haēc ‖ nōbĭlĭtātĕ sŭāst

Iūppĭtĕr ūt sŏcĕrī prŏăvūs tăcĕātŭr ĕt ōmnĕ55

Tāntălĭdaē Pĕlŏpīs ‖ Tŷndărĕīquĕ dĕcūs,

dāt mĭhĭ Lēdă Iŏvēm cŷgnō dēcēptă părēntēm,

quaē fālsām grĕmĭō ‖ crēdŭlă fōvĭt ăvēm.

Ī nūnc ēt Phrўgĭaē lātē prīmōrdĭă gēntīs

cūmquĕ sŭō Prĭămūm ‖ Lāŏmĕdōntĕ rĕfēr.60

Quōs ĕgŏ sūspĭcĭō, sēd quī tĭbĭ glōrĭă māgnāst

quīntŭs, ĭs ā nōstrō ‖ nōmĭnĕ prīmŭs ĕrīt.

Scēptră tŭaē quāmvīs rĕăr ēssĕ pŏtēntĭă tērraē,

nōn tămĕn haēc īllīs ‖ ēssĕ mĭnōră pŭtō.

Sī iām dīvĭtĭīs lŏcŭs hīc nŭmĕrōquĕ vĭrōrūm65

vīncĭtŭr, āt cērtē ‖ bārbără tērră tŭāst.

Mūnĕră tāntă quĭdēm prōmīttĭt ĕpīstŭlă dīvēs,

ūt pōssīnt īpsās ‖ īllă mŏvērĕ dĕās.

Sēd sī iām vēllēm fīnēs trānsīrĕ pŭdōrīs

tū mĕlĭōr cūlpaē ‖ caūsă fŭtūrŭs ĕrās.70

Aūt ĕgŏ pērpĕtŭō fāmām sĭnĕ lābĕ tĕnēbō,

aūt ĕgŏ tē pŏtĭūs ‖ quām tŭă dōnă sĕquār,

ūtque ĕă nōn spērnō, sīc āccēptīssĭmă sēmpēr

mūnĕră sūnt, aūctōr ‖ quaē prĕtĭōsă făcīt.

Plūs mūlto ēst quŏd ămās, quōd sūm tĭbĭ caūsă lăbōrīs,75

quōd tām pēr lōngās ‖ spēs tŭă vēnĭt ăquās.

Īllă quŏque, ādpŏsĭtā quaē nūnc făcĭs, īmprŏbĕ, mēnsā,

quāmvĭs ēxpĕrĭār ‖ dīssĭmŭlārĕ, nŏtō,

cūm mŏdŏ mē spēctās ŏcŭlīs, lāscīvĕ, prŏtērvīs,

quōs vīx īnstāntēs ‖ lūmĭnă nōstră fĕrūnt,80

ēt mŏdŏ sūspīrās, mŏdŏ pōcŭlă prōxĭmă nōbīs

sūmīs, quāquĕ bĭbī, ‖ tū quŏquĕ pārtĕ bĭbīs.

Ā! quŏtĭēns dĭgĭtīs, quŏtĭēns ĕgŏ tēctă nŏtāvī

sīgnă sŭpērcĭlĭō ‖ paēnĕ lŏquēntĕ dărī!

Ēt saēpe ēxtĭmŭī nē vīr mĕŭs īllă vĭdērēt,85

nōn sătĭs ōccūltīs ‖ ērŭbŭīquĕ nŏtīs.

Saēpĕ vĕl ēxĭgŭō vēl nūllō mūrmŭrĕ dīxī:

"Nīl pŭdĕt hūnc" nēc vōx ‖ haēc mĕă fālsă fŭīt.

Ōrbĕ quŏque īn mēnsaē lēgī sūb nōmĭnĕ nōstrō,

quōd dēdūctă mĕrō ‖ līttĕră fēcĭt, ĂMŌ.90

Crēdĕrĕ mē tămĕn hōc ŏcŭlō rĕnŭēntĕ nĕgāvī.

Eī mĭhĭ! iām dĭdĭcī ‖ sīc ĕgŏ pōssĕ lŏquī.

Hīs ĕgŏ blāndĭtĭīs, sī pēccātūră fŭīssēm,

flēctĕrĕr; hīs pŏtĕrānt ‖ pēctŏră nōstră căpī.

Ēst quŏquĕ, cōnfĭtĕōr, făcĭēs tĭbĭ rāră, pŏtēstquĕ95

vēllĕ sŭb āmplēxūs ‖ īrĕ pŭēllă tŭōs;

āltĕră vēl pŏtĭūs fēlīx sĭnĕ crīmĭnĕ fīāt,

quām cădăt ēxtērnō ‖ nōstĕr ămōrĕ pŭdōr.

