730 74 0 0 108 2 IV-III a. C. Commedia Menander Colax Sandbach, F.H., Oxford, Clarendon Press, 1972. 12

MENANDER - Colax - ΚΟΛΑΞ

(ΦΕΙΔΙΑΣ)

[           ]στον ἐν τῶι νῦν βίωι

[           ]ων τῶν πατέρων γεγενημένος

[           ]ς ὑόν, ὡς πᾶσιν δοκεῖ.

[           ]ἐπὶ πράξεις τινὰς

   5[          ο]ἰκίαν ἐμοὶ κενὴν

[           ]. παιδάριον αὐτὸς τροφὴν

[           ]ν διοικηταῖς τισιν

[       ὦ κακό]δαιμον, τυχὸν ἴσως

[           ]ων ἀθλίως οὕτω σφόδρα.

  10[        τοῦ]τό μοι ποιητέον.

[          ς]ύνοδος ἡμῶν γίνεται

[           ] ἑστιάτωρ. δεσ̣[π]ότ̣η̣σ̣

[           ]δέχεσθ'· ε̣ἰ[πέ] μοι,

[           ]

  15[           ]α δεῖ το..εντ̣[....

[         λα]μπρὸν ἢ δόξηι μέγαν.

[           ]ν· εἰ δὲ μή, τρίτον

[           ]αινιαν· ἀγρίαν ἄγε

[           ]αρα.

(ΓΝΑΘΩΝ)    νῦν ἐγὼ

  20[   θαρρεῖ]ν̣, Φειδία.

(Φε)    θαρρεῖν; ἐμοὶ

[         ]ς ἐμῆς ταύτης μέλει

[         ] εἴπηι φλήναφον.

[    δέσποι]ν' Ἀθηνᾶ, σῶιζέ με

[       ἀ]κριβῶς τὰ πάτρια

  25[     το]ὺς αὐτούς, πόλεις

[       ]ουσι.

(Φε)    τί λέγεις, ἄθλιε;

(Γν) [  μᾶλλον βοηθεῖν τοῖς] πονηροῖς τοὺς θεούς·

[  ἀγαθοὶ γὰρ ὄντες οὐδὲ]ν ἀγαθὸν πράττομεν

[             ὁ διμοιρίτης] φέρων αὐτός ποτε

  30[                    ]ον, πήραν, κράνος

[                    ]ον, διβολίαν, κώιδιον

[                δυστ]υχὴς ὄνος φέρει

[                  ἐξ]αίφνης Βίας.

[                 ]νεμον.

(Φε)    τὸν ἐνθαδὶ

  35[   κακοδαι]μ̣[ο]νοῦντα πέρυσι[ν εἰ] λ̣έγ̣[εις

[    ]ν διατριβὴν παρ[....]σ̣α̣σ̣

[     ]σκωπ̣[το]μένου[ ....]σπ[

εὐ.[..... πεν]τ̣ήκ̣οντα παῖδες ἐχομε[ν

ὁπο[.......]ης ὄπισθεν. οἴχομαι.

  40(Γν) τ̣ι̣κ[            ] κατέπτηκέν ποθεν

πόλ[ιν προδούς τι]ν' ἢ σατράπην ἢ στ[ρατόπεδον

..[            ]ν̣εστι. δῆλός ἐστι.

(Φε)    πῶς;

(Γν) οὐθεὶς ἐπλούτησεν ταχέως δίκαιος ὤν·

ὁ μὲν γὰρ αὑτῶι συλλέγει καὶ φείδεται,

  45ὁ δὲ τὸν πάλαι τηροῦντ' ἐνεδρεύσας πάντ' ἔχει.