Dīscĕ mĕo ēxēmplō fōrmōsīs pōssĕ cărērĕ;

ēst vīrtūs plăcĭtīs ‖ ābstĭnŭīssĕ bŏnīs.100

Quām mūltōs crēdīs iŭvĕnēs ōptārĕ quŏd ōptās

quī săpĭānt? ŏcŭlōs ‖ ān Părĭs ūnŭs hăbēs?

Nōn tū plūs cērnīs sēd plūs tĕmĕrārĭŭs aūdēs,

nēc tĭbĭ plūs cōrdīs ‖ sēd măgĭs ōrĭs ădēst.

Tūnc ĕgŏ tē vēllēm cĕlĕrī vēnīssĕ cărīnā,105

cūm mĕă vīrgĭnĭtās ‖ mīllĕ pĕtītă prŏcīs;

sī tē vīdīssēm, prīmūs dē mīllĕ fŭīssēs.

Iūdĭcĭō vĕnĭām ‖ vīr dăbĭt īpsĕ mĕō.

Ād pōssēssă vĕnīs praēcēptăquĕ gaūdĭă sērūs;

spēs tŭă lēntă fŭīt; ‖ quōd pĕtĭs, āltĕr hăbēt.110

ūt tămĕn ōptārīm fĭĕrī tŭă Trōĭcă cōniūnx,

īnvītām sīc mē ‖ nēc Mĕnĕlāŭs hăbēt.

Dēsĭnĕ mōllĕ, prĕcōr, vērbīs cōnvēllĕrĕ pēctūs

nēvĕ mĭhī, quām tē ‖ dīcĭs ămārĕ, nŏcē,

mē sĭnĕ, quām trĭbŭīt sōrtēm fōrtūnă, tŭērī115

nēc spŏlĭūm nōstrī ‖ tūrpĕ pŭdōrĭs ăvē.

Āt Vĕnŭs hōc pācta ēst ĕt ĭn āltaē vāllĭbŭs Īdaē

trēs tĭbĭ sē nūdās ‖ ēxhĭbŭērĕ dĕaē,

ūnăquĕ cūm rēgnūm, bēllī dărĕt āltĕră laūdēm,

"Tŷndărĭdīs cōniūnx" ‖ tērtĭă dīxĭt "ĕrīs"?120

Crēdĕrĕ vīx ĕquĭdēm caēlēstĭă cōrpŏră pōssūm

ārbĭtrĭō fōrmām ‖ sūppŏsŭīssĕ tŭō,

ūtquĕ sĭt hōc vērūm, cērtē pārs āltĕră fīctāst,

iūdĭcĭī prĕtĭūm ‖ quā dătă dīcŏr ĕgō.

Nōn ēst tāntă mĭhī fīdūcĭă cōrpŏrĭs ūt mē125

māxĭmă tēstĕ dĕā ‖ dōnă fŭīssĕ pŭtēm.

Cōntēnta ēst ŏcŭlīs hŏmĭnūm mĕă fōrmă prŏbārī;

laūdātrīx Vĕnŭs ēst ‖ īnvĭdĭōsă mĭhī.

Sēd nĭhĭl īnfīrmō, făvĕō, quŏquĕ laūdĭbŭs īstīs;

nām mĕă vōx quārē, ‖ quōd cŭpĭt, ēssĕ nĕgēt?130

Nēc tū sūccēnsē, nĭmĭūm mĭhĭ crēdĭtŭs aēgrē;

tārdă sŏlēt māgnīs ‖ rēbŭs ĭnēssĕ fĭdēs.

Prīmă mĕa ēst ĭgĭtūr Vĕnĕrī plăcŭīssĕ vŏlūptās,

prōxĭmă mē vīsām ‖ praēmĭă sūmmă tĭbī,

nēc tē Pāllădĭōs nēc tē Iūnōnĭs hŏnōrēs135

aūdītīs Hĕlĕnaē ‖ praēpŏsŭīssĕ bŏnīs.

Ērgo ĕgŏ sūm vīrtūs, ĕgŏ sūm tĭbĭ nōbĭlĕ rēgnūm.

Fērrĕă sīm, sī nōn ‖ hōc ĕgŏ pēctŭs ămēm.

Fērrĕă, crēdĕ mĭhī, nōn sūm, sĕd ămārĕ rĕpūgnō

īllūm, quēm fĭĕrī ‖ vīx pŭtŏ pōssĕ mĕūm.140

Quīd bĭbŭlūm cūrvō prōscīndĕrĕ lītŭs ărātrō

spēmquĕ sĕquī cōnēr, ‖ quām lŏcŭs īpsĕ nĕgāt?

Sūm rŭdĭs ād Vĕnĕrīs fūrtūm, nūllāquĕ fĭdēlēm

(dī mĭhĭ sūnt tēstēs) ‖ lūsĭmŭs ārtĕ vĭrūm;

nūnc quŏquĕ, quōd tăcĭtō māndō mĕă vērbă lĭbēllō,145

fūngĭtŭr ōffĭcĭō ‖ līttĕră nōstră nŏvō.

Fēlīcēs, quĭbŭs ūsŭs ădēst! ĕgŏ nēscĭă rērūm

dīffĭcĭlēm cūlpaē ‖ sūspĭcŏr ēssĕ vĭām.

Īpsĕ mălō mĕtŭs ēst; iām nūnc cōnfūndŏr ĕt ōmnēs

īn nōstrīs ŏcŭlōs ‖ vūltĭbŭs ēssĕ rĕōr.150

Nēc rĕŏr hōc fālsō; sēnsī mălă mūrmŭră vūlgī,

ēt quāsdām vōcēs ‖ rēttŭlĭt Aēthră mĭhī.

Āt tū dīssĭmŭlā, nĭsĭ sī dēsīstĕrĕ māvīs.

Sēd cūr dēsīstās? ‖ dīssĭmŭlārĕ pŏtēs.

Lūdĕ, sĕd ōccūltē. māiōr, nōn māxĭmă, nōbīs155

ēst dătă lībērtās, ‖ quōd Mĕnĕlāŭs ăbēst.

Īllĕ quĭdēm prŏcŭl ēst, ĭtă rē cōgēntĕ, prŏfēctūs;

māgnă fŭīt sŭbĭtaē ‖ iūstăquĕ caūsă vĭaē;

aūt mĭhĭ sīc vīsum ēst. Ĕgŏ, cūm dŭbĭtārĕt ăn īrēt:

"quām prīmūm" dīxī ‖ "fāc rĕdĭtūrŭs ĕās."160

Ōmĭnĕ laētātūs dĕdĭt ōscŭlă, "rēsquĕ dŏmūsquĕ

ēt tĭbĭ sīt cūraē ‖ Trōĭcŭs hōspĕs" ăīt.

Vīx tĕnŭī rīsūm, quēm dūm cōmpēscĕrĕ lūctōr,

nīl īllī pŏtŭī ‖ dīcĕrĕ praētĕr "ĕrīt."

Vēlă quĭdēm Crētēn vēntīs dĕdĭt īllĕ sĕcūndīs;165

sēd tū nōn ĭdĕō ‖ cūnctă lĭcērĕ pŭtā.

Sīc mĕŭs hīnc vĭr ăbēst, ūt mē cūstōdĭăt ābsēns.

Ān nēscīs lōngās ‖ rēgĭbŭs ēssĕ mănūs?

Fāmă quŏque ēst ŏnĕrī; nām quō cōnstāntĭŭs ōrĕ

laūdāmūr vēstrō, ‖ iūstĭŭs īllĕ tĭmēt.170

Quaē iŭvăt, ūt nūnc ēst, ĕădēm mĭhĭ glōrĭă dāmnōst,

ēt mĕlĭūs fāmaē ‖ vērbă dĕdīssĕ fŭīt.

Nēc quŏd ăbēst hīc mē tēcūm mīrārĕ rĕlīctām;

mōrĭbŭs ēt vītaē ‖ crēdĭdĭt īllĕ mĕaē.

Dē făcĭē mĕtŭīt, vītaē cōnfīdĭt, ĕt īllūm175

sēcūrūm prŏbĭtās, ‖ fōrmă tĭmērĕ făcīt.

Tēmpŏră nē pĕrĕānt ūltrō dătă praēcĭpĭs, ūtquĕ

sīmplĭcĭs ūtāmūr ‖ cōmmŏdĭtātĕ vĭrī.

Ēt lĭbĕt ēt tĭmĕō, nĕc ădhūc ēxāctă vŏlūntās

ēst sătĭs; īn dŭbĭō ‖ pēctŏră nōstră lăbānt.180

Ēt vĭr ăbēst nōbīs ēt tū sĭnĕ cōniŭgĕ dōrmīs,

īnquĕ vĭcēm tŭă mē, ‖ tē mĕă fōrmă căpīt;

ēt lōngaē nōctēs, ēt iām sērmōnĕ cŏīmūs,

ēt tū, mē mĭsĕrām! ‖ blāndŭs, ĕt ūnă dŏmūs.