(Φε) ὡς ἄδι[κον      ]

(Γν)    ὀμνύω τὸν Ἥλιον,

εἰ μὴ φέ[ρων ὁ παῖ]ς ὄπισθ' ἐβάδιζέ μου

τὰ Θάσ[ια καί τις] ἦν ὑπόνοια κραιπάλης,

ἐβόων [ἂν αὐτῶι παρα]κολουθῶν ἐν ἀγορᾶι·

  50"ἄνθρωπε, πέρυσιν πτωχὸς ἦσθα καὶ νεκρός,

νυνὶ δὲ πλουτεῖς. λέγε, τίν' εἰργάζου τέχνην;

τοῦτο γ' ἀπόκριναι· πόθεν ἔχεις ταῦτ'; οὐκ ἄπει

ἐκ τῆς ὁδοῦ 'τέρ]ωσε; τί διδάσκεις κακά;

τί λυσιτελεῖν ἡμῖν ἀποφαίνεις τἀδικεῖν;"

  55]με: ναί:

] καὶ πε̣π̣ρα̣κ̣' ἄρα

]. ἐλπίδων

]ε̣κ̣ε̣ι̣ν̣ου̣μ̣ε̣ν̣ω

]νην δήπου[

  60] ἔχω· τὸ δ' ἐγκα[λεῖν

] με· ὡς οὐ δέον

]ω̣ τὸν χρώμενον:

ἐ]μβεβρόντησαι π̣ά̣λ̣α̣ι̣

]κ̣λ̣ίνων μάτην

  65τ]αῖς χερ[σὶν

]τουτονί

]ς λαμβάνειν

ΔΑΟΣ οὐκοῦν Γνάθων

]οιγε: ὦ Γνάθων

  70]μβ[

(desunt uersus nonnulli)

περανοῦμεν: ω̣[

τὸν πορνοβοσκό[ν

πάντων: ΔΑΟΣ πολ.

  85(desunt uersus fere ii, restant laciniae uersuum iii)

(Α)    εἷς ἐστιν, [εἷς

δι' οὗ τὰ πάντ' ἀπόλωλε, τρόφιμε, πράγματα

ἄρδην. λέγω σ̣[......]ν· ὅσας ἀναστάτους

πόλεις ἑόρακα[ς, τ]οῦτ' ἀπολώλεκεν μόνον

ταύτας ὃ νῦν διὰ τοῦτον ἐξεύρηκ' ἐγώ.

  90ὅσοι τύραννοι πώποθ', ὅστις ἡγεμὼν

μέγας, σατράπης, φρούραρχος, οἰκιστὴς τόπου,

στρατηγός ‑ οὐ [...] ἀλλὰ τοὺς τελέως λέγω

ἀπολωλότας ‑ [νῦν τ]ο̣ῦ̣τ' ἀνήιρηκεν μόνον,

οἱ κόλακες· οὗτ̣ο̣ι̣ δ' εἰσὶν αὐτοῖς ἄθλιοι.

  95(Β) σοβαρὸς μὲν ὁ λόγος· ὅ τι δὲ τοῦτ' ἐστίν ποτε

οὐκ οἶδ' ἔγωγε.

(Α)    πᾶς τις ἂν κρίνας κακῶς

εὔνουν ὑπολάβοι τὸν ἐπιβουλεύοντά σοι.

(Β) κἂν μὴ δύνηται;