Āh! pĕrĕām, sī nōn īnvītānt ōmnĭă cūlpām;185

nēscĭŏ quō tārdōr ‖ sēd tămĕn īpsă mĕtū.

Quōd mălĕ pērsuādēs, ŭtĭnām bĕnĕ cōgĕrĕ pōssēs!

Vī mĕă rūstĭcĭtās ‖ ēxcŭtĭēndă fŭīt.

Ūtĭlĭs īntērdum ēst īpsīs īniūrĭă pāssīs;

sīc cērtē fēlīx ‖ ēssĕ cŏāctă fŏrēm.190

Dūm nŏvŭs ēst, pŏtĭūs coēptō pūgnēmŭs ămōrī;

flāmmă rĕcēns pārvā ‖ spārsă rĕsēdĭt ăquā.

Cērtŭs ĭn hōspĭtĭbūs nōn ēst ămŏr: ērrăt, ŭt īpsī,

cūmquĕ nĭhīl spērēs ‖ fīrmĭŭs ēssĕ, fŭgīt.

Hŷpsĭpўlē tēstīs, tēstīs Mīnōĭă vīrgōst,195

īn nōn ēxhĭbĭtīs ‖ ūtrăquĕ lūsă tŏrīs.

Tū quŏquĕ dīlēctām mūltōs, īnfīdĕ, pĕr ānnōs

dīcĕrĭs Oēnōnēn ‖ dēstĭtŭīssĕ tŭām;

nēc tămĕn īpsĕ nĕgās, ēt nōbīs ōmnĭă dē tē

quaērĕrĕ, sī nēscīs, ‖ māxĭmă cūră fŭīt.200

Āddĕ quŏd, ūt cŭpĭās cōnstāns ĭn ămōrĕ mănērĕ,

nōn pŏtĕs; ēxpĕdĭūnt ‖ iām tŭă vēlă Phrўgēs.

Dūm lŏquĕrīs mēcūm, dūm nōx spērātă părātūr,

quī fĕrăt īn pătrĭām ‖ iām tĭbĭ vēntŭs ĕrīt.

Cūrsĭbŭs īn mĕdĭīs nŏvĭtātīs plēnă rĕlīnquēs205

gaūdĭă; cūm vēntīs ‖ nōstĕr ăbībĭt ămōr.

Ān sĕquăr, ūt suādēs, laūdātăquĕ Pērgămă vīsām

prōnŭrŭs ēt māgnī ‖ Lāŏmĕdōntĭs ĕrō?

Nōn ĭtă cōntēmnō vŏlŭcrīs praēcōnĭă fāmaē,

ūt prōbrīs tērrās ‖ īmplĕăt īllă mĕīs.210

Quīd dē mē pŏtĕrīt Spārtē, quĭd Ăchāĭă tōtă,

quīd gēntēs Ăsĭaē, ‖ quīd tŭă Troīă lŏquī?

Quīd Prĭămūs dē mē, Prĭămī quīd sēntĭĕt ūxōr,

tōtquĕ tŭī frātrēs ‖ Dārdănĭdēsquĕ nŭrūs?

Tū quŏquĕ quī pŏtĕrīs fŏrĕ mē spērārĕ fĭdēlēm215

ēt nōn ēxēmplīs ‖ ānxĭŭs ēssĕ tŭīs?

Quīcūmque Īlĭăcōs īntrāvĕrĭt ādvĕnă pōrtūs,

īs tĭbĭ sōllĭcĭtī ‖ caūsă tĭmōrĭs ĕrīt.

Īpsĕ mĭhī quŏtĭēns īrātŭs "ădūltĕră" dīcēs,

ōblītūs nōstrō ‖ crīmĕn ĭnēssĕ tŭūm!220

Dēlīctī fīēs īdēm rēprēnsŏr ĕt aūctōr.

Tērră, prĕcōr, vūltūs ‖ ōbrŭăt āntĕ mĕōs!

Āt frŭăr Īlĭăcīs ŏpĭbūs cūltūquĕ bĕātō

dōnăquĕ prōmīssīs ‖ ūbĕrĭōră fĕrām,

pūrpŭră nēmpĕ mĭhī prĕtĭōsăquĕ tēxtă dăbūntūr,225

cōngēstōque aūrī ‖ pōndĕrĕ dīvĕs ĕrō.

Dā vĕnĭām fāssaē. nōn sūnt tŭă mūnĕră tāntī;

nēscĭŏ quō tēllūs ‖ mē tĕnĕt īpsă mŏdō.

Quīs mĭhĭ, sī laēdār, Phrўgĭīs sūccūrrĕt ĭn ōrīs?

Ūndĕ pĕtām frātrēs, ‖ ūndĕ părēntĭs ŏpēm?230

Ōmnĭă Mēdēaē fāllāx prōmīsĭt Ĭāsōn;

pūlsa ēst Aēsŏnĭā ‖ nūm mĭnŭs īllă dŏmō?

Nōn ĕrăt Aēētēs, ād quēm dēspēctă rĕdīrēt,

nōn Īdŷiă părēns ‖ Chālcĭŏpēquĕ sŏrōr.

Tālĕ nĭhīl tĭmĕām. sēd nēc Mēdēă tĭmēbāt.235

Fāllĭtŭr aūgŭrĭō ‖ spēs bŏnă saēpĕ sŭō.

Ōmnĭbŭs īnvĕnĭēs, quaē nūnc iāctāntŭr ĭn āltō,

nāvĭbŭs ā pōrtū ‖ lēnĕ fŭīssĕ frĕtūm.

Fāx quŏquĕ mē tērrēt, quām sē pĕpĕrīssĕ crŭēntām

āntĕ dĭēm pārtūs ‖ ēst tŭă vīsă părēns,240

ēt vātūm tĭmĕō mŏnĭtūs, quōs īgnĕ Pĕlāsgō

Īlĭŏn ārsūrūm ‖ praēmŏnŭīssĕ fĕrūnt.

Ūtquĕ făvēt Cўthĕrēă tĭbī, quĭă vīcĭt, hăbētquĕ

pārtă pĕr ārbĭtrĭūm ‖ bīnă trŏpaēă tŭūm,

sīc īllās vĕrĕōr, quaē, sī tŭă glōrĭă vērāst,245

iūdĭcĕ tē caūsām ‖ nōn tĕnŭērĕ dŭaē.

Nēc dŭbĭtō quīn, tē sī prōsĕquăr, ārmă părēntūr;

ībīt pēr glădĭōs, ‖ eī mĭhĭ! nōstĕr ămōr.

Ān fĕră Cēntaūrīs īndīcĕrĕ bēllă cŏēgīt

Ātrăcĭs Haēmŏnĭōs ‖ Hīppŏdămīă vĭrōs;250

tū fŏrĕ tām iūstā lēntūm Mĕnĕlāŏn ĭn īrā

ēt gĕmĭnōs frātrēs ‖ Tŷndărĕūmquĕ pŭtās?

Quōd bĕnĕ tē iāctēs ēt fōrtĭă fāctă lŏquārīs,

ā vērbīs făcĭēs ‖ dīssĭdĕt īstă tŭīs;

āptă măgīs Vĕnĕrī, quām sūnt tŭă cōrpŏră Mārtī.255

Bēllă gĕrānt fōrtēs; ‖ tū Părĭ, sēmpĕr ămā.

Hēctŏră, quēm laūdās, prō tē pūgnārĕ iŭbētō;

mīlĭtĭa ēst ŏpĕrīs ‖ āltĕră dīgnă tŭīs.

Hīs ĕgŏ, sī săpĕrēm paūlōque aūdācĭŏr ēssēm,

ūtĕrĕr; ūtētūr, ‖ sīquă pŭēllă săpīt.260

Āst ĕgŏ dēpŏsĭtō făcĭām fōrtāssĕ pŭdōrĕ

ēt dăbŏ cūnctātās ‖ tēmpŏrĕ vīctă mănūs.

Quōd pĕtĭs, ūt fūrtīm praēsēntēs īstă lŏquāmūr,

scīmūs quīd cāptēs ‖ cōllŏquĭūmquĕ vŏcēs;

sēd nĭmĭūm prŏpĕrās ĕt ădhūc tŭă mēssĭs ĭn hērbāst;265

haēc mŏră sīt vōtō ‖ fōrsăn ămīcă tŭō.

Hāctĕnŭs ārcānūm fūrtīvaē cōnscĭă mēntīs

līttĕră iām lāssō ‖ pōllĭcĕ sīstăt ŏpūs.

Cētĕră pēr sŏcĭās Clўmĕnēn Aēthrāmquĕ lŏquāmūr,

quaē mĭhĭ sūnt cŏmĭtēs ‖ cōnsĭlĭūmquĕ dŭaē.270

Si mihi quae legi, Pari, non legisse liceret,

servarem numeros sicut et ante probae.