(Α)    πᾶς δύναται κακῶς ποεῖν

ἂν μὴ φυλάττηι τὸν σφόδρ' ἰσχυρὸν [

 100[           ]θ̣εν ὑ̣ιον Ἀστυάνακτος ὑ[πτίου

κατακειμένου δοίδυ[κι

τὴν ῥῖνα συντριψαι μ[...] μ̣[........]α̣ν

ἀλλ' οὐχ ὁ πέντε μναῖς κα̣τ̣ε̣σ̣[κ]ε̣υ̣α̣[σμένος

ἐπ' αὐτὸ τοῦθ' ἥκων ἵν' ἐκειν[

 105οὐκ εὐπόρως ἂν τοῦτ' ἐποήσατ' [

φυλάττεται [

[           ]ς οἶδεν ὄντα κα[ὶ

[           ] φυλάξεταί σ' ὁμοίως [

[               ]θύρα[

 110φήσει]ς ὅτ̣ι̣ σ̣αυτοῦ τοὺς φίλους [

ὅτ̣[ι] πρὸς βίαν με [

τ[...]πεις [..χ]ωρήσει γὰρ αὐτοθ[

μεταπέμψεθ' ἑτέρους [..]στρατ̣[

οὔ σ' ἄρα φυλάξει. παῖδες. ἐκτρ̣ι̣β̣ή̣[σεται

 115ἤτοι ποθ' οὗτος ἢ σύ· πιστευθεὶς δ̣[

ὑπεναντίον τε μηθὲν ὧν ποε̣ῖ̣[ς ποεῖν

δόξας, ἔχεις τὸν ἄνδρ' ἀφύλακτον, ἐ[

τῶν πραττομένων, τῆς οἰκίας· ὃν [δ' ἂν τρόπον

βούληι διοικηθήσεται τὰ λοιπά σοι.

 120(ΠΟΡΝΟΒΟΣΚΟΣ)

χ]οὖτ̣[ος ῥ]α̣χ̣ι̣σ̣τὴς φανερός; οὐ λιμοὶ [

ἔχοντες ἐν ταῖς χερσίν, ἄλλο δ' οὐδὲ ἕν,

ὧν ἔσ̣θ' ὁ γείτων. ἀλλ' ἐὰν αἴσθηθ' ὅμ̣[ως

πρόσεισιν ἑξήκονθ' ἑταίρους παραλαβών,

ὅς]ους Ὀδυσσεὺς ἦλθεν εἰς Τροίαν ἔχων,

 125βο]ῶν ἀπειλῶν· "ἄν σε μή, μαστιγία ‑

[.....π]έπρακας πλεὸν ἔχοντι χρυσ̣ί̣ο̣[ν

[....]..τι[ ]...πωλῶ; μὰ τοὺς δώδεκα θεούς,

[....]όμενος διὰ τοῦτον. ἣ μί' ἐλάμβανεν

ὅσον οὐχ]ὶ δέκα, τρεῖς μνᾶς ἑκάστης ἡμέρας

 130παρὰ τοῦ] ξένου. δέδοικα δ' οὕτω λαμβάνειν·

ἐκ τῆς ὁ]δοῦ γὰρ ἁρπάσονθ', ὅταν τύχηι,

αὐτήν.] δικάσομαι, πράγμαθ' ἕξω, μάρ̣τ̣[υρας

Fragmenta aliunde nota

Fr. 1

σπονδή· δίδου σὺ σπλάγχν' ἀκολουθῶν. ποῖ βλέπεις;

σπονδή. φέρ' ὦ παῖ Σωσία. σπονδή. καλῶς

ἔχει. θεοῖς Ὀλυμπίοις εὐχώμεθα

Ὀλυμπίασι, πᾶσι πάσαις ‑ λάμβανε

   5τὴν γλῶτταν ἐν τούτωι ‑ διδόναι σωτηρίαν,

ὑγίειαν, ἀγαθὰ πολλά, τῶν ὄντων τε νῦν

ἀγαθῶν ὄνησιν πᾶσι. ταῦτ' εὐχώμεθα.

Fr. 2

(ΒΙΑΣ)    κοτύλας χωροῦν δέκα

ἐν Καππαδοκίαι κόνδυ χρυσοῦν, Στρουθία,

τρὶς ἐπέπιον μεστόν γε. (ΣΤΡΟΥΘΙΑΣ)    Ἀλεξάνδρου πλέον

τοῦ βασιλέως πέπωκας. (Βι)    οὐκ ἔλαττον, οὐ

   5μὰ τὴν Ἀθηνᾶν. (Στ)    μέγα γε.

Fr. 3

γελῶ τὸ πρὸς τὸν Κύπριον ἐννοούμενος.

Fr. 4

Χρυσίδα, Κορώνην, Ἀντίκυραν, Ἰσχάδα,

καὶ Ναννάριον ἔσχηκας ὡραίαν σφόδρα.

Fr. 5

ἀλλ' οὐδὲ γεννήτην δύναμ' εὑρεῖν οὐδένα

ὄντων τοσούτων, ἀλλ' ἀπείλημμαι μόνος.

Fr. 6

πρόσεισιν οἷον ἀψοφητὶ θρέμματος

Fr. 7

   κωβιός, ἠλακατῆνες,

κυνὸς οὐραῖον.