Nunc oculos tua cum violarit epistula nostros,

non rescribendi gloria visa levis.

5Ausus es hospitii temeratis, advena, sacris

legitimam nuptae sollicitare fidem.

Scilicet idcirco ventosa per aequora vectum

excepit portu Taenaris ora suo,

nec tibi, diversa quamuis et gente venires,

10oppositas habuit regia nostra fores,

esset ut officii merces iniuria tanti?

Qui sic intrabas, hospes an hostis eras?

Nec dubito quin haec, cum sit tam iusta, vocetur

rustica iudicio nostra querela tuo.

15Rustica sim sane, dum non oblita pudoris,

dumque tenor vitae sit sine labe meae.

Si non est ficto tristis mihi vultus in ore

nec sedeo duris torva superciliis,

fama tamen clara est et adhuc sine crimine lusi

20et laudem de me nullus adulter habet.

Quo magis admiror quae sit fiducia coepti,

spemque tori dederit quae tibi causa mei.

An, quia vim nobis Neptunius attulit heros,

rapta semel videor bis quoque digna rapi?

25Crimen erat nostrum, si delinita fuissem;

cum sim rapta, meum quid nisi nolle fuit?

Non tamen a facto fructum tulit ille petitum;

excepto redii passa timore nihil.

Oscula luctanti tantummodo pauca protervus

30abstulit; ulterius nil habet ille mei.

Quae tua nequitia est, non his contenta fuisset;

di melius! similis non fuit ille tui.

Reddidit intactam, minuitque modestia crimen,

et iuvenem facti paenituisse patet.

35Thesea paenituit, Paris ut succederet illi,

ne quando nomen non sit in ore meum?

Nec tamen irascor (quis enim succenset amanti?)

si modo, quem praefers, non simulatur amor.

Hoc quoque enim dubito, non quod fiducia desit,

40aut mea sit facies non bene nota mihi,

sed quia credulitas damno solet esse puellis,

verbaque dicuntur vestra carere fide.

"At peccant aliae matronaque rara pudicast."

Quis prohibet raris nomen inesse meum?

45Nam mea quod visa est tibi mater idonea cuius

exemplo flecti me quoque posse putes,

matris in admisso falsa sub imagine lusae

error inest; pluma tectus adulter erat;

nil ego, si peccem, possum nescisse, nec ullus

50error, qui facti crimen obumbret, erit;

illa bene erravit vitiumque auctore redemit;

felix in culpa quo Iove dicar ego?

Et genus et proavos et regia nomina iactas.

Clara satis domus haec nobilitate suast

55Iuppiter ut soceri proavus taceatur et omne

Tantalidae Pelopis Tyndareique decus,

dat mihi Leda Iovem cygno decepta parentem,

quae falsam gremio credula fovit avem.

I nunc et Phrygiae late primordia gentis

60cumque suo Priamum Laomedonte refer.

Quos ego suspicio, sed qui tibi gloria magnast

quintus, is a nostro nomine primus erit.

Sceptra tuae quamuis rear esse potentia terrae,

non tamen haec illis esse minora puto.

65Si iam divitiis locus hic numeroque virorum

vincitur, at certe barbara terra tuast.

Munera tanta quidem promittit epistula dives,

ut possint ipsas illa movere deas.

Sed si iam vellem fines transire pudoris

70tu melior culpae causa futurus eras.

Aut ego perpetuo famam sine labe tenebo,

aut ego te potius quam tua dona sequar,

utque ea non sperno, sic acceptissima semper

munera sunt, auctor quae pretiosa facit.

75Plus multo est quod amas, quod sum tibi causa laboris,

quod tam per longas spes tua venit aquas.

Illa quoque, adposita quae nunc facis, improbe, mensa,

quamuis experiar dissimulare, noto,

cum modo me spectas oculis, lascive, protervis,

80quos vix instantes lumina nostra ferunt,

et modo suspiras, modo pocula proxima nobis

sumis, quaque bibi, tu quoque parte bibis.

A! quotiens digitis, quotiens ego tecta notavi

signa supercilio paene loquente dari!

85Et saepe extimui ne vir meus illa videret,

non satis occultis erubuique notis.

Saepe vel exiguo vel nullo murmure dixi:

"Nil pudet hunc" nec vox haec mea falsa fuit.

Orbe quoque in mensae legi sub nomine nostro,

90quod deducta mero littera fecit, AMO.

Credere me tamen hoc oculo renvente negavi.

Ei mihi! iam didici sic ego posse loqui.

His ego blanditiis, si peccatura fuissem,

flecterer; his poterant pectora nostra capi.

95Est quoque, confiteor, facies tibi rara, potestque

velle sub amplexus ire puella tuos;

altera vel potius felix sine crimine fiat,

quam cadat externo noster amore pudor.

Disce meo exemplo formosis posse carere;

100est virtus placitis abstinuisse bonis.

Quam multos credis iuvenes optare quod optas

qui sapiant? oculos an Paris unus habes?

Non tu plus cernis sed plus temerarius audes,

nec tibi plus cordis sed magis oris adest.

105Tunc ego te vellem celeri venisse carina,

cum mea virginitas mille petita procis;

si te vidissem, primus de mille fuisses.

Iudicio veniam vir dabit ipse meo.

Ad possessa venis praeceptaque gaudia serus;

110spes tua lenta fuit; quod petis, alter habet.

ut tamen optarim fieri tua Troica coniunx,

invitam sic me nec Menelaus habet.

Desine molle, precor, verbis convellere pectus

neve mihi, quam te dicis amare, noce,

115me sine, quam tribuit sortem fortuna, tueri

nec spolium nostri turpe pudoris ave.

At Venus hoc pacta est et in altae vallibus Idae

tres tibi se nudas exhibuere deae,

unaque cum regnum, belli daret altera laudem,

120"Tyndaridis coniunx" tertia dixit "eris"?

Credere vix equidem caelestia corpora possum

arbitrio formam supposuisse tuo,

utque sit hoc verum, certe pars altera fictast,

iudicii pretium qua data dicor ego.

125Non est tanta mihi fiducia corporis ut me

maxima teste dea dona fuisse putem.

Contenta est oculis hominum mea forma probari;

laudatrix Venus est invidiosa mihi.

Sed nihil infirmo, faveo, quoque laudibus istis;

130nam mea vox quare, quod cupit, esse neget?

Nec tu succense, nimium mihi creditus aegre;

tarda solet magnis rebus inesse fides.

Prima mea est igitur Veneri placuisse voluptas,

proxima me visam praemia summa tibi,

135nec te Palladios nec te Iunonis honores

auditis Helenae praeposuisse bonis.

Ergo ego sum virtus, ego sum tibi nobile regnum.

Ferrea sim, si non hoc ego pectus amem.

Ferrea, crede mihi, non sum, sed amare repugno

140illum, quem fieri vix puto posse meum.

Quid bibulum curvo proscindere litus aratro

spemque sequi coner, quam locus ipse negat?

Sum rudis ad Veneris furtum, nullaque fidelem

(di mihi sunt testes) lusimus arte virum;

145nunc quoque, quod tacito mando mea verba libello,

fungitur officio littera nostra novo.

Felices, quibus usus adest! ego nescia rerum

difficilem culpae suspicor esse viam.

Ipse malo metus est; iam nunc confundor et omnes

150in nostris oculos vultibus esse reor.

Nec reor hoc falso; sensi mala murmura vulgi,

et quasdam voces rettulit Aethra mihi.

At tu dissimula, nisi si desistere mavis.

Sed cur desistas? dissimulare potes.

155Lude, sed occulte. maior, non maxima, nobis

est data libertas, quod Menelaus abest.

Ille quidem procul est, ita re cogente, profectus;

magna fuit subitae iustaque causa viae;

aut mihi sic visum est. Ego, cum dubitaret an iret:

160"quam primum" dixi "fac rediturus eas."

Omine laetatus dedit oscula, "resque domusque

et tibi sit curae Troicus hospes" ait.

Vix tenui risum, quem dum compescere luctor,

nil illi potui dicere praeter "erit."

165Vela quidem Creten ventis dedit ille secundis;

sed tu non ideo cuncta licere puta.

Sic meus hinc vir abest, ut me custodiat absens.

An nescis longas regibus esse manus?

Fama quoque est oneri; nam quo constantius ore

170laudamur vestro, iustius ille timet.

Quae iuvat, ut nunc est, eadem mihi gloria damnost,

et melius famae verba dedisse fuit.

Nec quod abest hic me tecum mirare relictam;

moribus et vitae credidit ille meae.

175De facie metuit, vitae confidit, et illum

securum probitas, forma timere facit.

Tempora ne pereant ultro data praecipis, utque

simplicis utamur commoditate viri.

Et libet et timeo, nec adhuc exacta voluntas

180est satis; in dubio pectora nostra labant.

Et vir abest nobis et tu sine coniuge dormis,

inque vicem tua me, te mea forma capit;

et longae noctes, et iam sermone coimus,

et tu, me miseram! blandus, et una domus.

185Ah! peream, si non invitant omnia culpam;

nescio quo tardor sed tamen ipsa metu.

Quod male persuades, utinam bene cogere posses!

Vi mea rusticitas excutienda fuit.

Utilis interdum est ipsis iniuria passis;

190sic certe felix esse coacta forem.

Dum novus est, potius coepto pugnemus amori;

flamma recens parva sparsa resedit aqua.

Certus in hospitibus non est amor: errat, ut ipsi,

cumque nihil speres firmius esse, fugit.

195Hypsipyle testis, testis Minoia virgost,

in non exhibitis utraque lusa toris.

Tu quoque dilectam multos, infide, per annos

diceris Oenonen destituisse tuam;

nec tamen ipse negas, et nobis omnia de te

200quaerere, si nescis, maxima cura fuit.

Adde quod, ut cupias constans in amore manere,

non potes; expediunt iam tua vela Phryges.

Dum loqueris mecum, dum nox sperata paratur,

qui ferat in patriam iam tibi ventus erit.

205Cursibus in mediis novitatis plena relinques

gaudia; cum ventis noster abibit amor.

An sequar, ut suades, laudataque Pergama visam

pronurus et magni Laomedontis ero?

Non ita contemno volucris praeconia famae,

210ut probris terras impleat illa meis.

Quid de me poterit Sparte, quid Achaia tota,

quid gentes Asiae, quid tua Troia loqui?

Quid Priamus de me, Priami quid sentiet uxor,

totque tui fratres Dardanidesque nurus?

215Tu quoque qui poteris fore me sperare fidelem

et non exemplis anxius esse tuis?

Quicumque Iliacos intraverit advena portus,

is tibi solliciti causa timoris erit.

Ipse mihi quotiens iratus "adultera" dices,

220oblitus nostro crimen inesse tuum!

Delicti fies idem reprensor et auctor.

Terra, precor, vultus obruat ante meos!

At fruar Iliacis opibus cultuque beato

donaque promissis uberiora feram,

225purpura nempe mihi pretiosaque texta dabuntur,

congestoque auri pondere dives ero.

Da veniam fassae. non sunt tua munera tanti;

nescio quo tellus me tenet ipsa modo.

Quis mihi, si laedar, Phrygiis succurret in oris?

230Unde petam fratres, unde parentis opem?

Omnia Medeae fallax promisit Iason;

pulsa est Aesonia num minus illa domo?

Non erat Aeetes, ad quem despecta rediret,

non Idyia parens Chalciopeque soror.

235Tale nihil timeam. sed nec Medea timebat.

Fallitur augurio spes bona saepe suo.

Omnibus invenies, quae nunc iactantur in alto,

navibus a portu lene fuisse fretum.

Fax quoque me terret, quam se peperisse cruentam

240ante diem partus est tua visa parens,

et vatum timeo monitus, quos igne Pelasgo

Ilion arsurum praemonvisse ferunt.

Utque favet Cytherea tibi, quia vicit, habetque

parta per arbitrium bina tropaea tuum,

245sic illas vereor, quae, si tua gloria verast,

iudice te causam non tenuere duae.

Nec dubito quin, te si prosequar, arma parentur;

ibit per gladios, ei mihi! noster amor.

An fera Centauris indicere bella coëgit

250Atracis Haemonios Hippodamia viros;

tu fore tam iusta lentum Menelaon in ira

et geminos fratres Tyndareumque putas?

Quod bene te iactes et fortia facta loquaris,

a verbis facies dissidet ista tuis;

255apta magis Veneri, quam sunt tua corpora Marti.

Bella gerant fortes; tu Pari, semper ama.

Hectora, quem laudas, pro te pugnare iubeto;

militia est operis altera digna tuis.

His ego, si saperem pauloque audacior essem,

260uterer; utetur, siqua puella sapit.

Ast ego deposito faciam fortasse pudore

et dabo cunctatas tempore victa manus.

Quod petis, ut furtim praesentes ista loquamur,

scimus quid captes colloquiumque voces;

265sed nimium properas et adhuc tua messis in herbast;

haec mora sit voto forsan amica tuo.

Hactenus arcanum furtivae conscia mentis

littera iam lasso pollice sistat opus.

Cetera per socias Clymenen Aethramque loquamur,

270quae mihi sunt comites consiliumque duae.